N.V. H.V. P. S. BARKER LEEUWARDEN NIEUWESTAD. N Leeuwenburg, en e Nieuwste kleuren modellen, Brandenburgti.Boschma Co BUITENLAND. NIEUWSTIJDINGEN. Zij beschikt over groote voorraden. U kwaliteit. Verkoopt tegen billijke prijzen. het ia. urs BBKLAMHKOLOM. Officieel Orgaan der Gemeente Sneek. Waarborgt o Een middag in het Friesch Museum. Zaterdag I October 8991 Ob I 38e Jaargang SNEEK. I n 3 te 11 primitieve steenen meer arbeid belichaamd, den zweepen, die door mej. v. d. Vegt te 1 O’ slacht zijn aandeel had, zouden groeien tot Groningen. Franco levering. MEUBELFABRIEK „NEDERLAND." J. A. HUIZINGA, Westersingel, Telefoon 118. nis. Romeinsche munten, Frankische, Angelsaksische, en onderzocht te worden. Een der laadjes trok de heer Ottema open. Het leek wel een hoop scherven van Keul- sche potten, doodgewone scherven, waaraan op het eerste gezicht niets bijzonders te zien Bekijkt men ze evenwel nader, dan Verschgnt DINSDAGS ea VRIJDAGSAVONDS Uitgevers SsrsKK Telefoos No. 150 -■T**~***~ifwwnrrr~'W***'"""""T V’iiiivBiiiiiiii riii>»riinTi~ ii>r»«fc^^«rTwrrrTiTirTri<'r*~-*»ri“iii iiininr:ruwvitan1wiwn e. Koopt uwe Bontwerken - T31J de - NIEUWE SNEEZER COURANT annex SNEEKER COURANT en WYMBRITSERADEEL Kleinzand, Sneek Postchèque- en giro-no. 6039. Tel. 111 en 150. Slechte spijsvertering en de onaangename gevolgen als brakingen, hoofdpijn, gemelijkheid, verstopping, geelzucht, hartwater enz. verdwijnen door het gebruik van Foster’s Maagpillen. Prijs f 0.65 per flacon, alom verkrijgbaar. gld. bij verliet van een wijsvinger. als steenen en bronzen tijdperk, uit dat verre L_.i de mensch zich zooals' Franklin zegt, voor het eerst bewust werd, hulpmiddelen p *a I. i .„„e* r> vr, n Iz i r» rv I m 1 iira.lz brCHVSt lilt H tuigmakend dier. En zich geen moeite spaar- BELANGRIJKE PRIJSVERLAGING VAN KARPETTEN EN TAPIJTEN VOLGENS LAATSTE FABRIEKSNOTEERINGEN. Abonnementper j'aar f 2.50 fr. p. post f 3.60. Buitenland f8.alles bij vooruitbetaling. Loene Nes. 5 et. Advertentlên 10 et. p. regel. Inge zonden Mededeelingen dubbel tarief, bij Abonnement belangrijke korting Kleine Adv. kunnen ingezonden wor den op den dag der uitgifte, tot 10 uur Het geven van een overzicht van de Frie- sche beschavingsgeschiedenis in een zoo uitgebreid mogelijke zin voor een zoo groot mogelijke en steeds toenemende kring. Rectificatie. In ons artikel in het vorige nummer is een zinstorende drukfout geslopen. In de 3e kolom 22e regel van bo ven af leest men: „De eerste zilveren, slechts 5 tot 7 centimeter breed, nog geen z i 1 v e r k 1 e u r dragend, enz. Ónze lezers zullen wel begrepen hebben, dat het gespa tieerde woord moet zijn z i I v e r k e u r? weest zijn de Bisschopkamers wel bekend, die 6 kamers zoo smaakvol gemeubileerd met voorwerpen van oude kunstnijverheid zij spreken voor zich zelf en wij volstaan dan ook met ze even te vermelden. Nog veel meer zouden we kunnen en- wil len vertellen van wat we die Zaterdagmid dag bezichtigd hebben, inderdaad we mer ken nu wij ons overzicht nog eens overlezen dat wij slechts hier en daar een greep uit de zoo rijke en belangrijke stof deden. Maar we moeten met deze enkele grepen volstaan en eindigen met een ieder aan te raden dit museum waarop Friesland inderdaad trotsch mag zijn eens te bezoeken vooral nu de nieuwe Gids het bezichtigen van alles zooveel gemakkelijker maakt terwijl men om de bezoekers nog meer ter wille te zijn zooveel njpgelijk bij ieder voorwerp een korte verklarende aanduiding opgesteld heeft en in ieder lokaal een overzicht van de te bezichtigen voorwerpen aanwezig is. Zoodoende hoopt het bestuur steeds na- dagwerk giug, wordt nu al voor f 90 verhan deld. De voornaamste oorzaak zal wel zjjo, dat de groote vraag uit Holland geheel is opge houden, ofschoon de geweldige droogte er ook veel kwaad aan gedaan heeft, wjjl nu letterlijk alles tegeljjk droog is en de velden zwart zjjn van de turf ea baggel, zoodat het aanbod veel te groot is. Er heerrcht een gedrukte stemming onder de kleinere verveners vooral. Deze minder kapitaalkrachtigen moeten geld maken, en wer ken dus mede om de markt lager te brengen, zelfs wordt door velen overwogen om, als de verkoop niet snel genoeg gaat, boeldagen te houden van do baggel en turf om zoo spoedig doenljjk van het risico af te zijn. Men vreest, dat in d-n a. s. winter de turfbranden zich zouden kunnen herhalen. Alles wgit er op, dat in de voenderjj vooreerst het vet van den ketel raakt. gld. bij verlies EG van een duim, vv „Daar, waar men van honger sterft." Onder dezen somberen titel geeft Podosjewski in de Moskouscha Iswestia een reeks schetsen uit het hongergebied. Hier volgen korte uit treksels uit enkele er van. Do boer ging voort in zijn verhaal„Toen begon het hongeren, zonder eenige hoop op uitkomst, juist in den oogsttijd. Vele gingen in het geheel niet naar hun velden, waar geen halmpje groeide. Anderen kwamen met 10, 20 of zelfs 30 pond van den desjatin naar huis. Het oogsten ging eigenaardig toe. Het koren werd niet gesneden, maar de boeren kropen op hua knieën over het veld en plukten eiken halm afzonderlek, opdat er geen enkele ver loren zou gaan. Het koren wtrd ook noch gs- dorscht, noch gemalen, maar zooals het daar wat op den kachel gedroogd en, mot stroo vermengd, in een handmolen gemalen. Daar mee was het moei klaar. Steeds vaker hoort men thans sedert Patchen hebben wij geea brood gezien. Het laatste stukje hebben wjj in den Paaschsacht opge geten Dan volgen uitvoerige bosch'ijvingea van de spijzep, die de boeren bereiden. Het moest verbreid is de „satiroecha” in een ketel wordt water opgezet en als het kookt, wordt er oen handvol meel in gedaan. Zout is sedert lang niet meer voorhanden, In een dorp had een boer een koe gc-stole», haar buiten geslacht en het vleeseh naar een verlaten kelder gesleept. Het verdwenen van de koe was een beelo gebeurtenis in hot dorp. Na eenige dagen vond men door de reuk de overblijfselen van de koe in den kelder, over dekt met wormen. Bij de ontzettende hitte was het vloesch snel tot osibis ding overgegaan. Niettemin had de dief er zich eiken nacht van gevoed Gras, allerlei aas, hout, dat is het doodenmenu der boeren. Wjj gingen de straat door. Daar staat een huis met dichtgespijkerde vensters, het vierde, het vijfde, het zesde, zjjn eveneens verlaten. Wjj gaan eea hut binnen. De boer Iwan Katsjkin en zgn vrouw zijn bezig te probeeren den ketel op het vuur te krjjgeis. Zij zijn daar echter te zwak voor. Ik kijk in den kete! daar is het eten voor den geheolcn dag in De ketel is tot den rand vol water. Daarin drijft stokkig gras Op den kachel zitten is het donker twee kinderen van 5 tot 7 jaar. Zij doen denken aan waspoppen uit een panopticum en zijn oven onbeweeglijk, niet bleek, maar wit. De oogen zijn bljjven staan en zjjn zonder blik, als bjj die poppen. „Hoe heet je vraag ik aan het jongste kind. Geen astwoord, geen beweging. „Mikolka heet hij,” zegt do mosder. „Nu is al meer daa één nacht do slaap niet meer over hem ge komen. Den geheelen nacht hebben zij daar zoo gezeten. Zjj vrages ook niet meer om eten en sterven toch niet. Het is een kwelling, ze aan te zien Ik vroeg haarj de kinderen van don kachel af te halen. De oudste kon zich nog staande houden. Maar Mikolka zakte dadeljjk cp den grond neer. Toen hjj stoad, bood hjj een echrikkelgken aanblik als het huisje op kippebsenen uit het sprookjesverhaal Zijn boenen waroa dun als lucifers en daar boven een wanstaltig grooten buik, als een opgeblazen bal,De oudste kan het nog W: 1 een week u’thonden,” zei de moeder, „maar de kleine Mikolka zal morgen wel wog- sterven Later hoorde ik, dat de moeder gelgk gehad had: Mikolka stierf den vol genden dag. Oproep van Russischs mosders Het te Praag verschonende Russische blad „Ogni” bevat, naar de correspondest der „N. R Óf.” m>ldt, een oproep van Russische moeders, gericht tot de gehaele w- reld „Wij moeders, die dezen wister voorbeschikt TE gld. bij verlies •v van een vinger zjjn door honger en ziekte ten onder te gaan, smteken de menschen der geheels wereld, onze kinderen tot zich te nemee, opdat wij onze schvld, hun een leven geschonken te hebben dat erger is dan de dood, kunnen vereffenen door een vrjjwillige scheiding voor altjjd. U allen, die kinderen bezat en hen verloor, u allen die kinderen bezit en vreest ze te verliezen u allen roepan wjj toeblgft niet doof, om der wille van de herinnering aan de u ontvallen, en in don naam van de levende kinderen, erbarmt u over de onzen 1 Verlos ons van hst spookbeeld, te moeten zien hoe zij ten onder gaan, zonder dat wjj hen kun nen helpea 1 WereldErbarm u over onze kinderen 1 Bevrjjd hen uit oes gebied der hel voor- zoover zjj nog kracht hebben te groeien, te leven en zóó ta worden als alle kinderen, dia blij kunnen spreken van hun vaders, moeders en broers. Hebt medelijden met deze kinderen, wien alle vreugde iets onb-jkends is, en die er treuriger aan toe zjjn, dan de kinderen en do ellendigste bedelaar ia andere, gelukkige landea. Wat zal van hen worden, wasneer hun moeders vroeger ten onder gaan dan zjj, de arme wezen Denkt niet aan ons 1 Voor ons bestaat er geen hulp. Wij hebben alle hoop opgegevfn, maar wjj zullen gelukkig zjjn met het eenige geluk van een moeder: te weten, dat het haar kind goed gaat. Wjj zullen genoeg hebben aan het «iukje brood, dat wjj in gedachten in hun handen zullen zienwjj zullen ons warmen aan het in warme kamers weten van de onzen. Niets zullen wjj vreezee, waaneer wjj weten, dat oaze kinderen in veiligheid zjjn. Neemt hen van ons weg zoo spoedig mogelijk.” Bezuiniging* Men meldt aan de jMsb.”, dat van den minister van Arbeid thans het officieele bericht ontvangen is, dat 1 October a i. de Raden van Arbeid te Heerlen en Maastricht zullen wor den vereenigd, en dat de zetel te Maastricht zal worden gevestigd. Het blad verneemt nog, dat het bestuur, de laden en vele ambtenaren van den Raad van Arbeid te Heerlen ontslag zullen nemen. Als alles zjjs beslag heeft gekregen, kan gerekend worden op een bezuiniging van f30 ft f40.000 per jaar. Oplichting sen f26.000. De Amsterdamsche Bank te Amsterdam is door een inmiddels ontslagen kasbeambte op gelicht voor een bedrag van f 26.000, dat hij op een cheque, welke hjj in dienstbetrekking opzettelijk heeft doen zoek raken, door een vries d heeft laten innen. In Juli werd aan het hoofdkantoor van de Amsterdamsche Bank door een bediende van een groote firma te Amsterdam een chèque aangeboden, welke door den dienstdoenden 24 jarigen kasbeambte in ontvangst werd ge nomen. Deze deelde na eosigen tgd aan den in do hall wachtenden bediende mee, dat de chèque plotseling spoorloos verdwenen was en ea geruimen tjjd „gezocht te hebben”, gaf de kasbeambte aan den bediende te kennen, dat een ernstig onderzoek naar deze „onbegrijpe lijke vfi-dwgaing” zou worden iugesteld, en dat de firma, door wie de cbèque was uitge schreven, wel spoedig bericht zou krijgen. Dit bericht bleef center zeer lang uit, het onder zoek leverde geen resultaat op, totdat dezer dagen bleek, dat de cbèque van f 26.000 door het bijkantoor van de Amsterdamsche Bank in de Sarphatistraat was uitbetaald. Thans is vastgesteld, dat de kasbeambte op zettelijk de cbèque heeft doen zoek raken en door het vorvaheben van staten het onderzoek dusdanig heeft weten te bemoeileken, dat de oorzaak van de verdwjjning schier niet te gissen was. Toen men nog niet wist van al deze machinaties, werd de kasbeambte den 13den dezer door de directie van de Amster damsche Bank ontslagen op grond van het feit, dat hg grovelijk zijn dienst verzaakte. Kort daarna werd de cbèque door een be diende van een andere bankinstelling te Am sterdam, die bjj deze oplichtingszaak betrokken bleek te zijn, aangeboden aan het bjjkantoor Sarphatistraat, dat het bedrag van f 26.000 uitbetaalde. De beide bankbedienden hebben de vlucht genomen, vermoedelijk naar het buitenland. Zwemman. Te Bloemendaal, dicht bij de grens van Haarlem, heefc de bekende filantroop, de heer A. Stoop, een mooie overdekte zwem- en bad inrichting laten bouwen. Dinsdag is de in richting plechtig geopend. 104 jaar. Te Falmcuth is dezer dagen mevr. William Rogers overleden. Zjj was 104 jaar oud. tegen de natuurmachten, strijd ook tegen, de buitenlandsche vijand. Zij bevestigen vlogen jaren was de dag van Sinterklaas, der te~komen bij *’t doèl"van' het miiseiim- waf dp mnntpn nnc rppd« nmtrpnt ,i<>™ Dat men de feestdag van deze populaire - riode leert. I heilige vroeger ook duchtig kon vieren, be- En de boeren die later de ploeg doorwijzen de talrijke taai-taai-vewmen, die hier tentoon gesteld zijn. De heer schiedenis ingewerkt hebben. 1 ons van de strijd die verschillende volken met de Friezen gevoerd hebben, van heer schappijen, die deze volken over onze voor vaderen uitoefenden, maar ook van meer vreedzame relaties, handelsbetrekkingen. En heele tijdperken waarover de ge- schiedboeken onvolledig inlichten of Zwij gen, iets er van komen wij te weten door op gravingen, vooral ook van munten. Inder daad, het geld dat stom is, maakt recht wat krom is, is een spreekwoord, .dat men niet alleen óp de gang van zaken voor de tegen woordige tijd, maar ook op onze kennis der geschiedenis toepassen kan, zij het dan in een wat andere en gelukkig meer gunstige beteekenis. „Nu moeten de heeren ook eens achter de coulissen zien,” aldus onze gids, toen we door de porseleinverzameling heen waren. En wij volgden hem langs een wenteltrapje naar een van de zolders waar twee rijen ladekastjes stonden. Alles wat het museum aan oudheden binnenkomt, wordt hierheen gebracht en opgeborgen om gerangschikt gld.ingeval vanover- |EG gld. bij verlies van TE lijden binnen 80 d. luv één band, voet o! oog iv Volgens voorwaarden overeengekomen met de Hslisnti*oh« Algsmeema Verse» 700(1 gld’ levans- TGA kerlHgeoBank te SohleA^m sijn onze Abonné’s verzekerd tegen ongelukken voor Avvv lange invaliditeit. vUV kelingsvormen van VOETBAL. Zondag zullen alhier op het vrge speelterrein voetb IwecWrgden worden gehouden n 1. Snerk I-L S C. I Sneek 1I-L. S. C. II Sneek III—Statfries II. Voorwaarls speelt morgen (Zaterdag) Workum tegen de club van dien saam. Als prys voor ’t winnend elftal zjjn herinneringsmedailles aangeboden. LEMMER, 28 September. Heden herdenkt de bekende Lamster muziekvereenigisg „Excel sior” haar 25-jarig bestaan. Gedurende dit tjjdvak zjjn 9 eerste, 2 tweede en 2 derde prjjzon behaald, benevens twee eereprpzen To de jaren 1919 en 1921 blonk zij telkens uit in de afdealisg uitmuntendheid. L. C Kerknieuws. Aangeurmon het bero;p by de Ned. Herv kerk te Oudega (H. O. en N.) door J. W. Pie- psr te Lienden. Brug Engezakt. Te Exloërmond zouden eenige mannen oen dorjchmachine vervoeren. Terwijl ze met de machine midden op ee» biug waren, stortte deze plotseling raar beneden, ’t Hout was niet meer tegen zoo’n zware vracht bestand. Een der mannen, de 22-jarige Harm Lieben, viel mee naar beneden en kwam onder de dorsch- machiso terecht. Toen men hem er onder van daan haalde was hg al dood. Daling der furfprijzen. Men schrijft uit de Veenkoloniën aan het „Hdbl.”: De turfprgzen in de oostolyke venes van Drente zjjn en blijven dalende, in weerwil van het feit, dat de tutfvaart in deze maand weer levendiger is geworden dan in Juli en Aug. in weerwil ook van de pogingen vsn ver venen om door gezamesljjk optreden de pijj- zen op zeker psil te houden. De baggel is sedert begin van dit jaar van f 80 per stobbe tot f 50 gezakt, zelfs werd voor eenige dagen voor f 36 op ’t veen verkocht. De harde lange turf, die verleden jaar herfst voor f 160 per DRUKKERSWIJSHEID. XL Nog iets over Reclamedrukwerk. Naar aanleiding van wat wij in het vorig Vrijdag-nummer schreven werd ons gevraagd of het niet het meeat economisch zou zjjn in plaats van een circulaire èi een boekje alleen een circulaire te zenden, en de inhoud daar van zoo te maken dat er koopers zouden komen. Ongetwijfeld zou dit het goedkoopst zjjn, niet echter het meest doelmatig. Zelden toch kan men in de beperkte ruimte van een cir culaire zooveel omtrent de artikelen, welke men aan den man wenscht te brengen, zeggen dat dit allééa voldoende is een eenigszins redeljjk deel van het aantal lezers tot koopers te maken. Uw circulaire dient de zeef te zijn welke do niet-belangstellenden van de belang stellenden scheidt. Uw boekje, met overtuigenden iehoud, moet van die belangstellenden koopers maken. Als gij circulaires, prjjscourantea, enz. enz. noodig hebt kent gjj uw adres. Het is BRANDENBURGH, BOSCHMA Co. Boek- en Steendrukkers II. Van het porselein naar de munten, il n’est qu ’un pas in ons museum. Deze zijn thans was. naar tijdsorde gerangschikt en zij geven blijkt 't dat op ieder dezer „diggels” het een evenals de z.g. terpenkamers een beeld vanof andere figuurtje geteekend staat. En de ontwikkeling van de Friesche geschiede- hierop komt het juist aan voor de deskun- „;o Merovingisch-dige. Dit figuurtje vertelt hem van kunstop- Karolingisch vattingen van de menschen, die dit vaatwerk Frankische munten, zij laten zien wat voor eenmaal maakten en gebruikten, van hun vreemde elementen op onze beschavingsge- geest dus, en van hun beschaving, van de schiedenis ingewerkt hebben. Zij vertellen buitenlandsche invloeden, die deze bescha- j. ving eenmaal mee hielpen vormen.... Daar op die kast. Wat is dat? Een doods hoofd, een doodgewoon doodshoofd. Maar ook hiervan kan de oudheidkundige veel leeren. Hij kan onderzoeken tot welk ras degene, die eens met deze schedel rondliep behoorde en zoodoende uitmaken wat voor verschillende volksstammen alzoo in ons land gewoond hebben. En wanneer men nu maar weet in welke laag van de grond of terp deze schedel gevonden is, dan kan hij, de oudheidkundige, ook nog iets vertel len omtrent het tijdstip waarop deze volks stam hier zijn verblijf gehad heeft. De terpen hebben dan al heel wat bijzonderheden over onze’ Friesche geschie denis vermeld. Wie hiervan meer wil weten, moet maar eens een kijkje gaan nemen in de Terpenafdeeling, of juister gezegd: Fries land tot plm. het jaar 1000. Want ook uit de vóór terpentijd zijn hier eenige merkwaar- verleden, toen de mensch zich zooals aHes wat diendé om hen als onontbeerlijke Franklin zegt, voor het eerst bewust werd, i hulpmiddelen bij te staan steeds meer op dat hij was „a toolmaking animal” ’n werk- brengst uit de grond te trekken, zoodat zij tuigmakend dier. En zich geen moeite spaar- konden komen tot die weeldestaat waarvan de om de ruwe zijn wil weerstrevende stee- andere afdeelingen van het museum zulke nen te vervormen tot bijlen en wapenen, een sprekende getuigenissen afleggen. We werk dat hem een ontzaglijke inspanning ge- noemden reeds het oorijzer. Thans hebben kost moet hebben; misschien zit er in deze, we op het oog de kast met de talrijke gou- primitieve steenen meer arbeid belichaamd, den zweepen, die door mej. v. d. Vegt te dan in vele van onze moderne machines. (Akkrum aan het Friesch museum in bruik- Dan de terpentijd van 100 jaar v. Chr. totleen is afgestaan en naast de kaatsprijzen, plm. 1000 jaar na Chr. toen de menschen de kolfwerktuigen, de watersport- en hard- worstelden tegen watervloeden door het op- rijderijprijzen ons verhalen van de geschie- werpen van die lage heuvels, die in de loopdenis der sport in onze provincie. Vooral der eeuwen al hooger en hooger werden en de paardensport stond hier hoog aange- door het afval dat de bewoners achterlieten schreven en als wij de collectie fraaie maar en door kunstmatige verhooging. Zoo vor- practisch onbruikbare zweepen zien, denken men de overblijfselen van het menschelijk j we onwillekeurig weer aan de tijden van leven en verblijf die men bij terpafgravingen de gouden swipedei, toen de kamp op de vindt de geschiedenis van een 1100 jaar korte baan enkel om de eer en niet om menschelijke ontwikkeling, men kan zeggen geld duizenden en duizenden de 18e Juni van 1100 jaar strijd om het bestaan, strijdnaar Leeuwarden trok. Een andere groote dag in die ver wal de munten ons reeds omtrent deze pe-Dat men de feestdag van deze populaire riode leert. I heilige vroeger ook duchtig kon vieren, be- r?._ _j 1 j _i 1 1 V4V L7VJV1V.I1 U.1V lULVl VIC piWC^ UUUI WlJ4.CU uc deze „vette” terpgronden stuurden, zij wis- (tijdelijk) tentoon gesteld zijn. De heer ten niet, dat daar diep onder de grond be- Óttema toonde ons er een uit de achttiende dolven lag het geschiedboek waarin opge-eeuw ’n bisschop voorstellende, die in zijn teekend stond de wording van hun cultuur- gestalte duidelijke sporen van een middel- staat, dat daar in die grond rustten naasteeuwsche stijl droeg. Waarschijnlijk is deze de asch van hun voorvaderen, de overblijf- vorm dus gemaakt naar een door een tijd seis van de oervormen en verdere ontwik- perk van eeuwen overgeleverd model. Wel - - - - van hun werktuigen, hun een bewijs dat het taai-taai-eten in den Sin- aigneden. Dat wil zeggen uit de voorge-huisraad, hun woningen, die door steeds terklaastijd in Friesland een taai gebruik is. schiedenis van het menschdom die bekend is verdere vervolmaking, waarin ieder ge- Wie ooit in het Friesch museum is ge-

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1921 | | pagina 1