)ter MissBlanche EIJLR en tu, I 1.1 isch iM- zuu IN HOfRLANDSCHE KÏ?0IH[EK8*XK opgericht te Veendam in 1890 Directie Mr G BROUWER Jzn. Mr. M J BOS Gepl. Maatech Kap. f en Reserve» QHicliil OiQiin dir housti buk nwohgnb DUTSDAGSm vrijdagsavonds Het sL’ddijk leven binnen Sneek ia de 17e en 18e eeuw. 5 °|o Pandbrieven a 98°|o mEUWSTIIOIMSEN. n ïï.’Sïï’ so ZATERDAG Si FEBRUARI 1925. 41e JAARGANG Eerste Bltsd 9o 45 ,G opgaaf. home. sent G? G 3 3 3 (P 3 SGA N 3 N O Gelden beschikbaar voor eerste Hjpotlizü Rente 5 3/< Brandenburg!! Co., Tciwtoo 'ISO aar 5» fleich I 5 583 061 54 dat voor ernstige, herhaalde overtredin- lAR „1c mach wel segghen van elende: Wat wilmen mi.vanden live prenden! (ontnemen). Ic sit hier in een onbehenden Starken stoc mit yseren benden, Dat ic rugghe, bien noch lenden Nauwelic en can ommewenden.” over denken dit jaar maar geen turf te laten graven. Als daar in Drente een groote electri- geheel willekeurige greep 2..archief. NG t BH 8 I nen plaatsen; zoo zou men buiten het staats- jio el) i.run «an •an wilavinna» Vjig.ua <vu/wa*>a«h Seal a I Geen enkele winkelier behoeft ,De Sigaret" aan te bevelen. Alle rookers zeggen immeie al uit eigen beweging Geef MIJ maar mm SNEEKER COURANT annex SNEEKER COURANT en WYMBIRTSERADEEL -wri lro „pi de landbouwende bevolking is daarvan het ge volg. Als de Nederlandsche regeering een cre- dietinstelling oprichtte ten behoeve der stichting van nieuwe bedrijven en die obligaties garan deerde, zou men die» zeer gemakkelijk hier kun- Hypotheken ruim f42 000.000 Pandbrieven j; f 40.000.000 voor leen i ge» vaa omstreek» f 10.000 e> daaibovec. Democratische Partij. De Democratische partij had Woensdagavond in de Nieuwe Doelen een openbare vergade ring belegd waar de heer K. Dilling en een dame ’t over de beginselen dezer partij zouden hebben. De dame zou volgens de annonce zijn mevr. SchwierRutters, volgens het strooibiljet zou ’t zijn mevr. Mr. Leydensdorffde Leeuw, en ter vergadering bleek er geen spreekster aanwezig. De heer Dilling deelde mede dat deze verhinderd was, wat hem vooral speet voor de ééne dame onder het kleine gehoor. De heer Dilling dan zeide dat de Democra tische partij alle democraten wil brengen in één organisatie en een eind wil maken aan de on juist geachte verdeeling der partijen in chris telijke en paganistische. De godsdienst speelt in de huidige binnenlandsche politiek nog een voorname rol en daaraan wil de democratische y partij zoo spoedig mogelijk een eind zien ge-, jjnaakt, zij is van oordeel dat godsdienst met het ‘begrip vooruitstrevendheid of behoudendheid niets heeft te maken. Aan de rechterzijde behooren de conservatie ven, ter linkerzijde de democraten. Komen v zoo tegenover elkaar te staan, dan zal niet meer algemeen kunnen gezegd worden, dat de poli tiek „vuil” is. Een der hoofdpunten van het program van spr.’s partij is de volkomen gelijkheid van man en vrouw in maatschappelijk opzicht: gelijk loon ■ivoor gelijke arbeid. Spr. heeft groot respect voor de persoon van minister Colijn, spr. meent oo dat de strijd tegen de inflatie door ieder dient gesteund, maar dat wil niet zeggen, dat spr. goed keurt de wijze waarop het budget sluitend is’gemaakt. Als spr. dan ziet, dat er 100 mil- lioen voor leger en vloot uitgetrokken wordt en daarop maar 3 millioen is bezuinigd, terwijl er toch, ook door Volkenbond en het protocol van Genève internationaal gestreefd wordt naar meer saamhoorigheid, komt het ons voor dat Abonnementper jaar f 2.50 fr. p post f 3.60. Advertentiën9 ct. p. regel. Inge zonden mededeelingen hooger, bij Abonnement belangrijke korting Advertentiën worden tevens gratis ge plaatst in de SNEEKER COURANT 0«bib«'uub*ouib<. met «la nwiaaaaWweWw 4i|»«.BB» lera»- ntolwMa* «1t» Abonnévarsafrard »agar «ngalakkac «w> »vVv |Cjl JAU. Olj «wuift «CU En eeuwen nadien gebruikten de Staten-vertalers het zelfde woord nog in hun bijbel-nederlandsch, als zij voor de grondtekst van Ps. 105 18 de lezing gaven: „Men druckte sijne voeten in den stock”. Overdrachtelijk is de in dezen passus gebruikte boei of het beenblok elders ge bezigd in den zin van gevangenis, gelijk we dit gebruik ook nog terug vinden in „stocker”, stokbewaarder, „stok- knecht”, alle drie woordeen voor cipier eener Middeleeuw- sche gevangenis. Nu dan, in Friesland was de „stok” als gevangenis in de 15e eeuw ook de gangbare term (Franeker Buurbriei 1417, Stadb. Bolsward 1455, Sneek 1456). De gesigna leerde artikelen uit het Sneeker stadboek leveren o. a. de volgende gegevens: „Item oft een uitman eenen borger ofte inwoener doetslaet ofte wondet ofte anders misdoet bijnnen onser stadt vriheyt van Sneeck, die sal sonder vertreck ghaen in des Rechters wer1); ende wil hij dat nijet doen bij wille, zoe zal men hem nemen met der macht ende sluyten hem in den stock, tenzij dat hij den doden ofte die misdade besettet (vergeldt, boet, vergoedt), die hij gedaan heeft. Item, oft eenen borger ofte inwoner enen anderen borger ofte inwoner doetslaet, zoe zal die handt- i dadighe des anderen daghes in Scepenen weer (vier- I H gia. oi) wuu Av «*n sa» «tno’F schaar) gaen, oft den dode beseften of die wondinghe ofte die misdaet; ende wil hij dat nyet doen, soo sullen die Schepenen hem in den stock sluyten ter tyt toe dat hy betert met zgn goet, ofte hl zalt betalen metten bloede. Ende iftemant en sal den anderen doetslaen, vechten ofte yemant mesdoen, noch stelen op eens anders lyf noch op eens anders goedt.” Waar die Sneeker Middeleeuwsche kerker gezocht moet wedden? „Men kent noch vindt haar standplaats zelfs n|S meer!” Het is bekend uit eenige stadsbeschrijvingen, dat er in de onmiddellijke nabijheid van de voormalige Noorderpoort te Sneek de zgn. „Beuls-Toren” heeft ge staan. Ook dat na afbraak van deze toren de Noorder poort tot aan de 18e eeuw beurtelings diende tot bewaar plaats van het stadsbuskruit en verdere ammunitie en tot detineering van gevangenen; doch meest en bij voorkeur krijgsgevangenen. Verder heeft aan den zuidkant der stat eenmaal de zgn. „Drost-Toren” bestaan, eveneens een bouwwerk, waarin gevangenen zijn bewaard geweest. Ten tijde der Republiek was de ruimte onder het oude stad huis de meest aangewezen plaats voor preventieve deten tie van zware misdadigers, die door het Sneeker Gerecht aan het Hof van Friesland moesten worden oyérgeleverd ter berechting. Want het stedelijk gerecht of de Magistraat mocht hier zoo min als in de andere Friesche steden in crimineele zaken recht doen. Nog in 1741 herhaalden de Staten van Friesland hun aanschrijving aan de Sneeker Schepenen, „dat de Delinquenten zoo haar misdaden crimineel werden bevonden, bij den Hove moeten worden overgenomen en gestraft,” elfz. Dit verklaart ook de voort durende correspondentie tusschen dat Hof en de plaatse lijke gerechten, waarvan hier voor Sneek over de jaren 17551758 2) enkele onderwerpen als illustratie-materiaai mogen dienen. 1755. 27 Januari, Raden ’s Hofs aan Sneeker Gerecht (of Magistraat). Missive om een persoon Jan... te vangen. 1755. 10 Febr. ld. om zekere Roje te corrigeeren. 1755. 14 Mei. Id. over mishandelingen. 1755. 7 Oct. (a. h. Nederg. v. Wymbrits.). ld. toezending informatien ten laste van zekeren Jan Wierks. 1756. 14 Febr. ld. om de daders der brandstichting in de lijnbaan aan den Westkant van ’t bolwerk te vangen 1756. ld. om informatien nopens het slecht gedrag van Wybren Douwes. ld. om toezending der copie van diens sententie. 1757. 14 Febr. ld. om Paulus Hikke, beschuldigd van debaucheeren tot het plegen van sodomie aan Emanuel Aelé over te brengen naar Leeuwarden. 1757. 17 Febr. ld. om de daders van de brandstichting in het pakhuis van M. Wouters gevangen te nemen. 1757. 8 Nov. Id. om F. Hendriks op transport te stellen naar Leeuwarden. 1757. 22 Nov. Id. om hetzelfde te doen met T. Abrahams Deze enkele aanhalingen doen zien, dat er nog wel wai viel te berechten op het stuk van misdrijf en misdaad doch dat de gevangenissen te Sneek zoo goed als uit sluitend dienden tot preventieve detentie, totdat de delin quenten op transport werden gesteld naar Leeuwarden om aldaar door het Hof te worden berecht, geëxecuteerd met lijf- of levensstraffen, gebannen uit den lande van Friesland of in s Lands Tuchthuis te Leeuwarden. Deze toestand op strafrechterlijk gebied bleef voor Sneek besten digd den ganschen duur van de Republiek, totdat de 19< eeuw ook hier een Huis van Justitie zag verrijzen mei nieuwe plaatselijke toestanden. Daarover hier echter niet evenmin als over het Sneeker Spinhuis in de 18e eeuw waarvan ik na beëindiging eener omvangrijke bronnen studie U later eens iets geheel nieuws hoop te vertellen G- H. 1Naar de vierschaar ter stéde, om zich voor de plaatselijke rechters te verantwoorden, bijv, dat uit noodweer gehandeld is Vgl. Verdam, Mnl. Wdb. i. v. „were”. 2) Ik doe slechts een enkele en gj uit de nog voorhanden stukken in het Sneeker als men gaarne werken wil en geen werk kan krijgen. Thans krijgen de te werk gestelde werkloozen f 12 per week, welk bedrag nu, ge lukkig, wat hooger wordt. Spr. komt nu tot wat de Democatische partij voor den Landbouw wil doen. De Plattelanders- bond, zuiver belangenpartij, is het gevolg van ’t feit dat de regeering de landbouw als Assche- poes behandelt. De democratische partij wil de rivaliteit tusschen stad en land zooveel mo gelijk bestrijden volgens het beginsel der gelijk gerechtigdheid. De inkrimping van het aantal postkantoren is ook al een blijk van het behan delen van het platteland als Asschepoes, dat is geen behandeling in overeenstemming met de beteekenis voor Nederland van den landbouw. Het ministerie van Landbouw dient weer inge steld, voor ontwikkeling van de plattelandsbe volking dient wat gedaan, verder doorwerking van de ruilverkavelingswet, ruime toepassing van de wet van 6 Mei ’21, verruiming van de landarbeiderswet, bevordering van de stichting van iets grootere bedrijven ook op deze wijze. Wettelijke regeling van het pachtcontract, bin dend verklaring van art. 1628 B. W. Belasting van den grond volgens werkelijke verkoop waarde, voortzetting der werken tot droogleg ging van de Zuiderzee, èn om het bevolkings vraagstuk èn als getuigenis van onze volks kracht. De verkregen gronden dienen in erfpacht uitgegeven, dus in eigendom bij de Nederland sche Staat te blijven, wat speculatie voorkomt. Uitbreiding buitenlandsche voorlichtingsdienst. Ook moeten we een dienst hebben. I 600.000 buitenlandsche arbeiders gewerkt; het moet verwonderen dat op dat land niet meer de aandacht is gevestigd, in de laatste jaren hebben zich daar reeds 15000 boeren gevestigd uit België, uit Nederland slechts 40. Het beste land kost hier f2800 per H.A., in Frankrijk f600. Ziehier een gelegenheid zoo dicht bij huis, ter- ,V14V1, nalucl UC1 oiaic,,- wijl er propaganda gemaakt wordt voor Cana- Generaal om alles in het werk te stellen, dat da. t Is zeer noodig dat de regeering in dezen bedoeld Wetsontwerp niet alleen zal wor- voor de noodige voorlichting zorgt. i den verworpen, maar ook die wijzigingen voorts wil de partij bevordering van den jn de Arbeidswet worden aangebrachi, aanleg van schoolwerktuinen. Spr. nam daartoe waardoor werkelijke dagarbeid verkregen het initiatief en nu gaat het schitterend. Op zal worden; deze wijze wordt in de stad meer sympathie j draagt het Bondsbestuur op, met alle voor het platteland gewekt. i dienstige middelen ter bereiking van dat Spr. wenscht nog te zeggen, dat hij hier nietdoel werkzaam te blijven en gaat over tot de optreedt in z n eigen belang, bij wenscht nietorde van den dag. XIV De assistenten van den wachtmeester, die de dubbele ambten van een commissaris van politie en van officier van justitie uit onzen tijd in zijn persoon vereenigde, waren vóór de 17e eeuw de zgn. „mannen van quadieën”, nadien de bierdragers, stadsdragers, gerechtsdienaars. Van de eerstgenoemde categorie uit de oudste tijden meldt de locale geschiedenis van Sneek zoo goed als niets, doch meer weten we van de tweeledige beroepsplichten der dragers als dienaren van den heiligen Hermandad. De dragers hadden vaste wachten en meer waakuren dan de gewone burgers, doordat ze in stadsdienst waren en hun lichaamskrachten zoowel voor economische als wel justitieele doeleinden beschikbaar moesten stellen. Hun uitrusting in laatstbedoelde functie was als volgt: „Die drager d’welcke des nachts waket sail altijtt een sijd- geweer op zijn zijde dragen des nachtes, als hij waket, ende tselffde des auonts vant Raedhuis nemen ende s’morgens daer weder brengen, als oock alle vier dragers inde iaer- merekte sullen gaen, gewapent met haere degens ende stocken!” Voorts zou elke drager zijn nacht waken en wie des nachts waken-zal, ,ydie sail d’ clock luiden des auonts op die Waegh ende des morgens van die Waegh”. En alles, wat hij omtrent ordeverstoring, inbreuk op de veiligheid en nachtrust gedurende dien tijd ontdekt of bevonden, „oock vechtelijcke saecken, dieffstal, overspel offte ander onbestuer”, moest hij na ’t afkomen van de wacht onver wijld aan den secretaris melden, die alsdan in overleg met den wachtmeester en schepenen zijn maatregelen kon treffen. Ook had hij toe te zien, dat „niemant in de Stadt eenige schade werde aengedaen aen lioeuwen (luifels), holdt, palen, fensteren ofte eenige andere guederen”, en wie zich aan zijn verbod niet stoorde, diens naam zou hij den Burgemeesteren opgeven, om gestraft te worden. Moest er een arrestatie plaats hebben, „dan sullen zij (nl. de vierdragers en bloc) gelijck bij wesen, ende d’selff- de tot d’vangenschap leiden ende een yeder zijn dach (den gevangene) bewaren als dat behoort voor redelijck sluit- gelt”. Als vredestichters traden zij op in het bedehuis en fn den omtrek van de waag. Want, zoo luidde een der artike len uit hun instructie, „alle Sondagen sal een drager in de praedicatie sijn, omtrent de Noörder deur bij de Raads- bank, elk sijn beurt, om aldaar de kinderen te stuiren en te regeren en die niet na haar wil luisteren, sulks de Raad aangeven.” Wat zaten die Sneeker Magistraats- en Vroed-- schapsleden dus veilig en wel, rustig en vergenoegd tus schen de slanke pilasters van de St. Maarten, geflankeerd als ze werden door de steile figuren der stadsboden en op een afstand beschermd door een Hercules van 'een stadsdrager, die als een grimmige Kerberos baste en bromde op die ondeugende vlegels van jongens. En wat zal het overige auditorium veel hebben moeten slikken van die hinderlijke kwajongensstreken, enkel en ter wille var de dubbel en dwars in bescherming genomen stadsregee- ring. Gedachtig aan Tiet „quod licet Jovi, non licet bovi” is zulk een houding jegens onderdanen misschien begrij pelijk, doch het typeert tijden en toestanden, mentaliteit onzer voorouders en zelfgenoegzame regeeringsaristo- cratie. En rondom de waag zouden de dragers zich „de werke dagen altoos ophouden, om de Luiden te dienen daar ’t vannoden is, ende of er enige schortinge viel, sullense vrede leggen en bevelen mogen geven, om vrede te hol den, en wie daar te boven doet, die sullense de Raad aangeven, en wanneer sij niet omtrent de waag, maar elders te werk sijn, dan sullen sij tselfde aan haar huis te weten doen, waar sij te vinden sijn.” Nu heb ik in de voorgaande beschouwingen al eens laten doorschemeren, dat de Sneeker rechterlijke en regeerings- ?evIn „WOLdt’ teryii1 ons land zo° groote be- sche Centrale gesticht zou worden, die de helft - - - --o --Z. J].. van de turf kon gebruiken, zou men al een heel Nederland volgens de Volkenbondsverplich- fi 20.000 boeren die hunkeren lllcl uc „„U1JU111K UCI WC1R. Genève wordt ge-1 bedrijf, een toenemende moedeloosheid onder loosheid op rationeele wijze. Het is ontzettend gia. 01) lotaua 1111| a1Q- *<u> lang* iovaliditatt *vv lilde» Mnne» >0 <1 autoriteiten af en toe last gaven, wetsovertreders en ergere delinquenten, dus misdadigers, die de stad onveilig maakten, acnter slot en grendel te zetten. Daaruit zou dus volgen, dat deze plaats gevangengelegenheden bezat, totdatten jare 1923 de cellulaire gevangenis herscha pen werd in een fabriek tot verwerking van tabakspro ducten. O gezegende invloed der beschaving! Welk een bekoring gaat er uit van de macht van het intellect naast de veredeling des gemoeds! Dergelijke bombastische phra- sen zouden Vader Van der Palm zaliger in verband mei de veranderde bestemming van gevangenis tot fabriek mis schien aangenaam in de ooren hebben gekitteld, doch met de stand der criminaliteit in ons land hebben ze natuurlij: niets uit te staan. Iets anders is het met de voormalige gevangenissen van Sneek. En dit wel voornamelijk, door dat nog maar ruim een eeuw têjyjg het gevangenisstelsel geheel plaatselijk was en iedere;Stad met haar jurisdictie, soms vergroot met eenige vierkante mijlen van haar envi rons, ter beveiliging van haar binnen- en buitenpoorters met hun goederen, was aangewezen op eigen gevange nissen). Aangezien ik met dit onderwerp vluchtig aan te roeren, mijn stokpaardje berijd, zal ik me echter de straffe plicht opleggen, enkel Sneek en het voormalige detentiewezen aldaar in mijn gezichtsveld te betrekken. En dan nog maar zeer beknopt. Wanneer binnen Sneek de eerste gevangenis is gebouwd, 'zal wel niemand kunnen zeggen of schrijven, in elk geval ik niet. Dat er een was-reeds in de 15e eeuw, kunnen we wel bewijzen. Zulks blijkt nl. heel duidelijk uit de „histoire bataille” gedurende de laatste Middeleeuwen, in welke de stad Sneek niet weinig betrokken is geweest, als zetel der Schieringers, met de Harinxma’s aan t hoofd, en daar na bij het ochtendgloren van-een nieuwen dageraad, toen de Gelderschen met Groote Pier binnen haar wallen verble ven. Doch ik zoek mijn bewijsplaatsen liever in bronnen, die vreedzamer geest ademen. En dat zijn weer de eerder geciteerde Stadboeken en andere Friesche rechten. In de artikels 122 en 123 van het Sneeker Stadboek komt men bijv, de volgende gevallen tegen van detineeren in de plaatselijke gevangenis, die destijds en reeds lang te voren „stok” heette. Lezen we niet zonder eenig gevoel van medelijden en deernis in een schoone Middelneder- landsche strophe met statig rijm: ratificeerd en een staat die oorlog maakt als misdadiger wordt beschouwd, is zij er voor dat Nederland mee zal doen aan economische sanc ties tegen zoo’n staat en eventueel ook aan militaire om die staat tot rede te brengen. In het algemeen is de democratische partij voor meer ethiek in de politiek en dus ook voor het loyaal bevorderen van het doel van den Vol kenbond, waaruit geboren zal worden meer in ternationale samenwerking. Daarom moet ook alles nagelaten wat barrières tusschen de staten kan brengen, zoo bv. alle protectie; de aangeno men tariefwetten zijn dan ook fnuikend voor ons land, omdat andere landen daartegen weer maatregelen zullen nemen en zoo iets de mo gendheden uiteen drijft. Spr. verheugt zich over het oordeel van den Haagschen rechter over art. 40. Dit punt zar een belangrijke plaats innemen op de politieke programma’s en als men hier de zijde der ambtenaren kiest, kiest men de zijde van het recht; dat is een algemeen belang. Spr. ver- oordeelt ook de wijze van optreden tegen de vrouwelijke ambtenaren. De Rotterdamsche telefonisten die aan den dijk gezet waren, moe ten nu weer terugkeeren, omdat het rijk door de onervarenheid der aangenomen jongere krachten zooveel schade lijdt! Inzake het koloniale vraagstuk dient het be lang van Indië voorop te gaan, niet dat van Nederland. In Indië heerscht een agitatie welke budget om gelegenheid krijgen om nieuwe be- alleen gebreideld kan als men de Indische be- drijven op woeste grond te stichten, zooals in volking medezeggingschap geeft in het bestuur Oldenburg en Denemarken met groot succes en streeft naar zelfbestuur binnen korter of lan- al geschiedt. Daardoor zou men aan de landnood ger tijd. Als we dezelfde koers als tot heden tegemoet komen. Er wordt nu zelfs f300 per houden, verliezen we Indië; dat te voorkomen H.A. pacht geboden, maar men weet dat de is een levensbelang voor Nederland. landbouwproducten hun hoogste punt bereikt Dat overal de democratische gedachte veld hebben, in de steden worden reeds acties daar- wint bewijst ook de St. Michael-actie, die een tegen gevoerd, dit moet spaak loopen. Door succes was, getuige de R.-K. candidaten welke die hooge padht kan de boer zijn landarbeiders thans door tal van R.-K. kiesvereenigingen naar geen menschwaardig bestaan meer garandeeren. voren worden geschoven. Binnen een tiental jaren zou men, bij goede Spr. wijst dan op het belangrijke bevolkings- maatregelen, eenige duizenden nieuwe bedrij- vraagstuk; er is overbevolking, doch niet zoo ven kunnen stichten. En hoe droevig zijn nu de groot, dat er geen middelen zijn om de werk- toestanden in Drente, de concurrentie der Duit- men moet breken met een dergelijke politiek, loosheid te bestrijden. Groote Duitsche firma’s sche turf is zoo ernstig, dat de verveners er Voor een orgaan van productie als de landbouw plaatsen thans hier weer leeningen van 10 mil- heft men het ministerie op, voor marine stelde lioen; is het wel juist dat daarvoor geld ge- men het weer in! geven ■.■.•erdt, tcr.vijl cr.c land zzz groote bo- De democratische partij is voor ontwapening hoefte heeft aan nieuwe bedrijven? Er zijn 1500 van Nederland volgens de Volkenbondsverplich- 20.000 boeren die hunkeren naar een nieuw eind op weg zijn met de bestrijdine der werk- tingen Als het protocol van --1 -»--- in de Tweede Kamer te zitten. Een der aanwezigen kwam op voor alge- meene dienstweigering; van den Volkenbond verwachtte deze debater weinig omdat deze bond in handen van het kapitaal was; in de venen hebben de arbeiders tijdens de mobili satie enorm verdiend, toen hadden zij ook meer moeten oppassen. Debater vindt het vreemd dat de heer Dilling geen Kamerzetel wil, men moet juist daar toch strijden tegen het verkeerde. De spreker is ook voor democratiseering van den Volkenbond, doch het begin is er. Spr. erkent de dienstweigeraars als zeer hoogstaande menschen, doch men beieikt met dienstweige ring niets, meer door organisatie. Inderdaad is het te betreuren dat de veenarbeiders veel geld hebben opgemaakt, maar hoeveel geld is bij tal van ondernemingen opgemaakt? Zorg voor meer ontwikkeling, leer de menschen sparen! Eene nietige acte, waarbij eene coöperatieve vereeniging is opgericht. Donderdag heeft de Hooge Raad uit spraak gedaan in de in Friesland bekend ge worden zaak van L. van ’t Zet te Oosterend tegen de Coöp. Veevoederfabriek Bolsward- Sneek. Van ’t Zet had bij monde van zijn advo caat Mr. N. J. Veilenga te ’s-Gravenhage de nietigheid voorgedragen, zoowel van de acte van oprichting als van de latere wijzi- gingsacte, welk verweer door de Arr. Recht bank te Leeuwarden was aangenomen; beide acten waren nietig verklaard en het bestuur was persoonlijk in de kosten veroor deeld. Het Gerechtshof te Leeuwarden had ambtshalve uitgejnaakt, dat alleen de op- richtingsacte aan de Wet moest worden ge toetst en was van oordeel, dat deze niet nie tig was. De wijzigingsacte liet het Hof bui ten beschouwing, omdat die naar het oor deel van dit rechtscollege nimmer nietig kan zijn. VanK’t Zet ging van die beslissing in cas satie en droeg aan den Hoogen Raad voor het arrest van het .Gerechtshof te Leeuwar den te vernietigen op'grond, dat het Hof had verzuimd de wijzigingsacte te onderzoe ken en nagelaten had de geldigheid daar- van aan de wet te toetsen. De Hooge Raad heeft thans beslist, dat inderdaad ook de wijzigingsacte moet worden onderzocht en het arrest van het Hof vernietigd. Arbeid in bakkerijen. Gisteravond werd een buitengewone ledenvergadering gehouden, uitgeschreven door de afdeeling Sneek van den Algemee- nen Nederlandschen Bond van Arbeiders (sters) in het Bakkers-, Chocolade- en Sui- kerbewerkingsbedrijf. Na een inleiding van den Bondsbestuur- der P. Ferwerda werd de volgende motie met algemeene stemmen aangenomen: De vergadering (als voren), gehoord de besprekingen over het door Z.E. den Minister van Arbeid, Handel en Nijverheid ingediende Wetsontwerp tot wij ziging van eenige artikelen van de Arbeids wet 1919, betrekking hebbende op den ar beid in bakkerijen; protesteert ten krachtigste tegen de indie ning van die voorstellen, omdat ze in dien wet geworden de weder-invoering van den bakkersnachtarbeid tot gevolg zul len hebben. De vergadering refereert zich aan het Adres, hetwelk door het Bondsbestuur aan de Tweede Kamer is gezonden; Zij is ook van oordeel, dat een algemeen aanvangsuur van 6 uur ’s morgens tot resul taat zal hebben, dat geen pogingen meer in het werk gesteld zullen worden om het ver voer- en verkoopverbod te overtreden dat alleen aan de werkelijke grootbedrij ven, waarin ten minste 9 bakkersgezellen werkzaam zijn en deze gezellen tezamen in één week tenminste 400 uren bakkerij- arbeid verrichten, gelegenheid worde gege ven, met een derde deel van de daar werk zaam zijnde gezellen voorar beid te verrichten, bestaande in het gereed maken van deeg en het stoken van ovens: dat Zondagsarbeid onnoodig is en verbo den moet blijven; dat centrale commissies, in overleg met de Arbeidsinspectie, uit de patroons- en arbeidersorganisaties worden ingesteld tot toezicht op de uitvoering der wettelijke be- palingen; emigratie-voorlichtings- dat voor ernstige, herhaalde oveftredin- m ^Frankrijk hebben dit jaar gen in de Arbeidswet ook een bepaling om.» <.x. l-x wortje opgenomerii waardoor de rechterlijke macht een verbod van arbeid en verkoop aan den schuldige kan opleggen, d. w. z. voor één of meer dagen sluiting van het desbetreffende bedrijf. De vergadering doet een beroep op de leden van de Tweede Kamer der Staten- de Arbeidswet worden aangebracht, gaat het schitterend. Op zal worden; I meer sympathie draagt het Bondsbestuur op, met alle

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1925 | | pagina 1