3
i
F fijne
IA
BUITENLAND
lliitiiil Otini iir limin link
Veneh^ai
SI
Va °|o lager.
GELDEN BESCHIKBAAR
NEDERLANDSCHE HÏPOIHEEKBANl
4l/2°|o Pandbrieven a 100 °|o
voor omwisseling van 6°/« pandbrie
ven is de koers
2000 200 150 25 50
i
lig
Eerste Steri ZATERDAG 32 JARUARI 1127
43«JAARGAEG
fÓ. 83
f
jntiDAQt ra VRUDAG8AYOMDi8
Ultftvws
Brandbnburgh Co.,
Jop billijke voorwaarden.
I Dit zijn de wonderen
an
'i
m.
F
-—J—llcl ÖC1111JVUU -
gelijmd wordt, het is echter ook mogelijk I njet y^at n wonder is
J -1xl--or OPH 7X1 711 tl I J _x-
groote
haar vader en broers de lieveling was, voor
Hoewel dit voor Friesland van minder belang is
WclLJcVlIllZ VC1UWCC11 ut utpanng uui «---
geschil tusschen werkgever en werknemer den uit een kousenwinkel en een ta je
algemeen in den landbouw op dit gebied geen
verschillende inderdaad schoone verzen
karakter aamduidt, kwam hij ech-
1
n
V
men.
wet een eind aan deze misstanden gemaakt.
In 1923 hebben we onder de schaduw van de
plaats gehad hebbende Rotterdamsche haven-
a
’t Nut trad
Dr. Frederik
watertoestanden.
Wat het verkeerswezen betreft wordt de taak
van de Staten straks nog meer veelomvattend
als de wet op de wegenbelasting wordt uitge-
alles bombast of van humoristische strekking
Z-. Zeggelen) of
genre-Staiïng, dat bij de rederijkers zoo in
Het midden der 19e eeuw bracht verande-
de vraag is of wij daarnaast ook j daarom zullen, zooals de Hooge Raad van Arbeid stellig gemaakt Lod.
niet moeten denken aan herstel van de schade wil, in zoo’n bindend collectief contract geen Thijm), In geen lan<
staking de Arbeidsgeschillenwet gekregen, die
college van Qed. St. zooveel mogelijk gelijk partijen door rijksbemiddeling vroegtijdig tot
king kan een enquête gelast worden ter onder
aantreft. De wet dient nu volgens de v.d. te j
zorgen
Ze willen dat de organisaties van werkgever en
Abonnementper jaar 1 2.50 fr. p.
post T, 3.60.
Advertentieën9^ct. p. regel. Inge
zonden mededeelingen booger, bij
Abonnement belangrijke korting
Advertentiën worden tevens gratis ge
plaatst in de SNEEKER COURANT
gld. bij verliea
van een vinger.
I
gld. ingeval van over
lijden binnen 30 d.
bodemopbrengst door betere beheersching van
den binnenwaterstand. Wat dit zeggen wil blijkt
uit het feit dat de bij uitstek voor akkerbouw
van Groningen, welke provin-
zelf hem duidelijk had getoond, wat
i. Ook
over hem heeft Kloos toen zijn gal uitgespogen.
Spr. heeft zich nooit willen verweren; met
'-:j in den
ie treden met menschen die handelen als
tegenover hem had gedaan. Spr. meende
kant wel zou voelen aan welke zijde de waar
heid was. Maar spr. vergat daarbij, dat de
mensch een kuddedier is, hetwelk ieder leider, die
zich maar met kracht als zoodanig weet naar
voren te brengen volgt, zonder kritisch de
vraag te stellen of zoo’n leider die plaats wer
kelijk verdient.
Spr’s naam en werk is daardoor geheel ver
nield. Kloos heeft daarover later wel z’n spijt
betuigd maar nooit tegenover spr. zelf.
De groote les die een en ander spr. heeft
geleerd is deze dat ieder mensch tucht noodlg
heeft, ook in geestelijke zaken. Dat hij ook niet
in ’n edelmoedig heiligheidsgevoel alle zelf
verdediging mag afzweren; dat ware Christen
zin ook weerstand rechtvaardigt.
En dat geldt vooral als’t gaat om de verdedi
ging van kunst en schoonheid want zij be-
hooren de geheele menschheid. Wie die beide
Afd. Sneek Vrijz. Dem. Bond.
Dinsdagavond sprak in de Harmonie het Ka
merlid de heer Ebels voor de afd. Sneek van den
Vrijz.-Dem. Bond. Met het oog op de nade
rende Statenverkiezingen wilde spr. in de eerste
plaats de zeer groote beteekenis niet gerin
ger dan die van Kamer- en gemeenteraadsver
kiezingen daarvan uiteenzetten. De taak der
Prov. Staten is een drieledige, nl. Ie. die van
besturend college der provincie; 2e. kiescollege
voor de leden der Ged. Staten; 3e. kiescollege
voor de leden der Eerste Kamer. Wat lo. be
treft, deze taak heeft zich in de laatste jaren
was
Dan hebben we het vraagstuk der medezeg-
gingschap. In 1874 ontstond als begin der soci
ale wetgeving de wet-Van Houten op de kinder
arbeid in verband met de industrialisatie van
ons land door het machinale bedrijf, dat de ar
beider geen menschwaardig bestaan meer liet.
Dit soort wetgeving splitst zich dan later in
twee takken: lo. de sociale verzekeringswetten
(begonnen met de ongevallenwet 1901), 2o. de
arbeidswetgeving in engeren zin. In de eerste
vertakking volgden elkaar op radenwet, ziekte
wet (niet uitgevoerd), invaliditeitswet, ouder
domswet, met ten slotte in 1922 de landbouw-
I ongevallenwet In de tweede vertakking kregen
we in 1907 het arbeidscontract, waardoor uit
onze wetgeving verdween de bepaling dat bij
een g
de eerste op zijn woord geloofd werd, terwijl
het collectief contract er bij erkend werd. In
1919 volgde, onder den indruk der gebeurtenis-
I sen van 1918, de arbeidswet, welke in 1922 door
I economische omstandigheden wat teruggédron-
I gen werd. Deze arbeidswet omvat nog niet den
landbouw, en de v.-d. zijn er zeker niet voor
j dat deze zelfde wet zonder meer voor een sei-
zoenbedrijf als de landbouw is, zal gelden. Maar
een
van
j voor het onderwijs, (subsidieering land- j
en tuinbouw- en handelsonderwijs bv.), voor
andere volksontwikkeling (Volksuniversiteiten,
Openbare Leeszalen), zorg voor de Volksge
zondheid (subsidieering Groene Kruis en T. B.
C.-bestrijding); voorts bemoeien zij zich met
het stichten van bedrijven welke te groot voor
eene gemeente zijn (Electriciteitsbedrijf, inter
communaal Waterleidingbedrijf). Belangrijk is
j voor het waterschapswezen, vooral
dit zich naast de verdediging tegen over-
De Nederlandsche literatuur.
Voor het departement Sneek van -
Woensdagavond in Harmonie op
van Eeden met een rede over bovengenoemd
onderwerp.
Spr. begon met de vraag
rijke taak weggelegd. Ijverig dient gewerkt
voor onze beginselen opdat wij een sterke partij
vormen, die de Katholieken te spoediger kan
dringen in de richting der uiterste noodzaak,
en de soc.-dem. kan overtuigen, dat zij met een
levensvatbare partij kunnen samenwerken. Aan
de Vrijheidsbond hebben we in deze niets, de
toekomst der vrijzinnigen ligt bij de Vrijz.-Dem.
Bond.
voor eerste hypotheek H
NB. Deze Bank niet te var- B
war ran met de 15 jaar later even-,
eens te Veendam gevestigde Veen- M
dammer Hypotheekbank.
Wat de invloed der Staten op de algemeene
landspolitiek betreft door de keuze der Eerste
Kamerleden, dat deze aanzienlijk is blijkt uit het
feit dat de Eerste Kamer menigmaal een wets-
doodgeschoten, kon moeilijk aanlokkelijk ontwerp verwierp dat reeds door de Tweede
Kamer was aangenomen (ontwerpen: plaatse
lijke keuze, zomertijd) en uit de actie welke
thans gevoerd wordt om de Eerste Kamer het
verdrag met België te doen verwerpen.
De Statenverkiezingen hebben dan ook wel
degelijk politieke beteekenis, men moet ze niet
op lager plan plaatsen dan de andere verkie
zingen.
Spr. wil nu nog enkele actueele onderwerpen
uit de algemeene politiek behandelen. Wij heb
ben moeilijke jaren achter den rug, waarin, om
de staatsbegrooting sluitend te maken, de indi
recte belastingdruk zeer verzwaard is en ver
schillende uitgaven ernstig besnoeid zijn. Nu
wordt het weer wat beter en de regeering heeft
enkele rijksbelastingen: personeel, opcenten in
komstenbelasting en tarieven successiebelasting
verlaagd, maar de i
genoemd worden.
Maximiliaan en Charlotte vertrokken dus
naar Mexico, niet echter dan nadat zij eerst
de koninklijke familie van Italië hadden be
zocht en van den Paus te Rome de zegen
hadden ontvangen. Maar reeds na twee ja
ren was hun positie in Mexico zoowel in
politiek als financieel opzicht onhoudbaar
geworden, zoozeer onhoudbaar, dat Char- 1
lotte besloot hulp te gaan vragen in Europa, j
Dit is voor de jonge vrouw een te zware
reis geweest. Napoleon III en de Paus, op
wier hulp en invloed zij haar laatste hoop
had gevestigd, weigerden ook maar iets
voor het keizerlijke paar in Mexico te doen.
Tusschen Charlotte en Napoleon kwam het
tot hevige scènes, waarin de verontwaar
digde vrouw, buiten zichzelf rakende, den
keizer ten slotte in kwetsende bewoordin
gen haar meening zeide. „Wat kon ik ook,”
opgericht tg V@8ndaili i» 1800
Directie Mr. M. J BOS en
Mr. J. WILKENS
moveer'» -~
Gepl. Maatach. Kap. góOOÓOO.
en Reserves
Hypotheken i f 48.000.000
Pandbrieven i i 46.000.000
dingen geschreven als hier door v. D. zijn ge
publiceerd. Het Hollandsche publiek echter ver
geeft gaarne en zoo heeft het ter wille van de
enkele waarlijk schoone bladzijden door hem
geschreven, v. Deijssel graag de andere dwaas
heden vergeven.
Voor spr. is echter het dichter-zijn meer dan
't produceeren van fraaie letteren. Het is: leven
en werken in z’n dichterschap opnemen. Wij
zien dat bij Shelley bv. in zijn strijd voor Ier-
- - J?van
l’dat” zuivere dichtérs-type te beschouwen Her
man Gorter en Henriette Roland Holst, die beide
hun dichterlijke roeping hebben uitgedragen in
I hun socialistische wereldbeschouwing, vooral de
I laatste. En dat is niet toevallig. Want van al de
en
I dachten het dramatisch gebeuren beleefde. Tot
I het schrijven van een groot drama echter kwam
swanneer men weet
I hóe waarlijk “zuiver dramatisch werk door de
I Hollandsche tooneeldirecteuren steeds gewei-
I gerd wordt met de bewering dat het publiek
r-oor-
DE,
HEERUIKE
kwolileil smaak! U
geur behaagt U
II DE
C0EDK00M
prijs verbaast U
SIfR
derlanders doen gevoelen welk een
-
gebannen werd, hij was een geniale dichter en
denker, wiens tooneelspelen nu nog op het
repertoire staan.
In 1880 kwam toen de nieuwe strooming van
hen, die nu nog steeds de „Tachtigers” worden
genoemd, waartoe ook spr. zelf heeft behoord;
een zelfovarschattende hoogmoedige groep, zich
verheffend op zijn dichterschap. De beste van
hen, Jacques Perk, stierf jong, na eenige schoo
ne sonnetten geschreven te hebben. Kloos bleef
zich zelf echter steeds uitroepen als dé groot
meester der modernen. Tot de innerlijke ver
ootmoediging van Oscar Wilde en Verlaine, die
grootheid van karakter aamduidt, kwam hij ech
ter nooit.
Een ander jongere, die veel ten goede heeft
gewerkt, was Albert Verweijeen begaafd Am
sterdammer, nu een verdienstelijk geleerde.
De wildste sprongen van de tachtigers heeft
'.van Deijssel (Alberdingk
geen lan#' zijn ooit zoo verdorven
De Ver. Staten en Mexico.
Er is eenige opluchting, omdat groote
kringen in de Ver. Staten zelf wel inzien dat
wat de regeering thans doet „tegen°^r
Mexico niets anders is dan drijven naar
oorlog ter wille van de belangen van een
aantal petroleummagnaten.
De Democratische leider in den Senaat,
Robinson heeft een voorstel ingediend om
arbitrage te eischen omtrent de pefroleum-
houdende terreinen in Mexico en de eigen
domsrechten van Amerikaansche onderda
nen in die republiek.
Het voorstel-Robinson heeft den steun
van senator Borah, den voorzitter der Se
naatscommissie voor de buitenlandsche
zaken en van de Democratische Senatoren.
Het’ voorstel doet een beroep op de
regeering om te trachten, alle geschillen
tusschen de betrokken partijen op vriend
schappelijke wijze door arbitrage te doen
oplossen.
Secretaris van Staat Kellogg, heelt ge
zegd dat hij de vraag bestudeeren zal ot het
geschil voor toepassing van arbitrage ge
schikt is.
Ook het Algemeen Verbond der Kernen
en de Bond van Amerikaansche Vakvereem-
gingen hebben zich dezer dagen voor oplos
sing door arbitrage verklaard.
Coolidge heeft een memorandum ontvan-1 zeer uitgebreid; was deze aanvankelijk meei
I gen dat “door 400 journalisten, onderwijs- I beperkt tot het wate'rschaps- en verkeerswezen,
specialiteiten en voormannen op sociaal ge-1 later zijn de bemoeiingen sterk uitgebreid inzake
I bied onderteekend is, waarin ook te kennen I de z01-g j
I wordt gegeven dat het geschil met Mexico
I voor oplossing door arbitrage vatbaar is.
Prinses Charlotte, f
Te Bouchout in Vlaanderen is de ex-kei-
I zerin van Mexico overleden.
Enkele uren vóór Maximiliaan, de Oos-
tenrijksche prins, als keizer van Mexico op
Xun7t867^h?rhijtaaraOn ^/rouw 8de I ook de zorg
„Wanneer God u weer bij mij zal laten
I terugkeeren zal ik zijn hand, die zoo zwaar
I op ons heeft gedrukt, zegenen”. De echtge-
I nooten ziin nooit tot elkaar teruggekeerd: geschikte bodem -u k
I "anger dan een halve eeuw heeft Charlotte cie op dit gebied in Europa nu misschien boven
I alleen op haar stille kasteel Bouchout in aan staat, tot het midden van de 18e eeuw
I groote afzondering geleefd. Woensdagoch-1 slechts gebruikt kon als grasland wegens de
I tend om acht uur is zij er gestorven.
I Charlotte is in Juni 1840 in het kasteel te
I l.aeken geboren als de dochter van koning
I Leopold I der Belgen. Haar moeder was
I Louise Marie Bourbon-Orleans, een doch- voerd. De opbrengst dezer belasting plus die j j
I ter van den Franschen koning Louis-I der rijwielbelasting welke laatste de V. D. I
I Philippe. Leopold, de tweede, koning der niet hadden willen handhaven wordt gestort I
I Belgen en de graaf van Vlaanderen, de va-1 jn een wegenfonds waaruit gedurende de eerste I
I der van den thans regeerenden koning Al-1 5 jaar 30 de volgende 5 jaar 35 en daarna I
I bert der Belgen, waren de broers van de 40 aan de prov. besturen wordt uitgekeerd
I thans gestorven prinses. Toen Charlotte I v00r aanieg, verbetering en onderhoud van I
I nog slechts tien jaar oud was verloor zij I wegen welke op de provinciale wegenlijsten
I haar moeder en al heel spoedig kwam zij I VOorkomen. De prov. Staten moeten dus een I
I in "Tiet koninklijke huishouden, waar zij van I Verdeeling maken.
I haar vader en broers de lieveling was, voor I voorts beslissen de Staten over de provinciale I
I allerlei plichten te staan, die bij haar ieuJ‘ I inkomsten, welke hoofdzakelijk bestaan uit een I
I digen leeftijd kwalijk pasten. Lang zou dit I hef{ing van opcenten op de rijksbelastingen. I
I leven echter niet duren, want reeds toen Hoewel dit voor Friesland van minder belang is I
Charlotte zeventien jaar was verloofde zij, omdat hier toch het maximum opcenten op al I
deze belastingen wordt geheven, is het voor I
andere provincies, waar dit niet het geval is, I
van beteekenis op welke belastingen die op-
centen worden geheven, hoé men dus de druk
zal verdeelen, waarbij dus het politieke inzicht I
van de Statenleden een rol speelt.
Wat de beteekenis van de Staten als kies-1
college van Ged. Staten betreft dient voorop
gesteld dat aan laatstgenoemd college een bui- I
tengewodn groote invloed is toegekend. De uit- I
voering van tal van rijkswetten is gedeeltelijk
aan Ged. St. opgedragen, daarnaast het toezicht
op de waterschappen (een gebrek aan dit toe-
I zicht kan leiden tot overstromingsrampen als
verleden jaar in ons riviergebied), en voorts is
aan dit college de goedkeuring van tal van
raadsbesluiten. Die goedkeuring kan geweigerd
worden: lo. omdat ze in strijd met de wet zijn;
2o. omdat ze geacht worden te zijn in strijd
met het algemeen belang. Over lo. behoeft
niets gezegd, maar het spreekt dat bij het
tweede het politieke inzicht der leden van Ged.
I Staten van invloed is; zij kunnen zich toch niet
Charlotte hier de gelukkigste jaren van haar geheel los maken van hun politieke overtuiging
leven doorgebracht. Want in 1864 volgde bij de beoordeeling van het algemeen belang en
zullen krachtens die overtuiging beslissen. Het
is dus van groote beteekenis dat de provinciale
staten zoodanig worden samengesteld, dat het
gestemd is aan onze eigen politieke overtuiging, i elkaar wil brengen, bij uitbreking van een sta
king kan een enquête gelast worden ter onder
zoek van de schuldkwestie. Als laatste middel
kan het rapport gepubliceerd worden; hier werkt
men dus met de invloed der publieke opinie.
We hebben nu stil gestaan bij de staatsbe
moeiing met het bedrijfsleven. Maar er was
terzelfder tijd ook een andere ontwikkelings
gang, de ondernemers en de werklieden hebben
zich georganiseerd en treden meer en meer als
éénheid op, waarvan ’t gevolg waren de collec
tieve arbeidsovereenkomsten voor heel een be
paald bedrijf in het land. Hierin zit nu reeds
een kiem van medezeggingschap,- daar de
werknemers nu invloed uitoefenen op de samen
stelling der arbeidsvoorwaarden. Wij wenschen
die> medezeggingschap uitgebreid, en willen
daarom de mogelijkheid openen als een collec
tief contract door de groote meerderheid van:
ondernemers en werklieden is aanvaard, dit
bindend te verklaren voor alle ondernemingen
in zoo’n bedrijf. De overige bevolkingsgroepen
mogen daarvan echter niet de dupe worden en
hij wilde een
Huet
leven echter niet duren, want reeds toen
de ingeving van haar meisjeshart volgend, I
zich met den Oostenrijkschen aartshertog
Ferdinand Maximiliaan, een jongeren broer
van keizer Frans Jozef. Maximiliaan was I
niet de eenige geweest, die naar de hand I
van het schoone prinsesje had gedongen,
want ook de koning van Portugal, Pedro V,
had op Charlotte zijn oog laten vallen. Ko- I
ningin Victoria van Engeland, die oom I
moest zeggen tegen den vader van Char-1
lotte, had deze verbintenis gaarne gezien. I
„Ik weet zeker, schreef zij hem, dat u meer
kans zoudt hebben het ireluk van Charlotte
te verzekeren wanneer u haar aan Pedro gaf
dan aan een van die ontelbare aartsherto
gen of aan prins George van Saksen.” Het
jonge meisje besliste echter anders en in
den zomer van ’57 trouwde zij te Brussel
met haar Maximiliaan.
Na enkele jaren van reizen, waarover
Charlotte twee reisboeken schreef, vestigde
het jonge paar zich in de buurt van Triest,
waar Maximiliaan het kasteel Miramare
had laten bouwen en waarschijnlijk heeft
leven doorgebracht. Want in 1864 volgde
het vertrek naar Mexico, het begin van een
van a tot z mislukt avontuur.
Vooral Napoleon III had er op aange
drongen, dat Maximiliaan de Mexicaansche
I keizerskroon zou aanvaarden, een diadeem
waar overigens niet veel liefhebbers voor
bestonden, wat begrijpelijk was, want het
I voorbeeld van den eersten keizer van
Mexico, Augustin Iturbide, die in 1824 was
prijsregelingen mogen worden opgenomen. 1
Door medezeggingschap willen de V.-D. stre- I
ven naar betere samenwerking tusschen de I
twee productiefactoren kapitaal en arbeid. Ook I
op het terrein der sociale wetgeving kan die
langs dezen weg bereikt worden, zoodat het I
mogelijk wordt dat de staat zich terugtrekt en
deze taak overlaat aan de bedrijfsvereenigingen,
1 werknemer invloed heb-
o kon dat niet omdat de invloed
den werknemer niet opwoog tegen die van
uen we.kgcvu.-, nu is hun kracht ongeveer in
evenwicht en kunnen zij als gelijkwaardigen de
taak van den staat samen overnemen. Bij de
uitvoering van de Landbouw- en Tuinbouw-
uiuxtt.u.g ongevallenwet is dat reeds zoo, de uitvoering
ineemen, spcviaalde noodlijdende, verhoogt. Lis in handen gelegd van de bednjfsvereenigin-
In 90 van de 100 gevallen zijn de gemeente-I gen; dat kan dus ook voor de andere w p
.x I Hit ophied Ook de Arbeidswet van 1922 kent
door gebrek aan draagkracht der bevol-
t van
Wassenaar eens met die van enkele plaatsen in
ver-
en gemeenten, dient dus
rekening gehouden met de uiteenloopende draag-
willen hebben, omdat waarschijnlijk de kwestie drijf
hoe met 1
ting te handelen, in de komende jaren meer
meer op den voorgrond zal treden.
rijpe vrucht, welke
dan verder c1
vraagstuk der medezeggingschap niet meer uit
de publieke belangstelling zal verdwijnen.
De voorzitter, de heer Mr. PC. Andreae,
spreker en wees er op, dat we leven in een
intermezzo-tijdperk, er is een gevaar dat de coa
litie g—j.--
dat de toekomstige groepeering er een zal zijn
zooals wij wenschen: conservatief tegenover
vooruitstrevend. In een dergelijk vooruitstrevend u a
meerderheidsblok is voor de v.-d. een belang- bujten|ancjsche stukken prefereert boven
spronkelijke.
De eenige die zijn stukken dan ook geregeld
opgevoerd wist te krijgen was Herman Heijer-
mans. Hem deed de taaie werklust en eerzucht
van zijn ras slagen. Maar zijn drama’s zijn
volksstukken en de nakomelingen van ’t regen
tengeslacht gaan liever naar de Fransche of
ïtaliaansche opera.
Naast de vorige moet nog genoemd Israel
Querido, wiens episch werk groote bewondering
afdwingt. Ook hij echter leverde tot nu toe geen
dramatisch werk, omdat hij weet dat geen too-
neeldirectie zich daaraan durft te wagen.
Wat toch wel bedroevend is als men bedenkt
dat ons taalgebied met Vlaanderen mee 9 mil-
I lioen zielen omvat.
I Vlaanderen heeft op Noord-Nederland voor,
I dat ’t door en door katholiek is en vrij van het
I ondichterlijke protestantisme. Daardoor kon ook
in de latere jaren een Vlaming, de katholieke
I priester Gezelle zich aan het hoofd der Nederl.
literatuur plaatsen, terwijl ook in ’t episch
I werk de Vlamingen ons voorbij gestreefd zijn
(Timmermans).
I Na dit vluchtig overzicht onzer Nederl. lette-
I ren in ’t algemeen kwam spr. over zich zelf te
spreken. Het is spr. lang een raadsel geweest
hoe hij, die probeerde met de hem gegeven
krachten nuttig werkzaam te zijn, in korten tijd
alleen kwam te staan, ja de meest aangevallene
werd. Op z’n 32e jaar de meest populaire schrij
ver, was spr. op zijn 45e vereenzaamd en werd
belachelijk gemaakt; Johannes Viator, een der
beste werken, werd doodgetrapt en de zgn.
vrienden deden meer om spr. te ruïneeren dan
zijn vijanden, ’t Publiek zei, dat het spr.’s eigen
schuld was; inderdaad, als spr. begeerd had
zijn populariteit te bewaren, had hij een andere
weg moeten bewandelen, maar of dat de rechte
was geweest?
Spr. behandelt dan de groote verwijdering,
die al spoedig ontstond tusschen hem en Kloos,
gevolg van het essentieel verschil dat tusschen
beide bestond. Kloos vereerde Shelley, maar
hem ontbrak diens zedelijk schoonheidsgevoel,
z’n liefde tot de menschheid, z’n profetische
de „zedepreker”.
te stellen wat de I
roeping is van den schrijver van fraaie letteren. I
is het ’t publiek te amuseeren of te stichten? I
Heeft hij de gehoorzame dienaar te zijn van het I
publiek zooals bv. de meistreel ’t was in de J
middeleeuwen? Of mag de dichter zich boven
’t publiek verheven achten en alleen zijn werk j
toetsen aan eigen schoonheidsopvattingen? I
Het is de oude vraag, die tot nu toe nergens
bevredigend beantwoord is, ook in Holland niet. I
Dan geeft spr. een vluchtig overzicht van wat
de Nederlandsche letteren aan schoonheid heb
ben gegeven, vanaf Vondel, een lyricus van den
eersten rang, doch die zijn bestaan moest vin-
de bank van leening. Na hem mogen als figu
ren van beteekenis worden genoemd P. C.
Hooft, de hoofsche potentaat en Bredero, de
geniale losbol, die beide goed werk hebben
geleverd.
Begin 19e eeuw volgt dan Bilderdijk, die wel
duizenden verzen heeft nagelaten en zich zelf
stellig een groot dichter waande, maar die t
niet tot een wereldreputatie wist te brengen.
UCU11I1 CUÖ UC IdUUUMUW 10, i-ui 111VI ivi r „..LX
deskundige commissie uit de Hooge Raad i Wat het begin der 19e eieuw ver er r
Arbeid heeft een onderzoek ingesteld en alles bombast van humoristische strekking
kwam tot de conclusie, dat hoewel over het (Piet Paaltjens, Schoo'm^ster,
1*» V*V1, IU..MUV.. a-O-1 i het g
misstanden zijn, men ze hier en daar toch wel trek was.
~c^. De wet dient nu volgens de v.d. te j Het mii- ---
dat die misstanden opgeheven worden, ring: Nicolaas Beets had hoogere aspiraties,
i 'hij wilde een ernstig dichter zijn. Daarnaastkracht. Spr. daarentegen was
--verschillende inderdaad schoone verzen schreef, pende dichtwoorden van Kloos, volgde spr., na
Eindelijk mag uit deze tijd nog genoemd worden dat een onder pseudoniem geschrevenkrltiek
de beminnelijke dominé-dichter De Genestet. op hem zelf hem duidelijk had getoond wa
Toen echter trad de eerste Dichter op: Mul- de gevoelens van zijn mederedacteur van De
’tatuli, die de knuppel in het hoenderhok van Nieuwe Gids” Je
heel conventioneel letterlievend Nederland
wierp. Door zijn Max Havelaar heeft hij de Ne- „r.. --
-schoone taal j wijsgeerige hooghartigheid weigerde hij
de onze is- hij die als oproerkraaier uit het land strijd te t---
-Kloos tegenover hem had gedaan, spr. meenue
dat het publiek ook zonder verdediging van zijn
Maar spr. vergat daarbij, dat de
ÏIEÜTE 8IEÉKBH COÜRAUI
-■■■ - SMEEKEK COURANT *n WYMBRITSERADEEL -
kerin8«-Bank te Sotiieoam - -------
l moet zii ten slotte hebben uitgeroepen, „als j aan de volksbelangen toegebracht door de be-
docht« v» Bourbon het tióird eulmglug. B». het nnde.wiis war grootere
van een Bonaoarte verwachten!” klassen, en de opschorting van het zevende leer-
D^gang nSa!hetabc aan brak Char- jaar het peil van dit volksbelang ernstig hebben
lotte’s laatste geestelijke krachten. Paus geschaad; met dit onderwijs staat en valt toch
Pius IX kon haar niet helpen en er is wel onze volkskracht, dus onze welvaart! En wan-
uezegd dat zij, die als een smeekeljnge, I neer er dan geld beschikbaar is voor belasting
waar geheel gezond van zinnen, het Vati-1 verlaging, moet dit dan op de wijze der regee-
kaan had betreden, dit enkele uren later als I ring? Spr. betwijfelt bv. of er voldoende aanlei-1 waarin werkgever i
een hulpelooze geesteszieke verliet. Meer ding was voor verlaging der successietarieven; 1 ben. Vioeger
dan vijftig jaar heeft zij zoo, met verstoorde I d e groote druk leggen de gemeentebelastingen I van d—
I geestvermogens, nog voortgeleefd, eerst I op de bevolking, zoodat, zal deze druk ernstig den werkgever.
I een korte poos in haar oude huis bij Triest, I verminderd worden, eerst deze omlaag moeten en
daarna, tot Woensdagochtend, op haar oude dat kan alleen als er een wijziging komt in de
stille kasteel Bouchout in Vlaanderen. I financieele verhouding tusschen rijk en gemeen-
N. R. Crt. I ten> doordat het rijk de uitkeering aan de ge-
- i -- meenten, speciaal de i
financiën nieïin de waï'doör te' hoo^ uitgaven I dót gebied. Ook de Arbeidswet vari 1922kent I
maar door gebrek aan draagkracht der bevol- dat beginsel reeds, immers door samenwerking
king Men vergelijke bv. de draagkracht van van werkgever en -nemer kan van de daarin
Wassenaar eens met die van enkele plaatsen in I vastgelegde arbeidstijd worden afgeweken Dien
’t Noorden. Bij de regeling der financieele ver- I weg moeten wij op, de staat bhjve slechts con-
houding tusschen rijk en gemeenten, dient dus I troleur. -.„.„.i,.,,. in
rekening gehouden met de uiteenloopende draag-I Wij denken ons de medezeggingschap
kracht dezer laatsten. Spr. heeft het hierover de eerste plaats toegepast voor het geheele be-
ebben, omdat waarschijnlijk de kwestie drijfvoor iedere onderneming of individu af
vrijkomende gelden op de staatsbegroo- I zonderlijk die medezeggingschap in te voeren
en I zou nu dwaasheid zijn. Is zij eenmaal al door-
gevoerd voor een bepaalde tak van bedrijf dan
I kan misschien in de verre toekomst medezeg-
K I gingschap in elke onderneming van zoo’n bedrijf
I daarvan het gevolg zijn, want we leven in een
S I zich steeds ontwikkelende maatschappij. De
H j medezeggingschap in het bedrijf is echter een -
...L.j nu geplukt kan, hoe het zich I la)]d Jn Holland zijn als vertegenwoordigers
ontwikkelen zal, moeten wij af
wachten. Spr. is er van overtuigd, dat ook het
de publieke belangstelling zal verdwijnen.
richtte een woord van hartelijken dank tot den I '^htigers'is zij degeen, die ’t diepste voelde
lovnn in PPM I r
5b
