I
els.
TARWEBLOEM
„KRISTAL”
is voortreffelijk van smaak en
voldoet aan de hoogste eischen.
ENVELOPPEN
Brandenbu rghBoschma Co-
Svxik Telefoon No. 150.
NIEUWSTIJDINGEN.
OHicieel Orgaan der Gemeenta Snaak.
BRAK0EN8URGH. BOSCHMA J Co..
annex SNEEKER COURANT en iWYMBRITSERADEEL
KOOPMANS’
Woensdag 26 Januari 1921
RECLAME KOLOM.
37e
argang
ENVELOPPEN, VAN GOED
MATERIAAL, ZEER NETJES
BEDRUKT, WORDEN GELE
VERD DOOR ONS.
7C gld. bij verlie» EA
V van een duim, vv
k«rln*«>Bank Sohiedam «ij» onze Abonné’e verzekerd tegen ongelukken voor
I
van
n een
tlgd.
ad ik
mis-
gld. bij verliee van
een wijsvinger.
schier
am ik
nblik,
laats,
t eens
nken!
ruim-
enken
r. En
:mder
te
lat zij
;id
it
n, dat
i mijn
en die
Maar
irover
lat zij
men
sigen-
rtsge-
veten,
Maar
relijke
m he-
Veraehgnt
DINSDAGS on VRIJDAGSAVONDS
Uitgevers
SNEEK, KLEINZAND TEL. 111 en 150
mm SÏÏEEKER COURANT
lijk gekleed man sigaren met een nieuwen zilver-
bon van een rijksdaalder. De winkelier twijfelde
aan de echtheid van den zilverbon en wees den
uitgever er van aan een politie-agent aan, waar
op arrestatie volgde. Bij een onderzoek aan den
lijve vond men onder de kleeding van den man
verborgen 34 splinternieuwe zilverbons van een
rijksdaalder, alle vettig aanvoelende en valsch.
Verder bleek, dat deze valsche bons niet gelijk
zijn aan die, waarop in de vorige week de aan
dacht is gevestigd; de toen in de dagbladen
aangeduide afwijkingen komen op deze bons niet
voor. Het is een verbeterde uitgaaf. De nieuwe
serie is met de letters J. C. gemerkt; de vorige
serie was gemerkt met de letter G. P.
De aangehoudene, genaamd W. M. F., heeft
een lithografie- en cartonnagefabriek in de Boek-
horststraat te Rotterdam. Op zijn kantoor is een
portemonnaie met zes valsche zilverbons ge
vonden.
Hij ontkent, iets met het maken van valsche
zilverbons van een rijksdaalder uitstaande te
hebben.
Voorloopig is de man op het Hoofdbureau van
politie opgesloten.
Een windmolen voor de opwekking
van electriciteit.
De Deensche bouwkundige Ramsing heeft een
nieuw typt windmolen geeonstrueerd, dat hij wil
van een belangrijken dief-
8 op 9 December gep leegd
Postkantoor Sneek.
Lijst van onbestelbare brieven en briefkaarten,
van welke de afzenders onbekend zijn, terug ont
vangen in de le helft der maand Januari 1921.
Binnenland. Brieven. J. Hoving, Am
sterdam; H. de Boer, Leeuwarden; K. Peters,
Maarsbergen.
Briefkaarten: Mej. T. de Roode, Amster
dam; Mej. E. v. d. Meer, Bozum; Mevr. R. Vro-
man, Duinoord 3 briefkaarten zonder adres.
Buitenland. Briefkaart: E. de Vries,
Carlinsfield, Canada.
Voetbal.
Zondag jl. heeft „Workum” een geduchte ne
derlaag geleden tegen F. C. A. van Bolsward.
Workum moest voor de competitie le klas F. V.
B. spelen tegen de Bolswarders en verloor met
61 goals. De overige wedstrijden werden we
gens terreinafkeuringen afgelast w.o. 3 wedstrij
den voor Sneek.
Treurige toestanden.
Te ’s Gravenhage is aangehouden de werkman
N. C. B. uit de Jacob Catsstraat wegens het
onverzorgd achterlaten van drie minderjarige
kinderen.
De „Res.bode” is op onderzoek uitgegaan en
vernam het volgende:
Op een bovenhuis in genoemde straat, met
enkele kamertjes, wonen een vader, moeder,
dochter en 9 kostgangers, hoe behoeft men niet
nader te vragen.
Een van die kostgangers is B., wiens vrouw
eenigen tijd geleden is gestorven, waardoor hij
alleen bleef met drie kinderen, waarvan de
oudste nog geen 10 jaar is. Een huishoudster
was niet te krijgen, alleen er mee blijven wonen
ging niet, wijl hij werkte op een oliefabriek en
die kleine kinderen, bengels natuurlijk, onver
zorgd achterbleven. Daarop heeft hij de drie jon
gens uitbesteed bij een vrouw in de Jan Steen
straat, maar dit kostte hem ten slotte meer dan
zijn partemennai* verdragen kon. Daarbij kwam
Abonnement: per jaar f 2.50
fr p. post f3.Loese Noa. 5 ot.
Advertentiên 10 ot. p. regel. Inge
zonden Mededeelingen dubbel tarief, bij
Abonnement belangrijke korting
Kleine Adv. kunnen ingezonden wor
den op den dag der uitgifte, tot 10 uur
houdene stond reeds langen tijd in het Politie
blad gesignaleerd en werd door de politie van
meerdere plaatsen in het land gezocht. Zater
dagnacht te 4 uur is hij door de politie opgelicht
in een hotel, waar hij logeerde onder den naam
P. v. d. R. Bij het onderzoek gaf hij echter op
te heeten K., welke naam voorkwam op een por
tefeuille, welke hij bij zich droeg. Later bleek,
dat ook deze portefeuille was gestolen in een
hotel, waar hij had gelogeerd onder den naam
v. R., welken diefstal hij reeds heeft bekend.
Bovendien werd de aangehoudene gezocht
wegens oplichting, terwijl de Rotterdamsche
politie opsporing vroeg wegens rijwieldiefstal.
Ook bleek, dat M. nog een gevangenisstraf
van 3 maanden moest ondergaan, waartoe hij
in 1919 was veroordeeld.
Slaapziekte.
Een politieagent te Kerkrade slaapt sedert vijf
dagen zonder dat men hem heeft kunnen wek
ken. Een later bericht meldt, dat hij reeds over
leden is.
Een gedienstige meid!
Vrijdag kwam bij de familie v. d. L. aan den
Stationsweg te Rotterdam een nieuwe dienst
bode in dienst. Zaterdagnacht heeft zij van hare
nieuwe mevrouw twee koffers met goederen,
w.o. kleeden, zilverwerk en sieraden, ingepakt
en is daarmee vertrokken. In een ander pand
heeft zij gelogeerd. Om 6 uur Zaterdagochtend
is zij naar Bentheim vertrokken, door de politie
achtervolgd.
Restgevallen op Java.
Blijkens een uit Nederlandsch Indië ontvangen
telegram bedroeg het aantal pestgevallen op
Java in de maand December In Lamongan 6,
Bojolali 11, Semarang 1, Salatiga 83, Kendal 18,
Magelang 49, Temanggoeng 31, Wonosobo 159,
alle met doodelijken afloop.
De schildersloonen.
De collectieve overeenkomst van het schilders
bedrijf, die 31 Maart zou afloopen, is met een
jaar verlengd. De uurloonen zijn verhoogd: in de
eerste drie loonklassen met 7 ets. per uur, in de
vierde klasse met 6 ets. en in de 5e loonklasse
met 5 ets.
De uurloonen worden nu als volgt: le klasse
92 ets., 2e klasse 83 ets., 3e klasse 76 ets., 4e
klasse 69 ets., 5e klasse 62 ets.
De dubbele moord te Hengelo (G.).
Vrijdagmiddag begaven zich de officier van
justitie te Maastricht en die te Zutphen, de rech-
ter-commissaris van Maastricht met zijn griffier,
de inspecteur der recherche met rechercheurs
van Heerlen, bijgestaan door de maréchaussée
van Heerlen en Zutphen, naar Heerlerheide, naar
de woning van zekeren A. H., meldt de „Tel.”
Na de woning omsingeld te hebben, drongen
zij het huis binnen en arresteerden genoemden
H., waarna hij geboeid werd weggebracht. Hij
wordt verdacht voor anderhalf jaar een dubbelen
moord gepleegd te hebben te Hengelo (G.) op
een man en een vrouw, broer en zuster. Na het
plegen van dien moord is H., die in Hengelo
woonachtig was, spoorloos verdwenen na eerst
zijn goederen verkocht te hebben. Thans woonde
H. te Heerlerheide zonder een beroep uit te oefe
nen. Hij is gehuwd, 57 jaar oud en moet vroeger
veldwachter geweest zijn. Wel ontkent de ge
vangene, doch de bewijzen moeten overtuigend
zijn. De verdachte zal naar Zutphen worden
overgebracht.
Het Zuiderzeebedrijf.
Het Zuiderzeebedrijf begint reeds langzamer
hand af te nemen. In den loop van 1920 heeft
het tiende deel der Huizer visschers dit bedrijf
verlaten en een ander beroep gekozen. De wer
ven, die tevoren nog een 7-tal schuiten aflever
den, waaronder drie motorbooten, bouwden in
1920 geen enkel schip. Visschersvaartuigen wer
den verkocht een 6-tal naar Noordzeeha-
vens en Ostende. Een der groote exportrooke-
rijen is medio Januari ingericht voor een drukke
rij. Verscheidene jonge visschersmannen worden
daar voor het drukkerij-vak opgeleid.
Nieuwe Staatsmijnen.
Een correspondent der N. R. Crt. is een
bezoek gaan brengen aan de boringen bij
Vlodorp in Limburg, waar nieuwe staats
mijnen worden aangelegd. Hij schrijft o.a.
er het volgende over:
De opzichter gaf ons een blik op het ont
zaglijk moeilijk werk van zulk een diep-
boring, door ons een technische beschrijving
te geven van de manier, waarop geboord
wordt en ons de machine in den boortoren te
laten bezichtigen.
Dag en nacht wordt doorgewerkt. Een der
tigtal arbeiders, welke in drie ploegen zijn
ingedeeld, is hiermede bezig. De werkwijze
is als volgt:
waterreservoir, de zwengelbeweging en
boorwagen worde:; opgezet en de boor
machine geplaatst. De vóórschacht wordt
gegraven tot plm. xM. diepte. Hierin wordt
een buis van plm. 3S c.M. middellijn geheid.
Wanneer de aarde i it de buis is verwijderd,
dan worden we®: andere buizen binnen
waarts in de eersté buis neergelaten, die
aaneengesloten een langen koker vormen.
Deze buizen dienen als geleiding, zoodat de
boorstangen daarirf kunnen worden neerge
laten.
De locomobiel wordt nu geplaatst en men
begint te boren; hei eerste met de z.g. puls,
De Arbeidsgemeenschappen in Duitschland.
In de Frankf. Ztg. vertelt de heer Becker
eenige bijzonderheden over de z.g. arbeids
gemeenschappen, die te Altona en te Ham
burg bestaan. Deze organisaties hebben elk
nog de malaise, waardoor hij minder ging wer
ken, minder verdiende en dus nog minder voor
zijn kinderen kon betalen.
Kleeren kon hij er niet meer voor koopen, de
vrouw wilde ze niet langer onderhouden, wijl ze
niet genoeg kreeg. De kinderen werden totaal
verwaarloosd, maar hij kon ze ook niet hebben
en trok zijn handen er van terug.
Nu heeft de politie zich over de drie jongens
ontfermd, voorloopig, en de man is aangehou
den, wijl hij zijn hulpbehoevende kinderen on
verzorgd achterliet.
Daarbij komt nog, dat de man heden zonder
werk komt en dus heelemaal niet meer zorgen
kan voor zijn kinderen.
Beruchte hoteldief gepakt.
Mede in verband met verschillende in den laat-
sten tijd ook in Den Haag voorkomende hotel-
diefstallen, is aldaar een lang gezochte beruchte
hoteldief aangehouden, nl. de 26-jarige W. A.
H. M., zonder vaste, woonplaats. De^ aange- (jan rne| stootbeitels, waarbij gespoeld wordt
i-.x -1.1— ^et bovenbedoelde kleiwater, waardoor
het zand en gesteente los wordt en naar bo
ven gepompt wordl. Ten slotte komt men
door verschillende 'agen op de steenkolen
laag (het z.g. kolengebergte). In het kolen
gebergte wordt men de diamantkroon ge
boord en een z.g. kém getrokken, waardoor
men steeds overzichlelijk de afgeboorde me
ters kan vergelijken. Dikwijls stoot men bij
het boren op zeer harde voorwerpen, die dan
door een zeer scherpe boorpunt verwijderd
moeten worden. Breekt onverhoopt een ge
deelte buis of stang, (natuurlijk wordt aan
het materiaal de groptste zorg besteed), dan
moet men trachten dit deel met nieuwe stan
gen, door ze in het afgebroken gedeelte te
draaien, naar boven'te hijschen. Weken ver
traging kunnen hierdoor ontstaan, want
zoo iets kan zich vbordoen op 300, 400 of
meer Meter diepte.
Zelfs is men door een dergelijk ongeval
wel eens verplicht de geheele boring te sta
ken en op een andere plaats opnieuw te be
ginnen.
Gelukkig zijn de boringen bij Vlodorp op
het oogenblik zeer vporspoedig. Bij den eer
sten toren waar wij,een bezoek brachten is
men op 6 October met de werkzaamheden
aangevangen en op 25 October j.l. begin
nen te boren.
Met eene gemiddelde vordering van 1.27
M. per uur wordt gewerkt. Deze toren boort
op de zoogenaamdeiiage schol en zal onge
veer op 700 M. diejjfcbet kolengebergte be
reiken. Niet ver van daar, vlak bij de grens,
is ’n tweede boortoren bezig. Hier is op 9
Aug. met de werkzaamheden aangevangen
en begon het boren op 9 October j.l.
Met eene gemiddelde vordering van 0.9 M.
per uur heeft men thans, doordien hier de
kolenlaag niet zoo diep ligt, het steenkool
(carbon) op 500 Meter aangeboord. Bij
Beesel, de andere richting uit, is een derde
toren geplaatst.
Reeds in 1919 waren grondspeculanten
hier overal bezig om grond op te koopen,
doch gelukkig heeft de Nederlandsche re-
geering bijtijds ingegrepen, en zal zij door
onteigening op groote schaal, die reeds ge
deeltelijk geschied is, de grondspeculatie
grootendeels den kop in kunnen drukken.
Ruim 1200 H.A. is onteigend, tegen den ge
middelden prijs van f 1000 de Hectare. Deze
onteigening strekt zich uit van het station
hoogstens 250 leden. Ter bereiking van hun
doel, n.l. de werkverschaffing aan werkloo-
zen, genieten zij weliswaar van de gemeen
ten een zekere steun, doch overigens hande-
i een
eigen bestuur en worden ten blijke van hun
zelfstandigheid als corporaties in het han-
delsregister ingeschreven. Indien er b.v. in
Altona straten aan te leggen zijn, in de ha-
betaalt, overeenkomstig de getaxeerde waar-
bleken te zijn. De^valsche bons werden bij de aan organisaties, zoodat deze, evenals
Zaterdagnamiddag betaalde bij een sigaren- ders Op tijd en behoorlijk kunnen betalen,
winkelier op den Binnenweg aldaar een fatsoen- Deze loonen worden telkens door het be-
d.w.z. geen vet- en geen gaskolen. Vooral
voor stoommachines zullen ze uitstekend
geschikt zijn.
Valsche zilverbons.
Herhaaldelijk is het in de laatste veertien da-
Nadat eerst het fundament van den torenbezigen voor de opwekking van electriciteit in
is gelegd, wordt hij opgebouwd; daarna het groot. Hij heeft de wrijving aanmerkelijk ver
worden de waterleiding en spoelbassins ge- i minderd en wieken aangebracht zoowel in hori-
graven. Deze spoelbassins dienen om de kiel zontalen als verticalen stand. Het nuttig effect
te verdunnen, waarmede tijdens het boren van den molen wordt daardoor tot 50 op-
1£ gld. bij verlies
•u van een vinger
Vraagt dü fabriKaat in de
fabrieksverpakki ngvan .zftz
ƒ2,1 en 2/aKG^Z
^MEELFABRIEK^
Volgens voorwaarden overeengekomen met de Holiandsch* Algamscn* V*rz«- flld- bij levens- TH A flld. ingeval van over- |£A gld. bij verlies van
fe'tniKias.Raink fifft Snhiedsim siin onze Abonné’s verzekerd tegen ongelukken voor vvv lange invaliditeit, «vv glijden binnen 30 d. luv één hand, voet of oog
Vlodorp, langs de grens in oostelijke rich
ting tot de Boschbeek en volgt den loop dier
beek. Ten Westen wordt zij door de lijn
Roermond-Vlodorp begrensd.
Over een jaar of zeven denkt men de mijn
bij Vlodorp zoover klaar te hebben, dat de I ZIJ volkomen zelfstandig, bezitten
eerste productieve kolen gedolven kunnen j P,PPn hpst""r Pn wnrden ten b'"ke van
worden. De kolen hebben een gasgehalte van j
MATIGHEID,
opgewektheid, frissche lucht, geregelde gewoon
ten, de noodige rust en slaap, lichaamsbeweging
en een zorgzame leefwijze is wat de natuur
vraagt om uw lichaam in goede conditie, uw
nieren gezond, en uw gestel vrij van urinezuur
te houden.
Hebt gij er ooit aan gedacht, dat uw pijn in
den rug, hoofdpijn, urinekwalen en waterzuch
tige zwellingen een gevolg kunnen zijn van uw
leefwijze?
Te zwaar eten, het voortdurend gebruik van
alcohol, te veel rooken, het zich te weinig be
schermen tegen het klimaat, onmatigheid, en
het te weinig zoeken van gezonde ontspanning
en rust, zullen ongetwijfeld de nieren mettertijd
verzwakken. En dan komt de last.
Rugpijn, hoofdpijn, urinestoornissen, water
zuchtige zwellingen, niergruis, en duizeligheid
zijn verschijnselen van te veel urinezuur in het
bloed en er bestaat gevaar voor nier- en blaas
ontsteking en ongeneeslijke nierziekten.
Matig eerst die verkeerde gewoonten en sta
dan de verzwakte nieren bij door een degelijke
kuur met Foster’s Rugpijn Nieren Pillen. Deze
werken niet op de ingewanden, doch zijn een
betrouwbaar en veilig niergeneesmiddel onder
alle omstandigheden.
De echte Foster’s Rugpijn Nieren Pillen, voor
zien van de handteekening van James Foster op
het etiket, zijn te Sneek verkrijgbaar bij de fir
ma’s Joh. W. Meijer en B. Meindersma a f 1.75
per doos.
16 tot 14 pCt. en zijn z.g. half-magere kolen, I
I ven bouwwerken moeten worden uitgevoerd,
of arbeiderswoningen moeten worden ge
bouwd, dan kunnen de arbeidersgemeen
schappen met de andere ondernemers bij de
-aanbestedingen van de werken op voet van
gen voorgekomen, dat winkeliers, tramconduc- volkomen gelijkheid concurreeren. De stad
teurs en anderen te Rotterdam zilverbons van betaalt, overeenkomstig de getaxeerde waar-
een rijksdaalder Jn betaling ojitvingen, die valsch (je Van het uitgevoerde werk, voorschotten
recherche aan het hoofdbureau van politie gede- dit bij de kapitaalkrachtige particuliere
poneerd voor nader onderzoek. I
Zaterdagnamiddag betaalde bij een sigaren- ders op tijd en behoorlijk kunnen betalen.
stuur der organisatie vastgesteld; deze be-weelen werd ontvreemd, is aan het hoofdcom-
taalt ook het geld voor het ziekenfonds enz.missariaat van politie te ’s Gravenhage
rlo orhni Horerroinoon erh o n croroorl VpnHm n rr m ncronl-ibf
ling (60.000 gld.) wordt uitgeloofd voor dengene
die aanwijzingen kan geven, welke leiden tot de
ontdekking van de daders en van het gestolene.
Te Zwolle arriveerde Donderdagmiddag,
gezeten op den buffer van een trein van Leeu
warden, een verpleegde uit het Rijksopvoedings-
gesticht aldaar. De politie, die per telegram van
zijn ontvluchting verwittigd was, wachtte hem
aan het station op en arresteerde hem, waarna
hij weer naar de inrichting aan den Marssumer-
straatweg werd teruggebracht.
Zaterdagmorgen is A. F., die in een kraam
handel dreef aan de grens bij Venlo, vermoord
gevonden. Hij is waarschijnlijk met bijlslagen
gedood.
In verband met den moord op 19 Januari
1919 op den 76-jarigen J. Perrels en zijn 77-
jarige echtgenoote onder de gemeente Retran-
chement, zijn te Brugge twee personen aange
houden.
Bij het losschieten van een kolenlaag in de
mijn Oranje-Nassau te Heerlerheide zijn Vrijdag
de mijnwerkers S. en Van R. zwaar gewond.
Eerstgenoemde is in het ziekenhuis te Heerlen
overl»d»n.
gespoeld wordt, om de materie waarin ge-gevoerd, tegen 28 bij gewone windmolens,
boord wordt, naar boven te brengen. Het Proeven met de nieuwe vinding moeten goede
resultaten hebben opgeleverd.
Kali smokkelen.
De woekerrechtbank te Dusseldorf is sedert
enkele dagen bezig met de behandeling van en
geding over uitgebreide smokkelarijen van kali
naar Nederland. De hoofdbeschuldigden zijn
twee gebroeders Baumann, die chemische fa
briekjes in de nabijheid van Dusseldorf hadden,
waar zij een stof tot verdrijving van ketelsteen
beweerden te vervaardigen. Deze stof werd in
groote hoeveelheden over de grens vervoerd,
uitvoervergunning was er niet voor noodig. Bij
onderzoek bleek echter, dat het uitgevoerde pro
duct zuivere kali was en dat in de fabrieken van
de gebroeders slechts enkele arbeiders aan het
werk waren, zoodat de heele opzet blijkbaar
moest dienen om de kali-smokkelarijen gemakke
lijk te maken.
Nadat de smokkelarij was uitgekomen en de
verzending van kali per spoor dus niet meer mo
gelijk was heeft een der broeders, W. Baumann,
nog dagelijks auto’s met kali over de grens we
ten te krijgen. Een poging om ook een schip
met kali naar Nederland te sturen is mislukt. Het
onderzoek heeft uitgewezen, dat ten minste 60
wagons waren uitgevoerd, voor het bedrog werd
ontdekt.
Een der grootste afnemers van de kali was de
Amsterdamsche koopman Kathan. W. Baumann
is er in geslaagd vóór zijn in hechtenisneming
een deel van zijn correspondentie met K. te ver
nietigen. Uit de niet vernietigde rekeningen blijkt,
dat B. van K. 233.000 M. voor geleverde kali
heeft ontvangen. Hij verkocht de wagon voor
30.000 M., terwijl hij aan zijn leverancier, den
fabrikant Kessel in Hamm, die eveneens wordt
vervolgd, slechts 10.000 M. per wagon betaalde.
De behandeling, der zaak zal nog wel eenige
dagen duren. Het verhoor der talrijke beklaagden
en getuigen neemt veel tijd in beslag.
Internationale Aardappel-conferentie.
In het Engelsche blad „the Fruit Grower”
wordt een conferentie aangekondigd, waarop
men zal trachten een oplossing te vinden voor
verschillende problemen, die zich bij de aard
appelen voordoen.
Hiervoor zullen uit alle aardappelverbouwen-
de landen deskundigen worden uitgenoodigd. Als
punten van behandeling worden genoemd:
1Het gebruik van den aardappel voor de coti-
sumptie en de industrie.
2. Aardappelziekten.
3. Productie van pootgoed en het kweeken van
nieuwe soorten.
Deze conferentie wordt noodig geacht, omdat,
zooals het blad zegt, „de aardappel voor Europa
en Noord-Amerika, na de granen het belangrijk
ste gewas is, en overal waar de aardappel wordt
verbouwd, de moeilijkheden, zoowel bij de cul
tuur als bij het winnen van pootgoed en nieuwe
soorten steeds grooter worden.”
Fr. Landb.bl.
gewichtige conferenite die te Saint Quentin
tusschen Sir John French, generaal Joffre,
generaal Lanzerac, generaal d’Amade en le
den van beide staven gehouden werd. Hij be
schreef de ongerustheid op den laatsten dag
van Augustus toen de geallieerden uit Laon
bericht kregen, dat een legermacht Du tsche
cavalerie pas bevel had ontvangen om zich
van het district ten N.-W. van Noyon uit te
ontplooien naar de vlakten ten Zuiden van
Laon, welke beweging het vijfde Fransche
leger gedwongen had zijn marschlinie naar
het Zuidoosten toe te brengen. De overplaat
sing van het Fransche hoofdkwartier naar
Craonne en Jonchéry volgde dadelijk daarop
Te Jonchéry werd aan kolonel Fagalde in
den nacht van 1 op 2 September de tasch van
een Duitsch officier van de 5de cavalerie
divisie gebracht, dien een Fransche pa
trouille in zijn auto gedood had. In die tasch,
die bestemd was om historisch te worden,
vond men iets van onschatbare waarde, n.l.
een plan met de volledige bijzonderheden
van den marsch, die den volgenden dag het
geheele eerste Duitsche leger onder von
Kluck begon.
De tasch van den officier, die van zeer
groote afmeting was, bevatte behalve voed
sel en kleeren, met bloed bevlekte documen
ten, waaruit bleek dat hij naar von Kluck’s
hoofdkwartier toe was geweest en op den
terugweg naar de 5e cavalerie-divisie was,
toen hij gedood werd. Maar verstopt onder
eten en kleeren vond men verder een kaart,
waarop al de bewegingen waren aangege
ven, die het leger van von Kluck na den len
September zou ondernemen. De positie van
elke kolonne was duidelijk aangeteekend,
met hare voor- en achterhoeden, en de uren
van vertrek en aankomst op hare bestem
ming. Van het allergrootste belang was ech
ter de ontdekking dat von Kluck’s plan dat
reeds aan den Franschen staf bekend was,
om het dal van de Oise in te rukken, veran
derd was in een plan om rechtstreeks naar
Parijs aan te rukken, welke marsch in den
'ochtend van 2 September zou beginnen.
Overste (toen kapitein) Gagalde telefo
neerde onverwijld deze inlichting aan het
groote hoofdkwartier en verzond daarna on
middellijk met een auto de kaart en de an
dere stukken. Het telefonisch bericht en de
kaart zijn zorgvuldig bewaard, en er kan
weinig twijfel aan bestaan dat aan die ont
dekking voornamelijk het succes is te dan
ken geweest van de beweging van generaal
Gallieni, toen hij een totdusver aan de Duit-
schers niet bekend en door hen niet vermoed
leger tegen von Kluck’s flank wierp, met als
gevolg de overwinning aan de Marne en den
Duitschen terugtocht naar de Aisne.
KORTGEMENGD.
Men meldt uit New York aan de Daily Mail,
dat de eerste officieele daad der twee vrouwen,
gekozen tot leden der wetgevende macht
den staat Kansas is geweest het indienen eener
wet, waarin wordt gezegd, dat getrouwde vrou
wen geacht mogen worden in dienst van hun
echtgenooten te zijn en waarbij laatstgenoemden
aansprakelijk worden gesteld voor alle verwon
dingen, die vrouwen door hun huiselijke bezig
heden kunnen krijgen.
Een ander wetsvoorstel in den senaat van
Utah, bepaalt dat de hakken van vrouwenschoei
sel niet hooger zullen mogen zijn dan iy2 inch
(ongeveer 3.7 c.M.).
In de vergadering van den gemeenteraad
der stad Suhl in Thüringen deelde de burge
meester mede, dat de gemeente voor een ban
kroet stond, doordat er gelden waren toegestaan
voor allerlei doeleinden, zonder dat er voor dek
king gezorgd was. Om de zaken gaande te hou
den, had de burgemeester het afdragen van het
den staat toekomende deel der belastinggelden
gestaakt. Hij wist, zoo deelde hij mede, dat hij
daarmede een strafbare handeling beging, doch
hij had zich er toe genoodzaakt gezien, daar an
ders de ambtenaren geen salaris en de gemeente
werklieden geen loon hadden kunnen ontvangen.
Waar gaan wij heen, vraagt de „Deutsche
Warte” beangst, als een dergelijk voorbeeld na
volging vindt?
Naar aanleiding
stal in den nacht van
in een slaapwagen tusschen Madrid en Barce-
lona, bij welken diefstal voor een waarde van
8J/2 ton aan gouden en zilveren sieraden en ju-
missariaat van politie te ’s Gravenhage een be-
Heeft de arbeidersgemeenschap gereed- kendmaking aangeplakt, waarbij 5000~pond ster-
schappen noodig, zoo huurt zij deze van de
gemeenten of van een ondernemer. De schrij
ver merkt op, dat de resultaten met deze ar
beidsgemeenschappen verkregen, buitenge
woon gunstig afsteken bij die, welke vroeger
bij de uitvoering van werken door werkloo-
zen werden bereikt. De arbeidersgemeen
schap heeft blijkbaar een zeer goeden in
vloed op den arbeidslust, waarover tot nu
toe zoozeer geklaagd wordt.
Het verloren plan van von Kluck.
In het Fransche instituut van het Veree-
nigde Koninkrijk te Londen heeft luitenant-
kolonel Fagalde, militair attaché van het
Fransche gezantschap daar ter stede, voor
een groot gehoor een lezing gehouden over
het onderwerp „Van Charleroi tot de Marne”
waarin hij een nauwkeurig overzicht gaf van
de krijgsbedrijven die aan den eersten slag
aan de Marne vooraf zijn gegaan.
Kolonel Fagalde was in staat de officieele
lezing van het Fransche hoofdkwartier mede
te deelen over die gebeurtenissen. Hij gaf
verslag van den slag bij Charleroi, die van
21 tot 23 Augustus 1014 duurde en van de