Uit onze Raadszaal-
t
f
Groote Opruiming
k.
2000
Hen,
Manufacturen-Magazijfl.
buitenland.
T. R. Tjerkstra
annex SHEERER COURANT en WYMBRiTSERADEEL
HECLAMEKOLOM
N ieuwstijdingen.
id
i)
n
1
Officieel Orgaan der Gemeente Sneek.
Vernchijnt
Brandeabur^h, Boschma&Co.
Per stuk
per 100, per 1000,
per 5 A 1OOOO,
is voor
Sigaren
het adres
bij uitnemendheid
Firma Johs.TROWIP
Sneek, Oosterdijk,
Telef. No. 208.
Zondags is de zaak
gesloten
Bekende prima Goederen.
Bekendmaking Hinderwet.
Officieel gedeelte.
Woensdag 8 Januari 1919
29.
35a Jaargang
1
S
I
>n h'
4 i
40
12%,
^1/a
‘S.
20 ct
20
25
25
25
30
38
.1
J
Bouwverbod.
Regeeringsbloem.
Zeep.
Waschvrouwen.
ssm oomn
i
I
niet gewjjzigd
wen-
ra gan
een
site
EN ’s
inke
ten
-’1
?au
de
lig
optre-
on
le Kamer.
95,
iU
O
De
i»
Stati-
8. 681
oude man overleden,
ondersteuning leefde
V
ui
>0
iu
Ik
om
icb-
i wo
DINSDAGS oe VRIJDAGSAVONDS
Uitgevers
Bmksk Tvlefwis No. 150.
[EK
-
nz.
WO
IC
z 'r.
Dit
de T
volgens het stelsel Evenredige vertegenwoordi-
van alle zittende leden) en
G'naf Hcrtltng |-
vroegere Duitsehe igkskan»elier graaf N. O. T. ter onzer besch?kking°25,O(jo ton spek.
gld. bij verlies
van een duim.
ch be-
:vapgjt
>r pakjl
Abonnement: per jaarf2.
fit. p, post f2.50. Losse Nos. 5 et.
Advertentlin voor Friesland 6 et.
p. r., buiten Friesland 8 es. Bij Aboa-
neman. belangrijke korting
De advertentie-prijien sfji tjjdelijk ver
hoogd met een oorlogstoeslag vaa 20%
EA gld. bij verlies van
vV een wijsvinger.
ra
Hertling, is op 75 jarigen leeftijd in Beieren
overleden.
Ierland «n da vradeaconfaranlïe.
De gemeenteraad van Dublin werd bijeen
geroepen om het voorstel tot aanbieding van
het eereburgerschap der stad aan president
Wilson goed te keuren. Tn de toelichting der
voordracht zeide de eerste burgemeester, dat
man den president zou verzoeken, den eisch
te stellen, dat Ierland zou worden toegestaas
om, evenals andere kleine Europeeiche naties,
als de vredes-conferentie bgeenkomt, zjjn eigen
zaak te bepleiten en er voor te zorgen, dat
zijn volk deelneemt in de voorrechten van de
vrjjheid, welke de vrede moet brengen.
De voordracht werd met algemiene stemmen
aangenomen. Besloten werd, tot de uitzending
eener deputatie naar Parijs, om aan Wilson
persoonlijk de groeten der stad te gaan over
brengen.
Engeland zal nog heel wat te stellen krijgen
met zijn Ieren
Volgens voorwaarden overeengekomen met de Hollandsoh* Algzmewnu V«rz«-
ksrlnfS-Bsok Schiedam zijn onze Abonnéi verzekerd tegen ongelukken voor
I
(Vervolg vorig nr.)
Werkiieden-reglemcut.
8-u r en da g.
De heer BLOK zegt, dat ook al heeft men
geen bezwaar tegen de financieele gevolgen,
men toch rekening moet houden met andere
bezwaren van plotselinge invoering van den 8-
uren dag, bijv, de invoering van de vrije Zatcr-
Aanvocr van oiia.
Naar de „Maasbode" verneemt, worden in
den loop van deze maand hier te lande ver
wacht 6000 ton petroleum en 8000 ton gasolie.
G««n beperking van den treinenloop.
Naar de „Tel." verneemt, zal voorloopig
geen beperking in den treinenloop worden
gebracht, daar een Overeenkomst betreffende
bet verschaffen van steenkolen is getroffen.
Dagelgks zullen n.l. binnenkort twee treinen
steenkolen worden ingevoerd. De dienstregeling
zal derhalve op 1 Februari a.s. niet gewjjzigd
worden.
Gedopu*w«rd«-vao aturo.
De sociaal-democratische statenfractie heeft in
haar laatstgehouden vergadering besloten bij
de aanstaande verkiezing van een lid van Gede
puteerden, vacature-Jansonius, ^als zoodanig te
stemmen den heer P. Hiemstra.
labrekerabendo.
Langen tijd werd Arnhem onveilig gemaakt
door een bende inbrekers. Zaterdagnacht werd
een inval gedaan in het logement, waar de
heeren zich ophielden. Twee werden van hun
bed gelicht en de rest liep ia de val, toen zij
van hun nachtelgke strooptochten thuis kwa
men. Zeven verdachten zjjn reeds gearresteerd.
Uit de reeds afgelegde bekentenissen bljjkt,
dat men de hand heeft gelegd op een zeer ge
vaarlijke bende. Hoe brutaal de bende optrad,
bljjkt uit het feit, dat drie hunner op een
avond rustig in de keuken plaats namen om
zich te verwarmen, terwijl de familie den avond
in de huiskamer doorbracht.
Muikoorlog in Amsterdam.
De melkveehouders, in de omgeving van
Amsterdam, die melk leveren naar die stad,
staken omdat zjj bezwaren hebban tegen de
centralisatie van den melkhandel. Het gevolg
daarvan is dat alleen zieken en kinderen nog
rflelk krygen, welke uit Friesland werd aan
gevoerd (50000 liter per dag). Oek Fries
land hebben de Hollandsche melkleveranciers
getracht in de staking tn betrekken, doch tot
nog toe zonder succes. Hoe fel men optreedt,
bljjkt wel uit het feit, dat stakende melkleve-
iancien een boot melk uit de omgeving van
Amsterdam aanhielden en 1000 L. in het wa
ter wierpen. Thans wordt de aanvoer dcor
maréchaussee’s bewaakt. De minister deelt
mede strenge maatregelen te zullen nemen.
Behalve tot inbezitneming der melk zal de rngeo-
ring ook tot inbezitneming van gebruiksvee
bjj do onwillige boeren overgaan. Ook is door
de regeering met do justitie overleg gepleegd
omtrent de gerechtelijke vervolging van deze
overtreders.
Oud-Minlstcr Loudon bij Wilson.
Bljjkens uit Parijs aan het departement van
Bui<enlandsche Zaken ontvangen bericht is
jhr. dr. J. Loudon, oud-minister van Buiten-
landsche Zaken en voormalig gezant te Was
hington, die van bijzondere opdracht bjj den
president der Vereenigde Staten is voorzien,
door den heer Wilson Woensdag j.l. in gehoor
ontvangen.
Aan dit bericht voegt het Hbld. nog toe,
dat de opdracht van vrij ruime strekking is.
Nu door de reis van den president het juist
in dezen tijd zoo noodigo contact tusschen den
heer Wilson en ons gezantschap was verbro
ken, heeft onze regeering gemeend tijdoljjk een
tweeden gezant te moeten benoemen, die het
contact in Europa kon vormen. De heer Loudon
is dan ook voorzien van de geloofsbrieven van
een buitengewoon gezant en gevolmachtigd mi
nister.
Burgemeester en Wethouders van Sneek
brengen ter openbare kennis
dat ter Secretarie dier gemeente ter visie
ligt- oen door hen ontvangen verzoekschrift
mc*- bijlagen van
ABRAHAM REINDORP te Sneek,
4f.rsKk9nd6 tot het erlangen van vergunning
tot het oprichten eener slachtplaats in h-.t
gebouw, plaatselijk bekend wijk 3, no 95,
kadastraal bekend gemeente Sneek sectie B,
no. 1757, gelegen aan den Oosterdijk.
Dat op Woensdag den 22sten Jan. 1919, des
middags te 12 uur, ten gemeentehuise aldaar
gelegenheid zal worden gegeven om tegen ’t
verzoek bezwaren in te brengen en deze
mondeling en schriftelijk toe te lichten en dat
zoowel de verzoeker, als zij, die bezwaren
hebben in te brengen, gedurende drie dagen
vóór evengemeld tijdstip ter Secretarie der
gemeente, in de gewone bureau-uren, van de
ter zake ingekomen schrifturen kennis kunnen
nemen.
De aandacht van belanghebbenden wordt er
inzonderheid op gevestigd, dat, volgens de
lostaande jurisprudentie, slechts tot hooger
eroep gerechtigd zijn zij, die overeenkomstig
'titel 7 der Hinderwet voor het Gemeente-
stuur of een of meer zijner leden zijn
rschenen, teneinde hunne bezwaren mon-
ling toe te lichten.
Ineek, den 8sten Januari 1919.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
P. J. de HOOP, Burgemeester.
P. SIKKES. Secretaris.
aan gewend onafhankelijk te
zgn, en dat moet zij nu worden. Even stellig
als ik erkent gjj het beginsel, dat het niet
onze zaak is, te bepalen welke soort regeering
zij moeten instellen. Maar wjj zijn vrienden
via dat volk en het ia onzi plicht als zjjn
vrienden ore toe te zien, dut er iet» als een
beschermend schut rondom dat volk wordt
opg< trokken, dat er iets wordt gedaan om het
bjjeen te houden.
Er is slechts ééa disg, dat de naties te sa
men houdt, als gij het ruw geweld uitzond rt,
en dat is vriendschap eu goedwilligheid
Daarom is het onze taak te Parijs, de vriend
schap der wereld te organiseeren en toe te
zien, dat de moreele krachten, die opkomen
voor recht, rechtvaardigheid en vrgheid, ver-
aenigd worden, verbonden tot eendrachtige
organisatie, tot welke de volkeren der wereld
zich gelukkig zullen achten, zich te wenden.
Met andere woorden onze taak is niet minder
geweldig dan een gehei 1 nieuwe internationale
zielkunde te scheppen, een geheel nieuwe at
mosfeer in het leven te roepen.
Ik acht mjj gelukkig, te kunnen zeggen, dat
ik, door mjjn verkeer met de geachte heeren,
die uwe natie, en die Frankrijk en Engeland
besturen, voel, dat deze atmosfeer ontstaat,
dat de wensch overheerscht om recht te doen,
om vriendschap te sluiten, om vrede te stich
ten, die berust op recht, en met dit gemeen
schappelijk doel voor oogen, kan geen taak te
zwaar zjjn. Hinderpalen zjjn er om overwon
nen te worden. Wij weten, dat er geen ander
machtsevenwicht kan zjjn dan dat van den
volkomen eensgezind™ Volkerenbond. Wat
theoretisch en idealistisch leak, moet thans
als noodzakeljjke practjjk gelden.
Over de vredesonderhandelingen wordt van
Engolsche zjjde nog medegedeeld, dat Engeland,
Frankrjjk, Amerika en Italië het eens zijn ge
worden over de hoofdljjnen der voorwaarden.
De sluiting van het vredesverdrag zou echter
eerst over een halfjaar kussen plaats hebben.
In Ouitachland.
De arbeiders- en soldatenraad ia Brunswijk,
beeft een motie aangenomen, wsarin verklaard
wordt dat de A.- en S.-radea in geen geval
de macht mogen overdragen aan de natioszle
vergadering, die slechts geroepen is tot demo
cratisering en socialiseering van het rjjk.
Verder protesteerde de A.- en 8.-raad tegen
het zenden vzn een strijdmacht tegen de Bol-
ejewiki en verklaarde, dat ieder Brunswjjker,
die daaraan deel nam, een landverrader was.
Sprekend over de verkiezing van de natio
nale vergadering, zeide de voorzitterAls de
nationale vergadering ons niet bevalt, en dat
zal zij zeker niet, omdat het een kapitalistisch
bolwerk is, blgft ons niet anders over dan
haar geheel uiteen te jagen.
Men ziet het, dat het bjjeenroepon der na
tionale vergadering, waartoe de meerderheids-
socialisten zich verplicht hebben, nog heel wat
troebelen tengevolge kan hebben.
Het Duitsehe rijk is nog lang niet in veilige
haven, ja, er mag ernstig aan worden getwij
feld, of het er ooit zal komen. Terwjjl we dit
schrjjven komt een telegram binnen meldende
dat revolutionaire arbeiders, waarschijnljik aan
hangers van de Spartacusgroep, een aantal ge
bouwen in Berljjn hebben bezet on ^o.a. de
Vörwarts in handen hebben. Hot Ijjkt bjjna
op oen nieuwe revolutionnaire beweging in
Berljjn
dagmiddag bij de reiniging, hetgeen toch wel
niet gaan- zal zonder een extra-ploeg te laten
werken. Een overgangstijdperk dient er dus te
zijn. Dok moet men er op passen dat de groott
inkomens niet buiten de gemeente gaan; het
grootste deel der nieuwe kosten moet dan ko
men van hen, die zelf al niet te groot inkomen
hebben, ja inderdaad inkomens zouden
schen, die hier aanstonds zullen worden vasi-
gesteld.
De heer UTSMA erkent dat er inderdaad be
zwaren van practischen aard te overwinnen
zijn als bijv, de vrije Zaterdagmiddag bij
Diafztzl beloond.
Een der Amiterdamsche bladen bevatte do
volgende advertentie, die teeköBend is voor
den geest des tjjds De persoon, dio Maandag
morgen tusschen Rokin en Willemssluizon over
het IJ, een zak waschgood medegenomen heeft,
kan bjj terugbezorging van de complete wasch
op 1 50 belooning rekenen.
Een potter.
In Den Haag is een oude man
die al eenige jaren vai
In een paar bossen stroo, waarop hij sliep,
vond men ua zjjn dood een bedrag van fSOOO
aan bankpapier. Dit sommetje had de man
echter aan een liefdadige instelling vermaakt,
zoodat de familie er weinig zijde bij spint.
D* griep.
Hot totaal aantal sterfgevallen te Rotterdam
bedroeg in November 1295 (waaronder 176
kinderen beneden het jaar) tegen gewoonlijk in
die maand resp. ongeveer 500 en 80.
Amorikaancch ooek.
De Amenkaansche regeering stelt door de
TE gld. bij verlie
fcv van een vinge
gld. bij levens- JAA gld. ingeval van over- |EA gld. bij verlies van 7E
lange invaliditeit. *<uv hjden binnen 30 d. IvV één hand, voet of oog. iv
1. A. M. V.
Voor de aid. der int. Anti-Mil. Ver. trad gis
teravond in Amicitia op mevr. Koonians-Tim-
nier met ’t onderwerp: Onze tijd, wat hij ons
■leert en wat hij van ons vraagt.
Spr. gaat de geschiedenis van den oorlog na
en de daaruit geboren revolutionaire uitingen.
Terwijl in Duitschland slechts schijnbaar de
toestand veranderd is, verheerlijkt spr. Rus
land, omdat het de eerste eisch, die men in
Duitschland heeft verloochend, vervuld heeft:
de afschaffing van 't privaat bezit.
't Communisme in Rusland is spr. 'n heerlijk
voorbeeld en een lichtpunt in de duisternis der
tijden. Een licht, dat zal doordringen in alle
landen, ook in ons land, en in ’t gebeurde in de
Harskamp ziet spr. een eerste uiting van verzet.
Daarna hebben we de mislukte revolutie ge-
itad, gevolgd door de oranje-uitiug, waarna een
tijdelijke dófheid en moedeloosheid is ingetre
den. Maar spr. is overtuigd, dat ook hier de
tijd voor liet Communisme nadert en wekt de
aanwezigen op daaraan- alle krachten te geven:
om alk. verschillen te vergeten maar gezamen
lijk achter de roode vaan op te trekken, en
santen te strijden, niet met middelen van ge
weld, maar inet 't eenige middel der arbeiders:
dienstweigering en algemeene werkstaking. En
tan arbeiders- en soldatenraden te vormen die
straks de leiding van de bedrijven kunnen
overnemen.
De matig bezochte vergadering werd geleid
dcor den lieer P. v. d. Veen.
Er was geen debat.
WOLDSEND, 6 Januari. De heer F. D. Bijl-
sma alhier heeft zijne huizingc onderhands ver
kocht aan deit heer K. Eppinga te Stavoren.
Brandstichting.
Maandagmiddag is door de Justitie te Hee-
renveen in preventieve hechtenis gesteld de
46-jarige P. B. te Oudeschoot, verdacht uit
wraak brand gesticht te hebben in de berg
plaats van en staande bij de w'oning van den
heer A. Brinkman aldaar, in den vroegen mor
gen van 5 Jan. j.l.
Presentiegeld.
Cmdep. Staten hebben met ingang van 1 Jan.
1919 het presentiegeld voor de leden van den
raad der gemeente Doniawerstal nader vast
gesteld op f5. per lid en per vergadering.
O* zoik-De CEorcq-Wumke*.
Donderdag a s. worden ter civiele terecht
zitting der rechtbank te Leeuwarden de plei
dooien gehouden in de bekende procedure tus-
schen de heeran P. de Olereq te Veenwouden
en dr. G. A. Wurakes te Sneek. Als advocaten
treden op mr. Tj. Binnerts en mr. J. W.
Tjjsma.
Een hoogterecord.
Men meldt uit Londen
Het wereld-hoogte-record voor vliegtuigen
is te Ipswich öoor kapitein Long, als bestuur
der, en luitenant Blowes, als passagier, gebro
ken. Zj bereikten een hoogte van 30,500
voet (ruim 9200 M) met een Éngelschen twee
dekker, toegerust met een Éngelschen motor.
Zg stegen op met een wind van 35 mjjlen
(56 K.M ongeveer) per uur, bereikten ein
hoogte van 25,000 voet (pl.m. 8000 M.) in 38
minuten 20 seconden en 30,500 voet in 66
minuten 15 seconden. De luchtvaarder! had
den veel te Ijjden van de gevolgen van de
vluchtde waarnemer had bevroren handen
en teunen en de bestuurder had een bevroren
gezicht en bevroren vingers.
Spaanschc griep in Engeland.
De Spaansche griep is nu in Engeland sterk
aan het verminderen. In de week van 2128
D 'cember stierven in de groote steden-1014
menschen aan griep, tegen in de voorafgaande
weken onderscheidenlijk 1855, 3574 en 5119.
In de eerste week van November bedroeg het
aantal sterfgevallen zelfs 7557.
D« toakomstiga mansch.
De Fransche anatoom Le Double geeft een
weinig aanlokkelijke beschrjjving van onze
nakomelingen. Volgens dezen geleerde zal de
toekomstige mensch een grooten schedel, wei
nig tanden en korte armen bezitten. De ont
wikkeling van het blanke ras wjjst op het ont
staan van een krachtig gevormden schedel en
zeer breed voorhoofd. De kinnebakken zullen
door het verminderen van het kauwen (de spjj-
zen worden steeds fijner verdeeld on steeds
meer toeberend) niet zoo ontwikkeld wore en
en het getal tanden zal verminderen. Onder de
primitieve stammen van Australië, heeft men
er vele, die 36 tanden en kiezen bezitten
onze nazaat zal er hoogstens 28 hebben. Ook
de eerste, elfde en twaalfde rib staan op de
nominatie om te verdwgnpn. Armen en boenen
zullen inkrimpen, terwjjl daarentegen de han
den zich zeer sterk zullen ontwikkelen. De
voet zal kleiner worden, terwijl last not bast
de kleine teen zal vervallen.
I «I I II I HUI. -I .1
De Burgemeester van SNEEK maakt bekend,
dat van 8 Januari a.s. af gedurende vier w e-
ken ter secretarie dier gemeente ter inzage
ligt het ontwerp van een raadsbesluit, houden
de verbod om gebouwen te bouwen op het ge
deelte van het perceel, kadastraal bekend ge
meente Sneek, sectie C, no. 1885 aan den Op-
penhuizerweg, dat op de bij het ontwerp
besluit behoorende teekening. welke mede ge
durende het bovenbedoelde tijdvak ter secre
tarie ter inzage ligt, met een gele kleur is aan
gegeven.
SNEEK, 6 Januari 1919.
De Burgemeester voornoemd
P. J. DE HOOP.
De Burgemeester van SNEEK vestigt er de
aandacht op, dat op de bons der broodkaarten
waarop vermeld is dat zij geldig zijn voor
150 gram bloem, hierop in verband met de
dubbele waarde der bons. 300 gram bloem
moet worden verstrekt a 38 ets. per K.G.
Bon no. 715 van het levensmiddelenboekje
moet bij den winkelier van wien men de zeep
wil betrekken, worden ingeleverd voor Vrijdag
10 Januari; de winkelier stempelt de achterblij
vende strook af, en levert de bons in bij liet le-
vensmiddelenbedrijf op Vrijdag voor 12 uur,
in enveloppe waarop het aantal vermeld.
Nader wordt bekend gemaakt op welke bon
en hoeveel zeep afgeleverd za] worden:
Voor waschvrouwen zal harde zeep verkrijg
baar worden gesteld. Zij dienen zich daartoe in
den loop dezer week schriftelijk aan te melden
bij het Levensmiddelenbedrijf. onder opgave
voor wie zij wasschen, hoeveel stuks ongeveer
per W9tók,,.èn hoeveel zeep zij daarvoor denken
noodigTe hebben.
Je
reiniging. De straten zouden, wanneer men er
niet üi voorzag. door bijv, ’s avonds te laten
werken, er voor den Zondag vuil uitzien enz.
Maar een bedrag voor de bestrijding van extra
onkosten daarvoor is reeds in de betreffend.:
post opgenomen. Er zal inderdaad meer Delis
ting worden gevraagd, vooral ook van de hoo-
ge inkomens, maar spr. vraagt zich af wat ts
moeten denken van hen, die hun rijkdommen
hier vooral door de hulp der arbeiders zelf
hebben gewonnen, en nu wegens een kleinig
heid meer belasting de stad zouden ga in ver
laten.
Laten de heeren zich overigens niet voor
stellen dat ze er met de 8-uren dag zijn. Dan be
ginnen de arbeiders pas te genieten van hun
vrijen tijd, hun eischen betreffende huisvesting
enz. zullen zij dan belangrijk verhoogen. Net
geldt hier slechts een stap op den weg der soci
ale maatregelen, welke moeten worden geno
men. Overigens is spr. steeds van oordeel ge
weest dat de neringdoende middenstand meer
belang heeft bij ’n welvarende arbeidersklasse,
dan bij enkele rijke burgers en een minder
welvarende arbeidersklasse.
De heer mr. GERBRANDY zou willen weten
of -het de bedoeling van den heer Utsma is dat
de 8-uren dag onmiddellijk met 1 Januari moet
worden ingevoerd en dat van dien datum af
elk uur meer werk zal worden beschouwd als
overuur.
De VOORZ. zegt dat het zoo snel niet kan,
er zal altijd een overgangstijdperk moeten zijn.
De heer mr. GERBRANDY zegt, dat zoo dit
laatste de bedoeling is, het voorstel-IJtsma zijn
denkbeeld nadert. Spr. wilde immers de 9-uren
dag, als overgang tot de 8-uren dag, welke
laatste in 1919 reglementair zou moeten wor
den ingevoerd.
De heer dr. BOUMA stelt zich voor, dat als
een hesluit tot invoering van de 8-uren dag zou
worden genomen, deze invoering bij gemeente-
reiniging en „plantsoenen” in de eerste weck
van Januari wel zou kunnen plaats hebben.
De heer VISSER zegt, dat als bij alle bedrij
ven ook bij de gasfabriek meer werkkrachten
zouden moeten worden aangenomen. Spr. ge
looft dat het voorstel van B. en W. alle aan
beveling verdient. Z.i. zijn verschillende ge
meenten en bedrijven wel wat overhaast met
het invoeren van den 8-uren dag geweest. Het
geldt hier geen kwestie die alleen binnen de
grenzen, maar ook over de grenzen moet
worden geregeld. In Engeland namen de arbei
ders in machinefabrieken de 47-uren dag aan.
Een overgangsmaatregel is ook hier gewenscht.
De heer mr. GERBRANDY betoogt, dat men
wel moet Komen tot invoering van den 8-uren
dag met vrije Zaterdagmiddag. Wanneer men
de kwestie beschouwt van het standpunt „hoe
lang kan iemand werken" dan is 8 uur bij de
mijnen te lang, in enkele andere bedrijven ech
ter put men in 8 uur zijn physiek niet uit. Maar
de arbeider heeft recht op een z.g. ethisch mi
nimum, hij moet tijd hebben voor zijn gezin,
voor anderen arbeid enz. Terecht streeft naar
spr.’s inzicht de arbeidersklasse in dit opzicht
naar „ebenbürtigkeit” met de andere klassen.
Spr. gaat dus mee met de 8-uren dag; maar hij
gelooft niet dat de arbeiders zich van de in
voering daarvan gouden bergen moeten belo
ven. Deze maatregel wordt echter sterk door
hen begeerd. Spr. erkent dat er financieele be
zwaren zijn, maar dit neemt niet weg dat hij
om de hierboven genoemde redenen voor het
amendement zal stemmen.
De heer dr. BOUMA gelooft met den heer
Utsma dat de 8-uren dag slechts het begin van
een reeks sociale maatregelen is. Wil men die
echter met vrucht doorvoeren dan moet men ze
geleidelijk invoeren om de organische samen
hang niet te verbreken.
De heer RIJPMA vraagt den heer Utsma hoe
deze zich de overgang bij zijn amendement
denkt.
De heer UTSMA erkent dat plotselinge in-
voering storend zou kunnen werken. Daarom
kan hij er genoegen mee nemen dat in het slot
artikel bepaald wordt dat de 8-uren dag bijv.
1 of 15 Febr. of met nader te bepalen datum
wordt ingevoerd.
Hierna wordt gestemd over het amende-
ment-Utsma. Het wordt aangenomen met 103
st. Tegen de h.h. dr. Bouma. Stockmann eti
Visser. De 8-uren dag wordt dus bij de bedrij
ven ingevoerd.
Bij art. 17. bepalende o.a. dat de hoofden van
dienst het recht hebben het loon voor arbeid bij
tarief of stukwerk te regelen, stellen B. en W.
voor te bepalen dat de betrokken commissie
van bijstand haar goedkeuring er aan moet
hechten.
De heer BLOK acht dit geen verbetering. Dc
weg via de commissie is veel te lang. Er moet
zoo weinig mogelijk stukwerk verricht worden;
waar het noodig is, moet de prijsregeling aan
de hoofden van dienst worden toevertrouwd.
De heer dr. BOUMA zegt, dat bij de reini
ging steeds het loon voor het stukwerk door de
commissie wordt vastgesteld aan het begin van
het jaar. De weg is dus niet te lang. B. en W.
of de commissies moeten hierover medezeg-
gingschap houden.
De heer IJTSMA ziet in het voorgestelde ar
tikel eene bepaling, waardoor het stukwerk
zooveel mogelijk wordt afgeschaft. Waar het
President Wilson ovsr den vrsde.
President Wilson is thans in Italië en heeft
daar in het parlement gesproken. Uitzijn rede
bljjkt zjjn vast voornemen te blgven streven
naar een goeden vrede. Wjj laten een deel
van deze rede hieronder volgen
Gjj doet mij zeer groote eer aan, welke ik
aanvaard, omdat ik vermeen, dat zij mij be
wezen wordt als vertegenwoordiger van bet
groote volk, uit welks naam ik spreek,
neem nu deze eerste gelegenheid te baat
te verklaren hoezeer het Amerikaansche volk
met het groote volk van Italië sympathiseert,
met hetwelk het door allerlei banden verbon
den is. Wjj wisten, dat het volk van Italië ten
oorlog was getrokken voor dezelfde verheven
beginselen van recht en rechtvaardigheid, welke
mjjn eigen volk tot handelen bewogen.
Maar wij kunnen niet staan in de schaduw
van dezen oorlog, zonder te weten, dat er ons
dingen wachten, die in zeker opzicht nog
moeilijker zjjn dan die wij achter den rug
hebben omdat, ofschoon het gemakkeljjk is,
over recht en rechtvaardigheid te spreken, bet
vaak moeiljjk is, die beide zaken in practjjk
te brengen. Dat zal een zuiverheid van be
weegredenen en een belangeloosheid eische.?,
zooals de wereld ze nog nooit aanschouwde.
Om die reden zult gij het mij wel vergeven
als ik eenige elementen van den nieuwen toe
stand hier voor u ontvouw.
Het merkwaardige feit van dezen oorlog is,
dat groote rijken in stukken zjjn gevallen, en
de kenmerkende eigenschappen van deze rijken
waren, dat zij verschillende volkeren tegen
hua zin onder bedwang hielden.
De groote moeilijkheden onder zoodanige
states, als die van den Balkan waren, was
deze, dat zjj steeds doordrongen waren van
een soort intrigue, en dat de meesten ten
prooi waren aan wanorde, daar de bevolking
bijeengehouden werd, niet door sympathie ea
vriendschap, maar door de dwingend» macht
van een militaristische mogendheid. Thans is
die iatrigue te schande gemaakt, de banden
zgn verbroken, en wat moeten wji nu leveren
als nieuw cement om de bevolking bjjetn te
houden
Zij was er niet
Verkiezingen in 1919.
jaar zgn er verkiezingen voor
Prov. Staten,2 de Gemeenteraden,(beide
ging met aftreding
voor de le Kamer.
De atjeuda is als volgt
25 Februari. Candidaatstelling voor
Prov. Staten. De stemming vóór 1 Juli.
9 April. Candidaatstelling Gemeenteraden.
Stemming vóór 9 September.
1 Juli. Ontbinding Coll. Prov. Staten, optre
den der xieuw gekozen leden.
1 Juli. Verkiezing der Eerste Kamer
(17 leder)
2 Juli. Verkiezing Ged. Staten.
9 Sept. Ontbinding vaa de oude
den vaa de nieuwe Gemeenteraden en Verkie
zing Wethouders.
16 Sept. Optreden nieuw gekozen leden der
