Officieel orgaan der gemeente bneek Zaterdag 29 November 1930 annex SNEEKER COURANT (74e J rgang) Dil No. beslaat uit 6 bladen g Nieuwstijdingen, Eerste Blad No. 18 47e Jaargang Uitgave: K1EZEBK1NK Co. 9 <YMBRITSERADEEL. lu V I Deersum, Regelprijs 9 cent, abonnementen belangrijke korting j IEUWE SNEEKER COURANT De SNEEKER COURANT >s een aan B in de beweging. En. een ontzaglijke invloed 1 (Zie vervolg pag, 4). tevredenheid z’n werk verricht heeft. i Advertentieblad en wordt gratis bezorgd bij allen die te Sneek geen abonné zijn op de Nieuwe Sneeker Courant Dinsdags te Woudsend, Heeg, Nijezijl, Folsgare, Nijland, Oppenhuizen, Uitwellingerga, Oudega (W.), lit t- Terzool Wyckel, >te en >S Ml ERGADER1NG van den RAAD der gemeente op WOENSDAG 26 NOVEMBER 1930, 's voormiddags 9'/2 uur. Voorz. de heer H. M. Tromp, burgemeester Secretaris de heer H, M. Martens. Aanwezig alle (15) leden. J 'Ji 1 me, het is een soort utopisch socialisme, dat de klassenstrijd verwerpt. In 1893 wordt de onafhankelijke socialis tische arbeiderspartij gesticht door Keir Hardy, de Schot, een der schoonste figuren van de socialistische beweging, die in theorie de klassestrijd verwierp, maar een der prachtigste klassestrijders is geweest; Keir Hardy kwam als eerste onafhankelijke ar- beiderscandidaat in het Lagerhuis tot schrik van de liberalen en conservatieven, die föt nog de arbeidersafgevaardigden in hun rijen telden. Keir Hardy stierf in 1915, hij en zijn partij hebben van het begin af de oorlog afgekeurd. I. v. A. O. Voor het 1. v. A. O. sprak gisteravond in het Gerechtsgebouw ds. G. K. v. d. Horst van Deersum over „De Britsche Arbeiders partij”. „Het verschil tusschen het vastelandsch en Engelsche socialisme, aldus betoogde spr., ligt in de Engelsche volksziel, waarvan de kenmerken zijn: lo. zijn vrijheidsliefde; 2o. zijn sportiviteit; in de sport zit een stuk adel, het is uit het leven halen wat er in zit, maar niet het dood concurreeren van elkaar; zoo is de Engelschman sportief in alles, ook in de politiek. 3o. de geweldige practische aanleg, en een zich niet druk maken over theoretische vraagstukken. Uit deze Engelsche volksziel is de Engel sche arbeiderspartij geboren. Is het moderne socialisme op het vasteland massaal-marxis- tisch getint met in elk land geen onderschei den stijl, in Engeland heeft het socialisme een beslist eigen stijl. Uit de nood van het Engelsche imperia lisme, dat het niet op de wereldmarkt kon bolwerken, wat zich op de arbeiders wreek te, kwamen deze tot organisatie, uit de prak tijk werd die organisatie dus geboren. Eerst later kreeg die organisatie de theoretisch- socialistische grondslag. Op het vasteland kwam de theorie eerst en werd daarop de practische beweging gegrondvest. In die theorie heeft alles zijn plaats, zoowel het koningschap, dat uitgebuit wordt voor de belangen der bezittende klasse, als de gods dienst, die een overblijfsel van het kapita lisme zou zijn, zoodat de religie met het ka pitalisme zou afsterven. Het Engelsche socialisme heeft ongetwij feld veel voor boven het vastelands-socia- lisme, dat direct een dikke muur tusschen bezittende en bezitlooze klasse oprichtte. Vooral nu merkt men dit, nu het besef be gint door te dringen, dat al moet de klasse strijd gestreden, het tenslotte blijkt te gaan om het menschheidsgeluk en dat men in dit stadium der economische ontwikkeling be hoefte heeft aan samenwerking. Doordat het steeds gold: „wie voor het socialisme is, is tegen de godsdienst”, is het ook oneindig moeilijk in de Chr. en R.-K. vakbeweging bres te schieten; we zitten met de last van een traditie. De Engelschen zijn niet theore tisch begonnen en voor hen zijn die kloven er niet. Maar het ontbreken van een socia listische grondslag heeft ook zijn nadeelen; het vak-egoïsme speelde nu een groote rol komt men niet, wil men in dit stadium prac tische resultaten bereiken, aan samenwer king, we hebben rekening te houden met het economisch mogelijke, waaruit we onze eischen te stellen hebben. Maar we komen er nooit als het enkel voor ons wordt een economische kwestie, zonder socialistische wil en stuwkracht. De ontwikkeling naar het socialisme wordt niet alleen bepaald door de oorzaken welke achter ons liggen, maar ook door het doel dat wij ons stellen. Als wij dat in het oog houden, kan dat ons de stuwkracht geven zonder welke geen over tuigde strijd voor het socialisme mogelijk is. Er was eenige discussie. - ---- --- -j- IJsbr-.chtutn, Wolsum, Harich, Hemelum, Bakhuizen, Nijemirdum, Sondel, Sloten, Tjerkgaast, Spannenburg, roppingawier, Warns, Rauwerd - Conrtöle op de oplaag toegestaan. heeft de Engelsche vakbeweging gehouden op de politieke partij, 90 der verkiezings- kosten werden tot voor kort betaald door de vakbeweging, in 't bestuur der Labour Partij hebben van de 25 leden 12 zitting als leiders der vakbeweging. Als lid van een vakbond trad men automatische toe tot de politieke partij, ieder lid van zoo’n bond was dus lid der politieke partij. Dat alles kweekt minder I politiek bewustzijn dan wanneer men, als j hier te lande, zich, ook al is men lid van een moderne bond, nog apart moet aanmelden als lid der soc.-dem. partij. Duidelijk bleek dit nadeel in de Engelsche beweging, toen de Baldwinwet na de mijnwerkersstaking werd aangenomen, waarbij ieder vakbonder verplicht werd zich, als hij lid wenschte te worden van de politieke partij, daartoe nog apart moest opgeven. De politieke parfij verloor daardoor maar even 1 jó millioen leden, d. w. z. 40 er was dus maar wei nig socialistisch bewustzijn in de Labour- beweging. De Labour-party is dus eigenlijk vooral verkiezingspartij en dat is weer een nadeel in vergelijking met ons vastelands- socialisme, dat een stuk cultuurstrijd wil zijn. Eigenaardig is nog dat de Lagerhuis fractie weer een aparte partij vormt, geheel bs van de Labour-partij. Wanneer is de vakbeweging in Engeland begonnen? Na de mislukking van het char- tisme, dat het kiesrecht op democratische leest wilde schoeien. Er kwamen na die be weging wel arbeiders in het parlement, maar ieder bleef in z’n eigen partij. In 1882 kwam de soc.-dem. federatie op marxis tische grondslag tot stand, maar door zijn anti-godsdienstige actie had zij geen succes. In 1884 kwam de Fabian-beweging, een in- •ellectueele socialistische beweging (Shaw, ie Webbs enz.), die een reeks sociale her vormingen zagen uitloopen in het socialis- Na opening op de gebruikelijke wijze is de orde: Punt l. Notulen der vergadering van 27 October 1930. (De Commissie bestaat uit de heeren Bootsma, Gerbrandij en Van Gooi.) Zijn door de commissie nagezien en in orde bevonden en worden z. h. s. goedgekeurd. Punt II. Ingekomen stukken en mededee lt ngen. Ingekomen zijn: a. Resolutie van Gedeputeerde Staten van Friesland dd. 7 November 1930, no. 13, houden de goedkeuring van het raadsbesluit van 27 Oc tober 1930, tot wijziging van de gemeentebe- grooting, dienst 1930. b. Idem dd. 7 November 1930, no. 24, houden de goedkeuring van het raadsbesluit van 27 Oc tober 1930, tot aankoop van eenige perceeltjes grond te Oudega, ten behoeve van de vaartver- betering aldaar, van den heer H. Oneïdes te Leeuwarden. c. Idem dd. 7 November 1930, no. 25, houden de goedkeuring van het raadsbesluit van 27 Oc tober 1930 tot aankoop van een perceel grond van den heer F. de Haan te Wolsum. d. Idem dd. 7 November 1930, le Afd. B., no. 107, houdende mededeeling dat de beslissing op het raadsbesluit van 6 September 1930, tot wijziging van de Bouw- en Bewoningsverorde- ning, is verdaagd. e. Idem dd. 7 November 1930, 2e Afd. W-., no. 92, houdende definitieve vaststelling van een suppletoiren legger van waterstaatswerken. f. Idem dd. 7 November 1930, 2e Afd., no. 118, houdende mededeeling dat bij Koninklijk besluit van 29 October 1930, no. 36, is goedge keurd de afschaffing van het tolgeld op den weg SneekBolsward. g. Mededeeling dat bij besluit van den Com missaris der Koningin in deze provincie, dd. 1 November 1930, tot veldwachter dezer gemeente is benoemd J. Schulp, agent van politie te Sneek. h. Schrijven van Mej. L. Visser te Woudsend, houdende mededeeling dat zij haar benoeming tot onderwijzeres in de nuttige handwerken aan de O. L. School te Woudsend aanneemt. i. Idem van G. Bosma te Makkinga, houdende bericht van aanneming der benoeming tot Hoofd der O. L. School te Tirns. j. Dankbetuiging van W. Bonte te Heeg, voor de benoeming tot hulpkeurmeester. k. Idem van het Bestuur der Afd. Heeg van de Friesche Maatschappij van Landbouw voor het beschikbaar steden van een lokaal der O. 1 School te Hommerts. l. Idem van G. de Wend en echtgenoote, va der en moeder in het Algemeen Armhuis te Heeg, voor de verleende gratificatie en de ver- hooging der jaarwedde. De stukken a t/m 1 worden aangenomen voor notificatie. m. Proces-verbaal van de opneming der kas en boeken van den Gemeente-Ontvanger door een Commissie uit Gedeputeerde Staten. n. Idem van de opneming door den verifica teur. De stukken m en n worden ter inzage gelegd voor de leden. Voorts zijn nog ingekomen: o. Schrijven van J. Hettema te Sneek om een brug te mogen pachten. Voor kennisgeving aangenomen. p. Schrijven van E. de Boer te Heeg dat hij de marxistische grondslag van het andere, accoord gaat met de gestelde voorwaarden in- 'i '^'2' i q. Adres van A. Lankhorst e. a. te Heeg, waar- den tijd van drie jaren met een proeftijd van één bij zij verklaren dat E. de Boer steeds tot volle jaar de exploitatie der dorpsreiniging onder de 1 Deze stukken komen bij het betreffende punt „Algemeene en Bijzondere Voorwaarden, gel- aan de orde. Het is wel Engelsch dat deze onvervalsch- te klassestrijder Keir Hardy wel op de fees ten van den koning kwam. Het doel der onafhankelijke arbeiderspartij was te arbei den aan de socialistische bewustwording der arbeiders, doch ook zij staat theoretisch niet op het standpunt van de klassestrijd. In 1918 gelukte het de Labour-partij op socialistische grondslag te brengen, en meenden sommigen dat de onafhankelijke arbeiderspartij haar taak had vervuld, doch zij is blijven voortbestaan. Men eischt in het programma der Labour- partij van 1918 o.a.: nationalisatie der grootste industrieën, afschaffing Hooger- huis, hervorming van het credietwezen; on der economische democratie, welke men ook eischt, verstaat men daar niet de medezeg- gingschap, maar slechts de eisch dat het bedrijf niet om winst moet produceeren, maar om te voorzien in de behoefte. Het programma ziet in geheime diplomatie nog de groote oorzaak van de oorlog, het legt dus veel te weinig nadruk op het drijven der imperialistisch-economische factoren; het is verwonderlijk dat Macdonald daarvoor zoo weinig oog heeft; er is hier ongetwijfeld te weinig marxistisch inzicht. In 1928 komt er weer een nieuw program en dan zien we, wat we overal zien, een ver zwakking der eischen, we zien hier de partij die regeeringsverantwoordelijkheid moet dragen, die niet meer alleen vanuit ’t gewe ten de dingen kan benaderen, maar zich moet aanpassen aan de bestaande verhou dingen. Er zijn dan natuurlijk dingen die ons pijn lijk aandóen en we vragen ons af of we de beteekenis van de Engelsche arbeiderspartij voor de internationale soc.-dem. niet over schatten. Ze heeft- ongetwijfeld prachtig werk ge daan op het gebied der buitenlandsche poli tiek, maar minder krachtens haar socialis tisch beginsel, dan wel om dat dit imperia listisch verzadigde land alleen belang bi den vrede heeft; ze had dus een gemakke lijke positie naar buiten. Het pijnlijkste doet aan dat in de laatste arbeidsconferentie te Genève, waar verschil lende burgerlijke regeeringen tegen de her ziening der 8-uren-conventie stemden, de Engelschen blanco stemden. Dat stemt nog bitterder dan de houding der partij tegen Britsch-Indië. Men heeft zich niet gehouden aan de uitspraak van de soc-dem. internatio nale inzake Britsch-Indië; de Simon-com- missie kwam met een rapport dat zeer te leurstellend voor de meest gematigde Indiërs was en er zaten ook arbeiders afgevaardigden in die commissie’ Waar zit hier het socialisme? Spr. ziet de oorzaken van deze ver schijnselen in het f it dat Macdonald de geheele Engelsche arbeidersbeweging be- heerscht, en deze van geen klassestrijd wil weten. Hij ziet het socialisme organisch groeien in het kapitalisme, waarom men tot samenwerking met andere partijen bereid moet zijn; en dat de organische groei van het socialisme zal voort gaan tot de over winning er van gelooft Macdonald op grond van zijn zedelijke overtuiging dat zedelijke beginselen zich <n de geschiedenis voltrek ken. Het is te begrijpen dat zich in de onaf hankelijke arbeiderspartij oppositie open baarde tegen de politiek van samenwerking door Macdonald voorgestaan (Coök Maxton), zoo krijgen we de actie van de linkervleugel der arbeidersbeweging. En zoo zijn eigenlijk Britsch en vaste landsch socialisme evenver, al mist het eene beide hebben hun strijd tusschen linker- en zake zijn werk als reiniger, rechtervleugel. En dat is te begrijpen. Eener- zijds komt de socialistische ziel vaak in op stand tegen het al maar weer aanpassen, waardoor toch eigenlijk het kapitalisme steeds weer geholpen wordt, anderzijds ont- De SNEEKER COURANT Js een abonnementsorgaan, verschijnt Dinsdags en Vrijdags. Abonnementsprijs in de stad f 2.50, naar buiten fr. per post f 3.60, 1 en bovendien huis-aan-huis verspreid Vrijdags te Hommerts, Jutrijp, Tirns, Goënga, Gauw, Sljbrandaburen, Offingawler, Abbega, Oosthem, Deersum, Scharnegoutum, Roodhuis, Gaastmeer, Balk, Stavoren, Langweer, Bozum Alle Advertentiën worden in beide bladen opgenomen. r. Dankbetuiging van den opzichter Zonder- van voor de verhooging van z’n toeslag voor de auto. Voor kennisgeving aangenomen. Punt Hl. Verzoek van WHemminga om eervol ontslag als Hoofd der O. L. School te Wolsum, met voorstel van Burgemeester en Wethouders. B. en W. adviseeren: De heer W. Hemminga heeft bij schrijven van 3 November 1930 eervol ontslag gevraagd als Hoofd der O. L. School te Wolsum, wegens zijn benoeming tot Hoofd der O. L. School te Brits- werd. Wij stellen U voor het verzoek in te willigen met ingang van den nader door ons te bepalen datum. Z. h. s. aangenomen. Punt IV. Voorstel van Burgemeester en Wethouders tot onderhandsche verhuring van een perceel weiland te IJsbrechtum. B. en W. adviseeren: Bij raadsbesluit dd. 19 April 1930 is aan den heer KI. Boschma te Sneek het onlangs door de gemeente gekochte, te IJsbrechtum gelegen land, groot 1.58.85 H.A., veihuurd voor de som van f280.—. De huurtijd was gesteld van 1 Mei 1930 tot 6 Maart 1931. Alle belastingen op het gehuurde liggende of gedurende den huurtijd daarop gelegd worden de, komen voor rekening van de verhuurders. De heer Boschma heeft ons medegedeeld, ge negen te zijn het perceel opnieuw te huren. Thans echter voor het tijdvak 5 Maart 1931 tot 6 Maart 1934, voor de som van f250.per jaar en overigens onder de- reeds nu geldende voorwaarden, uitgezonderd die omtrent het maaien. Momenteel luidt punt 4 van het huurcontract: „De huurder zal het gehuurde als weiland moeten gebruiken; het- is hem evenwel toege staan het land éénmaal te maaien, waarvoor hij alsdan een bedrag van f 45.aan verhuurders verschuldigd zal zijn, eveneens op 1 November 1930 te betalen.” Wij zouden dit punt nu aldus willen redigee- ren: 4. „De huurder zal het gehuurde als weiland moeten gebruiken, tenzij hij van verhuurders het recht krijgt om het te maaien, waarvoor hij als dan een nader te bepalen bedrag moet betalen.” Naar onze meening zou bij publieke verhuring geen huur van f 250.— per jaar worden geboden, weshalve o. i. onderhandsche verhuring aan den heer K. Boschma te Sneek in het belang der gemeente is, aangezien bij ons vast staat, dat deze goed op het land zal passen. Wij stellen U derhalve voor het perceel kadas traal bekend gemeente Nieuwland, Sectie C, no. 681 van 5 Maart 1931 tot 6 Maart 1934 onders hands te verhuren aan den heer K. Boschma te Sneek voor de som van f 250.— per jaar, onder bepaling, dat de bestaande en toekomstige las ten voor gemeenterekening komen en verder onder de door Burgemeester en Wethouders te stellen voorwaarden. Z. h. s. aangenomen. Punt V. Voorstel van Burgemeester en Wethouders tot onderhandsche verhuring van een perceel weiland te Hommerts. B. en W. adviseeren: Tot 1 Januari a.s. is krachtens raadsbesluit van 19 November 1925 een perceeltje land te Hommerts verhuurd aan G. Brouwer aldaar, zulks voor de som van f 5.per jaar. Brouwer is inmiddels overleden. Nu heeft K. Nieuwenhuis te Hommerts ver zocht het perceel voor den tijd van drie jaar te mogen huren voor de som van f31.— per jaar. De grootte van het perceel is ongeveer 1000 M.2 Wij verwachten, dat bij eene publieke aanbe steding geen hoogere huursom kan worden be dongen. Nieuwenhuis, die het land ook nu reeds gebruikt, heeft bewezen, dat hij er goed op past. Inwilliging van het verzoek achten wij dan ook in het belang der gemeente, waarom wij U voor stellen met ingang van 1 Januari 1931 voor den tijd van drie jaren, het perceeltje grasland, ge legen aan de westzijde van het Hommertstervar, tegenover de Kerksloot, te Hommerts, zich uit strekkend langs de kadastrale perceelen gemeen te Oppenhuizen, Sectie D nos. 364 en 342 voor de som van f31.per jaar ondershands te ver huren aan K. Nieuwenhuis te Hommerts, zulks onder de overigens door ons College te stellen voorwaarden. Z. h. s. aangenomen. Punt VI. Voorstel van Burgemeester en Wethouders inzake de exploitatie der rei-l niging in de ressorten Heeg en Goënga. I B. en W. adviseeren: Bij Uw besluit van 28 September 1929 is o. m. beslist met ingang van 1 Januari 1930 voor dienst in de verschillende ressorten der gemeente Wymbritseradeel” op te dragen in het ressort Goënga aan J. van der Veen aldaar en in het ressort Heeg aan E. de Boer aldaar. Volgens ons door de Commissie voor den Reinigingsdienst gedane niededeelingen bestaat er geen aanleiding om Van Veen voor het ressort Goënga de exploitatie «op te zeggen. De Com missie heeft ons dan ook geadviseerd U voor te stellen van het proefjaar voor J. van Veen te Goënga geen gebruik te maken. Wij gaan met dit advies accoord enstellen U derhalve voor dienovereenkomstig te beslui ten. Met den exploitant De Boer te Heeg is de zaak niet zoo eenvoudig. Ook in het afgeloopen jaar toch heeft hij herhaaldelijk op den Nieuwen Wal den inhoud van den eenen ton in een ande ren overgestort en de tonnen ter plaatse in de vaart omgespoeld. Ondanks officieele waarschu wingen heeft hij de hem gestelde voorwaarden overtreden. De Boer heeft zijn overtredingen erkend, doch zich voor een groot gedeelte van het jaar beroepen op de onmogelijkheid om de aschbelt hetzij per praam, hetzij per as, te bereiken. Soms staat er te veel stroom en bovendien is het reedje naar de belt, als zijnde onverhard, onberijd baar. De Reinigingscommissie heeft met De Boer eene bespreking gehad en mede in verband met een bij ons ingekomen adres van het Bestuur van „Plaatselijk Belang” te Heeg, om de reini ging aldaar in andere banen te leiden, ernstig overwogen op welke wijze verbetering in den toestand zou kunnen worden verkregen. Thans immers wordt zoo goed ais alle asch, vuil e. d. en worden bijna alle tonnen eerst gebracht naai den Nieuwen Wal, alwaar een en ander op de praam wordt overgeladen. Dit veroorzaakt op zich zelf al reeds veel last. De asch waait de lucht in, enz. Bovendien is het thans zoo, dat ongeveer alles op één piaats wordt gecentrali seerd, terwijl het beter zou zijn om voor enkele gedeelten van het ressort de stoffen e. d. recht streeks naar de aschbelt te brengen. Voorts is door de Commissie behandeld een schrijven van de Gezondheidscommissie te Sneek, waarin deze er op aandringt Osinga- huizen bij het tonnenstelsel aan te sluiten. In hare op 13 November 1930 gehouden ver gadering besloot de commissie na serieuse over weging eenparig ons te adviseeren: „a. het reedje naar de aschbelt te verharden door het leggen van twee rijen betonplaten en daar tusschen eenige andere verharding aan te brengen, zoomede op het terrein der mestvaalt eenige bestrating aan te brengen; b. Osingahuizen in het tonnenstelsel op te ne men en in verband hiermede den toeslag voor de exploitant te Heeg te verhoogen met f250. per jaar; c. te bepalen, dat alle asch en ander vuil recht streeks per kar of praam naar de aschbelt moet worden gebracht; d. dat de tonnen van de ingezetenen van Heeg, voorzoover wonend in Osingahuizen, Lytshui- zen, aan de Oude Schatting tot de brug in Heeg en vandaar tot H. Boersma, rechtstreeks per kar naar de aschbelt moeten worden vervoerd; e. dat de tonnen overigens per kar moeten worden vervoerd naar de opslagplaats op den Nieuw'en Wal en die bij den heer T. L. de Vries, terwijl nader in overleg met den Opzichter dient te worden bepaald welke tonnen naar de eerst genoemde en welke naar de laatstgenoemde opslagplaats moeten worden gebracht; f. dat alle materiaal, karren, tonnen, praam e d des Zaterdags naar de aschbelt moet worden gebracht, opdat dit materiaal des Zondags niet zichtbaar zij voor de inwoners van Heeg; g. dat wanneer de praam niet kan worden ge bruikt, hetzij wegens misweer of om andere redenen, alle tonnen rechtstreeks per kar naai de mestvaalt moeten worden gebracht; h. den raad voor te stellen t.a.v. De Boer het proefjaar te benutten doch hem voor een jaar de exploitatie opnieuw op te dragen, zulks over eenkomstig vorenstaande bepalingen en de reeds vastgesteide voorwaarden voor de som van f 800.—, onder bepaling, dat wanneer blijkt, dat De Boer ondanks de hem herhaaldelijk gedane waarschuwingen toch overstort of andere ern stige overtredingen pleegt, zijn onmiddellijk ont slag zal volgen; i. den raad voor te stellen voor de uit het vorenstaande voortvloeiende kosten het noodige crediet te verstrekken tot een bedrag van f 1200.t.w. f 1000.voor de verharding van het reedje met gedeeltelijke bestrating van het terrein der aschbelt, en f200.voor de aan schaffing van een aschkar.” I bij raadsbesluit van 9 October 1926 vastgestelde dend voor de exploitatie van den Reinigings-

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1930 | | pagina 1