ONZE APABTE COLLECTIES
I!
P. S. BAKKER
Leeuwarden
I
I
F
Beroemde mannen uit Sneek.
I
I
I
Mantels
Japonnen
Kinder kleedin?
Hoeden
1
2000
NIEUWSTIJDINGEN.
annex, SNEEKER ÓèURMK an WYMNBR TSERAOEEL
Ilithil Orgasi iir iasM hot
KIEZEöBINK Co.,
I
I
No S
Eerste
Uitgave KIEZEBR1NK Co.
ZATERDAG 15 OCTOBER JOÏ
fl
IN
t
n^uoi
44 AARGAU
HM
4Ö
gld. ii getal tan over- j£A
*vV iijdet biDcec SO d. IvU
7C gld. bij verlies EA
v van een duim. vV
DE SNEEKER GODGELEERDE GELLIUS SNECANUS.
’ijn gevaarvol leven en de verdrukking, waaraan hij bloot-
U koopt bij ons iets, wat apart en fijn is
linga als zoodanig in Hindeloopen.
I
i
L
Persdelict.
Henri Borel, kunstredacteur van het „Va-
Voor DAMESKLEEDING N/MAAT
een keur van
PARIJSCHE MODELLEN
slag, waarop indertijd wetgever^en
gemeen
-•■ kwestie van
Onze prijzen zijn zeer BILLIJK, als U
iet op het chique en het zuivere in model
en afwerking
Nog dagelijks wordt onze voorraad hier
mede aangevuld
geven U een juist beeld van hetgeen de
ie klas huizen in Parijs, Weenen etc.,
als de „NIEUWSTE CREATIES” brengen
gld. bij leveaB-
lange mvahakeit
gld. bij verlies van
één hand, voet cf oog
gld. bij verlies van
een wijsvinger*
1D
Volgens voorwaarden overeengekomen
keringw-Bank te Schiedam sxjo
Met een race boot in 20 minuten over ’t Kanaal.
Naar de Berl. Zeitung am Mittag uit Lon
den bericht, is de Franschman Gasenko er
een boot, die veel overeen-
met een onder-
te ’s Gravenhage een klacht terzake van be-
leediging ingediend tegen de schrijfster
mej. Alie Smeding en tegen den heer Pan-
nekoek, medewerker van „Den Gulden
Onder dë uitgaten ïs een post aan subsi- 1 Winckel”, wegens een door laatstgenoemde
stond, nimmer had opgegeven. Toen het echter na de Gent-
sche Pacificatie in 1576 en de Brusselsche Unie’s in 1577,
tengevolge waarvan vele steden in !t Noorden zich voor
den Prins verklaarden, een weinig hoopvoller begon te
lijken met de zaak der Hervorming, was Gellius Snecanus
weer een der eersten, die het bedreigde Protestantisme in
Friesland te hulp snelde. De 13e Augustus 1578 was voor
in genoemd letterkundig periodiek geplaatst
interview met Alie Smeding, in welk inter
view Pannekoek heeft weergegeven de uit
drukkingen gebezigd door de schrijfster,
wier onlangs verschenen roman „De Zon
daar” in afkeurenden zin in ’t „Vaderland”
door den heer Borel was becritiseerd en
door welke uitdrukkingen de heer Borel zich
beleedigd acht.
De moord in dte De Riemerstraat.
Naar wij vernemen is de varensgezel S.,
die bij zijn terugkomst uit Amerika te Rot
terdam gearresteerd was, verdacht van den
moord, in Juli 1924 in de De Riemerstraat te
’s Gravenhage gepleegd op den rentenier v.
d. Stijl, wegens gebrek aan bewijs door de
Justitie in vrijheid gesteld.
S. heeft sinds 26 Juli jl. in voorarrest ge
zeten.
f 1000.
Het batig saldo is gekaamd op f 9500.
j Twee-persoons booten, die 75 a 100 mijl
Daarmede staat’cn valt de hechtste grond-per uur zouden kunnen afleggen, zouden
arop iuóeiiijd wvlgcw. ca volk in niet meer dan 50 pond kosten en naar hij
overleg den hierbedoelden dwang zeide, nog gemakkehjker zijn te besturen
D een kwestie van alles of dan auto’s. Stormen op zee zouden geen
„gevaarlijk” of „onschadelijk”, j bezwaren opleveren.
YgnsehliH
OSDAGB as T BJJDA&RA T9ETD&
Uhfarssra
J5&, ISO.
schiepen. Dit is een
niets, van
Een autorijder legt zijn slachtoffer aan den
wegkant en rijdt door.
Dinsdagnamiddag werd de fietsrijder H.
N. te Ridderkerk, op den Lagedijk door een
auto aangereden, waardoor hij kwam te val
len en bewusteloos geraakte. Bij onderzoek
werd hersenschudding geconstateerd. De
bestuurder van de auto had het slachtoffer
aan den kant van den weg gelegd en was
daarna doorgereden, meldt de Tel. Het num
mer van de auto is onbekend.
o.Mgg ----------
derland”, heeft bij den officier van justitie
Abonnementper jaar f 2.50 fr. p.p.
post f 3.60.
Advertentieên9 ct p. regel. Inge
zonden tnededeelingen hooger, bij
Abonnement belangrijke korting
Advertentiën worden tevens gratis ge
plaatst in uc SNEEKER COURANT
Mazelen.
In enkele plaatsen in Oost-Groningen
heerschen de mazelen in vrij erge mate. Te
Finsterwolde zijn nu in één week tijds vier
kinderen (in twee gezinnen) overleden.
Nieuw Haagsch dagblad.
De „Journalist” deelt mede, dat eind No
vember in Den Haag een nieuw neutraal
dagblad zal verschijnen, genaamd de
„Nieuwsgier”.
Opheffing van de indirecte dwang tot inenting
tegen pokken.
De geneeskundige medewerker van de
N. Rott. Crt. schrijft aan zijn blad dat de
medische wereld besloten heeft den wet
gever in overweging te geven het besluit tot
indirecte dwang tot inenting tegen de pok
ken te herzien.
Het vrijwel eenstemmige besluit om de
regeering in dezen zin te adviseeren zal
dezer dagen van bevoegde zijde de regee
ring bereiken of heeft dat reeds gedaan.
Regeering en volksvertegenwoordiging zul
len zonder eenige twijfel geen oogenblik
aarzelen, dit advies te volgen.
De geneeskundige medewerker teekent
hierbij aan dat de dwang tot vaccinatie
rustte op twee pijlers:
le. op het vrijwel eenstemmig advies i in geslaagd met
der mannen van wetenschap met betrekking komst met een vliegtuig en
der vaccinatie; [zeeboot vertoont, doch waarmee men vlie-
1 gen noch duiken kan, het Kanaal in 20 mi
nuten over te steken. De machine verbruikt
30 gallon benzine per uur. en kan een snel
heid van ongeveer 80 mijl (150 K.M.) per
uur ontwikkelen.
Een Engelschman, die zich voor deze uit-
met de Holier.daohe IU$«m*en* Verze»
cu!» aboi.né's verzekerd tegen ongelukken voor
Doniawerstal en curator der hoogeschool, hoogleeraren
aan te wijzen, leerlingen naar de universiteit te lokken,
de jonge stichting een goede naam te bezorgen door aan
I haar zijn illusteren naam te verbinden.
Hij was meermalen de tusschenpersoon, om met can-
i didaten over een professoraat te onderhandelen, wat blijkt
uit zijn helaas niet talrijk bewaard gebleven brieven; hij
hem een feestdag, toen hij voor een overtalrijke schare in had door zijn omzwervingen tal van relaties aangeknoopt
met de meest op den vóórgrond tredende geleerden dier
dagen en was daardoor eén onmisbaardeskundig tus
schenpersoon. Aan zijn helder-oordeel, breedén blik, kijk!
op de toekomstige ontwikkeling van het geestelijk leven i zijnDa? is ook dèïaaïste maanden gemeen-
in dif OfPu/Pct dantan wiï hóf mp'dn <1 af hii ór ef.Pórlc \xzaai* ui0^5
van
de'Groote of Jacobijnerkerk optrad, nadat de Raad en
Gezworen Gemeente van Leeuwarden den 3en Augustus
daaraan voorafgaande den Religievrede had aangenomen.
Het waarnemen der kerkbeurten in Frieslands hoofdstact
bleef nog een tweetal jaren op hem rusten totdat hij van
dezen zwaren post werd afgelost en zich naar het vredige
dorpje Nijiand kon begeven, waar hij in den rook van zijn
vaderstad eveneens een paar jaar als vergrijsde prediker
den kansei beklom. Want hij was reeds oud, door voort
durende zorgen en een zwaar leven afgemat en verlangde
naar rust, in 1583 werd hem die als emeritus geschonken,
door de Staten van Friesland financieel goed bedacht en
van tijd tot tijd zich nog wijdende aan den opbouw der
Friesche kerk te Leeuwarden, Harlingen, Franeker en de
omstreken van zijn oude vaderstad. Wanneer hij gestorven
is (vermoedelijk 1600), kan niet met zekerheid vastge
steld worden, doch in 1596 verbleef hij nog te Leeuwarden.
Ten aanzien van de oprichting der Friesche Hoogeschool
was hij sinds 1580 krachtig werkzaam door de Staten er
op te wijzen, hoe groot de behoefte aan goed geschoolde
predikanten was, dat de Gedeputeerde Staten met het
Friesche Hof steunpilaren der pas geconstitueerde Kerk
dienden te zijn, waarom zij dus ook het initiatief tot de
stichting van een landsacademie moesten nemen. Ook de
grooten des lands, zijn vroegere studiemakkers en* meer
anderen wekte hij op, aan dit groote werk mee te helpen.
„Vereenigt dan met den adel van uw geslacht den adel
des gemoeds en ontvangt „het Woord des Heeren met
blijdschap, dagelijks de Schriften onderzoekende”, zoo
wenschte hij hun tbe. Ook op vergaderingen en in samen
komsten liet hij zich in dezen geest uit. Zoo was hij ten
jare 1583 als deputaat van de classis BolswardWorkum
verschenen ter synode, die den 6en Mei van dat jaar te
Franeker werd gehouden en waar als op andere provin
ciale synoden in den vorm van remonstrantiën verzoeken
aan de gewestelijke regeering in het belang der kerk wer
den gedaan. Daartoe behoorde natuurlijk ook het verzoek,
om te komen tot een betere opleiding voor predikanten,
waarvoor Gellius Snecanus een der welsprekendste pleit
bezorgers was. Een commissie werd ingesteld, om over de
gewichtige aangelegenheid nader van advies te dienen,
waarin de Leeuwarder predikant Ruardus Acronius, Sixtus
Ripperti van Franeker, Martinus Lauwerman en Anthonius
Claesz van Bolsward alsmede Cornelius Everhardi uit de
classis Dokkum zitting namen. Op den Landsdag te Fra
neker, in 1584 gehouden, kwam deze synodale commissie
nu met een elftal artikelen ter behandeling.
Het plan tot stichting van een universiteit, eerst in den
vorm van een seminarium (kweekschool ter opleiding van
Hervormde predikanten) met collegie (inrichting, w.”
jongelingen op ’s lands kosten geherbergd en onderwezén’
worden, om later de vaderlandsche kerk te dienen) en
later in dien van een volledige hoogeschool ter opleiding
in de voornaamste wetenschappen, rijpte langzamerhand
in de hoofden en harten der Friesche voormannen dier
dagen, waartoe het groote gezag van Gellius Snecanus
niet weinig bijdroeg. Hij diende van voorlichting, zij stel
den een onbepaald vertrouwen in hem en toen de stichting
der universiteit in 1585 tot een feit werd, bewees hij de
goede zaak nog belangrijke diensten door met zijn
boezemvriend Elardus Reinalda van Langweer, als hoog-
leeraar in de Latijnsche taal hier reeds eerder beschreven,
lid van het college van Gedep. Staten later Grietman van
IE gld bij verlies
v »an eec vh ger
De verlatijnsching der eigennamen, voorheen blijkbaar
een geliefde bezigheid voor beroemdheden van den eersten
en üen zooveelsten rang, heeft reeds heel wat verwarring
gesticht in de geschiedenis van plaatsen en personen. Zoo
er ornler ue emeeker beroemde mannen ook een tweetal,
Gellius Snecanus en Daniel Joannes
Snecanus, beiden geleerde theologen, beiden mis
kende figuren van internationale beteekenis, zóó zelfs,
dat niemand minder dan Prof Reitsma zaliger den laatste
heeft getypeerd als „Een verstooteling der Kerk”, maar
cie niettemin aan de vaderlandsche kerk onschatbare dien
sten hebben bewezen, en- waarmee menig beoefenaar der
gewesteiijke en algemeene historie nog al moeite schijnt
te hebben, ze van. elkander te onderscheiden. Daarom
willen we aan beiden een kort artikeltje wijden in de hoop,
hierdoor te mogen bijdragen tot de verheldering van inzicht
in beider belangrijke diensten, den lande bewezen.
Die, door Gellius Snecanus verricht, betreffen behalve
zijn werkzaamheden als theoloog vooral zijn belangrijke
medewerking tot stichting van Frieslands Hoogeschool te
Franeker en hebben dus niet het minst betrekking op „syn
aide heitelan”. Vooral in deze beide kwaliteiten wenschen
we hem hier te gedenken.
Gellius Snecanus heette eigenlijk Jelle Hotzes en
was uit een voornaam Sneeker geslacht geboren. Hij ont-
ving in zijn vaderstad zijn eerste klassieke vorming aan
de Latijnsche school aldaar, toen zoo beroemd en in vorige
artikelen door ons als zoodanig beschreven, en werd daar
in een vrijzinnig-Evangelische sfeer groot gebracht. Uit
voorliefde tot de theologische wetenschappen koos hij den
geestelijken stand als zijn toekomstigen werkkring, maar
reeds als pastoor te Giekerk kon hij zich niet losmaken
I van de kerkelijke beweging der Hervormden. Hij koos dan
I ook de zijde der Protestanten, trad in het huwelijk met
Wobbel Auckesdr. van Oldeholtpade en begon een zwer
vend leven als herder der verstrooiden. Onder talrijke ge-
I varen van vervolging trok hij in alle richtingen bij nacht
I en ontijden door Frieslands vlakke velden, om de eerste
I gemeenten der Hervormden te constitueeren, die zgn. ge-
I meenten onder ’t kruis te onderwijzen en bij te staan in de
I bediening der sacramenten.
Een betere tijd brak voor hem aan, toen hij veldprediker
I werd in het leger van Graaf Lodewijk van Nassau, getuige
I was van de glorieuze overwinning bij Heiligerlee, die echter
I vertroebeld en overschaduwd werd door de smadelijke
I nederlaag bij Jemgum, om daarna weer zijn herderlijk ambt
I waar te nemen in de, hoofdstad van dit beproefde gewest.
I Ook was hij reeds als balling in de vluchthaven van Oost-
I friesland, de stad Emden, aangeland, maar kreeg een sterk
I verlangen, om zijn Friesche broeders en zusters te troosten
I en vermanen. Zoo zien we hem tot het jaar 1573 als ee.n
I telkens opgejaagd hert in de omstreken van Leeuwarden
I zijn geliefden bezoeken, nu hier dan daar overnachtende
I en telkens de kans loopende, om als gevangene naar het
I gevreesde Leeuwarder Blokhuis te worden getransporteerd.
Dat hij het nog zoo lang uithield „int bernen der gevaren”,
I is voornamelijk toe te schrijven aan de steun en medewer-
I king, de vriendschap en genegenheid, de achting en be-
I scherming, die hij genoot van de zijde der Friesche ejielen
I uit de geslachten der Botnia’s, Grovestins, Burmania’s e.
d. Maar eindelijk konden ook dezen hem niet meer vol-
I doende de hand boven ’t hoofd houden en moest hij op-
I nieuw naar Emden uitwijken.
Zijn vierjarig verblijf aldaar maakte hij zich ten nutte,
I om zijn studiën voort te zetten, die hij trouwens ook trots
tot de volstrekte waarde
2e. op het niet minder eenstemmige advies
van diezelfde zijde over de volstrekte on
schadelijkheid dezer kunstbewerking.
Wat nu de aangenomen volstrekte on
schadelijkheid der vaccinatie betreft: thans
bestaat onder deskundigen vrijwel eenstem- _..o--
migheid met betrekking tot het althans vinding interesseert, heeft verklaard dat de
voor het oogenblik aanwezig zijn van mogelijkheid bestaat booten te bouwen,
nadeelen en gevaren, die de wetenschap als- waarmee men 100 personen tegelijk kan ver-
nog niet weet te doorgronden, noch met j voeren en waarmee men den Atlantischen
aan zekerheid grenzende mate van waar- Oceaan in 40 uren zou kunnen oversteken
schijnlijkheid weet te vermijden. i Twee-persoons booten, die75 a 100 j
n-JarnwrlP «faat pn valt de hechtste grond- per uur zouden kunnen afleggen, zouden
Gebouw voor Chr. Belangen.
De verloting had tot uitslag, dat op de
volgende nummers prijzen zijn gevallen: i
1962, 1384, 1315, 1194, 270, 562, 249, 848, 1
1031, 619, 1998, 1790, 1966, 1612, 112, 669,
1645, 1268, 1724, 1559,489, 106, 1501, 1289,
200, 1277, 325, 593, 1107, 1252, 904, 1802,
396, 412 199, 1515, 1755, 1417, 1566, 880,
1687, 318, 17, 1708, 1017, 1171, 1596, 1971,
1557, 899, 1761, 1262, 204, 988, 536, 1285,
>45, 313, 1611, 250, 233, 1121, 1456, 691,
852, 497, 1548, 1804, 320, 1532, 1131, 1859,
290, 1526, 1382, 1032, 1720, 360, 182, 1244,
332, 1217, 1821, 640, 1587, 1000, 397, 622,
f34, 208, 205, 673, 1605, 1552, 1177, 31,
'335, 1284, 353, 301, 408, 894, 1081, 1139,
927, 1550, 1204, 16, 514, 186, 553, 1579, i
961, 1846, 1921, 1195, 822, 1007, 1297,
90, 1838, 1757, 1734, 441, 7£9, 1723!, 223,
4997, 763, 1568, 818, 804, 1271, 1009, 902,
409, 1480, 1756, 1077, 1866, 1221, 1069, I
1*400, 1968, 522, 1872, 557, 830, 1510, 559.
I HEEG. Wegens vertrek van den heer Jac.
F -de Vries te Sneek is de heer C. Kaspefsma
penoemd als directeur door de zangvere.eni-
Blng „Looft den Heer” alhier.
I 3CHOTERLAND, 13 Oct. De gister be
noemde Raadscommissie voor werkverrui
ming door landontginning laat er geen gras
rver groeien. In de volgende week zal zij
|e Jubbega en omgeving een onderzoek naar
Eeschikt ontginningsterrein instellen. Het
foei is zoo spoedig mogelijk met de ge
meentelijke werkverschaffing aan te yangen.
Kamer van Koophandel.
Qp voorstel van den heer Postma van
^fneek heeft de Kamer van Koophandel in
^■riesland gisteren besloten een adres over
lp Drankwet aan de Tweede Kamer te rich-
I n; Een en ander naar aanleiding van een
^fssive van de Nederlandsche Vereeniging
l p11 rruitverwerkers te Rotterdam. Deze
V( ^niSa^e ’s voora' tegen het verbod van
1i mop van vruchtenwijnen in winkels.
||B e heer Postma zeide dat vooral de ver-
P van vruchtenwijnen voor onze provin-
H AVan het hoogste belang is.
beo-an or(4e kwam de vaststelling .van de
■footing der Kamer voor 1928.
ft3cilo'70ntvangsten worden geraamd op
L Lf jï. -'Q, w.o. jaarlijksche bijdragen voor
et -sta e'sregister f30.000, stortingen voor
K e inschrijvingen in het handelsregl^ter
met mannen als Reinalda en Schotanus op aangedrongen I land geworden. Medici, die aanvankelijk
had zich niet te beperken tot een theologisch seminarium, |-?ordee! '.varen, dat niet de re^ccrir."
i doch dat jnen een universiteit op breeden grondslag i de publieke opinie-'ini'iaatste’instantie’maar
tdanifif werd ziin heilzaam werk en helantr- rlc. v. r->„ ...„a
schap; die wikken en wegen mocht en moest
en zou, wat het zwaarst was en dus het
zwaarst woog. Thans erkent men van die
zijde meer en meer niet alleen, dat de We
tenschap voor het oogenblik met leege han
den staat, maar ook, dat men hoe langer
hoe minder geneigd is, individueel en per
soonlijk, zoowel als collectief, de verant
woording te dragen voor de voortzetting
van de medewerking aan het verrichten van
de, in zijn betrekkelijke gevaarlijkheid niet
langer miskende, kunstbewerking.
Men mag over de nader te bespreken ver
andering van koers in de maand Juli, toen
de oijide, gevaarlijk gebleken kunstbewer
king met de bovine entstof van Jenner ver
vangen werd door toepassing van een me
thode, waarvan men betere verwachtingen
had, denken hoe men wil, het feit, dat zich
verwacht of onverwacht bij de toepas
sing van de nieuwe entstof reeds thans (zij
het irt betrekkelijk klein aantal en zeer gun
stig verloopen) gevallen van „hersenont-
stekiijg” (encephalitis postvaccinatoria)
hebben voorgedaan, heeft de deur dicht ge
daan. Zij het met een bloedend hart en aan
vankelijk onwillig wie zal dat bevreem
den 4- heeft de medische wereld zich be
reid verklaard, de consekwentie van het
nieuw gewonnen inzicht in de mogelijke ge
varen der vaccinatie te dragen.
De nieuwe radio-zender te Huizen.
De nieuwe radio-zender te Huizen zal tot
's avonds halfacht op een golflengte van
1840 M. en na dien tijd op 195,0 M. werken.
Een zeer bijzondere vangst.
De visscher M. Palma te Sexbierum had
dezer dagen een zeer bijzondere vangst. In
zijn langs het zeestrand geplaatste paling-
fuiken ving hij namelijk een 60-tal haringen,
terwijl de netten verder gevuld waren met
vischkuit.
Oude visschers herinneren zich geen der
gelijk geval. Wel vangt men in den herfst
zoogenaamde blikjes en een enkele ver
dwaalde haring, maar kuit-dragende haring
werd steeds alleen in het late voorjaar aan
getroffen. L. Ct.
De pionier van de Peel-ontginners.
De dezer dagen overleden eminente leider
en mede-oprichter van de Twentsche Bank,
de heer Adam Roelvink, is de pionier ge
weest van de ontginners in de Peel.
Honderden hectaren weiland, bouwland
en bosch liggefi daar, waar twintig jaren
geleden de dorre heide was.
Zijn laatste dagen heeft de heer Roelvink
in de Peel, die hem zoo na aan ’t hart lag,
gesleten. Hij had daar in de buurt van
Oploo een mooi landgoed „Groote Slink”.
Op ’t kleine kerkhofje van het dorp is hij
begraven, op sobere wijze, als Brabander,
de lijkkist geplaatst op een kar, getrokken
door een enkel werkpaard.
»■-—.-WW iQKnaam Odoms'
I
die opgenomen van f4500.
De heer Weima vroeg of de post van f 700
voor het jaarverslag, gezien de belangstel
ling hiervoor, wel gerechtvaardigd is. De
incassokosten ad f 1000 komen spreker wel
wat hoog voor.
De Voorzitter wees er op, dat verleden
jaar het jaarverslag f 1130 heeft gekost. Er
is dus reeds heel wat bezuinigd. Het uit
geven van een jaarverslag is wettelijk ver
plicht en de Kamer is aan haar stand ver
schuldigd het er behoorlijk te doen uitzien.
Bovendien, er is veel belangstelling voor.
De Secretaris zeide, dat de incassokosten
zoo hoog zijn, omdat men het de menschen
gemakkelijk wil maken. Het gaat hier over
6500 a 7000 kwitanties. Het zou de popula
riteit van het handelsregister zeker niet ver-
hoogen, indien we de menschen noodzaak
ten om persoonlijk naar Leeuwarden te ko
men. De minister had bezwaar tegen incas-
seeren door middel van een bankier. Dit
moest door middel van de post geschieden.
De begrooting is aangenomen.
De Kamer besloot tot de Eerste Kamer
der Staten Generaal een adres te richten
tegen het wetsontwerp op de N. V.’s.
Het bureau stelde voor het aantal leden
der Kamer met 4 te vermeerderen, ten einde
sommige plaatsen in de Kamer vertegen
woordigd te doen zijn.
Het is wenschelijk, dat vertegenwoordi-
gers uit Harlingen en Sneek zitting krijgen
1 in de afdeeling Grootbedrijf en dat in de
s® afdeeling Kleinbedrijf vertegenwoordigd
|i i worden de plaatsen Dokkum en Heeren-
i veen. De goedkeuring van den minister is
g i hiertoe noodig.
b i Deze zaak werd aangehouden.
g i Besloten is de regeering te adviseeren niet
Btot indiening der wetsontwerpen inzake de
g winkelsluiting over te gaan.
Beëedigingen.
B In de gisteren gehouden civiele terechtzit-
g ting van de rechtbank te Leeuwarden zijn
g beëedigd de heeren J. Cnossen Jzn. en J. G.
B H. Tijhuis als ambtenaar van den Burger-
g lijken Stand in Wymbritseradeel, G. Stal-
In dit stadium heeft het tegenover elkaar
stellen en wegen van voor- en nadeelen geen
zin. In dit stadium moeten voor alles wet
gever, en volk in gemeen overleg den nieu
wen staat van zaken onder de oogen zien.
En dan komen direct de moreele overwegin
gen -i- voor en boven de medische op
den voorgrond: „de toelaatbaarheid van
dwang tot het ondergaan van een kunstbe
werking, waaraan gevaren verbonden zijn.”
Dan kan de beslissing niet twijfelachtig
in dit gewest danken wij het mede, dat hij er steeds weer goed van breede kringen van medici in
oordeel waren, dat niet de regeering, noch
t Hp minlipIz’P nninip in Inafcio inefan+io rhaoïf
i behoefde. Als zoodanig werd zijn heilzaam werk e“n belang- de Whteësch^ ^sils^ wëst Dë^ënl
rijke beteekenis voor de tot standkoming der hoogeschool ----
dan ook terecht gekarakteriseerd door prof. Lollius
Adama in de lijkoratie op Henricus Schotanus: onder de
velen, die tot dit belangrijk werk hadden bijgedragen
schitterde in het bijzonder Gellius Snecanus, de vrome
man, de trouwe dienaar der kerk en liefhebber des vader
lands! (vertaald).
Over Gellius als theoloog wenschen wij als leek aan
bovenstaande regelen weinig toe te voegen. Slechts zij
hier vermeld, dat hij door tijdgenooten en deskundigen
van onzen tijd wordt genoemd een der geleerdste en vroom
ste godgeleerden zijner dagen, „meteen een der waardigste
vertegenwoordigers van die in de kerk slinkende minder
heid, die het leerstuk der voorbeschikking verwierp.” (Prof,
dr. Knappert). Hij leerde, dat God van den aanvang af
Adams nageslacht in Zijn genadeverbond heeft opgeno
men en dat daarom niemand behoeft te wanhopen, hoe
groot zijn zonde ook mag zijn. Om een dergelijk leerstuk
te verkondigen, waren vooral in dien tijd moed, persoon
lijke moed en zelfverloochening noodzakelijke voorwaar
den, want de calvinistische meerderheid dacht er anders
over. Gellius behoorde nog tot de geestelijke nazaten en
aanhangers der denkbeelden van Gansfoort en Erasmus,
gematigden als hij en ’s Prinsen raadgever Jean Taffin,
de ook in Friesland bekende Leidsche hoogleeraar Fran-
ciscus Junius, die hun ideeën in Huig de Groot en Hooft
Sr. hebben overgeplant. Zij zouden van het tooneel- ver
dwijnen, om plaats te maken voor het nieuwe geslacht
der preciesen.
Flet is dan ook niet te verwonderen, dat Gellius Sneca
nus denkbeelden bij een man als bijv. Beza, de rechterhand
van Calvijn, in hooge mate afkeuring opwekten, dat zijn
geschriften werden gemeden en thans zoo zeldzaam zijn
geworden, dat een zijner hoofdwerken, de Methodica
descriptio slechts in één (het eenigst bekende) exemplaar
te Leeuwarden, Bibl. Friesch Genootschap, wordt bewaard,
terwijl van zijn Latijnsche handleiding voor kanselwel
sprekendheid zelfs geen exemplaar meer voorhanden is.
Men heeft zelfs het vermoeden uitgesproken dat Snecanus
geschriften met opzet als scheurpapier behandeld zijn, dat
.•Beza er op aandrong, om hem door den sterken arm te
■strafferr. In eik geval is het zeker, dat hij opzichtens zijn
leerstellingen en geschreven werken in stilte is tegen
gewerkt, grievend is miskend, met ondankbaarheid is be
handeld.
In menig opzicht kan hij daarom naast dien anderen
Snecanus geplaatst worden, ook doordat beiden erkende
voorstanders „van beschermende staatszorg over kerke
lijke belangen en instellingen” waren. Maar toch heeft
Gellius niet in die mate als de Sneeker rector en predi
kant Daniel Joannes ondervonden, wat het beteekende,
de kerk tot vijand te hebben en uit haar midden gebannen
te worden. Over dien verstooteling der kerk echter een
volgende maal. A. H.
