der gemeente Sneek
Officieel orgaan
N.V NEDERLANDSCHE
HYPOTHEEKBANK
HetSneeker klokkenspel.
Invloed van emotie op iichame-
Hjne fmaüusdeo.
JU No. beslaat uit 4 bladen. Enkhuizen werd opgedragen de klokken in
Mil mw. - samenwerking met Borchhard te intonee-
46 e Jaargang
Eerste blad
No. 50
F
i
Xnlerïllt®. V* Mhuirt 8*30
I
R
47>
GELDEN BESCHIKBAAR
voor le hypotheek op billyke voorwaarden
°/o PANDBRIEVEN a 99
Uli|a«<KtEZtSftiAA Ga
De SNEEKER COURANT is een
Wyckel,
Regelprijs 9 cent, abonnementen belangrijke korting.
en J. Kooseuüurg.
t.m. 4 zijn gemerkt Fudit I.
1
is
Borchhard
I.
■=-r
I
.1
e
te spuiten naar de plaatsen waar het noodig is. het bloed, aanzetting van het hart, optreden
van
!S
Hypotheken
EandOricven
behoefte aan schrikreacties, het moet voortdu
rend tegenover vijanden en prooi in activiteits-
staat zijn. Maar wat heeft de mensch er aan
onder de huidige omstandigheden over derge
lijke activiteitsrëacties te beschikken, die hem
in staat stellen plotseling op alle reserve aan
kracht ’n beroep te doen? Het mechanisme voor
die reactie is ook bij den huldigen mensch nog in
Lr.
OPGERICHT TE VEENDAM IN 1890
NIEUWE SNEEKER COURANT
annex SNEEKER COURANT (73e Jaargang)
Op regel 8 van mijn eerste stuk staat
17e eeuw, dit moet zijn 7e eeuw.
1771, terwijl op den rand van den koperen
speeltrommel staat:
D: Coops Burgemeester en
C: Gorp Schepen: Gecommitteert
tot: ’t maken van een nieuw
Klokken Spel en Trom 1 BORCHHARD
ME FUDIT ENCHUSAE Ao 1770
en (blijkbaar met andere hand inge
krast) H. E. (Harmanus Eekhoff).
Een commissie bestaande uit genoemde
Heeren Coops en Gorp benevens als des
kundigen Sijbe de Vries, organist van de
Jacobijner Kerk en klokkenist van.de Nieu
we Toren en Mr. F. Poppenheuser, muziek
meester te Leeuwarden, begaf zich naar
Enkhuizen, waar ter plaatse de klokken
werden gekeurd, waarvan acte te Sneek 27
Sept. 1771.
De Heeren gecommitteerden namen het er
goed van en ook andere geïnteresseerden bij
Enchusae. 1770.
9't.m. 26 zijn gemerkt: 1. Borchhard fudit
Enchusae. 1770.
De groote klokken dragen kroontjes,
waaraan ze opgehangen worden, terwijl bij
de kleinere de bekken van de ruggelings
tegen elkander geplaatste adelaars uit het
teleurstellend.
Voor onderzoek van vernieuwde of nieuw
'geplaatste beiaarden van verschillende om-
vang en verschillend fabrikaat, werden stu
diereizen gemaakt naar Vlissingen en Ap-
pingedam op 21 Mei en 1 Juni 1918, terwijl
bovendien, waar mogelijk andere spelen
werden beluisterd en met beiaardiers ge
confereerd, o.m. te Lochem, Nijkerk, Almelo,
Utrecht, Groningen, Amersfoort, Amster
dam etc.
In verband met de geldmiddelen, grootte
van den toren en andere factoren, in het
bijzonder de hooge bronsprijzen, werd aan
l om over te
Sijbrandaburen, Offingawier, Ter zool,
Gaastmeer, Balk, Stavoren,
De nos.
Borchhard.
No. 6 draagt geenerlei inscriptie en
geen oorspronkelijke klok.
5, 7 en 8 zijn gemerkt:
1. f”, 5.5; 2. e”, 6.1; 3. es”, 5.5; 4. d”, 6;
5. cis”, 8.4; 6. c”, 5.8; 7. b’, 6; 8. bes’, 8.75;
9. a’, 13; 10. as’, 17; 11. g’, 17.8; 12. fis’,
21; 13. f’, 26.75; 14. e’, 22.5; 15. es’, 27.1;
16. d’, 28.4; 17. cis’, 33.5; 18. c’, 37.6; 19.
b, 46; 20. bes, 72; 21. a, 55; 22. g, 52; 23.
f, 131.5; 24. e, 166; 25. d 205; 26. c, 248.
de stad Sneek royale declaratiën in te die
nen. Dit gevoegd bij de onvermijdelijke ca-
deaux, fooien, vereeringen, enz. deden de
van 16 Mei 1923 een artikeltje geschreven, totaalkosten van dit carillon tot circa 17000
c.g. stijgen, voor dien Tijd gewis een duur
paardje.
Dit 3e S. K. bestond uit 26 klokken, totaal
gewicht circa 1270 K.G. diapason bijna
'/2 toon boven de tegenwoordige. Het be
vatte de volgende klokken, waarachter hun
gewicht in K.G. geplaatst is, dat soms
eenigszins afwijkt van de opgaven in Nap
jus Kroniek
oogende te geraken tot een restauratie van
het carillon in den toren, zoodanig, dat dit
speelwerk meer dan tot dusver zal bijdra
gen fou het geven van kunstgenot aan de
oewoners en bezoekers onzer gemeente”.
Zoo luidt de aanhef van de uitapodiging
om zitting te willen nemen in deze com
missie.
Deze commissie, tot op heden niet van
naar taak ontheven, was samengesteld uit
de heeren:
E. Nieuwenhuis, M. J. Houwink, Hijlke
Halbertsma, J. Lindeman en schrijver dezes.
De eerste twee heeren zijn sedert overleden,
de derde is uit Sneek vertrokken.- Hare
werkzaamheden strekte zij uit, behalve tot
net beramen van financiëele maatregelen,
allereerst tot het onderzoek van gerestau
reerde of vernieuwde carillons. Het onder
zoek van het gerestaureerde carillon te
Leeuwarden was voor ons in alle opzichten
Gepl. Maatsch. Kap, en Reserves
f 8.800.000-.—
f 77.ÜUÜ.OOO.—
f 73.50O.ÜUÜ.—
werk van athjeten bij wedstrijden als de Olym
pische. Een Amerikaansch onderzoeker vindt
juist dergelijke wedstrijden van zoo groot be
lang, omdat ze dit mechanisme bij den mensch
in actie houden. Met foto’s van athleten bij de
Olympische wedstrijden toonde spr. aan dat
reeds uit de gezichtsuitdrukking van den win
naar valt op te merken, dat niet wilskracht al
leen daarbij de doorslag geeft, maar ook woede,
de emotie, welke door het teweegbrengen der
interne secretie de laatste reserves aan kracht
in hem wakker maakte; bij den verliezer, die op
’t punt stond ineen te zakken, toonde het gelaat
een zwaar verdriet, ook een emotie welke die
reserves vrij maakte en dezen man allicht nog
in staat stelde de eindstreep te halen.
We hebben dus hier met een prachtig mecha
nisme te doen, dat wel de moeite waard is in
stand te worden gehouden.
Al deze processen van het onwillekeurige
zenuwstelsel werken echter niets uit als de on-
beheerschte emotionaliteit niet tot ’n beheersch-
te wordt, er moet een demper zijn, een be-
heerschej en die gaat uit van de groote hersen
schors; af gezien van de psychische processen is
de hoogste functie van ons bewustzijn dus dat
t de onwillekeurige reflexen remt. Ieder kent het
gevoel wel alsof hij van de trap valt, dat soms
bij het in slaap raken voorkomt en veroorzaakt
wordt doordat het hart een klop overslaat, deze
reflex is zoo sterk, omdat het bewustzijn dan al
voor een groot deel is uitgeschakeld.
Met een interessant lichtbeeld van pols-re-
flexen bij de melancholicus, wiens bewustzijn
geheel op zich zelf is gericht en waarbij de re
flexen dus sterk geremd worden en den idioot,
wiens bewustzijn gering is en bij wie de reflexen
dus niet beheerscht, dus groot zijn, verduide
lijkte spr. verder dit betoog.
Zijn geheele rede resumeerde spf. alsvolgt:
De mensch beschikt over een mechanisme, waar
door hij in staat is tot plotselinge veranderingen
in het lichaam, die plotseling nuttig zijn. Deze
veranderingen worden bij den normalen mensch
beheerscht door hoogere psychische functies,
was dat niet het geval dan zou hij het slacht
offer van die reflexen zijn. Emotionaliteit is dus
waarin ik een vermoeden uitsprak over de
samensteiïing van dit carillon, vermoeden,
dat ik ontleende aan een oud liedje uit het
begin der 18e eeuw, getiteld: „Het Sneeker
Klokspel” en dat bij het a.s. beiaardconcert
wederom ten gehoore zal worden gebracht.
Tengevolge van het gebrekkige ninctio-
neeren van dit carillon werd bij besluit van
den raad der stad van 6 Sept. 1770 besloten
tot algeheeie vernieuwing en uitbreiding van
dit klokkenspel.
Dit derde 8. K., dat wij allen nog gekend
hebben, is in 1770 gegoten door 1. Borch
hard te Enkhuizen. Voor de plaatsing moest
het torentje op de kerk belangrijk worden
vergroot, wat in 1771 geschieude door Mr.
Eibert Dirks, timmerman en molenmaker te
Makkum, die daarvoor 1114 car. guld. ont
ving.
Jan Bruinier, organist en klokkenist te
door JAC. N. D. HOOGSLAG.
II.
Thans kom ik tot een korte geschiedenis
van de klokkenspelen van Sneek, ten deele
ontleend aan een art. van N. J. Wannga
(Leeuw. Ct. 11 Juli 1918) en aan 2 onge-
teekende artikeltjes uit de N. Sn. Crt. van
8 en 12 Mei 1923.
Het eerste bekende S. K., dat wij gevoe
gelijk met meer dan een voorslag kunnen
noemen (een toonformule of toonpatroon
van enkele noten dat zich vóór het heeie en
halve uur doet hooren), bevindt zich in 1681
in een klein torentje op de Martinikerk. Het
weegt in totaal slechts 31 pond en bestaat
vermoedelijk uit hoogsten 9’ zeer kleine
klokjes, met veel grooter dan een flinke
huisbel.
het tweede S. K. komt in 1711 gereed en
bestaat uit 14 klokjes, gegoten door Klaas
Noorden en Albert de Grave te Amsterdam, installatie en torenbouw schroomden niet bij
Het kostte na aitrek van de ingenomen 9
oude klokjes ongeveer 557 caroh guldens.
Over dit tweede S. K. heb ik in dit blad
twee kikvorschen deze feiten nader. De bloeds-
banen van deze kikvorschen waren onderling
verbonden; werd nu de hartwerking bij de eene
kikvorsch sterk geprikkeld, dan zag men bij de
andere kikvorsch de werking der spijsverterings
organen sterk dalen, waardoor de haemorrhale
overbrenging dus wel bewezen is.
Spr. vertelde nu nog iets van het angstzweet;
bij schrik worden de zweetklieren wat geprik
keld door het sympathisch zenuwstelsel en er is
dan een electrisch stroompje van de huid af te
leiden, wat onder normale omstandigheden niet
het geval is. Deze reactie is zoo gevoelig, dat
ze wel gebruikt wordt om simulanten te ont
maskeren; iemand die zich doof houdt bv., kan
schrikken als men plotseling z’n naam roept, de
galvanometer waarmede z’n huid verbonden is,
slaat door de dan ontstaande electrische stroom
door, hij heeft dus wel degelijk z’n naam ge
hoord.
Samenvattend, zei spr., dat men bij emoties
dus een zekere hoeveelheid verschijnselen, van
de circulatie (bleek worden enz.) en van het
spijsverteringskanaal krijgt, welke teweeg ge
bracht worden door twee zenuwstelsels, welke
eikaars antagonisten zijn en waarvan het eene
het andere in een hoek drukt; een toestand
welke nuttig is, omdat hij het lichaam in staat
stelt zich plotseling in de toestand van afweer
te brengen; deze verschijnselen hebben dus een
zeer doelmatige achtergrond.
Na de pauze staat spr. stil bij de beteekenis
van dit mechanisme voor den huidigen mensch.
vlucht te stellen. Het bloed wordt van het spijs
verteringskanaal weggetrokken, de speeksel
afscheiding en de maagsapafscheiding houden
op, het zenuwstelsel van den dag wint het van
dat van den nacht, het organisme van het para-
sympathische zenuwstelsel is stil gelegd.
Hoe komen nu al die verschijnselen tot stand
bij het prikkelend en remmend zenuwstelsel der
onwillekeurige functies?
Een kat, welke aangeblaft wordt door een
hond, komt in een emotioneele toestand; neemt
men nu wat van het bloed van die kat en spuit
het in bij een tweede kat, die niet geschrokken
is, dan openbaren zich bij dat dier toch dezelf
de schrikverschijnselen. Dus de emotie is met
het bloed overgedragen. Er moet dus een be
paalde stof zijn, die in het bloed bij emotie
wordt afgescheiden. Die stof is ook gevonden:
het is de adrenaline. Op de nier ligt nl. de bij
nier, een klier die geen uitvoerbuis heeft en
waarvan de geproduceerde stof dus direct in het
bloed wordt afgescheiden (interne secretie).
En nu blees oat bij alle emoties de bijnier adre
naline afscheidt en in een halve seconde door het
geheele lichaam voert, die dan vernauwing van
de bloedvaten in huid en buikingewanden ver
oorzaakt en dus het bloed drijft naar spieren en
hersenen. De adrenaline wordt tegenwoordig in
chemische fabrieken vervaardigd.
Als we nu adrenaline inspuiten neemt ook
het suikergehalte van het bloed sterk toe; nor
maal bloed bevat reeds glucose, welke de brand
stof voor de spieren is, maar de adrenaline ver-
Een wild dier heeft voortdurend een intensieve
(waarmede gefusioneerd de N.V. EERSTE
NED. HYP. BklEt-öANK TE ’s UKA V LNil AC E)
Directie: Mr. M. J. Bos, Mr. J. Wrlkens het stadsbestuur geadviseerd
gaan tot verkoop van het oude carillon en
aanschaffing t.z.t. van een nieuw in den
geest en omvang als dat te Appingedam
met behoud van één klok, no. 20 als half-
uursslagklok, als zijnde de beste.
Naar aanleiding hiervan besluit de Raad
eenstemmig in dezen zin.
Het oude klokkenspel wordt te koop aan
geboden, de voorwaarden hiertoe gepubli
ceerd en de inschrijvingsbiljetten ingewacht.
Op den morgen der inlevering verbiedt
echter de regeering te den Haag, ingelicht
door een ingezetene onzer gemeente, den
verkoop, waarmede de Sneeker klokstrijd
begint.
Deze inmenging van de regeering wat
blijft er van de stedelijke autonomie over
zou ernstige gevolgen hebben. Van de
talrijke ingezonden stukken, die over deze
zaak in die dagen in de pers verschijnen,
kan men met eenig recht zeggen:
De schrijvers hebben „de klok hooren
luiden maar weten niet waar de klepel
hangt”.
Wie zelf wil oordeelen kan ze bij mij le
zen.
Spoedig daarna hebben wij in het cour
van de groote kerk, waar de klokken waren
opgesteld, een onderhoud met de Heeren J.
Kalf en J. W. Enschedé, gecommitteerden
der regeering. De Heer Kalf had tegen ver
koop geen bezwaar daar naar zijn meening
dè oudheidkundige waarde der klokken ge
ring was. De Heer Enschedé, sedert over
leden, achtte verkoop-ongewenscht. Als ge
machtigden van den klokken- en orgelraad,
doen de Heer van der Hegge Zijnen en een
natuurkundige, wiens naam mij is ontscho
ten, een nieuw onderzoek. (Let wel, van
geen musicus of klokkenist werd het oor
deel gevraagd). Dit leidt tot een uitvoerig
De NIEUWE SNEEKER COURANT is een abonnementsorgaan, verschijnt Dinsdags en Vrijdags. Abonnementsprijs in de stad f 2.50, naar buiten fr. per post f 3.60.
Advertentieblad en wordt gratis bezorgd bij allen die te Sneek geen abonné zijn op de Nieuwe Sneeker Courant en bovendien huis-aan-huis verspreid
Dinsdags te Woudsend, Heeg, Nijezijl, Folsgare, Nijland, Oppenhuizen, Uitwellingerga, Oudega (W.),
1 Jsbi -ctitum, Wolsum, Harich, Hemeiutn, Bakhuizen, Nijemirdum, Sondel, Sloten, Tjerkgaast, Spannenburg,
Z opplngawier, Warns, Rauwerd
Cootröle op de oplaag toegestaan.
Vrijdags te ‘Hommerts, Jutrijp, Tirns, Goênga, Gauw,
AbbegaOosthem, Deersum, Scharnegoutum, Roodhuis,
Langweer, Bozum
Alle advertentiën worden in beide bladen opgenomen.
Over bovengenoemd onderwerp sprak Woens
dagavond in de Harmonie voor het Natuurkundig
Genootschap de heer dr. R. 'Brinkman, conser
vator aan het physiologisch laboratorium te Gro
ningen.
L-moties, zeide spreker, kunnen een sterke in
vloed op het lichaam hebben, men kan die emo
ties zelts wel aan die invloed herkennen. Het
altijd bleek of rood worden bij toorn bv. moet
dus iets beteekenen. Wat dat beteekent, wil spr.
nu ^anavond nagaan. In de eerste plaats
wenscht spr. daartoe de emotioneele verschijn
selen in twee groepen te splitsen, nl.:
Ie. de verschijnselen, weixe men min of meer
kan beheerschen als lachen, huilen, deze ver
schijnselen interesseeren meer de psychologen en
minder de physioiogen. De psychologie heelt
zich er lang mee bezig gehouden, en er is zelfs
een tijd geweest dat een groep psychologen van
oordeel was dat bv. men niet lachte omdat men
blij was, maar blij was omdat men lachte; het
lachen werd dus beschouwd als oorzaak van het
blij zijn. Hoewel een nu verlaten standpunt,
blijkt hieruit toch wel hoe belangrijk deze ver
schijnselen zijn. Maar spr. wil vanavond spre
ken over groep
2e. ae met te beheerschen verschjjnselen als
bleek of rood worden, angstzweet enz., dus on
willekeurige verschijnselen.
Bij deze verschijnselen speelt een rol het ze
nuwstelsel, waarop onze wil geen invloed heeft,
’t zgn. autonomisch systeem, dat uit twee stel
sels bestaat, die elkaar antagonistisch beïnvloe
den. Het hart bv. klopt uit zichzelf, maar daarop
werkt ook het autonomisch systeem, waarvan
het eene stelsel* het kan aanzetten, het andere
het kan remmen, de normale werking is de re
sultante van
juist zoo krijgt men de fijne instelling der be- is een middel om het bloed weg te zuigen van
weging op alle toeotanden.
De organen hebben twee functies, nl. die vanHet snelle kloppen van het hart heeft dezelfde meer glucose in het bloed en verdwijnen van
het onderhouden, doen groeien, reproduceeren beteekenis, en zoo is er een mechanisme in het spiervermoeienis. De remmende: stilzetten van
van het lichaam en die van de verhouding tegen- i lichaam, dat dient om bij schrik het individu zoo speeksel- en maagsap-secretie en darmbewe-
over de buitenwereld, en hierbij nu treden de [spoedig mogelijk in staat van tegenweer of tot ging. Spr. demonstreerde met een lichtbeeld van
De voorz., de heer dr. D. H. Posthumus,
twee zenuwstelsels, welke het autonomisch sys
teem vormen, op: het eene stelsel is dat van de
rust, dat vooral ’s nachts werkt om de herstel-
functies te doen verrichten, het is dat van de
para-sympathicus, het andere is dat van de acti
viteit, de vagus sympathicus, dat bv. de dage-
lijksche invloed heeft op hart, darm enz. en bv.
ook werkt als een dier vlucht enz.
De aanwezigheid van het onwillekeurige ze
nuwstelsel met zijn twee invloeden: remming
en activiteit bewees spr. met een proef met een
nog kloppend kikkerhart; het willekeurige ze
nuwstelsel was geheel weg, immers dit hart was
volkomen van het lichaam gescheiden, door
een electrische prikkeling toonde spr. echter dat
de remmende invloed van het onwillekeurige
zenuwstelsel het kloppen tijdelijk kan doen op-
houden; houdt deze prikkeling op, dan treedt het
actieve stelsel weer in werking en vangt het
kloppen weer aan; onder gunstige omstandig
heden kan zoo’n kikkerhart nog wel drie weken
ouiten het lichaam blijven kloppen.
Na deze inleiding behandelt spr. de verschijn
selen bij emotie. Nemen we de schrik. Men
wordt meestal bleek, krijgt hartkloppingen,
ademt snel in, sluit dan de stemspleet en perst
wat, geeft dus geluid, een kat blaast dan bv.
Hier treden dus speciaal verschijnselen van
bloedsomloop en ademhaling op. Er gebeurt
echter nog meer, de tong kleeft tegen het ge
hemelte, de eetlust verdwijnt, er is dus ook door
de schrik een beïnvloeding der spijsvertering.
Bleek worden is het verdwijnen van het bloed
uit de huid; maar bij onderzoek blijkt dat ook oorzaakt sterke opvoering van dat suikergehalte,
in alle buikingewanden zich de bloedvaten sa- een dier dat schrikt krijgt dus in z’n bloed meer
mentrekken, het bloed verplaatst zich dus van voedsel voor de spieren, die daardoor intenser
huid en buikingewanden en het gaat naar spie- kunnen werken. Bij een schrik- of angsttoestand,
ren, hersenen, hart, de organèn waarvan we bij emotioneele toestanden in het algemeen is
de hoogste werking noodig hebben tot afweer het dan ook niets ongewoons dat een persoon,
van dat, wat ons de schrik veroorzaakte. De die normaal geen suiker in de urine heeft, dat
ademhaling helpt belangrijk mee: door het diep wel heeft. Men kan dit constateeren bij deel-
inademen wordt alle bloed naar de borstkas nemers aan belangrijke sportwedstrijden zoowel
toegezogen, door het persen wordt het weer als bij de toeschouwers van die wedstrijden, die even goede staat ais bij de dieren, het moet ^lus
deze prikkeling en remming, en weggeperst naar de spieren enz., dus ook dit beide geëmotioneerd zijn. nog beteekenis hebben, immers het verdwijnt
i Resumeerende zegt spr. dat de actieve ver- niet. Bij de oude oorlogsmethoden in het ge-
de reservoirs waar het gemist kan woiden en schijnselen bij een dier dus zijn verplaatsing van vecht van man tegen man heeft dat mechanisme
voor den mensch zeker beteekenis gehad, maar gewenscht terwille van de inwendige secretie,
bij de huidige methoden is het ook daarvoor maar het moet een beheerschte emotionaliteit
niet meer noodig. De interne secretie heeft nu zijn.
vooral beteekenis bij het verrichten van zware
arbeid, gepaard gaande met emotie, dus bv. het bracht den spr. dank voor zijn prachtige rede.
ren waarvoor hij de aanzienlijke som van
500 c. g. ontving. De speeltrommel en kla-
vierboom werden vervaardigd door Harma-
nus Eekhoff, blijkens inscriptie op den kla-
vierboom, die aldus luidt:
Harmanus Eekhoff me fecit Enkhuysen Sneeker wapen als aanhechtingspunt moe
ten dienen.
Dit is mij na moeitevolle verwijdering van
een centimeter dikke verflaag gebleken. De
meesten zijn echter verminkt.
Dit klokkenspel heeft voor de eerste keei
gespeeld op 13 Maart 1772 én voor de laat
ste keer is het bespeeld door den klokkenist
J. Lindeman op 14 Mei 1918 te 1 uur 's mid
dags, waarbij als laatste nummer Chopin’s
Marcia funèbre werd uitgevoerd.
Het mechanische werk heeft de laatste
keer gespeeld Dinsdag 28 Mei 1918, ’s mor
gens te 7'/z uur.
Als beiaardiers zijn bekend, mogelijk is
de njst onvolledig:
1761 Eeltje Muzelaar.
1766 Gerrit Muzelaar, beiden met een mu-
zikalen naam dus.
Muzelaar, moezelaar van moezel, musette
of doedelzak.
1/oy uosung Minnema.
1796 Fedde Hoppers.
1800 Gosling Minnema.
1826 H. Velds.
Daarna S. W. Velds, geb. 1798, gest.
1862, opgevolgd door; Jac. Velds tot 1890 en
J. Lindeman tot 1918, hoewel diens effec
tief ontslag pas veel later volgde.
Reeds in de 19e eeuw begon men op te
merken dat er aan het derde S. K. iets ha
perde. Onzuiverheid en groot verschil van
klank tusschen de klokken, geen mooi klank-
timbre, daarbij een gebrekkig functioneeren
van het speelwerk maakten het toreninstru
ment tot een rariteit. Herkenning van wat
er gespeeld werd was pas na langen tijo
mogelijk, zoodat men er vaak glimlachend
mee spotte.
Zoodra de belangstelling voor torenmu
ziek algemeen werd, ingeluid door de be
spelingen van den pionier Jef Denijn in ons
land, begon men ook te Sneek de tekort
komingen van onzen beiaard te gevoelen.
Dit kwam tot uitdrukking door de instelling
van een Carillon-commissie. (Besluit van B.
en W. van 30 Oct. 1915).
„Naar aanleiding van een tweetal adres
sen ingekomen bij den Gemeenteraad be-
