APPELEN
Ho
I
eN
LEEUWENBURG
SNEEK
BRILLEN
©0^5.^
Meisjes.
Opurol
Jaeger flanel I
1 T
De Etalages
Reclamekolom
tinna JOHs. TROMP, Sneek
I
G. J. AL TING
Fiima JOHs HOMP-Sneek
■■■BB
TJERKSTRA
Firma Johs. Tromp
zijn zoowel voor
Dames als Hwerran
bijzonder inieressaiH
Westerhof
F.OZIMGA - SMEER
i
RIJWIELHANDEL
SIMGETL 4 - TELEF. 415
Horlogerie HENRI VAN ESCH
brengt - 1-
ST.EEDS T BESjTE
Gerde blad
Nieuwe Sneeker Courant
Officiéél Gedeelte.
I
I
I
I
NIEDWSTIJDINGEN.
DRALSMA-vanVALKEhBURG'S
c_i4' LAv^RT^AAh
AUTO-VERHUUP
•4
SIGAARTJES
II
No. 101 Zaterdag 21 September 1929.
I
I -I
N.V. KLEDINGMAGAZIJN
Mooiste Schijfjes
Prima Schijfjes
Prachtige Stukjes
bij
per pond
52 ct.
45 ct.
60 ct.
25
30
40
ct.
ct.
ct.
Maatschappij tot nut van het
Algemeen.
Zaterdag is te Leeuwarden de openbare
vergadering van het district Leeuwarden van
de Maatschappij tot nut van het Algemeen
gehouden waar de heer Metzlar heeft ge
sproken overOp welke wijze kan het zang
onderwijs op de lagere school verbeterd
worden.
Uit het verslag dat de L. C. van deze
rede geeft citeeren wij
De inenting op straat.
Met een arrestantenauto der politie is
Woensdag te Rotterdam een proef geno
men om gelegenheid te geven zich ook op
straat te laten enten. De proef is geslaagd.
Er werden 275 vaccinaties verricht. De
proef wordt voortgezet.
Instrumentmaker - Opticien
Engros
Luxe Wagens :-i Met en zonder chauffeur
Groote ritten speciale p r (j s l
KLEINZAND 16
SNEEK.
Groote keuze RIJWIELEN
tegen de laagste prijzen.
EERSTE KLAS REPAR. INLICHTING
'egen scherp concurreerende prijzen.
Agent SER VA Rijwielen.
W WHRING.
moeilijkheden, omdat conducteurs en por
tiers reizigers moeten waarschuwen.
Men wil thans trachten door luidsprekers
veranderingen in de treinenloop af te roe
pen, zoodat het overal op de perrons kan
worden gehoord.
De genomen proef moet volgens inlich
tingen geslaagd worden geacht.
Een noodlottige prijs.
Een spoorwegbeambte uit Warmuntowitz
had een aandeel in de hoofdprijs van de
Pruisische loterij en had een gedeelte van
het gewonnen geld besteed aan den aan
koop van een motorrijwiel. Hij maakte een
proeftochtje, doch toen hij een kar met
paard tegenkwam, verloor hij zijn stuur en
kwam met zijn motorfiets onder den wagen
terecht. De man wae op slag dood, terwijl
de man, die zich op de duozitting bevond,
ernstig werd gewond.
«bffXVD
Aanbevelend,
mmMwnum s
Ontaarde jongens.
Voor de jury te Digne (Frankrijk) heb
ben, de 18-jarige Ugnetto en de 16-jarige
Mucha terecht gestaan wegens vijfvoudi-
gen moord. Beide vrienden hadden een boe
renfamilie, waar zij onderdak gevonden
hadden, op beestachtige wijze vermoord.
De boer en zijn vrouw schoten zij neer, ter
wijl de kinderen met steenen werden dood
geslagen. De vader van Ughetto, die als
getuige gehoord werd, verklaarde, dat hij
alles in het werk heeft gesteld om zijn
zoon op het goede pad te houden, doch al
les tevergeefs. Zich tot de jury wendende,
zeide de vader:
„Mijne heeren, ik ben een onteerde vader.
Ik verzoek u mijn zoon ter dood te ver-
oordeelen”.
De jury veroordeelde Ughetto tot de
doodstraf en Mucha tot twintig jaar tucht
huisstraf.
óók in rolletjes voor een
dubbeltje.
Eén soort pepermunt slechts
kan de allerbeste zijn,
en dat is de zuivere me
dicinale
Tusschen sigaar en sigaret in
wenscht men nog iets anders,
en daarvoor komen bijzonder
in aanmerking
doosjes van 10 stuks
Ritmeester Bouquet
Nero
Ritmeester Junior
NEEMT PROEF 1
Speciaal
adres voor
Proeven met luidsprekers op het Centraal
Station te Amsterdam.
Woensdagmiddag zijn op het Centraal
station proeven genomen met luidsprekers.
Wanneer een trein vertraging heeft of
op een ander spoor vertrekt of binnenkomt,
Staat c. q. behoort te brengen, aangezien I dan in de dienstregeling of op borden staat
van sommige letters zeer moeilijk. Echter
krjjgt men Dij aanlioujding resultaten, Som
mige klinkers geven groote moeilijkheden,
waarvan spreker frappante staaltjes geeft.
Vooral dient het rhythme goed verzorgd
en moet de bizondere belangstelling hebben,
omdat het beteekenis en kracht aan het lied
geeft. Hij hoopt door zijn praktische wen
ken iets te hebben bijgedragen om den zang
op hooger peil te brengen. Vooral is hierbij
liefde en toewijding noodig en gaarne wil
hij daartoe de onderwijzers opwekken,
waardoor de kinderen bij het verlaten der
school vrij zeker muziek en zang in eere
houden en mede zullen werken om het lied
een eereplaats te geven aan den huiselijker
haard, wat spreker bovenal van groote be
tekenis acht.
Er volgde op deze rede discussie. Ver
schillende schoolkoren hadden zich te voren
laten hooren, o. a. trad de heer M. H. v. d.
Werff op met 30 leerlingen der 5e en 6e
klasse van school 4 alhier, wier zang door
de Leeuwarder bladen uitstekend wordt be
oordeeld.
Een viertal zangkoren van ouderen liet
zich later nog hooren.
vexaptwoord sghjjpt eep vooi^igxtipg, djel
ten behoeve van Drente een beroep doet op I
het Rijk om de ontginning van den bodem
krachtiger dan elders te bevorderen.
Daarnevens heeft de gemeente Den Haag
volkomen terecht een rijksgarantie -geëischt,
dat de verplichtingen, welke de N. V. op
zich neemt, behoorlijk zullen worden nage
komen. Verwacht mag worden dat deze ga
rantie van den Staat geen offers zal vergen
Het ligt voor de hand, dat, als deze proei
slaagt, de mogelijkheid bestaat, dat meer
gemeenten onderhandelingen zullen aan-
knoopen en dat dan ook in de toekomst nog
andere deelen van ons land zullen kunnen
profiteeren van de resultaten, die de arbeid
der N. V. zal afwerpen. Vanzelfsprekend
staat de regeering dan geheel vrij of ze in
dergelijke gevallen al dan niet garantie zal
geven.
De leiding der N. V. zal al het mogelijke
moeten doen om de exploitatie zoodanig te
leiden, dat de bijdragen van den Staat zoo
laag mogelijk worden gehouden. Het ligt in
de bedoeling, dat de Staat het kapitaal ver
strekt.
Het lid der commissie, dr. Folmer, heeft
omtrent dit schrijven advies uitgebracht,
waarin hij zegt dat het aantal honden niet
zoo groot is als de directeur der Stadsreini
ging meent. Het nadeel voor de gezondheid,
door honden-excrementen teweeg gebracht,
is twijfelachtig. Nochtans moet het initia
tief van den directeur worden toegejuicht.
In den zin van dit advies zal den directeur
der Stadsreiniging worden geantwoord.
Het is te hopen, dat de Amsterdamsche
honden goedleersch zullen blijken te zijn, en
de wetten van het fatsoen naleven tot heil
van ’s menschen gezondheid!
--
Groote sorteering.
Kruizobroederstraat.
Tot vormen van de stem, werken samen
de longen en stembanden. Het ademhalen
heeft grooten invloed op een mooie stem-
vorming. Stem en spraak zijn gebonden aan
de ademhaling en de wijze waarop deze
plaats heeft. Wij hebben in de animale
ademhaling drie oogenblikken: in-ademen,
uit-ademen en rusten. Bij het lied moet
evenwel het tempo veranderd worden in in
ademen, rust en uit-ademen. Hoe nu te
ademen om zooveel mogelijk lucht te krij
gen voor stemvorming. Dit kan verschillend
zijn. Bijv, door ophaling van het sleu
telbeen en uitzetting van de ribben, waar
door meteen het borstbeen wordt uitgezet.
De juiste ademhaling is die van het mid
denrif met de ribben, omdat daarbij ook de
onderste toppen der longen worden gevuld.
Hoe dit nu op school te bereiken? Hier
kan geen theoretische kennis gegeven wor
den. Hiervoor is noodig een passende
lichaamshouding, wat echter in de tegen
woordige schoollokalen niet gemakkelijk
gaat. Omdat meestal zittende gezongen
moet worden. Rechtop zitten is hierbij noo
dig. Vooral geen schouderademhaling,
waardoor maar een deel van de motor ge
vuld wordt. In het bijzonder niet hoorbaar
ademhalen. De leerkrachten hebben hier een
goed voorbeeld te geven.
In de derde klasse zouden op het bord
de plaatsen zijn aan te geven, waar ge
ademd dient te worden. In de hoogere klas
sen kan hieraan meer aandacht gewijd wor
den. Nimmer mag midden in een woord
adem gehaald, of daar waar de logische
woordgroepeering verbroken wordt.
De leesteekens zijn de plaatsen waar op
nieuw adem kan worden geschept. Vooral
dienen de kinder hierbij te worden aange-
moedigd, door te zeggen dat het zingen
best ging, maar dat men nog op het een
of ander bijzonder moet letten. Ook is het
wel eens goed den toon te laten uitzingen,
om daardoor het juiste ademtype te leeren.
Als de longen hun taak gedaan hebben,
dan komen de stembanden aan de beurt. Dit
zijn geen horizontale losliggende snaren,
maar vezelen van eenige millimeters lengte,
die in de puberteitsjaren zich tot de man
men- of vrouwenstem ontwikkelen. Gedu
rende die overgangsperiode moet van de
stembanden niet te veel gevraagd worden.
Vervolgens staat spreker stil op welke wij
ze de stembanden gebruikt moeten worden
om de verschillende toonvorming te krijgen.
Bij het zingen is de zachte toon noodzake
lijk.
Daarna geeft spreker eenige praktische
wenken ten einde aan te geven, hoe men
den juisten toon verkrijgt en welke dienst
het gehemelte, de tanden, de tong en de
mondopening hierbij doen. Het zingen van
klinkers veredelt den zangtoon. De goede
mondstand is hier van groote beteekenis.
Daarna vraagt spreker de aandacht voor
het schoollied en de voordracht daarvan.
Op de lagere school moeten vorm en inhoud
het kind boeien en overeenstemmen met den
stemomvang van het kind. Het beste is zich
eerst te bepalen binnen de grenzen van het
octaaf. Later breidt de omvang zich uit, tot
ongeveer een octaaf en een kwart. Vaak
zijn de nieuwe liederen voor het kind te
moeilijk en vooral in het eerste leerjaar be-
pale men zich tot, het eenvoudige, desnoods
uit de liederenbundel uit de Oude Doos.
Steeds zacht zingen is voorwaarde, hoog
stens mezzo forto. Nimmer mag het zin
gen schreeuwen worden. Schreeuwklassen
mogen in de school niet geduld worden.
Het is heel goed dat in de aanvangsklasse
door een onderwijzeres zangles gegeven
wordt. Moet een onderwijzer dit doen, dan
nimmer uit volle borst. Dit leert de kinde
ren schreeuwen. Zoo juist heeft het eerste
koortje dat zong, doen hooren wat een on
derwijzeres met het zachte zingen bij de
kleinen bereiken kan.
Het meezingen van het geheele lied door
de leerkracht is niet aan te bevelen. De
leerlingen moeten losgelaten worden en
leeren, zich zelf te redden. De maat kan
worden aangegeven door een zacht tikje.
Het mechanisch voordragen moet voorko
men worden door het lied in verhaalvorm
te geven.
In de 3e klas komt het muziekonderricht
aan de beurt, waarbij op tal van dingen
dient gelet. Maat, rhythme, enz., waarbij de
kinderen zelf de maat onzichtbaar mee aan
geven, bijv, de pols op tafel en de handen
in beweging. Canons in de hoogere klassen
zijn aan te bevelen. Het driestemmig lied
in de hoogere klassen zal wel uitzondering
blijven vanwege het toonverschil.
Men is op de lagere school aangewezen
op het couplettenlied. Door verschil in tem
po kan men het lied doen leven. In de
hoogste leerjaren kunnen het „forto” en
„piano” doen afwisselen. Schoolzang moet
geen kunstzang worden, wat voor een kind
niet prettig is en geen ontspanning blijft.
Steeds moet de juiste toon aangegeven
door stemvork of fluitje. Algeheele oplet
tendheid is noodig, evenals het gelijktijdig
begin.
Directie is niet enkel maatslag. Ook de
gelaatsuitdrukking van de leerkracht zegt
veel. Voor ons Friezen is de klankvorming
Laat uw hondje in de goot uit!
Dezer dagen heeft de Gezondheidscom
missie van Amsterdam vergaderd.
De directeur van de Stadsreiniging heeft
de commissie een stuk gezonden, waarin hij
opmerkt dat het zeer groote aantal honden,
wel ongeveer vijftig duizend, dat in Amster
dam woont, de trottoirs met hun uitwerp
selen bevuilt, op een allerverschrikkelijkste
manier, wat schadelijk voor de gezondheid
is. Naar zijn meening zal het den honden
eigenaars aan het verstand gebracht moeten
worden dat ze nu voortaan hun honden in
de goot moeten uitlaten instede van langs
de woningstoepen en lantaarnpalen. In het
buitenland treedt het euvel lang niet zoo
sterk op; de Nederlanders zijn blijkbaar
slechte hondenpaedagogen. De schrijver
meent dat dit wel kan; honden bezitten veel
intellect en hun is veel te leeren. Daarom
wil de schrijver aan alle belastingbetalende
Amsterdamsche hondeneigenaars een circu
laire zenden, waarin hun op het hart ge
drukt wordt, hun honden op te voeden over
eenkomstig schrijvers wensch.
Alastrim.
De geneeskundige medewerker van de N.
Rott. Crt. betoogt nog eens dat althans de
ernstige Rotterdamsche gevallen van alas
trim niet anders dan pokken zijn, maar
geen Rotterdamsche medicus heeft deze
diagnose nog gesteld en volgehouden. Wel
heeft een Rotterdamsch medicus, dr. Kra
mer, öp een overlijdensbewijs van een pa
tiënt „zwarte pokken” aangegeven, maar in
Den Haag heeft de hoofdinspecteur dr. Ter-
burgh, zonder daartoe bevoegd te zijn, die
doodsoorzaak doorgehaald en alastnm er
voor in de plaats gesteld. Als echter de ern
stige gevallen blijven aanhouden, zal men
niet kunnen ontkomen de ziekte te noemen
wat ze is, n.l pokken, en zal men met de
handen in het haar zitten hoe alle lijders
gedwongen of vrijwillig op te nemen en af
te zonderen, de nieuwe besmettelijke ziekte
wet wordt dan onuitvoerbaar.
Wettelijke maatregelen zullen dus falen in
de bestrijding en slechts verhooging van de
onvatbaarheid der bevolking door vaccina
tic en revaccinatie, daar waar men het pok
kengevaar met recht grooter acht dan het
encephalitis-gevaar, zal de ziekte kunnen
stuiten. Het encephalitis-gevaar is bij eer
ste vaccinatie het grootst, bij revaccinatie
zeer zeldzaam. In Rotterdam kwamen op
25000 vaccinaties misschien 25 encephalitis-
gevallen voor, en op de paar honderddui
zend revaccinaties geen encephalitis-geval,
Revaccinatie van ons geheele volk is dus
noodig, vaccinatie, om het gevaar er aan
verbonden, zij voorloopig alleen daar aan
bevolen waar reeds direct alastrim (pok
ken) besmettingsgevaar bestaat.
Wie veel revaccineert, aldus den schrijver,
bemerkt hoe zelden echte, mooie pokpuisten
door deze kunstbewerking worden verwekt.
Ook na 20 en 30 jaar, ja langer na de eerste
inenting blijkt de onvatbaarheid nog niet
geheel verloren gegaan te zijn. Dat ver
klaart reeds de groote verschillen die de
epidemiologie der ziekte in ons land in ver
gelijking met die in Engeland vertoont. Onze
ouden van dagen zelfs blijken heel wat min
der vatbaar dan de Engelsche oudjes. Daar
entegen wijst het feit dat in Engeland de
kindersterfte aan alastrim (pokken) veel en
veel geringer is dan in ons land weer ten
duidelijkste er op, dat we hier met een an
der ziektebeeld te doen hebben. Ook de
Australische literatuur wijst in die richting.
Daar toch telde men op 2500 gevallen in 4
jaar tijds op 3.500.000 inwoners slechts 4
sterfgevallen, waarvan nog drie een andere
ernstige kwaal hadden. De thans in Neder
land reeds enkele weken geldende sterfte
van 5 a 10 pct. sluit practisch gesproken
alastrim uit en maakt de diagnose pbkken
onvermijdelijk (gezwegen van de bijzondere
pokkenkenmerken der ernstige gevallen:
dellen, secundaire koorts, mottigheid, het
eenige wat gelukkig nog ontbreekt zijn ge
vallen van blindheid).
HINDERWET.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van SNEEK maken bekend, dat op Woens
dag 2 October e.k., des middags te 12 uur,
ten gemeentehuize aan belanghebbenden,
te wier behoeve de hierna bedoelde voor
waarden werden gesteld, gelegenheid zal
worden gegeven tot het inbrengen van be
zwaren tegen inwilliging van het door
G. J. DE VRIES, drukker, alhier,
ingediende verzoek om de voorwaarden te
herzien, welke gesteld zijn bij de aan hem
en zijn rechtverkrijgenden bij hun besluit
van 30 April 1929, no. 16, verleende ver
gunning tot uitbreiding van de drukkerij
op het perceel aan de Oude Koemarkt no.
12 en aan de Wijnkanstraat nos. 2 en 4,
kadastraal bekend gemeente Sneek, sectie
B, nos. 3884 en 2639, door verbouwing en
door bijplaatsing van 8 electromotoren, met
een totale capaciteit van 10 P.K., dienende
voor het in werking brengen van div. rse
werktuigen
SNFF.K, 21 September 1929.
II 'III
Het Haagsche stadsvuil naar de Drentsche
heide.
Het lang verwachte wetsontwerp, waarbij
de Staat gemachtigd wordt tot het mede-
onderteekenen van de hoofdovereenkomst,
welke wordt aangegaan tusschen de Ned.
Spoorwegen, de gemeente ’s Gravenhage en
de N. V. „Vuilafvoer-Maatschappij” (C. A.
M.) inzake den afvoer van Haagsch vuil
naar Drente, is thans verschenen.
Allereerst wordt in deze memorie door
den minister van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw opgemerkt, dat ’t bedrag van 60
a 70 duizend gulden dat de vuilafvoer aan
de gemeente ’s Gravenhage meer zal kosten,
dan vuilverbranding, een offer is dat de
onder de gegeven omstandigheden ten volle vermeld, geeft dit vooral bij drukte nogal
Meent gij heusch dat het zoo een
leven is?
Tengevolge van de alastrim is een kind
van een half jaar, dat aan den Binnenweg
te Rotterdam woonde en in het ziekenhuis
aan den Coolsingel werd verpleegd, over
leden.
Uit hef officieel overzicht blijkt, dat zich
tot dusver in de maand September 114 ge
vallen van alastrim hebben voorgedaan met
vijf sterfgevallen, terwijl in dien tijd zeven
gevallen van encephalitis na inenting ter
kennis van het staatstoezicht op de Volks
gezondheid zijn gebracht.
Omtrent nieuwe gevallen, die zich heb
ben voorgedaan, kan nog ’t volgende wor
den gemeld:
Te Pernis is het eerste geval van alastrim
vastgesteld bij een 4-jarig jongentje.
Te Maassluis is het eerste geval van
alastrim geconstateerd bij een werkman,
die in Delft werkzaam was. De patiënt is
naar de gemeentelijke ziekenbarak overge
bracht.
Te IJmuiden is het eerste geval van
alastrim geconstateerd bij een 2-jarig
meisje. Het kind was in aanraking“geweest
met drie kinderen uit Rotterdam, die te
IJmuiden hebben gelogeerd.
Het meisje en haar ouders zijn naar de
barak aan ’t zeestrand overgebracht.
In de gemeente Barneveld is het eerste
geval van alastrim geconstateerd bij een
jongen man in de buurtschap Zwartebroek.
bij de
INGEZONDEN MEDEDEEL1NUEN.
R
5
I
OFFICIAL FORD DEALER
I Er is geen deugdelijker middel
5 voor het verkrijgen en behouden
fel vaneen fraaie Huid van
Handen en Gelaat, dan
Doozeo 50-60 co 90 ct. Tube 80 ct.
Slciul V. *-|. l IV VI vilgv.ll, txcilIgtz. 1tlI I Will 111 VVV U1V11OV1 VgVllllg Vil V.V11V.V1I V.LUU1
‘l
Als gij de dagen dat gij pijn hadt of ongesteld waart,
bij elkaar telt, zult gij versteld staan zoovelen als het
er zijn. Waarschijnlijk hebt gij er geen 30 goeden op
de 365 doorgebiacht Een leven dat voor negen tien
den uit lijden bestaat, is niet vol te houden. En dan
te denken dat gij misschien niet eens werkelijk ziek
zijt. Uwe ongesteldheden, uwe kwaaltjes, uw maag
die slecht werkt, uw spijsvertering die van streek is,
al die narigheden komen meestal uit niets anders
voort dan uit een zekere uitputting der zenuwen of
uit een verarming van het bloed. Nu moet gij een
proef met de Pink Pillen nemen en gij zult verwon
derd zijn over het resultaat. Gij zult zien in hoe
weinig tijds gij prettiger, opgewekter, actiever,
levendiger gevoelt. De kuren van Uw maag houden
op, Uw eetlust komt terug, gij wordt kalmer. Dat
alles dankt gij aan de Pink Pillen die den rijkdom
van Uw bloed hebben hersteld, uw zenuwen opnieuw
sterk hebben gemaakt en de functies van Uw orga
nisme hebben opgewekt.
De Pink Pillen hebben een krachtige uitwerking
bij alle aandoeningen die het gevolg zgn van verar
ming van het bloeden verzwakking van het zenuwstelsel.
De prijs der Pink Pillen bedraagt f 1.75 de fla
con, f 9.de zes flacons. AoofddepötJacob Maris-
plein 23 te Amsterdam. Eisch dit adres en de Holland-
sche gebruiksaanwijzing. De Pink Pillen zijn ook te
verkrijgen bij alle goede apothekers en drogisten.
