MI55BLANCHE
NIEUWSTIJDINGEN.
OHidisI Orgm dir liaiisti Suil
No BS Eerste Blad
Historische processen.
WOENSDAG 15 APRIL ISSB
41e JAARGANG
Ywreahgai
DIMSDAGS VRIJDAGS A VQFD?
Uitferm
Brandbnburgh Co.,
SMunss - Tdafsas M®. 450.
es
Velgwit voorweden d’ *•*■•- IfllHH10’
- 1. rfin »aeo Abamré’a wei?s«t«rd t»n»B aatrelwk&en s®«s 4UVV »ano
voorwerpen als gevonden gedeponeerd op jen
waren
het algemeen geldende kan worden
materiaalgepubliceerd, bezorgden hem nieuwe vijanden. j Parijs, die voelden hier eer te kunnen behalen,
net vnnr. nln+pr.i:,... mfn (In him rsaH trarhffn Fmmnnt hitna ornhnnl de
onkreukbaar magistraat, de moedige president
ooren klinkt. In de tuinen van dat kasteel van
Vaux is Le Nótre zijn groote loopbaan begon
nen. De Koningin-Moeder Anna van Oostenrijk
heeft het weinig delicate van zulk een handel
wijze gevoeld en er Lodewijk XIV van terug
gehouden. Maar korten tijd daarna, toen het hof
te Nantes zou zetelen, werd van de omgeving
gebruik gemaakt om daar Fouquet te arrestee-
ren. Het gebeurde bijna zonder opzien; alles was
goed voorbereid; Fouquet werd door den Ko-
gld. bij »«rU«e
■san e«ss
Eindhoven.
Te Eindhoven is de 60.000ste inwoner
ingeschreven.
ÜIEÜWE S5EEKEE CODHAUT
mmx SHEERER COURAHT m WYMBIRTSERRDEEL
nen; de Kardinaal kon hem niet missen, en zijn
verdediging behoeftie slechts kort en
klaart, de bedden der kinderen te moeten in-
specteeren, er om te doen is, een duur boek van
dertig gulden en dat betrekking heeft op een
natuurgeneeswijze, aan den man te brengen.
Aan een colporteur moet een vijfde van het be
drag, zes gulden derhalve, ter hand worden
gesteld. De kooper moet dan een stuk teekenen,
waarop vastgesteld staat, dat over de resteeren-
de f24 in termijnen zal worden beschikt door de
Amsterdamsche onderneming waarvoor de col
porteur werkt en een bijkantoor te Utrecht heeft.
Voorloopig laten we ons niet uit over de
waarde van het bewuste boek en evenmin is
het ons bekend, of de boeken, waarop voorschot
is betaald, ook inderdaad door de koopers wor
den ontvangen, zegt het Utr. Dgbl.
Laakbaar is het in elk geval, dat de colporteur,
door zich voor een officieele persoonlijkheid uit
te geven, op slinksche wijze vasten voet tracht
te krijgen in woningen van personen, die ge
makkelijk zijn te intimideeren.
Humor op huisbezoek.
Ds. A. K. Straatsma van Zandvoort (vroe
ger te Oosterzee) vertelt in Pniël van huis
bezoek-herinneringen.
Een kleine aanhaling daaruit:
„Ik weet van een dominee, die voor het
eerst in een eenvoudige plattelandsgemeente
huisbezoek ging doen. Hij was al eenige da
gen op weg en naderde ’n huis, waarin twee
broers woonden met een huishoudster. Ze
waren allebei ziek, die broers, en lagen,
heel broederlijk, in dezelfde bedstede. Dat
was nou toch verschrikkelijk jammer, dat ze
den nieuwen dominee zoo weinig officieel
konden ontvangen. Zoo, voor de allereerste
maal, in een blauwen, grauwen borstrok
nee, dat ging niet, ze besloten om dan ten
minste den hoogen hoed er bij op te zetten.
Zoo vond de dominee ze in de bedstede,
naast elkaar zittend, in den blauwen borst
rok, met den „hooge” op.
Hij heeft ze natuurlijk niet uitgelachen,
maar z’n dag was verder goed.
Humor op een huisbezoeking, dat is iets
uit den hemel, dat is de glimlach waarmee
God een pastor, die moe werd, een oogen-
blik verkwikt.”
Behalve dat gij «elf een goede
Sigaret verschaft, bezorgt ge U ook
een groot geldelijk voordeel als ge zegt:
Geef MIJ maar
van hoofden van scholen naar anciënniteit. Zij
keurde goed, dat opnieuw een referendum' zal
worden gehouden over de toelating van hoof
den van scholen tot den bond, met dien ver
stande, dat blanco stemmen daarbij als ongeldig
beschouwd zullen worden.
trof hem te plotseling! Maar spoedig herstelde
hij zich; zijn vernuft en intelligentie lieten hem
niet in den steek. Als de kanselier Seguier, nog
altijd verbolgen, dat hij dezen had willen op-
yolgen, hem de vraag stelt hoe hij had gedacht
zijn plan van verdediging ten uitvoer te brengen
en hem beschuldigt van een misdaad tegen den
Staat, vraagt hij dezen ironisch of hij wel weet,
wat een misdaad tegen den Staat is! En als
Seguier min of meer verbaasd kijkt, gaat hij
voort: te bekennen, dat zijn zelfverdediging een
soort buitensporigheid inhield, maar geen staats
misdaad. Een staatsmisdaad, zoo zet hij uiteen,
wordt dan begaan, wanneer men het vertrouwen
De stakingen bij de werkverschaffingen ver-
loopen.
Spijker ingeslikt.
Een 8-jarig meisje te Bedum heeft een
spijker ingeslikt. Zij is per auto naar het zie-
van den vorst geniet en zich eensklaps aan de
zijde zijner vijanden stelt en dan een brug door
zijn schoonzoon doet overgeven aan een vijan
delijk leger, opdat dit het land kan binnenko
men. De Fronde was, gelijk gezegd, nog niet
lang geleden bezworen en het was de schoon
zoon van Seguier zelf, de hertog van Sully, die
met medeweten van zijn schoonvader de brug
van Manfes aan de Spanjaarden had overgele
verd! Seguier, getroffen door dezen bliksem
straal uit den helderen hemel, had geen ant
woord; zijn koelbloedigheid ging verloren en
onder de nauwelijks verholen lachjes der om
standers moest hij de zitting sluiten. Dienzelfden
avond zong men in de Parijsche straten ter eere
van Fouquet!
De Koning wenschte, dat Fouquet ter dood
veroordeeld zou worden. Maar, al had hij La-
moignon laten verwijderen, andere magistraten
van hooge portuur namen diens plaats in. Zoo
de rapporteur d’Ormesson, die in een conclusie,
welker voordracht drie dagen duurde, tot de
straf van verbanning kwam. Na hem spraken er
vijf ten gunste van het doodvonnis; men waande
Fouquet reeds verloren, maar toen sloeg de
schaal om. Met een voldoende meerderheid werd
de verbanning uitgesproken, maar de Koning,
woedend, dat ’t speciaal ingestelde hof Fouquet
aldus goedertieren behandelde, veranderde deze
straf in levenslange gevangenisstraf. Naar de
zeden van dien tijd was dat geen verzwaring en
er was allicht een staatsbelang bij betrokken, dat
Fouquet, die veel van het innerlijk leven van
Frankrijk wist, niet in de gelegenheid werd ge
steld om zijn geheimen in het buitenland te
verkoopen. Zoo werd hij in de versterkte vesting
Pignerol ondergebracht en daar heeft hij jaren
achtereen gezeten. Hij is er hard, noodeloos
hard, kan men gerust zeggen, behandeld, tot
dat hij in 1680 stierf.
Zeker, Fouquet was een schurk; hij bestal
den Staat en des Konings onderdanen ten bate
van zichzelf. Maar deed Mazarin anders; kon
de Koning een andéren beheerder der financiën
verwachten in de omgeving, die hij zelf schiep?
Colbert trad op gelijke willekeurige wijze tegen
over de pachters op; alleen de winsten, die hij
verwierf, besteedde hij niet voor zichzelf, doch
voor den Koning, wiens goede luim hij van
groote beteekenis voor den Staat rekende.
Lodewijk XIV heeft zich tegenover Fouquet ge
toond in alle trouweloosheid van zijn karakter;
weinig vorstelijk en arglistig!' Vergeten wij ook
niet, dat het geld, dat Fouquet zich toeeigende,
ook wel nuttige uitkomsten heeft gehad; veel is
er voor de kunst van die dagen gedaan en Fou
quet heeft men was maar al te gauw geneigd
het te vergeten menig jong talent aan de
vergetelheid ontrukt. Al zouden wij alleen maar
aan hem danken, dat hij Lafontaine de rustige
omgeving heeft geschonken, die hem in staat
stelde zijn juweeltjes voort te brengen, dan
reeds zouden wij hem erkentelijkheid verschul
digd zijn!
noodige levensbehoeften voor de arbeiders be
schikbaar gesteld, dat ze in staat worden ge
steld hun dagelijksche levensbehoeften te kun
nen betalen en de last der werkloosheid niet
meer voor een groot deel op de neringdoenden
behoeft verhaald te worden.
Ook werd besloten om met ingang van Dins
dag a.s. den prijs van het roggebrood te bepa
len op 52 cent per 4 K.G. en dien van het witte
brood op 28 cent per 8 ons.
Hier in Emmen was het heden ook zeer rustig.
Na den dag van gisteren waagt men zich van
buiten blijkbaar nog niet weer in het dorp.
De correspondent van het N. v. h. N. te Nieuw
Amsterdam meldt dato Vrijdag:
Hedennacht werd de landbouwschuur van den
heer Grolle, boomkweeker-alhier, door brand
vernield. Vermoedelijke oorzaak is kwaadwillig
heid.
Gisteravond kwamen de verschillende organi
saties bijeen ter bespreking van de hervatting
van den afbeid in de werkverschaffing, yerschil-
lende afdeelingen van den modernen bond had-
kenhuis te Groningen vervoerd, waar zij in
behandeling is genomen.
Een brutaal colporteur.
De laatste tijden heeft in Soest en wellicht
ook elders een, zacht uitgedrukt, eigenaar
dige vorm van colportage plaats. In die ge
meente vervoegt zich namelijk aan verschillende
woningen een persoon, die zich aandient als lid
van een gezondheidsdienst of van een gezond
heidscommissie. Het gesprek pleegt hij gemeen
lijk in te leiden met de vraag, of reeds een zuster
of verpleegster de betrokken woning heeft be
zocht. Gewoonlijk luidde de wedervraag, wat
het doel der eventueele komst van een derge
lijke verpleegster, die echter blijkbaar nooit op
daagt, is. Waarop dan wordt verklaard, dat het
haar taak is, de woningen te inspecteeren ten
einde na te gaaji, of deze wel hygiënisch zijn
ingericht.
Sommigen wijzen „den man van den gezond
heidsdienst” de deur, anderen verleenen hem
toegang tot de woning, op zijn verzoek, een
nader onderhoud te mogen hebben. Éénmaal
toegelaten, blijkt alras, dat het den persoon in
kwestie, die zelfs hier en daar met aplomb ver-
ming zal Maandag bekend worden gemaakt.
Naar aanleiding van de ongeregeldheden en
de stakers weer vergaderd. Deze vergaderingen het optreden bij die gelegenheid van de politie
toegestaan onder voorwaarde, dat er niet te Emmen hadden, naar de Tel. meldt, de heeren
op de politie zou worden geschimpt en er geen Bartegy, bestuurder van den Modernen Land-
opruiende taal zou worden gesproken. Hieraan arbeiderbond, en Feenstra, voorzitter van de
heeft men zich gehouden. j S. D. P.-raadsfractie, gistermorgen een on-
In tegenstelling met andere dagen waren deze derhoud met den burgemeester,
vergaderingen niet druk bezocht. We hoorden T
van in de eerie zaal 200 en in de andere 100 politie
menschen.
Op straat was het daar den geheelen dag zeer
rustig.
£A jid. iuj ï*rll»s «u
vv sas jHJjivinger.
Fouquet vormde wat wij thans niet goed meer
begrijpen kunnen: een macht in den Staat. De
tijd van de Fronde was nog niet zoo lang ge
leden; men diende voorzichtig te zijn. Fouquet
weid door den Koning met vertrouwelijke op
drachten belast, naar Polen, naar Holland, naar
Engeland, en hij kweet zich goed van deze taak.
Toch gevoelde hij het gevaar en dit bracht hem
tot bekentenissen aan Lodewijk XIV, die zijn
redding zouden zijn geweest, indien hij de be
lofte, toen op zich genomen, had gehouden.
Maar hij deed het niet; het wanbeheer ging
voort, en Colbert schonk den Koning daarvan de
overtuigende bewijzen. Bijna eiken dag legde
Fouquet den staat van ontvangsten en uitgaven
over, en C
10, 11, 12 en 13 April 1925:
Rijwielbelastingmerk, handschoen, witte
ceintuur, grijze mantelceintuur.
Aanwezig en te bevragen bij de navol
gende ingezetenen, onderstaande voorwer
pen, als gevonden aangegeven op 10, 11, 12
en 13 April 1925:
Zwarte haarstrik met gesp, T. de Jong,
Johan Mauritsstraat 2; gele ceintuur, J.
Spoelstra, Julianastraat 6; armband, Lyck-
lama, Oud Kerkhof; bruine ceintuur, H.
Spoelstra, Kleine Kerkstraat; bruin beursje
met inhoud, E. Bootsma, Leeuwarderdwars-
straat 9; parapluie, H. Ringnalda, Oosterdijk
20; blauwe wollen sjaal, J. Lourens, Maria
Louisestraat 17; bankbiljet, J. Bosma, N.
Selfhelpstraat 4; heerenstrik, R. Zijlstra,
Verl. Westersingel 24; blauwe duif, R. Blom,
4e Frittemahovenstr. 5; bril, E. Coers, Korte
Vreugde 4; vermoedelijk zilveren dames
horloge, B. Jillings, 3e Steenklipstraat 6;
dameshorloge, L. Boom, Leeuwardertrek-
vaart, scheepsb.; wit beenen armband, M.
Wielinga, le Nieuwe Selfhelpstr.' 14; bruine
portefeuille, J. van Klaveren, Wijnkanstraat
10; koralen kinderbeursje m. -i., H. Seven-
sma, Swerissteeg 6; ceintuur, E- Brandsma,
Zuidend; zwart damestaschje met inhoud,
H. v. d. Werff, Geeuwkade 44.
Kerknieuws.
Geref. Kerk. Aangenomen naar Buitenpost
Ds. C. J. Goslinga te Oosthem.
De toestand in Friesland en Drenthe.
Men schrijft uit Friesland aan het N. v. h. N.
van Zaterdag:
Zooals wij meldden, heeft zich nog geen Ja-
ker uit Schoterland (Oostelijk deel) voor her
vatting van het werk in den Haskerveenpolder
aangemeld.
Het bleef er bijzonder stil, wat ook de aan
dacht der politie trok.
Donderdagavond begonnen ongeveer 200 sta
kers bij de school te Hoornsterzwaag te demon-
streeren. Zij waren met knuppels gewapend, wat
te denken gaf. Toen de politie meedeelde, dat
samenscholingen verboden waren, en men ver
zocht uiteen te gaan, namen de stakers een
dreigende houding aan. Toen een der politie
mannen werd aangegrepen, loste de politie een
salvo in de lucht. Daarna werden de stakers met
den gummistok uiteengedreven, waarbij harde
klappen gevallen zijn.
De justitie te Leeuwarden heeft geen termen
Een hoog salaris.
De heer Schaper heeft, naar Het Volk meldt,
de volgende vragen gesteld aan den Minister
van Financiën:
Is de Minister bekend met het feit, dat de
gedelegeerde commissaris der Rotterdamsche
Bankvereeniging, die in de algemeene vergade
ring van aandeelhouders dier instelling op 28
October jl. als zoodanig is benoemd om inzon
derheid voor de belangen van de Nederlandsche
Bank en den Staat bij de Rotterdamsche Bank
vereeniging te waken, een remuneratie van
f150.000 geniet?
Is het den Minister bekend, dat tegen het
bedrag dezer remuneratie door commissarissen
der Rotterdamsche Bankvereeniging voor de
eischen van den nieuwen functionaris zijn ge
zwicht?
Is de Minister bereid mede te deelen op wel
ken g'ond aan den bedoelden functionaris een
zoo exorbitant hooge jaarlijksche belooning is
toegekend, terwijl toch niet betwijfeld kon wor
den, dat voor de Rotterdamsche Bankvereeni
ging na de plaats gehad hebbende gebeurtenis
sen de noodzakelijkheid bestond om belangrijke
bezuinigingen in haar bedrijf door te voeren.
Zou de minister, indien een voldoende grond
voor deze hooge bezoldiging ontbroken heeft,
bereid zijn om stappen te ondernemen, die er
toe kunnen leiden, dat deze belooning tot een
peil wordt teruggebracht, dat in overeenstem
ming met het voor dergelijke vakkundige pres
taties in
geacht?
Abonnementper jaar f 2.50 fr. p.
post f 3.60.
Advertentiën9 ct. p. regel. Inge
zonden mededeelingen hooger, bij
Abonnement belangrijke korting
Advertentiën worden tevens gratis ge
plaatst in de SNEEKER COURANT
Het geding tegen Nicolaas Fouquet,
Minister van Lodewijk XIV.
De familie Fouquet kwam uit Angers, waar
door haar reeds in - het midden der vijftiende
eeuw een bescheiden koophandel werd gedre
ven. De vader van Nicolaas bezat het vertrou
wen van Richelieu, onder wien hij een belang
rijke rol speelde in de reorganisatie van de ma
rine. Maar Nicolaas scheen de aangewezene om
het oorspronkelijk uithangbord, het later devits
van het familiewapen: „Quo non asquendam?”
waartoe kan ik niet stijgen? geheel in ver
vulling te brengen. Op achttienjarigen leeftijd
is hij raadsheer in het parlement van Metz; op
21-jarigen leeftijd wordt hij aangesteld tot in
tendant bij het leger, waar hij door zijn intelli
gentie de opmerkzaamheid op zich vestigt. Op
35-jarigen leeftijd, in 1650, dankt hij aan den
steun van Mazarin de functie van procureur-ge-
neraal in het parlement te Parijs. Drie jaar later
benoemt de Kardinaal, inmiddels almachtig ge
worden, hem tot super-intendant der Staats
financiën, een functie, die hij aanvankelijk deelde
met Abel Servien, die de uitgaven, terwijl Fou
quet de ontvangsten beheerde! Intusschen, reeds
toen liet de toestand der Fransche schatkist alles
te wenschen over. Mazarin, bekwaam politicus,
had voor zijn regime veel geld noodig, en hij
waardeerde het in Fouquet, dat deze hem het
geld ter beschikking stelde, zonder te vragen
waar het vandaan kwam. De belastingen waren
in dien tijd verpacht; welke willekeur bij de
inning werd begaan, kan elk geschiedenisboek
van dien tijd ons vertellen. Leeningen, gelijk er
onder Lodewijk XIV en zijn opvolgers zoovele
werden gesloten, waren niet openbaar als tegen
woordig; zij werden meestal in haar geheel bij
den een of anderen bankier opgenomen en Fou
quet dankte het aan het fortuin van zichzelf en
zijn vrouw, dat hij menigmaal als bankier voor
den Koning en den Kardinaal kon optreden. Zoo
begon de verwarring van eigen- en staatskas,
die uiteraard niet ten nadeele van de eigen kas
zal zijn geweest.
Aan Mazarin’s persoonlijken dienst was ver
bonden zijn intendant, Colbert, de man, die later
zoo hoog zou stijgen. Dat Mazarin zelf ook pro
fijt van den heerschenden toestand wist te trek
ken, blijkt wel hieruit, dat Colbert, die het weten
kon, in 1658 des Kardinaals particulier vermo
gen, bijeengebracht aan kunstschatten, op acht
millioen livres schatte, wat met een 40 millioen
francs gelijk staat. Fouquet had het voorbeeld
van den meester voor oogen, en hij was noch
deugdzaam noch intègre. Hij nam wat de ge-
j legenheid hem bood. Het was hem blijkbaar niet
onbekend, dat Colbert hem gadesloeg, jaloersch,
wantrouwend. Dezen was het, gezien ’t samen
weefsel der knoeierijen, niet moeilijk aan den
Kardinaal de bewijzen ervan voor te leggen. Col
bert probeerde het en zond Mazarin in Septem
ber 1659, toen deze in St. Jean de Luz vertoefde,
IE gld. bij ««ril
«an «lager
Erkennende de moeilijkheden, waarmede de
onder de bestaande omstandigheden
J heeft te kampen, maakten zij bezwaar tegen de
ruwe wijze, waarop in enkele gevallen werd
opgetreden, zonder dat dit door de feiten gebo-
De bakkers zijn weer begonnen te bakken, den werd.
zulks naar aanleiding van een gisteren hier van- j I' i
^>»^a^*»a A »-* «A Xza zaIa ZA aa D ZA Itlzzi a-<a1aZA «A z4 n*nl.Aii<loo 'zzazaIz LzAzi ztzi'-z/i
vergadering, waarop de volgende mode werd
aangenomen:
De vergadering van bakkerspatroons uit de
gemeente Emmen,
in vergadering bijeen op Donderdag 9 April Apel, waarbij 2 politiemannen werden mishan-
1925 te Emmen, i deld. Thans is alles rustig.
gezien den toestand waarin de arbeidersklasse 1
in Emmen en omgeving van de te lage loonen
bij de werkverschaffing en veenderijen verkeert,
van oordeel, dat de regeering een te zwaren,
druk op de loonen bij de werkverschaffing heeft
uitgeoefend, waardoor de koopkracht der arbei
ders beneden de grens der bestaansmogelijkheid
is gedaald,
zichtigheid die verdediging op schrift achter te rigen dag nog had toegejuicht, eerbetoon be
wezen, kon nu nje(. genoeg Op hem spuwen, in
den letterlijken en den figuurlijken zin.
Nicolaas Fouquet had, wat men noemt een
Bond van Ned. Onderwijzers.
De vergadering van bovengenoemden bond
te Amsterdam verwierp het voorstel
hoofdbestuur, waarbij voorgesteld werd,
dat mede tengevolge daarvan de neringdoen- geijverd zal worden om te komen tot benoeming
den door een abnormaal aantal debiteuren de
dupe zijn geworden,
dringt er bij de regeering op aan, direct
maatregelen te treffen, waardoor van Rijkswege
de loonen bij de werkverschaffing zoodanig
worden verhoogd of een toeslag op de eerst
den jongen Koning Lodewijk XIV komen; ver
telde hem alles wat hij van Fouquet wist, waar
schuwde hem tegen dezen en beval daartegen
over Colbert in zijn bijzondere aandacht aan.
Parijsche parlement; hij bezat een soort on
schendbaarheid; slechts dit parlement kon hem
veroordeelen. Dat zou nooit geschieden, want
Fouquet s invloed reikte ver; zijn vrienden wa
ren vele!
Dies zon men
functie van
bi| levens Sjift gid. ingeval wta sves- ïEft gld. verlies van
ange invallditel!'. *vV .lilden binnen 80 dL I v" band. ««et ei eoc V
van het
dat
■■■b »dl° «m» Abw»*’» vereekerd tegen engelatken «eer ----
gevonden S. Brinksma te Jubbega, die, beschul
digd van opruiing van stakers, gearresteerd
werd, in preventieve hechtenis te houden. Een
der leiders van de werkstaking aldaar, zekere
Gevonden voorwerpen. p v r js thans in hechtenis genomen.
Aanwezig aan het bureau van politie, Nieuwe Op de Friesche klei breidt de staking zich
Veemarkt, en aldaar te bevragen op alle werk- allengs over meerdere dorpen uit. De stakers zijn
dagen tusschen ll>/2 en 12*/2 uur, de navolgende heel rustig, zij houden zich geheel aan de beve-
j - van de besturen der christelijke en moderne
landarbeiders-orgaaisaties. Een communist, die
voor de stakers wenschte te spreken, kreeg
slechts een bezoek van een tiental personen,
die niet bij de staking betrokken zijn.
Sommige werkgevers, niet georganiseerd,
hebben de eischen ingewilligd. De werkgevers-
bond heeft een loonsverhooginS van 10 pet. toe
gezegd, die is afgewezen. De stakers eischen 40
pct. verhooging van het door de werkgevers
vastgestelde loon.
Uit Emmen meldt men aan hetzelfde blad
d.d. 10 April:
Hedennacht is er in het veen weer ruim 50
dagwerk turf verbrand.
Vanmorgen bleek, dat er van uit Emmen met den zich tegen hervatting uitgesproken. Van-
Emmer Compascuum en Nieuw Weerdinge geen daag zal gestemd worden door de leden der
rechtstreeksche telefonische verbinding was te verschillende organisaties. De uitslag der stem-
krijgen. De draden waren doorgeknipt.
Te Emmer Compascuum is hedenmorgen door
i De burgemeester heeft een nauwgezet onder-
wege den Drentschen Bakkersbond gehouden zoek toegezegd.
De burgemeester der gemeente Vlagtwedde
i heeft uitgevaardigd het verbod van samenscho
ling van meer dan 5 personen. De naaste aan
leiding tot dit verbod waren de relletjes te Ter
op een list. Hooger dan de
procureur-generaal was die van
crprt 1 ril .1,. I
fungeerende kanselier zou aftreden en dat het
in ’s Konings bedoeling lag om Fouquet in zijn
plaats te benoemen. Deze liep er in, bedankte
als procureur-generaal en was niet meer on
schendbaar. Toen waagde men den slag. Lode
wijk XIV had het reeds vroeger willen doen;
op den dag zelven, dat Fouquet in het door hem
schitterend ingerichte kasteel van Vaux een feest
gaf, nog wel ter eere van den Koning. Lafon
taine, die een der door Fouquet beschermden
was, heeft er ons van verhaald; het was een
pracht, die ons thans sprookjesachtig in de
een uitvoerig rapport. Maar Fouquet was ge
waarschuwd, en Colbert had vergeten, dat de
super-intendant der financiën ook directeur van
de posterijen was. ’t Rapport werd onderschept,
door Fouquefs handlangers overgeschreven en
toen weder verzegeld. Den volgenden dag kwam
Fouquet zelf te St. Jean de Luz en men kan zijn
glimlach begrijpen, toen hij den Kardinaal bij
zijn binnentreden haastig onder andere papieren
zag wegschuiven een rapport.in folio formaat'
van Colbert’s hand! Fouquet, aldus gewaar- j ning in zijn kabinet teruggehouden, en d’Ar-
schuwd, kon het gemakkelijk van Colbert win- tagnan van de musketiers zou het de held
van Dumas geweest zijn? voerde de arresta-
krachtig tie uit. Hij werd over Angers naar Parijs ge-
te zijn. Intusschen beging Fouquet de onvoor- bracht en diezelfde bevolking, die hem den vo-
f za 1*1 nr ri n<1 z-1za a t za z4 za z4 ZA"1 za* za ia ZA za Ta a-z 4- za V» 4-za •- 1 i i j i
laten en in een zijner particuliere-archieven te
bergen; zij zou hem later noodlottig worden.
Zoolang Mazarin leefde was Fouquet veilig en
beschermd. Maar op zijn sterfbed liet Mazarin j slechte pers. Op hetzelfde oogenblik, dat men
hem arresteerde, had men zijn verschillende ver
blijven verzegeld en zijn papieren in beslag ge
nomen. Men had er compromitteerende dingen
van allerlei aard gevonden. De verdediging, door
Tegelijk prentte hij hem voorzichtigheid in; hem opgesteld tegen het rapport van Colbert,
ditmaal ontdekt, zou hem vernietigen; men zag
er een soort aanslag op de veiligheid van den
Staat in, en na zijn val waren zijn vijanden tal
rijk genoeg om hem van alles toe te dichten.
Maar men vond ook een kist met liefdesbrieven,
want Fouquet was de man der galante avon
turen. Op zich zelf beteekende dat in het Frank
rijk van die dagen niets, maar hij had de on-
kieschheid gehad er brieven tusschen te doen
van een vrouw als Mad. dë Sévigné, van wie
bleek, dat zij hem slechts een hartelijke vriend
schap toedroeg. Bovendien werden Fouquet’s
geheime aanteekeningen gevonden over de per
sonen, wier diensten hij door mooie baantjes
een advocaat; men weigerde hem rechtelijken
bijstand. Maar ondanks de in heslag genomen
papieren viel er weinig tegen hem in te bren
gen. Zijn financiën en die van den Staat waren
dusdanig dooreen geloopen en verward, dat wel
viel te vermoeden, maar niet vaét te stellen, dat
hij van deze verwarring had geprofiteerd. Toen
men hem onderhield over de pensioenen, door
hem toegekend op allerlei onwettige en wille
keurige gronden, dreigde hij met de nagedach
tenis van Mazarin, die men zou onteeren. Maar,
zoo vroeg hem naievelijk fen der ondervragers,
hebt gij dan geen bewijzen betreffende deze
pensioenen? Mazarin, zoo was Fouquet wel zoo
goed om te antwoorden, gaf nooit orders en
nog minder re?ü’s voor zulk soort van zaken!
Zoo ging de zaak voort, totdat het den Koning,
die brandde van ongeduld, begon te vervelen,
ej) men Fouquet plotseling, roekeloos, zijn vroe
ger op schrift gestelde verdediging voor oogen
bracht; een verdediging, waarvan hij zich het
bestaan nauwelijks meer herinnerde! Buiten de
gevangenis was men wonderwel op de hoogte
van den gang van zaken en wel verre van hem
te schaden, droeg de langzaamheid der justitie
ertoe bij om hem iets van zijn vroegere popu
lariteit te doen herwinnen. Toen Lamoignon
eenmaal was weggegaan,, scheen het sneller te
zullen gaan, maar het ging ook bedenkelijker.
Telkenmale kon Fouquet, van wien men ver
geten scheen, dat hij jaren achtereen procureur-
generaal bij het parlement van Parijs was ge
weest, kleine formeele fouten ontdekken, maar
fouten, die het om der wille van het recht nood
zakelijk maakten, dat men alles en alles weer
overdeed. Eindelijk, na maanden ondervragen,
kon men tot het verifieeren der antwoorden
overgaan door het hooien van de getuigen; de
confrontatie met die getuigen duurde meer dan
-o-_..o-1 had gekocht en gewonnen; veelal waren zijn twee maanden. Toen kreeg Fouquet ook zijn
Colbert reconstrueerde dezen nog den-i aanteekeningen meer scherpzinnig dan vleiend; advocaten; het waren waarlijk niet de eerste
zelfden nacht, en toonde den Koning de „ver- j deze aanteekeningen, gaarne en in ruimen kring de beste; het waren de meest beroemde van
gissingen”, die waren begaan. Er was materiaalgepubliceerd, bezorgden hem nieuwe vijanden. Parijs, die voelden hier eer te kunnen behalen,
genoeg tegen Fouquet, maar men moest voor- j Totdat plotseling de stemming zich scheen te Op hun raad trachtte Fouquet bijna geheel de
was/.Procureur-generaal van het keeren; zijn secretaris, de dichter Pélisson, lietover hem gestelde rechterschare te wraken, wat
vanuit de Bastille, waar hij gevangen was gezet, i hem natuurlijk mislukte, maar hem opnieuw tijd
dichterlijke smartkreten te zijnen gunste hoo- deed winnen.
ren, Lafontaine vergat niet wat hij hem verschul- En hoe voerde Fouquet zijn verdediging! Ze-
digd was. En aan het hoofd van de afzonderlijke ker, in den aanvang was hij verrast; hij had na
Kamer, ingesteld om hem te berechtén en op zoo langen tijd van vertrouwen de arrestatie
wensch des Konings te vonnissen, stond een niet meer verwacht. De koninklijke ongenade
kanselier. Jiet gerucht werd verspreid, dat de j Lamoignon, die te veel magistraat was om zich
eenigen dwang te doen opleggen. Het baatte
hem weinig, want korten tijd daarna werd hij
vervangen!
Misschien zou Nicolaas Fouquet nu vergeten
zijn, vergeten als een der velen, die in die dagen
hun hoog ambt misbruikten voor knoeierijen en
wat niet al, ware niet een zoo eigenaardig pro
ces tegen hem gevoerd. Men strekte de onder
vraging, waaraan hij werd onderwoypen, zeer
ver suit, tot in de kleinste zijner particuliere om
standigheden. Vergeefs vroeg hij aanvankelijk
teekent het niet den geest der tijden? om
