kie;
I. v. A. o.
I
k
i
Dinsdag i 5
10
12
Maandag 14 Januari. 7’/,
uur.
SNEEKER COURANT,
rl
gelieve men zich onmiddellijk tot ons btireai
te wenden.
gelieve men zich onmiddellijk tot ons barets
te wenden.
Met klachten over het niet geregeld ontvan
gen van de
NIEUWE SNEEKER COURANT
Aan niet-abonni’a:
Met klachten over het niet geregeld ontvan
gen van de
Radio St. Anthoniusziekenhuis.
In het St. Anthonius-ziekenhuis alhier zal
door de Nederlandsche Seintoestellen Fa-
van Huizen en Hilversum, en verder zeven
tig hoofdtelefoons en negen luidsprekers.
De oplevering zal in vijf weken moeten
geschieden. De kosten zijn f3180.
eerst kort na 1661 tot stand. Drie tollen werden
er; geheven, aan één, die bij Loënga, offeren we
nog, de Dille-tol brengt niets meer op, die bij
monie.
Onthouding. Spr.
van „De Nieuwe
Dinsdag 15
Gerechtsgebouw.
Canada.
J a n.
Mej.
NU i
zijn ge
of Zon
neer d;
aan he
Ook
«itgesc
'riescl
en 15
Kunstij
vrouw»
Kunstij
dan ’s
costum
werper
Gis
bij de
zijn
1903
Utree
de N
Janua
lands»
naar
heeft
staat
Ds.
bestui
Ds.
Janua
Geref
Zond:
Sidde
door
venha
I
Het
van Fi
den g(
belang
werp
gedisti
komen
gehan
De
minist
der w
algerrn
voorts
één o:
aange
moetei
ding c
kalen,
gen or
de mei
handel
strede
bedoel
treden
van a»
lichtei
accijn:
cumen
doeld»
gezon
plaats
ambte
monst
worde
wensc
van n
zich r
goede
waart
saties
zen;
zoude
worde
deren
verifi»
Deze
niet c
gepas
ambte
diens!
daarn
Dit is
elke
sluitir
heid 1
veel
vóór
der w
zij za
dagen
de ge
behoc
zendi
make
de be
men.
zoodr
staat,
Na,
tróle
voor
wens»
vak v
KI
Ook uit het bovenstaande hebben we kunnen
zien dat Sneek steeds getracht heeft zijn plaats
te handhaven. Wat in de toekomst gebeuren
moet wijst ons reeds het verleden: Steeds be
dacht zijn op verbetering van het verkeer te
water en te land, op verruiming in de stad, op
goede marktgelegenheid, waarom we dan ook
welhaast van onze nieuwste veemarkt zullen
kunnen spreken. Van ouds is Sneek met zijn La-
tijnsche school een centrum van onderwijs ge
weest, we kregen hier een der eerste gemeente
lijke H. B. S.en, een Ambachtsschool, een Huis
houdschool. Er valt voor verkeersverbetering
nog wel iets te doen. De verlegging van de af
sluitdijk van Piaam naar Zurich moge ons be
roofd hebben van de kans de spoorweg over
die dijk langs onze stad te krijgen als goede
Nederlanders hebben we er ons bij neer te leg
gen als het belang van een grootsche nationale
onderneming dat eischt er zijn nog onze
wegenplannen. De weg HeerenveenJoure
Sneek-Bolsward-Afsiuitdijk, welke, daar ze op
het provinciale wegenplan komt, stellig als se
cundaire weg verwezenlijkt wordt en misschien
nog andere perspectieven heeft; zal ons al een
verkeersverbetering van beteekenis geven. We
dienen, de traditie te handhaven en met alle
macht ook te streven naar verbetering onzer
verbindingen te water. Als de scheepvaartweg
GroningenLemmer verbeterd wordt, zullen
we hebben te zorgen voor een goede aanslui
ting en moeten rekenen op de verandering van
het scheepvaart verkeer, nu door de Zuiderzee-
afsluiting ook de groote sleepaken in de Frie-
sche wateren zullen verschijnen. We moeten
trachten een centrum voor het onderwijs te
blijven en trachten het te houden op het peil
waarop 'het nu is. En dan zullen we moeten
voortgaan onze omgeying meerdere bekoring te
geven voor de Sneeker bevolking en hen, die
zich hier willen vestigen, wandelweg en pa
viljoen zijn de eerste stappen in dezen. Ten
slotte wacht deze gemeente, als andere, een taak
van groote beteekenis als sociale corporatie om
haar rol volledig te kunnen vervullen. Voor dit
alles zal energie noodig zijn en om haar prac-
tisch.in staat te stellen de toekomst van Sneek
te verzekeren is noodig een financieele politiek
welke- niet atieën-ziet naar het heden, maar ook
naar wat in vijf en twintig jaren en meer groeien
moet.
De voorzitter, de heer P. v. d. Veen bracht
Ge
t.m.
Friesl
zeer
ten
niaw»
2, H»
c.a. 1
Mena
stellir
Tei
jaar
paspe
in 19
Januari. 1 jsclob Friso.
Hardrijderij van vrouwen op de Kunstijsbaan.
Afd. Sneek Ned. Ver. tot Bescherming
van Dieren.
Woensdag 16 Janpari, 8 uur, geeft deze
afdeeling in de Harmonie een filmavond.
De titel van die film is „Wat de dieren ons
te zeggen hebben”. We hebben met deze
film Woensdag jl. in de Bioscoop bij de
Waag kennis gemaakt en kunnen constatee-
ren dat ze groote propagandistische waarde
heeft, zonder aan de natuurlijkheid eeniger-
lei dwang aan te doen. Het eerste deel is ge
wijd aan de wilde dieren, door de jacht om
de sport en om financieele voordeelen zoo
zeer bedreigd, en een pleidooi voor hunne
bescherming; het is buitengewoon interes
sant. Daarna zien we de inspecteur der ver-
eeniging in actie om onze huisdieren een
24 en 7 9 u.
G. Veeman over
ii- _,r|i ---
heer R. Lunshof, thans landmeter aan het dol vermakelijk.
kadaster alhier. 1
verlof krijgt om Sari en z’n Kater. Filmvertooning.
Maandag 14 Januari 8 uur Har-
Propaganda-avond Jeugdbond v.
Berfus Smit. Opvoering
Weg” enz
Dinsdag 22 |an. Hartnr,nre. Propa
ganda feestav» nd Vrij/. '>«m. fooreel- eri
Muz Cub. Snr Mr, Ma’Chant. Opvoering
van 2 tooneels» hetsen.
Aan Abonné's op de „Nieuwe
Sneeker Courant”
stemd voor kerkelijke- en schooldienst, maar
dat dit bezit destijds niet zooveel opbracht blijkt
uit het feit, dat de inkomsten daarvoor niet vol
doende waren. 2 predikanten, 1 rector, 2 con
rectoren, 2 ondermeesters, 1 organist en 1 kos
ter moesten er uit betaald worden en de Staten
wezen ten slotte uit de algemeene inkomsten der
kloostergoederen nog 500 caroli guldens voor
dit doel toe
Na de Fransche revolutie kwamen de moei
lijkheden over de verdeeling der goederen tus-
schen Kerkelijke en Burgerlijke gemeente, welke
ten slotte zoo. zijn opgelost dat de laatste de
goederen behield, doch f1200 per jaar aan de
Kerk betaalt voor de derde predikant, wat nu
nog geschiedt.
Wat de verklaring van het wapen van Sneek
betreft, de drie kronen moeten herinneren aan
dén in het Heilige Land tot driemaal toe tot
rMder geslagen Rienck Bockema, de halve ade
laar aan de vrijheid der Friesche edelingen, die
wel de oppermacht des keizers erkenden, doch
niet hun ondergeschiktheid aan hem als leen
mannen.
Goede Tempelieren.
In de „Harmonie” hield Woensdagavond
de Orde van de Goede Tempelieren een
openbare propaganda feestavond. Bij den
aanvang deelde de heer Geensen mede, dat
er tot zijn leedwezen een wijziging in het
programma noodig was, doordyt Mej. van
der Meer, de zangeres van der avond, on
gesteld was geworden. Gelukkig was de
heer Kan bereid gevonden met eenige leden
van den turnkring Sneek een paar nrs. te
geven.
De spreker van den avoid, de heer Moll,
van Den Haag, betoogde aan de hand van
een oud verhaal, de n/odzakelijkheid van
persoonlijk meedoen a<n den strijd voor so
ciale verbeteringen, gaarin de strijd tegen
den alcohol een eerste plaats inneemt. Spr.
hoopte, dat de Tempelieren hier ter plaatse
versterkt zouden worden, ook in verband
met de komende plaatselijke keuze.
Hierna werd niet de afwerking van het
feestelijk programma een aanvang genomen.
Als eerste ry- werden we vergast op een
cello-solo wn den heer Beitschat, die ook
later zich/og eens deed hooren, welke nrs.
zeer in «en smaak vielen.
Ondp leiding van den heer Kan werden
door .enige meisjes zeer keurig uitgevoerd
de Hinderdans en de Fantasiedans. De
mo'ie belichting deed deze nrs. prachtig tot
hm recht komen.
Het tableau, betrekking hebbend op den
drankstrijd, was eveneens een dankbaar nr.
Bij de opvoering van het blijspel „Mijn
heer de Inspecteur”, dat over ’t geheel knap
werd gespeeld, raakten de lachspieren van
school, het Stadsweeshuis (niet dus het O. B.
W.), ’t Werkhuis, armenwoningen en het oude
St. Anthony-gasthuis. Speciaal hier zijn in de
19e eeuw groote veranderingen aangebracht.
Het weeshuis werd in 1843 afgebroken, de ar
menkamers in 1853, het werkhuis in 1864, en
daar kwam de veemarkt, wélke in 1843 van de
Oude Koemarkt werd verwijderd. In 1855 en
1856 werd deze veemarkt vergroot en daar
ruimte gemaakt voor de gasfabriek hier een
der weinige welke direct door de gemeente wer
den geëxploiteerd. Het Oud Kerkhof werd in
1826 als begraafplaats gesloten, om uitbreiding
van een groote epiderriie, die dat jaar hier 545
levens eischte alleen in October van dat jaar
127 te voorkomens 3 Dec. 1827 werd het
eerste lijk op de nieuwe begraafplaats ter aarde
besteld. Het armhuis ging in 1843 naar de Oude
Koemarkt (nu Huishoudschool) en in 1916 naar
het vroegere O. B. Weeshuis aan de Kruizebroe-
derstraat.
Tal van grachten is Sneek ook in de 19e eeuw
armer geworden: Poortezijlen, Pol, Neltjeshaven,
Kleine/Palen (naar een paalwerk, daar als ver
dedigingswerk voor de Woudvaart toen
Steenwijkervaart aangebracht; een soortge
lijk werk, de Hooge Palen, lag bij de Geeuw,
toen Hollandsche Vaart) zijn gedempt. Bij een
molen op het bolwerk bij de Kleine Palen heeft
eenmaal de Waag gestaan, want van meet af is
Sneek een centrum van handel geweest; de
latere Waag op de Marktstraat was mooier dan
het huidige van 1855 dateerende smakelooze ge-
der meest symmetrisch gebouwde steden bouw; de Schaapmarkt heeft haar naam behou-
wreede behandeling nog te zeer gewoon
te te besparen, we zien ook de eerste
hulpbrigades der padvinders op dit gebied
in actie, we zien de zorg voor onze vogels
in den winter! De film is leerrijk en interes
sant, wat niet altijd samengaat!
Hoe groote verleiding de IJssport ook
moge bieden, men geve nu eens deze
Woensdagavond aan de film voor Dieren
bescherming, en men zal zich daarover later
niet beklagen men neme de kinderen, die
vaak zoo, ongewild, wreed tegenover het
dier kunnen jijn mee, ze hebben toegang
onder geleide.
Bioscoopnieuws.
De Bioscoop bij de Waag heeft
de eerste dagen, tot en met Zondag, twee
hoofdf.lmsn.l. Reginald Denny in het
komische „Wie is de Vader waarin dere
bekende blijspelspeler op z’n best is. Voorts
gaat hier een verfilming van Zane G’-ey’s
„Het Goud der Woestijn”, met Neil Hamil
ton, Shirley Mason en Robert Fraser.
De Amicitia-bioscoop heeft tot
en met Maandag a.s. als hoofdnummer
„De gestolen Bruid” met Billie Dove en
Lloyd Hughes in de hoofdrollen.
Franz Pltss, zoon van een Hongaarsch
‘choenmaker, d’e nu in New York als
teekenaar bij een architect zijn brood ver
dient, ontmoet daar Sari, gravin Thurzo,
die hij reeds als kind liefhad. Als Sari naar
Dinsdag 15 |an. Groot? Kerk 8 15
uu*". Afd. snerk Kerk en Vrede. Ds. G.
We 'mij-e van ’rachteover ,,Vred?sdu f
en Oorlogs'j erwer r a 10 jaar.” Medewer
king van Vrij’. Herv Kerkköo'.
Zaterdag 12 Januari 10 uur
Kunstijsbaan. Friesche Jeugd. Hardrijderij
van jongens.
wat ellende op woninggebied is ontstaan (de
stegen in de binnenstad) en toen men er buiten
ging, deed men helaas niet anders. Boschbuur- doch door allerlei moeilijkheden kwam de weg
ten, Zomerrak, Steenklip, Franekervaart enz.
dateeren van 18401870, de Boschbuurten van
1847 tot 1858, Badhuisgracht 1850, Steenklip
1865, Oppen'huizerweg en Swartsbuurt 1870, de oude Spoorbrug te Leeuwarden is vervallen.
Koopmans- en Looxmagracht 188081. Alles Een nagalm van de Sneeker medewerking voor
wat er aan woningtoestanden bedorven is, da- de verbetering der Franeker zeilvaart is onze
teert van 1847-70, elke toegang te water tot de jaarlijksche bijdrage in het onderhoud van de
stad is daardoor ook bedorven, als bv. die Sanleansterzyl, waarvan de aanstaande restau-
prachtige aanlegplaats het Zomerrak. Alleen ten ratie ons f 5000 zal kosten. Voor verbetering van
koste van onnoemlijk veel geld zou dit alles te de Leeuwarder en Lemmerweg droeg Sneek in
verbeteren zijn, en voor deze stadsuitleg kunnen 1843 de zeer belangrijke som van f 100.000 bij;
wij onze voorvaderen uit dien tijd niet bepaald toen kwam ook de Macadamweg naar Bolsward
dankbaar zijn. Er is zeer onsystematisch ge- tot stand, waarvoor Sneek 35 van de kosten
werkt, volgens een methode welke hemelsbreed ad f 73.000 betaalde, en nog steeds 35 in
het tekort van dien weg bijdraagt. Tot de aanleg
van de Oppenhuizerweg droegen wij niet bij;
die is in 1866 door Wymbritseradeel alleen aan
gelegd, en toen wij vele jaren later het stuk tot
de Kalkovens overnamen, is deze niet-medewer-
king uitgedrukt in een vrij hooge koopsom.
Ten bate van het verkeerswezen moesten ook
de bolwerken opgeruimd, waarmede bij dc
Kleine Palen begonrien werd. Het stuk dat thans
over is kan-allicht behöliden blijven als getuige
van wat er een- $afê,’en dient ook verfraaid.
Het moge jammer zijn, dat veel ouds moest
opgeofferd, me* vergeten dient dat een levend
centrum en een oude stad niet naast elkaar kun
nen gehandhaafd, slechts wake men bij het op
ruimen voor vandalisme, en dient het oude alleen
te verdwijnen wanneer daartoe een absolute
noodzakelijkheid is.
Spr. staat nu even stil bij de Rechtbank hier
in 1811 gevestigd, waarvan de strafzittingen
Donderdag 17 JanuSrj 8.15 Har-
m^ni»*. I. v. A tl. Dr. k. F. Proisl van
Zwolle over Hendrik Ibsep.
In het Gerechtsgebouw hield de heer P. Sik-
kes gisteravond voor het bovengenoemd insti
tuut zijn cursus over „Verleden, heden en toe
komst van Sneek”.
Spr. begon met de naam „Sneek”, waarvan
de afleiding in het duister is blijven liggen, al
mogen sommigen die naam in verband brengen
met Snits Snein Sinne, anderen hem be
schouwen als te zijn afgeleid van snede (voor
uitspringende snede in de Middelzee), J. H. Hal-
bertsma wijzen op ’n mogelijk verband met het
Engelsche Snake (slang), het dier door hem
ten onrechte beschouwd als een heilig dier bij
de Germanen.
Ook over de eerste wording van onze stad is
niets met zekerheid bekend; wel heeft de heer
P. Jansen beweerd dat er in de 7e of 8e eeuw
al sprake is van onze stad, doch zijn bewijzen
zijn allesbehalve sterk. De Friesche kroniek van
Winsemius, zoo meldt Napjus, spreekt wel van
een brand in 1295, welke het Hospitalèr klooster,
toen 88 jaar oud, moet hebben vernield en dat
bij de Sneeker Buurte lag, doch bewijzen om
trent dit alles zijn niet aanwezig.
Een volledig stadsrecht is eerst van 1456 be
kend, niet in original! meer aanwezig, doch
waarvan 2 copieën zijn, één, van 1660, in ons
gemeente-archief, en de andere 5 jaar geleden
uit de collectie von Richthofen in het bezit van
de Provinciale Bibliotheek geraakt. Deze laatste
is waarschijnlijk de oudste en meest betrouw
bare. Dit stadsrecht van 1456 moet echter blijk
baar reeds een vernieuwing zijn van vroeger be
staand recht. Doch daaromtrent is niets bekend,
het oudste boek hier in het archief is van 1478;
veel ging door de verwoestende branden, waar
door de steden, van hout gebouwd, geteisterd
j werden, verloren. Zoo wordt beweerd, dat in
1417 een groote brand hier woedde, waarbij o.
a. een privilegebrief van Keizer Karei de Groote
verloren zou zijn gegaan. Wel staat vast, dat
Sneek in 1424 al een stad was.
Wat de bestuursinrichting betreft, er waren
burgemeesters, schepenen en rade, in het stad
boek „recht en raad” genoemd, met daarnaast
een vroedschap, de gezworenen der burgerij.
Recht en raad duidt er reeds op dat een deel
van dit college rechtsprak, een ander deel be
stuursfuncties waarnam, nl. de rade, inzonder
heid de twee burgemeesters. Het geheele col
lege bestond uit 8 schepenen, 4 raden en burge-
meesteren, totaal 12, die ook.,weer deel uit
maakten van de „zesendertig”, d. w. z. de 36
leden van de vroedschap, welke bij financieel
ingrijpende besluiten de beslissingen nam. Bij de
rechtspraak werden de overtreders meestal tot
boeten veroordeeld, ter stijving van de stads
kas; aan de te kaakstelling herinnert echter de
oude naam van de brug over het Grootzand bij
de Eierbrug: de Kaakbrug.
De raad zorgde ook voor de veiligheid der
stad, deed bij dreigende aanvallen de klok lui
den om de burgers te wapen te roepen, inspec
teerde de harnassen der burgers, waarvan het
streng verboden was ze naar buiten uit te leenen
enz.
Vestigde iemand zich in de stad, dan moest
hij voor recht en raad verschijnen, waar hem de
stedelijke keuren en reglementen werden mee
gedeeld. Hij kreeg 14 dagen bedenktijd of hij er
zich mee vereenigen zou en als burger toetreden, poort in 1842.
waarveor hij, Fries zijnde ’/z, niet-Fries zijnde
1 gulden moest betalen, en een eed afleggen.
Alleen Sneeker burgers mochten hier een nering
uitoefenen. In recht en raad had elk jaar wis
periodieke aftreding. i
Een eigenaardige positie namen de heerschap- derend)
eerst gehouden werden in het stadhuis, de bur
gerlijke in het Oosterkoor der Kerk; in 1817
ging ze over naar het huis nu ingericht voor
secretarie, in 1838 naar het Gerechtsgebouw, dat
voorheen het logement de Witte Arend was. De
gemeenten in het arrondissement Sneek kochten
dit huis en zorgden voor een gevangenis er ach
ter. In 1879 werd de rechtbank opgeheven.
Over het gerechtsgebouw is oneenigheid met
het rijk ontstaan, eindigend in een compromis,
waarbij het rijk het bovenste deel gebruikt,
f 400 vopr onderhoud betaalt en de gemeente
het onderste deel kon gebruiken echter zooals
het contract zegt: voor geen doel dat de recht
spraak zou kunnen schaden.
Na even stilgestaan te hebben bij de vroeger
hier bestaande stinsen, waaraan tal van straat
namen nog herinneren, vertelde spr. dat het
stadhuis zijn tegenwoordige vorm in 1760 heeft
gekregen, de eerste steen werd gelegd door
Titia Vrieswijk, dochter van den secretaris dr.
Vrieswijk, de stoep is ouder, nl. van 1745 en
voor 1454 gulden gebouwd door Gerben Nauta.
Of in het oude stadhuis het leerbehang
reeds aanwezig was is niet bekend, evenmin
wie dat maakte en in welk verband de voor
stellingen er op staan tot het stadhuis. Het
plafpnd heeft in de vier hoeken de beelden
groepen voorstellend: rechtvaardigheid, wijs
heid, arbeid en geleerdheid, het snijwerk is van
Johann Georg Hempel. Bezienswaardig zijn
ten stadhuize, de twee prachtige zilveren hens-
potten geschonken door de tot eereburgeres
van Sneek benoemde prinses weduwe van
Anhalt, 2 gildebekers van het Groot- en Klein
schippersgilde, waarvan een met de spreuk:
Met natte zeilen is ’t goed laveeren,
Wie mij veel gebruikt zal 't ook wel leeren.
voorts de magistraatdegens, enz., terwijl na
de restauratie eenige schilderijen van Friesche
schilders van dezen tijd zijn verkregen, welke
inderdaad sieraden zijn.
Reeds even stipte spr. het Hospitaler klooster
aan, waarnaast we hier hebben gehad het
Kruisbroeder en Groendijksterklooster, en onder
Tirns klooster Thabor. In 1572 zijn de kloosters
tijdens de hervorming afgebroken, een deel van
de afbraak werd bij de versterking der stad
gebruikt, vreemd werd omgesprongen met de
zerken die de graven dekten van vele klooster
lingen, die veel voor de stad hadden gedaan,
ze werden verkwanseld. De tijd van de vesti
ging van de eerste monniken hier ligt in 't
duister, misschien kwamen ze eerst voor land
aanwinning bij de Middelzee.
Deze kloosters hadden een rijk grondbezit,
alleen het Hospitaler of St. Jans klooster moet
1600 pdm. hebben gehad. Na de slechting der
kloosters tijdens de Hervorming heeft de Snee-
ger magistratuur op belangrijke stukken de
hand gelegd en het landbezit van de Kruis
broeders, Groendijkster klooster en klooster Na
zareth (bij Idzega) aangewezen voor stichting
van een weeshuis, het O. B. W., waarvan de
stichtingsacte (1581) niet mepr aanwezig is, wel
een afschrift. 29 Maart 1581 geleidden Burge
meester, Schepenen en raad de eerste 12 weezen
naar dit Weeshuis.
Het bezit van het O. B. W. stamt wat de kern
betreft, dus uit dien tijd, al js later ook elders
land aangekocht (bv. 1658 bij Loënga, 1727 bij
(testerend). Het O. B. W. is niet altijd zoo rijk
geweest als nti, er-zijn ook meer weezen ge
weest, er is in de vorige eeuw een hevige strijd
geweest over de vraag of het alleen bestemd
was voor Hervormd Weeshuis dan wel voor het.
algemeen. I de spreker dank voor zijn zeer belangwekkende
De eigenmachtige inbezitneming van het land cursus,
der kloosters door de stedelijke regeering werd
door de Staten 8 Mei 1587 bevestigd. De in
komsten van het landbezit der stad werden be-
Qvergeplaatsi naar Amsterdam de de_ toeschouwers los. D.e situatie was soms
Hierna volgden nog keurig uitgevoerde
toestel-oefeningen van de leden van den
Gevonden Voorwerpen. turnkring.
Aanwezig aan het bureau van politie, N. j
Veemarkt, en aldaar te bevragen op alle I
werkdagen tusschen 11’/z en 12/2 uur, de
navolgende voorwerpen als gevonden gede
poneerd op 9 en 10 Januari 1929: koper briek (Radio N. S. F.) te Hilversum de
letterslot, wit wollen kinderhandschoen, radio-installatie worden aangelegd bestaan-
zwart wollen handschoen en een paar wol- de uit twee vierlamps-toestellen met verstel
len zwarte wanten. j k>ng, onderscheidenlijk voor de ontvangst
Aanwezig en te bevragen bij de navol
gende ingezetenen, onderstaande voorwer-
pen, als gevonden aangegeven op 9 en 101
Januari 1929: paar kinderschaatsen, J. W.1
Deenik, Grootzand 42; notitie boekje, M.
de Ree, v. d. Heijbuurt 25; zwarte haar-
strik, E. Bruining, Geeuwkade 27; kinder-
want, A. Krijtenburg, Kerkgracht 5; rijwiel-
belastingmerk, A. Schilstra, Nijland.
Door het plaatsen van een KLEINE ADVERTENTIE In de
NIEUWE SNEEKER COURANT
A 25 cent -
betreffende Personeel gevraagd of aangeboden, Huur of
Verhuur, Te Koop of Verkoop, bereikt gij tegen de laagste
prijs de grsotste publiciteit
Zij wordt bovendien gratis geplaatst in de SNEEKER
COURANT, zoodat U gegarandeerd wordt een huis aan
huls verspreiding voor de geheele stad en omgeving
i Hongarije terug tnoei volgt Franz haar, die ^1®®* Openbare Verg. aj»i,
er echter nu zijn dienstplicht moet vervullen Vrijheidsbond Wijmbritseradeel. Spr. Ds.
en 12 uur
grootvader te bezoeken. Hij ontmoet ech
ter z’n a.«. kapitein von Heimberg, die Sari
wil trouwen en Ftanz uit plagerij tot z’n
oppasser maakt en later op het kasteel van
graaf Thurzo een gevecht uitlokt met het
gevolg dat de kapitein Franz belooft be
hulpzaam te zijn bij zijn vlucht vo >r de
krijgsraad als hij onmiddellijk het land
verlaat. Voor de vlucht staat Heimberg z’n
eigen uniform af. Sari moet om haarvriend
te helpen, beloven Heimberg nog dien
zelfden avond te huwen, maar fluistert
Franz in dat zij om 8 uur aan de Orient-
express zal zijn, en inderdaad vlucht ze
met he.n. Als Heimberg de bruid in haar
kamer zal halen vindt hij echter llona, zijn
vroegere vriendin die met Sari van kle‘ding
heeft verwisseld; en von Heimberg schikt
zich, laat zich door z,.n vroegere geliefde
naar het altaar geleiden, juist als twee ge
lukkige menschen in de Orient express de
grens passeeren
Aankondigingen.
niet als elders had hier de landsheer zijn ver
tegenwoordiger in het stadsbestuur door de
schout enz., die geen rechtaanspraken had
den, doch edelen waren, die door hun positie,
bekwaamheid in krijgszaken en ervaring in de
diplomatie groote invloed in de Friesche steden
uitoefenden en in Sneek twee leden in recht en
raad benoemden of zelf zitting namen. Een der
eerste Sneeker hoofdelingen was Bocke Dodinga
(Doniaga), zijn zoon was Rienck Bockema,
wiens stins eenmaal stond op de plaats waar
nu het Hooghuis is, die ook klooster Thabor
stichtte en daar in 1436 overleed. Zijn oudste
dochter His huwde Age Harinxma, die hem op
volgde als hoofdeling en de stins aan de Markt
straat deed bouwen, waar nu de Leeszaal is,
voorheen Dekama of Gruytersma Stins genaamd
en nog vroeger Harinxma Stins; in 1630 is ze
gedeeltelijk gesloopt, hoewel nog in 1610 de
vroedschap den toenmaligen eigenaar de afbraak
geweigerd had om het stadsschoon en omdat
er anders naar een nieuwe gelegenheid vorste
lijke gasten te logeeren, zou moeten worden
rondgezien.
In 200 artikelen bestrijkt het stadsboek het
stadsrecht zoowel omvattend bestuursinrichting,
strafbepalingen als burenrecht, eigendomsrecht,
meerderjarigheid, erfrecht, koop, verkoop, pand,
hypotheek, borgtocht enz. enz., waaruit blijkt
hoe zelfstandig de toenmalige steden wel waren.
Spr. staat nu stil bij de oudste plattegronden
van Sneek, welke ons, zooals kenners zeggen,
een -
der Middeleeuwen toonen. Wat nu Hoogend den; bij Vroom en Dreesmann was de Koren-j
heet, heette éénmaal Nieuwstad, wat bewijst dat markt.
het niet tot het oudste deel der stad behoorde, Sneek heeft steeds haar best gedaan haar
waarvan de grens ging door Achterom, Poorte- plaats als handels-centrum te handhaven, al
zijlen, Pol ongeveer naar de tegenwoordige was ze niet de eerste stad die een trekschuit-
brug aan de Looxmagracht. Later is geleidelijk dienst op Leeuwarden kreeg. Harlingen verwierf
het verdere deel binnen de grachten ontstaan, en daarvoor het eerst octrooi, de eerste trekschuit
eerst omstreeks 1840 ging men daarbuiten bou- jn Friesland bracht 29 Maart 1646 de Harlinger
wen (Frittemahoven). Zoolang is binnen de schepen Claes Jurjens Fontein naar Leeuwarden
grachten gezocht naar ruimte, dat daardoor heel om er zijn bruid mee naar zijn woonplaats te
voeren. In 1646 echter kreeg Sneek van de Sta
ten octrooi voor de Trekweg naar Leeuwarden,
Woensdag 16 Januari. 7 uur.
Gecostumeerd IJsfeest m t muziek op de
Kunstijsbaan.
verschilt met wat we hier nu doen; de eisch der
woningwet dat elke stad boven 10.000 inwoners
een uitbreidingsplan moest hebben is een zegen
geweest, en als men ziet hoe hier nu syste
matisch gebouwd wordt, valt het verschil met
vroeger wel zeer sterk op.
Van de drie poorten, welk eenmaal toegang
tot de stad gaven is de Waterpoort, de jongste,
in 1613 gebouwd, alleen Over, de oudsten, waar
van de bouwjareh niet bekend zijn, zijn ver
dwenen, de Oosterpoort in 1848, de Noorder-
Als men de kaart van Blaeu van 1649 ziet is
ook in de binnenstad wel veel veranderd: de
Groote Kerkstraat was er nog niet, het Kerkhof
was afgesloten, in 1653 werd door een door-
seling der functies plaats, er was ook een soortbraak de verbinding gemaakt tusschen de te
genwoordige Oude Koemarkt (toen Groot Zui-
en de Marktstraat .De tegenwoordige
pen of hoofdelingen in dé Friesche steden inI veemarkt was volgebouwd met Latijnsche
