2000 200
NIEUWSTIJDINGEN.
Ollitiiil Organ dar iisM imL
- annex SNEEKER COURANT an WYMBRITSERADEEL
Otiiciéd gedeelte.
Brandenburgii Co.,
w
flo. 44
E«rsto Blari
van
vorige week twee tweejarige cursussen ge-
I
I
43e JMIKGARG
Abonnementper jaar f 2.50 fr.
post f3.60.
Advertentieën 9 ct. p. regel. Inge
zonden mededeelingen hooger, bij
Abonnement belangrijke korting
Advertentiën worden tevens gratis ge
plaatst in de SNEEKER COURANT
OIST8UA&8 os VRUTDA&SA YGSTL
UStfWOKÏ
Smsss 1SG.
WOEISDAB MAART IM7
Volgens voorwaarden overeengekomen met de Hollandsoha Algemeens. Verze-
kerings-Bank te Schiedam zijn onze abonné’s verzekerd tegen ongelukken voor
HINDERWET.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van SNEEK maken bekend:
dat ter secretarie ter inzage ligt een ver
zoek met bijlagen van:
S. HEEREMA, graanhandelaar, aldaar
om vergunning tot het oprichten van een
door een, electromotor van 10 P.K. in wer
king te brengen inrichting voor het trans-
porteeren, breken, reinigen en wegen van
granen, in het gebouw aan het Kleinzand
No. 77, kadastraal bekend gemeente Sneek,
Sectie B. No. 3673;
dat op Woensdag, den 16 Maart 1927, des
middags te 12 uur ten gemeentehuize al
daar gelegenheid zal worden gegeven om
tegen het verzoek bezwaren in te bren
gen en deze mondeling en schriftelijk toe te
lichten en dat zoowel de verzoeker, als zij
die bezwaren hebben in te brengen, gedu
rende drie dagen voor evengemeld tijdstip
ter secretarie, in de gewone bureau-uren,
van de ter zake ingekomen bescheiden ken
nis kunnen nemen.
De aandacht wordt er inzonderheid op
gevestigd, dat, volgens de heerschende op
vatting, slechts tot hooger beroep gerech
tigd zijn zij, die voor het Gemeentebestuur
of een of meer zijner leden zijn verschenen,
ten einde hunne bezwaren mondeling toe te
lichten.
Sneek, den 2 Maart 1927.
deelnemers, aan de onderstaanden de uit-sche afdracht van de afdeelingen aan de
F. P. C. worde van 10 cents op 12^ cents
per lid gebracht, aangenomen.
Punt 18: In overleg met het Gewest I van
den J. V. O. wordt weer in 1927 een wed
strijdendag of iets dergelijks voor J. V.
O.ers gehouden, werd evenals punt 19: Op
de groote tentoonstelling der Friesche Mij.
warden kome een stand van het R. D. M.
geheel of gedeeltelijk op kosten der F. P. C.
aangenomen.
De heer Wepster, hoofdbestuurslid, hield
eene inleiding over het concept-nieuwe
drankwet.
Er waren 103 afd. vertegenwoordigd.
In de pauze werd voor de afgevaardigden
in de Friso-bioscoop vertoond een film
Polikoesjka, naar een novelle van Tolstoï.
Deze film, die een sterke drankbestrijdings-
tendenz heeft, is door het Instituut voor Ar
beidersontwikkeling ook beschikbaar ge
steld voor de afdeelingen der Nederland-
sche Vereeniging. l. C.
De Limburgsche Liga in actie.
Het directorium van de Limburgsche
Liga heeft aan den voorzitter van den
ministerraad het volgende telegram gezon
den:
Limburgsche Liga, ziende critiek wor
denden toestand o.a. van iMaastrichtsche
Danseresje, als Banketbakker, Sigaar,
Prinses en Bromtol, dwarrelden in bonte
mengeling van kleuren voorbij een men-
schelijke pop, die het blijkbaar niet best
kon ,^„rdragf.t\ eri al gauw haar nauw
Een schrikwekkende jury gehuld in
na défilé der
Van de oudste klas ontvingen diploma’s:
hartelijken M. Abbinga, B. Brandsma, W. Begemann,
In de pauzen heeft de heer Niemeijer van hier Bakker te ijlst, J. van de Bank"te'fiéeg
het publiek vergast op eenige voordrachten, Dijkstra en B. Hiemstra te Nijland
Friesch en Nederlandsch, welke buitengewoon i Grondsma te Oosthem, F G de long
in den smaak vielen. - - J
Centraal Drankweer Comité.
In de „Harmonie” sprak gisteravond,
voor bij het Centraal Drankweer Comité
aangesloten vereenigingen Ds. Kiehl van
Hoorn.
Na een kort openingswoord van den heer
Vonk, waarin hij allen welkom heette, in ’t
bijzonder ds. Kiehl, en verder z’n spijt be
tuigde dat het dubbel kwartet niet kon mee
werken, wegens ziekte van eenige der leden,
gaf mej. D. Zijlstra, begeleid door mej. S.
de Leeuw Jongkindt een paar zangnummers
ten beste.
Hierna nam Ds. Kiehl ’t woord. In goed
gekozen bewoordingen, doorweven met
sprekende voorbeelden wijst spr. nog eens
op de treurige excessen en slechte invloe
den van het drankmis- en -gebruik, en gaat
dan nog eens na de verschillende zijden,
waarvan men ’t drankmisbruik kan be
schouwen,
Verder vestigt spr. de aandacht op de
tegenwoordige georganiseerde tegenstand,
en zegt dat we maar ai te vaak vergeten
dat de strijd, welke we strijden, ernstig is.
Spr. gaat dan na de herkomst van de
blauwe kleur, het symbool, waaronder de
onthouding zich schaart, en wijst er op, tot
welke dingen men b.v. in Noorwegen kwam
toen de verbodswet daar werd aangenomen,
hoe men daar door allerlei listigheden aan
alcohol trachtte te komen.
Spr. zegt dat ’t hoog tijd wordt dat de
invloed van den drank gefnuikt wordt en
wekt iedereen op om met nieuwe energie
aan dezen strijd deel te nemen.
Spr. noemt dan nog eenige getallen en
cijfers der drank-accijnzen. In 1920 werd 1
millioen H.L. jenever veraccijnsd, in 1925
bedroeg dit ’t dubbele n.l. 2 millioen H.L
De opbrengst van de bieraccijns bedroeg in
1925 f 12.555.000.—.
Van wijn werden in 1920 84.000.000 H.L.
veraccijnsd, in 1925 125.000.000 H.L. Hier
van bedroeg de opbrengst in 1925 2 ton
meer dan in 1924.
Vervolgens wijst spr. nog op verschenen
brochures, o.a. van de hand van Ds. Mon-
tijn, Daum en Ds. v. Krevelen.
Met nog een opwekking om toch vooral
niet te verslappen in de medewerking tof
verwezenlijken van ons verheven doel, be
sluit spr. zijn rede.
Hierna zongen de twee meergenoemde
dames nog een tweetal liederen, welke zeer
In, zijn sluitingswoord betuigde de heer
i over de geringe op
komst, doch spr. hoopte dat de aanwezigen
iets zouden meedragen van de begeeste
rende rede van Ds. Kiehl en dat men daarop
zou voortbouwen.
Verder bracht de heer Vonk, namens alle
aanwezigen een woord van welgemeenden
dank aan Ds. Kiehl en de dames die hebben
meegewerkt, deze avond zoo goed te doen
slagen.
Bij den Inspecteur der registratie en
domeinen alhier is f425 gewetensgeld ont
vangen wegens te weinig betaalde vermo
gensbelasting.
De heer Mr. P. de Lange, tijdelijk R‘g« v°ort te zetten met....„.„.o
adjunct-inspecteur der directe belastingen lokte nog al eenige discussie uit. Sneek had
te Vlaardingen, vroeger aan de inspectie 2e
afd. alhier, is benoemd tot rijksontvanger
te Brielle.
Bal Costumé „Studiesport”.
Bovengenoemde H. B. S. vereeniging gaf
Zaterdag jl._in de Harmonie een gecostu-
.r I was feestelijk versierd,
terwijl de omhulde lampen een gezellig
grijpen door regeering. Protesteert tegen
passieve houding landsbestuur, dat zuide
lijke industrie onvoldoende behartigt, waar
door daarvan afhankelijke bevolking tot
armoede vervalt. Verwacht sprekende da
den ten bate van door noordelijke handels
politiek gedupeerden.
Zes woningen afgebrand.
Gisternacht heeft een felle brand te Strijp,
bij Eindhoven, zes arbeiderswoningen in de
asch gelegd. Zeven gezinnen werden hier
door dakloos. De brand is ontstaan in de
woning van den arbeider Verbeek en breid
de zich zeer spoedig over alle zes woningen
uit. Aan blusschen viel niet meer te denken.
De gemeentelijke brandweer en de brand
weer van de N. V. Philips hebben de belen
dende perceelen gespaard. De kinderen kon
den met moeite gered worden. Een hond
.v.. ,au 4.UVV tui Uirecieur var *^wam in de vIammen om- Afgebrand zijn
Pasma) benoemd met 73 stemmen de heer vT v B°P°nS’ Kn’
- - - mugs, v. d. Ven, Van Es en Verbeek. De
schade wordt in hoofdzaak door verzeke
ring gedekt.
Brand bij een film-vertooning.
Te Horst (Limb.) is bij een filmvertoo-
ning in de zaal van het mannenkoor een
film in brand geraakt. Het vuur tastte ook
andere films aan, en aan blusschen viel door
de paniek niet te denken. Het publiek storm
de naar buiten en sloeg de ruiten stuk om
een uitweg te vinden. Eenige mannen en
vrouwen liepen snij- en brandwonden op.
Ernstige ongelukken hadden er niet plaats.
Het vuur werd tot een hoek van de zaal be
perkt. Ongeveer 3000 meter film en het film
apparaat zijn verbrand.
Een knap bankbiljetten-vervalscher.
Op Dinsdag 8 Maart wordt te Maas
tricht voor de rechtbank een interessante
zaak behandeld. In October van ’t vorige
jaar werd te Eysden een Engelsch bankbil
jet uitgegeven van 100 pond sterling. Het
biljet passeerde eenige banken te Maas
tricht, een paar banken in Holland lieten
het grif doorgaan zelfs een paar banken in
Engeland, totdat het door een kassier van
de Bank of England als valseh werd her
kend en wat meer zegt, ’t weid ook herkend
als werk van den Hollander L. W. H., die
al eens meer Engelsch bankpapier had na
gebootst en als echt had uitgegeven. Wij
hebben dat vervalschte bankbiljet van 100
pond sterling en één van 50 pond, dat hij
vroeger al eens had uitgegeven, gezien en
vergeleken met een echt biljet van dezelfde
waarde en het frappantste van de geschie
denis is, aldus de „Maasb.”, dat de valsche
biljetten, geheel uit het geheugen met de
pen zijn nageteekend. Het nogal samenge
stelde watermerk is prachtig nagebootst en
als men hoort op welk een eenvoudige
wijze hij ’t heeft uitgevoerd, dan staat men
werkelijk een oogenblik versteld. En de
man, die thans in het huis van bewaring
te Maastricht is gedetineerd, is volstrekt
niet achterhoudend. Op de meest verbluf
fende wijze toont hij aan den rechter-com-
missaris, hoe hij dat alles heeft klaarge
speeld. Er bevindt zich in handen van den
onderzoek-rechter een portefeuille met
zeker een honderdtal teekeningen van den
meest uiteenloopenden aard, alles zeer
origineel en oorspronkelijk! en die alle hier
tijdens ’t voorarrest geteekend. Er zijn tee
keningen van villa’s en landhuizen bij, om
geven door een tuin met een bosch als
achtergrond, zóó schitterend in aquarel uit
gevoerd, om ze zoo als wandversiering in
den salon op te hangen. Een ontwerp voor
een loodsgebouw voor Rotterdam, in den
vorm van het commandodek van een Oce-
aanstoomer, trekt bijzonder de aandacht.
Modellen met bijbehoorende platte gron
den van winkels, van villa’s, landhuizen,
flatgebouwen, arbeiderswijken, tuindorpen,
kerken, gezellige interieurs van woningen
met meubels van oorspronkelijke teekening,
ja, er is zelfs een geniaal geteekend plan
van een stadhuis voor Amsterdam met
plattegrond.
Een ongeluk met een exprestrein van
Manchester naar Londen.
Zondagavond zijn te Penistone (York
shire) 32 menschen gewond bij een botsing
tusschen den exprestrein van Manchester
naar Londen met een enkele locomotief.
h™ tata ta",,?, 'Ti1'8 den kond“
I gehouden n ontPlooien> en werden Omlaag
geloofde prijzen toe:
le prijs (Dames) Mej. D. v. Ham „Per
zische Prinses”.
2e prijs Mej. D. Jensma „De Nacht”.
le prijs (Heeren) H. Koopmans „Pier
rot”.
2e prijs L. Soutendijk „Poolsch Edel-
maJ1 van Landbouw in September 1927 te Leeu-
Een door den heer de Boer aangeboden
prijs voor ’t origineelste costuum werd toe
gekend aan Mej. E. Nijhof. (Korenschoof).
Ter afwisseling werd „Der Ehe Automat”
opgevoerd, een aardige geestige operette,
welke goed voorgedragen werd, hetgeen het
hartelijk applaus aan 't eind ook wel be
wees.
De big jazz-band van den heer Beijtschat
c.s., wist ook 't verdere deel van den
x avond, goed de stemming er in te houden,
staatspensioen komt door te zorgen dat in de terwijl door ’t bestuur nog eenige aardige
Provinciale^ Staten een zoo groot mogelijke balattracties waren bedacht.
Een leuke avond.
Huishoudschool.
Aan de Huishoudschool te Sneek zijn de
Jelsum, F. van der Meuten te Joure^ M° de
Roos te Stavoren, J. Schürer te Tjerkgaast
en L. Wind te Oppenhuizen.'
Bij de jongste klas werden diploma’s uit-
gereikt aan: B. van der Brug, D. Bruinsma,
i D. Rinsma, G. H. S. Sikken, G. Sijperda en
S. Takoma te Sneek, A. de Boer te Hinde-
loopen, I. Grunstra en A. de Jong te Schar-
t negoutum.
Aan één van de leerlingen der jongste
klas kon geen diploma worden gegeven.
Geslaagd te Utrecht voor het Theor.
Tandheelkundig examen, le gedeelte, onze
vroegere stadgenoot de heer J. O. Tromp.
HEERENVEEN; 28 Febr. In de heden ge-
houden buitengewone algemeene vergade-
i ring der Onderlinge Friesche Landbouw-
paarden Verzekeringsmaatschappij werd op
een salaris van f2500 tot directeur (vac
pL.
W. de Boer te Oranjewoud. Op den heer J.
Sijbesma, veearts te Heerenveen, waren 58
stemmen uitgebracht.
Friesche Propaganda-Commissie
De F. P. C. der Ned. Ver tot afsch. van
alcoh. dr., hield Zondag te Leeuwarden
haar jaarvergadering.
Bij de begroeting werden door de af-
deeling Sneek enkele opmerkingen gemaakt
ten aanzien van de toelage aan den secre
taris. Na korte bespreking werd besloten,
dat de commissie dit punt in haar vergade
ring eens zal overwegen.
Na korte bespreking, waarbij vooral de
afdeeling Franeker opwekte om de komende
betooging voor P. K. op Hemelvaartsdag
zoo groot mogelijk te maken, werd het vol
gende punt:
10. In samenwerking met het Blauwe Week-
Comité worde dit jaar in Leeuwarden voor
de drie noordelijke provinciën op Hemel
vaartsdag een meeting voor Plaatselijke
Keuze gehouden, aangenomen.
Hetzelfde geschiedde met het volgende
voorstel:
11. Zoo mogelijk worde op Ameland dezen
zomer óf op Pinkster, óf op een Zondag
met dubbelen dienst een meeting gehou
den in den geest van een blauwen Zondag,
al of niet in samenwerking met een onthou-
derskoor; terwijl bij punt 12. In samenwer
king met het R. D. M. op Ameland gehou
den, door enkele afdeelingen op de groote
kosten, welke deze actie met zich zou bren
gen, werd gewezen.
De afdeelingen Gorredijk en Oosterwolde
bepleitten het nut van de provinciale mee
ting in hunne plaatsen, waarna besloten
werd, dat in overleg met de federatie Op-
sterland en Ooststellingwerf, de plaats voor
de meeting zal worden bepaald.
Punt 14. De F. P. C. overwege de moge
lijkheid in de Blauwe Week van 1927 een
klein gezelschapje te formeeren, dat in een
autobus op verschillende avonden in onder
scheidene plaatsen optreedt voor de propa
ganda, werd krachtig ondersteund, door
Sneek en Metslawier en met algemeene
stemmen aangenomen.
Punt 15. De F. P. C. overwege de mo
gelijkheid om, als nr. 1 van de Blauwe Rige
verschenen is en de aftrek goed gaat, de
t een 3-tal nummers,
bezwaar tegen de uitgave van fïèöö'vöor
dit doel en vreesde een fiasco. Ook Leeu
warden maande tot voorzichtigheid. St.
Anna Parochie steunde het voorstel, waar
na de voorzitter wees op hetgeen ’t Friesch
onthouderskoor voor de Friesche kuituur
had verricht en van meening was, dat, nu
de belangstelling voor het Friesch toene
mende is en het „boerenfriesch” heeft afge
daan, voor de F. P. C. een taak in dezen is
weggelegd. Het slot der discussie, waarbij
door een der afgevaardigden staande ter
vergadering 100 ex. werden besteld, was,
dat ook dit punt werd aangenomen.
Punt 16. De jaarvergadering der F. P. C.
spreke de wenschelijkheid uit, dat de afdee
lingen hare openbare zomer-propaganda
zooveel mogelijk regelen in overleg met de
F. P. C., werd na enkele opmerkingen van
de Lemmer en Heerenveen aangenomen.
Na bestrijding van de afdeelingen Frane- l
ker en Harlingen werd punt 17: De jaarlijk-11
Sb
Bld. Ir geval wan over-
1£ gid. hij verlie
*v van een vinger
lijden bissen 30 d.
meer
ons
I
n
het
ons
fild. bij verliep van
een wijsvinger
de 65-jarigen en ouderen f3 kregen. Men zij
echter gewaarschuwd, die bepaling is bestemd
uit te sterven, in de toekomst krijgen alleen de
verplicht en vrijwillig verzekerden de uitkeering!
Wij hebben die overgangsbepaling alleen ge
dwongen aanvaard en op afbetaling. Wij zien
maar al te goed dat het vraagstuk niet opgelost
kan worden door deze twee verzekeringsstelsels.
Hoe langer ze werken des te meer oudjes zullen
onverzorgd achterblijven.
De eenige juiste weg is die van het staats
pensioen en zoolang de rechtsche partijen die
weg niet gaan, krijgen we geen staatspensioen.
In de bond voor Staatspensionneering is plaats
voor iedereen en hij heeft ook nu weer een taak
te vervullen bij de komende Statenverkiezingen,
door de partijen te polsen hoe zij tegenover dit
vraagstuk staan. De Provinciale Staten kiezen
immers de Eerste Kamer. Laat ons zorgen dat
in deze Eerste Kamer een meerderheid voor
dit vraag-gewaardeerd werden.
i
onderen op gekomen, de leden van den bond Vonk zijn leedwezen
gesteld,
ten
zoo
aan een
JIEÜWE SNEEKEE CDDRAEÏ
old. bij verlies van <7E gld. bij verlies CA
IvV eénhand,voetofoog iv van een dnim. vv
meerderheid daarvoor komt. Spr. wekt op bij
die verkiezingen op voorstanders van Staats-
pensioen te stemmen, opdat ook de uitslag dezer
verkiezingen voor de voorstanders van het i
Staatspensioen een reden tot verheuging zij.
De vergadering was geopend door den heer ëindigd.
Staatspensionneering.
Voor de afd. Sneek van den Vrijz. Deni. Bond
en den bond voor Staatspensionneering sprak
gisteravond in Amicitia het Tweede Kamerlid
Mr. Oud over bovengenoemd onderwerp.
Spr. betoogde dat het vraagstuk van
•staatspensioen inderdaad de aandacht van
volk verdient, al moest propaganda er voor niet
noodig zijn, omdat het doel van den
bond reeds bereikt moest zijn. Spr. vreest dat
het ijveren voor dit doel echter wat verflauwd
is, wat ’t gevolg is van de invoering der ouder
domsrente; velen meenen dat dit eigenlijk het
staatspensioen is. Dat is het echter niet; wat
nu op staatspensioen gelijkt, is voorbestemd uit
te sterven en ais er geen wetswijziging wordt
ingevoerd, zal het over zeker aantal jaren blij
ken hoe noodig de propaganda voor ons
ideaal is.
Spr. wil eerst iets zeggen over de rechtsgrond
van het staatspensioen. We leven niet meer in
den tijd van de overheeisching der liberale
staathuishoudkunde, die leert dat de staat zich
niet moet bemoeien met het leven van den bur
ger, dus de staatsonthouding propageert. Wij
achten dit thans een zeer liefdelooze leer, deze
leer welke zich schijnt te gronden op de Kaïns-
vraag: „ben ik mijn broeders hoeder?” Toch
waren de grondleggers van deze leer geen har-
telooze menschen, doch zij hebben in hun tijd
met kunnen voorzien dat de vrijheid door hen
gepropageerd in dezen tijd tot zulke misstanden
zou leiden. In het laatst der 18de eeuw was er
wel overheidsbemoeiing en wel in dien zin, dat
Belangen van hen die het goed hadden behar-
ngd werden door de overheid ten nadeele van
e niet-bezitters. Het gildexfrezen bv., opge-
rouwd met de bedoeling de belangen van vak
man en publiek te beschermen, was ontaard
ot een soort bevoorrechting van een bepaalde
le waardoor de bekwame vakman geen vrij
aan meer kreeg. Tegenover deze en andere
i st®lde zich nu het opkomend liberale be-
vrii'hÓ-,4 'ei staats°nthouding, der algemeene
1 aus' En de eerste liberale voorgangers
ien juist met medelijden voor de verdrukten,
\Az-ilne micic)enstanders, vervuld.
vooikf>n>len Ï!et ter rechterz'jde wel eens doen
rkomen, dat overheidsbemoeiing onhistorisch
niet het"’ Ult ,het bovenstaande blijkt wel dat dit
heidsh geVa 1S’ alleen is het karakter der over
heidsbemoeiing veranderd.
schanJ‘berale ’eer dan heeft voor de maat'
bekwfm u100t‘e vruchten voortgebracht; elke
vooruit^ heeft,vrJJ baan gekregen, ontzaglijke
dimt 8 vo]gde daaruit; de staatsonthou-
S X gedurende zekeren tijd een zegen
Ï850 dep.maatschaPP'J Sjeest. Maar omstreeks
oXaan Jen u "I schaduwziiden; de nieuw
gelukt tn in?e,d Kel in het 00gl door het
riik iT g Val der geboorte groeide de een in
^voorrechte, doch zij
viel nu in ?e. groote tegenstelling: arm en rijk,
ook het «i i °°g en daarbii kwam a)s vanzelf
■rees 5^ *n arm” naar voren. De vraag
ten onder deWe Was dat de g°ede krach-
I legenheid niet'bez,ttende klassen niet de ge-
■deel der nol'f e ontwikkeling kregen. Een
geen aandacht e, Puartilen heeft aan die vraag
I den aan d &eschonken en heeft vast gehou-
I hebben zich 1'berale leer- Andere partijen
de sociale kwe^t an.der.e beg'nselen gegrond en
I heid getrokken T a" hT /eer Va” werkzaam'
b'ed van ziekte inv^d^r n°°den °P het ge’
verzor«in<r r- 1vahditeits- en ouderdoms-
dagen’’trade,.B't verzorg’ng van ouden van
■dat der veXk Ste'Se'S °P den voorgrond,
■neering enng en dat van staatspension-
■'voHnderewtaeniShhett °UdSte stelsel en dat is geen
■verzekerimr ha ?et PaSte b'j het Ollde aani de
lang bestal? d °k pa'.tlculler terrein reeds zeer
luit d nS’ kbrandverzekering bv„ waarbij
ramp ?etrX°P engtSt de werkeIiik door een
I Aan d-F f ff nen schadeloos werden £Vo,
grond va7hZeetkedingSStelSeI Hgt de gedachte
I dacht het „draagt elkanders lasten”. En
I men ook bij die andere nooden
verzekeringsstelsel. Zoo ontstond in Duitschland
de groote sociale verzekeringswetgeving in de
tachtiger jaren. In dit verzekeringssysteem heeft
men het verplichte en het vrijwillige stelsel, in
welk laatste geval men de verzekering aanmoe-
digt door van staatswege een bijslag te geven.
De vrijwillige verzekering hebben we hier ook
en overal waar ze is wordt ze een volkomen
mislukking. Men moet haar bekijken uit het oog
punt van de menschen die er buiten blijven. Het
gaat er immers om dat allen die oud en arm zijn
moeten worden geholpen en niet alleen zij, die
in staat zijn de premie te betalen. Langs den
weg der verplichte verzekering gaat het ook
niet voor iedereen, immers die is practisch over
al beperkt gebleven tot de loontrekkenden,
waarbij men zich dus stelt op het standpunt
dat er alleen een arbeidersverzekering moet
zijn. En ’t mooie van wat de Bond voor Staats
pensionneering wil is juist dat hij van den be
ginne af gepropageerd heeft dat een ieder, die
arbeidt, zij het in loondienst of anders, met die
arbeid verricht een plicht tegenover de gemeen
schap, waartegenover men er dus recht op heeft
dat die gemeenschap zorgt voor een onbezorgde
oude dag van alle werkers. Dat nu gaat ook
niet langs den weg der verplichte verzekering,
omdat men den patroon wel kan opleggen de
premie te betalen voor de arbeiders, maar niet
kan dwingen voor zich zelf bv. ook premie te
betalen door middel van deurwaarder of straf
rechter; en meedoen aan verplichte verzekering
is ook niet mo.gelijk voor de man, die eenvoudig
de piemie niet kan betalen.
We hebben dus hier het halfslachtige stelsel
van de verplichte verzekering voor de arbeiders,
de vrijwillige verzekering voor de niet-arbeiders.
De uitkeering is afhankelijk van het aantal
betaalde premies, en we moeten ons de werking
van de wet nu eens voorstellen als de gunstige
overgangsbepalingen, die nu nog werken, heb
ben afgedaan. Een werkman, die dan van z’n
16e tot 65e jaar geen week van plakken over
sloeg, krijgt dan meer dan men nu als ouder
domsrente geniet. Maar als iemand ook maar
een poosje werkloos is geweest of ziek, wordt
er niet voor hem geplakt; hij mag dan zelf wel
plakken, maar daarvan komt in de praktijk na
tuurlijk niets terecht. Een redelijke wet zou de
arbeider die het ’t ellendigst gehad heeft, het op
den ouden dag het gemakkelijkst maken, maar
omdat zoo’n arbeider ongelukkig is geweest
door ziekte of werkloosheid krijgt hij ook nog
een lager pensioen. Hier is dus een verband
gelegd tusschen de werkloosheid en het pen
sioen. Bij de verplichte verzekering is boven
dien het onrechtvaardige dat men groepen
dwingt premies te betalen zonder dat ze kans
hebben ervan te profiteeren. Er zijn n.l. bedrij
ven, waarin bijna geen mensch 65 jaar wordt.
Al die ongelukkigen worden gedwongen te be
talen voor gelukkigen die wel 65 jaar worden.
En ook worden zij niet geholpen, die in hun
jonge jaren in goede doen vérkeerden. Men
komt er dan ook niet met het stelsel der ver
zekering, dat veroordeeld is omdat het zoove-
len onverzekerd laat en dus het oud en arm
niet uit de wereld helpt. Het ideaal dat
voor de oogen moet blijven staan is, dat alle
Nederlanders, bv. op 65-jarigen leeftijd een uit
keering uit de Staatskas krijgen, ook de mil-
lionnair.
Een stelsel vol eenvoud dat ieder karakter
van bedeeling mist. De millionnair wordt van
zijn pensioen niet beter, want hij zal immers
door de belasting, zwaar voor dat algemeene
staatspensioen moeten bloeden. Naar draag
kracht zal men i
pensioen moeten bijdragen. Een der groote
plichtingen van
elkanders lasten” is op deze wijze op veel hoo
ger plan dan dat van de verzekering geregeld.
Te kwader ure heeft men van deze zaak een
politiek vraagstuk in den slechten zin van het
woord gemaakt. Men zegt nu dat het staats
pensioen in strijd is met de chr. beginselen,
maar is het dan in strijd met het woord dat wij
onzen naaste lief moeten hebben gelijk ons zel-
ven? De praktijk leert ons dat er betere oplos
singen zijn dan de verzekering.
Spr. gaat nu de geschiedenis van
stuk na. De beweging voor staatspensioen Is 1
van c
voor staatspensionneering hebben in hun eigen
partijen voor deze zaak gepleit en de linker
partijen er in 1913 toe bekeerd. De vrijzinnige
concentratie voerde in 1913 het staatspensioen
in haar program. In dat jaar moest ook minister
Talma toch een zeer belangrijke stap in de
richting van het staatspensioen zetten, want
als de verzekeringswet was aangenomen zonder
die stap, zou ze een volslagen mislukking zijn
geworden, immers de vruchten er van zouden
eerst eenige tientallen jaren later zijn gebleken.
De rechtsche partijen konden dus ook niet zui
ver aan het verzekeringsstelsel vasthouden en
een overgangsbepaling werd opgenomen, die
bewees hoe voos de bewering was, dat het
staatspensioen in strijd was met de chr. begin
selen. Immers ze verschafte de toen 70-jarigen,
die in loondienst waren geweest, een pensioen
zonder premiebetaling. Door het amendement-
Duys werd dit artikel direct uitgevoerd. Maar
waarom wel een pensioen voor de loonarbeiders
en geen voor bv. de zelfstandige kleine winke
lier? Het was duidelijk dat deze wet niet zoo meerd baf De zaal
zou kunnen blijven bestaan. Het kabinet Cort i - U
van der Linden kondigde dan ook de wet on 5 iehZ a°mnU^a ?mPu6n een Sezellig
het staatspensioen aan, die in 1916 aangenomen I ^.che!nei.la de za?! deden heerschen, waarin
we|d, doch in de Eerste Kamer met haar recht i de Inmiddels binnengekomen deelnemers
sche meerderheid in 1917 strandde In de nieuwe °Pdd<+ °U ea”S onstuiniige- dan weer
Tweede Kamer werd een initiatief ontwerp weer welP^che"6PiSjeHe^’cio0^0» 1
aangenomen, doch de Eerste Kamer verwierp Dan.ZZ Harlekijn,
die wet weer, na verdediging van Mr. Marchant
Was dat met gebeurd dan hadden we al 10
jaar staatspensioen gehad. Toen kwam in 1918
het mimsterie Ruysch de Beerenbrouck en de
Novemherdagen, doch de regeering hield vast ömhuis'êfvTrïiet
aan het verzekeringsstelsel en er kwam een ver-
zekeringswet met de overgangsbepaling, dat zwarte dominörkende
in de belasting tot dit staats-
ver-
de gemeenschap, het „draagt
ger plan dan dat
voorstanders
reden tot verheuging zij.
Mr. P. C. Andreae en werd gesloten door den
heer Tjallema met een woord van 1
dank tot den spreker. M. Huisman en A. C. Nau'ta te Sneek, A. G.
in de pauzen heeft de heer Niemeijer van hier Bakker te Ijlst, J. van de Bank te Heeg 1 --
het publiek vergastop eenige voordrachten,Dijkstra en B. 'Hiemstra te Nijland A. glasindustrie, dringt aan op eindelijk in-
rriesch en Nederlandsch, welke buitengewoon Grondsmn te rinohom p q
