Officieel orgaan
der gemeente ineek
Dit No. bestaat uit 3 bladen
Natuurkundig Genoatscbap
annex SNEEKER COURANT (72e Jaargang)
f
8
p jif
No. 41
45e Jaargang
Zaterdag $3 Februari 1^9
Eerste blad
Uitgave KIEZEBRINK 4 Co.
j
KeiiwstijdiNgtR.
Ulhc 1 (irderll.r
De nood
NATIONALE
BANKVEREENIGIN6
SNEEK
‘I
Verzekoiiog tegen Waterleidingeohade.
Ongevallen door gladheid.
Vraagt offerte.
i
I
III I
Contröle op de oplaag toegestaan Alle advertentiën worden in beide bladen opgenomen. Regelprijs 9 cent, abonnementen belangrijke korting.
NIEUWE SNEEKER COURANT
De SNEEKER COURANT is een
t e A ms ter da tn.
zoodat
reeds zijn
f
In Amsterdam worden thans ruim 10.000
gezinnen door de gemeente ondersteund.
Men deelt ons mede dat door d>
eden der Sneeker Biljart Club f 150.is
rijeengebracht, welke som door het bestuur
tan het Comité ter leniging van den nooc
door de felle winter ontstaan, is afgedragen
Het eerste telegram van de Marsbewoners?
Of dat komen zal wachten we kalm af,
maar óls het komt is het eerste wat ze doen
aan Boekhandel G. v. d. Pijpekamp, Klein-
zand 2 telegrafeeren om een prima Parket
Duofold Vulpen en mooie leesboeken, daar
hen met de koude de tijd lang valt. Want
- Ds. D. P. Koopmans, predikant bij de
Ger. Gemeente alhier, hoopt Dinsdag a.s.
den datum te gedenken, waarop hij aan zijn
tegenwoordige gemeente vóór 30 jaren als
herder en leeraar werd verbonden.
FOLLEGA. Uitslag van de heden alhier
gehouden hardrijderij van vrouwen. 15 deel
neemsters. Ie prijs, f40, mej. G. Woudstra,
te Donjaga; 2e prijs, f 20, mej. J. de Boer, te
Boorbergum; 3e prijs, f 10, mej. T. Muur-
ling, te Sneek; 4e prijs, f5, mej. B. Timmer
man, te Kuinre.
WOUDSEND. Tot tijdelijk onderwijzeres
aan de R.-K. school alhier is benoemd mej.
A. Hoogma te Oosterwierum.
Ged. Staten en het centraal pachtbureau.
Ged. Staten van Friesland hebben goed
keuring onthouden aan een besluit van den
raad der gemeente Haskerland tot verhu
ring, bij sollicitatie, van een in den Hasker-
veenpolder te stichten boerderij, met be
paling, dat de verhuring zou geschieden
voor een door het centraal pachtbureau der
Friesche Maatschappij van Landbouw vast
te stellen huurprijs. Ged. Staten zijn van
oordeel, dat zij bij onderhandsche verhu
ring van gemeente-eigendommen allereerst
hebben na te gaan, of in het belang der ge
meente met den bedongen huurprijs genoe
gen kan worden genomen, en dat zij dus
hunne goedkeuring niet kunnen verleenen,
wanneer de huurprijs hun onbekend is.
zelfs op Mars weten ze dat nergens grooter
keuze is. (Adv.)
GROOTZAND 32
De voorzitter, de heer dr. D. H. Posthumus,
zeer
Directeur gasfabriek in Haskerland.
Bij Kon. besluit van 2 Febr. jl. is alsnog
goedkeuring verleend aan de begrooting
voor 1928 der gemeente Haskerland, waar
aan Ged. Staten van Frisland hunne goed
keuring hadden onthouden in verband met
het handhaven van den directeur der gas-
iabriek. De overwegingen van het K. B.
zijn gelijk aan die, van de reeds eerder
genomen beslissingen inzake de begroetin
gen van andere gemeenten in Friesland.
HINDERWET.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van SNEEK maken bekend, dat is verdaagd
de beslissing op het verzoek van de firma
Kiezebrink en Co., uitgevers-drukkers te
Sneek, om vergunning tot plaatsing van een
ruwoliemotor van 15 P.K., voor het in wer
king brengen van diverse werktuigen, ter
vervanging van de zuiggasmotor van 14
P.K., in haar drukkerij aan het Kleinzand
no. 7, kadastraal bekend gemeente Sneek,
Sectie B no. 3725.
SNEEK, 23 Februari 1929.
In de Harmonie sprak voor het Natuurkundig
Genootschap Woensdagavond dr. J. K. W.
lyehrer alhier over: Wat in Indië op hygiënisch
gebied gedaan wordt.
Heeft ons rijk in Indië wel eens, wat de
gezondheidstoestand der Europeanen betreft, in
een slechte roep gestaan, zegt spr., die roep
is thans onverdiend en wanneer de Europeaan
er nu correct leeft, behoeft hij geen vrees voor
tropische ziekten te koesteren. Wei is het kli
maat er voör den Europeaan iets te warm, zoo
dat hij, vooral bij langer verblijf in de lage
landen, waar de groote steden liggen, wat
tanig wordt, in de hooger gelegen streken be
houdt hij echter zijn blos. De doorsnee Europe
aan is in het Oosten wat zenuwachtiger dan
hier, hetgeen allicht minder het gevolg is van
het klimaat, dan van het feit dat het werken
met Oosterlingen, zoo geheel anders geaard
dan wij, irriteerend werkt. Daarbij komt het
ingespannen werken. In den regel staat men om
6 uur op, en vangt te 7 uur met het werk aan
tot 1 a D/2 uur; als men dan na het groote mid
dagmaal kan gaan* rusten, is het goed uit te
houden, maar als men, zooals op dé handels-
kantoren, na het maal weer doorw.erkt tot f.
uur, is dat te inspannend, vooral omdat de jon
geren daarna in den regel naar de gezellige so
ciëteit gaan en daarvan eerst na middernacht
terugkeeren. De voeding is geheel Europeesch
geworden; men vindt in Indië even goede aard
appelen als hier, ook de Europeesche groenten
worden uit de hoogere streken aangevoerd, en
Indië levert daarbij nog z’n lekkere eigen groen
ten en fruit.
Wat de hygiëne betreft, dient allereerst op
gemerkt dat de Inlanders zeer fatalistisch tegen
over ziekten staan, men doet niet veel aan ge
nezing, men sterft er aan of wordt beter. Di
fatalisme levert natuurlijk ook een gevaar voor
den Europeaan, die met Inlanders in aanraking
komt en door hen geïnfecteerd kan worden. De
groote cultuurondernemingen hebben echter het
vraagstuk der hygiëne onder de geïmporteerde
Oost-Aziatische werkkrachten de Maleier ter
Oostkust van Sumatra werkt niet op de onder
nemingen, 'hij heeft geld genoeg, zoodat men
Chineezen en Javanen, uit het overbevolkte Java
de landbouwers bij uitnemendheid ge
bruikt energiek aangepakt. Er kwamen onder
die menschen veel ziekten voor, mede omdat
door het zachte klimaat de lichamen weinig ge
hard zijn en eenige klimaatwisseling direct in
vloed heeft en deze ziekten deden de arbeids
prestatie afbreuk, waarom bestrijding der ziek
ten productief is voor de ondernemingen. Toen
deze ondernemingen succes hadden heeft het
gouvernement ’t voorbeeld gevolgd en nu heeft
men een dienst der Volksgezondheid met één
hoofdinspecteur, 20 inspecteurs en vele gouver-
Een andere ziekte, welke veel de Indische be
volking teistert, is de malaria, die de Europeaan
er echter niet meer behoeft te krijgen als hij be
hoorlijk leeft en de noodige maatregelen treft.
Laveran ontdekte in 1880 het plasmodium, dat
in het bloed der lijders de ziekte veroorzaakte,
King opperde in 1883 het denkbeeld dat een
mug de overbrenger der infectie was, doch di
bleef een open strijdvraag, tot de Engelsche mi-
itaire arts Ross na ingespannen arbeid gedu
rende de jaren 18951899 bewees dat inder
daad een mug de overbrenger is. Deze mug
steekt een lijder, zuigt wat van zijn bloed en
krijgt het plasmodium binnen; in de muggen
maag ontwikkelen zich nu de sporozoïeten, die
later met het speeksel van de mug bij de steek
van een gezonde mensch weer in diens bloed
baan komen en van hem een malarialijder ma
ken.
In Indië is deze malaria vaak doodelijk voor
kinderen tot het vijfde levensjaar, daarna in den
regel niet meer, tenzij bijkomende omstandig
heden den dood veroorzaken; bij de amokma-
kers komen volgens de nieuwste onderzoekingen
waarschijnlijk geestelijke stoornissen voor ten
gevolge van malaria. De patiënten toonen vaak
enorme miltvergrootingen.
De ziekte komt hier in Sneek een beetje voor,
maar dat is niet te vergelijken met de epide
mieën in Indië, waar de bevolking van geheele
streken aangetast is en haar energie er door
wordt gebroken. Er zijn voorbeelden van ste
den in Klein Azië, die verdwenen, omdat
door de stroombedverandering van een rivier
en de daardoor ontstane moerassen, die een
gunstige broedplaats voor de muggen vorm
den, de bevolking door malaria werd aangetast
en inactief werd. Men schrijft aan de invloed der
malaria op de Indische bevolking in het verre
verleden wel toe het feit dat de historie totaal
verloren is gegaan.
Ross constateerde, dat van de twee muggen
geslachten die hij kende, de culex irritans, de ge
wone steekmug, en de anopheles, de laatste de
overbrenger der infectie was, hij kende daarvan
8 soorten, nu zijn er reeds 350 soorten van be
kend, niet allen even gevaarlijk echter. Terwijl
de culex de geheele dag steekt, steekt Anophe
les alleen ’s nachts de geheel stilliggende, dus
slapende mensch.
Een der maatregelen welke men in Indië dus
tegen de malaria moet nemen, is steeds onder
een klamboe of achter gaas te slapen; er moet
goede ventilatie zijn, want de Indische insecten
kunnen niet tegen tocht. Dan dienen bij de be
strijding der malaria de broedplaatsen der mug
gen in het water aangetast. Dat is lastig, omdat
weliswaar de meeste anopheles-soorten zich ont
wikkelen in stilstaand water, doch er ook
streambreeders onder zijn en enkele kwaad
aardige soorten zelfs in brak water broeden.
Vooral het onderhout op de erven wordt gekapt,
omdat tusschen tak en blad vaak regenwater
blijft staan en dit een broedplaat» biedt; in de
te bewegen en gaf hem drie dagen straf
voor het feit dat hij zijn medemensch helpt.
Onnoodig te zeggen, dat deze straf on
der de militairen groote ontevredenheid ge
wekt heeft.
Mond- en klauwzeer.
In de week van 1016 Febr. j.l. zijn in
deze provincie 19 gevallen van mond- en
klauwzeer geconstateerd, n.l. in de gemeen-
net Bildt 1, Gaasterland 2, Hem. Oldephaert
1, Hennaarderadeel 1, Koliumerland 1, Leeu
warden 1, Leeuwarderadeel 2, Menalduma-
deel 3, Oostdongeradeel 1, Wonseradeel 3,
Wymbritseradeel 3.
M e n sc h I i e v e n d h e i d verboden.
Men schrijft uit Arnhem aan Het Volk
in de Coenourn-kazerne was parade eenige
eserve-luitenants zouden worden beëedigd.
-r beerscht hier onaer de soldaten veel
griep, alc, ik moet het eikennen, zooveei
mogelijk bestreden wordt. Nu konden en-
Kcle manschappen, die deze ziekte ondet
Je leden hadden, het tijdens de parade niet
volhuuden. tén hunner viel flauw en een
öOidaat die naast hem stond, greep hem na-
uuilijk vast, daar hij zich anders zeker oj
jen harden grond bezeerd zou hebben, foen
Je parade geëindigd was, deelde kapitein
moek den soldaat, die zijn kameraad vooi
vallen behoed had, mede, dat hij hem zon
iceren zich, wanneer bij in de houding stond
i
Gevonden Voorwerpen.
Aanwezig aan het bureau van politie, N.
Veemarkt, en aldaar te bevragen op alle
werkdagen tusschen 11 '/z en 12*/z uur, de
navolgende voorwerpen als gevonden gede
poneerd op 21 en 22 Februari 1929: zakmes.
Aanwezig en te bevragen bij de navol
gende ingezetenen, onderstaande voorwer
pen, als gevonden aangegeven op 21 en 22
Februari 1929: roode ceintuur, wed. Talsma,
2e Steenklipstraat 67; pet, D. Hager, Hem-
dijk; grijze want en paar gymnastiekschoe
nen, G. Dijkstra, Boschgracht 7; schoen, J.
van Terwisga, 2e Oosterkade (scheepsb.);
bruine heerenhandschoen, L. Wagenmakers,
W. de Zwijgerstraat 16; beurs met inhoud,
J. Groninger, Ged. Poortezijlen; zakmes, A.
Kamstra, BoSchstraat 15; heerenrijwiel, D.
Ligthart, 2e Selfhelpstraat 13; pak garen,
v. d. Meulen, Hoogend; heerenhorloge, E.
Stroop, Kloosterhof 31zilveren broche
Nota, Verl. Westersingel; beurs met inhoud,
M. Elsinga, Scharnegoutum.
Spr. zal nu bij lichtbeelden een aantal ziekten
in de tropen voorkomend, behandelen en leidt de
hoorders daarom eerst naar de afdeeling van het
instituut Pasteur te Bandoeng, waar de pokstol
bereid wordt. Ook in de tropen kende men de
enting tegen de pokken, welke daar zeer veel
voorkomen, al voor 1800, enting van mensch op
mensch dan en welke sporadisch werd toege
past. In 1852 werd het kringenstelsel ter enting
volgens de methode Jenner ingevoerd, welke
methode in het Indische leger daar het eerst
werd toegepast Een kring omvat 100.000 to
300.000 inlanders en 4 maal per jaar wordt op
eenzelfde punt de daartoe opgeroepen bevolking
geënt eerst door Europeesche artsen en zonder
dwang. Sommige stammen waren volgzaam en
lieten zich enten, andere weer niet; bij een
controle op Flores en Soemba bleek eens dat
tal van inlanders zichzelf brandwonden hadden
toegebracht en dachten dat de litteekens daar
van die op die van enting geleken tegei
aantasting van de pokken behoedden. Dergelijke
menschen kregen de ziekte natuurlijk toch en
daarmee was ook aan de propaganda voor de
enting weer een slag toegebracht, omdat men
immers door enting toch niet tegen de ziekte
behoed was!
Later heeft men de enting aan inlanders op
gedragen, die gemakkelijker het vertrouwen
der bevolking winnen, doch ook toen zijn fouten
begaan, waardoor de inlanders, die toch al zeer
achterdochtig tegenover Europeesche methoden
staan, wel weer eens werden afgeschrikt.
Gewerkt wordt met karbouwenpokstof, die
sterker is dan onze koepokstof. Er wordt in
Indië zeer vroeg geënt; de hersenaandoening,
welke hier wel eens voorkomt en welke hier de
verplichte enting deed opschorten, komt daar
niet voor. Misschien is dit het gevolg van het
zeer vroege enten (kinderen van 3 maanden).
De lichtbeelden toonden de bereiding van de
stof, de enting der inlandsche bevolking en een
grafiek van de gevolgen der enting in het leger
toonde, dat daar prachtige resultaten waren
bereikt, op de 10.000 soldaten kwamen in het
laatste jaar 7 ppkkengevallen voor.
VASTSTELLING DER KIEZERSLIJST.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van SNEEK brengen ter algemeene kennis,
dat de op heden vastgestelde lijst voor het
jaar 19291930, aanwijzende de personen,
die in deze gemeente bevoegd zullen zijn tot
het kiezen van de leden van de TWEEDE
KAMER der STATEN-GENERAAL, de
PROVINCIALE STATEN èn den GE
MEENTERAAD, van 2 3 Februari tot
en met löMaart a.s. ter Secretarie 2e
Afd. voor een ieder ter inzage is neer
gelegd en, tegen betaling der kosten, in af
schrift, en stemdistrictsgewijze, in uittreksel,
verkrijgbaar gesteld.
Tot en met 9 Maart a.s. is een ieder
bevoegd bij het gemeentebestuur verbetering
van de vastgestelde kiezerslijst te vragen,
op grond dat hijzelf of een ander, in strijd
met de wet, daarop voorkomt, niet voor
komt, niet behoorlijk voorkomt of al dan niet
voor eenige verkiezing aangewezen is als
bevoegd bij volmacht te stemmen. Het ver
zoekschrift kan op ongezegeld papier wor
den gesteld.
SNEEK, 22 Februari 1929.
Hardrijderijen.
OUDKERK, Mannen. Ie prijs, f 100 en
gouden medaille, J. Slof te Joure; 2e, f60,
W. Visser, te Zoutkamp; 3e, f 40, J. Jetten
te St. Johannesga; 4e, f20, G. Plantinga te
Zwaagwesteinde. H. de Jong te Rauwerd,
A. Nauta te Wartena, R. de Leeuw te Hee-
renveen, B. v. d. Veen te Warga kregen elk
f 5. W. Visser ontvangt nog 2 zilveren me
dailles, één voor den snelsten-rit (160 M. in
15 sec.) en één voor het sportieve rijden.
GROUW. Vrouwen. Ie prijs, f80, Geesje
Woudstra, Doniaga; 2e prijs f40, Janna v.
d. Meulen, Grouw; 3e prijs, f 15, Aaltje de
Groot, Warga; 4e prijs, f 15, Jitske de Boer,
Boornbergum.
Dit was de 16e rijderij van dit seizoen te
Grouw.
De NIEUWE SNEEKER COURANT2 is een abonnementsorgaan, verschijnt Dinsdags en Vrijdags. Abonnementsprijs in de stad f 2.50, naar bulten fr. per post f 3.60.
Advertentieblad en wordt gratis bezorgd bij allen die te Sneek geen abonné zijn op de Nieuwe Sneeker Courant en bovendien huis-aan-huis verspreid
Dinsdags te Woudsend, Heeg, Nijezijl, Folsgare, Nijland, Oppenhuizen, Uitwellingerga, Oudega (W.), II Vrijdags te Hommerts, Jutrijp, Tirns, Ooënga, (dauw, Sijbrandaburen, Oifingawier, Terzool, Abbega.
ijsbrechtum, Wolsum, Harich, Hemelum, Bakhuizen, Nijemirdum, Sondel, Sloten, Tjerkgaast, Spannenburg. Oosthem, Deersum, Scharnegoutum, Roodhuis, Oaastmeer, Balk, Stavoren, Rijs, Oudemirdum, Wyckel,
om hij hiermede eindigde, nadat op het doek
Het gevaar bij do oi weer.
Het Tweede Kamerlid, de heer Bulten,
neeft aan den minister van Waterstaat ge
vraagd
1Kan de minister mededeelen, of door
de betrokken autoriteiten reeds besprekingen
gehouden en maatregelen genomen zijn in
oetrekking tot het ijs- en overstroomings-
gevaar, dat voor de streken en de bevol
king langs onze groote rivieren bij sterk
invallenden dooi dreigt?
2. Zoo dit niet het geval is, is de mi
nister dan bereid te bevorderen, dat zulks
<net bekwamen spoed geschiedt?
Uit het antwoord van dep. minister blijkt
dat inderdaad reeds maatregelen zijn ge
nomen.
nementsartsen en inlandsche gouvernements-
artsen. Zeer veel hospitalen zijn nu over den
archipel gezaaid, gouvernements- en militaire,
waarin ook burgers worden opgenomen, esta-
tes-hospitalen en die der zending.
In Batavia is het Indisch Instituut Pasteur ge
sticht, later om militaire redenen naar Ban
doeng verplaatst, waar het een reusachtig com
plex gebouwen vormt. Alle sera, antistoffen en
vaccins voor een bevolking van 50 millioen zie
len, worden hier bereid en waar bij 'het warme
klimaat deze stoffen spoedig in werkzaamheid
achteruitloopen en de verste punten, die moeten
worden bediend, 24 dagen van dit centrum lig
gen, begrijpt men hoe veel werk hier is te ver
richten.
gen deze schepen in Indië binnenvallen; men
.<an zich ook tegen de ziekte immuniseeren
door inspuiting, maar dat is bij een bevolking
van 50 millioen Aziaten onmogelijk,
de medische dienst voor een wanhopige taak
zou staan als de gele koorts in Indië kwam.
De schitterendste resultaten bij de bestrijding
van tropische ziekten heeft men in Indië onge
twijfeld bereikt tegen de Framboesia tropica,
door spirochaeten veroorzaakt, en die de lijders
oedekt met afschuwelijke zweren en bij hen
zeer pijnlijke gewrichten veroorzaakt. Ze ver-
oont eenige gelijkenis met syphilis, doch is een
ziekte met geheel eigen karakter. Fht bestreed
haar in 1911 het eerst in Suriname, Schüffner
ongeveer tegelijkertijd in Deli, ze tast in hoofd
zaak de inlanders aan. Salversaan-inspuiting is
afdoende; vaak is één inspuiting voldoende, een
aveede is soms noodig, en voor een derde wijkt
ook het hardnekkigste geval. De groote oorlog
ertraagde de salversaan-aflevering, zoodat eerst
.n 1919 de bestrijding op groote schaal kon ter
aand genomen. Eerst werd met de hoofden over-
.gd, enkele genezingen werden gedemonstreerd
_-n toen werd de gelegenheid geopend zich te
oen inspuiten. Schitterend waren de resultaten,
elfs dé hardnekkigste gevallen, waarbij de
jders, soms geheele gezinnen, met zweren be-
Jekt waren, werden genezen. De bevolking was
poedig zoo overtuigd van de goede werking
,.'in dit geneesmiddel dat men er toe kon over-
gaan haar voor de inspuitingen te laten betalen
.ets zeer ongewoons in Indië. De armen wor
den nu alleen kosteloos geholpen, verder be-
.aalt men naar vermogen; een dosis kost onge
veer f 4.20.
Dat deze bestrijding geld gekost heeft blijkt
•i:t het feit, dat het gouvernement tot Augustus
1921 voor f340.000 salversaan kocht. De buiten
gewone belangstelling voor deze geneeswijze
geeft de medici gelegenheid op de verzamel
plaatsen der patiënten ook andere ziekten te
behandelen. Binnen 7 dagen heeft het middel
tegen de Framboesia geholpen;
900.000 menschen behandeld, maar ook op dit
gebied is er nog veel te doen, daar er nog mil
joenen patiënten zijn. Hatta, de Japansche ont
dekker van het Salversaan, heeft in Indië echter
reeds gelegenheid gehad de prachtige werking
van zijn middel te zien, bij welke gelegenheid
hem door dankbare patiënten eenige liederen
zijn toegezongen.
Spr. zou nog bij andere ziekten willen stil-
huizen geen gordijnen en veel ventilatie, geen
vijvertjes meer op de erven, goede gootafvoer,
goede drainage om stagneerend water te voor
komen, zijn hulpmiddelen in den strijd tegen
deze mug. De vischvijvers bij Batavia, waaruit
de Chineezen de stad van visch voorzien, zijn
ook broedplaatsen der muggen. Men heeft ge
tracht door invoer van een Amerikaansche vis
schensoort, die de muggeniarven at, dat te ver
helpen, maar een in de vijvers gekweekte visch-
soort at die vischjes weer op; dat hielp dus niet.
Op sommige sawahs broedt de anopheles ook,
op andere niet.
Wanneer men een epidemie bestrijden wii
moet men, om onnoodig reusachtige onkosten te
voorkomen, ook nagaan welke anopheles-soort
der in die streek voorkomende soorten de over
brenger der infectie is, om zich alleen op de
bestrijding daarvan toe te leggen. Want ir.
zoo n streek is soms één bepaalde soort, dit
elders de ziekte niet overbrengt, de schuldige.
Men ziet met welke moeilijkheden de bestrij
ders der malaria in Indië te kampen hebben.
Vijvers die niet kunnen worden opgeruimd over
spuit men wel eens met residu, olie, welkt
de oppervlakte afdekt, zoodat de larven geei
lucht meer krijgen en sterven. Tot slot vai.
het meegedeelde over de malaria toonde spre
ker het assaineeringswerk te Siboga, waar ii.
1912 nog 79.3 per mille der bevolking stier,
aan malaria. Door goede drainage, en oprui
ming van stilstaand water, gevoegd bij andert
maatregelen, was die sterfte in 1919 tot 17.1
pro mille gedaald, in de oude stad Batavia,
niet geassaineerd, is ze nog 60 pro mille.
Een andere, door een mug overgebrachte
ziekte, is de gele koorts, die, hoewel het
klimaat er voor geschikt is, in Indië gelukkig
nog niet voorkomt, ofschoon men met vrees
haar komst tegemoet ziet. De ziekte heersch.
aan de kust van Guinea, in Ecuador, Panama
enz., en heeft meestal de dood tengevolge. De
mug, die-een lijder gestoken heeft is 12 dagen
infectueus, en na de steek wordt de mensch
na 6 dagen ziek, terwijl de zieke 3 dagen in
fectueus is. Gorgas heeft Panama gezuiverc
door zieken onder klamboes te leggen en de
muggenbroedplaatsen te vernietigen. Onze
archipel wordt van uit Panama met deze ziekte
bedreigd maar het is gelukkig dat een schip
ruim 3 weken werk heeft van Panama naar
Indië te komen, zoodat, waar onderweg tal van
muggen aan boord ook sterven, doordat zij bo
ven den Oceaan komen en dan niet meer het
schip kunnen bereiken en bovendien het infec- 1 staan, doch de tijd was daarvoor te kort, waar-
tueuse stadium van mug en lijder na 3 weken
voorbij is, de kans op besmetting gering is. Met nog eenige van Framboesia genezen patiënten
vrees zien de Indische medische autoriteiten waren gedemonstreerd,
echter een eventueele opvoering van het snel-j
verkeer tegemoet, omdat de kans daardoor op
invoering van de gele koorts in Indië veel groo- vertolkte den dank der aanwezigen voor de
ter zou wordeh. belangwekkende causerie.
Jn Panama worden de schepen uitgerookt'
en van een certificaat daarvan voorzien mo- o
