ir
n
ia
H
PRIJS-VERLAGING
ioo« ik,. EUssr. 200 150 ca.’ïïk.s;
NIEUWSTIJDINGEN.
De arbeiders en de Kerk.
1.
- annex SHEERER COURANT en WYMBRITSERAOEEL
llfitliil Organ to liaiiiti huk
De beste Cacao voor den laagsten prijs
WOEVSLAtt 14 OCTOBER 1925
Eerste Bled
So 4
ECIjAMEKOLOM
k
il
1
Vantchynt
unrBDAGB VRIJDAG8A TOS
Uitftvan
Brandenburgh Co.,
42« JAARSAKB
DAALDERS
ORGANISATIE?
7C Old. bij varllM CA
id "UK, d«lni. dU
,ri«p.-ll>>b |B ■NlaBaMi «1|b «nsa Abanaé’a «arsakard tagan engalakkan vaar
Zijn gezinnen.
ed
Ds. Banning deelde nog mede dat hij degenen
De heer D. Kappenburg huldigde ds. Banning
van stoffelijke goederen zal moeten rijzen het zullen zijn; de Roomsche niet noch de Gerefor-j
kerk zonder bindend dogma, zonder bindende
belijdenis waaraan een ieder zich moet onder
werpen; vrij d. w. z. gebonden aan innerlijke
wet, doch niet ongebonden; gebonden dus aan
het heilige in eigen ziel, gebroken zij met elke
0ia bij varUea »u
aan wij»ving»,.
IIÏUWE SNEEZER COURAKT
i
Inn TnWaaw 150,
van der Meer, boerenarbeider, van 2e Zomer-
rakbuurt 19 naar Monnikendam, p. a. Beemster;
J. Douma, zonder beroep, van Looxmagracht
19 naar Zutphen, Raadhuisstraat 1; J. G. C. de
Hoop, leerares, van Geeuwkade 30 naar Oost
burg, Markt 8; D. Prinz, zonder beroep, van
Westersingel 1 naar Dessau, Saksen; G. Cotnel-
lo, huishoudster, van Stationsstraat 20 naar
Heerenveen (Sch.), Badweg; G. Mulder, tim
merman, van Looxmastraat 27 naar Jorwerd bij
L. Scholten; *M. E. S. A. Abel, echtgenoote
van J. J. Blok, zonder beroep, van Prinses Julia-
napark 2 naar ’s Gravenhage, Columbusstr. 95;
H. Gorter, kellner, van Leeuwenburg 12 naar
Leeuwarden, Bagijnestr. 61D. Hoekstra, zon
der beroep, van Jan van Nassaustraat 13 naar
Amsterdam, 2e Jan van der Heijdenstraat 6;
M. Fritsma, dienstbode, van le Steenklipstraat
47 naar Amsterdam, Sarphatipark (82(huis); G.
Kramer, dienstbode, van Joh. W. Frisostraat 15
naar Heeg; Sw. Kuijpers, dienstbode, van Van
der Heijbuurt 35 naar Zaandam, Ged. Gracht
41; M. G. Haijtink, zonder beroep, van Stations
weg 10 naar Groningen, Jozef Israëlsstraat 56a;
B. Hoekman, boerenarbeider, van Groot Tinga
7 naar Steenwijkerwold, Wijk I, no. .443; H.
Snijder, tuinarbeider, van le Frittemahovenstr.
24 naar Wageningen, Eekmolenweg 24; G.
Postma, zonder beroep, van Grootzand 27 naar
Amsterdam, Lohmanstraat 96B; T. van der Zee,
dienstbode, van Smidsbuurt 11 naar Leeuwar
den, Tuinen 5; G. de Haas, zonder beroep, van
Kruizebroederstraat 61 naar Amsterdam, Reinier
Claeszensstraat 3 II; K. J. Verhoeff, zonder be
roep, van Kloosterstraat 36 naar Groningen,
Jozef Israëlsstraat 98a; F. Dijkstra, zonder be
roep, van W. Noorderhorne 23 naar Heerde;
J. Huisman, zonder beroep, van Van der Heij
buurt 19 naar Gauw; W. j. E. Schoutese, los
arbeider, van Boschstraat 23 naar Groningen,
Raamstr. 24; H. van der Horst, zonder beroep,
van le Steenklipstraat 84 naar ’s Gravenhage,
Ged. gracht 23; T. van der Zee, student, van
Koopmansgracht 31 naar Amsterdam, Hoofd
weg 123; A. Dotinga, dienstbode, van Swarts-
buurt 2, naar Leeuwarden, Voorstreek 20; S.
de Vries, huishoudster, van Lemmerweg 6 naar
Makkum; B. H. Doodkorte, zonder beroep, van
Grootzand 2 naar Rotterdam, Vliegerstraat 52b;
F. A. van Tuinen, dienstbode, van 2e Self-
hefpstraat 25 naar Renkum, Emmaweg 4; J.
W. P. Borleffs, leeraar, van Kleinzand 13 naar
Rotterdam, Diergaardelaan 66b; A. D. Bouma,
student, van Hoogend 22 naar Utrecht, Goede-
straat 7bis; B. Buwalda, winkelbediende, van
Grootzand 23 naar Irnsum; Q. Clayton, zende
ling, van Oude Koemarkt 21 naar Amsterdam,
Van Swinderendwarsstraat 711; L. Smid, dienst
bode, van Hoogend 24 naar Hindeloopen; S.
Postma, schildersknecht, van Kloosterhof 9
naar Leeuwarden, Florabuurt 5; H. van Ossen
bruggen, slagersknecht, van Franekervaart 12
naar Amsterdam, Durgerdammerdijk B 22; H. de
Boer, leerares, v. Looxmagr. 3 n. Leeuwarden,
WORKUM, 9 Oct. Woensdag 14 October a.s.
viert de vereeniging coöperatieve, zuivelfabriek
„De Goede Verwachting” een belangrijk her
denkingsfeest.
De fabriek heeft dan 25 jaar bestaan. De di
recteur, de heer J. Feikema, viert als zoodanig
hier zijn zilveren jubileum en de krasse voor
zitter, de heer S. J. IJbema, herdenkt den dag,
waarop hij 25 jaar geleden als volbloed coope
rator tot president van de vereeniging werd be
noemd. Met den heer G. Ketelaar, die eerst
plaatsvervangend bestuurslid was en nu sinds
langen tijd een plaats in het bestuur inneemt,
viert de heer IJbema dus zijn zilveren jubilé.
Met groote voldoening kunnen zij op hun
werk terugzien, want de kleine stoomzuivel-
fabriek voor de melk van ruim 500 koeien in
1900 is thans een der grootste electrisch gedre
ven zuivelfabrieken in onze provincie geworden.
Van het personeel vieren Gerke Schakel als
le botermaker, Romke Hengst als werkman en
Klaas Ketelaar als melkvaarder hun zilveren
feest.
De voorzitter hoopt voor de leden met hunne
dames e. a. een overzicht te geven van de ge
schiedenis van deze coöperatieve instelling. De
heer U. Kooistra van Leeuwarden, secretaris
van den bond van coöperatieve zuivelfabrieken,
spreekt daarna een feestrede uit.
Op een ruim tooneel wordt onder leiding van
den heer Gerritsma van Bolsward een revue van
IJ. Schuitmaker van Leeuwarden opgevoerd.
Deze revue, getiteld „Yn ’t silveren Ijocht”, is
speciaal voor deze gelegenheid geschreven. On
geveer 100 personen nemen deel aan de opvoe
ring.
Vertegenwoordigers van zustervereenigingen
en verschillende autoriteiten op zuivelgebied
zijn uitgenoodigd tot bijwoning van de feeste-
lijTcheden. L. C.
Gevonden voorwerpen.
Aanwezig en te bevragen bij de navol
gende ingezetenen, onderstaande voorwer
pen, als gevonden aangegeven op 12 Oct:
Bal, O. Wesselius, Bloemstraat 26; roode
duif, S. Minks, Willem Frederikstraat 20;
kinderbeursje, J. Postma, Leeuwarderdw.-
straat 11vulpen, L. Noorderwerf, Oud
Kerkhof 23.
Ongelukken.
Zaterdagmiddag passeerde te Haarlem
een auto van de Bus- en Stoombootmij, het
kruispunt KennemerstraatSchoterweg.
Achterop zat het zoontje van den heer
Bijster. De knaap wilde van den wagen
springen om naar zijn woning in de Ken
nemerstraat te gaan,, maar viel en raakte
met z’n hoofd onder een achterwiel. Met een
schedelbreuk werd hij opgenomen en naar
het ziekenhuis St. Johannes de Deo ver
voerd. Spoedig is de knaap daar overleden.
Te Maastricht is Vrijdagnamiddag
uit de Jeker opgehaald het 14 dagen gele
den verdwenen meisje de S., dat uitgegaan
was om een boodschap te doen en niet was
teruggekeerd.
Te Nijmegen is een knaapje van 20
maanden, terwijl moeder een boodschap
deed, voorover in een rioleeringsputje ach
ter de woning gevallen. Toen de moeder
thuis kwam was het kind overleden.
toegebracht.
Waar er zoovele kerken zijn die beweren de
ware te zijn, is het kerkdogma tot een
1 en belachelijkheid geworden.
con
servatief, dan krijgt men die spanning tusschen
het nieuwe in de maatschappij en het conserva
tisme dat de Kerk als bolwerk gebruikt, waar
van we de ellende in Rusland zien.
Niet weg met de Kerk, maar hier met de
kerk dus! Hier met onze kerk, die het moet
wagen met de vrijheid, de innerlijke gebonden
heid. Die moet durven opnemen de elementen
der moderne wereld, de resultaten van moderne
wetenschap en wijsbegeerte. Die ook moet ver
staan haar sociale roeping maar in een wijder
zin dan alleen tegenover de maatschappij. Zeker
zullen we daar moeten laten hooren onze stem
en de ongerechtigheid
van het kapitalisme bv., maar enkel en alleen
Abonnementper jaar f 2.50 fr. p.
post f 3.60.
Advertentiën9 ct. p. regel. Inge
zonden mededeelingen hooger, bij
Abonnement belangrijke korting
Advertentiën worden tevens gratis ge
plaatst in de SNEEKER COURANT
lijke genade, van doop tot oliesel heeft de
mensch die Kerk noodig.
Het Kerkbegrip der Hervorming brengt dan
echter het algemeen priesterschap der geloovi-
gen: de innerlijke persoonlijke zekerheid van
Gods gemeenschap is hier in dit begrip het
overheerschende, men breekt met het Room
sche kerkbegrip der uitwendige autoriteit. De
kerk blijft, maar heeft slechts tot taak opbouw
en bevestiging van het geloof, de ware dienst
van God voltrekt zich in de verhoudingen van
het natuurlijke leven (Luther). Om politieke
redenen de poging een eind te maken aan
de bloedige godsdiensttwistenis later dit be
ginsel min of meer verzwakt. In de Confessio
Augustana van Melanchthon wordt de kerk de
gemeenschap van geloovigen genoemd, waar
het evangelie op de rechte wijze geleerd en
de sacramenten op de rechte wijze toegediend
worden. Dat „op de rechte wijze” maakt echter
weer een gezag ter beoordeeling van die wijze
noodig, de autoriteit der kerk wordt hier weer
ingevoerd. Calvijn legt nog sterker nadruk op
het onfeilbare Woord en het heilige sacrament,
waaruit noodzakelijk volgt de kerktucht, zooals
we die thans zien toegepast op dr. Geelkerken
door de gereformeerde broederen, omdat hij ver
werpt dat de slang in het Paradijs zou hebben
gesproken.
We mogen het niet eens zijn met de hier ge-
er zit zeker idealisme
ze eischen de geheele aarde, alle levens
terrein op voor de kerk, die goddelijk is omdat
zij is gesticht door Christus, de zoon Gods. Deze
kerkbegrippen kennen dan nog de zichtbare
i enz.
Lijsterstraat 68; S!R. Jaasma, koopman, van
Looxmagracht 58 naar Amsterdam, Reestraat
11E. van Beek, timmerman, van Geeuwkade
47 naar Wommels; S. Brouwer, notarisklerk,
van Grootzand 49 naar Oudkerk p. a. J. Brou
wer; A. P. Christian, zonder beroep, van Groot
zand 24 naar ’s Gravenhage, Zuidwal 83; J.
Terpstra, leerlingverpleger, van Boschstraat 12
naar Franeker, Krankzinnigengesticht; A. U.
Noordenbos, zonder beroep, van Overweg 9
naar Workum, Heidenschap no. 314; *Tj. Fer-
werda, veehandelaar, van Koopmansgracht 50
naar Goënga 37; D. Groeneveld, zonder beroep,
van Stationsstraat 36 naar Leeuwarden, Voor
streek 51; P. Bouma, zonder beroep, van Tulp
straat 11 naar Hemelum; *K. Riemersma, con
cierge, van Groote Kerkstraat 2 naar Weidum,
Oude Mannen- en Vrouwenhuis; P. ten Cate,
wed. W. Buisman, zonder beroep, van Groot
zand 38 naar Arnhem, Koningstraat 5; T. Hak,
verpleegster, van Kruizebroederstraat 36 naar
Ermelo; H. van der Haar, bakkersknecht, van
Le’euwenburg 11 naar Stad Hardenberg, Sta
tionsstraat B 92.
Snoeken.
In de Langweerder Wielen heeft het Rijks
Instituut voor biologisch visscherij,-onder-
zoek deze week een aantal gemerkte jonge
snoeken losgelaten, met het doel, gegevens
te verzamelen omtrent den trek van deze
visschen.
Bij het vangen van deze snoeken wordt
opzending aan het Instituut in Den Helder
verzocht met vermelding van de plaats,
waar ze zijn gevangen, datum en vischtuig.
Verkiezing Kamer van Koophandel.
B. en W. van Leeuwarden besloten het
hoofdstembureau voor de op 18 November
e.k. te houden verkiezing van leden van de
Kamer van Koophandel en Fabrieken voor
Friesland, ter voorziening in de vacatures
die op 1 Januari 1926 wegens periodieke
aftreding zullen ontstaan, samen te stellen
als volgt:
B. Hartelust te Leeuwarden, voorzitter;
E. Priester te Sneek, A. van der Wal te Har
lingen, T. de Jongf, adjunct-commies aan de
afdeeling onderwijs en verkiezingen ter
secretarie der gemeente Leeuwarden, leden;
H. F. G. Demes te Dokkum, plaatsvervan
gend voorzitter; G. Brons te Gorredijk, M.
Oostwoud te Franeker en K. Wierda te Hee
renveen, plaatsvervangende leden.
Aftredende leden zijn:
voor het grootbedrijf de heeren K. Eriks,
J. W. Koopmans, L. S. Hilarides en P. K.
Kalma en
voor het kleinbedrijf de heeren IJ. van As
peren, E. Wijma, G. Brons en M. Vermeulen.
De stormramp.
Te Leeuwarden heeft de netto-opbrengst
van de collecte voor de slachtoffers van de
stormramp f 17747.82 opgebracht.
Faillissement.
De rechtbank te Breda heeft op eigen aan
vraag uitgesproken het faillissement van A.
J. C. M. en A. F. J. M. van Gastel, kassiers
te Dongen.
Dit faillissement heeft in het dorp en ook
daar buiten een groote paniekstemming te
weeg gebracht, daar vooral de leder- en
schoenindustrie bij dit faillissement betrok
ken is.
De firma van Gastel gold als een zeer
soliede firma, waaraan ook vele kleine luy-
den hun spaarpenningen hadden toever
trouwd. De val dezer firma beteekent voor
wijde kringen, vooral in de schoen- en
lederindustrie in Noord-Brabant, een groote
ramp.
LIJST VAN INGEKOMEN EN VERTROKKEN
PERSONEN over de maand September 1925. I
GEVESTIGD: I
W. Reen, slagersknecht, van Zeist naar Prin
sengracht 12; *H. Dijkstra, vischhandelaar, van
Almelo naar Suupmarkt 14; J. M. C. Baesjou,
echtgenoote van G. j. van Esch, z. b., van Til
burg naar 2e Woudstraat 36; J. van der Werf,
werktuigkundige, van Epe naar Grootzand 7;
J. Oosterhuis, leeraar, van Groningen naar
Prinsengracht 13; Z. de Jong, huishoudster, van
Koudum naar Lemmerweg 28; *R. Meindersma,
dir. postkantoor, van Dockum naar Leeuwen
burg 8; D. Visser, echtgenoote van D. Hendrik-
sma, z. b., van Makkum naar 2e Zomerrakbuurt
28; P. C. M. van Klooster, liefdezuster, van ’s
Hertogenbosch naar Leeuwarderweg 18; J. M.
F. Brouwer, bakkersknecht, van Molkwerum
naar Leeuwenburg 2; A. Bergsma, dienstbode,
van Bozum naar Kruizebroederstraat 39; Sj.
Janse, dienstbode, van Rauwerderhem naar
Kleinzand 9; D. Hoekstra, z. b., van Leeuwarden
naar Jan van Nassaustraat 13; G. T. B. Noord-
man, winkelbediende, van Hilversum naar N.
Burgstraat 11; Zw. de Jong, meubelmakers-
knecht, van Leeuwarden naar 2e Woudstr. 46;
J. E. Jurgens, leerares, van ’s Gravenhage naar
Westersingel 1; O. Lammerts, winkelbediende,
van Heerlen naar N. Veemarkt 9; F. W. Wissel,
smidsknecht, van Nijmegen naar 3e Woudstraat
38; S. Wijnberg, leeraar, van Winschoten naar
Westersingel 1G. Boersma, bakkersknecht,
van Westhem naar Ged. Neltjeshaven 12; *J.
Swart, smidsknecht, van Joure naar Willem de
Zwijgerstraat 14; IJ. de Vries, wed. S. Brijker,
z. b., van Franeker naar Looxmastraat 27; M.
Bodt, z. b., van Arnhem naar Bothniakade 14;
W. Boosman, slagersknecht, van Oldeboorn n.
Priorstraat 19; *G. van Dijk, los werkman, van
Amsterdam naar Kloosterhof; H. Teernstra,
boerenknecht, van Wonseradeel naar Groot
Tinga 7; R. van der Meer, modiste, van Leeu
warden naar Grootzand 57; Tj. Straatsma, on
derwijzer, van Bolsward naar Lemmerweg 30;
S. de Ruiter, gezelschapsjuffrouw, van Wor
kum naar Stationsweg 20; D. F. van der Mei,
banketbakkersbediende, van Dragten naar
Leeuwenburg 11; P. G. G. Wierda, z. b., van
Joure naar Oosterdijk 26; F. Schaerlackens,
koopman, van Breda naar le Steenklipstr. 120;
S. M. C. ten Berge, z. b., van Groningen naar
Grootzand 48; R. van der Haag, echtgenoote
van F. van Breeden, huishoudster, van Idaard
naar le Steenklipstraat 15; A. Boelens, hout-
draaier, van Amsterdam naar Boschstraat 22;
G. A. van der Zee, z .b., van Oosterbeek naar
Kloosterdwarsstraat 52; J. H. E. M. Wildenberg,
liefdezuster, van Hilversum naar Stationsweg
3; A. M. R. van der Kallen, onderwijzeres, van
Steenwijkerwold naar Grootzand 6; R. de Vries,
kappersbediende, van Workum naar le Zomer-
Irakbuurt 29; H. J. Cramer, magazijnbediende,
van Groningen naar N. Veemarkt 9; J. Smit,
timmermansknecht, van Hindeloopen naar 2e
Steenklipstraat 47.
VERTROKKEN:
:,J. Zwart, pakhuisknecht, van Priorstraat 12
naar Groningen, Ged. Zuiderdiep 8; J. van Dijk,
barbier, van 2e Oosterkade 41 naar N. Amerika,
Grand Rapids (Michigan); T. Zwaagman,
dienstbode, van Potbuurt 5 naar Amsterdam,
Hendrik Jacobstraat 1C. van der Wal, echt
genoote van N. de Leeuw, van 2e Zomerrakb.
16 naar Irnsum no. 69; E. C. van der Horst,
zonder beroep, van Scharnesteeg 12 naar Pe-
perga 8; J. H. Duursma, zonder beroep, van
Stationsweg 12 naar Amsterdam, Wouwerman-
straat 24; P. J. Fennema, chef banketbakkerij,
van Koopmansgracht 34 naar Harderwijk, Smee
poortstraat; W. Steegenga, zonder beroep, van
2e Woudstraat 24 naar Nijemirdum no. 92; A.
zal bijdragen tot de overwinning der vrijz. her-
Het is toch voor de toekomst van groote be-vormden in de kerk alhier, waa>door de ver
lang met welke inhoud we de kerk zullen vul- draagzaamheid zal blijven gehandhaafd,
meenschapsgedachte ook gerealiseerd is in de len. Wij zijn de wegbereiders der socialistische
bezitsverhoudingen. Maar op die gemeenschap maatschappij, waarin de kerken niet verdwenen nog met eenige dichtregels.
gid. bij varlia
w f*n «au vtnoe
De heer F. W. C. de Haas sprak een woord
van dank tot ds. Banning. De belangstelling
eeuwen zoo maar even in een hoek zet, is ge- welnu laten wij dat ook niet doen in de reli- bleek wel uit het feit dat de vier bijeenkomsten
doemd tot onvruchtbaarheid. gieuse beweging, maar
Wat is nu ons begrip omtrent de kerk?
Vooral de 19e eeuw heeft bijgedragen tot de
ondermijning van dit dogma door zijn individu
alisme, door het veld winnen van de gedachte
der autonomie van den menschelijken geest.
Kenmerkend is het dat in stormachtige tijden,
welke ook de scheppende zijn, als de Fransche
revolutie, wereldoorlog, Russische revolutie, de
vooraanstaanden steeds waren de vijanden van
het kerkdogma.
Wij nu wijzen af het dogmatisch kerkbegrip:
omdat wij niet aanvaarden het begrip van een
eenig heilsinstituut, eenige draagster der god
delijke waarheid; om de praktijk welke ons
laat zien vele elkaar bestrijdende dogma-kerken; schap. Daarom moet zij zijn een vrije volks-
op grond ook van ons geloof en inzicht in de
autonomie van den menschelijken geest.
Hoewel wij dan afwijzen het dogmatisch
kerkbegrip, moeten wij niet blind zijn voor het
feit dat daarachter toch leeft het gevoel, dat in gezagscultuur. Een volks kerk ook. Wij gaan
de wereldgeschiedenis de Christusfiguur er eene
is, waarvan een krachtige stroom van levens- i allen
vernieuwing uitgaat, die vooral zijn bedding
gevonden heeft in de kerk, een stroom die de
menschheid meevoert, en van welke zij haar
levensinhoud krijgt. De door de kerk overge
leverde waarheid van het evangelie moet ieder
mensch zich echter opnieuw veroveren om ze
te bezitten. En hierin ligt het verschil nu tus
schen de kerk en elke andere vereeniging, dat zij
vormt de levende band met het verleden, en
elke andere vereeniging die mist. Spr. wil die
band niet missen, wij bouwen allen ons leven
op de schouders van het voorgeslacht. Daarom
gaat spr. ook niet uit de kerk, elke buitenker
kelijke beweging, die het menschenleven van
gebouw van een gemeenschap van geestelijke meerde, noch de Hervormde. Marx leert dat
arbeid en bezit. Maar bovenal gelooven wij dan 1 de omwenteling op het gebied der productie ge-
aan een gemeenschap ook van vereering en 1 volgd zal worden door een op geestelijk gebied,
aanbidding. Als spreker toch gelooft in het soci- Welnu, wat als de omwenteling van de boven-
alisme is dat ook orpdat z. i. daarin de voor- bouw eens zou achterblijven bij die van de on
waarde leeft voor nieuwe opbloei der religie, derbouw? De maatschappij is een levend orga-
voor een heilige algemeene religieuse gemeen- nisme, alles is meebegrepen in de groei naar het
schap, welke ook in aanbidding en vereering socialisme toe, ook de kerk. Laten ‘we haar
zal gadeslaan het heilige wonder van het leven. 1
De eischen die spreker dan aan de zichtbare
kerk stelt zijn deze: voor alles heeft zij te pre
diken en te dienen dat ideaal van een alge
meene, wereldomspannende religieuse gemeen-
De vierde laatste cursusavond van Ds
Banning was gewijd aan het onderwerp „De
Arbeiders en de Kerk”. Spr. teekende eerst in
groote lijnen het ontstaan der diverse kerkbe
grippen.
Het katholieke kerkbegrip voert terug naar
't alleroudste Christendom beweging vooral
onder de proletariërs, die onderdrukt en achter
uitgezet werden door de Romeinen, gehaat door
de Joden, gegrepen waren door de waarheid
van het Christendom. Veracht door de geheele
officieele wereld van dien tijd, voelden zij zich
in hun geheime samenkomsten, in hun gemeen
schap, hun kerk, bezitters van een groote rijk
dom, welke die officieele wereld niet bezat,
voelden zij zich de uitverkorenen in het ten
ondergang neigende Romeinsche rijk, het ware
volk van God. Daarbij kwam het element der
verwachting, dat eenmaal alle onderdrukking
een einde zou nemen als verwerkelijkt werd
de glorieuse eenheid van de heilige gemeen
schap. Bereikt zou dan zijn het doel van
menschheid, van aarde, ja van de schepping;
ziedaar hoe ontstond het leerstuk dat het doel
der schepping ligt in het ware volk van God.
Vanuit dit grondmotief ontwikkelt zich de ge
heele kerkleer. Alles draait in die eerste samen
komsten om de gemeenschapsoefening met het noemde kerkbegrippen'
hoofd der gemeente Christus, de Eucharistie, in,
het Avondmaal. De scheiding tusschen priester
en leek ontwikkelt zich al als het uitreiken van
brood en wijn beschouwd wordt als een ambt;
het he«rhnten bandeling leidde tot kerk, de organisatie met haar reglementen enz.
als heliio ,Ze" va" den dra«er van dit ambt en de onzichtbare kerk, waartoe men rekent alle
kerif 8 man’ t,V3>n- daar be£r*P heilige de millioenen van door Christus geest bewoge-
zit n’pr <r eenJ8 he'ls‘nstltullt uitsluitend in ’t be- 1 nen. Doordat men in de praktijk de zichtbare
reersmfT n'dde WaS maar één stap’ ’f kerk altiJd heeft Sesteld in de P^ts van de
f a^eeazal|gmakende kerk wordt dan onzichtbare is veel schade aan het geloofsleven
toegespitst in de katholiciteit van het Pausdom.1
Kerkvaders als Augustinus dreven vooral in die
richting, en meer en meer won de beschouwing eenig
veld dat de Kerk was de draagster der godde- onmogelijkheid
niet uit onze kerk, omdat ons ideaal van de
1 omvattende religieuse gemeenschap tegen het militairisme
slechts verwezenlijkt kan als het door de massa
van het volk wordt gedragen. Wij moeten dus j omdat door ons protest daartegen heengloeit
hebben de kerk die de groote massa bereikt, en
ons 1 a j J
bezwaren hebben tegen onze kerk ook spr.
ons geloof aan het ideaal eener religieuse allen
niet in kleine groepjes afzonderen. Zij die omspannende gemeenschap.
heeft er vele verliezen als zij uit de kerk
gaan ook de mogelijkheid ’t gemeenschapsleven die meerdere inlichtingen over het behandelde
te ondergaan, dat dient niet vergeten. Men zie mochten wenschen, gaarne ontvangen zal op
niet naar al die kleine dingen welke men tegen de cursus voor a.s. lidmaten, zonder verplichting
de kerk heeft, maar in de eerste plaats naar tot toetreding tot de kerk. Hij bracht dank aan
het ideaal dat zij wil dienen en dat is voor de bezoekers voor de geschonken aandacht, aan
ons de religieuse gemeenschap van allen. Wij de pers voor de verslaggeving.
vragen niet naar onze eigen kleine gevoelig- j c 'v r Mo-»
heden bij onze strijd in de arbeidersbeweging,
gieuse beweging, maar ons slechts afvragen oftelkens werden bijgewoond door een zeshon-
we in de massa levend kunnen maken het ideaal derd menschen. Spr. hoopt dat het gesprokene
Wij gelooven in de heilige algemeene reli- dat we in de kerk dienen.
gieuse gemeenschap. Dat is ook een geloof in i
de komst van een sociale orde, waarbij de ge-
IS THANS DE PRIJS VAN 1 KILO-BUS
BLOOKER’S DAALDERS CACAO.
PER BUS VAN 1 POND.
