der gemeente Sneek Officieel orgaan JU Ho. beslaat alt 3 bladen. stemming, als uit die boeken ons tegenwaait. annex SNEEKER COURANT (73e Jaargang) 4 46 e Jaargang Eerste blad No. 47 Uiticiöel gedeelte. Ni^uwstijdmgea 1 Woei*B«ii»e 1W Maart 1S3O HIEUWE SNEEKER COURANT Uitgave: KIEZEMINK A 6». De SNEEKER COURANT <s een Wyckel, Regelprijs 9 cent, abonnementen belangrijke korting. Gelijkvloers bevinden zich de jEAN JAURÉS. problemen, waarvoor het historisch Dinsdags te Woudsend, Heeg, Nijezijl, Folsgare, Nijland, Oppenhuizen, Uitwellingerga, OudegafW.), I jsbi .chtum, Wolsum, Harich, Hemelum, Bakhuizen, Nijemirdum, Sondel, Sloten, Tjerkgaast, Spannenburg, Popplngawier, Warns, Rauwerd Contröle op de oplaag toegestaan In een gisteren gehouden vergadering van het door B. en W. uitgenoodigde comité er voorbereiding van eenige feestelijkheden bij de a.s. opening van onze nieuwe vee markt, is tot voorzitter gekozen de heer IJ. 1’. Veldhuis, tot vice-voorzitter de heer E. Priester, tot secretaris-penningmeester de heer H. de Boer, tot 2e secretaris-penning- ineester de heer G. v. d. Pijpekamp. Het voorloopige plan dezer feestelijkheden is npgemaakt en zal met een begroeting aan bet gemeentebestuur worden voorgelegd. Aan de drie hier bestaande Middenstands- vereenigingen zal worden verzocht een com missie te vormen om inzake de feestelijk heden, welke zij zich hadden gedacht, samen 1e werken met het comité. De data zijn voor- loopig gesteld op Dinsdag 16 en Woens dag 17 Sept. a.s. en voor beide dagen is een lijk programma ontworpen. verklaarde de geschiedenis dus uit econo mische krachten. Jaurés erkende dat er waarheid school in de stelling dat de bestaanszorg een groote factor in het leven der menschheid is, dat deze veel spanning en strijd veroorzaakt, maar de edelste zijde der historie valt zoo buiten belichting, immers de mensch rea geert niet blindelings op wat hij wedervaart, heeft zijn gedachten en zijn idealen, hij Na de pauze behandelde spr. de vraag hoe de bovenbeschreven wereld- en historie-be- schouwing van Jaurés diens practisch inzicht ten opzichte der socialistische problemen beïnvloedde. Marx’ „Das Kapital” geeft ten opzichte van de wijze waarop het socialisme gerealiseerd zal worden geen klaar ant woord. Twee gedachtestroomen zijn er im mers in op te merken: lo. In de maatschap pij neemt de macht der ondernemers toe. concentreert zich het kapitaal en verzinkt de arbeidersklasse door over-arbeid en on- der-loon steeds dieper in het moeras, waar uit het zich dan op de onteigenaars zal wer pen om hen te onteigenen en de gemonopo liseerde bedrijven in bezit te nemen (Ver- elendungs-theorie). Volgens deze beschou wing zijn alle hervormingen in deze dishar monische maatschappij feitelijk uit den booze en kan alleen de groote catastrophe verandering brengen. Hier is Marx als He- geliaan aan het woord. Maar in hetzelfde „Kapital” erkent Marx dat de Engelsche georganiseerde arbeiders beweging in haar strijd om hooger loon en korter werkdag zoodanig succes had gehad dat zij een sociale en zedelijke wedergeboor te beleefde. Een opgaande lijn valt dus te constateeren. De vraag is nu: moeten wij op de kaart De voorz., de heer B. H. Peteri, dankte in hartelijke bewoordingen den spreker voor zijn schoone, boeiende en leerzame rede. Zakennieuws. N. V. Kleedingmagazijn Leeuwenburg. Wij waren in de gelegenheid de ver beteringen welke bovengenoemd magazijn heeft ondergaan in oogenschouw te nemen. Deze zaak is in den loop van haar 20 DRANKWET. BURGEMEESTER en WETHOUDERS van SNEEK maken ‘bekend, dat bij hen is ingekomen een verzoek van S. VAN DER WERF te HEERENVEEN, om verlof voor den verkoop van uitsluitend alcoholvrijen drank, in de beneden-voor-lokaliteit en be- neden-lokaliteit achter den winkel van het perceel aan den Oosterdijk no. 79. Tegen het verleenen van het verlof kun nen binnen 2 weken schriftelijk bezwaren worden ingebracht SNEEK. 12 Maart 1930. I j van gedachte, geloof, - en gewetensleven in staat. Jaurés ïs naast historisch materialist ook historisch idealist, die deze ontwikkeling belijdt en Jeruzalem naar Florence. Ranjero, een ruw en woest man, komt in Jeruzalem als kruis vaarder en zweert het kostbaarste wat hij daar vindt, naar zijn vaderstad Florence te zenden. Hij ontsteekt een kaars en nu gaat hij met dat licht op weg om na heel Bioscoopnieuws. De Amicitia bioscoop heeft een tot film verwerkt stuk van Henri Bataille van de diepste waarheden meer is verwe zenlijkt dan in deze arme maatschappij van het heden. Voor het I. v. A. O. sprak gisteravond in de Harmonie Ds. Horreus de Haas van Zwolle over Jean Jaurés. Spr. wil niet lang stilstaan bij de persoon van dezen grooten Franschman maar en het is goed, dit werk in den huiselijken j kring te lezen, omdat het zoo’n sfeer van goedheid ademt. Genieën zijn niet gemakkelijk tevreden. De oude les: Herzie uw werk zevenmaal en laat het dan een paar jaar rusten, kan tegen woordig met de jachtende drukpersen, niet meer in praktijk worden gebracht. Vandaar ook, dat veel onrijps ter markt komt, dat niet bewaard kan worden. Selma’s werk ,,De Voerman” is een bewijs van de hooge cischen, die zij zich zelf stelde. Het eerste hoofdstuk toch is 17 maal omgewerkt, alvo rens het gepubliceerd werd. Van een heel andere soort is haar werk „Jeruzalem”. In dat boek wordt geteekend de strijd van menschen om los te komen van hun geboortegrond. Het is een werk van te leurstelling, maar ook van overwinning. De „Wonderen van den Antichrist" is niet jliist. Het christendom wordt daarin in den zuiversten vorm gegeven en het socialisme in zijn afschrikwekkendste vorm. Dit gege ven is niet zuiver en beter ware het geweest, als beiden waren geteekend in hun ideëelen vorm. De uitwerking zou dan rechtvaardig en vooral juist zijn geweest. Als iemand zooveel geschreven heeft, dan heeft zij recht op onze dankbaarheid. Op een leeftijd waarop anderen een welverdien de rust gaan nemen, toont zij nog zooveel élan in zich te bezitten, dat zij nog twee boeken schrijft. Ook hierin bevestigt zij, dat een menschenziel gered kan worden door vertrouwen en liefde en zij zijn wederom een bewijs, dat de liefde de meeste is. Wij zijn, zoo eindigt spr., als Ranjero. Zij heeft voor ons gedragen het eeuwige licht en wij hebben onze kaars aan de hare mo gen ontsteken. Daardoor hebben wij gezien, dat het leven zoo rijk en zoo levenswaard is. Een vrouw als Selma Lagerlof eischt dan ook van ons groote bewondering en groote dankbaarheid. Sijbrandaburen, Offingawier, Terzool, Gaastmeer, Balk, Stavoren, lereerst Men heeft wel eens de gedachte dat een genie alles kan. Het gaat er mee, als met dien dominee, waarvan een gemeentelid zei. dat dominee de preeken maar uit zijn mouw aan diens klare gedachten betreffende tal van het socialisme ook thans nog staat, de onze toetsen om deze daarmede zoo mogelijk te trachten te ver helderen. Jaurés was tijdgenoot van Pieter Jelles, is nl. geboren in 1859, kwam in 1886 als liberaal-politicus in de Kamer, sloot zich in 1893 bij de socialistische beweging aan en is er de groote leider van geworden, wiens hartstocht het was van de Fransche beweging één groote eenheid te vormen, een eenheid echter niet gekocht ten koste der waarheid, doch gebaseerd op een klare overtuiging van hen die haar vormden, die dus ten opzichte der vragen, waarover ge schillen bestonden, definitieve keus hunner meening hadden gedaan. Het is Jaurés niet uit atomen, dus als een oneindige historie van electrische processen, die elkaar in evenwicht houden. In tegenstelling met Marx en Engels, welke spr. meent wel te mogen rekenen tot degenen, die er een ma terialistische levensbeschouwing op nahiel den, waarbij alles uit stof verklaard wordt, □oënga, Gauw, Scharnegoutum, Roodhuis, Selma Lagerlof. Voor het departement Sneek van de Maat schappij tot Nut van ’t Algemeen trad Vrij dagavond in de Harmonie op de heer A. Klaver van Hoorn, met een lezing over Selma Lagerlöf en haar werken. Toen eenige jaren geleden een Ncorsch gezelschap in Amsterdam op bezoek was, heeft de burgemeester van die stad zeer vleiende woorden gesproken over de li teratuur van de Noorsche volkeren. Deze woorden zijn dien ambtsdrager kwalijk ge nomen, omdat daaruit weer sprak de achter uitzetting van eigen werk; daaruit bleek weer, zoo zeide men, dat wij toch eigenlijk de Chineezen van Europa zijn. Spr. gelooft, dat hoewel er in die woorden een deel hof- lelijkheid zal zijn geweest, de burgemeester toch wel gelijk heeft. Het is een indruk wekkende massa, die uit het Noorden tot ons komt en hier wordt gelezen. Hoe komt dat? Die werken dragen een eigenaardig cachet, zij zijn niet nuchter, niet practisch en niet zakelijk. Wij zijn door onzen omgang met Wistik, Pluizer en Cijfer zoo nuchter, practisch en zakelijk geworden, dat in ons dagelijksch leven geen plaats is voor een stof maar als gebeurtenis, als golven van ile eenheid is er ook nu nog verre, hij is antwoord schuldig moet blijven op de vraag door het pistoolschot van een dwalend mensch gedood, nadat hij nog in de Bazeler Munster zijn groote pleidooi voor den vrede had gehouden, is hij gevallen als symbool, als martelaar van dien vrede. Thans is de ingang op de hoek Groot- zand Leeuwenburg, geheel benut voor De NIEUWE SNEEKER COURANT is een abonnementsorgaan, verschijnt Dinsdags en Vrijdags. Abonnementsprijs in de stad f 2.50, naar buiten fr. per post f 3.60 Advertentieblad en wordt gratis bezorgd bij allen die te Sneek geen abonné zijn op de Nieuwe Sneeker Courant en bovendien huis-aan-htils verspreid V r ij d a g s te Hommerts, Jutrijp, Tirns, Abbega Oosthem, Deersum, Langweer, Bozum - Alle advertentiën worden in beide bladen opgenomen. boek van deze schrijfster. Een ander merk waardig werk van haar is „Gösta Berling”. Het is als de „Kleine Johannes” van Van Eeden. Op 15- a 16-jarigen leeftijd verslon den wij deze boeken, doch toen wij ze later weer eens lazen, vonden wij er meer relief en meer diepte in. Over veel in dit werk van Selma leest men bij eerste lezing heen, maar bij een hernieuwde kennismaking ont dekt men daarin de worsteling van een men schenziel om redding. Het boek zelf is geen werk van geweldige kracht, er zitten fouten in. Spr. vertelt dan van den prediker, die door den drank geheel aan lager wal ge raakt, maar door de Majoorske gered wordt en door haar in de vleugel van de cavaliers wordt ondergebracht. Dit boek is een rijk boek, een echt menschelijk boek, een boek vol wijsheid. In het leven van den mensch komen voor woestijnpaden, moeraspaden, maar ook bergpaden. De mensch trekt uit, de wereld in met zijn droom van oasen. Doch deze zijn ver en vaak meent hij, dat hij het beloofde land ziet, doch dan blijkt het een luchtspiegeling, een fata morgana te zijn. Langs den weg liggen de skeletten van hen, die zoekend naar de oase van het ge luk zijn omgekomen. Andere paden zijn de moeraspaden van zonde en ongerechtigheid; wondere bloemen als orchideeën groeien er met vreemde tin ten en grillige vormen. Er is een zuiging naar de diepte en wie zijn voet op den bedriegelijken bodem zet, zal niet in staat zijn weer den vasten grond te bereiken. Gelukkig zijn er ook bergpaden. In den mensch sluimert de begeerte naar het licht en wil hij daarheen, dan zal hij ondervinden, dat hij een kruisweg bewandelt, die hem evenwel nader tot het licht brengt. Uit Gösta Berling spreekt duidelijk, dat er geen menschenleven zóó slecht is, of het is nog te brengen tot zuivere blijdschap, mits in zoo’n mensch wordt geloofd. Door dat geloof wordt hij gelouterd en gereinigd. De liefde, zoo wordt ons openbaar, is de meeste en door die liefde wordt de mensch behouden. En had dit werk ons niet meer gegeven, dan zouden wij nog rijk zijn bege nadigd en wonderlijk gezegend. Na de pauze wil spr. niet zoo lang bij ieder boek stilstaan. De nu volgende zal hij meer oppervlakkig bezien. En dan komt al- „Niels Holgersson’s wonderbare Maar in onze beste oogenblikken voelen wij, dat Wistik, Pluizer en Cijfer ons innerlijk leeg laten. En dan grijpen wij naar die boe ken uit het Noorden, die ons terug brengen naar de dagen van kinderlijk hopen en ge- looven. Het is goed voor den mensch naar deze boeken te luisteren en het is Selma Lagerlöf, die ons in die wereld wil inleiden. De schrijfster groeide op op de hoeve Moerbakka. Daar heerschten zorg, moeite en geldgebrek. Maar er werd onder de leden van het gezin gevonden een groote saam- hoorigheid, waarvan de oude grootmoeder het middelpunt was. Spr. vraagt of dit ras van grootmoeders aan het uitsterven is. Gelukkig het gezin, waar een grootmoeder is, die den tijd heeft om te luisteren en weet te vertellen. Onge lukkig het gezin, waar de moeder geen tijd voor haar man en kinderen heeft, waar zij moet tennissen of hockeyen en waar het ge vaar dreigt, dat straks de leden van het gezin niet meer de vraag stellen: Waar is moeder? Selma Lagerlöf dan verheugde zich in het bezit van een grootmoeder, die den tijd had en die wist te vertellen. En deze vertellingen heeft de schrijfster later in haar werken weergegeven, met het eigenaardige waas, waardoor ze juist zoo bekoren. Zoo vertelt ze van den man, die in den Kerstnacht vader werd. Niets was er in huis, en alles was koud. Daar zag hij een herder bij de kudde en deze, een hardvochtig man, gaat met den vreemdeling mee en wordt zoo geroerd, dat hij een nieuwe vacht uit zijn tasch haalt en die over ’t kleine kindje uitspreidt. Hij werd tot barmhartigheid bewogen. In haar „Christus-legenden" vertelt Selma van den 12-jarigen Jezus. Als deze in den tempel komt, ziet hij de bazuin, die Mozes gebruikt had om het volk te verzamelen in de woestijn. Nadien was geen mensch in staat geweest een klank aan die bazuin te ontlokken. Hij komt bij het Damascener zwaard, waarover alleen de toegang tot het Paradijs mogelijk was. Voorts ziet hij de zuilen, die zoo dicht opeen staan, dat geen blad papier er tusschen gestoken kon wor den. En als nu een leugenachtige geldschie ter bij de bazuin bezweert geen geld van een arme vrouw terug te hebben ontvangen, neemt Jezus de bazuin op en brengt geluid voort. Als een arm man een offer brengt en de priester dit niet wil aannemen, is het Jezus, die over de zwiepende kling van het zwaard de poort der gerechtigheid opent. En als een leeraar een Godzoekende ziel wil uitstooten, omdat hij geen Jood is, is het Jezus, die de zuilen vaneen doet wijken. Jo zef en Maria zoeken Jezus en vinden Hem, maar Maria voelt, dat zij haar zoon heeft verloren, omdat, wil Hij de stem van den wereldvorst doen klinken, Hij voor haar niets meer kan wezen. Als Selma het verhaal van de doek van Veronica vertelt, is het omdat ieder die waarlijk en diep medelijden met de Lijden den heeft, Zijn beeld op het weefsel van zijn ziel ontvangt. Een ander verhaal vertelde spr., nl. dat van Ranjero, die het heilige licht droeg van boek te schrijven, waardoor de belangstel-schitterend effect geeft en waardoor het ling der kinderen wordt getrokken. Het lukte drukke stadsgedeelte belangrijk is verfraaid De Christus-legenden is niet het eerste haar echter heelemaal niet. Telkens pro-Inwendig is de zaak keurig en praktisch - --- beerde zij het en zij heeft volgehouden, tot ingericht. Gelijkvloers bevinden zich de dit boek is ontstaan. Op magistrale wijze Heerenafdeelingen, aan de eene zijde de laat zij hierin het heele menschenleven zien i MaatkIeeding aan de andere de Confectie, en het is goed, dit werk in den huiselijken j terwijl daar ach(er de kantOren zijn gelegen. Ëen groote breede, monumentale trap, die onder een lichtbal is geplaatst, voert naar de eerste etage, die geheel voor de dames- afdeeling is ingericht. Aan de voorzijde is de thans zeer overzichtelijk ingerichte af- deeling Dames Confectie, en aan de achter zijde de afdeeling Dameskleeding naar Maat, modeartikelen en hoeden. Een viertal keurig ingerichte paskamers completeer en het geheel. Langs een afgesloten wenteltrap komt men op de tweede etage, die geheel voor werkplaatsen is ingerichtvoor coupeurs, kleermakers, coupeuse, modiste en naaisters Een draaibare perskachel, die den geheelen dag door verhit is, geeft steeds voor het persen gereed zijnde ijzers, waardoor een sterke besparing In onkosten is verkregen Het gebouw is 28 Meter diep, terwijl circa 40 personen steeds bezig zijn, om de clientèle van kleeding te voorzien. Zaterdag opende de heer P. Faber Uzn. zijn zaak in Landbouwwerktuigen, Rijwielen, Haarden en Kachels aan de Wijde Noorder- home. Voor de rijwielen was een aantrek kelijke etalage ingeriebt, terwijl ook van de andere artikelen ruime collecties aan wezig bleken. Tournée Willy Derby 1930. Naar wij vernemen zal Donderdag 20 Maart in Amicitia, Sneek, optreden de ge vierde en populaire humorist Willy Derby met zijn gezelschap, hetwelk o.a. bestaan zal uit Paulton, de vermakelijke Manipulator, □elysia en Partner, de verbluffende Mnemo- Technikers, terwijl aan den vleugel de jonge begaafde Haagsche pianist Joop de Leur dit gezelschap zal begeleiden. Gezien het groote succes, waarmede het gezelschap in andere steden optreedt, voorspellen wij ook hier ter plaatse Willy Derby, den bekenden gramophoon- en radiozanger, een uitver kochte zaal. Het geheel staat onder leiding van het actieve int. Theaterbureau E. Saks uit Amsterdam. Het zal een echt vroolijke avond worden. Spr. wenscht eerst te spreken over de wereld- en geschiedenis beschouwing van Jaurés. Hij, de denker besefte dat er in de wereld andere vragen zijn dan die der maatschappij, en dat men zelfs de maat schappelijke problemen niet hanteeren kan, schudde. Maar uit de mouw komen nooit jarig bestaan reeds vele malen vergroot, o.a. goede preeken; er moet geworsteld worden |n 1919. om iets goeds voort te brengen. Genieën i hebben hun strijd om wat zij met hun ziels- 1 oog zagen in werkelijkheid om te zetten. een"’betang^jkê’ultbreï wa. wederwaardigheden in geboorte- SdefbiK plaats aan te komen. Dit verhaal bevestigt derwijs is voor de kinderen iets opgeplakts.~er® etalage ruimte nooaig was. de oude waarheid, dat zij, die ’t heilige lichtzij interesseeren er zich niet voor. Selma La- .heele front van het gebouw is thans voor dragen zelven daardoor gewijd en gezegend gerlöf dacht: het moet mogelijk zijn een etalage ingericht, wat vooral bij avond een worden. - - - - j het experiment reeds zien, dat wat de ma- terialist stof noemt, electriciteit is, dus een ijelukt de Fransche partij bijeen te houden, i systeem van trillingen, terwijl hij reeds het 1 —f wat nu eigenlijk electriciteit is. Maar het menschelijk lichaam is meer dan een histo- rie van electrische processen, het kan im-oï’kiassêbeiang op een”zeker moment over- lijk-wijsgeerige religieuse overtuiging die- dOr,vOr, d» Li nen wjj lïlef het socialisme geen klassebe- is tot geen enkel trillingsverschijnsel terug j jn hun redeneering bepaalde de economie lang alleen, maar een stuk menschheids- ...x x materialisme ideaal om ’n wereldorde te scheppen, waarin aan zijn de preciese vergelder van de Mozai- sche wet, maar hij kan ook zijn de belijder 1 o m L.-u.c’ x.-x-h-é /lïr» rrrtoH xmr- en zeventig maal zeven maal vergeeft. In natuur en geest zag Jaurés nu slechts één eenheid die zich naar twee zijden open baart: in het materieele, dus het waargeno- mene, en in het geestelijke, dat is waarmee we waarnemen, dus het innerlijk doorleven; -beide zijn twee kanten van ’t wereldwezen, zonder zich bezig te houden met de verder eeuwige, „de oceaan, waarvan wij de gol ven zijn” (Spinoza, van wiens wijsgeerige beschouwing Jaurés aanhanger was). Het waargenomene, wat wij dus zien, is slechts: hij I- o- --- - het atoom reeds leeren zien, niet meer als het voortgebrachte, het voortbrengende, hetkan zijn de Lamech, die zich zeventig maal stof maar als gebeurtenis, als golven van I onzienlijke beginsel van het waarneembare zeven maal wreekt, de oneindige wreker, hij electriciteit; het lichaam dat opgeboiwd is js het ware werkelijke, het eeuwige, de sub- k, u._x stantie, zooals Spinoza zeide: God. Langs de weg der bezinning klom Jaurés van Jezus’ wet, die kwaad met goed ver- zoo op tot het beginsel der dingen, langs J geldt, en zeventig maal zeven maal vergeeft, den weg der wetenschappelijke redeneering Er behoeft bij den mensch dus geen blinde- kwam hij tot een religieuse levensbeschou- lingsch reageeren op uiterlijke toestanden te wing, tot het eeuwige waarheidsbeginsel.zijn, de menschheid is tot zelfstandige voort- dat men aanduidt met de Goddelijke naam. gaande ontwikkeling komt Jaurés juist op grond zijner weten- i waarmee natuurlijk niet gezegd is dat Jaurés geestes- schappelijke overtuiging tot verwerping van daarom Katholiek, Calvinist of vrijz. pro-ic r.aaet die beschouwing. itestant was. |iueauöi, uic uc*c umwiAntimg u^ujui De nuchtere geleerde laat ons immers met Het spreekt wel vanzelf dat deze wereld- voelt dat wij bij ons streven naar ’n mensch- beschouwing van Jaurés in zich sloot een heidsideaal niet in de eerste plaats geleid andere geschiedenis-beschouwing, dan worden door de dwang der economische toe- Marx en Engels er op nahielden, die de ge-1 standen, maar door het verlangen van ons schiedenis verklaarden als de strijd van be-1 hart; de historie is in laatste instantie door langen van klasse tegen klasse en mensch I alles heen dc worsteling der geslachten om tegen mensch en betoogden dat persoonlijk I hun ideaal. Krachtens deze wetenschappe- mers denken over zich zelf, en de gedachtewegend bepaalden wat goed of kwaad was. te brengen, ze is een uiting van den geest. de ideologie verwijderde, dieper liggende vragen om trent de zin van dit leven, de wereld en wat er in\ is. De moderne wetenschap had ons I Het ge- reis”. i f 1/1 o ccolaol o n nn volzar nmiTTonf nvpr- f

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1930 | | pagina 1