If
Mi! Üw ta ümani tart
SB
Eerst® Bled
I
Kloosters in de stad Sneek.
Officiéél gedeelte,
mmx MEEKER COURANT m WYMBRITSERADEELT
Reclamekolom.
Nieu wstij dingen
66
I
Brandenburgh Co.,
&us 150-
WOEKSÖMG IS MEI 1965
41e
HET HOSPITAALKLOOSTER.
I.
A. H.
T
G.
,«3M»rfii«inwrTi i
deel, Katwoude, Schoten, Kapelle bij Goes,
Wedde, Goudswaard, Zuidland, Heusden en Die-
penheim.
Het totaal aantal afdeelingen is nu 315.
Het vergeten schoolkind.
door de onderwijzeres in het R.-K.
Dordrecht vergeten school-
'lOTE SNEEKES CDURAKT
Zuiderzeevisscherijraad.
Bij de dit jaar gehouden verkiezingen voor
den Zuiderzeevisscherijraad zijn o. a. de vol
gende heeren gekozen:
voor Lemmer, Blokzijl, Blankenham, Kuinre
en Weststellingwerf: H. Thijsseling te Lemmer;
voor Gaasterland, Laaxum, Warns, Hemelum
en Molkwerum, Stavoren, Hindeloopen en Wor-
kum: K. J. Zeldenrust te Molkwerum.
Centraal Genootschap.
Wederom zijn afdeelingen van het Centraal
Genootschap voor Kinderherstellings- en Vacan-
D1ENSTPL1CHT.
Jaarlijksch onderzoek.
De BURGEMEESTER van SNEEK maakt
bekend dat het jaarlijksch onderzoek van
de verlofgangers der lichtingen 1912 en
1916, dit jaar zal worden gehouden in het
voormalig Paleis van Justitie, Markstraat
27 alhier, op Zaterdag 20 Juni 1925, voor
de lichting 1912 des voormiddags 9 uur,
voor de lichting 1916, letter A t/m K des
voormiddags 10^ uur, voor de overigen
des namiddags 2 uur.
Vóór nadere bijzonderheden wordt ver
wezen naar de aan het Stadhuis aange
plakte bekendmaking en de toegezonden
persoonlijke kennisgeving. Verdere inlich
tingen worden ter Secretarie 2e Afdeeling
verstrekt.
Sneek, 12 Mei 1925.
De Burgemeester voornoemd,
P. J. DE HOOP.
dingx kunnen meenemen. Wel werden verschil
lende lessenaars geopend en doorzocht, doch
zonder resultaat. Slechts enkele zilveren bekers,
prijzen op wedstrijden gewonnen en een paar
kleinigheden werden vermist. Ook schijnt de in
breker zich meester te hebben gemaakt van
visitekaartjes van den directeur der K. L. M.,
den heer A. Plesman, en zich een week lang
voor hem uitgegeven te hebben. Zaterdag 3 Mei
wist de politie na een vervolging op het terrein
van de Bijenkorf te Den Haag, een beruchten
inbreker te vatten, die in het bezit van visite
kaartjes van den heer Plesman bleek te zijn, en
sindsdien is uitgekomen, dat hij daarvan mis
bruik heeft gemaakt. De inbreker, die zich zeer
goed weet voor te doen en ook vreemde talen
uitstekend spreekt, liep ook gaarne in officiers
uniform. Hij bevindt zich thans in verzekerde
bewaring.
kwamen in de buurt de losse arbeiders B.
van ’t Meer en J. de Jong uit Lemmer, die
het paartje lastig vielen door tegen de rui-;
ten te tikken en tegen de deur te schoppen
met het gevolg, dat P. naar buiten kwam.
Een hevige vechtpartij volgde, waarbij P.,
in woede ontstoken, het mes trok, den 25-
jarigen B. van ’t Meer een steek in den buik
toebracht en den 23-jarigen de Jong in zijn
Abonnementper jaar f 2.50 fr. p.
post f 3.60.
Advertentiën9 ct. p. regel. Inge
zonden mededeelingen hooger, bij
Abonnement belangrijke korting
Advertentiën worden tevens gratis ge
plaatst in de SNEEKER COURANT
Het beste geneesmiddel voor een trage
lever, schele hoofdpijn, verstopping en slech
te spijsvertering is een dosis Foster’s Maag-
pillen. Deze pillen regelen de vloeiing der gal
van de lever naar de ingewanden. Nu en Caa
een dosis Foster’s Maagpillen verzekert goede
werking van lever en ingewanden, en is het
beste voorbehoedmiddel tegen een slechte
gezondheid. Prijs per flacon van vijftig ver-
suikerde pillen f 0,65 in apotheken en drogist
zaken.
Waar thans de Algemeene of Protestantsche Begraaf
plaats dichtbij den spoorlijn Stavoren—Leeuwarden het
ontzielde lichaam van vele Oud-Sneekers in haar schoot
bewaart, stond in oude tijden een klooster, binnen welks
muren vrome gebeden tot den Heere des hemels en der
aarde werden opgezonden, waar kranken genezen, hulp
behoevenden gesterkt, bedroefden getroost .en stervenden
de genademiddelen der Kerk werden toegediend voor hun
laatste reis naar het Eeuwig Jeruzalem. Welk een merk
waardige overeenkomst toch was er inzonderheid tusschen
deze laatste gewijde handeling der kloosterlingen en de
zending hunner oversten, waarmee ze vanuit hef verre
Oosten en de onmiddellijke nabijheid van het Heilige Graf,
waren belast. Daar, in dat aardsch Jeruzalem stond de
bakermat hunner kloosterlijke vereeniging, daar was het,
dat zij als eenmaal Jezus’ jongeren en der* Apostelen
dienstknechten des Woords waren uitgezonden, om in het
onherbergzame Westen de Blijde Boodschap van Gods
Koninkrijk op aarde en het heil, door Hem over deze zon
dige aarde uitgestort, te verkondigen.
Laat mij U in vluchtige trekken het beeld schetsen, dat
hier voor ons oprijst door de herinnering aan dat bloeiende
en rijke Middeleeuwsch geestelijk leven en het verband
trachten te leggen tusschen dit Sneeker klooster en zijn
moederhuis in het verre Oosten.
De hier bedoelde stichting was namelijk de in het Noord
westen der Sneeker parochie in 1206 verrezen St. Catha-
rina-commanderij der Johanniters, welke daardoor ook als
Sf. Jansklooster, hef Hospitaal van St. Jansberg of Berg-
klooster, „Sancti Joannis prope Snecam” en nog andere
namen bekend is. Na de verwoesting door geuzenhanden
in 1572 werd het convent eerst binnen de stad Sneek over
gebracht, doch reeds in 1578 verplaatste men het naar den
uithof Osingahuizen, dat een kwartier ten N.O. van het
dorp Heeg gelegen was.
Reeds lang vóór den aanvang der kruistochten, die van
de 11e tot de 13e eeuw de gemoederen in West-Europa
in vlam zetten, den strijd veroorzaakten tusschen ’t Wes
ten en ’t Oosten, van ’t Christendom tegen den Islam, en
waarin het pauselijk gezag zoowel als het leenstelsel tot
volledige ontwikkeling kwamen, zoodat toen in waarheid
naar het ideaal van den grooten kerkvader Augustinus
de civitas Dei, het rijk Gods, de geestelijke stand, kon
heerschen over de civitas mundi (den wereldlijken staat),
was er te Jeruzalem een hospitaal gesticht, dat geheel ten
.dienste gesteld was voor de verpleging der armen en
kranken onder de Westersche pelgrims, die het Heilige
Graf wenschten te bezoeken. Het had tot zijn Patroon of
Schutsheilige Johannes (Jan) den aalmoezenier. Toen de
groote kruistochtridder Godfried van Bouillon de Heilige
Stad veroverd had, kwam de genoemde Hospitaal-stichting
onder diens onmiddellijke bescherming, verwierf vele gun
sten en schenkingen en mocht zich in stijgenden bloei
verheugen. Tegelijkertijd werd toen de oorspronkelijke
stichtingsnaam van Jan den aalmoezenier veranderd in
dien van Huis van Johannes den Dooper.
Daardoor werden de hospitaalbroeders, die het werk
der dienende liefde steeds in allen eenvoud hadden ver
richt, en eigenlijk uit een vereeniging van kooplieden waren
voortgekomen 1048) tot ridders, geestelijke ridders
gemaakt. Zij verkregen hun ordesregel van Paus Paschalis
II in 1099 en daarnaast vele en rijke goederen van God
fried van Bouillon. Spoedig werden ze nu behalve met de
huisvesting van arme en verpleging van zieke pelgrims
ook belast met de taak, om de ongeloovigen te bestrijden.
Zoodoende kregen ze den naam van St. Jans-ridders, toen
het zwaard aangespte. (1118).
Evenwel, zij konden zich evenmin als de andere Wester
sche ridders en kruisvaarders op den duur blijvend in en
bij Jeruzalem vestigen. Toen de Saracenen hen uit Pales
tina verdrongen, vestigden ze zich eerst te Ptolemais en
nadat deze vesting in 1291 door den Sultan van Egypte
werd veroverd, moesten ze opnieuw van residentie ver
wisselen. Die nieuwe wijkplaats vonden ze eerst te Limissö
op Cyprus en later op ’t eiland Rhodus (13091522).
Dit eiland werd dapper door hen verdedigd in den strijd
tegen de Turken, maar door verraad dolven ze ook hier
het onderspit. Daarna trokken ze los op Candia (Kreta),
Sicilië en de stad Rome, totdat ze ten slotte van Keizer
Karel V ten jare 1530 werden begiftigd met Jiet eiland
Malta. Vandaar is het, dat zij ook voorkomen onder den
dubbelen naam van Rhodeser of Maltheser-ridders.
Wij mogen het voor onzen tijd en met onze begrippen
een vreemd ideaal en weinig religieuse roeping vinden,
zitvlak stale. De doctoren Esselink en Ger
ritsen verleenden de eerste hulp. De toe
stand van van ’t Meer was heden zeer zorg
wekkend. Hij is per ziekenauto naar Sneek
vervoerd.
De dader, die zeer goed bekend staat, is
gearresteerd en na. verhoor door den bur
gemeester en de politie voorloopig op vrije
voeten gesteld. L. C.
tuiging lag dit mede geheel in de lijn van hun oorspron
kelijk vrome plannen, paste het bij hun edele geboorte
en dus was het goed! En allen vond hij tot den nieuwen
werkkring bereid. Er werd nu onder zijn leiding een gene-
raal-kapittel gehouden, waarin maatregelen getroffen wer
den tot de onderhouding van de tucht en de goede zeden,
tot rendabel beheer van de goederen der leden. Ook werd
er een ordesregel geconcipieerd, waarvan de eerste en
voornaamste regel was de gelofte van kuischheid, armoede
5h gehoorzaamheid.
In ons land dagteekent hun optreden eerst recht in den
tijd, dat een andere geestelijke ridderorde, die der Tem-
pelheeren of Tempeliers te niet ging. Het was in den
aanvang der 14e eeuw, juister in het jaar 1312, dat Paus
Clemens V zich genoodzaakt zag deze orde op te heffen,
wegens het zedelooze leven en de ketterij harer leden.
Toen wisten de Johanniters hier en.daar beslag te leggen
op de loskomende goederen der Tempeliers en werd hier
te lande het Utrechtsche bisdom de hoofdzetel hunner orde.
Zoo vestigden zich de eerste Johanniters bij de stad
Utrecht in een klooster naast de Katharijnepoort
aldaar. Hier werden ook hun hospitaal en kerk gebouwd,
waarin ze hun eigen dienst hadden. Een der Utrechtsche
bisschoppen is vol lof oyer het werk dezer geestelijke
ridders. In zijn getuigenis vermeldt hij o. m., dat zij even
als Jezus’ apostelen vol ijver waren in het doen van goede
werken, vooral die der barmhartigheid en liefde. Zij be-
naarstigden zich, om aan armen en zwakken in hun gast
huis onderdak en gastvrijheid te verleenen, kranken en
verminkten in hun hospitaal te genezen, naakten te kleeden,
•behoeftigen te spijzen, en de behulpzame hand te verleenen
aan elk, die het van noode had. Ze werden hierin ijverig
geholpen door giften en gaven van geloovigen, door de
opbrengst van een aflaat, aan de kerk van ’t St. Katharine-
convent geschonken en door eigen inkomsten der leden
ridders.
Op deze wijze kon de Utrechtsche kloostervoogd van het
genoemde convent zich opwerken tot landkommandeur aan
het hoofd van al de gestichten dezer orde. Want ook elders
in het Sticht, in Holland en Zeeland had de orde haar
conventen gebouwd: kloosters der Johanniters te Mont-
foort, Harmelen, Waarder, Buren, Zoeterwoude, Oude-
water, Middelburg, Wemeldingen, Kerkwerve en Bieze-
linge.
In Gelderland, even buiten de poorten der stad Harder
wijk, werd eveneens een Johanniter-gasthuis gebouwd, het
St. Jansdal, dat voor eiken vermoeiden reiziger, die de
Veluwe doortrok, of voor de pelgrims van Noord naar
Zuid, zijn poorten ontsloot.
In Holland was het voornaamste klooster dezer orde te
Haarlem, dat met Utrecht om den voorrang streed. Daar
kregen de broeders in 1310 een huis en erve ten geschenke,
met de bedoeling, om daarvan een klooster en hospitaal te
maken. Dit werd door den tweeden kommandeur, Jacob
van Zuden ondernomen en in zulk een grootschen stijl
volvoerd, dat het geheel een vorstelijke woning werd met
een ridderzaal, zoo prachtig, dat Hollands graaf zoomin
als de bloem des adels in, dit gewest iets "zoo schoons
bezaten. Graaf Willem III, diens opvolgers, hertog Filips
van Bourgondië, deze allen legateerden aan het Haarlem-
sche gesticht vele goederen, rechten en privileges. De
St. Jansridders in Holland waren dan ook innig verknocht
aan de leden van de elkaar opvolgende gravenhuizen
aldaar. Toen bv. Graaf Willem IV op zijn roemloozcn en
noodlottigen tocht naar Friesland tusschen Stavoren en
Sneek was gevallen onder de strijdbijlen en knodsen der
vechtlustige en anti-Hollandsche Friezen, was het de
Haarlemsche kommandeur der St. Jansridders, Heer Hugo
van Koukerk, die op het bericht dier neerlaag derwaarts
snelde. Hij was het ook, die het uitgeschudde lijk des gra
ven op het slagveld weervond, die het na moeizame her
kenning met heete^ranen besprenkelde en die wist gedaan
te krijgen, dat het stoffelijk overschot des vorsten in het
Oldeklooster of Bloemkamp bij Hartwerd werd ter ruste
gelegd, zóodat het lijk in elk geval door gewijde jiarde
gedekt mocht zijn. Zelf opende deze geliefde dienaar des
graven met gebogen hoofd, gekleed in een zwart gewaad
met een wit kruis afgezet, den droeven lijkstoet, toen deze
kloosterwaarts schreed, aldus de tijdgenooten.
Intusschen hebt ge U zelf misschien al eens afgevraagd,
waarom de kommandeur uit Haarlem voor dit doel zich
niet rechtstreeks wendde tot het eenige klooster zijner
orde in Friesland, dat te Sneek, waarvan we boven repten?
Hier plaatsen we een vraagteeken, om het antwoord op
die vraag schuldig te blijven tot een volgend artikel, waar
in enkel de geschiedenis van het Sneeker klooster der
Johanniters ons onderwerp zal uitmaken.
uln,- 1 «■iiBiriu■■■«irtlrf.iftiHiini—» a» i ow—c—nimi
Spoorwegen te verleenen om althans aan
de gezinnen van het spoorwegpersoneej
eenige tegemoetkoming te verstrekken. Ge
vraagd werd ’een uitkeering in eens van f 25
per gezin, aangevuld mef f 15 voor elk
kind. De kosten daarvan zouden 2 a 2 JA
millioen gulden bedragen. Dit verzoek werd
o.m. gemotiveerd met het feit, dat over
1924 het gehuwde spoorwegpersoneel 56/J2
pet. en de ongehuwden 3J/2 pet. meer sala
riskorting, hebben gehad dan het rijksper
soneel.
De minister van Waterstaat heeft thans
aan de bedoelde hoofdbesturen medege
deeld, dat in overeenstemming met hetgeen
hij op 20 Aïaart irf de Eerste Kamer gezegd
heeft, er voor hem geen aanleiding be
staat, de inwilliging van het verzoek te be
vorderen.
De hoofdbesturen van de Ned. Vereeni
ging, den B. A. N. S. en den Neutralen
Bond hadden geweigerd, actie te voeren
voor een dergelijke toeslag.
Friesche Maatschappij van Landbouw.
Uit de vergadering van het bestuur der Frie
sche Maatschappij van Landbouw deelt het or
gaan dezer vereeniging o. a. mede, dat tot leer-
ares in costuumnaaien en handwerken bij de
huishoudcursussen te Sneek werd benoemd mej.
G. Rippen te Leeuwarden.
De zeilwedstrijd van Lyts Frisia.
De zeilvereeniging Lyts Frisia te Grouw ont
ving Vrijdag van prins Hendrik een fraaie me
daille voor den zeilwedstrijd op Pinkster-Maan-
dag, ter gelegenheid van het,25-jarig bestaan.
De acht dames, die bezig'Lijn om gelden te
verzamelen om Lyts Frisia een vaandel aan te
bieden, zijn bijna klaar, en erg tevreden over
hetgeen ze ontvingen. Het belooft een mooi
vaandel te worden. L. C.
KDAGB V BUDAGBA
URgsrxn
It gid. Oij verUae
*3 «ui «om visgsr
Het door de
schoolgebouw te
meisje, dat uit het raam sprong en met gebro
ken enkel in het ziekenhuis werd opgenomen, is
thans uit de ziekeninrichting ontslagen, en
wordt nu thuis verpleegd. Het kind zal, volgens
den geneesheer, over vier weken geheel her
steld zijn.
Onjuist is het bericht, als zou de betrokken
onderwijzeres al meermalen kinderen in school
vergeten hebben; ook is niet juist, dat zij tijde
lijk geschorst is.
Muziekuitvoering.
Programma voor de muziek-uitvoering te
geven door ’t Chr. Harmoniecorps „Harmonie”,
directeur de heer Corn. Kaspersma van Heeg, op
Donderdag 14 Mei a.s. op ’t Schaapmarktplein,
's avonds 8 uur.
1. Koraal.
2. Camerades (pas red.). D. D. Belleflamme.
3. La Malmaison. Ouverture. Salli.
4. Potpourri. S. Heinsma.
5. Hommage a l’union Marche. L. Marchand.
6. Odette Ouverture. Righart.
7. La Speranza. Fantasie. A. Boscolli.
8. Les Liles Bleus. Ouverture. G. Gardinne.
9. En Excursion. Pas red. D. D. Belleflamme.
10. Ena Fantaisie. E. Marcel.
11Koraal.
Coöperatieve Middenstandscredietbank.
Naar wij uit betrouwbare bron verne
men, is feeds voor de tweede maal eene
faillissementsaanvrage van de Coöp. Mid
denstandscredietbank bij de Arr. Recht
bank te Leeuwarden aanhangig gemaakt.
De laatste faillissementsaanvrage is Don
derdag j.L in Raadkamer van genoemde
rechtbank in behandeling geweest en werd
uitgesteld tot Donderdag 4 Juni 1925.
Gevonden voorwerpen.
Aanwezig aan het bureau van politie, Nieuwe
Veemarkt, en aldaar te bevragen op alle werk
dagen tusschen l'/2 en 12*^ uur, de navolgende
voorwerpen als gevonden gedeponeerd op
10—12 Mei:
Heerenrijwiel, portemonnaie.
Aanwezig en te bevragen bij de navol
gende ingezetenen, onderstaande voorwer
pen, als gevonden aangegeven op 1012
Mei:
Fantasie-doekje, G. S. Ruiter, Oosterdijk
51; dameshorloge, J. B. Posma, Wijde
Noorderhorne; baby-muts, G. Elzinga,
Ged. Neltjeshaven 20; gouden broche, op-
per-wachtmeester Mar. kazerne; sleutel, J.
Blesma, le Frittemahovenstr. 1; blauwe
ceintuur, P. Slump, Oppenhuizerweg 90;
damesrijwiel, H. de Ree, le Frittemahoven-
straat 15.
WOUDSEND, 11 Mei. De verhuring van
125 mannen- en 169 vrouwenzitplaatsen
in de Hervormde Kerk alhier, bracht heden
resp. f 1447.50 en f3586.op, totaal
f 5033.50; vorig jaar f 4940.50.
DEERSUM. Tot opzichter bij ’t P. E. B.
te Leeuwarden, werd benoemd onze plaats
genoot de heer S. Sipma, leerling M. T. S.
te Sneek.
DEERSUM. De witte Indische loopeend,
giO. feij Iiwb*- giet. istgwal uaa mr- ISA gia, fcjj vwHm «üs IE gift, Ölj 9«rU®a gf» gitt. Ö1J verum
lange InvaüdRffitt. HJdus binnen S0 dL IvV Mn hand, vset et e«g 13 v&a een dwira. vu een wijaelnges'.
Een geroutineerde deugniet.
Op Zaterdagmiddag 25 April, tóen de feesten r
op Houtrust voor de vliegers in vollen gang tiekolonies opgericht te Vroomshoop, Baardera-
waren, is ingebroken in het hoofdkantoor der
Kon. Luchtvaartmaatschappij aan de Heeren-
gracht te Den Haag. De dief, die blijkbaar in
zijn werk gestoord is, heeft weinig van zijn ga-
vooral die, welke van perste klas afstam
ming is, is een zeer productief dier. Een
toompje 15 eigen aan ’t H. d. S. alhier
legde in 50 opvolgende dagen niet minder
dan 248 eieren.
SCHARL. Een reebok, een fraai exemplaar,
was van de Gaasterlandsche wouden afge
dwaald naar het Roode Klif en nam in zee een
gedwongen of vrijwillig lentebad. Veehouder De
V. alhier ontdekte den vreemden vroegen bad
gast en wist hem te bemachtigen. De bok is
aangehouden en aan Artis in een transportkist
toegezonden. F. D.
Ernstige vechtpartij.
Zondagavond was P. P., knecht van den'
landbouwer P. Winia te Follega, op be
zoek bij zijn meisje len huize van den heer
M. Winia te Eesterga. Om ongeveer elf uur
om mef de eene hand wonden te slaan, die met de andere
verbonden moesten worden, om eenerzijds een bloedbad
aan te richten, waar anderzijds tranen gestuit, ziekten
genezen en smarten gelenigd moesten worden, maar
andere tijden, andere zeden! Ook hierin gold het bekende
woord van een onzer meest bekende vaderlandsche histo
rici, nl. dat de Middeleeuwen in veel opzichten de periode
der contrasten vormden. „Wanneer wij aan de Middel
eeuwen denken, dan denken wij aan het worstelende Kei
zerschap, aan het hoog opstrevende Pausdom, aan den
strijd van Keizer en Paus, dan stellen wij ons de maat
schappij van het leenstelsel voor; dan zien wij het ridder
wezen voor onze oogen met zijne ruwe gewoonten en
fijne vormen; dan denken wij aan vrome en ook aan
heerschzuchtige priesters en monniken; dan komt ons de
burgerij tegemoet in haar eng ommuurde steden en haar
naar ruimte woelend streven Organisatie, het wacht
woord van den allerjongsten tijd, is ook de meest karak
teristieke eigenschap der Middeleeuwen.” (Prof. Dr. H.
Brugmans).
Dit kwam ook duidelijk naar voren in de stichting van
geestelijke ridderorden, in de formatie der overige monni
ken- en nonnenorden, in de kracht der ridderlijke- en gil-
den-organisaties. Doch daarnaast bedenke men, wat de
zelfde geleerde betoogde van het huidige oordeel over die
Middeleeuwsche tijden, hetwelk valsch mag heeten, als
men enkel in die periode ziet den nacht der tijden, waarin
alle volken van het Westen met een zekeren ondergang
zouden zijn bedreigd, waren niet de mannen van het Hu
manisme en de Renaissance opgetreden in de 15e en 16e
eeuw. Geheel anders! Men leze slechts aandachtig en her
zie, zoo noodig, een dergelijk onhistorisch oordeel. Want:
de middeleeuwsche maatschappij beantwoordde evenzeer
aan de eischen haars tijds als de onze, al zal niemand
onzer die thans terug verlangen, aangezien de geheele
menschheid beter, voller, rijker werd en de Christenheid
'sinds die dagen aanzienlijk in aantal en innerlijk gehalte
is toegenomen. „Men dwaalt, zoo men de Middeleeuwen
zich voorstelt als een periode van ruw geweid en grievend
onrecht; ook toen leefde men als thans in- bepaalde maat
schappelijke en dus ook in vaste rechtsverhoudingen, waar
tegen als nu de enkeling zich mocht verzetten, maar die
door de overgroote meerderheid als goed en juist, want
als van God gegeven werden aanvaard. Toen als thans
kwam er van meer dan één zijde verzet tegen het samen
stel der overgeleverde verhoudingen; maar toen als thans
leefden de meesten in die verhoudingen zonder zich al te
veel in de doelmatigheid of rechtmatigheid daarvan te
verdiepen. Niet naar de behoeften en wenschen van onzen
tijd, maar naar die van de periode zelf moeten ook de
middeleeuwsche toestanden worden beoordeeld. En in die
dagen waren zij goed en juist^zij verdienen dus vooral
niet den smaad, waarmede zij nog zoo dikwijls worden
veroordeeld.”
Ik heb me deze uitweiding ter toelichting van de karak
teristiek der Middeleeuwen in verband met het onder
havige onderwerp veroorloofd, ook met het oog op de
vervolgartikelen in deze serie, alle grepen uit de geschie
denis van Middeleeuwsch Friesland, aangezien er in onzen
tijd even lichtvaardig als onbezonnen, even onbekookt als
belachelijk gesproken wordt van Middeleeuwsch dit en dat,
als men er mee typeeren wil, hetgeen verwerpelijk, achter
lijk, duister, zelfs helsch en bovenmate zondig is. Ja men
hoort zelfs gewagen van Middeleeuwsche Jezuïeten, Mid
deleeuwsche telefoontoestanden, misschien binnenkort nog
van Middeleeuwsche radio en aviatiek! Het eene al onnoo-
zeler en absurder dan het andere! Doch die smalende
aanduiding en ongemotiveerde kritiek kan verre blijven,
wanneer we feiten en toestanden, menschen en zaken lee-
ren zien in het licht van eigen tijden en eigen karakter.
Dan zal eerst het begrijpen veel vergeven mogelijk maken,
de tweede bestuurder hunner orde, Raymond du Puy, hun En het ontleedmes der critiek- mag er dus maar niet zóó
in gezet worden.
En wilt ge weten, geachte lezer, waarom een Raymond
du Puy in zijn tijd uit het Jeruzalemsche hospitaal een
nieuwe orde deed geboren worden, welke de eerste geeste
lijke ridderorde werd en wier leden wonden en genezen,
dooden en levend maken moesten. De tijdgeest verklaart
ook deze contrasten. Boyssat, een erkende deskundige op
dit terrein, (alleen ,van ouden datum), schrijver van „Des
chevaliers de l’hospital de S. Jean de Hierusalem,” (Lyon,
1612), omschrijft die aanleiding tot de stichting aldus:
Raymond du Puy overwoog, dat zijn orde aanzienlijk met
rijkdommen was vermeerderd, dat het getal hospitaalbr.oe-
ders, van oorsprong uit den adel gerecruteerd, steeds toe
nam en dat er op die wijze veel meer werkkrachten kwa
men, dart het gasthuis kon gebruiken. Deswege door god
delijke ingeving onderricht zijnde, spoorde hij zijn mannen
aan, om de wapens aan te grijpen, en zich toe te rusten
tot den strijd tegen de ongeloovigen. Volgens zijn over-
De onbewaakte overwegen.
Het 3-jarig dochtertje van den heer Zijl-
stra is Zaterdagavond om tien uur op den
onbewaakten overweg tusschen Apeldoorn
en het Loo door een eenmansw^gen ge
grepen en gedood.
Uitrusting voor officieren.
Bij Kon. besluit van 1 April 1925 is be
paald, dat de beroeps- en verlofsofficieren
benoemd na dagteekening van bedoeld be
sluit zich geen kijker, revolver en kompas
meer behoeven aan te schaffen. Deze uit
rustingen zullen aan officieren benoemd op
of na 1 April 1925 van rijkswege in bruik
leen worden verstrekt.
Mede naar aanleiding daarvan is de te
gemoetkoming in de kosten van aanschaf
fing van kleeding en uitrusting bij benoe
ming tot officier van f 300 teruggebracht op
f 250.
Officieren, vóór 1 April 1925 benoemd,
moeten van een eigen kijker, revolver en
kompas voorzien zijn.
Spoorwegpersoneel.
De actie van de vijf spoorwegpersoneel-
organisaties ter verkrijging van een duurte-
toeslag heeft geen resultaat opgeleverd,
omdat het verzoek door de directie der Ne
der!. Spoorwegen en daarna door den
minister van Waterstaat werd afgewezen.
Door de hoofdbesturen van „St. Raphael”
en den Prot. Chr. Bond van Spoorwegper
soneel werd vervolgens bij den minister
van Waterstaat aangedrongen om zijn tus-
schenkomst bij de directie der Nederl.
