Officieel orgaan
der gemeente Sneek
e
I
KLEEDHK
Nieuwstijdingen.
(73e Jaargang)
Dit No. bestaat uit 3 bladen.
71 Eerste blad
46e Jaargang
oeusdüfta 4 Juni MW3O
No.
Reclamekolom.
>1
O
1
I I I
UI!|«V«KlEZEIRiNK A' G».
De SNEEKER COURANT is een
de stad f 2.50, naar buiten fr. per post f 3.60,
Wyckel,
Deersum,
Regelprijs 9 cent, abonnementen belangrijke korting.
f
o
»r
Wij verwijzen daarheen.
d.
Dinsdags te Woudsend, Heeg, Nijezijl, Folsgare, Nijland, Oppenhuizen, Ultwellingerga, Oudega (W.),
IJsbr .chtutn, Wolsum, Harich, Hemeium, Bakhuizen, Nijetnlrdutn, Sondel, Sloten, Tjerkgaast, Spannenburg,
roppingawier, Warns, Rauwerd -
Contrdle op de oplaag toegestaan.
v.
ders van Sneek, de wethouders en gemeente
secretaris
Brinkman,
Sneeker Zweminrichting.
De temperatuur van het water in de Sneeker
Zweminrichting was heden 16 graden.
vaartsdag door den Wieringer smid P. C.
Luyt, wel bekend uit den tijd van ex-kroon-
prins Wilhelm. Op een afstand van twee
K.M. uit de kust van het vroegere eiland
moest men terugkeeren, meldt het HbL, om
dat de grond daar te zacht werd, zoodat de
wielen van de auto dreigden weg te zakken.
Dit historische ritje trok veel belangstelling
onder de Wieringers.
Joh. Heynen. f
Zaterdag is te ’s Gravenhage, 67 jaar
oud, plotseling overleden de heer Joh. Hey
nen, oud-voorzitter en eere-lid van het Kon.
Ned. Gymnastiek Verbond, oud-referendaris
bij het centraal bureau voor de Statistiek.
De overledene heeft van 1906 tot 1924 de
voorzitterszetel van het K. N. G. V. ingeno
men.
3
.1
ar
ad
ad
:ht
de
lat
ad
It,
de
ne
•O
Sijbrandaburen, Offingawier, Terzoob
Gaastmeer, Balk, Stavoren,
Een jeugdige meester in de rechten.
De heer B. E. van Tijn, die Zaterdag is
geslaagd voor het doctoraal examen in de
rechten, heeft, meldt de Courant, nog slechts
den negentienjarigen leeftijd bereikt. Hij
heeft zijn studie dus wel in zeer korten tijd
voltooid.
wordt.
De heer J. H. Dood kor te, oud-voor
zitter van regenten, dankt voor de gelegen
heid hem gegeven deze excursie mee te
maken, en huldigt de commissie voor het
proefveld die zooveel succes had. Wat
Wymbritseradeel en Sneek betreft zou spr.
het een radicale oplossing vinden als Sneek
Wymbritseradeel maar annexeerde!
De heer Rutgers dankte ten slotte al
len.
Verhooging Postspaarbankrente?
Bij het departement van Waterstaat is in
voorbereiding een wetsontwerp tot wij
ziging van de postspaarbankwet. Het
zal in hoofdzaak strekken tot verhooging
van het rentegevend maximum der inlagen,
wijziging van de bepalingen aangaande het
verkrijgen van een inschrijving op een
staatsschuldboekje, opening van de moge
lijkheid om de rentevergoeding voor inlagen
te gelegener tijd op 3 pet. te brengen.
De eerste autorit in de Wieringermeer.
De eerste autorit in de reeds gedeeltelijk
toe mogen leiden dat ze een opleving in ons'drooggevallen Wieringermeer (de N.W.-
- - - (Zuiderzeepolder) is gemaakt op Hemel-
Door het hemelvuur gedood.
Zaterdagavond, terwijl een kort doch he
vig onweer boven Almelo en omgeving
woedde, werd de 17-jarige zoon van den
steenbakker Van Biel te Albergen door den
bliksem getroffen en op slag gedood.
belang van zware stikstofbemesting, en van
een nieuw beweidingssysteem, dat door de
meerdere grasgroei noodzakelijk is. Bij de
meeste boerderijen immers treft men de
groote fennen aan, hier bij den heer Hoek
stra 6.9 H.A. groot. Wanneer men nu der
gelijke fennen in een aantal afgerasterde
perceeltjes verdeelt, en ’t vee achtereenvol
gens deze laat beweiden, voorkomt men dat
ook in perioden van sterke groei het gras te
lang wordt en gedeeltelijk wordt vertrapt.
Hier werden daarvoor de 6.9 H.A. door 5
afrasteringen in 6 even groote perceelen van
I. 15 H.A. verdeeld, het melkvee werd eerst
op perceel 2, het jongvee eers(t op perceel
1 gebracht en na een dag of "vijf schoven
beide groepen 1 perceel op, kwam het melk
vee dus in 3, het jongvee in 2; het melkvee
gaat dus voorop, het jongvee weidt daar
achter aan als minder eischen stellende aan
de voeding dan het eerste.
De perceelen 1,5 en 6 kregen de gewone
bemesting, nl. in 1929 in het voorjaar 150
K.G. zw. ammoniak, daarna niets meer, de
zwaar bemeste perceelen 2, 3 en 4 op het
zelfde tijdstip 300 K.G. zw. ammoniak en
bovendien na de 2e maal afweiden nog 78
K.G. Ureum B.A.S.F. en na de 3e maal 52
K.G. Ureum.
De heer Rutgers wees er nog op dat de
mensch wel op enkele factoren van den groei
invloed kan oefenen, maar dat er factoren
zijn welke we gelukkig niet in de hand heb
ben. God laat het groeien, en zoo kan niet
alles mathematisch uitgerekend, maar toch
is reeds het groote nut der zware stikstof
bemesting en van de betere beweiding door
perceels-indeeling gebleken; deze indeeling
vindt hier zelfs reeds zooveel navolging, dat
hier in den omtrek reeds een 2000 M. der
afrastering voor elk perceel, welke op bo
vengenoemde boerderij wordt toegepast,
werd geplaatst.
Na deze inleiding begaf men zich per auto
naar de proefvelden, waar de h.h. Rutgers,
IJ. Veldhuis, H. de Boer en H. Frankena,
die de proefveldcommissie vormden, met den
heer T. P. Hoekstra en diens zoon den heer
J. Hoekstra, benevens de h.h. Brinkman en
Spaan de gewenschte inlichtingen verstrek
ten. Ook nu bleek de grasgroei, hoewel over
het algemeen zeer goed, in de zwaar bemes
te perceelen die der andere te overtreffen en
ook nu bleek het vetgehalte der melk, wan
neer het melkvee weidde in de zwaar be
meste perceelen hooger dan wanneer het
kwam in de minder zwaar bemeste.
Ook de practische boeren onder het ge
zelschap bleken zeer ingenomen met het
nieuwe beweidingssysteem. Alleen scheen er
eenig verschil van meening of de melkdieren
eerst en dan het jongvee moest komen, dan
wel andersom, daar toch ook vaak de mee
ning wordt geuit dat juist het groeiend dier,
het productiedier van morgen, het beste
voedsel moet hebben. Daartegen werd vast
gesteld dat het rijke voedsel zich bij de
melkgevende dieren direct tiitspreekt in
grootere productie; als de jonge dieren in
het door het melkvee verlaten perceel komen
is dit nog ruim voorzien van voedsel voor
het groeiend dier; het dikwijls verweiden der
dieren, wat deze wat onrustig zou maken,
werd geen groot bezwaar geacht en ’n groot
voordeel dat door de verdeeling uit de fen
nen nu alles werd gehaald wat maar mo
gelijk was.
Naar het administratiegebouw terug ge
keerd en nadat thee was aangeboden, gaf
de heer Rutgers achtereenvolgens verschil
lende heeren het woord.
In de eerste plaats de heer Spaan, die
constateerde dat terwijl de productie der
akkerbouwgewassen in de laatste eeuw hier
per H.A. een scherpe stijging vertoont, de
curve der grasproductie veel flauwer ver
liep. De I. G. Farbenindustrie heeft door
proeven toen trachten aan te toonen dat door
Betere melk.
Het aantal veehouders, dat thans op bij
zondere voorwaarden betrekking hebbend
op de kwaliteit en winning der melk - land
huurt van O. B. W. en Gemeente, bedraagt
hier thans 20. Deze melken ongeveer 400
koeien, die pint. 4500 liter „beter gewonnen
melk” produceeren, waarvan globaal ge
schat 3000 L. in consumptie wordt gebracht.
Aannemende dat de Sneeker bevolking to
taal 5000 liter melk per dag gebruikt,
wordt dus voor minstens 60 met deze
„beter gewonnen melk” in de behoefte voor
zien. Gaandeweg blijkt het publiek meer en
meer tot het inzicht te komen, dat deze
betere melk de voorkeur verdient, wat ook
blijkt uit het feit, dat eenige veehouders,
die de voorwaarden nog niet opvolgen, ver
zocht hebben het kenmerk dezer betere melk
te mogen voeren, omdat het publiek dit pro
duct prefereert.
Om het publiek nog meer te doordringen
van de wenschelijkheid deze melk te ge
bruiken, en ook de andere veehouders te
bewegen over te gaan tot een melkwinning,
welke de volksgezondheid zoo zeer ten goe
de komt, hebben O. B. W. en gemeente een
publiciteitscampagne voor deze melk aan-
toe medewerken langs dezen weg te trachten anc^ere'
een uitweg te vinden in den moeilijken tijd
voor het landbouwbedrijf.
De heer C n o s s e n, wethouder van
Wymbritseradeel de burgemeester was
wegens zijn gezondheidstoestand verhinderd
De heer Rutgers wijst op de spreuk op
het administratiegebouw „Urbi et orbi”:
voor stad en land, ongetwijfeld door onze
vaderen gekozen om te wijzen op de nood
zakelijkheid eener harmonische samenwer
king tusschen stad en land.
De heer dr. Oosterhuis wijst er op
dat hier en daar reeds proeven met besproei
ing van landerijen zijn genomen; misschien
zou het O. B. W. ook in dezen nog eens een
voorbeeld kunnen geven.
De heer Rutgers zegt dat als ten dezen
proeven eenige vrucht beloven, deze zaak
misschien hier in studie kan worden geno
men.
De- burgemeester van Sneek
wenscht regenten te danken voor hetgeen B.
en W. van Sneek hedenmiddag te aanschou
wen is gegeven.
Wat de opmerking van den heer Cnossen
betreft aangaande de watervoorziening van
Wymbritseradeel: spr. had gaarne gewild
dat deze spr. dit te berde had gebracht toen
het provinciaal bestuur nog aanwezig was
(dat inmiddels was vertrokken, verslagg.).
Immers in de loop van de 21 jaar dat de
Sneeker waterleiding door Hommerts loopt,
zijn er slechts 2 aanvragen van bakkers ge
weest, die ook zijn aangesloten. Maar Ijlst
vraagd en Ged. Staten wilden dat slechts
toestaan onder voorwaarde, dat Sneek niet
alleen concessie vroeg voor het nieuwe be
drijf naar Ijlst maar ook voor het oude be
drijf hier in Sneek, een concessie welke na
een kleine 40 jaar zou afloopen, waarna
het bedrijf door de provincie zou kunnen
worden genaast. Daarvoor nu voelt Sneek
niets; het wenscht baas in eigen huis te blij
ven. Misschien zou Hommerts door ons
voorzien kunnen worden en zouden Ged. dit
niet als uitbreiding onzer waterleiding be
schouwen, maar overigens zal Wymbritse
radeel zich moeten wenden tot de water
leiding te Leeuwarden.
De heer Cnossen is al verheugd dat
de waterleiding te Hommerts zou kunnen
komen en misschien ook wel te IJsbrechtum.
De A.V.R.O.
Zondagavond heeft de heer Vogt voor de
microfoon medegedeeld, dat in de afgeloo-
pen 14 dagen aan vrijwillige bijdragen bij de
A.V.R.O. is binnengekomen een bedrag van
niet minder dan f 50.000.
kunnen demonstreeren, dank zij regenten en bedrijf waarop de gemeente Wymbritsera-
de h.h. Hoekstra. Dit ter algemeene inlei-l deel dr’jjft, uit de misère te helpen. Spr. heeft
ding; een der deskundigen, welke de geheele echter op het proefveld gezien dat er gebrek
„„i j ...x aan een behoorlijke watervoorziening,
welke deze bemesting volledig zou kunnen
uitbuiten. Spr. doet een beroep op de ge-(
meente Sneek om Wymbritseradeel aan een
goede watervoorziening te helpen. Spr.
hoopt dat de proeven van het O. B. W. er
Het B.C.G.-vaccin.
Onze regeering heeft besloten, dat in af
wachting van den uitslag van het onderzoek
naar de oorzaak van de sterfgevallen te
Lübeck, en van nadere proeven, het Rijks-
Kuiucii cu iiuooviiivii uuic wvi iv ijouiwmuiii, serologisch Instituut te Utrecht, dat tot dus-
waar de boterfabriek al door Sneek voorzien ver het B.C.G.-vaccin verstrekte voor proe
ven bij kinderen uit tuberculeuze omgeving,
de verstrekking zal staken.
Intusschen blijkt, dat de geneeskundigen
te Amsterdam op grond van hun ervaringen
in het gebeurde te Lübeck géén reden zien,
de voorzichtige behandeling met het B.C.G.-
vaccin, zooals die hier te lande geschiedt,
stop te zetten.
proeven te zien. The proof of the pudding
is in the eating, zeggen immers de Engel-
schen. We hebben nu gezien wat met inten-
siveering in de praktijk te bereiken is en dit
aanpakken zal heel wat meer helpen de ma
laise te bestrijden dan klagend bij de pak
ken neerzitten. Door nieuwe wegen in te
slaan zullen we ongetwijfeld veroer komen,
te meer waar de meerdere productie van een
klein land van weinig invloed op de wereld-
prijs is en deze er niet verder door behoeft
te dalen. Het geldt dus hier zeer belangrijke
proeven, waarvoor spr. regenten van het O.
B. W. gaarne hulde brengt. Ons College,
zegt spr., heeft nu tevens de verklaring ge
vonden voor de bepaling in de huurcontrac
ten der boerderijen van het O. B. W. dat
alleen kunstmest mag worden gebruikt in
overleg met de deskundige van het O. B. W.,
een bepaling waartegen wij vreemd opzagen,
maar die we nu begrijpen, nu het O. B. W.
blijkt nieuwe wegen te willen openen. Moge
Uw voorbeeld dan alom in onze provincie
navolging vinden. Spr. wenscht het Wees
huis geluk met dit succes.
De heer Rutgers dankt en zegt over
de bepaling in de huurcontracten nog dat
waar we met deze proeven de practijk voor
uit zijn, regenten meenden op deze wijze
daarvan het meeste nut te kunnen trekken, heeft aansluiting bij onze waterleiding ge-
Het pogen van het O. B. W. in deze richting
is nu ook voor het nageslacht vastgelegd.
De heer H. Franken a, door den voor
zitter aangekondigd als de man die de proe
ven eigenlijk leidde, gaf nu nog een kort
overzicht van de proeven. In 1929 bleek dat
het gemiddeld vetgehalte op de gewoon be
meste perceelen was 3.37, op de zwaar be
meste 3.52, de opbrengst per koe per dag op
de gewoon bemeste 15.78, zwaar bemeste
15.95 K.G. per H.A., bovendien had het jong
vee er 31.1 weidedagen meer en het droog-
vee 6.4. Totaal is de meer-opbrengst per
H.A. door de extra stikstofbemesting
f 117.39 geweest, de extra stikstof heeft
f53.16 gekost, een voordeelig verschil dus
van f 64.23 per H.A. De algemeene conclusie
kan zijn, dat niettegenstaande de slechte
grasgroei van 1929, de zuiver geldelijke
uitkomst op de zwaar bemeste perceelen l1/3
maal zoo hoog was als die der gewoon be
meste perceelen. Dit jaar krijgen de zwaar-
bemeste perceelen een le zomerbemesting
van 175 K.G. kalkammon salpeter en een
2e van 125 K.G.
Het probleem of door de zware stikstof
bemesting de bodem ook te zeer zou lijden
kan opgelost doordat men ook U/3 maal
zooveel stalmest krijgt en over de perceelen
brengt.
De vraag of men, als men zware bemes
ting wil toepassen, dit het eerst moet doen
op hooi- of weiland, zou spr. willen beant
woorden met: weiland, wanneer men zorgt
voor indeeling in kleine perceelen.
De heer Veldhuis beziet het vraagstuk
van de kant van de practische boer. Hij
brengt hulde aan de 1. G. Farbenindustrie,
die er steeds op wijst dat naast stikstof
bemesting, die met fosforzuur en kali niet
mag worden vergeten. Wanneer men dat
doet behoeft men niet te vreezen dat hei
evenwicht in den bodem verstoord wordt,
waarmede sommige boeren al slechte er
varing hebben opgedaan. Wat de weide-
techniek betreft is de indeeling in kleine
perceelen, waardoor de oude fennen, welke
misschien voor geen 50 benut werden, nu
voor 100 kunnen worden uitgebuit, een
groote stap*"Vooruit. Veel zal in dezen van
de bedrijfsleiders afhangen, van wie een
scherp inzicht wordt vereischt.
De crisis zij ons een prikkel ook in den
landbouw tot rationeele methoden over te
gaan. De landbouw moet per eenheid meer
opbrengen, daarin en niet in verlaging der
loonen ligt de weg naar verbetering van den
toestand.
Mogen Provincie en O. B. W. er steeds
Comité Avro-belangen.
Men schrijft ons:
Gisteravond werd hier opgericht een
Comité voor Avro-belangen voor Sneek en
omstreken. Voor adhaesiebetuigingen van
ingeschreven Avro-luistervinken uit Sneek
en omgeving en a.s. luistervinken is het
a-dres: Julianastraat 5, Sneek.
ven verleent en heel wat andere belangstel
lenden, naast de meeste der regenten.
In het administratiegebouw heeft de voor
zitter van het college de heer Rutgers
allen welkom geheeten, er op wijzend dat
het O. B. W. zich, naast zijn hoofdtaak: de
geestelijke en stoffelijke verzorging der wee-
zen, ook een taak op sociaal-economisch
terrein stelt. Vooral in deze tijd waarin veel
over crisis wordt gesproken, is dat van be-
teekenis. Deze proeven, thans op de boer
derij van den heer Hoekstra genomen met,
de medewerking van de h.h. Brinkman en gin zegt regenten dank dat belangstellen-
Spaan, hebben ten doel aan te toonen het den in staat zijn gesteld in de praktijk de bedrijf veroorzaken.
Een ontwerp voor een nieuwe wet op de
Dierenbescherming.
In de laatst gehouden vergadering van
het werkcomité der Vereen, tot wettelijke
dierenbescherming, is een schema vastge
steld voor de grondslagen eener nieuwe wet
op de dierenbescherming volgens de moder
ne begrippen. Deze grondslagen zijn o. a.
dat alle dieren in Nederland beschermd
moeten worden door de wet, behalve de
schadelijke en tijdelijk schadelijke, waarom
trent een Permanente Commissie van Advies
de Regeering zal moeten voorlichten. Van
deze schadelijke dieren wordt bij K. B. een
lijst gepubliceerd, welke elastisch zal zijn
al naar gelang de omstandigheden. Echter
zijn ook schadelijke dieren gevrijwaard tegen
wreedheid en mishandeling door den mensch.
Instelling van een afdeeling Natuur- en
Dierenbescherming aan een of ander. De
partement, ter regeling van de bescherming
van de natuur en dieren en voor het nemen
van beschermende maatregelen van zeld
zame of interessante dieren of planten.
Verplichte goede verzorging en behande
ling van dieren en anders ontneming van de
bevoegdheid om dieren te houden.
Verbod van vivisectie, behalve in enkele
hoogst enkele gevallen, waarvoor verlof
moet worden aangevraagd en waarborgen
moeten worden gegeven, dat het dier bewus
teloos zal zijn.
Verbod van het houden van vossenfokke-
rijen, ter wille van hun bont,
De NIEUWE SNEEKER COURANT is een abonnementsorgaan, verschijnt Dinsdags en Vrijdags. Abonnementsprijs In
Advertentieblad en wordt gratis bezorgd bij allen die te Sneek geen abonné zijn op de Nieuwe Sneeker Courant en bovendien huis-aan-huis verspreid
V r ij d a g s te Hommerts, Jutrijp, Tirns, Goênga, Gauw,
AbbegaOosthem, Deersum, Scharnegoutum, Roodhuis,
Langweer, Bozum
Alle advertentiën worden in beide bladen opgenomen.
Eenigen tijd geleden hebben we reeds het
een en ander medegedeeld over de weide
proeven welke regenten van het Old Burger
Weeshuis alhier doen nemen op land van de
boerenplaats van den heer T. P. Hoekstra
te Loënga, welke proeven met zware stik
stofbemesting het vorig jaar bij ongun
stige omstandigheden duidelijk de voor-
deelen er van deden uitkomen. Dit jaar zijn
die proeven voortgezet en ditmaal zijn de
resultaten zeer gunstig.
Regenten hebben Zaterdag een aantal uit-
genoodigden in staat gesteld bij een excursie
naar het terrein zich daarvan te overtuigen.
Tegenwoordig waren o. a. de Commissaris., --
der Koningin en de Gedeputeerden Dijkstra gebruik van kunstmest (stikstof) men meer
en De Jong, burgemeester en beide wethou- gras per H.A. kon produceeren, dus meer
d- 1me"< winnen; met hooilanden was dat reeds
'van "Wymbritseïadèeir de'heer bewezen, maar sedert een jaar of zes zijn de
landbouwconsulent, de heer proeven met weiland met succes aan den
Spaan landbouwkundige van het Land- engang, vooral nu de stikstofprijzen sterk ge-
Tuinbóuwbureau der I. G. Farbenindustrie, daald zijn, zijn de voordeelen in het oog val-
welk bureau zijn medewerking bij deze proe- lend. De sterk verhoogde grasgroei heeft om WCgCIls ^jh gciununciuaiucaianu vcinmuciu
haar omzetting in melk en vleesch mogelijk I is verheugd over wat hij dezen middag
j te maken een nieuw beweidingssysteem noo-;heeft kunnen zien. Nieuwe perspectieven zijn
dig gemaakt, dat men nu tevens hier heeft geOpend; mogen die er toe medewerken het
kunnen demonstreeren, dank zij regenten en bedrijf waarop de gemeente Wymbritsera-
de h.h. Hoekstra. Dit ter algemeene inlei-1 deel dr’jjft, uit de misère te helpen. Spr. heeft
(Tinrv onn dor doclzttndicron xirallza do rrohooln cijiT.
proef volgde, zal deze straks nader uiteen
zetten. Spr. eindigt met de wensch dat deze
poging tot intensiveering van het bedrijf de
bestrijding van de crisis zal ten goede ko
men.
De heer CommissarisderKonin-
Weideproeven van het O. B. W.
k
MM
7 y t Vz 11 VI y 111 V- 11 iv x. 4 v w lil v v.4 x- w x, i iw 11 11V I
1IEUWE SNEEKER COURANT
annex SNEEKER COURANT
