II
I,
I!
s
Nieuwstijdingen.
r
2000
NEDEBLAHDSCHE HlfOIHEEIBlII
4V2olo Pandbrieven a 99 Va °|o
voor 'omwisseling van uitgelote
pandbrieven is de koers V2°/o lager.
GELDEN BESCHIKBAAR
BEROEMDE SNEEKERS.
Mul Ürgaai Isamu Suet
Co. 8S
ZATERDAG 14 MZPISS7
43e JAARGAR
w
I
d,
4,
Een tocht die slecht afliep.
S
16
w.
op billijke voorwaarden.
!s.
d.
Door den architect A. Goodijk alhier,
werd dezer dagen aanbesteed het bouwen
van een catechiseergebouw voor rekening
der Doopsgezinde Gemeente alhier. In
schrijvers waren de h.h.: P. Sijperda f9475,
Gebr. v. d. Meulen f 9340, A. Elzer f 8897,
K. Hiemstra f8843. Begrooting van den
architect f9625. Gegund aan den laagsten
inschrijver.
II. RIENCK BOCKEMA.
Eerste S8a&
Yanelifat
OTIDAGSea TRIJDASBATGFD^
Brandbnburgh Co.,
T.4«f®»s3 1S0s
frp
Arbeid voor 13-jarige kinderen.
Verschenen is het Voorvoopig Verslag der
Tweede Kamer over het wetsontwerp tot
wijziging van art. 88 der Arbeidswet 1919.
Vele leden verklaarden zich met het ont
werp niet te kunnen vereenigen. Zij achtten
het onjuist, het hiaat tusschen den leeftijd,
waarop de leerverplichting eindigt, en dien,
waarop met het verrichten van arbeid in fa
brieken en werkplaatsen mag worden aan
gevangen, op te heffen of te verkleinen door
verlaging van den laatstgenoemden leeftijd.
Zij meenden, dat het verbod van kinder
arbeid, gelijk de Arbeidswet dat tnans kent, i
h. i. dit heilzame verbod worden verkort kabel wondde, en bovendien zijn linkerbeen
„,.o
ten toestand, welke voor het grootste deel tegenwoordigheid van geest om zich op de
zijn ontstaan te danken heeft aan wijzigin- i
gen in ongunstigen zin, in de onderwijswet- eenige kneuzingen en ontvelde handen
pevin? aanpehracht Dp pp n top iiiisfp ma- armen afkwam. Een oogenblik later der..
leerde de wagon en sloeg tegen den berg
wand te pletter. Na op de mijnen voorloopig
verbonden te zijn werden de gewonden te
paard naar het nabijgelegen plaatsje ge
bracht ter verdere geneeskundige behande
ling.
Woensdagmorgen liep een 5-jarig kindje
van v. d. H., wonende in de Anjelierstraat
te Eindhoven, bij een buurvrouw tegen een
gascomfoor, waardoor haar kleertjes in
brand raakten. In zorgwekkenden toestand
werd het kind naar het gasthuis vervoerd,
waar het na eenige oogenblikken is over
leden.
Woensdagnacht halfvier is op het terrein
van de Hoogovens te IJmuiden de gehuwde
smelter D. bij het oversteken van de spoor
baan door een weegwagen gegrepen en on
middellijk gedood.
Een 115-jarige Surinaamsche?
De „West” vertelt:
Aan de Tourtonnelaan te Paramaribo
woont een oud vrouwtje, Adolphina Elisa
beth Boomstruik, die voor zoover men kan
nagaan, 115 jaar oud zou zijn. Bij de
Emancipatie (de afschaffing van de slaver
nij) was zij moeder van een talrijk kroost,
De onbewaakte overwegen.
Het 9-jarige dochtertje van den heer
Drenth te Rijssen is bij den onbewaakten
overweg aan de Wierdensche straat aldaar
door een locaaltrein gegrepen en gedood.
Het meisje wilde per fiets den overweg i
oversteken.
De directie van de Nederlandsche Spoor
wegen heeft besloten de bewaking van den
overweg nabij de halte Zoeterwoude op te
heffen.
Volkssanatorium te Appelscha over 1926,
zijn in dat jaar in de stichting verpleegd 232
patiënten, van, wie 101 mannelijke en 131
vrouwelijke.
Op 31 December waren aanwezig 110 pa
tiënten; het getal verpleegdagen bedroeg
33.928. 226 patiënten waren er met een
chronisch longlijden. Bij hun opnemen wa
ren 114 patiënten in een dusdanige stadium,
dat een redelijke kans op herstel binnen af-
zienbaren tijd door doelmatige behande
ling aanwezig was. Het lichaamsgewicht
der 100 vertrokken patiënten was tijdens de
kuur met gemiddeld 7.4 K.G. vermeerderd.
Wat de- provincie van herkomst betreft,
kwamen er o.a. uit Groningen 74, Drente
17 en Friesland 134.
De exploitatie-rekening van het sanato
rium sluit in debet en credit met fl 14.030.69.
Waterleiding gebied Leeuwarden.
De raad van Bolsward besloot, met alge-
meene stemmen, tot aansluiting bij de wa
terleiding, gebied Leeuwarden.
Een ijspaleis in Den Haag.
Aan B. en W. van Wassenaar zullen bin
nenkort plannen ter goedkeuring worden
aangeboden voor een te bouwen ijspaleis.
Het terrein, waarop het gebouw eventueel
zal verrijzen, is 25000 M.2 groot. Behalve
een ijsbaan hoopt men om het gebouw acht
tennisbanen aan te leggen, terwijl in de hall
van het gebouw winkels en buffetten zijn
gedacht. De ijsbaan zal worden omgeven
door loges, waarin kan worden gedineerd.
In de loges zullen 1700 plaatsen komen,
terwijl op het ijs plaats komt voor 4500
stoelen. Óp de eerste verdieping is een ca-
baretzaal geprojecteerd. Onder de hall in
het sousterrein zijn kegelbanen gedacht,
verder 18 koelcellen, een ijsfabriek, een
autogarage met autoherstelplaats, wijnkel
der, machinekamer, enz. enz. Langs de koel
cellen is een rijweg voor vrachtauto’s ge
projecteerd, want de bedoeling is de cellen
aan poeliers en comestibleszaken te ver
huren.
Het plan is de entréeprijzen laag te hou
den. Men denkt ongeveer 50 a 75 cent. Al
leen voor ijsballetten, wedstrijden, enz.,
zullen hoogere prijzen vastgesteld worden.
Voor den entréeprijs mag men ook rijden.
Belastingontduiking.
De rechtbank te Breda heeft den 43-jari-
gen C. P. S., leerlooier te Rijen, wegens het
doen eener onjuiste aangifte zijner belas
ting, veroordeeld tot een boete van f 2000,
subs. 5 maanden hechtenis, overeenkomstig
den eisch.
Abonnement: per jaar f 2.50
post f 3.60.
Advertentieên9 ct. p. regel. Inge
zonden mededeelingen hooger, bij
Abonnement belangrijke korting
Advertentiën worden tevens gratis ge
plaatst in uc SNEEKER COURANT
Zijn kloosterstichting Thabor bij Tirns. (Slot;.
Aan den zoon van den Bolswarder scheepsbouwer heeft
de Friesche historiographic groote verplichtingen. Wat hij
met den eerwaarden prior Worp in de eerste'helft der 16e
eeuw in het klooster der Reguliere Kanunniken te Thabor
bij Sneek op papier en perkament heeft vastgelegd ten
aanzien van de belangrijkste historische feiten en vooral
van wat er in hun dagen geschiedde, dwingt nog onze
bewondering af, eischt onze dankbaarheid en vraagt om
belangstelling.
Met deze bewering besloten we een vorige maal ons
artikel, thans willen we ze aan de hand van eenige authen
tieke getuigenissen staven.
Daar is op de eerste plaats de beschrijving van het
klooster zelf, zijn lotgevallen en die zijner bewoners, van
welke alle Petrus van Thabor ons interessante dingen
vertelde in zijn kroniek. De gebouwen van het convent
besloegen een groot oppervlak, en het geheel maakte een
smaakvollen en gróotschen indruk. De schrijver somde
de voornaamste gebouwen van het complex op in deze
volgorde: bakhuis (bakkerij), schoenmakershuis, bouw
huis, molkenhuis, waschhuis, poorthuis, ziekenhuis, brouw
huis, koehuis (koestal), dormters (slaapvertrekken),
kloosterkerk, sacristie en kapittelhuis; verder een binnen
hof, tuin, bosch en boomgaard. Al deze samenstellingen
met -huis klinken zeer on-Hollandsch en bewijzen nog
duidelijk hun Friesche afkomst en dito omgeving: „büt-
hus”, Friesche woord voor koe- of veestalling; „molken-
hüs” of „-kelder” voor het vertrek, waar eertijds de melk
ter verzuring werd weggezet; evenzoo „bakhüs”, „wask-
hüs”, enz.
Met betrekking tot de lotgevallen van het klooster en
zijn bewoners wist de schrijver ook veel voor het nage
slacht te bewaren, waarvan hier slechts enkele losse noti
ties kunnen volgen. In 1476 was een groote sterfte onder
het vee, waardoor ook de veestapel van het klooster op
één dag met 8 beste koeien verminderde, wel een bewijs,
dat het veeteelt- en zuivelbedrijf op de kloosterweiden en
achter de kloostermuren van beteekenis waren. Het was
dan ook een groot ongerief, ja schade en achteruitgang,
als het convent voor korter of langer tijd opgescheept zat
met de inkwartiering van stroopende en plunderende sol
daten. Zoo op „een Woensdach 1495 quam Daem van
Tiel en Joncker Slens mit sommige ander in ons doester
to Thabor ende si aten ende droncken. Ende Daem van
Thiel begheerde van onse Pater ende Procurator dat si
hem een broeder wolden mede gheven, die soe cloeck waer,
dat hi een bootschap conde doen binnen Boelzwert tot
Juw Jonghema, want hi begheerde spraek mit hem te hol
den; alsoe dattet ons oversten van mij begheerden, dat
een wagon van de kabelbaan, die dezen aan
den trekkabel verbond, los te maken, waar
door de wagon langs de c.a. 400 Meter
hooge helling naar omlaag dreigde te stor
ten. Toen de werkman, het gevaar zag,
wierp hij een kabel naar omlaag naar de
daar aanwezige werklieden, om de wagon
te houden, doch dezen misten. Iets verder,
aan de helling, stond de bedrijfsleider, de
Nederlandsche ingenieur Pino uit Haar
lem, die de kabel greep om den man te
redden. De wagon had echter intusschen
zulk een vaart gekregen dat de heer Pino
v.v me...o n.v.)v, werci medegcslcurd en omlaag geslingerd,
ongerept behoort te blijven. Allerminst mag waarbij hij zijn handen aa'n de slippende
h. i. dit heilzame verbod worden verkort kabel wondde en bovendien zijn linkerbeen
om een einde te maken aan ’n ongewensch- brak. De wericman had intusschen nog de
draagkabel te werpen, zoodat hij er* met
i en
afkwam. Een oogenblik later derail-
Zondagmorgen verlieten twee weesmeis
jes, Tonia Geuk en Mina Bos, het weeshuis
te Rotterdam en keerden daar niet weer
terug.
De politie werd met hun vermissing in
kennis gesteld en deze deed nasporingen
naar de beide meisjes. Dinsdagmorgen zijn,
zij in Haastrecht bij Gouda teruggevonden.
Zij werden op transport naar Rotterdam ge
steld en deden daar bij de politie het vol
gende verhaal:
Reeds geruimen tijd had het tweetal plan
om het weeshuis te verlaten. Zij vonden de
vrijheid heel wat prettiger dan het verblijf
in het gesticht en Zondagmorgen spraken
zij af elkander des middags te vier uur te
ontmoeten, nadat zij bij hun respectieve
families waren geweest. Een van de meis
jes kwam nog in het weeshuis terug, voor
gevende iets vergeten te hebben, doch met
de bedoeling een tweetal werkjaponnen te
halen.. Zondagnamiddag zijn zij op weg
gegaan naar Gouda. Onder Capelle a.d. IJs-
sel hebben zij zich in een boschje van hun
Zondagsche kleeren ontdaan en Tonia
Geuk, die bang was, dat men ook aan hun
ondergoed, dat gemerkt was d^gr het wees
huis, de herkomst zou herkennen, trok alle
onderkleeren uit. In -flanel en werkjapon,
dus zeer dun gekleed, zetten zij de reis
voort. Inmiddels was de duisternis ingeval
len en de meisjes overnachtten aan den
berm van den weg. ’s Morgens in de vroegte
vonden voorbijgangers hen daar liggen. De
meisjes vertelden hun op weg te zijn naar
Gouda en omdat zij geen geld hadden,
daarheen te loopen. Maandagmorgen pas
seerden. zij genoemde stad en raakten toen
aan het dwalen. Tegen den avond zakte
Tonia Geuk bewusteloos ineen. Zij werd
geheel blauw en het andere meisje dacht,
dat zij overleden was. Laatstgenoemde pro
beerde hlup te vinden en aan twee jongens,
die zij ontmoette., vertelde zij wat gebeurd
was.
Al spoedig bleek, dat Tonia niet dood
was en door de beide jongens uit Haas
trecht afkomstig, werden de meisjes meege
nomen. Wat zij precies met het tweetal
moesten beginnen, wisten de jongens niet.
Een hunner bracht de „vluchtelingen” in. een
schuur van zijn boerderij onder dak. Hij
verschafte hun een paar bossen stroo,
waarop zij konden liggen. Dinsdagmorgen
zou hij dan wel verder zien, maar thuis ver-
I telde hij niets. Des morgens vroeg ontdekte
de weduwe B., de bewoonster van de boer
derij de twee meisjes echter. Zij waar
schuwde de politie en aan deze vertelden
de meisjes, dat zij ontvlucht waren uit het
weeshuis te Rotterdam. In Rotterdam aan
gekomen, verkeerden de kinderen in zoo’n
desolaten toestand, -dat de politie voor
Tonia Geuk de hulp van den Geneeskundi
gen dienst moest inroepen. Met een ern
stige longontsteking werd zij in het zieken
huis opgenomen. Het tweede meisje, Mina
Bos, werd elders onder dak gebracht. Deze
avontuurlijke tocht liep dus voor de meisjes
anders af dan zij hadden gedacht en de vrij
heid bleek minder prettig dan zij zich had-
den voorgesteld.
Verloting Ambachtsschool Sneek.
Woensdagmorgen had de verloting ten
behoeve van de Ambachtsschool alhier
plaats. De prijzen vielen op de achter de
pamen der voorwerpen geplaatste cijfers,
tuinschoffel met steel 478, 190, 645, 238;
tuinhark met steel 1001, 280, 211, 1668,
1426, 1768; 2 papierbakjes 383, 1780, 896,
[500; puthaak met steel 1459, 978, 1643;
plaggenstok (geverfd) 624; groentehakbord
piet mes 1134; Amerikaansch linnenrekje
p415; groot linnenrek (geverfd) 452; strijk
plank 1599; groentehakbord 420; vlaggen-
ptok (geverfd) 586; bijl met steel 1131,
H14, 1703; 5 tafelborden 1534, 602, 1016;
PO vierkante bloemstokken 1366, 73, 1263;
[20 ronde bloemstokken 1709, 264; 10 id.
K5; 2 bloemtafeitjes 1594; 2 id. (kleine)
pS4, 984; 6, 638, 1744, 922, 1788; 10 tafel-
[bordjes 1448, 1642, 1779, 648, 676, 1468;
2 bloemtafeltjes 1604, 66, 1615, 799, 903,
>378, 200, 1673, 287, 1215; handdoekrekje
2 latten 1753; id. 3 latten 1458, 692, 272;
handdoekrekje 589, 668, 705, 683, 1195,
1214, 962, 655, 1626, 992, 1486, 1146, 1020,
[32, 1318, 1560, 980, 175, 1646, 453, 359;
groentehakbord 362; handdoekrekje 738,
P18; linnenbakje 818, 570, 105, 1598, 906,
467, 1622, 1724, 1460, 1359, 415, 1561,
|697, 598, 135, 50, 1480, 1079, 1401, 427;
pakbord 424, 263; poetsdoos 1494, 1624,
I1 14; tuinhark met steel 1408, 38, 948, 783,
1*172, 132, 203, 1283; tuinschoffel met steel
1'533, 441, 1302, 545, 126, 481, 236, 583;
P'J met steel 273, 506, 580, 101, 1503, 434,
f747, 284; staand linnenrekje 1400, 812,
R 1583, 1678, 1532, 1577, 93, 681, 1135,
I 181, 1547, 1538; waschschraag 1095;
puleninier (geverfd) 325, 613, 1170, 448,
lioon 417> 1733; huistrapje (geverfd)
'“3, 801. 25, 1349, 538, 722, 1115, 1794,
1563; waschschraag (geverfd) 1660,
hvn waschschraag 1540; kookkachel 1252,
Fnïi doofpot 636> 294, 1119’ I397« 310>
rb4; aschvat (geverfd) 891, 1444, 1719,
483, 711; kolenbak (geverfd) 1644,
Kw 1632> *425; vliegenkastje (geverfd)
hfiP I077> 592> ,154> 1337> 771> 527, '008,
r4' ƒ58, 1248, 1433, 70, 1589, 34, 1062;
Fistrapje (geverfd) 1584, 195, 742, 1097,
F' '240, 521, 1783, 1375, 156, 107, 1574,
(h°u0 en 2 ijzeren stoelen
L8’. 83l z^iintafel (ijzer) met bank en 2
pelen 9, 792; vliegenkastje 71.
VAN DE LEEUWARDER RECHTBANK.
Zitting van Woensdag 11 Mei.
W., 38 jaar, koperslager, te Leeuwar
den V de J-, 46 jaar, venter te Leeuwar-
L n staan terecht wegens bedelarij te Sneek.
L'L Verschillende personen hadden zij op
L- aart jl. een aalmoes gevraagd en hier-
L,peen verbaa' opgedischt, dat zij graag
L r naar Leeuwarden terug wilden, waar
I vr°uw en kinderen woonden, maar dat
|p’ee" Seld voor de reis hadden.
lsca: 4 dagen hechtenis. L. Crt.
U’’ e<jn zitting met gesloten deuren werd
SiippLo F’’ 19 iaar’ kruideniersbediende te
3 "taanden gevangenisstraf geëischt,
I f'ens zedenmisdrijf aldaar. L. Ct.
P°s nagenoeg uitsluitend voor het beroep.
Lpr>e Minister van Financiën heeft voor de
k iSSn8 van artikel 31bis 1 der Wet
kot e..Personeele belasting bepaald, dat
rinuigen, die in de week geregeld voor
Ls bedrijf worden gebruikt, doch
hn u,On!)ags voor genoegen, geacht kun-
hropr>OfeK na.genoeg uitsluitend voor het
FWordOt bedrijf van den belastingplichtige
liet vPr 11 gebezigd, zoodat eventueel hierop
erminderde tarief van toepassing is.
I Volkssanatorium te Appelscha.
|ot\°nrie u.bet verslag van de Vereeniging
p enting en exploitatie van een Friesch
waarvan het jongste kind destijds acht jaar
1 was. Zij is slavin geweest van de familie
brekkige aansluiting van de Leerplichtwet pZage'gtooT ChatihoT De^iSde ^rSw
heeft geen familie meer. Zij is blind, doch
I nog bewegelijk en welbespraakt; Haar fi-
Bevordering der Bijenteelt in Nederland op eer' me’sïe van 12 of 13 jaren.
Brandstichting.
De onbezoldigd rijksveldwachter Eefting
heeft aangehouden den gepens. rijksveld
wachter W. K., wonende te Assen, die door
dezen betrapt werd bij het in brand ste
ken van een boschje te de Haar (gem. As
sen).
De opleiding van Utrechtsche werkloozen
tot metselaar.
B. en W. van Utrecht stellen voor, om
voor den bouw van 56 woningen en twee
pakhuizen een hypothecair crediet te ver-
leenen van f216.750, met bepaling, dat bij
dezen bouw de te Utrecht tot metselaar op
geleide werkloozen in dienst genomen moe
ten worden.
geving aangebracht. De eenige juiste ma
nier om de moeilijkheden op te lossen, za
gen deze leden in een spoedige wederin
voering van de zevenjarige leerverplichting.
Eenige leden waren van oordeel, dat de
organisatie van het Nijverheidsonderwijs
volgens het leerlingstelsel van dien aard is,
dat van een uitbreiding der toepassing van
dat stelsel geen bijzondere moeilijkheden
behoeven te worden gevreesd.
Vele leden verklaarden hun stem aan het
wetsontwerp te kunnen geven. Zij wezen er
o. m. op, dat het totale aantal jongens, t. a.
v. wie het hiaat bestaat, tusschen de 20.000
en 27.000 bedraagt. Een groot deel van
dezen zal nog vrijwillig een zevende leer
jaar doorloopen, een ander deel zal arbeid
vinden in beroepen, welke niet onder het
bereik van de Arbeidswet vallen.
Enkele leden wezen op de wenschelijkheid
van een krachtige bevordering van de vak
opleiding.
Verscheiden leden meenden dat de tekst
van de Conventie van Washington in zake
den kinderarbeid zich tegen de toelating
van arbeid krachtens leerovereenkomst ver
zet. Eenige leden vroegen in dit verband of
in een eventueel achterwege blijven van de
ratificatie van genoemde Conventie wel zulk
een groot bezwaar zou zijn gelegen.
Enkele leden wezen ten slotte op de ge-
en Arbeidswet. heeft geen familie meer. Zij is blind, doch
Boomen en bijen. I nog bewegelijk en welbespraakt. Haar fi-
Het Hoofdbestuur van de Vereeniging tot Suuitje is ingeschrompeld, zoodat zij gelijkt
p ,-x.. nn mmcit» mch io z~»T 10
heeft zich in begin April tot den minister
van binnenlandsche zaken en landbouw ge-
wend teneinde de aandacht te vestigen op
het aanplanten van nectargevende laanboo-
men ter vervanging van den iep. Naar wij
vernemen heeft nu de commissie inzake het
vervangen van den iep zich tot deze veree
niging gericht met het verzoek een opgave
te willen verstrekken, welke boomsoorten in
het belang van den bijenteelt overweging
verdienen om te worden aangeplant.
Ongevallen.
Op de ertsmijnen der Hollandsche erts
winning Maatschappij op Sardinië had een
der arbeiders dezer dagen de onvoorzich
tigheid bij een helling de kleminrichting van
gld. bij verlies EA gld. bij verlies van TE gld. bij verlies
van ean (Uxim. vv een wijsvinger* Zv v&n een vinger
veroverd worden op de Gelderschen en het klooster Aula
Dei bij Scharnegoutum zoowel als Thabor bij Tirns lagen
in den weg, welke door de verschillende benden genomen
werd. Eveneens waren de jaren 1519 en 1522 nog zeer
stormachtig voor al de kloosters om Sneek heen zoowel
als voor de stad zelf, totdat de overgang in handen des
keizers als heer der Nederlanden daaraan een einde
maakte.
Ook andere gebeurtenissen en verschijnselen ontsnapten
niet aan de aandacht van den kloosterbroeder. Zoo ver
telde hij veel van het weer, van natuur- en luchtverschijn
selen e. d., omdat ook deze zaken zijn bijzondere interesse
hadden. Om een voorbeeld aan te halen. In 1519 woedde
er een hevige orkaan over en om Sneek, waarvan Thabor
eveneens erg te lijden had. „Te Thabor in onze clooster
wayde een ijzeren cruce uit die ghevel van die kerck mit
een stuk Bentemer stien, daer dat cruys in ghegoten stont
mit loot endq ghinck voert doer die stien in die ghevel
ende brack soe boven ut die muer van die ghevel mitten
stien ende wayde een groot stuck van die kerck”
Eenige jaren later, in Februari 1524, maakte hij zulk
een buitengewoon zwaar onweer mee, dat ook daarvan
een korte beschrijving moest plaats vinden. „Op onse
Lieve Frouwen dach purificatio des awents omtrent 4 uren
doe quam daer op alsoe swaren weer van donner ende
van blyxem, alsoe dat die een donre slach den anderen
folgden recht oft in die sommer hadde geweest, alsoe
dat ic mijn levent soe swaren weder van donner ende
blyxem in die wijnter nye heb gheweten. Want het was
een sware fuerighe blyxem, alsoe dat dy keerck toe Sche-
raerd (Schraard) die verbrande alheei ganselick; ende ons
doester toe Thabor stont in groote perikel. Want daar
quam een fueryghe blyxem utten Westen off Suedwesten
ende sloegh twyske (tusschen) onse tymmerhus ende onse
leecken dormter doe ende sloeg oest van onse leke dormter
om nae dat koehus toe en sloech boven tot dye kyest (dui
venhok) yn van dat koehus; ende onse molkenrueyster,
Claes Haenkes ghenoemt, die stont int koehus ende gaff
die jonge calveren drincken en hij sach, dat het soe licht
om hem werde, dat het hem verwonderden. Doe hij sin
oghen opsloech, doe sach hy, dat het hus boven vol fuers
was. Doe wordt hy seer vervaert (bevreesd) ende die
koyen balckten ende raesden op die stal; ende doe dat
fuer 3 oft 4 Paternosters lanck in dat hus hadde gheweest,
doe woert hy ’t weder quyt sonder schaede; mer het was
een grote gracie van God, dat het hus nyet en brande;
want haddet hus ghebrant, soe waert omt heel doester
te doen gheweest.”
In zulke aardige trekjes wist frater Petrus zijn lezers
bevangen te houden, en wij zijn hem grooten dank ver
schuldigd, dat hij vooral zijn klooster in het middelpunt
der beschrijvingen geplaatst heeft.
In ons „Overzicht der geschiedenis van Frieslands
voormalige kloosters” hopen wij daarop meer in extenso
terug te komen. pj
Tnn gld. ingeval van over- IEA gld. bij verlies van
«W lijden binnen 30 d. Ivv één hand, voet oi oog Iv
f ick mit hem ghinck. Ende doe wij to Oldeclooster (bij
Hartwerd) quamen, doe creech hi daer een van Oldecloos-
ters priesters, die ghenoemt was Heer Ygle; dese ghinc
mit my nae Boelzwert.”
Op een dergelijken onderhoudenden toon en zoo los
en gemoedelijk weg vertelt frater Petrus allerlei omtrent
het klooster, waarin hij persoonlijk al of niet betrokken
was. Vooral over den oorlog, waaronder ook zijn convent
ter dege leed, gevoerd tusschen Hertog Karei van Gelder
en Keizer Karei, heer der Nederlanden, om het bezit van
Friesland gedurende het decennium tusschen 1514 en
1524, was hij breedsprakig. Een en ander was trouwens
voor de hand liggende, daar Thabor’s bewoners menig
maal het tooneel van den strijd van nabij konden aan
schouwen en vooral de stad Sneek een der hechtste steun
punten van Gelder's hertog bleek. Eerst was des keizers
gebied geslonken tot het noordelijk deel van het gewest
met HarlingenFraneker-^Leeuwarden als belangrijkste
centra, toen Jancko Douwama en Galama onder de leus
„vrij, Vriesck, sunder schattinge ende excise (accijns)”
den Gelderschen hertog binnen Friesland haalden. Diens
stadhouder zetelde nu spoedig binnen Sneek, een klein
garnizoen aldaar hield verbinding met een grootere leger
macht in de stad Groningen en het plan de campagne was,
om geheel noordelijk Nederland van Friesland en Gronin
gen af tot Gelder in ’t zuiden toe tot een Geldersche mo
narchie te maken.
Daartegen verzette de keizer zich natuurlijk met hand
en tand en slechts de opbouw van zijn groot rijk en de
oorlog met Frankrijk verhinderden hem, den gevreesden
vijand in het gewest der „gevreesde snaphane waaruit
de lieden uitreden op „hoogne peerden” en „met blancken
sweerden”, krachtiger en gestrenger aan te pakken. Eerst
toen de ware bedoelingen der Gelderschen den Frieschen
- hoofdelingen geheel duidelijk werden, nl. slechts „mutatie
des tytels, alsdoen Sassens, nu Gelders” in het land der
Vrije rriezen te bewerken, keerden mannen als Jancko
Douwama c. s. zich van Karei van Gelre af, zwaaide
iemand als Groote Pier, „een groff simpel buir” maar geen
ploertig zeeroover, die alleen bedoelde „vry ende Fryes
te wesen”, niet langer zijn commandostaf over de Friesche
piraten en vestigde zich ais een strijder in ruste binnen
i Sneek en werden in 1522 de Gelderschen zelfs allen door
de Sneekers uit hun stad gedreven.
Van dezen „lantverslinnenden periculosen strijd”, die
frater Petrus in Thabor zelf meemaakte, was de schrijver
een groot vijand en hij wenschte niets vuriger dan een
spoedigen vrede. In 1516 waren Keizer Karel’s benden
nabij het klooster en hielden er als ware vandalen huis
onder de boeren en dorpers van Tirns, IJsbrechtum, Tjal-
huizum en Folsgara. „Ende sie benamen die van Thabor
wel 15 of 16 schone bedden mit veel schone oerkussens
ende poellen (peluwen) ende oeck een praem vol biers
mit veel ander guets”. Een volgend jaar had het klooster
opnieuw 'van die ongure vrijbuiters te lijden. Sneek moest
I*.
6.000.000
K-
1
in
it.
tn
sn
id
n.
4,
>2
li-
T
dt
opgericht t0 VCBtldaill in 1890
Directie Mr M J BOS en
Mr. J. WILKENS
Gepl. Maatnch. Kap.
en Reserves
Hypotheken rnim f 49 000.000
Pandbrieven ruim f 46.000.000
t-
>n
>k
ek
id.
voor eerste hypotheek
Volgens voorwaarden overeengekomen met de Hollandsoh* Algemeens Verze-
keringa-Bank te Schiedam sijn onze abonné’s verzekerd tegen ongelukken voor
ISm SNEEZER CDURABT
annex SHEERER OqURART en WYMBRITSERADEEL
gld. bij levens
lange Invaliditeit
