Sportrubriek
Skiedkindige Oanteikeningen
oer
Per Telegraaf.
I. v. A. O.
zijn.
Bjoscoopnieuws.
r
9 Spears.
Wirdt foartset.
30.
It kleasterbisit.
Gevonden Voorwerpen.
Propaganda-
1
I
I
1
1
pro-
een
In de
Sneek
Benoemd tot leeraar teekenen aan de huis
houdschool te Sneek de heer D. Miedema alhier.
In de lersche stad Cork heeft de griepepidemie
een zoodanigen omvang, dat alle scholen, bios
copen en andere openbare gebouwen moesten
worden gesloten.
Te Londen zijn 242 menschen aan griep ge
storven, hetgeen 96 meer is dan in de vorige
week.
cloester landt.
Ut it Register docht bliken, det de fol-
gjende stikken yn 1511 to Twellegea it
eigendom fen Nijekleaster wierne. Bonna
G o s s a z is de hierder.
1. In stik fen 11 p.m. „grasland”, „die wester-
eijnde lecht op die E e w a 1 ende die oestereijnde
aan die grote Came r”.
2. In stik fen 5 p.m. „grasland”, „leggende in
Noodlanding achtste vliegtuig HollandIndië.
AMSTERDAM, 30 Jan. Het achtste vliegtuig
heeft een noodlanding moeten maken aan de
grens van Palestina.
2
x
v
1
1
i
1
1
C
1
1
1
j
1
j
1
1
1
SKE ARNEGOUTUM
samle troch
UPCKO FEN SCHERNHEMSTRA.
Vi
t
s
c
1
s
t
c
c
1
I
a
1
1
e
'I
s
r
r
c
F
a
f
t
e
v
a
v
e
F
t
c
I
c
x
c
z
r
1
c
s
t
il
-- Onze vroegere stadgenoot de heer H.
- I voor
het examen le stuurman groote vaart.
te kiezen, terwijl toch overleg gewenscht zou Zee werden met de grootst mogelijke meer
derheid van stemmen herkozen. Alle be
noemden namen hun benoeming aan.
L. Ct.
In de bioscoop bij de Waag krijgen we ein
delijk onze groote filmartist Emil Jannings weer
eens op het doek, nl. in „Zonden der Vaderen”,
een groote realistische zeden-roman uit het New
Yorksche leven opgenomen als musiceerende en
zingende film. Ze voert ons in het leven
Atnerikaansche dranksmokkelaars en
speelt er zijn rol in met al het meesterlijke talent
waarover hij in zoo groote mate beschikt. Deze
groote karakterspeler zien we hier zelden op het
doek, nu krijgen we hem weer in een zijner beste
creaties.
Binnenkort in deze bioscoop de prachtige
revuefilm „The King of Jazz”, waarin Paul
Whiteman met zijn wereldbekende band op
treedt.
De A m i c i t i a-B i o s c o o p heeft „De
Vaandrig van den keizer” met die onweer
staanbare filmprins Ramon Novarro, die
ook zoo knap zingt, in de hoofdrol. De ge
schiedenis speelt in de 100 dagen, dus tij
dens Napoleons verbanning naar Elba. Zijn
vaandrig Armand de Treville wordt door
de royalisten ter dood veroordeeld, doch op
een handige manier weet hij te vluchten en
Leonie, een jong en schoon meisje (Dorothy
Jordan), verbergt hem, doch als zij hoort
dat hij Bonapartist is, verraadt zij hem.
Hij ontvlucht echter weer en vindt bij gra
vin de Lunéville een schuilplaats, waar hij
als huisknecht vermomd blijft. En ziet daar
ontmoet hij Leonie weer en nu ontstaat een
idylle tusschen dit tweetal, die verstoord
wordt door den royalistischen luitenant de
Grignon, die ook verliefd is op Leonie. Hij
ontdekt wie de huisknecht eigenlijk is, Leonie
is woedend als ze ontdekt dat Armand Bo
napartist is en wil nu de Grignon trouwen,
maar Napoleon is weer op Franschen bo
dem, Armand voegt zich bij zijn troep en
schaakt Leonie onder de oogen van de
Grignon en Leonie is dit niet onwelkom;
bij haar gaat tenslotte ook de liefde boven
de politiek. Een boeiende film, met Novarro
op z’n best.
Sneeker Muziekcorps.
Gisteravond gaf het Sneeker Muziekcorps haar
jaarlijksche muizekuitvoering in „de Harmonie”,
onder leiding van haar directeur, de heer Vasten-
nout. De voorzitter, de heer H. Feenstra, opende
en heette de aanwezigen welkom. Hij drong met
kracht aan op versterking van het aantal dona
teurs enz.; waar de zomerconcerten van het
corps altijd een groote menigte trekken, meent
het bestuur dat deze waardeering in een groo-
ter aantal kunstlievende leden kan worden uit
gedrukt. Een muziekcorps heeft nu eenmaal veel
geld noodig voor instrumenten enz. en toen voor
eenige jaren hier geen enkel corps meer be
stond heeft de burgerij, getuige de klachten, dat
gemis zeer gevoeld. Het Sneeker muziekcorps is
wexL herrezen en nog twee andere corpsen be
staan daarnaast, laat de burgerij nu haar mede
leven uitdrukken in flinke financieele steun.
Nu werd met het programma begonnen, dat
tal van succesnummertjes bevatte. Voortreffelijk
werd er vaak gespeeld zooals in „Madche’n von
der Spule” van Suppé, een fantasie uit de opera
Zampa, Donausagen van Fucik, een stukje van
Popy en van Daunot. Succesnummers van den
avond waren het ballet uit Faust van Gounod
en de ouverture uit Rousseau’s Antigone, welke
een donderend applaus verwierven. Maar het
nummer van den avond was Haydn's Kinder-
symphonie, voor strijkinstrumenten en kinder-
instrumenten, waarin een aantal jongens en
meisjes alleraardigst medewerkte, een goed ge
kozen nummer, waarvan het slot door de ge
weldige bijval moest worden herhaald.
Met een opgewekte marsch werd begonnen
en gesloten. De directeur alle lof voor de voor
treffelijke leiding.
De h.h. Doornspleet en Muurling gaven voor
drachten ten beste, de eerste Nederlandsche, de
laatste Friesche, en ook zij hadden hun niet ge
ring aandeel in het succes van den avond.
Tot slot een geanimeerd bal.
Nog een opmerking: er is door enkele aan
wezigen tijdens de uitvoering op buitengewoon
hinderlijke wijze lawaai gemaakt, gesproken
enz.; ook bij het concert van een andere ver-
eeniging viel ons dat kortgeleden op. Wij raden
de besturen aan met dergelijke elementen korte
metten te maken en ze te doen verwijderen,
want het genot van de muziek wordt voor velen
der ernstige luisteraars op deze wijze bedorven.
menearet (s. 133):
„Nascreven pachten en worden nu nyet
betaeld vuyt Peters goedt op die Spae-
re 9, ses stuvers, dan die van N ij e c 1 o o s-
t e r hebben gecoft buyten decreet van myn
Heeren”. Letter hat er it noch al ris oer
Spears: vuyt Bennersma goedt op
Gerechtsge-^ d i e S p a e r”, bart er 13 „flaemschen”.
Bardonocchia ingesloten waren, erin geslaagd,
door een ondergrondsch kanaal te ontsnappen.
Bij groepen tegelijk begaven de alpenjagers
zich, voorzien van rubberlaarzen, in het kanaal,
om bij fakkellicht over een lengte van 8 K.M.
door den 1.70 hoogen en 1 M. breeden tunnel
te marcheeren. Aan het einde van het kanaal
werden de uitgeputte alpenjagers door den divi-
sie-commandant ontvangen en per smalspoor
naar Bardonocchia gebracht.
Te middernacht was het reddingswerk ge
ëindigd. De lijken van de slachtoffers der lawine
zullen worden geborgen, zoodra er gunstiger
weer komt. Aangezien volgens de berichten de
bataljonsstaf en de verongelukte troep tezamen
ongeveer 80 alpenjagers telden en er 21 bedol
ven werden, zijn er dus 60 via het waterkanaal
gered.
Gebrek aan electrischen stroom te Moskou.
In verband met de schaarschte aan electri
schen stroom te Moskou hebben de Sowjet-
autoriteiten uitgebreide maatregelen genomen
om nutteloos stroomverbruik te verhinderen.
Volgens een officieel bericht werd de beheer
der van het communistische vergadergebouw
Trud, waarin de groote communistische verbon
den bijeenkomsten plegen te houden, benevens
twee leden van zijn personeel gearresteerd, daar
zij geen maatregelen tot beperking van het
stroomverbruik hadden genomen. Hij heeft voor
8000 roebel meer stroom verbruikt dan toege
staan was. Dgze arrestaties hebben te Moskou
groot opzien gebaard. De autoriteiten zijn voor
nemens in soortgelijke gevallen streng op te
treden.
Ernstig mijnongeluk in Engeland.
In een steenkoolmijn te Whitehaven (Cum
berland) heeft gisteravond een mijngasontplof
fing plaats gehad. Er worden 40 a 50 mijnwer
kers vermist. Tot nog toe zijn slechts 3 man
boven gebracht.
Fransche legeroefeningen bij de
Italiaansche grens.
Woensdag zijn in de Fransche Alpen in
de nabijheid van de Italiaansche grens Fran
sche legeroefeningen begonnen, waaraan
ondanks de hevige koude en de gevaarlijke
sneeuwstormen een groote troepenmacht
deelneemt. Er werd begonnen met een aan
val op het garnizoen van Brian^on, waarbij
een bijna 2000 M. hooge en meterhoog be
sneeuwde bergkam in volle uitrusting moest
worden overgetrokken. Elke partij bestaat
uit 2 regimenten alpenjagers en twee regi
menten infanterie. Bovendien worden eenige
batterijen bergartillerie gebruikt. De ma
noeuvres zullen eenige dagen duren.
De griep.
In de afgeloopen week zijn te Madrid 120, te
Barcelona 100 en te Valencia 40 menschen aan
griep overleden. De epidemie heeft zich over
geheel Spanje uitgebreid, zoodat het totaal aan
tal slachtoffers waarschijnlijk nog zal stijgen.
Aanwezig aan het bureau van politie,
Martiniplein, en aldaar te bevragen op alle
werkdagen tusschen 11’/» en 12'/2 uur, de
navolgende voorwerpen als gevonden gede
poneerd op 29 en 30 Jan. 1931: gebreide kin-
dermuts; ledige portemonnaie.
Aanwezig en te bevragen bij de navolgen
de ingezetenen, onderstaande voorwerpen,
als gevonden aangegeven op 29 en 30 Jan. 1931
rijwielbelastingmerk in étui, B. Kuipers, Bour-
bonstraat 8; zwart hondje, Sj. Westra, Kloos-
terdwarsstraat 3; vulpen, J. Spoelstra, Juliana-
straat 6; schooltasch w.i. boeken, Joh. Poiesz,
Scharnestraat 23.
Efkes noch kom ik op it Nijekleaster wer-
om. De keamers en sealen stiene wol leech
en de kleasterklok lette nea mear; folie hie
de tiidtosk dêr al yn omgnaud en de minske-
han sparre de mürren en dakken likemin.
Mar de lannen bleauwen, sa’t hja wierne.
len minskeleeftyd wier de namme „Kleaster-
lan” noch yn gebrük, mar stadich wei for-
dwoun dit ek. Hiene wy gjin „Register
van A e n b r e n g”, ef „Beneficiaal-
boeken” hawn, wy scoene net witte, hwer’t
Nijekleaster eigendommen hie. Nou stiet it
fêst, det der lan laei to D e a r s u m, S e-
brandebürren, Tersoal, Skear-
negoutum en Twellegea. Yn de
,,B e n e f i c i a a 1 b o e k e n”, s. 127, léze
wy det to ,,S oe 1 Tersoal) laei 10 p.m.
leechlan, „hietende die Vuyterdycken”, de
südein oan „Soelster kerckwech”, de noard-
ein oan „NIJECLOESTER RIEDTMEER”.
Brüker fen dit lan wier de pastoar fen Ter-’
soal 1 i
j Under D e a r s u m (side 131) leit lan, det
Nu een en ander over het huwelijksgoe-1
derenrecht, waar minister Donner wel wat
verbeteren wil; dit is ook voor de katholie
ken een vrije kwestie. Eigenlijk beoogt de
wijziging slechts een bescherming van de
vrouw tegen excessen van den man op dit
gebied. Thans is het zoo dat alle bezit der
echtgenooten gemeenschappelijk wordt, ten
zij huwelijksche voorwaarden worden ge
maakt. De gemeenschap omvat ook alles
wat de echtgenooten later krijgen, doch het
beheer en de beschikking over de goederen
is uitsluitend aan de man; deze is niet ver
plicht rekenschap te geven aan de vrouw.
In de praktijk is het wel vaak zóó dat de
vrouw over de financiën regeert, maar dat is
toch slechts bij de gratie van de man. Toch
dient o. i. door onderling overleg over de
financiën van het gezin beslist.
De vrouw is bij de wet handelings-onbe-
voegd, zij mag geen schulden maken, doch
zij wordt geacht voor gewone huishoudelijke
uitgaven de toestemming van haar man te
hebben. De vrouw die zelf verdient moet
alles wat niet aan het gezin besteed wordt
afdragen aan den man, wat de wet-Donner
ook zoo laat. Een man kan een safe deposit
van zijn vrouw doen openbreken, een bank
deposito van haar opeischen, alleen kan hij
aan een postspaarbankboekje niet komen.
Minister Donner is niet bereid de vrou
wen hier wat meer invloed te geven, wel wil
hij haar tegen willekeur beschermen. Ook
bij het wijzigingsontwerp blijft alles in be
heer van de man en ter beschikking van de
man, maar de vrouw kan rekenschap vragen
en de man kan door den rechter daartoe
zelfs gedwongen worden, wat voor de gees
tesgesteldheid van deze minister al een
heele stap is.
De bevoegdheid van de vrouw dagelijk-
sche gebruiksartikelen te koopen wordt wat
uitgebreid. Maar ook in dit nieuwe ontwerp
kan de man de vrouw verbieden een zaak te
drijven, doordat hij zijn toestemming daartoe
intrekt.
Aankondigingen.
Zondag 1 Febr. 8 uur. Bovenzaal
Café Poelman. I.A.M.V. Propaganda-avond.
Spr. Jo de Haas over „de bloedige inter
nationale”. Muziek. Tooneel.
Zondag 1 Februari,
avond A.J.C.
Maandag 2 en 16 Febr. 8’4 uur. o
bouw. Kerk en Vrede, afd. Sneek. Cursus Mr. Yn Twellegea léze wy op s. 418 fen
dr. P. C. Andreae. Onderwerp: Economie en ,XI1J” p.m. lan, det oan Nijekleaster hearde.
Oorlogsgevaar. Ditselde stik wirdt faeks ek neamd yn ’t
Zondag 8 Februari Amlcitia Bal.-^gister van Aenbreng”
DAMMEN.
Dinsdagavond werd in het Friesch Koffiehuis
yn ’t N. en W. fen N ij e c 1 o o s t e r 1 a n- te Leeuwarden de 2e ronde gespeeld om de Zil-
d e n bigrinzge wirdt. veren Lauwerkrans tusschen de Damclub Leeu-
De Sebrandebürster pastoar krim- warden en de Sneeker Damclub. Hoewel het de
I Sneek-spelers niet mocht gelukken deze match
te winnen is er thans beter partij gegeven dan
te Sneek. Door verhinderingen kon niet aan afle
27 borden gespeeld worden en bepaalde zich c;>
aantal thans tot 23. De uitslag luidde 29-17 voor
Leeuwarden. Nog in aanmerking genomen, dat
Sneek 4 reglementaire verliespunten boekte,
was het praktische puntenverschil ditmaal niet
bijzonder groot. Leeuwarden verwierf thans de
krans voor een jaar, waarmede deze nu door
beide clubs tweemaal is gewonnen. Een zilveren
(1511) op side I medaille, enkel voor deze 2e ronde geldig, aan-
48: Item IJ ponden graslant, genoempt die geboden door de Leeuwarder Courant, werd
lange start, die Westereijnde leit an n ij e eveneens eigendom der Damclub Leeuwarden.
cleijne baetwe, die oestereijnde op die meers-
w a 1”.
8. In stik fen 1 p.m. „hoijland”, op de „kleijnel
baetwe in Sibren Etaz III ponden”.
9. In stik fen 4 p.m. „hoijland”, yn ,,H a ij
s c h a e r, die oestereijnde op die D o 11 s w a 1”.
10. In stik fen 2 p.m. „hoijland”, yn Haijeskar,
op ’t noarden Bonna Gossaz 20 p.m.
11. In stik fen 1 p.m. „rijedland”, „op die
Eewal”.
12. In stik fen 2 p.m. „grasland”, „leggende
bij dat krom lan d”.
Meiinoar dos 57 p.m.
Opfallend is de lytsens fen de perselen. Troch-
inoar net greater as 5 p.m.!
Howol ik dwaende bin, de skiednis fen Skear-
negóutum en syn kleaster to tortellen, lit ik
dochs de kans net forby gean, op inkelde nam-
men yn boppesteand stik to wizen. Hja binne
for de safolste kear biwizen fen de stelling:
Nammen hawwe in bistean fen ieuwen.
Hwet bidoelt men mei de „1 e ij e n”? De poel,
dy’t nou de Saunepoel neamd wirdt troch
de Toppenhüsters en Twellegeasters? Hwa’t my
oer dizze kwesje en oare eat wit to sizzen, scoe
ik tige tankber wêze. Mei „d ie poe 1” yn pers.
4 wirdt de Goaijingearypster Poel miend. De
,,g' rote baetwe” hjit tsjinwirdich de B e a r-
t e n. Dizze greate stripe lan laeit yn it wetter-
skip „De Bloksloot” en wirdt bigrinzge fen Noar-
der Aide Wei, de Poel, de Goezzekop (Holl.
Gudsekop), Alvebocht (Holl. Elvesloot) en
Langstirtepoel. De 1 y t s e „Baetwe” is faeks
it stik, det ek yn dit wetterskip laeit en det nou
de namme fen LytseBearte draecht. (Sjucli
de Kaert fen it wetterskip „de Bloksloot”, dêr’t
dit lan it kadastrale numer 822 hat.) Lykwols
komt it mei de oantsjutting „op die meers-
w a 1 net goed, hwent it laeit. neigenöch oan de
Aide wei. Al wer in riedling mear dos.
Den is der sprake fen ,,H a ij a schaer”.
Dit skar bistiet nou yette; de namme is efkes
foroare. Men hat de manljuesnamme Haeije for-
tiisd mei it tiidwird haeije. Nou neamt men it
„de Haei-skar! (Holl. de hooischar). It leit
twisken Jentsjemar en Langstirtepoel, oan ’e
südwestkant fen de Harmensdobbe. It hat noch
twa nümers, nl. 502 en 507.
De Dolt is in oar wetter, as de tsjnwirdige
Dolte. Sa scil do de Harmens Dobbe wol neamd
wêze.
Hwet men mei de „E e” for farwetter bidoeld,
wit ik net.
Mear Ijocht is to jaen oer „dat krom
land”. Neffens in hanskrift yn de Prov. Bibl.
(Oude Plaatsnamen Wymbritseradeel; Oppen
huizen en Uitwellingerga door S. Haagsma, no
taris) is it in stik oan de Hollengrêft.
Lyk as men sjucht, fait op dit terrein ek noch
hiel hwet to dwaen, hwent net allinne, det nam
men .biteikenis hawwe for de skiednis, hja haw
we ék bitsjutting for folklore, grounsoartenünt-
jowing ensf.
Ijlst krijgt een tijdelijk burgemeester.
De Commissaris der Koningin in deze
provincie heeft met ingang van 2 Febr. a.s.
krachtens art. 77, derde lid, der Gemeente
wet, belast met de tijdelijke waarneming van
het burgemeestersambt der gemeente Ijlst
(in September 1930 vacant geworden door
't overlijden van den heer H. P. Fledderus)
den heer C. E. van Koetsveld, burgemeestei grote earner an dessen vorss. XI ponden”,
der gemeente Workum.
,v.t derl Deze benoeming houdt verband met de in
Jannings'overweging zijnde plannen tot samenvoeging
t( van de gemeenten Wymbritseradeel en Ijlst.
De ingesloten Alpenjagers in veiligheid.
Volgens nadere berichten van de Italiaansche
De verhouding tot de kinderen en de
kwestie der echtscheiding laat het ontwerp
echter geheel ongewijzigd. De kinderen
staan onder de ouderlijke macht, zooals se
dert 1901 de wet zegt, daarvoor was het de
vaderlijke macht, maar dat „ouderlijke
macht1’ is maar schijn, want er staat verder
dat die ouderlijke macht wordt uitgeoefend
door de vader. Over gewichtige zaken be
slist dus deze, terwijl toch vader en moeder
samen deze moeten nemen, de vrouw kan
over een beslissing ten opzichte van haar
kind zelfs niet in beroep gaan bij den rech
ter; wij eischen dus gezamenlijke beslissing
der ouders en in geval van oneenigheid be
slissing door den rechter. In de Zweedsche
wet heeft men dit reeds.
Nu nog de echtscheiding. De scheiding
van tafel en bed heft niet het huwelijk op,
wel het samenwonen, een bepaling, die voor
al voor de partijen, welke om hun geloof
geen scheiding kunnen aangaan, feitelijk ge
maakt is; het huwelijk blijft dan echter be
staan. De echtscheiding is volgens de huwe
lijkswet alleen mogelijk in bepaalde gevallen
en de wet wil niet dat echtgenooten bij on
derling goedvinden uit elkaar gaan, er moe
ten bepaalde feitelijkheden zijn geschied.
Die gronden zijn overspel, kwaadwillige ver
lating, veroordeeling tot een bepaald aantal
jaren gevangenisstraf en zware verwonding
van een echtgenoot.
Wij meenen dat de echtscheiding op on
derling goedvinden dient toegestaan. Daar
van wil minister Donner niet weten; de
Staatk. Geref. willen zelfs beperking der
scheidingsgronden en het achterdeurtje van
het berusten der eene partij als de andere
scheiding aanvraagt op bepaalde feitelijk
heden, ook al zijn die nooit gepleegd, willen
ook de Katholieken gaarne sluiten. Als men
dit doet drijft men echter de menschen tot
dingen, die men zelf niet wil.
Spr. wil ook uitbreiding der scheidings-
mogelijkheid, bv. dat verslaafdheid aan de
drank, een ontuchtig leven, een scheidings-
grond zij en ook dient overwogen in hoeverre
krankzinnigheid van een der echtgenooten
aanleiding kan zijn tot scheiden. De Zwit-
sersche wet zegt dat als de verhouding zoo
is ontwricht dat redelijkerwijze geen samen
leven meer van de echtgenooten kan ver
wacht, ieder der partijen het recht heeft
scheiding te vragen.
Het wetsontwerp-Donner is onvoldoen
de, omdat het niet geeft een andere basis
voor de huwelijkswetgeving dan de huidige,
wat noodig is omdat deze wijziging in het
belang der geheele maatschappij zou zijn.
Ook in de huwelijkswetgeving dienen einde
lijk moderne opvattingen neergelegd.
Er werden geen vragen gesteld; de voor
zitter, de hr. P. v. d. Veen, sloot met een
woord van dank tot spreekster.
3. In stik fen 12 p.m. „grasland”, op ’t Westen
„de grote Camer”, op ’t Easten de „leije wal”.
4. In stik fen 8 p.m. „hoijland”, op ’t Westen
„die poel”, op ’t noarden Siba Hottijes VI pon
den”.
5. In stik fen 4 p.m. „hoijland”, leggende in
bladen zijn de Italiaansche alpenjagers, die bij „die grote baetwe.
6. In stik fen 4 p.m. „hoijland”, „leggende op
die k.Ieijne baetwe, die noerderside an
Fouck Rioerds wije 1”.
7. In stik fen 3 p.m. „hoijland”, „leggende op
Doch wij willen een geheel andere basis
voor onze huwelijkswetgeving, de basis van
de samenwerking van twee gelijkwaardige
en gelijkgerechtigde persoonlijkheden, bereid
tot die samenwerking op grond van hun
liefde voor elkaar. Hier raken wij echter
dogma’s en komen dus in botsing met bijv,
hen, die aan de letter van de bijbel vast
houden, die immers vervuld is van de pa
triarchale vorm van het huwelijk. Orthodox
protestanten en R. K. hebben hier hunne
bezwaren tegen zekere wijzigingen, zij ko
men op voor de christelijke grondslagen
van het huwelijk, wat handhaving van de
maritale macht schijnt te zijn. De vrouw is,
volgens de bijbel, de man een „hulpe”, zegt
de c. h. mr. Frida Katz, en daarom schikt ze
zich gaarne in de maritale macht. De mi
nister heeft dan ook gezegd, dat aan deze
maritale macht niet mag getornd, de man
moet dus het hoofd der huwelijksgemeen
schap blijven. De gehoorzaainheidsverplich-
ting wil de minister wel schrappen, omdat er
toch geen dwang-bepaling aan vast zit,
maar de bepaling dat de man het hoofd
der echtvereeniging is, handhaaft hij, even
als de onderhoudsplicht van de vrouw door
den man. Er blijft ook de bepaling dat de De periodiek^ aftredende'
man eenzijdig het -recht heeft de woonplaats heeren Hoogeveen, v. d. Voet en N E.
Vrijz.-Dem. Bond.
ledenvergadering van de afdeeling
van den Vrijzinnig-Democratischen
Bond sprak de voorzitter, mr. dr. P. C. An
dreae in zijn openingswoord de hoop uit, dat
het jaar 1931 voor de V. D. een goed jaar
mag zijn. Wat Friesland betreft, zal deze
hoop wel in vervulling gaan, want reeds - -
zijn drie nieuwe afdeelingen bpgericht nl ?°If 1S te s Gravenhage geslaagd
Oudebildtzijl, St. Anna Parochie en Wo’lve- PYamf‘n
ga, terwijl in enkele andere plaatsen de op
richting van een afdeeling binnen enkele
weken te verwachten is. Ook de afdeeling
Sneek, de grootste in onze provincie, zal bij
onvermoeide propaganda der leden, haar
ledenaantal kunnen zien rijzen.
Verder deelt de voorzitter mee, wat door
de comité’s te Bolsward en te Sneek, inzake
de oprichting van een Rijkskweekschool voor
opleiding tot onderwijzer is verricht.
De kas sloot met een klein batig saldo.
De heeren Bakker en Risselade werden aan
gewezen als leden van de commissie, die de
rekening over 1931 zullen nazien.
In de plaats van den heer M. de Vries,
die als bestuurslid der afdeeling had be
dankt, werd gekozen de heer E. W. Schaap.
De nerinrlieb bestuursleden, de! -
- v d. masqué van Herman Leviet
Een geheimzinnige zaak.
3 dooden.
B1LTHOVEN, 30 Januari. Toen de heer Soe-
paawi, Koppellaan alhier, vanmiddag 3 uur van
zijn studie uit Utrecht thuis kwam, rook hij in
de keuken een sterke gaslucht en vond zijn In
dische bediende bewusteloos en bloedende ver
wond.
De heer S. had de tegenwoordigheid van geest
de hoofdkraan te sluiten en vond toen in de
kamer zijn vrouw en z’n beide kinderen van 3
en 4 jaar, eveneens dood en verwond.
Het parket was spoedig ter plaatse en stelt
een onderzoek in, waaromtrent nog niets be
kend is.
Moordaanslag te Groningen.
GRONINGEN, 30 Jan. Te 12 uur hedenmiddag
heeft de 55-jarige P. v. d. T. de 40-jarige mej.
E. K.. die bij een familie de stoep dweilde, ern
stig met een mes gewond. De reden van de
daad is onbekend. Het slachtoffer is in het Zie
kenhuis opgenomen. De dader, die door omstan
ders gegrepen en mishandeld werd met een
klomp, is gearresteerd.
wordt naar buiten vertegenwoordigd dooi
de man, over de bezittingen van het gezin
beslist alleen de man. De vrouw wordt als
persoonlijkheid uitgewischt door het gezag
van den man. De vrouwen waren hiertegen
vroeger niet bijzonder opstandig, het was
de rechtsovertuiging van de menschen van
dien tijd. Ook in den bijbel zijn de verhou
dingen geheel doortrokken van dit stelsel
en men vindt het door alle tijden dus ook
nog in 1838, toen de gezagsverhouding tus
schen man en vrouw nog als volkomen nor
maal werd aanvaard. Nadien is er veel ver
anderd in de menschelijke geest; de pro-
ductieverhoudingen zijn geweldig veranderd
en daardoor ook de menschelijke verhoudin
gen; door haar meer zelfstandige positie
heeft de vrouw zich min of meer los ge
maakt van de geestelijke overheersching
van de mannen en het denken van en over
de vrouwen is geheel anders geworden.
In 1838 bijv, werd het meisje uitgehuwe-
0 lijkt door de ouders, nu vinden wij dit on
gelooflijk, er is nu vrije keus. Wij voelen
dus de dingen niet meer aan op patriarchale
wijze en alleen te betreuren is het dat deze
in de wet nog leeft, en deze nog niet aan
gepast is aan de moderne opvattingen. Alle
groepen dringen er op aan, ook de Room-
sche vrouwen, het minst de orthodox
testantsche vrouwen. We hebben nu
wetsontwerp tot wijziging van minister
Donner, maar ons gaat dat niet ver ge
noeg.
Men zegt wel: „het doet er weinig toe
wat in de wet staat”; als een huwelijk goeo
is behoeft men geen betere wet en een
slecht huwelijk wordt door een nieuwe wet
niet beter. Maar de wet moet geven een
algemeene regel, zij moet ’n regel geven die
wij als norm kunnen gebruiken als er in een
huwelijk eens vragen rijzen. Een wet kan
natuurlijk een ongelukkig huwelijk niet ge
lukkig maken, dat weten wij ook wel.
Spr. staat nu stil bij de bepalingen die
de persoonlijke verhoudingen tusschen de
echtgenooten regelen (B. W. art. 160 e. v.).
Daarin wordt de maritale macht ge
regeld, gehoorzaamheid van de vrouw wordt
geëischt enz., de. vrouw moet de man vol
gen waar hij zich vestigt enz.
Deze wetsbepaling kan echter niet door
straf worden aigedwongen, het is dus meer
een verzoek dan dwang. Als de vrouw de
samenwoningsplicht niet nakomt kan, zoo
als men soms yvel denkt, de politie ook de
vrouw niet weer terugbrengen, alleen is de
vraag of zij onderhoud van den man kan
eischen, tenzij de vrouw voor den rechter
aannemelijk maakt, dat zij met den man niet
kan samenwonen. De vrouw heeft haar do
micilie bij den man, zegt nu de wet, wat bij
niet samenwonen geweldige moeilijkheden
geeft, bijv, als de man in Indië is en de
vrouw in den Haag, heeft zij haar domicilie
in Indië. Minister Donner stelt zeer terecht
voor te bepalen dat de vrouw het domicilie
heeft waar zij woont.
De man is verplicht de vrouw te onder
houden. Ook die bepaling achten wij niet
juist. De belangen van het gezin zijn even
zeer afhankelijk van de ijver van de vrouw
als van de man. Als de vrouw haar werk
kracht niet gratis aan het gezin gaf, zou
een arbeidersgezin niet met het loon toe-
kunnen. Dus deze vrouwenarbeid heeft ook
financieele waarde. Daarom stuit het ons
als de wet zegt: „de vrouw wordt onder
houden”, wij wenschen in de wet bepaald
te zien dat beide, man en vrouw, voor het
gezin werken.
Als de man het gezin niet onderhoudt is
daar volgens de wet niet veel aan te doen,
maar het ontwerp-Donner geeft gelukkig
de vrouw het recht bij den werkgever een
groot deel van het loon te incasseeren.
Natuurlijk na een eenvoudige procedure
voor den rechter.
In het Gerechtsgebouw sprak Dinsdag
avond voor het 1. v. A. O. mej. mr. Ribbius
Pelletier over: „Onze huwelijkswetgeving”.
Onze huwelijkswet bevredigt slechts wei
nigen, zegt spr., ze is dan ook bijna 100 jaar
oud (1838); begrippen en gedachten uit
1838 beheerschen dit huwelijksrecht dus, dat
zelf weer ontleend werd aan het code Na
poleon (1804). Dat Fransche wetboek sloot
zich aan bij de toen heerschende begrippen,
wat begrijpelijk en goed is. Maar als de be
grippen zich geleidelijk veranderen, voelt
men zoo’n verouderde wet als onrechtvaar
dig.
De verhouding tusschen man en vrouw
is volgens de wet gebaseerd op de patri
archale gedachte, dus op het gezag van den
huisvader; er bestaat tusschen man en
vrouw een gezagsverhouding, de man
heerscht over vrouw en kinderen. De vrouw
is gehoorzaamheid verschuldigd, tegenover
de kinderen heeft zij geen macht, het gezin
