H I Behangerij Stoffeerderij. ide!' Brandenburgh, Boschma Co. MEUBELFABRIEK NEDERLAND "büiteniTanëï RECLAMEKOLOM' Nieuwstijdingen. Officieel Orgaan der Gemeente Sneek. - annex SHEERER COURANT en WYMBRITSERADEEL L Bo. 79 Zaterdag 14 Juni 1919 35e jaargang 1 I I J. A. HUIZINGA,. Groningen. 7E gld. bij verlies CA I v van een duim, vu kerings-Bank te Schiedam zijn onze Abonnés verzekerd tegen ongelukken voor van de gevoelens van Baden, de vroegere’ bouwgrond en 4324 ren te stellen, dat zij stelselmatig het onder scheid tusschen officieele taal en gouwspraken zouden kunnen aanduiden. De opleiding der on derwijzers op normaal- en kweekscholen moet hun daarom, onzes inziens, de hoofdregels der voornaamste gouwspraken doen kennen. I Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGSAVONDS Uitgevers Sneek *- Telefoon No. 150. NIEUWE SNEEKER COURANT Abonnement: per jaar f2. fr. p. post f2.50. Losse Nos. 5 ct. Advertentiënvoor Friesland 6 ct. p. r., buiten Friesland 8 ct. Bij Abonnement belangrijke korting De advertentie-prijzen zijn tijdelijk ver hoogd met een oorlogstoeslag van 20 gld. bij verlies van een wijsvinger. (w.g.) WILHELMINA.” Onze gouwspraken. Het hoofdbestuur van hefChristlik Seiskip for Fryske Tael- en Skriftenkennisse heeft het vol gende adres aan de regeering gezonden: „Nu het Nederlandsche volk van zijne regee- ring eene nieuwe wet op het lager onderwijs te wachten heeft, zij het ons vergund haar te ver zoeken daarin zoodanige bepalingen voor het onderwijs in de Nederlandsche taal te doen op nemen, als waarbij ook gerekend wordt met de belangen onzer gouwspraken. Waar de school tot dusverre met goed ge volg de rijkseenheid heeft gediend door zich in haar taalonderwijs te beperken tot het officieele Nederlandsch, daar kan zij naar onze meening zich thans zonder bezwaar in dienst stellen van de volksverscheidenheid, en haar zorgen uit strekken tot wat er op onzen vaderlandschen bodem naast de officieele taal aan taalleven bloeit. Reeds schijnt ons dit een dringende noodza kelijkheid met het oog op de Nederlandsche taal zelve, waarvan het onderwijs de grootste moei lijkheden ondervindt bij zulke leerlingen, die van huis uit hun eigen gouwspraak meebrengen. Deze moeilijkheden zullen niet te overwinnen zijn door de gouwspraak buiten het onderwijs gesloten te houden, maar door haar er in op te nemen. Onderwijs in de gouwspraak zal te stade komen aan de zuiverheid van de Nederlandsche taal bij leerlingen, die een gouwspraak tot moe dertaal hebben. Het valt toch niet te ontkennen, dat zulke leerlingen dan pas welbewust leeren i der Nederlandsche taal, wanneer men ze tegelijkertijd bewust doet worden van hun eigen gouwspraakwetten. Deze noodzakelijkheid dunkt ons zoo groot, dat, al zou men niet besluiten de kinderen te doen onderwijzen in hun gouwspraken, men toch meldt zelfs dat daar spoedig de algemeeue sta king zal uitbreken, terwijl ook de Engelsche arbeiderspartij druk ten gunste van verzach ting van de vredesvoorwaarden op de Britsche regeering uitoefent. bjj Duurstede 15—20 cent en meer en te Eist 10 cent per pond, alles op het hout. Motorongeluk. De heer A. Buurman te Hoofddorp had een motorrijwiel gekocht, dat hij Zaterdag probeerde. Hij kende echter vermoedeljjk de werking niet al te best, zette gas- en luchtklep tegeljjk open en met een snelheid van 50 tot 60 K M. stoof de machine vooruit. Hij was haar niet meester en reed met onteettenden gang op een hoop steenen. Ernstig aan hoofd en handen gewond en met gebroken sleutelbeen werd hg opgeno men. IC gld. bij verlies *3 van een vinger (w.g.) ALBERT.” De koningin heeft daarop met het volgende telegram geantwoord „Ik dank Uwe Majesteit voor de uitdruk king van de gevoelens van het dankbare België welke zjj Mg en het Nederlandsche Volk aan biedt. Door de gastvrijheid te gedenken, die mijn land zich gelukkig geacht heeft zonder beper king aan de naburige en bevriende natie te kunnen aanbieden, roept uwe majesteit de her innering op aan een betoon van wederkeerig vertrouwen en sympathie, waarin onze beide volkeren elkaar ontmoetten. Als tolk van mgn volk spreek ik den wensch uit, dat de betrek kingen tusschen België en Nederland zich in d"n geest van die herinnering zullen voort zetter Weder singel 2. Telefoon 118. .swam* Duitsch-Oostenrijk cis de gua**oci*«rdunr De Duitsch-Oostenrgksche regeering heeft den geassocieerden een nota doen toekomen waarin ze aan het slot/het volgende verklaart „Wg moeten duidelijk verklaren dat de tegenwoordige Duitscb-Oostenrgksche regeering, die gedurende zes maanden onder de grootste inspanning orde in het binnenland en den vrede met het buitenland heeft bewaard, niet is staat zou zgn de verantwoordelijkheid voor de ge volgen van dergelgke vredesvoorwaarden op zich te nemen.” Ook deze regeering dreigt dus feiteljjk er mede jjdat zjj, tenzg de vredesvoorwaarden gewgzigd worden, Oostenrgk ten prooi zal moeten laten aan het Bolsjewisme. Dat zjj wanhopig wordt onder den druk der strenge eischen, is vol komen te begrijpen. Hieronder blijkt dat duidelgk uit de beschouwingen welke de Oostenrgksche onderhandelaars aan hun con clusie doen vooraf gaan. „Onze gansche vaderlandsche bodem”, zoo schrijven zij „welke een nationale en eoono mische eenheid vormt, zou verminkt worden, en de uit het levend lichaam van een volk gerukte stukken zouden onder rgke naburen verdeeld worden, die ze onder het gewicht huneer economische meerderheid willen ver drukken. Wat er van kan niet meer leven, uit de Alpenlanden Zoo is het dan onze wensch, dat de nieuwe wet allereerst hierin moge voorzien. Maar zal de Nederlandsche taal als zoodanig reeds gebaat zijn bij onderwijs in gouwspraak, zoo meenen wij, dat zulk onderwijs ook op zich zelf als een plicht moet erkend. Die plicht ligt vooral in het feit, dat het leven, en bepaaldelijk het taalleven niet eenvormig is, maar eene verscheidenheid biedt, die wij in haar schoonheid bedachtzaam hebben te verzorgen. Ook vloeit die plicht voort uit de noodzakelijk heid, dat de opvoeder tot het jonge kind met zijn gouwspraak afdale, in plaats van zich door het gebruik van de officieele taal te stellen op eene hoogte, die voor zulk een kind niet aanstonds bereikbaar is. Daarbij valt die plicht af te leiden uit ’t recht, dat de ouders op de school hebben. Het rijk en zijn eenheid mogen zekere rechten op de school kunnen doen gelden, de ouders en het gezins leven hebben ten aanzien van de school hun rechten ook. De opvoeding op school behoort zich zooveel mogelijk aan te sluiten bij de op voeding in het gezin. En er wordt eene noode- looze breuke geslagen tusschen school en huis, wanneer de school weigert de taal te kennen en te doen kennen, te spreken en te doen spreken, die het kind heeft geleerd op de moederschoot. Om deze drie redenen verzoeken wij in de tweede plaats, dat het der regeering moge be hagen, en dat de Staten-Generaal er met ons bij haar op mogen aandringen om in dè nieuwe Schoolwet naast het onderwijs in de Neder landsche taal een bescheiden, maar vaste plaats in te ruilen aan het onderwijs in de gouwspra ken, met name in die streken van ons land, waar het Nederlandsch een krachtig en bewustleven- de gouwspraak naast zich vindt.” Geen suikeruitvoer. Van het bericht, dat overeenstemming tus schen de Nederlandsche en de geassocieerde regeeringen verkregen zou zijn betreffinde den aankoop van suiker en een credietverleeoing tot een bedrag van een half milliard is geen woord waar, meldt het „Hdbl.” Wellicht hebben er particuliere onderhandelingen plaats gehad, maar het kan onwaarschgnljjk geacht worden, dat die een zoodanigen omvang zouden hebben gehad. Verbetering der brood-kwaliteit. Het Haagsch Corr. Bureau deelt mede uit betrouwbare bron te hebben vernomen, dat bet der regeering mogelgk zal zgn tegen half Juli de samenstelling van het meel en de 'bloem belangrijk ta< verbeteren, hetgeen uit den aard der zaak aan de kwaliteit van het brood ten goede zal komen, zulks in verband m«t het fait, dat dan de voorraden inlandsche tarwe zullen zgn geruimd. De inlandsche tarwe toch, welke de regeering noodgedwongen in deze laatste maanden moest gebruiken, «chrijft ’t Corr. Bureau verder, gaat bjj warm weder ip kwaliteit achteruit en heeft dus op de tegenwoordige samenstelling van meel en bloem een onguostigen invloed, waaruit de •dachten, die thans hier en daar worden ver nomen, worden verklaard. GEMENGD NIEUWS. Voor de rechtbank te Haarlem heeft terecht gestaan het Zandvoortsche raadslid J. B. R wegens het verkoopen van aardappelen boven den maxitnumprgs. Het O.M. eischte tegen hem f 400 boete of 40 dagen hechtenis. Nu het vrjjwel uitgesloten is, om, evenals in vorige jaren, den aardbeienoogst in Duitsch- laod te plaatsen, hebben eenige groote ex porteurs maatregelen getroffen, die voor een goed deel naar Engeland te zenden. Het plan s om op een terrein nabg station Velsen de ardbeien in vaten te verpakken en da per scheepsgelegenheid naar de jamfabrieken in Engeland over te brengen. Is het „Hbld.” wel ingelicht, dan kunnen op deze wijze veertig waggons per dag gebruikt worden. Het 2V2-jarig zontje van de n heer B. te Lichtevoorde is in een buiten de woning staande ijzeren kuip met regenwater gevallen, met het noodlottige gevolg, dat de kleine verdronk. De raad der gemeente Gendringen he°i i ien gemeente-ontvanger S. voor een maand kas-tekort van by na ien gemeente-ontvanger geschorst wegens een f 9000. Prins Max van Duitsche rgkskanselier, heeftzgn geheele grondbezit, 3746 H.A. bouwgrond en 4324 H.A. boschgrond, zonder eenig voorbehoud ter beschikking gesteld van het algemeen. De Bakkerspatroonsvereeniging te Leeu warden heeft de door het personeel gevraagde Lcoasverhooging van f4 per week toegestaan waardoor het loon is gebracht op f24 a f26 Te Wildervank is een dievenbende op gespoord, die in de laatste tgden niet minde dan tien diefstallen pleegde, ’t Zijn zes jongen van 16—18 jaar, en een oudere van 87 jaar die ’t complot uitmaakten. Vliegen is een dure sport, Eén uur vliegen kost aan benzine, slgtagn en afschrijving (een vliegmachine wordt na 500 uren vliegen afgeschreven) f 200. Het Ned. Corr.-bureau meldt, dat het in de bedoeling ligt, de heffing vau de voorge nomen belasting op de vermogensvermeerdering geraamd op 200 millioen, om de drie jaar te eerhalen. Een gedeelte der vermogensvermeer dering zal onbelast big ven, in het belang der kleine spaarders. Dit bedrag is uit den aard der zaak echter niet hoog. Voor de mannen en jongelingen der gemeente Drost boven de 18 jaar zijn er 80 pet. bjj de burgerwacht en landstorm aange sloten. Duur geld. De gemeente Lonneker heeft een tgdelijke geldleening van f 250.000 aangegaan tegen een rente van 6 pCt. België en Nederland. Officieel). Het departement van Buitenland- sche Zaken deelt het volgende mede De koningin ontving van den koning der Belgen het volgende telegram d.d. 7 dezer „Op het oogenblik, dat de omstandigheden aan de laatste Belgen, die door Nederland zoo hartelgk zgn opgenomen geurende de smarte lijke jaren van den oorlog het mogelgk ge maakt hebben naar hun vaderland terug te koeren, richt Ik als tolk van de erkentelijk heid der natie tot Uwe Majesteit harteljjken dank. a Belgie zal nooit kunnen vergeten de gast vrije toevlucht die zgne kinderen op Neder- landschen bodem hebben gevonden, noch de onvermoeide pogingen in het werk gesteld om hunne ballingschap en hun lijden te verzach ten. Ik bied Uwe Majesteit en het Nederlandsche volk de uitdrukking aan het dankbare België. Spealclubs te Berlijn, Volgens professor Eppstein bestaan er thans te Berlijn ruim zestig speelclubs, waarvan een gemiddeld 20.000 mark, vier andere in eene straat samen plm. 30.000 mark per dag aan speelgeld opbrengen. In een der elegantste clubs, het Linden-casiso, wordt naar schatting per dag 50.000 mark, in alle clubs samen gemiddeld 300.000 mark aan kaartgeld besteed, terwjjl de sommen, die in het Linden-casino per dag gemiddeld gewonnen en verloren wor den, op een mjllioen worden geraamd, behalve nog de renpaarden en andere weelde-artikelen, die verdobbeld worden. Een advocaat won op één avond twee millioen. Het grootste verlies - - dat één persoon op één avond leed, was wen|heffen een jammerend geschreeuw aan, zóó, 750 000 mark. In de clubs, die ook voor dames toegankelijk zgn, wordt het grofst gespeeld. I Voetbal. Half JuniNog is de competitie Erie sche Voetbalbond niet uitgespeeld. Zal men do Competitie haar gewoon verloop geven dan wordt de laatste wedstrijd einde Juli gespeeld. Oorzaak: slechte toestand van het speelterrein. Voor Zondag a.s. kondigt het programma van den F. VB. de volgende wedstrijden aan: Sneek—LV.C. aanvang 11 uur. L.S.C.V.C.U. aan vang 2 uur. Alhier is een afdeeling van den Cen- tralen Transportarbeidersbond opgericht met aanvankelijk 19 leden. De Internationale. Het bestuur der kaatsvereeniging „Sneek” heeft besloten den internationalen kaats wed strgd uit te stellen, vermoedeljjk tot Augustus. Door het lang uitblijven der passen voor de Belgen, ontbreekt het aan den noodigen tgd om dezen wedstrgd goed voor te bereiden. Het bestuur heeft thans besloten op 22 Juni een wedstrijd te houden van vrjje partuurfor- matie, onder voorbehoud uit de aan te geven parturen Friesche kaatsers, 8 parturen aan te wgzen. Verder besloot het bestuur een uitaoodiging te richten tot het hoofdbestuur van den Ka its- bond om een deputatie dien dag naar Sneek af te vaardigen, omdat deze wedstrgd eenigs- zins als een voorwedstrgd voor de later te hou den Internationale kan worden beschouwd. Ook de heer Meunier uit Brussel, eore-voor- zitter der „Federation Internationale de la Pe- lote”, die plan heeft eenige dagen in Sneek door te brengen, hoojit in de gelegenheid te zijn dezen wedstrijd bg te wonen. Jongfryske Micnekip. It tiidlik Haedbistjür fen de J.F.M. hat de Bistjürsfuuksjes fordield lyk as neikomt: Alg. foarsitter en bisijüider for kir st: de hr. D. Kalmaalg. sknuwer en bistj. for Folkskrêftde hr. J. P. Wiersmaalg. skat- halder en bistj. for Folksïlntjowitigde hr. M. Castelein alg. samleresse jiff S. Kloos terman alg. propaganda-lieder en foars. B.O. de hr. W. Th. Zwart; bistj. for Folksforhal- dings de hr. R. P. Sjjbesma bistj. for wit- tenskip do hr. A. de Vries. Bitanke for hjar bineaming hiene de hearen P. Sipma, Sj. de Zee en G. Zuldenrust. It Haedbistjür scil frAl syn wirk meitsje fen de k. fier fen de reorganisaesje fen de op- rjuchting fen de kriten en de opset fen de departeminten. Drankbestrijding, De Nederlandsche Vereeniging tot afschaf fing van alcoholhoudende dranken heeft in den Haag haar 84ste algemeeue vergadering ge houden, onder leiding vaa den heer van der M> uien, die in een openingswoord zijn vreugde uitsprak over de toeneming van den invloed der drankbastrjjding in het openbare leven. Vooral de laatste verkiezingen waren voor de drankbestrijding verblijdend, door het groote aantal geheelonthouders dat gekozen werd. Hierna werd behandeld het ontslag van den adjuoct-secretaris. Er werd een motie aange nomen, waarin vertrouwen werd uitgesproken ten deze in het hoofdbestuur en werd aange drongen op een wachtgeldregeling voor den ontslagene. Tegen het hooflbestuurslid, den heer F. U. Schmidt, die een artikel in d- „Blauwe Vaan” over deze kwestie had gesteld, werd een motie van wantrou ven aangenomen. Deze heeft vervolgens ontslag genomen als lid van het hoofdbestuur. Tot redacteur van de „Blauwe Vaan” werd bg enkele candidaatstelling gekozen ds. M. van Leeuwen, te Winschoten. Aan den secretaris, den heer J. G. Janso- nius, werd op de meest eervolle wgze ontslag verleend. Aangenomen werd een voorstel van het hoofd bestuur om volle sjmpathie uit te spreken met de verlangens tot de invoering van den watteljjkon achturendag, alsmede een voorstel om het bestuur te machtigen, de noodige stap pen te doen om, zoo noodig in samenwerking met zustervereenigingen, in 1920 eea congres voor drankbestrijding te houden. Nog werd besloten aandeelen te nemen in een naamlooze vennootschap tot exploitatie van de druikerij voorheen J. Laverman te Drach ten eon belangrijk deel der winst zal ten bate der vereeniging komen. Bepaald werd, dat de vereeniging ook haar invloed zal aanwenden, om bjj candidaatstel- lingen voor de Tweede Kamer ea gsmeentera dsn caudidateu gesteld te krijgen, die sympa- thiseeren met de drankbestrijding. Het hoofdbestuur werd opgedragen, zoodra mogelijk de actie voor invoering van Plaatse lijke Keuze opnieuw krachtig ter hand te ne men. De heeren Willemse, v. d. Meulen, Hille- brand, Hingst, v. d. Heyden en de Graaf wer den als lid van het hoofdbestuur herkozen. Tot algemeen secretaris werd benoemd de heer Ploeg. Dierenbescherming. Op de algemeene vergadering der Neder landsche Vereeniging tot Bescherming van Dieren werd door den voorzitter met eenige waardeerende woorden een medaille der Ver eeniging uitgereikt aan den ien luitenant der huzaren J. Veder, die op 26 October 1918 tijdens den brand, di» ontstond bg de ongere geldheden in de legerplaats bjj de Harskamp, een doeltreffenden aftocht wist te organiseeren voor de zich in het kamp bevindende 148 paar den. Aan de manschappen waarvan een de putatie aanwezig was die luitenant Veder in deze zoo trouw ter zijde stonden, werd een medaille met gratificatie toegekend. Nieuw Friesch Volkssanatorium. Het resultaat van de inzameling van gelden voor een nieuw Friesch Volkssanatorium be draagt te Wirdum 262,10 te Goutum 138,65 te Wolsum 118,25 te Njjla»d 390,15 te Lemmer, Eesterga en Follega ƒ363,90 in Fra- nekeradeel ƒ1494,80 in Opsterland 4454,40 te Roordahu’zum f 358,lO1; te Frieus 68,90 te Idaard 59,75; te 52,50; te Wouds- end ca. ƒ452; te Brantgum en Waaxens 183,20 te Foudgnm 94 te Raard en Born- werd ƒ67,50; te Betterwiird en Bornwerd (bu ren) 31,60 op Amelavd 200;95 te Wans- werd, Wanswerd a/d Streek, Jislum en Bart- lehiem ƒ428 te Akkrum ƒ656,521 te Olde- boorn 704,30. Tafere«l*je uit de dierenwereld. Uit Middelstum (Gr.) wordt het volgende aardige voorval gemeld Een ekster wil uit een nest jonge spreeu wen één dezer jongen halen. De oude spreeu- 1--•-J -1---LL dat dit de aandacht trekt der in de nabijheid vertoevende torenkraaien. Op dezen angstkreet komen zwermen kraaien aan, om de in doods gevaar verkeerende jongen te helpen en jagen den ekster op de vlucht. Da oplettende toe schouwer heeft den boosdoener niet terug zien komen. Aan huurders van losse landerijen. De uitslag van de eerste verhuringen is schitterend zoo schrjjft de voorzitter der Fr. Mjj. v. Landb. scherp-ironisch in het Fr. Weokbl. De waarschuwingen helpen 1 Er wor den sommen geboden als nooit tevoren. Per- ceelen, die in gewone tgden f200 huur op brachten worden in dollen overmoed gehuurd voor hst 4-voudig bedrag en meer. Huurder», gaat zoo doorReken maar niet meer. Ver haast het tijdstip, dat gjj uw verplichtingen niet meer na kunt komen. Gioot uw zuur ver diende penningen te grabbel Komt toch tot bezinningIs het niet beter niet te huren en a.s. herfst uw koeien te ver koopen dan tegen prijzen, zooals gjj thans doet, hooi te krijgen, prjjzen, die gjj uit de meer-opbrengst van vea of melk nimmer terug krjjgt? Door uw niet nedi-jkun maakt gij vele slachtoffers èn uw gezin, èn uw personeel doet gij lijden, terwjjl de terugkeer van nor male omstandigheden door uw onbesuisd op treden in erge mate wordt tegengehouden. Ga aan het rekenen en huurt niet of alleen voor billjjke prjjzen. Op ssn pleizisrboot gsbofan. Eene van Njjmegen komende pleizierboot met honderden pasragiers aan boord kwam te Druten aan den wal ligg°n. Tusschen daar n Njjmegen was aan boord een kind geboren en de gelukkige vader wilde een geneesheer raadplegen omtrent den toestand van moeder en kind. Toen alles in orde bevonden was, stoomde de boot verder en een muziekkorps speelde een „Lang zal bjj leven” voor den nieuwen wereldburger. Bij het batlen verdronken. De 25-jarige A. v. Engelen is te Hedikhui- zen bjj het baden in een kolk verdronken. Te Axel is een man bij het zwemmen ver dronken. E >n 25-jarige gehuwjé man te Koewacht is bjj het zwemm-n verdronken. De p'gingen van zgn kameraden om hem te redden moch ten niet baten. De 25-jarige schoenmaker Snel, wonende‘in de Wijkeusmedenstraat te Maastricht, is bjj het baden in de Maas verdronken. Zgn Igk is nog niet gevonden. Mond- en H.iuwzser. Nu deze ziekto in Friesland vrij algemeen heerscht, gaat d< eene boer ’t aangetaste ree stallen, terwijl de and-ren het in de weide laat. De ondervinding leert nu. dat over het alge meen het gestalde vee niet zoo gauw herstelt als dat in het land. In verband met het parool „doorzieken 1” zjjn er in de omgeving van Tiel verscheidene boeren, die met opzet hun vee met mond- en klauwzeer besmetten, om op die wgze spoedi ger van de ziekte af te raken. Brutaal* Een brutale diefstal met braak heeft plaats gehad bij den landbouwer C. v. d. Z. te Nieuwer-Amstel. Een ongenoode gast heeft eerst het paard uit de weide naar het erf ge bracht, daarna de staldeuren opengebroken, de tilbury er uitgehaald, het paard getuigd en aangespannen en is tot slot met alles weg gereden in de richting Abcoude. Onderweg vroeg een boer, of hij meerjjden mocht. Dit werd toegestaan en samen ging het naar Utrecht. Onderweg bood de bestuurder „zgn” spul den vreemde te koop aan voor... spreken naar de regelen f 400. Na heen en weer praten werd de koop gesloten, maar aangezien niet gerekend was op handel, zou de koopsom met goedvinden van den ander in Utrecht, waar kennisje» woonden van den kooper, worden voldaan. In plaats r van geld te halen, waarschuwde de „kooper” den onderwijzers zoodanige eischen zou behoo- echter de politie, die den dief in arrest stelde e» paard en wagen in beslag nam. D» pr*ijs der kersen. Op de kersenverkoopingen besteedde men te Geldermalsen 1416 cent per pond, te Wjjk Duitsch-Oostenrjjk overblgft, Het zou uitsluitend 1 en de hoofdstad Weenea bestaan, welke van de 6 millioen inwoners des lands er 2 millioen herbergt, en tenge volge van haar afscheiding uit de voormalig’ monarchie veel grooter nadeel leed dan eenig ander deel van hot vroegere rgk. Deze nieuwe staat zou slechts een kwart gedeelte van de voor zgne bevolking noodza- keljjke voedingsmiddelen zelf kunnen produ- ceeren en zou de overige drie vierden van buiten moeten aanvoeren. Hij zou voorts per jaar 12 millioen ton steenkool moeten koopan, terwijl zijn eigen opbrengst 2 millioen bedraagt. Daarbjj komen dan nog de noodzakelijke ruwe grondstoffen en talrjjke njjverheidsartikelen op welker invoer wg aangewezen zullen zgn. Wg zouden dezen uoodzakelgken invoer ook niet dooi uitvoer van onze eigen producten kunnen dekken, omdat ons, met de Duitsche taalgebieden Buhemen, Moravië en Silezië, bijna al onze uitvoerindustrieëa ontrukt zou den worden, zooals on?e bruinkoolmgnen, katoen-, wol- en linnenweverijen, glas- en aarde werknjj verheid, suikerfabricage en chemi sche ngverheid. Tegelijkertijd wordt ons transportwezen financieel en bedrgfstechnisca geruïneerd, door dat vier spoorljjnen, die dwars door de Alpen van het Noorden naar het Zuiden loopan, en eveneens een van de beide belangrgke dwars- Ijjnen van het Oosten naar het Westen ver minkt, van hun uitgangspunten beroofd, en vele malen door vreemd staatsgebied onder broken worden, zoodat de nog oserbljjrende Ignfragmenten met voor exploitatie geschut blgven. i.‘oor het verlies van de badplaatsen in Duitsch-Bohemen on Duitsch Tirol ontvallen ons ook de buitenlandsche betaalmiddelen, welke het vreemdelingenverkeer in een land brengt. Wij zouden dus den invoer, waarvan de voeding en de arbeid der bevolking afhangt, niet kunnen betalen. Tegenwoordig leven wg van ons door don oorlog zeer sterk ingekrompen kapitaal. Wij betrekken de onmisbare levensmiddelen van de geallieerde mogendheden en laten hun daar voor onze in het buitanland realiseerbare ef fecten. Deze toestand kan des te minder al te lang gehandhaafd bljjven, daar wg volgens de vredesvoorwaarden niet eens mogen beschik ken over ons vermogen, dat zich in de geal lieerde staten bevindt. Wg zgn er op aange wezen, ons zoo spoedig mogelgk voedingsmid- •i delen en andere artikelen uit do op den bodem s 1 C j^er monarchie gegroeide staten te verschaffen. Dit zou althans gedeelteljjk door uitvoer van de voortbrengselen onzer nijverheid kunnen geschieden, welke op de voormalige Oostenrjjk- Hongaarsche markt is ingencht. Maar vol gens de ons voorgelegde vredesvoorwaarden zouden de nieuwe staten tegenover ons van een eenzgdige meestbegunstiging profiteeren, ter wjjl zij ons de meestbegunstiging ontzeggen en den uitvoer van onze artikelen beletten.” Tot zoover het een en ander over de onder handelingen tusschen Oostenrijk en de ge associeerden. Wat die tusschen Duitschland en de ge associeerden betreft, het wordt meer en meer waarschjjnljjk dat de geassocieerden Duitsch land vrg belangrgke wgzigingen zullen toe staan. In Amerika waar de Senaat tegen den wil van Wilson het ontwerp-verdrag heeft laten drukken en verspreiden is eon sterke beweging gaande om Duitschland tegemoet te komen evenals in Engeland en in Frankrgk. In het laaiste land staan de groote stakingen, die maar voortduren, in verband daarmee. Men Volgens voorwaarden overeengekomen met de Holiandsche Algemeene V«rze> IBBA gld. bij levens- gld ingeval van over- |CA gld. bij verlies van ziin onze Abonnés verzekerd teaen ongelukken voor AU VU lange invaliditeit. *UU lijden binnen 30 d. iuU één hand, voet of oog

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1919 | | pagina 1