iBM
vroom zdz^esssj^ze: jLnsrisr.
WEBMËM
I
s
wn
Aan onze tbouné's.
A. J. P's Eierpudding
moderne Behangselpapieren
V'Peper
munt^
1-
rr
s
Goed Drukwerk
ifÖBëïKWËïTORTi
BÏViiWËIÏMfEti
Brieven uit de Tweede Kamer.
DOELmatig
Ingezonden Mededeelden.
1
KOOPMANS’
bij vooruitbetaling
JU.
Officieel Orgaan h Gemeentu Smal
Brandenburgh, Boschma Co
BRANDENBURGH. 80SCHMA A Co..
- annex SNEEKER COURANT en WYMBRITSERADEEL
\Rijwiolen S Onderdsslan
„KRISTAL”
■Oe 47
1
r.
ieu wstijdingren
Aan onze Post-Abonné s!
Het Nieuwe Modeblad
f2.50 per halfjaar.
Geïllustreerd Zondagsblad
f 145 per halfjaar.
WjDEZE
Woensdag 8 Maart 1921
37e Jaargang
s
•K
uï
I
en
Gebruikt steeds
GOED DRUKWERK.
I
WIJ leveren
dit zeer BILLIJK.
ie.
en
f 1.80 per halfjaar
DE UITGEVERS.
vorhoogd met incassokosten.
BUITENLAND f8 per jaar.
BUITENLAND f7.— per jaar.
op
de
op
te doen innen.
?in-
DE UITGEVERS.
De Paaschpudding bij uitnemendheid.
1.
aa
at,
Verschijnt
DINSDAGS on VRIJDAGSAVONDS
Uitgevers
R..
et
en
te
R-
en
we
«4®
BUITENLAND f5.— per jaar.
Evenals verschillende andere bladen reeds
gercimen tijd geleden hebben gedaan, zul
len wij ia den loop van dit jaar er
over gaan het abonnementsgeld
onze bladen
Geen beter adres
In verband met de verhoeging der porti
zal het abonnement franco per post
ons blad vanaf 1 Maart bedragen van
Nieuwe Sneeker Courant,
FIRMAJOHFTROMP'SNEEK.
Teneinde de overgang gemakkelgk te
maken zullen wij ala volgt over do bedra
gen dieponeoren
IN DE STAD
le kwartaal in do loop van Maart
in het einde van Mei
in het begin van Aug.;
in de loop van October
2a
3e
4a
per 1 Januari over het le kwartaal 1922
BUITEN DE STAD:
le halfjaar in de loop van Mei;
2e in de loop van Soptember
en per 1 Januari over ’t le halfjtar 1922
Dezelfde regeling geldt voor het Ge
ïllustreerd Zondagsblad en ’t Nieuwe
Modeblad.
Vraagt dil fabrikaat in de
fa briaksver pakking van
en 2^ KG
^MEELFABRIEK |x
ifuï-
i
itie-
V
toe
ite-
Ivee
DEN HAAG, 4 Maart 1921.
gld. ingeval van over
lijden binnen 30 d.
Steun aan Nederlanders in het buitenland.
In ons land is een centraal comité voor steun
aan buitenlanders opgericht onder presidium van
den minister van Arbeid. De bedoeling van dit
comité is door het geheele land op 26 Maart a.s.
een groote schaalcollecte te houden en daarvoor
in alle gemeenten des lands plaatselijke comités
op te richten.
2. aan de huurcommissie kennis te geven van
den maatregel, waardoor hij meent aan het on
der 1 gezegde te hebben voldaan.
Zij kan de termijn door haar gesteld telkens
met ten hoogste één maand verlengen.
egint
ooral
a-be-
;chit-
tink-
het
over
richt
ezen
e
nge-
Zie-
luis-
ver-
voor
rater
ging
j zal
n de
aan
and-
aort.
hoe
)erd
13
Sxbkk Telefoon Nl». 150.
treft,
zijn,
it hij
dat
oefte
elke
oort
130,
rai-
dito
tot
am-
165
165,
dito
tot
SNBEK, KLBINZAND TEL. 111 en 150
Vraagt onze staalboeken
Op aanvrage verstrekken wij gaarne vooraf kosteloos prijsopgave.
Alle werkzaamheden worden vakkundig door ons nitgeveerd.
k
NIEUWE SHEKER COURANT
Ook kwam de wijziging van de ongevallen
wet nog aan de orde. Daar hierover tot nog toe
weinig positiefs gezegd is, bewaar ik dit voor
je tot de volgende keer.
Met de groeten van
Het Sneeker klokkenspel.
De heer J. W. Enschedé schrijft aan de N. R.
Ct. het volgende:
In zijn artikel over het Sneeker klokkenspel,
een paar dagen geleden in deze courant gepubli
ceerd, noemt mr. A. Loosjes mijn naam. Zulks
dwingt mij aan ’t debat deel te nemen. Vooraf
ga echter de mededeeling, dat om mijn bemoeie
nis te dezer zake alsmede om een andere der
gelijke werkzaamheid, de door mij opgerichte
klokken- en orgelraad jpuneend heeft mij niet
als zijn lid te kunnen handhaven; dit college is
van oordeel dat het aanvaarden van particuliere
opdrachten niet vereenigbaar is met het lidmaat
schap en heeft mij daarom in den zomer van
1919 verzocht mijn ontslag te nemen, waaraan
onmiddellijk voldaan is.
In juni 1918 dan ben ik op diens uitnoodiglng
met dr. Kalf naar Sneek gegaan om de bellen
te keuren. Zij stonden bij ons bezoek gedemon
teerd op den kerkvloer, zoodat ik mij over de
muzikale waarde van het geheel geen oordeel
heb kunnen vormen. Gelet op de middelmatige
gietkunst der bellen en gehoord de niet gunstige
meening van hen, die het spel nog in den toren
gekend hadden wat bij mij niet het geval
was heb ik mij er ten slotte wel mede kunnen
vereenigen, dat de gemeente Snek het spel, ook
gerestaureerd niet meer in gebruik zou nemen.
Met te meer gerustheid kon ik dat doen, omdat
de enkele bellen, die ik op de klankschoonheid,
hoewel onvoldoende, heb kunnen toetsen, mij
daartoe aanleiding gaven.
Er was echter een motief, dat mij deed advi-
seeren tot behoud. En ging een gerucht, dat het
spel geïntoneerd zou zijn in getemperde stem
ming, wat niet was na te gaan aan de gedemon
teerde bellen. Als privaat persoon wendde ik
mij in juli 1918 tot de leden van de klokken- en
orgelraad individueel. Na physisch-wiskundig
onderzoek gaf dit lichaam als zijn oordeel te ken
nen, dat de bellen beschouwd moeten worden
als te staan in getemperde stemming. Het spel
was, meende ik, bij gevolg het oudste en tevens
eenige 18de eeuwsche Nederlandsche muziek
instrument, dat bewees het veldwinnen dezer
moderne stemming hier te lande. Ik achtte dit
beslissend om aan te dringen op behoud, in
weerwil der overigens gedeeltelijk gebleken, ge
deeltelijk medegedeelde minder lofwaardige
kwaliteiten. Zoo zeer was ik hiervan overtugid,
alsmede van het unieke belang als geschiedkun
dig document, dat ik op eigen gezag besprekin
gen heb gehad met een sedert overleden lief
hebber van geschiedkundige dingen, die ruimte
beschikbaar kon krijgen om het spel op te han
gen. Waren eventueele onderhandelingen in de
door mij gedachte richting gegaan, dan zou er
kans zijn geweest dat het spel elders in speel-
vaardigen toestand, maar overigens ongebruikt
als document, en als dat alleen zou zijn onder
gebracht. Mijn voorstel is toen echter van de
hand gewezen.
Intusschen zijn in Januari van dit jaar bezwa
ren mij kenbaar gemaakt tegen de betrouwbaar
heid der conclusie, waartoe de klokken- en orgel
raad is gekomen. Niet op de hoogte van de phy-
sisch-wiskundige quaesties, die hierbij ter sprake
komen, is mij, na gehouden onderhoud met een
natuurkundige gebleken, dat de geopperde be
zwaren zeer ernstig zijn. In Den Haag heb ik dus
moeten kennis geven, dat ik mijn vroegere mee
ning zonder meer niet langer kan handhaven.
Te Zwolle slaagden voor de acte nuttige
handwerken de dames Tj. Piersma, E. B. v.
Akkeren en J. Dijkstra van hier.
Bij Kon. besluit is machtiging verleend aan
het bestuur der Doopsgezinde gemeente alhier
tot aanvaarding van een legaat ad f 1500, aan
die gemeente besproken door wijlen den heer S.
Vierstra te IJsbrechtum.
tingen dan nadat zij daartoe bij de wet is ge
machtigd?
I Het mocht hem niet baten, de tegenstanders
bleven tegenstanders en de motie van Beresteijn,
luidende:
„De Kamer, van oordeel, dat een algemeene
regeling dringend noodig is om de electriciteits-
voorziening met de geringste kosten naar alle
deelen van het land te verzekeren, dat de Kamer
nog niet beschikt over de noodige gegevens om
thans reeds vast te stellen, dat het gestelde doel
door monopoliseering der electriciteitsproductie
in handen van één gecentraliseerd bedrijf het
best is te bereiken, noodigt de regeering uit,
het aanhangige wetsontwerp in nadere overwe
ging te nemen, en gaat over tot de orde van
den dag.”, werd met 47 tegen 38 stemmen aan
genomen. Voor stemden 10 katholieken, alle
Chr. Hist, Anti-Rev., Vrije Liberalen en Vrijz.-
Dem. Verder de Communisten, de heer A. P.
Staalman, de neutralen en de Unie-Liberalen,
behalve de heeren De Muralt, Otto en Lely, die
met de soc.-dem., de heer Kolthek, dertien katho-
lieken en de heer Van de Laar tegen stemden.
En hiermee is de electriciteitsvoorziening voor-
loopig van de baan. Voorloopig, want ze
heeft Minister König niet zijn politieke leven ge-
kost en volgens de laatste berichten, die mij ge
werden, moet hij voornemens zijn aan de motie-
van Beresteijn gehoor te geven en later met een
gewijzigd ontwerp nog eens zijn geluk bij de
1 Kamer te beproeven.
Schoo Inieuws.
Te Oudemirdum is een Christelijke school ge
opend met ruim 80 leerlingen.
Het R.-K. kerkbestuur te Joure heeft besloten,
aldaar een R.-K. school te stichten.
Vriend Simpel,
De geschiedenis van een electriciteitswet, die
heel Nederland tot in de afgelegenste hoekjes
van electrisch licht zou voorzien, en die als ‘n
nachtkaars uitging, uitgeblazen door een Kamer
meerderheid die haar niet eens gunde om op
een behoorlijke manier te sneuvelen, zooals een
fatsoenlijke wet betaamt, nl. bij de artikelsge-'
wijze behandeling of bij de eindstemming.
Vol trots heeft minister König dit licht de
Kamer binnen gedragen, maar, of het de honderd
Kamerleden te veel of te weinig schitterde, dat
zal ik niet uit maken, in elk geval het kon de
meerderheid van het hooge gezelschap niet be
koren. Er stak een storm van oppositie op, waar
door het al bedenkelijk begon te flikkeren, en
wij op de perstribune hielden ons hart vast
of het wel levend, brandend wil ik zeggen, uit
de Kamer vandaan zou komen, vooral toen
Jonkheer van Beresteijn een motie naar het
licht en de drager er van wierp. De laatste deed
nog wanhopige pogingen om het te bescher
men, morrelde er zelfs wat aan, opdat de glans
eenigszins getemperd zou worden, maar het
hielp niets. De motie van jhr. van Beresteijn trof
de vlam, en Minister König stond met de
uitgedoofde kandelaar in de hand en wisselde
door de gelukkig niet volslagen duisternis kan
het in een vergadering van zoovele lichten ooit
volslagen duister worden? heen een blik
van deelneming met den heer Lely, die hem zoo
trouw had geholpen om de zaak voor elkaar te
brengen.
Je vriend
H. BLUF.
TERZOOL, 3 Maart. Hedenavond had dg aan-
gekondigde Schoolvergadering plaats van de drie
dorpen Sijbrandaburen, Terzool, Poppingawier,
welke zeer druk bezocht was. Als voorz. was
aangezocht ds. Swart, die, onder voorwaarde dat
men bij de discussies stipt zakelijk zou blijven
en niet persoonlijk zou worden, de voorzitters-
zetel innam. De voorz. hield bij de opening een
lange speech, ging het adres dat door bijna alle
ingezetenen voorstanders van het Openbaar
Onderwijs geteekend was, na en meende dat zij
anders niets op het oog hadden dan beter onder
wijs en tevens bezuiniging. De zaak was aan ’t
rollen gekomen, omdat de school in Terzool op
’t oogenblik er slecht voorstaat, 1 leerkracht voor
6 a 7 klassen, al is de leerkracht dan nog zoo
best, kan nooit voldoend opvoedend werken. In
de toekomst ziet het er met Sijbrandaburen ook
niet schitterend uit; Poppingawier is op ’t oogen
blik schitterend: er zijn daar 53 kinderen, doch
6 jaar geleden, toen hier ook al een strijd om
de school was, waren er in Poppingawier maar
22 kinderen. De voorzitter hoopt dan ook, dat
alle kleine bijkomende dingen aan den kant
zullen worden gezet en dat men allen bezield zij
met hetzelfde idéé: beter onderwijs. Komt er één
school voor drie dorpen dan is dat gewaarborgd,
we krijgen dan zeker een inrichting met 3 a 4
leerkrachten.
’t Woord is dan aan den heer Rengers, H. d.
S. te Poppingawier. Spr. kan zich niet begrijpen,
hoe de adressanten er Poppingawier bij gehaald
hebben; er kan geen sprake van zijn de school
in P. op te heffen, die met ruim 50 kinderen
werkt.
De heer S. Jensma, Poppingawier, vroeg daar
na ’t woord. Wat hier door den voorz. vooruit
gang is genoemd, noemt J. voor het dorpje P.
achteruitgang op het gebied van school en dorp.
Wij hebben twee leerkrachten in P. en spr.
meent dat dit voldoende is om goed onderwijs
te geven.
De heer Keulen vindt als oud-onderwijzer dat
deze schoolkwestie al veel ouder is dan 6 jaar,
’t dateert al van vijf en twintig jaar geleden,
toen de heer Bakker, hoofd der school te Sijbran
daburen, ook al veel voor vereeniging voelde.
B. en W. kwamen in 1915 met een plan een
U. L. O.-school te stichten tusschen de dorpen,
die volgens spreker geen recht van bestaan had.
De heer Reinsma, h. d. s. te Terzool, komt
op tegen het adres, dit is wel wat scherp in
gekleed. Z. i. was er nog wel een andere weg
geweest, namelijk een verzoek om een reserve-
onderwijzeres. Spr. zou alle krachten inspannen
om goed onderwijs te geven.
Nadat nog eenige spr.s het woord hebben ge
voerd, constateert de voorz., dat men op deze
vergadering niet erg is opgeschoten. Het adres
moet nu maar opgezonden worden en de hooge
autoriteiten moeten maar beslissen. Uit Poppin
gawier komt een tegenadres, dat beoogt de
school aldaar te houden. Spr. sloot daarna de
vergadering.
VOOR
dun W. ZIJL ST R A.
Oude Koemarkt 13, Sneek
Het bebosschingsvraagstuk een wereld
vraagstuk.
Het Tijdschrift der Nederlandsche Heidemaat
schappij geeft onder deze titel een vertaling van
een artikel van den heer N. I. Crahay in het Bul
letin de la Société Centrale Forestière de Bel
gique. Het artikel begint als volgt:
De aandacht van den Volkenbond diende ge
vestigd te worden op het feit, dat het voor de
menschheid noodzakelijk is, maatregelen te ne
men tot het behoud van bestaande bosschen en
in het belang van de bebossching der verwoeste
gronden, voorzoover deze zooals veelvuldig
het geval is ongeschikt zijn om met voordeel
door den landbouw in gebruik te worden geno
men.
Het voorhanden zijn van een bepaalde uitge
strektheid bosch in een land is voor het voort
bestaan der bevolking beslist een vereischte. In
streken, waar de bosschen geheel ontbreken,
heeft de mensch zich nooit blijvend kunnen ves
tigen. „De uitgestrekte woestijnen van Afrika,
de steppen van Azië, de pampa’s van Zuid-
Amerika en de met ijs bedekte eenzame pool
streken, welke gebieden ten eenenmale onge
schikt zijn voor bebossching, hebben zich tot
nu toe gelijkelijk verzet tegen elke poging van
den mensch om ze te bewonen.” (J. Clavé).
Een belangrijke kwestie is de houtvoorziening.
De houtverkoop nam reeds vóór den oorlog
onrustbarend toe. Zeer weinig naties zijn in staat
in genoegzame mate het hout te leveren, dat zij
zelf noodig hebben voor industrieën, mijnen,
spoorwegen etc.
Alles bijeengenomen hebben slechts 7 landen
een overschot aan productie, 5 in Europa: Oos-
tenrijk-Hongarije, Noorwegen, Zweden, Finland
en Rusland; 2 in Noord-Amerika; de Vereenigde
Staten en Canada. Zoo verminderde de houtvoor-
raad en er bleven slechts 3 landen over, waar
voor de toekomst in dit opzicht gunstig was, nl.
Zweden, Finland en Canada. Welnu, als toen
reeds de normale productie van deze landen niet
in staat was om het tekort aan te vullen, zoodat
de houtvoorraad van jaar tot jaar slonk, wat zal
het dan na den oorlog worden?
Men hoeft niet bouwland met boomen te be
planten er zijn genoeg onbebouwde streken
in Europa die daarvoor geschikt zijn.
De afwezigheid van boomen en bosschen
maakt het klimaat strenger, doet de regenval
verminderen, oefent dus een ongunstigen invloed
uit op de watervoorraad der rivieren. Niemand
vestigt zich in zoo’n streek.
Iedere staat moest er toe verplicht worden om
naar vermogen en in evenredigheid van zijn
grondgebied en zijn bevolking een zekere opper
vlakte bosch in stand te houden en zijn woeste
gronden te bebosschen.
De toekomst der menschheid eischt het gebie
dend en internationale samenwerking is te dezen
opzichte gewenscht.
Maar om deze, over een electriciteitswet wel
wat heel ouderwetsche beeldspraak te laten va
ren, ’t wetsontwerp van minister König is ver-
worpen, nadat Zijne Excellentie eerst nog ge
tracht had de Kamer te overtuigen van de wen-
schelijkheid en ongevaarlijkheid er van. Met
de nota van wijzigingen was hij, naar zijn
meening, in zoo sterke mate aan gegronde be
zwaren tegemoet gekomen, dat de leden nu
gerust allen konden voorstemmen. De provinciën
en gemeenten zouden na de jongste wijziging
niet meer gebukt behoeven te gaan onder het
dwangdenkbeeld, dat belangrijke uitbreiding
hunner werken in de toekomst persé uitgesloten
zou zijn. En lag er niet ’n groote concessie in ’t
nieuwe artikel 2, volgens hetwelk de naamlooze
vennootschap niet overgaat tot den aanleg van
nieuwe of de overneming van bestaande inrieh-
MATIGHEID,
opgewektheid, frissche lucht, geregelde gewoon
ten, de noodige rust en slaap, lichaamsbeweging
en een zorgzame leefwijze is wat de natuur
vraagt om uw lichaam in goede conditie, uw
nieren gezond, en uw gestel vrij van urinezuur
te houden.
Hebt gij er ooit aan gedacht, dat uw pijn in
den rug, hoofdpijn, urinekwalen en waterzuch
tige zwellingen een gevolg kunnen zijn van uw
leefwijze?
Te zwaar eten, het voortdurend gebruik van
alcohol, te veel rooken, het zich te weinig be
schermen tegen het klimaat, onmatigheid, en
het te weinig zoeken van gezonde ontspanning
en rust, zullen ongetwijfeld de nieren mettertijd
verzwakken. En dan komt de last.
Rugpijn, hoofdpijn, urinestoornissen, water
zuchtige zwellingen, niergruis, en duizeligheid
zijn verschijnselen van te veel urinezuur in het
bloed en er bestaat gevaar voor nier- en blaas
ontsteking en ongeneeslijke nierziekten.
Matig eerst die verkeerde gewoonten en sta
dan de verzwakte nieren bij door een degelijke
kuur met Foster’s Rugpijn Nieren Pillen. Deze
werken niet op de ingewanden, doch zijn een
betrouwbaar en veilig niergeneesmiddel onder
alle omstandigheden.
De echte Foster’s Rugpijn Nieren Pillen, voor
zien van de handteekening van James Foster op
het etiket, zijn te Sneek verkrijgbaar bij de fir
ma’s Joh. W. Meijer en B. Metndersma a f 1.75
per doos.
ia-aft een
1£ gld. bij verlies
•3 van een vinger
Geldsmijterij.
Het Tweede Kamerlid, de heer H. G. M. Her
mans heeft aan den minister van Binnenlandsche
Zaken de volgende vragen gesteld:
Is den minister bekend:
1dat de Raad van Arbeid te Heerlen aldaar
een gebouw voor zijn kantoren kon koopen voor
een bedrag van f 150.000, inbegrepen de waarde
van bijbehoorend terrein, doch dat de Verzeke
ringsraad dezen prijs te hoog achtte en de koop
dus niet plaats had?
2. dat korten tijd later hetzelfde gebouw, doch
zonder bijbehoorend terrein, werd gekocht door
het departement van Financiën voor een bedrag
van f 180.000?
Zoo ja, is de minister dan niet van oordeel,
dat dergelijke te recht bij het volk ergernis
wekkende feiten moeten worden voorkomen
door meer samenwerking te brengen tusschen
de verschillende departementen, waar het betreft
aankoop van gebouwen en gronden voor het
rijk?
Het onbewoond laten van woningen.
Zooals we hebben gemeld, zal de wet hou
dende maatregelen tegen het onbewoond laten
van woningen wel spoedig in werking treden.
Aan de voornaamste bepalingen ontleenen we:
De huurcommissie, in wier gebied een woning
gelegen is, in welker werkelijke bewoning niet
op ernstige wijze is voorzien, krijgt de bevoegd
heid die woning te verhuren.
Wanneer aan de huurcommissie blijkt, dat niet
op ernstige wijze is voorzien in de werkelijke
bewoning eener woning binnen haar gebied, kan
zij, met toestemming van B. en W. der gemeen
te, waarin de woning gelegen is, dengeen, die
als eigenaar, zakelijk gerechtigde, huurder of
bruikleener de beschikking over het gebruik dier
woning heeft, bij exploit aan den persoon zelven,
of te zijner woonplaats, of op de wijze, voor
geschreven bij artikel 4 van het Wetboek van
Burgerlijke rechtsvordering, aanzeggen om bin
nen een door haar te bepalen termijn van ten
minste één maand na de dagteekening van het
exploit:
1. te voorzien in de bewoning naar genoegen
der huurcommissie;
ia voortreffelijk van sinaak en voldoet
aan de hoogste eischen.
Volgens voorwaarden overeengekomen met de Hollandsch» Afae>m«*n* Vwrxw» lAllA gld. bij levens- 1AA
ttertag*»Btank Sohiodam sijn onze Abonné’s verzekerd tegen ongelukken voor VVV lange invaliditeit «vu
Abcnnomentper jaar f 2.5U fr p.
f 3 60. Buitenland f 8.alles
bij vooruitbetaling. Losse Noe. 5 ot.
Advertentiên 10 ct. p. regel. Inge
zonden Modedeelingen dubbel tarief, bij
Abonnement belangrijke korting
Kleine Adv. kunnen ingezonden wor
den op den dag der uitgifte, tot 10 uur
|£A gld. bij verlies van 7E gld. bij verlies EA gld. bij verlies van
uV één hand, voet of oog Iv van een duim, vu een wijsvinger.