der gemeente Soeek
Officieel orgaan
1
a,
Mi,
8.
NV NEDERLANDSCHE
HYPOTHEEKBANK
n.
t
annex
DU No. bestaat uit 4 bladen.
I
Zaterdag 28 Februari 1931
SNEEKER COURANT (74e Jaargang)
les.
eek
I
I
i
47e Jaargang
Eerste blad
No. 44
Uitgave KIEZEBRINK Go.
ang
Ing
De SNEEKER COURANT ia een
Regelprijs 9 cent, abonnementen belangrijke korting
voor
i
it.
6.
Hypotheken
Pandbrieven
EK
Directie: Mr. M. J. Bos, Mr. J. Wilkens
en J. Roosenburg.
Terzoo*
Wyckel,
sge
INT
IS.
K-
M.
:t.,
4
De maréchaussee te Coevorden heeft naar
De NIEUWE SNEEKER COURANT It* een abonnementsorgaan, verschijnt Dinsdags en Vrijdags. Abonnementsprijs In de stad f 2.50, naar bulten fr. per post f 3.60,
Advertentieblad en wordt gratis bezorgd bij allen die te Sneek geen abonné zijn op de Nieuwe Sneeker Courant en bovendien huis-aan-huis verspreid
Dinsdags te Woudsend, Heeg, Nijezijl, Folsgare, Nijland, Oppenhuizen, Uitwellingerga, Oudega(W.),
IJsbr.chtum, Wolsum, Harich, Hemelum, Bakhuizen, Nijemirdutn, Sondel, Sloten, Tjerkgaast, Spannenburg,
roppingawier, Warns, Rauwerd -
Conrtöle op de oplaag toegestaan.
Gepl. Maatsch. Kap. en Reserves
f 9.000.000.-
f 82.000.000.—
f 78.000.000.—
4'|, °0 PANDBRIEVEN A 1011.
GELDEN BESCHIKBAAR
N. Rt. Ct.
Vrijdags te Hommerts, Jutrijp, Tirns, Goënga, Gauw, Sijbrandaburen, Offingawier,
Abbega, Oosthem, Deersum, Schar negoutum, Roodhuis, Gaastmeer, Balk, Stavoren,
Langweer, Bozum
Alle Advertentiën worden in beide bladen opgenomen.
'r. f.
ié'
De spreker is het daarmee
143000 dollars aan
men! Waar blijft hier het Christendom.
I
den oorlog evenals een lazaret en ontluizings- I
ur.. i,j.,
Het handvest van de Volkenbond bepaalt dat
toch
tus en die der overheid. Hoe denkt hij over de
1
'1
Kerk en Vrede.
Woensdagavond sprak in Amicitia voor Kerk
en Vrede prof. dr. van Riet.
Er werden eenige vragen gesteld en er was
eenig debat.
heiligt in dezen de middelen.
De heer B ij 1 s m a is beroepsonderofficier ge-
Mer. kan geen oorlog aan bepaalde beperkin
gen pinden; een fatsoenlijke oorlog bestaat er
niet; alle redelijke banden knappen af als spin
rag (prof. v. Embden); als een volk opgehitst
is tot den oorlog, vecht het met alle middelen.
Treft daarom, roept spr. uit, den oorlog zelf
door het stelsel van wantrouwen aan te tasten,
dat zich uit in bewapening. Laten allen zich ont
wapenen, in het bijzonder eerst de kleine naties.
Durven wij dat risico op ons nemen? Wij
risico van mee-
rtinj
il
d
der
oed
een
eb-
rd.
',ar
zij
de
eD
te.
P ra-
ogels
he
loten
d in
ehen-
tgels.
ad-
iw-
□e-
’ar-
oor
OPGERICHT TE VEENDAM JN1890
M.
iz.
11
3.
De voorbereiding ten oorlog is zedelijk ver
oordeeld en in strijd met alle Christelijkheid. De
Christus leer verklaard. Dat is een manmoedig
besluit. Helaas heeft de synode der Ned. Herv.
Kerk die motie afgewezen. Welnu dan moet het
élan van onderen op het doen. Te Genève gaat
het om algemeene ontwapening. Laat nu de Ge
reformeerden eens uit de hoek komen en zeggen:
Wij willen niet meer, als ze dat doen kunnen ze
op Kerk en Vrede rekenen. De tijd dringt. Moge
dan blijken dat de millioenen niet tevergeefs ge
vallen zijn. Moge over dat Golgotha de Paasch-
morgen van een nieuwe wereld dagen.
De heer V e 11 m e ij e r zegt dat de ervaring
van de luchtaanvallen op Parijs niet klopt met
de voorstelling van spr. van de luchtoorlog. In
de laatster-8 maanden van den oorlog zetten de
Duitschers 489 vliegtuigen tegen Parijs in, het
overgroote deel bereikte Parijs niet en maar 4'/z
der bommen werden geworpen. Speelt bij
die manoeuvres niet de politiek een rol om de
verdediging met opzet te doen mislukken om
daardoor de bewapening verder te doen op
voeren?
Een klein leger kan niet tegen een groot leger
optornen, maar dit laatste moet het risico aan
vaarden van materiaal- en tijdverlies, en juist
de aanwezigheid van een goed legertje kan dat
risico zoo groot maken, dat het preventief werkt
en voorkomt, dat vreemde troepen over ons
grondgebied zouden gaan. Debater erkent het
immoreele van de bordeelen achter het front,
I maar die zijn niet identiek met oorlog, want
Duitschland en Frankrijk hebben ook nu officieel
erkende bordeelen en hun aanwezigheid veroor-
Aanranding.
strijd der wereld.
De spreker erkent de overheid als diena
resse Gods als zij zich als zoodanig gedraagt.
Spr. aanvaardt de gedachten uit het N. T., maar
vrager wil er toch zeker niet mee bewijzen, dat
we aan de oorlog mee moeten doen? Christus
constateert alleen een feit en roept niet zijn
volgelingen op er aan mee te doen.
D s. Visser zegt, dat eerst de mensch ge
wonnen moet voor de Christus, dan verdwijnt
tusschen militair en burger zal zijn weggevallen;
het geheele land zal oorlogsterrein worden, en
men zal zich tegen gifgassen uit de lucht prac-
tisch niet kunnen verdedigen. En prof. v. Eijsin-
ga is geen man van Kerk en Vrede.
Als ons dat voor oogen wordt gesteld, wat
dan te denken van een regeering, die er bij de
gemeenten op aandringt de bevolking tegen
gasaanvallen te beschermen, het rijk heeft daar
voor geen geld! En de gemeenten hebben het
ook niet. Ziedaar de redeloosheid en radeloos
heid van onze bestuurders. Bij een gasaanval
zijn wij aan de verstikkingsdood overgeleverd.
En toch sust de regeering het volk door de
waan te wekken, dat bescherming mogelijk is;
laat zij liever erkennen haar machteloosheid!
Spr. weet dat men door een internationaal
verbod van gebruik van gifgassen enz. een der
gelijke moord tracht te voorkomen als in strijd
met het geweten van den mensch. Maar toch
bereidt onze regeering zich voor die oorlog
voor om, als de anderen het doen, ook gas toe
te passen; dus: als de een steelt, steel ik ook,
een moraal van verdacht allooi. Wij gaan voort
niet het klaar maken van gifgasbommen, die
men dan toch boven een ander land wil laten
vallen. Ja, zegt de minister van Dijk: Het is
beter in massa te dooden dan in massa gedood
te worden!
Waar in onze drassige bodem moet men 1
vrije kelders met een 4 M. dikke betonlaag ma
ken, hoe moeten ze gelucht? Dat kan niet ver
werkelijkt.
Manoeuvres boven Londen, Parijs en Lyon
hebben bewezen, dat als deze werkelijkheid wa
ren geweest. Parijs bv. in één uur zou zijn uit
gemoord.
Het eenige afdoende middel zou zijn de ge
heele burgerij het veld in te jagen. Prof, van
Eijsinga, hoogleeraar in het volkerenrecht te Lei
den, met vele anderen door het int. Roode Kruis
uitgenoodigd zijn opinie over verdedigingsmaat
regelen te zeggen, komt tot de conclusie dat in
de toekomstige wereldoorlog het onderscheid
I
gerd, omdat zij God gehoorzaam wilden zijn en
onze R.-K. voorvaderen hebben in schuilkerken
hun altaar opgericht, toen de protestantsche
overheid had verboden de mis te lezen. Helaas
is voor velen de staat de god geworden, waar
voor Jezus Christus wijken moet en men ver-
zaakt de bijbel voor het wetboek.
We staan voor een ultimatum Gods. In 1932
komt de eerste algemeene ontwapeningsconfe- profetische gedachten van onzen Heiland, be-
rentie te Genève bijeen, door velen met bangheid treffende de geruchten van oorlogen. En hoe
tegemoet gezien, waar reeds 111 voorbereidende j denkt hij over psalm 46, waar verwezen wordt
vergaderingen mislukten. Een ultimatum als. naar Openbaring 20: het Armageddon, de eind-j
Ook het spionnagestelsel is inhaerent aan den treft, als
oorlog, dat stelsel van omkoopen, dat ook werkt gasbommen boven de stad komen vernietigen
met vrouwen van het laagste allooi. Is dat zede- 1 zjj de bevolking en als zij neergeschoten wor-
üjk? den, dan ook leveren de ontploffende bommen
I gevaar. De opperbevelhebber Snijders heeft zelf
toegegeven dat ons leger in 1914 niet tot ver
dedigen in staat was.
I Wat de bordeelen betreft: het doel heiligt de
middelen niet en in de oorlog ontwikkelt zich de
sexueele verwildering geweldig, omdat de man
nen uit hun gezinnen worden gerukt. De oorlog
is de prima causa van het bloeiende bordeel-
wezen.
Op een vraag uit het publiek antwoordt spr.
dat de leden van Kerk en Vrede niet weigeren
belasting te betalen, omdat deze uiterste con-
sekwentie er toe leidt dat men naar een onbe
woond eiland moet trekken, maar spr. zou nie- voorloopig vastgehouden. De surveillance
mand willen afhouden van zijn wil geen belas
ting te betalen, omdat een deel voor oorlogs
doeleinden bestemd is.
Een andere vraag was hoe Nederland bij niet
algemeene ontwapening daarop reageeren moet.
Spr. antwoordt: dan moet Nederland
ontwapenen, vrees voor de gevolgen is geen
Chr. beginsel.
Een derde vraag was: waarom noemt U de
oorlog geen zonde.
Spr. erkent dat de oorlog een gevolg is van
de zonde, maar daarom moeten wij er toch tegen
strijden, omdat de oorlog zelf een groote zonde
is.
De heer d s. Visser vraagt of spr. ook
onderscheid maakt tusschen de zaak van Chris-
1IEUWE SNEEKER COURANT
voor le hypotheek op billijke voorwaarden
in de buurt van het consulaat is aanmerke
lijk versterkt.
Gistermorgen zijn naar het ziekenhuis aan
den Coolsingel overgebracht Ali Mohammed,
met een steekwonde in de rechterzijde,
waarbij de long geraakt is; Hassan Kakana,
met snijwonden aan linkerpols en slaap, en
Abdoella Achmet, met een steekwond in de
linkerzijde, waarbij de nier geraakt werd.
De tweede gewonde is inmiddels weer uit
het ziekenhuis ontslagen. De toestand van
de beideK anderen is ernstig.
Het onderzoek van de politie heeft aan
het licht gebracht, dat een der kleurlingen,
Achmed Said, waarschijnlijk de hoofddader
is. Said, die aan de Veerlaan .woont, is
voortvluchtig en zit vermoedelijk op ’een
boot in de Waalhaven. Hij wordt gezocht.
Kakana is overgebracht naar het politie
bureau in de Witte de Withstraat.
stukken vervalscht; in het Oostenrij ksche rood
boek 37 en in Rusland evenzoo. De bedoeling
van dat alles was de oorlog zoo spoedig moge
lijk te doen uitbreken. Dat is een der droevigste
dingen van de voorbereiding tot de oorlog, de
volkeren door hun regeering t>edrogen. Welk
Christen heeft nog de moed de oorlog zoo te
verdedigen!
Ook de pers speelt een treurige rol, door ver-
valschte berichten tracht zij het volk op te ruien.
De Duitsche legerleiding schreef de pers voor
wat ze moest schrijven.
De immoraliteit van de oorlog blijkt wel het
duidelijkst uit de wijze waarop men militair en
niet-militair opoffert. Het is geen strijd meer van
man tegen man, de krijgskunst is ontaard in een
slijten van menschenmateriaal en doelloos ver
morsen van menschenlevens. Sir Philip Gibbs
klaagt in „Realities of War’’ over de onkunde
van de Engelsche legerleiders, die in nuttelooze
aanvallen de jonge mannen upofferden. Chur
chill noemt de oorlog het sfijtage-stelsel, het
maar steeds regelmatig dooden van menschen;
vandaar de eisch der generaals om meer men-
schenmateriaal, alsof het steenen waren. De oor-
logsoven moest kunnen blijven branden; men
moest het volk nog maar eens „auskammen”
om meer menschen, zegt Ludendorff, alsof hij
op zoek was naar ongedierte. En al dat mate
riaal zijn menschenkinderen, een zoon, een va
der, een misschien geestelijk hoogstaande, die
veel voor zijn vaderland had kunnen doen als
zijn vaderland hem maar niet als materiaal had
beschouwd. Elk hunner is een kind van God,
dat met lichaam en ziel in die hel wordt gewor
pen!
Dan is aan de oorlog eigen het seksueele; 1
Venus en Mars gaan samen in den oorlog. Een looft controle op venerische ziekten; het doel
Duitsch r.-k. aalmoezenier verhaalt van een sek
sueele verwildering aan ’t front, waarbij iemand
de haren te berge rijzen. En de overheid, de die- weest en deelt zijn persoonlijke ervaringen mede,
naresse Gods, werkt die seksueele verwildering hi het Nederlandsche leger zijn de toestanden
in de hand door officieele soldaten- en officie- hetzelfde als in het buitenland; het werkt niet
ren-bordeelén in te richten. Spr. deelde ver- opvoedend en spr. begrijpt niet dat Christenen
schrikkelijke staaltjes mede en riep uit: Voedt, zich nog veroorloven aan oorlogswerk mee te
gij, vaders en moeders, daarvoor uw kinderen doen. Spr. wekt op lid te worden van Kerk en
De heer v. d. Voet, de voorzitter, heette
allen, in het bijzonder den spreker, welkom. Het
verheugt spr. in het bijzonder dat het onderwerp
der rede is de verdedigingsoorlog, waarover de
tegenstanders van Kerk en Vrede het altijd heb
ben als een dure, plicht.
De spreker zeide dat het reeds 12 jaar
geleden is dat na den oorlog de groote stilte
kwam en de bezinning binnentrad, en de volken
zich afvroegen: wat hebben wij nu gedaan en
bereikt? 12 millioen dooden, geheele landstreken
vernield, de menschheid verruwd en gedemora
liseerd, dat was het gevolg van den grooten
oorlog. Wat is er bij dat alles van het Chris
tendom geworden? De Geref. prof. dr. Bavinck
zeide: „de oorlogen zijn veranderd in een moord
partij, welke zich aan alle reglementeering en
humaniseering onttrekt en alle oorlogvoerenden
hadden, de een meer, de ander minder, de be
ginselen der Chr. zedeleer geschonden”.
Bij duizenden rees de vraag: als dat zoo is,
wat is dan de verhouding tusschen Christendom,
de groote opbouwer der zedelijke waarden en
de oorlog, de verwoester daarvan? Men zag in,
dat oorlog was de grootste godslastering en
de grootste misdaad, waaraan de menschheid
zich kan schuldig maken.
In 1924 ontstond Kerk en Vrede uit die ge
dachtengang.
Spr. wil het hebben over de onredelijkheid en
de onzedelijkheid van den verdedigingsoorlog.
Als ieder de oorlog als een pest schuwt, waar
om bereidt men zich dan nog ten oorlog? Omdat
men elkander niet vertrouwt en vreest dat an
deren onze zelfstandigheid zullen aanranden.
Een verdedigingsoorlog zou dus zaak van plicht
en recht zijn? Maar het onderscheid tusschen
aanval en verdediging is niet zoo maar uit te
maken en wij veroordeelen alle oorlogsbedrijf,
omdat het geen rechtsmiddel meer is en geen
recht en gerechtigheid schept. Oorlog is een
conglomeraat van alle misdaden, stelselmatige
leugenachtigheid enz. en slechts het recht van
de sterkste wordt er mee gehandhaafd. Men
noemt ons defaitisten, landverraders enz. Ook
wij hebben ons vaderland lief, minstens even
zeer als zij die met de sabel rinkelen en zich met
ridderorden sieren. Persoonlijk wil spr. zelfs dat
heiligdom verdedigen, niet echter met de wape
nen van geweld, waarmee het niet kan verdedigd
maar ten gronde gaat. Dat moeten de volkeren,
in de eerste plaats de kleine, leeren. De zgn.
toekomstoorlog wordt gevoerd met luchtvloten
en tanks enz., waarbij onze lilliputter-middelen
in het niet verdwijnen; elke gedachte aan ver
dediging door kleine naties is tijdverspilling.
Een militaire deskundige als Sherman Miles,
de Amerikaansche gasdeskundige, noemt het
doel van de oorlogvoering effectieve vernietiging
van de industrieele en economische centra van
den tegenstander, door middel van de oorlog in
de derde dimensie met onderzeeërs en vliegtui
gen. Het object is de non-combattant, de bur
gerij; over internationale afspraken daartegen
zal men zich niet bekommeren, omdat de oorlog
snel beëindigd moet met de meest doeltreffende
middelen. In Edgewood, het Amerikaansche ar
senaal, werken 8000 arbeiders met chemici, offi- stellen de wedervraag: Is het
eieren en ingenieurs aan nieuwe uitvindingen op doen aan de oorlog niet veel grooter? België
gifgasgebied enz.; dat is ook zoo in Engeland, Hs het meest geschonden daar waar het de hulp
Frankrijk. Onze Nederlandsche deskundige, de‘der bondgenooten had en niet daar waar het
heer Schilderman, acht het mogelijk de burgerij zich terugtrok,
te beschermen tegen gasaanvallen door gasmas-
kers en collectieve afweermiddelen. Maar dat is 1 eikaars zelfstandigheid zal worden ontzien; bij
schandelijke naïeviteit. Een Duitsch gasofficier, het Kellogg-pact werd de oorlog in de ban ge-
die 4 jaar de oorlog meevoerde, zegt dat geen daan. Beide verdragen teekende onze regeering.
enkel middel de mensch tegen gifgasaanvallen1 Als zij nu deze beloften wil houden, moet zij
kan verdedigen. Steeds maakt een nieuw gas j door krijgstoerustingen geen twijfel uitspreken I
een bestaand gasmasker nutteloos; 't geelkruis- de beloften der anderen. Men predikt anders
gas dringt zich zelfs overal door en boort gaten de leer der kwade trouw, zelf acht men zich
in het huidweefsel en de longen, dringt in de braaf, de anderen wantrouwt men.
huizen, bedsteden enz. en allen die er zijn, ster- j
ven, zooals in de vorige oorlog is bewezen. Hoe
wil men een bevolking van Amsterdam van
800.000 inwoners, van gasmaskers voorzien, dieparticuliere wapenindustrie speelt bij de voorbe-
altijd moeten passen, en wie moet dat betalen? reiding voor den oorlog een groote rol. Hier
Dan de collectieve afweer, de groote kelders/ heeft de regeering die in haar eigen artillerie-a]s zjj er him God door ontrouw waren. Ook
een vergadering; daar waren ook de Duitschers vreest sterk, omdat men werkt m een sfeer van
en men verdeelde daar de dividenden en de leve- onderling wantrouwen. We moeten uit die sfeer,
ringen, terwijl daarbuiten de jongens stierven, en beginnen met vertrouwen te schenken. Wij
In 1927 hadden we het Shearer-schandaal: de moeten ons stellen op het standpunt van het hei-
afgevaardigde Shearer, vertegenwoordiger der lige recht en de wapenen van het wantrouwen
Amerikaansche staalindustrie, deed de ontwape- afleggen. Geve God dat de Kerken ontwaken.de oorlog van zelf,
nings-conferentie mislukken. Bij het onderzoekLloyd George zeide: Wij wachten op U, kerken,! De spreker is het daarmee eens, maar we
bleek dat de Amerikaansche scheepsbouwers laat uw stem hooren! En als ze dat niet doen,’ reinigen de mensch niet als we toestanden laten
Amerikaansche senatoren laten wij Christenen in en buiten de Kerken dan bestaan die hem tot zondigen dwingen.
De voorzitter sloot met een woord van dank.
J - --- r-iv.i v v.. v.
gij, vaders en moeders, daarvoor uw kinderen doen. Spr. wekt op lid te worden van Kerk en
op! Die bordeelen behooren tot het uitzet van Vrede.
j P r o f. v a n R i e 1 zegt dat de eerste debater
inrichting. Wat zou een Jezus, een Johannes de te veel vastzit in de oude wijze van oorlogvoe-
Dooper, een Paulus gezegd hebben van hen, die ring. Spr. gelooft niet dat het kleine leger nog
de jongens in het aangezicht van den dood in I deze beteekenis heeft, vooral de vliegeraanval
zulke huizen stopten! heeft beteekenis en wat deze aanvallen zelf be-
Ook het spionnagestelsel is inhaerent aan den treft, als slechts enkele vliegtuigen met hun
oorlog, dat stelsel van omkoopen, dat ook werkt gasbommen boven de stad komen vernietigen
met vrouwen van het laagste allooi. Is dat zede- zlj de bevolking en als zij neergeschoten wor-
I
de Duitsche soldaten hangen in prikkeldraad, waarvoor het Joodsche volk stond toen het had
aan Frankrijk door de Duitsche draad- en kabel- te kiezen tusschen Jezus en Barrabas. Wanneer
fabriek te Maagdenburg geleverd; en ook de ge- deze conferentie schipbreuk lijdt, heeft de Vol-
allieerden leverden aan Duitschland. In 1915 kenbond het afgelegd en keeren we terug tot de
hield de Internationale Dynamiettrust te Londen barbaarsche toestanden van voor 1914. Spr.
vergadering; daar waren ook de Duitschers vreest sterk, omdat men werkt in een sfeer van
hadden gegeven om voor de vlootbouw te stem- samen zeggen: wij gaan die richting niet meer.
Wij zijn Christenen en wat ook moge komen,
Spr. komt nu tot de volksmisleiding door de het is beter onrecht te lijden dan een misdaad
regeering, de dienaresse Gods, voordat de oor- te begaan. De Anglicaansche kerk heeft in de
log uitbreekt. In het Duitsche witboek waren 18 Lambeth-conferentie de oorlog in strijd met Assen gebracht den schippersknecht H. H.
c+nlzlzor> ïrpriralcr'He ir> höl 1 Ir. n ril Ize m rnnr*_ L:ü. o o r/l Clo+ KlazienUVCen die VCrdSCht WOtdt V3H
aanranding van een meisje op den openba
ren weg.
Hevige vechtpartij te Rotterdam.
Gistermorgen tegen half elf is een hevige
vechtpartij ontstaan tusschen twee groepen
zeelieden op den Eendrachtsweg te Rotter
dam, nabij het Engelsche consulaat. Zooals
gewoonlijk, stonden voor dit gebouw vele
zeelieden bijeen; onder hen bevonden zich
Somali-negers en Arabieren. Plotseling zijn
de negers en de Arabieren met elkaar slaags
geraakt, waarbij van weerskanten harde
klappen zijn uitgedeeld. Er werd geslagen
met gummistokken, een rijzweep, wandel
stokken en een parapluie en weldra kwamen
er messen voor den dag.
In de buurt van het consulaatsgebouw
loopen geregeld agenten te surveilleeren.
Deze zijn dadelijk tusschenbeide gekomen,
inaar zij konden aanvankelijk niet veel uit
richten. Eerst toen er assistentie was komen
opdagen, lukte het de vechtenden te ver
spreiden. Bij den hol naar den Westzeedijk
is opnieuw een gevecht ontstaan en even
later weer een bij, de Kortenaerstraat. De
politie heeft een groot aantal vechtersbazen
aangehouden en naar het politiebureau aan
de Witte de Withstraat gebracht, waar zit
aan een uitgebreid verhoor zijn onderwor
pen.
Bij de vechtpartij zijn vier vrij ernstige ge
wonden gevallen. Twee negers zijn met een
steekwond in den rug in het ziekenhuis aan
den Coolsingel opgenomen en twee zijn daar
voor hoofdwonden behandeld. De toestand
van een der twee eerstgenoemden is hoogst
ernstig. Er is een groot aantal wapens in
beslag genomen.
Omtrent de oorzaak van de vechtpartij
vertelde een Portugeesch zeeman, die met
den toestand vrij goed op de hoogte bleek
te zijn, het volgende:
De groep Somali-negers loopt hier reeds
maanden en maanden zonder werk rond. De
Arabieren zijn eveneens zonder werk, maar
nog niet zoo lang. Nu ligt er in de haven een
schip in lading voor Saigon. Zoowel de So
mali-negers als de Arabieren wilden graag
op dit schip monsteren.
De Arabieren gelooven, dat de negers
den eersten machinist van het schip met
ettelijke ponden hebben omgekocht, om aan
hen de voorkeur te geven. Als tegenzet heb
ben de Arabieren toen aangeboden zonder
gage te gaan varen. Naar aanleiding van
deze feiten waren de gemoederen nog al
opgewonden en toen de beide groepen el
kaar op den Eendrachtsweg ontmoetten, is
het al spoedig tot een hevige uitbarsting ge
komen.
Het onderzoek van de politie wordt nog
steeds met kracht voortgezet. Het blijkt een
uiterst moeilijke taak te zijn uit te maken,
wie precies de ernstige steken hebben toe
gebracht. De gewonden zijn allen negers.
Het schijnt echter, dat de negers begonnen
zijn met vechten. Een groot aantal negers
en Arabieren wordt op het politiebureau
Wij veroordeelen elke oorlog als in strijd met
het evangelie van Christus. Strijdt deze strijd
met ons mede. Komen wij dan niet in conflict
met de overheid, die het zwaard niet tevergeefs
draagt? Ook spr. staat op positief chr. standpunt
en erkent de overheid als dienaresse Gods, mits
zij zich als zoodanig gedraagt, want er zijn ook
weinig deugdzame dienaressen. Geef den keizer
wat des keizers is, inderdaad, maar geef God
wat Gode toekomt, weest zoo gewetenstrouw
aan God als gij den keizer zijt. Boven gehoor
zaamheid aan den keizer gaat spr. de gehoor
zaamheid aan God, en spr. is hier in Paulus’ ge
zelschap, die te Rome weigerde zich voor het
beeld des keizers te buigen, omdat men Gode
meer gehoorzaam moet zijn dan de overheid.
Zijn hoofd viel als van zoovele martelaren, die
zich niet bogen voor het Romeinsch imperium,
-'"o o- i am z.ij ci uun uuu uuui uimuuw wdicu. wuk
bom- bedrijf betrokken; dat is een groot gevaar; men onze Calvinistische voorvaderen hebben de wet-
- schept belang bij het oorlogvoeren. De particu-tige Spaansche overheid het land uitgejaagd en
iiere wapenindustrie heeft belang bij afzetter- de Roomsche overheid gehoorzaamheid gewei-
rein; de Nederlandsche wapenindustrie levert aan
de Chineezen! In het boek: „De Bloedige Inter
nationale” wordt dat satanische bedrijf onthuld;
daar is geen sprake van moraal, alleen van het
.dividend. Tot 1911 leverde Krupp 27000 kanon
nen aan de diverse staten, die in 1914 met
Duitschland in oorlog raakten, en de Oostenrijk-
sche Skoda-fabrieken leverden aan Rusland. En
in den oorlog was de Engelsche oorlogsvloot
voorzien van fire directors, die tijdens den oor
log via de neutralen geleverd waren door de
Duitsche Zeiss-fabriek. Voor Douaumont bleven
