H
r
unno
Officiéél gedeelte-
NIEUWSTIJDINGEN.
'lliclnl Orgi» ter liuimti kite
SNEEKER COURANT en WYMBRITSERADEEL
BUITENLAND
Eerst* Blses?
No. 6
Brandbnburgh Co.,
WOEASCAU 5SS OCTOBER 190
<fr
dat
na-
«2
i
Gevonden voorwerpen.
Aanwezig en te bevragen bij de navol-
voorwer-
gia ölj varüM «as
wtiBwingtc
Veneh|nt
IIMADAG» YRUDA08A VOWTM»
Sunuix Te.ttiffle'.'ï 150
Abonnementper jaar f 2.50 fr. p.
post f 3.60.
Advertentiën9 ct. p. regel. Inge
zonden mededeelingen hooger, bij
Abonnement belangrijke korting
Advertentiën worden tevens gratis ge
plaatst in de SNEEKER COURANT
usm smm coïïrabt
Stremming scheepvaartverkeer te Sneek.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
SNEEK maken bekend, dat wegens het leg
gen van een gaszinker in de Woudvaart te
Sneek het scheepvaartverkeer ter plaatse
zal zijn gestremd op Woensdag 21 October
1925 van des voormiddags 6 uur tot des
namiddags 6 uur.
Sneek, 19 October 1925.
bondgenoot krachtens het met deze
staten gesloten defensief tractaat,
natuurlijk moet, indien het geval zich
glii Ötj iavan»
Ungs invsltdltrit
Locarno.
Op de geestdrift, die zich Vrijdag onder
de gedelegeerden te Locarno in een, voor
koele staatslieden eenigszins uitbundigen,
vorm uitte, toen alles in kannen en kruiken
was, zullen twijfelmoedige menschen, die
er nog altoos genoeg in de wereld zijn’ een
domper zetten. Dat is hun goed recht, want
den eeuwigen vrede voor Europa kunnen al
leen de naïefsten van de Vrijdag gepara
feerde overeenkomsten verwachten. Zij zul
len krachtig meehelpen om „het verleden”
in het Westen te doen „vergeten”. Dit moest
op zichzelf tot bevrediging stemmen onder
de ministers, die hiertoe samengewerkt had
den. Dat die bevrediging in warmer geba
ren en woorden tot uiting kwam, had ver
moedelijk grootendeels zijn oorzaak hierin,
dat menig deelnemer aan de beraadslaging
in het heetst van den strijd weleens veront
rust moet geweest zijn door de gedachte,
waar de Europeesche wereld naar toe zou
glijden, indien het werk van Locarno eens
De heer H. H. Rutgers, onderwijzer
met hoofdakte aan een chr. school te Haar
lem, vroeger alhier, slaagde te Den Haag
voor akte Wiskunde L. O.
Onder leiding van den heer B. Stobbe
van Huizum is hier een garneercursus voor
bakkers aangevangen, waarvoor zich 42
leerlingen hebben aangemeld. De lessen
worden gegeven op Maandag- en Dinsdag
avond.
Agenda van te houden lezingen.
Het’ bestuur van het departement Sneek
van het Nut heeft het volgende schrijven tot
de besturen der verschillende vereenigingen
alhier gericht:
„Geregeld komt ’t ieder jaar voor, de
verschillende openbare bijeenkomsten
vergaderingen op denzelfden avond vallen
of op verschillende avonden in dezelfde
week. Dit punt is besproken in de bestuurs
vergadering van ’t departement Sneek der
Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen en
heeft men gemeend hierin een oplossing ge
vonden te hebben ten einde dit in ’t ver
volg te voorkomen, ’t Bestuur heeft n.l. de
fa. Pijpekamp, boekhandelaar, Singel, hoek
Kleinzand, bereid gevonden een agenda der
te houden lezingen, vergaderingen enz. aan
te leggen, ’t Verzoekt u nu zoodra deze
vastgesteld zijn de data te willen opgeven
aan de firma Pijpekamp en bij ’t vaststel
len rekening te willen houden met reeds
vastgestelde vergaderingen van welke u bij
genoemde firma inzage kunt krijgen. Ten
einde een meer behoorlijke verdeeling te
verkrijgen, verzoekt ’t u hierin op bovenge
noemde wijze te willen medewerken.”
De Handelstentoonstelling.
Men meldt ons dat thans vaststaat
bovengenoemde tentoonstelling doorgaat
(men zie eene adv. in dit nr.). Van de orga
nisatie kan nog verteld worden, dat een zij
zaal geheel Japansch wordt ingericht, de
bediening zal geschieden door dames in
Japansche kleeding. Verschillende groote
firma’s namen reeds een stand en een aan
tal bedrijven zullen op de tentoonstelling
in werking zijn te bezichtigen. Iedere hon
derdste bezoeker krijgt een cadeau.
De officieele opening zal geschieden door
den heer P. J. de Hoop, burgemeester van
Sneek op Woensdag 11 November.
Dageraad.
Zondagmorgen sprak vanwege de afd. Sneek
van de Dageraad in de voorzaal van Amicitia
voor een klein gehoor de heer C. Bosnia van
Heerenveen over: „Is de bijbel Gods Woord?’
Er rijst langzamerhand twijfel aan de histori
sche (zaak-Geelkerken) en geestelijke waarde
van den bijbel, zeide spr. De twijfel is vooral
ontstaan door de opgravingen in bijbelsche lan
den, gezien in het licht der nieuwe historische
wetenschap. De bijbel blijkt voor een groot deel
ontstaan uit overleveringen, er is geen enkel
oorspronkelijk geschrift van ’t Oude Testament
meer te vinden, het is dus zuiver menschenwerk.
Wanneer men nu rekening houdt met het feit dat
in de alleroudste tijden met beitel en hamer in
steen werd geschreven, dan kan men licht na
gaan dat de feiten nooit zuiver zijn weerge
geven. Daarbij komt dat er over de geheele
wereld 1500 godsdiensten zijn, Nederland telt
318 secten. Alle bestrijden elkander in de uit-
Icgging van den bijbel, de Heilige Schrift, die
dus voor een paar duizend uitleggingen vatbaar
is. Eigenaardig is ook dat wat men dan de God
delijke waarheid noemt, bij de protestanten in
66 boeken is vervat, bij de R.-K. in meer. Vol
gens de resultaten van het historisch onderzoek,
o. a. van prof. Delitzsch, moet met het O. T. be
gonnen zijn in 850 v. Chr. en is dit werk afge
sloten 90 jaar v. Chr. De verdeeling in hoofd
stukken is eerst geschied op het einde van de
13e eeuw der Chr. jaartelling, die in verzen
eerst in de lf>e eeuw. De bijbel is een verzame
ling van op zeer verscheidene wijze ontstane
geschriften en de gebeurtenissen er in zijn niet
opgeteekend toen zij geschiedden, maar dat
heeft eerst plaats gehad nadat ze eeuwen van
ouder op kind mondeling waren overgeleverd.
Vaak moet daarbij van een mug een olifant ge
maakt zijn. Tal van menschen, ook van recht-
sche zijde, gaan dan ook niet meer accoord met
een letterlijke opvatting van wat de bijbel zegt.
Prof. Buijtendijk, vroeger van de V. U., bv. is
van meening dat het spreken van de slang in
Genesis niet woordelijk mag opgevat, anderen
verwerpen de mogelijkheid dat Jozua de zon zou
hebben doen stilstaan, en ds. Netelenbos zegt
wel te gelooven dat God de macht had de ezel
van Bileam te doen spreken, maar zeker niet
zoo dwaas geweest zou zijn een ezel te laten
spreken. Wel noemt men den bijbel het boek
der boeken, maar er zijn meer heilige geschrif
ten, de Voor-lndiërs hadden hun Veda’s, die
reeds uit de 12e eeuw voor Chr. dateeren, de
Chineezen de Kings van Confucius (525 v.
Chr.); dan is er de Koran der Mohammedanen,
die ook van goddelijke oorsprong heet, de Per
zen hadden de boeken van Zarathushtra.
Nadat spr. opgesomd heeft welke boeken,
welke met name in verschillende verzen van de
bijbel worden genoemd, toch niét in den bijbel
voorkomen (spr. noemt een negentiental), be
toogde hij nog dat ook het feit dat men het boek
der psalmen aan David en Salomo toeschreef,
terwijl die 5 eeuwen eerder leefden dan dit boek
is ontstaan, niet tot de geloofwaardigheid van
dit boek bijdraagt.
Het O. T. vermeldt dat de intocht der Israë
lieten in Kanaan heeft plaats gehad 700 a 80(
v. Chr., maar historisch onderzoek bewees dat
deze heeft plaats gehad 1290 v. Chr. Een ver
schil van 5 eeuwen maar eventjes. Bij de inne-
gld. Mj vwlier
*3 van ««n vlnfi*
Raadsvergadering Ijlst.
VERGADERING van den RAAD der gemeente
IJLST op MAANDAG 19 OCTOBER 1925, ’s
avonds 6% uur.
Voorzitter de heer H. P. Fledderus, burge
meester.
Aanwezig alle (7) leden.
Na opening op de gebruikelijke wijze is aan
de orde:
Punt 1. Notulen. Ingekomen stukken.
De notulen worden gelezen en onveranderd
vastgesteld.
Medegedeeld wordt dat verschillende raads
besluiten zijn goedgekeurd.
De proc.-verb. van kasverificatie bij gemeen-
te-ontvanger en secretaris-boekhouder B. A.
worden aangenomen voor kennisgeving.
Ingekomen is het verslag der hooibroeicom-
missie. Hooibroei kwam slechts in eenige per-
ceelen voor die geen oorzaak van brand waren.
Voor kennisgeving aangenomen.
Besloten wordt om weer ontheffing van het
geven van onderricht in lichamelijke oefening
voor deze gemeente te vragen.
B. en W. worden gemachtigd thans het con
tract met de thermo-chemische fabrieken teJBer-
gum te sluiten.
Punt II. Aanbieding armvoogdijbegroo-
ting 1926.
Deze bedraagt:
Ontvangsten f3.918.74-'
Uitgaven -3.918.74'/2
Het subsidie der gemeente is f 2.090.
Wordt in de volgende vergadering behandeld.
Punt 111. Idem gemeentebegrooting 1926.
Deze bedraagt:
Ontvangsten f 54.263.36
Uitgaven - 54.263.36
De Inkomstenbelasting bedraagt f 23.500.
Wordt in de volgende vergadering behandeld.
Punt IV. Wijziging armvoogdijbegrooting
1925.
Z. h.
ming van Jericho zouden 531.150 man gebruikt
zijn, dat is een marschdiepte van 85 K.M. of 15
uren gaans, terwijl dit leger op één dag 7 maal
om het stadje getrokken zou zijn, dat is toch
onmogelijk.
Een en ander toont duidelijk aan dat de bijbel
geen historische waarde heeft, het is ook geen
gedicteerde waarheid, maar het is een boek,
waartegenover men met een eigen oordeel moet
staan. De Dageraad stelt zich op het standpunt
van de wetenschap, waarin alleen waarheid is
en die niet huichelt, die feitelijk het leven, het
heilige leven zelve is.
De voorzitter Brandsma, die de vergadering
met een kort woord van opwekking had geo
pend, sloot met dank aan den spreker.
Friesche Emigratie-Commissie.
Vrijdag is in het Oranjehotel te Leeuwarden
de eerste vergadering gehouden van de Friesche
Emigratie-Commissie, opgericht op initiatief vat
de Emigratie-centrale Holland te ’s Gravenhage.
Deze commissie bestaat uit de volgende hee-
ren, afgevaardigden van de achter hun namen
vermelde instellingen of organisaties: J. J. G. F.
Falkena, rijksinspecteur voor de werkverschaf
fingen in de provincie Friesland, Oosterwolde;
G. Pot, dir. distr.-arbeidsbeurs, Leeuwarden; D.
Boersma, afd. Friesland v. d. Chr. Boeren- en
Tuindersbond, Rinsumageest; F. A. Hettinga,
Aartsdiocesane R.-K. Boeren- en Tuindersbond,
Cornjum; B. N. Loerakker, Ned. R.-K. Landar-
beidersbond St. Deus Dedit; A. Runia, Ned. Chr.
Landarbeidersbond; ds. J. A. Visscher, Ned.
vereen, voor Practische Werkverruiming en
Hulpverleening; J. IJtsma, Ned. Bond van arbei
ders in het landbouw-, tuinbouw- en zuivelbe
drijf, Leeuwarden; mr. H. Hannema, voorz. der
comm. v. d. arbeidsbemiddeling en werkloos
heidsverzekering, Leeuwarden.
Mr. G. J. Verburgt, dir. der Emigratie-centrale
Holland, installeerde de commissie, waarna tot
voorzitter werd aangewezen de heer J. J. G. F.
Falkena, terwijl de heer G. Pot zich met het
secretariaat belastte.
De heer Verburgt gaf daarna een beschou
wing over het groote belang voor Nederland bij
emigratie, als een van de beste uitwegen voor
de steeds toenemende overbevolking, over-de
goede kans van slagen voor landbouwers in
sommige immigratielanden, 't informatiebi|reau
van de Nederlandsche vereeniging Landverhui
zing, en hoe de E. C. H. de aanstaande emi
granten helpt en een loonende betrekking be
zorgt.
Verder wees hij op het nut dat emigratie-
commissies kunnen hebben, doordat zij hét ver
trouwen hebben van de menschen in hare om
geving en van advies kunnen dienen, zoowel
voor de aanstaande emigranten als voor de emi-
gratiebevorderaars. Haar werk moet hoofdzake
lijk bestaan uit het geven van inlichtingen en
adviezen en in het populariseeren van de emi-
gratiegedachte.
Het wordt hoog tijd dat ieder Nederlander
weet, dat goede emigratie een van de beste
hulpmiddelen is om de nadeelige gevolgen van
overbevolking te doen verdwijnen.
De emigratie-commissies worden door de E.
C. H. geregeld op de hoogte gehouden van wat
er op emigratiegebied voor belangrijks ge
schiedt.
Hierna werden de afgevaardigden in de ge
legenheid gestéld vragen te stellen.
Daarbij kwamen nog de volgende onderwer
pen ter sprake.
Omtrent de werkwijze van de Emigratie-Cen-
trale Holland werd medegedeeld, dat naar alle
emigranten, die door haar aan een betrekking
zullen worden geholpen, eerst een uitgebreid
onderzoek wordt ingesteld door de Ned. Vereen.
Landverhuizing, die over de geschiktheid e. d.
het beste tot oordeelen bevoegd is.
Ook het bezwaar van het nog al belangrijke
bedrag voor kosten van overtocht werd bespro
ken. De Emigratie-Centrale zorgt niet voor reis
geld; belast zich alleen met de verrekening van
deze reiskosten e. d. tusschen de emigranten en
de instellingen of personen, die de emigranten
dit reisgeld voorschieten. Zij zorgt daarbij ver
der voor de regeling der passage enz., verstrekt
den emigranten de meest mogelijke hulp en
voorlichting tot aan ja zelfs na hun plaat
sing in Canada.
Bij de plaatsing kan voldoende rekening ge
houden worden met den wensch van de emi
granten, om geplaatst te worden in een omge
ving, waarin zij in staat zijn, aan hun gods
dienst plichten te voldoen. Zij werkt daartoe ook
samen met het R.-K. bureau voor sociale actie,
afd. emigratie.
Ook werden de voor- en nadeelen van koloni
satie nog even bezien en vergeleken met die
van emigratie.
Nadat, nog eens door den voorzitter den
druk er op gelegd was, dat het doel van de hier
gevormde commissie niet is, een krachtig
propageeren van emigratie naar Canada, doch
alleen, om hetgeen er in dezen zin reeds leeft,
in goede banen te leiden en te trachten even-
tueele emigranten van degelijke, onpartijdige
hulp en voorlichting te dienen, werd de vergade
ring gesloten. L. N.
Nietig verklaard.
De kantonrechter te Beetsterzwaag heeft
in 34 zaken van kiezers in Opsterland, die
hun stemplicht verzuimden, de oproeping
nietig verklaard, daar de verdachten niet
door den burgemeester doch door den veld
wachter zijn opgeroepen.
De inbraak te Bartlehiem.
Naar de L. C. verneemt is aangehouden
S. R., uit Akkerwoude, verdacht van den
diefstal met braak, onlangs in de coöpera
tieve zuivelfabriek te Bartlehiem gepleegd.
De aangehoudene is in het huis van be
waring opgesloten.
s. aangenomen als voorgesteld.
Punt V. Wijziging gemeentebegrooting
1925.
Z. h. s. aangenomen als voorgesteld.
Punt yi. Benoeming lid der schoolcom
missie en commissie wering schoolverzuim
vacature Posthuma.
Benoemd wordt met alg. st. de heer Van Dijk.
Punt Vil. Bespreking verdere voorziening
betrekking en pensioengrondslag concierge
bode mej. van NoggerenKeulen.
De Voorz. deelt mede dat de inkomsten
van het gezin van Noggeren tot nog toe f 1313
bedroegen. B. en W. zijn van oordeel dat gezien
de omstandigheden mej. wed. v. Noggeren ook
hetzelfde bedrag nu behoeft. Daarom moet h. i.
haar salaris als concierge op f350 gesteld wor
den, plus vrije woning (geschat op f 100.en
haar salaris als bode op f 150. De pensioen
grondslag wordt dan f 600.Bovendien ont
vangt zij f 100 toeslag.
Besloten wordt de pensioengrondslag vast te
stellen als voorgesteld.
De Voorz. brengt thans de benoeming van
mej. v. Noggeren als concierge-bode ter sprake
en vraagt of de raad een voorstel heeft.
De heer Visser stelt dan voor mej. v. Nog
geren te benoemen. Het is echter wel aanbeve
lenswaard de benoeming van jaar tot jaar te
doen geschieden, daar men nooit weet hoe de
toestanden zich kunnen wijzigen. Spr. stelt dan
voor mej. v. Noggeren thans te benoemen tot
1 Januari 1927.
De Voorz. zegt dat B. en W. wel accoord
met dit voorstel kunnen gaan, dat alsnu z. h. s.
wordt aangenomen.
Hierna sluiting.
in deze streek lag, overeenkomen. 4e. Vrij- Trap, P. Dekker, v. d. Heijbuurt 32; zil-
heid van scheepvaart op den Rijn. 5e. Wij- veren schakelarmband. H. Klazema, Klein-
ziging van het regime dat in het Saargebied zand 35; ceintuur, H. Smink, Franekervaart
wordt toegepast. In dit gebied zal het ple- 5; rijwielbelastingmerk, R. Visser, Smids-
bisciet vóór den vastgestelden tijd plaats buurt 3; beurs met inh., H. Kampen, Klein
vinden. 6e. De Duitsche handelsluchtvloot zand 56; bruine beurs, G. S. Ruiter, Ooster-
zal dezelfde rechten genieten als de han- dijk 51; houten tabakspijp H. Eisinga,
delsluchtvloten van de Westelijke mogend-, IJlsterkade 41; heerendasje, J. Werkhoven,
heden. j Jachthaven 1ceintuur, J. Damstra, 3e Self-
De opmerkelijkste concessie onder deze helpstraat 14.
ril» «M. rwA.rd AVVV
mislukte. Zoo beschouwd, krijgt men den
indruk, dat, vooral aan den kant van de
„geallieerden”, in het verleden geallieerd
door wapenbroederschap, thans door de
verplichting om ook Duitschland tegen
aanranding te verdedigen, Vrijdag de blijd
schap overheerschte over het onheil dat af
gewend is. Duitschland zou onder een pre
sident die de candidaat der nationalisten
is geweest en onder een regeering, waarin
de Duitsch-nationalen zoo veel te zeggen
hebben bij de uitdeeiing van de lakens, zich,
in geval de conferentie een fiasco gewor
den was, weer van den Volkenbond af en
vermoedelijk om heul en steun naar'Sowjet-
Rusland toegewend hebben, daar de pleit
bezorgers van de „Oostelijke oriënteering”
te Berlijn dan hun dag gekomen konden
achten.
Voor het overige behoeft men geen scep
ticus te zijn, om gelegenheid voor kritiek
te vinden. Hierboven noemden wij de over
eenkomsten een hulp om het verleden in het
Westen te doen vergeten. Voor hoe lang het
veiligheidspact voor het Westen eigenlijk
aangegaan wordt, is ons zorgvuldig verbor
gen gehouden, hoewel de termijn natuurlijk
een allerbelangrijkste factor is. De laatste
geruchten gewagen ervan dat het niet voor
een bepaalden termijn gesloten zou zijn. Dit
zou beteekenen dat het pact leven zal, zoo
lang de geest waarin het gesloten wordt, zal
leven.
overeenkomsten verkrijgen met dit attribuut
geen grooter vertrouwen in hun bestendig
heid en dit woord zal in den tekst verme
den zijn.
De Oostelijke arbitragetractaten, die met
het Westelijk pact samenhangen, zijn er,
in tegenstelling met dit laatste, niet op be
rekend het verleden te begraven, maar
slechts om alle vraagstukken, die zich bij
de oprakeling ervan zullen voordoen, in der
minne te beslechten. Wij hebben er dezer
dagen de aandacht nog op gevestigd, dat
de procedure die, volgens alle aanwijzingen,
zou moeten dienen om territoriale kwesties
tusschen Duitschland en Polen met tus-
schenkomst van den Volkenbond te beslech
ten nauwelijks verschilt van die, welke
thans ten aanzien van Mosoel gevolgd
wordt, waarvan men het beste mag hopen,
zonder het gevaar voor een botsing ten
eenenmale te kunnen uitsluiten.
Een andere bedenking, die wij ook al
vroeger gemaakt hebben, is dat de uitzon-
deringspositie, welke de geallieerden bereid
zijn Duitschland in den Volkenbond te hel
pen verschaffen, het beginsel van algemeene
samenwerking van zijn leden tegen een
kwaadwillig aanrander van den vrede,
welke het dreigende scherpe zwaard tc
wapening van den anders machteloozen
arm van den Volkenbond is, verzwakt. Men
moet er ook maar niet bij denken, hoe on
gerijmd het eigenlijk is, een staat wegens
zijn ontwapenden toestand een uitzonde
ringspositie toe te staan, terwijl men tege
lijk een anderen goed gewapenden staaf
tegen een aanranding van dien ontwapen
den staat beveiligt. In dezen laatsten vei
ligheidswaarborg voor Frankrijk (met Bel
gië) ligt immers opgesloten, dat men reke
ning houdt met een toekomst, waarin het
ontwapende rijk over dreigende militaire
machtsmiddelen zou beschikken. In die, zij
het ook verwijderde, toekomst kan de uit
zonderingspositie voor den „ontwapende”
niet blijven voortbestaan. Daarom zal de
formule wel zoo ingekleed zijn, dat zij
Duitschlands deelneming aan een Volken-
bondsactie afhankelijk stelt van de mate
van zijn kracht op een bepaald oogenblik,
aldus de N. Rott. Crt.
Duitschland, dat bij zijn garantie van de
veiligheid van Frankrijks nieuwe Oostelijke
grens, den afstand van Elzas-Lotharingen,
dien het bij tractaat van Versailles heeft ge
daan, plechtig en zonder het voorbehoud
van vi coactus bezegelt, had moreel recht op
concessies van den anderen kant en die
heeft het ook verkregen. Niet in even bin
denden vorm als waarin het dien waarborg
verleent, maar in den vorm van een toezeg
ging, waarvoor de geallieerde ministers zich
feitelijk met hun politieke leven tegenover
hun parlementen aansprakelijk stellen. Men
zal niet wanhopen aan het gezonde ver
stand van de volksvertegenwoordigingen,
want tegenover de overeenkomsten van
Locarno en den geest waarin deze tot stand
zijn gekomen, verliezen de concessies hun
beteekenis. Volgens de Berlijnsche bladen
komen zij op het volgende neer:
le. Ontruiming van de Keulsche zone.
2e. Regeling van de kwestie der ontwape
ning. 3e. Wijziging van het politieke en juri
dische regime in het Rijnland. Vermoede
lijk zal weer een tijkscornmissaris voor dit
gebied kunnen worden benoemd. De Entente
zou de verplichting op zich nemen de
troepen, die de Keulsche zóne verlaten, niet
ter versterking van het in het overige Rijn
land aanwezige contingent te gebruiken.
De sterkte van het garnizoen van het be
zette gebied zal vermoedelijk met die van gende ingezetenen, onderstaande
het Duitsche garnizoen, dat voor den oorlog pen, als gevonden aangegeven op 20 Oct.:
in deze streek lag, overeenkomen. 4e. Vrij- Trap, P. Dekker, v. d. Heijbuurt 32; zil-
iCÓ gift. Sty ««ril'»» «as. TC giti. bij vcwüm Cfk
«VU IM*» 96 4. W” fout ml «a» dwist, »V
zou de vervroeging van de volksstemming
in het Saargebied zijn, die volgens het trac
taat van Versailles pas plaats kan vinden
vijftien jaar na het inwerkingtreden van dit
tractaat. In deze kwestie moeten de Fran-
sche Kamers dus bereid zijn tot een wijzi
ging van den tekst van het vredestractaat.
In de nieuwe verzoeningsera past dit be
sluit, want dat de volksstemming ten gunste
van Duitschland zal uitvallen, is nauwelijks
aan twijfel onderhevig en het heeft nu geen
zin meer, dezen doorn noodeloos lang in het i
Duitsche vleesch te laten zitten.
Ten slotte dient het werk van Locarno,
dat voltooid zal zijn, zoodra de parafen on
der de overeenkomsten, naar men verwacht
op 1 December, door handteekeningen ver
vangen zijn, nog even de revue te passee-
ren.
Er zijn, zooals men weet, Vrijdag, een
dag vroeger dan men gehoopt had (de ver
jaardag van Chamberlain moest immers, zoo
mogelijk, tot een goeden dag gemaakt wor
den), na een bewogen strijd tot verbetering
van de posities, zeven tractaten en overeen
komsten geparafeerd, welke parafeering
met een ne varietur gelijk staat. Bovenaan
de lijst staat het veiligheidswaarborgtrac-
taat voor het Westen tusschen Frankrijk,
België, Duitschland, Engeland en Italië, met
de strekking om een gewelddadige wijziging
van de tegenwoordige grenzen tusschen de
Uitdrukkelijk als eeuwig betitelde --drie eersten te beletten en gewapende inval
len over en weer onmogelijk te maken. Bij
flagrante schending van de grens door een
van de contracteerende partijen zijn En
geland en Italië gehouden hulp te verleenen
om den aanrander te weerstaan. Het karak
ter van het pact is dus defensief en weder-
keerig. Dit tractaat voor het Westen wordt
aangevuld door twee arbitrage-overeen-
komsten tusschen Duitschland en Frank
rijk en tusschen Duitschland en België tot
regeling van de geschillen die zich in do
toekomst in het Westen mochten voordoen.
Geen geschil van welken aard ook is hier
van uitgesloten. De Times heeft het karak
ter van de drie bovengenoemde overeen
komsten aardig gekenschetst als het vloei
bare cement, dat de holten in het gebouw
van den Volkenbond moet vullen en, na ge
stold te zijn, dit gebouw zal stevigen.
Voor het Oosten gelden twee arbitrage
tractaten, een tusschen Duitschland en Po
len en een tusschen Duitschland en Tsjecho-
Slowakije .De bijzonderheden ervan moe
ten wij afwachten, maar, gelijk wij hierbo
ven aangeduid hebben schijnen territoriale
regelingen erbuiten te vallen, hoewel voor
deze ook een procedure overeen is gekomen
om een regeling in minnelijken geest te be
vorderen en mogelijk te maken zoo niet te
verzekeren. Naast deze scheidsrechterlijke
tractaten staan, zonder er rechtstreeks mede
verbonden te zijn, een Fransch-Poolsche
en een Fransch-Tsjechische overeenkomst,
waarin Frankrijk zijn bescherming verleent
tot handhaving van scheidsrechterlijke be
slissingen en verzekering van hun naleving.
Frankrijk doet dit in zijn bijzondere positie
van
twee
maar
voordoel dat op bescherming vanFrankrijk
een beroep gedaan wordt, ook de Volken
bond volgens zijn handvest in actie komen.
Frankrijk speelt dan blijkbaar echter de rol
van een spoed-hulpbrigade.
De laatste Entente-soldaat die, toen men
te Locarno bijkans gereed was met het
werk, uit het bij wijze van sanctie nieuw
bezette gebied over een Rijnbrug van den
rechter naar den linker oever wandelde, is
een symbool geweest. Een symbool is wel
iswaar niets wezenlijks. De wereld moet
leven biji verwachtingen die evenmin iets
wezenlijks zijn, omdat niemand de toe
komst kent. Maar wij hebben nu na de re
geling volgens Dawes het veiligheidspact
voor het Westen en de arbitrage-tractaten
voor het Oosten, waarop Duitschland’s toe
treding tot den Volkenbond moet volgen.
Zoo kunnen wij den weg voorbereid achten
voor de ontwapeningsconferentie en de
oeconomische wereldconferentie en wie
weet wat nog. Briand heeft in het enthou
siasme van het oogenblik zelfs de Veree-
nigde Staten van Europa in zijn verbeelding
gezien. Dit is een stoute verwachting. Tus
schen deze en de stemming waarin Cham
berlain naar Locarno ging („Wensch mij
succes, maar verwacht niet teveel.”.) ligt het
bereikte midden, het „tractaat van Locar
no”, zooals het complex van overeenkom
sten voortaan officieel zal heeten. Een knies
oor, die beweren wil dat Europa over dit
tractaaf niet tevreden zou mogen zijn.
N. Rott. Crt.
