icll t a I annex SNEEKER COURANT en WYMBRITSERADEEL Officieel gedeelte. et 5 WYMBRITSERADEEL, op Zaterdag 1 Febr., ’s voorm. 9| uur. U i 11 o t i n g. Bekendmaking Hinderwet. Nieuwstijdingen. Broodkaarten- ■e. 37. Wicieel Orgaan der Gemeente Sneek. Braodenburgh, BoschmaS Co. BUITENLAND. Woensdag 5 Februari 1819 SB© Jaargang öds 9 e O-I dage S ÏJN- lal. fêR: iiO AK. :eN. Punt XI. Benoeming van leden in de Commissie van Schatting voor de Rijks- inkomstenbelasting wegens periodieke af treding va n Punt I. Notulen van 28 December 1918. Punt 11. Ingekomen stukken en mededee- lingen. Punt lil. Adres van de weduwe S. Kou- wenhoven te Woudsend om van de ge meente een woning in huur te mogen ont vangen. Punt IV. Adres van R. P. Wiersma te Nij- land tot wederinhuring van de voormalige onderwijzerswoning aldaar. Punt V. Adres van ingezetenen van Nü- land om de afwatering van den weg aldaar te verbeteren. Punt VI. Adres van P. Andela e.a. te Tirns om aldaar een opslagplaats in te richten. Punt VII. Aanvraag machtiging tot ver- hooging der uit te betalen belooningen aan 2 het personeel werkzaam aan het levensmid delenbureau. Punt VIII. Vaststelling van het salaris van den tijdelijk aangestelden gemeente- opzichter. Punt IX. Adres J. Kamminga te Tirns tot wederinpachten tolinning bij de brug aldaar Punt X. Voorstel tot wijziging der ge- meentebegrooting voor 1918 en 1919. J 9 NIEUWE SNEEKER COURANT 1 7K gld. bij verlies CA gld. bij verlies van TE gld. bij verlieg Iv van een dnim. vv een wijsvinger. *v van een vinge" Volgens voorwaarden overeengekomen met de Hollandsohe Algemec»* Verze- ®ld' knringe-Bamk te Schiedam zijn onze Abonné s verzekerd tegen ongelnkken voor vVV lang I Vaststelling verordening 9. I vrjjen handel voor -. -1 >n in veel op 4 ek le. worden getreden. Punt XIII. Vaststelling verordening vermeldende de titels der geldende straf- bodsbepaling tjjdelijk op to helfan. Hierop is telegrafisch antwoord ontvangen, dat de handel zich kan wenden tot den stati onchef wien instructies hieromtrent zullen wor den gegeven. Vergadering van den Raad der gemeente Abonnement: per jsarfS, fr. p. poat f2.50. Lesso No». 5 ct. Advertenttên veer Friesland 6 ct. p. r., buiten Fri sland 8 e’. Bij Ab®n- nemea: belangrijke keriing De advertcntie-prjjzen zge tijdelük ver hoogd met een oorlogateeslag van 20% Op Zaterdag 8 Februari 1919 des namid dags 44n uur zal ten Gemkentehuize van Sneek in hst openbaar plaats hebben de uitlotisg van Obligation behoorende tot de geldleening groot f 100.000, aangegaan in 1903. Besloten wordt aan het eind der agenda in geschorste vergadering, de deskundige, de heer Kiezebrink over deze kwestie te raadplegen. Nadat dit is geschied besluit de raad zhst. tot goedkeuring van den aanleg door de poel. P. Wess elms, S. Alber da en II. Oppedijk. Alle heeren worden herbenoemd. Punt XII. Resolutie van Ged. St,, houdende bedenkingen tegeu het besluit tot aanvulling politieverordening. Aan deze bedenkingen wordt gedeeltelijk te gemoet gekomen; betreffende eene bepaling zal alsnog nader met Ged. St. in correspondentie Burgemeester en Wethouders van Sneek brengen ter openbare kennis dat ter Secretarie dier gemeente ter visie ligt een door hen ontvangen verzoekschrift met bijlagen van HENDRIK JA ASM A te Sneek, strekkende tot het erlangen van vergunning tot het oprichten eener slagerij in het perceel plaatselijk bekend wijk 17, no 3, kadastraal bekend gemeente Sneek. sectie C, no. 723, gelegen aan de Jachthaven. Dat.op Woensdag den löden Febr. 1919, des middags te 12 uur, ten gemeentehuize aldaar gelegenheid zal worden gegeven om tegen ’t verzoek bezwaren in te brengen en deze mondeling en schriftelijk toe te lichten en dat zoowel de verzoeker, als zij, die bezwaren kobben in te brengea, gedurende drie dagen véér evengemeld tijdstip ter Secretarie der gemeente, in de gewone bureau-uren, van de ter zake ingekomen schrifturen kennis kunnen nemen. Do aandacht van belanghebbenden wordt er inzonderheid op gevestigd, dat, volgens de bestaande jurisprudentie, slechts tot hooger beroep gerechtigd zijn zij, die overeenkomstig artikel 7 der Hinderwet voor het Gemeente bestuur of een of meer zijner leden zijn verschenen, teneinde hunne bezwaren mon deling toe te lichten. Sneok, den 5 don Februari 1919. Burgemeester en Wethouders voornoemd, P. J. de HOOP, Burgemeester. P. SIKKES. Secretaris. verordeningen. Zhst. aangenomen als voorgesteld. De VOORZ. deelt nog iets mede over basalt. Ze kost nu f20 per stère; 1000 1200 stère kun nen geleverd worden. Besloten wordt de aankoop aan B. en W. over te laten. Bij de rondvraag vraagt de heer ABMA een inlichting over de Abbegasterketting-kwestie. De brug kan haast niet meer gedraaid worden wegens de toestand van het pad. De VOORZ. deelt mede dat de opdracht tot herstelling aan den opzichter is gegeven tot een bedrag van f 150. Maar daarmee is men er nog niet. Men zal in overleg moeten treden met kerkvoogden opdat deze de bediening aan iemand opdragen en de gemeente zorgt voor het onderhoud. De heer LANDMAN spreekt over de verlich ting te Oudega. De toestand moet daar verbe terd, het raadsbesluit is nog niet uitgevoerd. De VOOR/, zal aan deze wenk gevolg geven. De heer KOOISTRA vraagt een inlichting over het strooien bij gladheid in de dorpen. De VOORZ. deelt mede dat er zand voor be schikbaar wordt gesteld. De heer JORRITSMA acht het wel goed de aandacht van alle wegwerkers er op te vestigen Zal geschieden. Hierna sluiting der openbare vergadering. In geheime vergadering wordt behandeld: Punt XIV. Behandeling reclames tegen denH. O. deJieeren Tj. Jorritsma, H. sticht Het zal geen tweede den Haag, geen loz- ter theoretische instelling zijn, maar iets le vends, dat voortdurend in werking blijft.” Inderdaad, de correspondent heeft gelijk. De volkerenbond zal iets levends zijn, maar zoo ver we het thans kunnen beoordeelen zal dat leven zijn ten koste van de centralen! Socieiisaerlng wzn bttSrfjveB. De eigenaar der firma Petersdorf, die groot» confectiemagazijnen te Breslau, Posen en Ko ningsbergen heeft, neemt een proef met «oci- aliseering van haar bedrjjf en wel voorloopig met de te Breslau gevestigde zaak. Deze is tegen betalisg van 6 pet. rente van het be drijfskapitaal aan het perseneel ia ixplo tatie gegeven, met dien verstande, dat de eigenaar het verlies c.q. “draagt. Tien proeant van de winst zal worden besteed voor den aanleg van een tuindorp met ééa-gezinshuizen voor het personeel, die in 20 jaar h t eigendom der bewoners worden. De overige winst wordt in dritön verdeeld: '/s komt ten bate vai 12 tot 15 personen, die de zaak leiden, */s ten bate van het technische peisoneel en 1,s ten bate van de overige beambten en werklieden. Het heele p rsoneel krijgt van de bestuurders eiken veertien dagen een overzicht omtrent den gang van zaken. Den omvang van het bedrijf kan men nagaan als men weet, dat de laatste vier maanden een winst van 102,000 mark w»"A- gemaakt.^ Duitsch>Oo«*cKr;jk sn Uuitscbfand. De staatsraad van Oostenrijk nam, volgens de bladen, eenstemmig het aan de Oosten- rjjksche nationale vergadering voor to leggen wetsontwerp aan, dat Duitich-Oostenrgk tot lid van het Dnitsohe rjjk verklaart. Naar huis. We vernemen, dat overwogen wordt om da lichting 1917 van de onbereden korpsen on geveer einde Februari met anbepaald klein verlof te doen vertrekken. B«nxi0«> „Het Motorrijwiel” meldt, dat in Maart aangevangen zal worden mot da distribute van zuivere benzine. Tevens zal de prijs aanmer kelijk dalen. Goadksopa woilwn kaussn. Naar het soc.-dem. Kamerlid Ru?ge in „Het Volk” meedeelt, beeft minister van IJs- selstejjn hem gemachtigd mee te doelen, dat goedkoopo kousen zullen beschikbaar gesteld worden. Ean awnk’acht temets rfen keizer. De Belgische «teder Andesne, Dinant, Visé, Tamines en Leuven zouden een aanklacht we gens moord tegon d-m gewezen Duitschen kei zer hebben ingodiend. T«g«n da Bulgisoh* inlijvingsplannen. Te Thorn is een volksstemming gehouden naar aanleiding ran berichten in de pers, dat in die gemeente actie zou gevoerd worden voor toevoogieg van Limburg bij BelgiS. Slechts twee bilj tten werden niet ingeleverdde reit stemde tegen inlijving bij Belgis. R*gge» Te Amsterdam zjjn aangekomen het s.s. Delfland, van den Kon. Holl. Lloyd, van Phi ladelphia met ruim 5000 tos rogge en het s.l. Delta, van de vrachtvaart Mij. Bothnia van New-York met ongeveer 2850 ton rogge. De Spmanecha xêakte Ta Glanerbrug, waar de Spaansche ziekte thans weer erg onder de sehoolkindereu heerscht, hebben zich eenige sterfgevallen dieatangevolge voorgedaan. De opesbare «eholon zjjn weer gesloten. invoer vnn rfjwasibastdan» Naar de Tel. meldt, zullen als uitvloeisel van de economische overeenkomst met do geaisocieerden, binnen eskele maanden hier te lande een millioen rijwielbanden worden inge voerd, nl. 750,000 buiten- en 250,000 binnen banden. KORT GEMENGD NIEUWS. De Amsteidammers (mie personen), die door oplichting een fabnkact uit Vidkenswuard 85000 sigaren afhasdig maakten, zijn allen gearresteerd. In den heelen loop va» den oorlog zijn 16 623 mannen van den Engelschon vliegdimst g dood of gewond. Het aantal dooden b.draagt 6166. Te Heerlen zjjn drie Duitschero gear resteerd, man vrouw en zoon, die zich te Aken hebben schuldig gemaakt aan diefstal van 400,000 mark. Hun uitlevering zal worden ge vraagd. Te Twello is bij nacht ingebrokon in het levensmiddelenbureau. Da dieven hebben met paard en wagen een groote hoeveelheid diitributiegoederrn, boter en choeoladoreepen, ter waarde van f800, meegenomen. Bij den heer G. Dijksterhuit, te Stads kanaal, is ingebroken. De dieven hebben zich meester gemaakt van de brandkast, deze ver voerd in de richting van Altoveer, en haar aldaar laten springen. Ze maakten ean gelds waardig bedrag van f20.000 buit. I der tegenwoordige «eheepvaartbevrachting. d. Bjj het punt voorstellen wordt op ver- ■fcoek Tanden der leden besloten Z E. den Min. van FinanciNu te verzoeken de tegenwoordige plakzegels van meer en beter gom te voorzien, teneinde te voorkomen, dat met het zegel de handteekening verdwijnt en de kwitantie on geldig wordt. Hierna sluit de voorzitter de vergadering. Verder verdient vermelding: 1. Dat den 29 Jan. j 1. door den Directeur van 't Postkantoor alhier advies aan de Kamer is gevraagd omtrent het vervroegen van de laatste postbestelling van 8.15 tot 6 uur. Op advies van de Commissie van Postzaken is hierop geantwoord dat bjj de Kamer geen bezwaar bestaat gedurende de wintermaanden deze bestelling te vervroegen, doch dat de Kamer voorloopig hare goedkeuring wonscht t» enthouden aan doorvoering hiervan in de I zomermaanden. 2. Vrijdag 31 Jan. is door de Kamer tele- L grafisch mededeeling gedaan aan de Afd. Cri- siszaken, Bureau Vervoer te Den Haag, dat de vaart gestremd is en do stations weigeren gi ft en vrachtgoederen aan te nemen voor de z.g. './natte plaatsen met dringend verzoek deze vor- Voorzitter do heer H. M. Tromp, Burge meester. Secretaris de heer J Poppinga. Aanwezig 11 leden; afwezig de h.h. Oppedijk, Ages, Nauta en Breeuwsma, de laatste drie met kennisgeving. De VOORZ. heet de aanwezige leden in deze eerste vergadering van 1919 welkom. Een eind kwam in 1918 aan den oorlog maar anarchie dreigde. Het is te hopen, dat ons vaderland daarvoor bewaard zal blijven. Spr. hoopt dat ook dit jaar de beraadslagingen in dit college mogen strekken tot behartiging der ware belan gen dezer gemeente, zooals het formuliergebed zegt. Aan de orde is: Worden gelezen en onveranderd vastgcsteld. Ingekomen zijn o.a. diverse res. van Ged. St. tot goedkeuring van raadsbesluiten o.a. de be groeting. Een K. B. waarbij verleend is een voorschot aan de gemeente voor woningbouw. Een adres van S. v. Tuinen te Wolsum, be treffende het bijbouwen van een lokaal aan zijn school. De heer REITSMA zegt, dat 1 Mei 42 kinderen de school zullen bezoeken. Een Chr. school komt- er niet, de openbare school moet dus zoo goed mogelijk zijn. De heer dr. RENGERS dringt aan op het ter tafel brengen van 't prae-advies in de eerstvol gende vergadering. De VOORZ. zegt, dat het zou kunnen zijn lat de Raad een commissie wenschte. Spr. zelf is ter plaatse geweest en zou nu die raadscommis sie de zaak ook eens ter plaatse willen laten onderzoeken. De heer dr. RENGERS voelt hiervoor niets. Deze zaak behoort bij B. en W. De VOORZ. deelt mede dat er wel een waar nemend opzichter is, maar het zou kunnen zijn dat de ziekte van den opzichter eenige vertra ging gaf bij het indienen der plannen. Spr. ge looft echter wel over 4 weken met een rapport te kunnen komen. Om prae-advies gesteld in handen van B. en W. Adres uit Vijfhuis, om verbetering van het voetpad. Om prae-advies in handen gesteld van B. enW. Schrijven van de familie Rijpma, betreffende de verkoop van grond. Afwijzend beschikt. Schrijven van de afd. Friesland van de Poli tiebond verzoekende invoering van premie- vrije pensioenen. De VOORZ. zegt, dat de bijdragen buiten gewoon billijk zijn, waarom voorgesteld wordt afwijzend te beschikken. Echter waar de oude ambtenaren 3 pCt., de nieuwe 7 pCt. betalen, stellen B. en W. voor aan de ambtenaren na Oct. 1913 aangesteld f 500 aftrek op het salaris vóór de berekening van de pensioensbijdrage toe te staan. Zhst. aldus besloten. Schrijven van de brievengaarder te Schar- negoutum, verzoekende een grootere belooning voor het waarnemen van het bedienen van de telefoon aldaar; f 100 (op de begrooting uitge trokken) is schr. te laag. De VOORZ. deelt mede, dat een conferentie met den brievengaarder heeft opgeleverd, dat deze vroeg f 175. Spr. stelt voor de heer Klijn en zijn echtgenoote (als plaatsvervangster) te benoemen op een salaris van f 150, voor bed'e. ning, met inbegrip der bestelling. De zuivelfa briek sluit zich niet aan. Overigens: deze tele foon wordt overgenomen door het rijk en wel zeer binnenkort. De heer ABMA vraagt eene inlichting en na een opmerking van den heer DE BOER, die te genover de belooning te Woudsend (f200), een som van f 150 te Scharnegoutum voldoende acht, wordt het salaris op dat bedrag vast gesteld. Klijn en echtgenoote worden alsnu benoemd met alg. st. De VOORZ. deelt mede dat zich eenige hon derden personen in de gemeente hebben opge geven voor de gewapende burgerwacht. Alleen Oosthem leverde 60 man. Deze woning wordt aan haar verhuurd f 110 per jaar voor den tijd van één jaar. Wordt weder verhuurd voor f 180 (f20 meer dan voorheen). B. en W. deelen mede dat daarvoor f400 be steed moet worden, en stellen voor gunstig te beschikken als adressanten 25 pCt. bijdragen; zelve bieden belanghebbenden f 90 aan. Als de Raad daarmede genoegen neemt, kunnen B. en W. zich ook daarmee vereenigen. De VOORZ. en de heer DE BOER bepleiten genoegen te nemen met f90. De h.h. REITSMA en ABMA vereenigen zich hiermede. Zhst. aldus besloten. In het adres wordt nog gevraagd om woning bouw en aanleg van volkstuintjes. BUITENGEWONE VERGADERING van de KAMER van KOOPHANDEL en FABRIEKEN te SNEEK op Dinsdag 21 Jan. 1919. Aanneaig de heeren P. Reinouts van Haga, Voonritter, 8. Henstra, W. Nieveen, E. Pries ter, en J. Lindeman, Secretaris. Afwezig met kennisgeving do heeren H. Bren- ninkmeger, S. v. d. Meulen Szn. en K. Meima. Behandeling der volgende onderwerpen a. Schryven van het Bestuur der Afd. Sneok van de Mij. Nijverheid. Naar aanleiding ,va« de vraag van zjjn Hoofdbestuur: „Vrij- ssaking van ’t vervoer”, wordt besloten aan genoemd Bestuur mede te deelen, dat bij de Kamer reeds dikwjjls verschillende klachten De Burgemeester van SNEEK brengt ter al gemeens kennis, dat vanaf 6 Februari, den aan- veng der 85e broodkaart, de bons niet meer de dubbele waarde hebben, doch de enkele waar de, gelijk daarop is vermeld. Voor 400 gram bons kan dus weer 400 gram brood worden verkregen. Op de bon» van 200 gram brood, waarop ver meld dat er 150 gram bloem op verkrijgbaar is, kan 150 gram bloem worden gekocht a 38 ct. eer K. G. VerBchgBt DINSDAGS en VRIJDAGSAVONDS Uitgever» Sjtssk Telefoon No. 150. bij levens- THIl gld. ingeval van over- iEA gld. bij verlies van range invaliditeit. 4vv lijden binnen SO d. I vv één hand, voet of oog. is het tegenwoordige stelsel zich ten gevolge van het overleg aan het ontplooien. Alles hangt natuurlijk van de oprichting van den volken bond af, waarop men wel kan rekenen, aange zien besluit na besluit het bestaan va» aoe’ti lichaam eischt. Ik bespeur, dat men heel blij is, dat de volken bond iets te doen zal hebben, zoodra zij Is ge- B. en W. achten een stuk land, eigen aan de familie Halbertsma te Sneek, groot 4 ponde- maat, voor deze doeleinden geschikt. Men kan het koopen voor f 8000. Da huurder moet ech ter f600 schadeloosstelling hebben, en met de kosten enz. komt het bedrag totaal op f 9000. Ook wil de familie H. slechts verkoopen als zij ontheven wordt van de scheurplicht van hare landerijen in de omgevin van Tirns. Zoo dit niet gelukt wil de verkocrpster f 2500 per pon- demaat hebben, inplaats ?an f2000. De VOORZ. licht het voorstel nader toe. De heer dr. RENGERS zegt, dat deze zaak niet behandeld kan worden daar de verkoop ster nog niet weet welke verplichtingen zij heeft inzake de scheurwet. De heer JORRITSMA zegt, dat men vcor- loopig kan beslissen het :nd voor f 2000 per p.m. te koopen, en wordt het f 2500, afwijzend op het adres kan beschikke n Men kan een deel van het terrein vóór Vols,tuinen inrichten, als wanneer de gemeente nu' geen groote schade zal lijden. De heer DE BOER achf i 2500 te hoog en zou als de scheurplicht niet wordt opgeheven, af wijzend willen beschikken. De heer ABMA en LANDMAN voelen voor aankoop, wanneer de pondemaat f 2000 komt. Zhst. aangenomen het voorstel-Jorritsma om voorloopig het land te koopen voor f2000 p. p.. doch afwijzend op het adr»s te beschikken als het land op f 2500 komt. Zhst. aldus besloten. Zhst. wordt besloten deze verhoogingen toe te kennen, n.l. met f 50 totaal per maand. Beslo ten wordt bij eventueel ontslag door verander de tijdsomstandigheden de rijksregeling te volgen. De VOORZ. wil maar ééns een bedrag noe men, bijv, f30 per week. De heer JORRITSMA wil gaan tot f40, mede gezien het slechte jaargetijde waarin de opzich ter zijn werkzaamheden moet waarnemen. De heer WESSEL1US vraagt: hebben B. en W. hun oogen wel goed laten rondgaan in de gemeente? De heer Poelman maakte wel een gunstigen indruk op spr., maar hij (spr.) noemt eenige personen in de gemeente die wel de aan dacht voor deze betrekking verdienden. Deze functionaris woont in Sneek, dat is geen voor deel voor Wymbritseradeel. DE VOORZ. zet de zaak uiteen: aanvankelijk dacht men voor enkele weken iemand noodig te hebben. De heer Hoekstv net oud-gemee .- teraadslid was aanvankelijk uitgenoodigd, maar deze kon de functie niet waarnemen, toen beval deze de heer Poelman aan. B. en W. zijn zeer tevreden over hem; de bedoeling wasech ter niet iemand in de gemeente te passeeren. De heer DE BOER beaamt deze uiteenzetting en acht de keuze zeer geschikt. Spr. wil dat de waarnemer hetzelfde salaris zal genieten als de gemeente-opzichter (f2050). De heer WESSELIUS betreurt nog, dat er niet iemand uit de gemeente is benoemd. Zijn bezwaar geldt echter niet den heer Poelman. De heer JORRITSMA zegt, dat het niet de bedoeling is geweest gemeentenaren te passee^ ren. De zaak was zeer urgent en men moest snel in de leemte voorzien. Men kon geen ad vertentie plaatsen en heeft onmiddellijk toege pakt toen men een goed opzichter kon krijgen. Na een korte discussie, waaraan deelnemen de h.h. LANDMAN, REITSMA en de VOORZ. wordt zhst. het salaris op f 40 per week vast gesteld. B. en W. hebben bezwaar tegen een extra verhooging met f50 van de toeslag, hetgeen Kamminga vraagt. Zhst. besloten de oude voorwaarden te hand haven. De wijziging is o.a. noodig omdat er nog een ambtenaar ter secretarie bij moest komen. Ook moest op de begrooting 1919 een post gebracht worden van f 8000 voor een leening, ten bedrage van Va der aanlegkosten van 1000 M. aardebaan van de weg naar Indijk. De VOOR, zegt, dat bij deze post de richting van deze weg moet worden vastgesteld. Per soonlijk voelt spr. niets voor het leggen van die weg door de poel, zooals hij thans is ontwor pen om een eigenaar, die anders geen terrein wilde afstaan, en het werk reeds deed stop zetten, te gerieven. De aanleg wordt daardoor zeer duur. De raad dient de verantwoordelijk heid voor deze richting te dragen. Spr. gelooft hierover zgn te sprake gebracht, dat de Kamer rtedi gegverd heeft voor het belang van den vqj»n handel en dat de Regeerieg reeds in detea werkzaam is, zoodat het slechts een kwestie van tijd is, dat alles weer normaal zal zjjn i. Verzoek van hetzelfde Bestuur om ad- haesie te betuigen aan zjjn adressen aan de Spoorwegmjj. en Ned. Tramwegmij. om wa- gors voor Sneek lang» de trambaan Heeren- veen—Sneek te doen loopen. Wordt besloten aan genoemd Bestuur mede t» deelen, dat door de fusie der spoorwegen 1 h*t oponthoud te Leeuwarden zal verminde ren en dat bg de Spoorwegmn. de bedoeling k bestaat d» lynen der Tram geleidelik om te bouwen tot lijnen voor ’t algen», vervoer, waar- Jkrdoor aan 't verlangen van Nijverheid zal wor den voldaan. t. Verzoek van hetzelfde Bestuur om po gingen aan te wenden tot opheffing dir aan- teokenkosten on beurtvaartadresson der scheep- vaartbavrachting. Wordt besloten aan Z. E. den Min. van L. N. en H. te verzoeken opheffing van alle belemmeringen met alle aankleve van dien De vrede?besprekt igeii. De geassocieerden schijnen het eens gewor den te zijn over de koloniën. Men zegt dat Wil son’s meening overwonnen heeft en dat zijn voorstellen zijn aangenomen. Nu luidt het vijfde der 14 punten van Wil- son’s program, dat op de koloniën betrekking heeft als volgt: „Een vrij, onbevangen en volstrekt onpartij dig onderzoek van alle koloniale aanspraken, berustend op een strikte in-acht-neming van het beginsel, dat bij het oplossen van al zulke vraagstukken van soevereiniteit de belangen der daarbij betrokken bevolkingen even veel gewicht in de schaal moeten leggen als billijke aanspraken.” Nu schijnt ter conferentie besloten te zijn dat de vroegere Duitsche koloniën en het vroegere Turksche gebied in Mesopotamië enz. aan den volkerenbond zullen worden overgegeven, die op zijn beurt het bestuur dier gebieden zal op dragen aan de mogendheden, die ze tijdens den oorlog veroverd hebben. Practisch komt het dus hierop neer dat Duitschland toch alle kolo niën worden ontnomen en dat in die koloniën de vroegere vijanden van het Duitsche rijk de lakens zullen uitdeelen. Er moge dus een eenigszins andere methode zijn gevolgd dan die van annexatie, in de wer kelijkheid heeft het imperialisme ter conferentie gezegevierd. Het is mogelijk dat Wilson ten slotte voor de meening der meerderheid ter conferentie heeft moeten wijken, maar dan wordt het toch tijd dat hij eens openlijk zich keert tegen de verdraaiing van zijn program, zooals dat thans plaats vindt. Anders zou men er toe kunnen komen ook de Amerikaansche president als een imperialist te beschouwen, wiens 14 punten-program slechts als een schoon gebaar zou zijn op te vatten. In dit laatste geval zou Wilson’s verzet tegen annexatie der Duitsche koloniën eenvoudig be- teekenen verzet tegen een Japansche bezetting zelf daVinen' nog over do’jaar'zai ”gèt*uïgên,' dat van de vroegere Duitsche Zuidzee-eilanden. In de aanleg een dwaasheid was, wanneer men die I Amerika bestaat sedert jaren groot wantrou- door de poel laat gaan. wen tegen de gele vriend der geallieerden. De heer ABMA voelt ook niets voor aanleg Deze eilanden waren door de geallieerden aan door de poel, die het werk duur maakt. De heer dr. RENGERS -vraagt of het, gezien I de stagnatie door het weder, niet mogelijk is zich voorloopig te bepalen tot het rechte eind en voorloopig de kronkel buiten beschouwing te laten. Het waterschap kan deze kwesfie dan rustig oplossen. De heer JORRITSMA vreest dat als men de richting verandert, het geheele werk wordt stopgezet, omdat ook het eerste stuk in handen van den betrokken eigenaar is, die de weg door de poel wil hebbeh. Dan komt van werkver schaffing niets. De VOORZ. voelt het meeste voor het voor- stel-Rengers om met het rechte eind te begin nen; die richting kan worden vastgesteld. De heer REITSMA vraagt of de gemeente wel duurder uitkomt bij aanleg door de poel, daar de taxatie-commissie de grond in de poel veel lager zal schatten dan het omliggende land. De heer ABMA zegt, dat bij de poel langs gaan toch goedkooper is. De heer JORRITSMA vreest, dat als men dat doet de betrokken eigenaar het geheele werk zal blijven stopzetten en op onteigening zal aansturen. Japan bij geheim verdrag toegewezen. En door de Volkerenbond thans in te schakelen, heeft Wilson voorkomen dat Japan op die eilanden geheel de vrije hand krijgt. Een Engelsch blad, de Westminster Gazette, schijnt te vermoeden dat. inderdaad Wilson’s bemoeiingen alleen be oogde dit te voorkomen. Het schrijft n.l.: „Een punt, waaraan men in Amerika groote waarde hecht is, dat er op deze eilanden geen versterkingen mogen worden aangelegd. Indien Japan daar werkelijk een steunpunt voor de vloot zou aanleggen, zou er een storm van verontwaardiging in de Vereenigde Staten op gaan, maar het toezicht van den volkenbond zal daar een fiksche waarborg tegen zijn. Wat precies de verhouding zal zjjn tusschen het in ternationale lichaam en de besturende rijken is nog niet vastgesteld. Het ontwerp is voorloo pig aangenomen en de bepalingen zullen in on derling overleg worden opgesteld. Niemand, zelfs Wilson niet, heeft een plan kant en klaar, omdat het in zeer groote mate moet groeien uit de praktische ervaring wat de bizondere en af wisselende omstandigheden betreft. Niettemin

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1919 | | pagina 1