Uit onze Raadzaal
No. 105 Eerste Blad. DIT04VE: HEZEBRINK Co.
Dit No. bestaat uit 4 bladen.
Officieel gedeelte.
Nieuwstijdingen.
Zaterdag 26 September 1931. 47e Jaargang
annex SNEEKER COURANT (74e Jaargang)
I
I
Jaar.
Aantal schepen.
Tonnage.
Aantal schepen.
Jaar.
Tonnage.
J aar.
Aantal schepen.
Tonnage.
SNEEK, 23 September 1931.
Aan de Gemeenteraad.
7665
9341
9533
7371
10753
16.137
14.148
15.303
17.107
14.682
1.669.746
1.494.718
1.533.653
1.626.179
1.486.865
1.461.477
1.659.030
1.854.448
1.631.721
1.638.532
1926
1927
1928
1929
1930
1926
1927
1928
1929
1930
714.379
860.041
1.006.390
680.372
1.038.951
Ter vervollediging geven wij hier nog de cijfers be-
treffende de sluizen te Harlingen
1926
1927
1928
1929
1930
18.860
21.803
24.708
21.973
22.086
Alleen van vaste lijnen van en naar Sneek bevonden
zich hieronder volgens mededeeling van den Haven
meester te Lemmer 1845 schepen met een tonneninhoud
van 86.220.
De sluis te Stavoren passeerden
deelte aangaat, veranderen. Het zal niet meer uitsluitend
een transito-kanaal zijn maar rechtstreeks dienstbaar ge
maakt kunnen worden aan de scheepvaart op Sneek en
Ijlst. Van hoeveel beteekenis deze is moge uit de volgen
de cijfers blijken.
De sluis te Lemmer passeerden
De bioscoop „Bij! de WaagT2
heeft Dfupont’sSalto Mortale (doo-
densprong) en wel de Duitsch spre
kende uitgave. Een nieuwe en groot-
sc'he schepping van den genialen re
gisseur, wiens Variété en Atlantic hem
roem bezorgden. Ditmaal heeft hij een
greep gedaan in het circus- en cabaret
leven met zijn lief en leed en een mach
tige film1 geproduceerd, die we weer
moeten zien. In de hoofdrollen Anna
Sten, Reinholt Berndt, Gerron. Wal
burg en Wohlbrück.
Een uitstekend voorprogramma gaat
dit groote werk vooraf.
Op de lijst van aanbeveling door de
rechtbank te Assen opgemaakt ter vervulling
van de vacature van kantonrechter te Em
men is o. a. geplaatst onze vroegere stad
genoot mr. F. G. G. Boerrigter.
Kprenbond.
Door den HoogEerw. Heer Deken J. van
Galkom alhier is het eere-voorzitterschap
van de R.-K. Kerkkorenbond „St. Ambro
sius” aanvaard.
Gevonden Voorwerpen.
Aanwezig aan het bureau van politie,
Martiniplein, en aldaar te bevragen op alle
werkdagen tusschen HJ/2 en 12’/2 uur, de
navolgende voorwerpen als gevonden gede
poneerd op 23 en en 24 Sept. 1931.: blauwe
pet; heerenrijwiel.
Aanwezig en te bevragen bij de navol
gende ingezetenen, onderstaande voorwer
pen, als gevonden aangegeven op 23 en 24
Sept. 1931: notitieboekje, M. Faber, Ged.
Neltj eshaven 22; portemonnaie met inhoud,
A. v. d. Rijt, Havenstraat 9; nagelgarnituur,
J. Zwikstra, 2e Oosterkade 21damesrijwiel,
St. Ant. Ziekenhuis, Stationsweg; plank met
bal, H. de Jong Hooghuistersteeg 6.
Btoscoopnieuws.
De A m i c i t i a-B i o s c o o p heeft een
grootsche film met Greta Garbo, nl. „Om het
kind”. De geschiedenis komt hierop neer.
Miss Garbo is hier Arden Stuart, een meisje
uit de hooge kringen van San Francisco, dat
echter met de conventie op slechte voet
staat, een eigen wil heeft en walgt van
een leven van genotzücht. Zij neemt het
leven ernstig en dus ook het huwelijk
en wenscht slechts uit liefde te trouwen;
begrijpelijk is het dat haar familie in
opstand komt als ze Op een chauffeur
overigens een lid van een oud Engelsch ge
slacht verliefd raakt; ze moet hem op
geven. Een nieuwe schok krijgt die familie
als ze met de artist Packy Cannon (Nils
Asther) een réis gaat maken, haar kringen
schouderen haar daarna. Zij is ernstig ver
liefd op Packy, maar als zij in jaren niets
van hem hoort, huwt zij tenslotte Tommy
Hewlett (John Mac Brown), een man voor
wie zij achting koestert. Dan keert Packy
terug en hij, die kwam om Arden te vragen,
ontdekt dat zij al gehuwd en moeder van een
aardige jongen is. Arden en Packy begrijpen
beide een fout gemaakt te hebben en de
edelmoedige Tommy biedt aan het veld te
ruimen; maar in Arden is de moederliefde
ontwaakt, zij kan haar kind niet opgeven om
de man die zij lief heeft en bij het bed van
hun kind vinden Tommy en Arden elkaar.
Een gegeven dat zich voor melodramatiek
leent, maar door den regisseur Robertson
sober is gehouden, zoodat het groote talent
van Garbo er ten volle in schittert. De pers
is dan ook eeiistemmig in haar lof.
De Haagsche Courant schrijft: Gretha
Garbo, de volkomene! De volmaakte vrouw!
De eenige filmactrice van de laatste jaren
door Amerikaansche producers gelanceerd,
wier spel een blijvende herinnering zal ach
terlaten, als dat van haar groote voorgang
ster en landgenoote Asta Nielsen. Greta
Garbo bezit individualiteit. Haar te zien is
een weldaad! Een zeer goede film, met uit
stekend spel van de hoofdpersonen, naast
de allesbeheerschende creatie van Greta
Garbo.
De Avondpost schrijft:
.yzeer overtuigendGreta Garbo is
een fenomeen op filmgebied.
In totaal passeerden de sluizen te Lemmer en Sta
voren aan tonnage over 1930 2.525.816.
Volgens een door ons ingesteld onderzoek was hier
van bestemd voor Sneek, Ijlst en Bolsward, met inbegrip
van de vaste lijnen op Sneek, meer dan 350.000 ton.
Deze cijfers duiden wel aan het groote belang, dat voor
Sneek en omgeving is betrokken bij een directe aanslui
ting aan een zoo goed mogelijke vaarweg.
SNEEK. 30 September 1931.
Wij veroorloven ons voor de hierna volgende be
schouwingen en wenschen dringend Uwer Excellenties
aandacht te vragen.
In de „Nota omtrent de verbetering van de vaarwe
gen van Groningen naar de Zuiderzee”, welke in No
vember 1929, door de Hoofdingenieurs Van Vlissingen, J.akter van h“et kanaal'zal daardoor, voor zooveel dit ge-
Wij stellen U voor, in samenwerking met het depar
tement Sneek der Maatschappij voor Nijverheid en
Handel, een adres te richten aan den Minister van Wa
terstaat, houdende verzoek de richting van het ontwor
pen kanaal GroningenZuiderzee zoo te wijzigen, dat
deze wat het gedeelte SneekermeerHeegermeer aan
gaat niet loopt over Uitwellingerga maar over Sneek en
Ijlst. Een ontwerp van dit adres is als bijlage bij dit
voorstel gevoegd.
Wij hebben aan de gemeentebesturen van Ijlst,
Wijmbritseradeel en Bolsward gevraagd dit adres mede
te onderteekenen.
Tevens stellen wij U voor aan de Staten dezer pro
vincie te verzoeken te zijner tijd mede te werken, opdat
wordt gehandeld in de richting als in het adres is aan
gegeven.
Burgemeester en Wethouders van Sneek s
P. J. DE HOOP, Burgemeester.
P. SIKKES, Secretaris.
Aan den heer
MINISTER VAN WATERSTAAT
’s-GRAVENHAGE.
No. 1.813.11(4)
Onderwerp:
KANAAL GRONINGEN—ZUIDERZEE.
B. en W. bieden den raad o. a. de volgende voor
stellen aan:
Adres aan den Minister inzake de
richting van het kanaal Groningen
Zuiderzee.
No. 1.813.11(4)
Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot het verzenden, in samenwer
king met het departement Sneek der
Maatschappij voor Nijverheid en Handel,
van een adres aan den Minister van
Waterstaat betreffende de richting van het
kanaal GroningenZuiderzee.
wel rechtstreeks aanraking met bedoelde centra zou wor
den verkregen.
Van welk standpunt moet bij het ontwerpen en uit
voeren van dit zoo belangrijke werk worden uitgegaan
Uitsluitend van ditdat Groningen, als de meest belang
rijke handelsstad van het Noorden, moet worden gehol
pen aan een zoo goed en zoo snel mogelijke verbinding
met de centra van het land wij laten het kanaalge-
deelte FonejachtHarlingen nu buiten beschouwing
Of mag, neen moet als eisch gesteld worden dat, waar
zooveel millioenen zullen worden besteed ter versterking
van de economische kracht van ons laftd, daarvan ook
onmiddellijk het meest mogelijke profijt wordt getrok
ken Naar onze meening en die van vele anderen kan
moeilijk een andere conclusie worden getrokken dan de
laatste.
In die geest nu wordt niet gehandeld wij raakten
dit punt reeds met een enkel woord aan als het kanaal
volgens de nu geprojecteerde richting tot stand komt
Dan zal het welhaast uitsluitend een transito karakter
verkrijgen en niet dan indirect ten goede komen aan het
hiervoor aangegeven gebied dat wordt doorsneden.
Te meer mag in dit verband de eisch worden gesteld
dat met het belang van dit gebied wij hebben nu in
zonderheid op het oog de Zuidwesthoek van Friesland
met Sneek als centrum volledig rekening zal worden
gehouden, nu door de drooglegging der Zuiderzee de
positie daarvan in niet geringe mate wordt geschokt. Als
eenerzijds een werk als de drooglegging der Zuiderzee
wordt aangevangen ter verhooging van de welvaart, dan
is het anderzijds moeilijk te aanvaarden, dat ditzelfde
werk voor bepaalde deelen van het land groote economi
sche achteruitgang teweeg zal brengen, te minder als de
mogelijkheid zou bestaan tot het scheppen van een com
pensatie. Sneek en omgeving dreigen in welvaart achter
uit te gaan door de uitvoering der Zuiderzeewerken. Is
dat ter wille van een zoo groot belang als de inpoldering
der Zuiderzee wordt geacht te zijn, noodig, dan hebben
wij hoe leede ook ons daaraan te onderwerpen.
Maar als zich dan een mogelijkheid voordoet om langs
andere weg de dreigende nadeelen op te heffen, dan
mag, naar wij meenen, bepaaldelijk de eisch worden ge
steld, dat die mogelijkheid wordt aangegrepen.
Deze mogelijkheid nu bestaat, indien het te maken
kanaal van het Sneekermeer naar het Heegermeer niet
loopt over Uitwellingerga, Oudhof, Nieuweweg, Jelte-
sloot, maar indien het wordt geleid langs de Houkesloot,
voorbij Sneek een nieuw te graven gedeelte aan de
buitenkant langs de Geeuw, Ijlst en de Wymerts.
Beide routes zijn aangegeven op een bij dit schrijven ge
voegde kaart. Indien dit geschiedt, dan worden Sneek
en Ijlst rechtstreeks aan het hoofdverkeer te water aan
gesloten en komt Bolsward veel dichter bij dat hoofd
verkeer te liggen, waardoor een aansluiting van deze
plaats veel gemakkelijker mogelijk zal worden. Het ka-
Kooper en Wouda is gericht tot den Minister van Wa
terstaat en de Gedeputeerde Staten van Groningen en
Friesland, is geadviseerd als eindpunt van een der beide
door Friesland te maken hoofdkanalen Stavoren en niet
Lemmer te kiezen.
Volgens de voordracht, door de Gedeputeerde Sta
ten van Groningen onder dagteekening van 18 Juni 1931
tot de Staten dier provincie gericht, zou ook Uwe Excel
lentie aan dit eindpunt de voorkeur geven en zou zij be
reid zijn behalve de hoogere kosten van grondaankoop
(f247.000) eveneens de hoogere uitvoeringskosten
(f 1.053.000) die voor de verbinding via Stavoren ge
raamd zijn, voor ’s Rijks rekening te nemen. De Staten
der provincie Groningen hebben zich bereids met het in
zicht van het Gedeputeerde College dier provincie ver-
eenigd en de keuze van Stavoren bevestigd. Het mag
dus welhaast als vaststaande worden beschouwd, dat de
route door Friesland bij Stavoren de Zuiderzee (dan
vermoedelijk Ysselmeer) zal bereiken.
Onder deze omstandigheden achten wij het onze
plicht met de meest mogelijke nadruk op te komen voor
het belang van onze gemeente en een ruime omgeving,
voor zoover dit bij de uitvoering der onderwerpelijke ka
nalenplannen is betrokken.
Tot ons leedwezen was het ons niet wel mogelijk
onze hierna volgende opmerkingen vroeger te maken
hoezeer wij de wenschelijkheid daarvan gaarne erkennen
aangezien eerst onlangs door de in de aanhef van dit
schrijven genoemde voordracht van de Gedeputeerde
Staten van Groningen de stand van zaken met betrekking
tot de kanalenplannen openbaar geworden is.
Het gedeelte van het kanaal, loopende van het
Sneekermeer naar het Heegermeer zal, worden de nu
ontworpen plannen uitgevoerd, volgen de richting Uit
wellingerga, Oudhof, Nieuweweg, Jeltesloot. Het loopt,
gelijk trouwens bijna het geheele kanaal van de Frie-
sche grens tot Stavoren, door weinig of in het geheel niet
bewoonde streken. Gegeven alleen een kanaal, dat, mid
den door Frieslands velden gaande, zoo goed als geen
bewoonde streken raakt, althans vrij ver verwijderd
blijft van haar centra van handel en nijverheid, kan ge
zegd worden dat het belang van onze provincie niet
wordt gediend op een wijze als mogelijk zou zijn, indien
Indien de route gevolgd wordt over Sneek en Ijlst,
zal het kanaal een grootere lengte krijgen van ongeveer
1900 M. en zullen de kosten stijgen met ongeveer
f 550.000.Bijzonderheden hieromtrent treft Uwe Ex
cellentie aan in een bijlage, welke is samengesteld door
den directeur der gemeentewerken te Sneek. Het bedrag
van f 550.000.is, zooals uit de bijlage blijkt, geraamd
aan de hand van nauwkeurige gegevens en kan van de
werkelijke kosten indien al, nooit ver verwijderd zijn.
Tegenover de geheele lengte van het kanaal, welke van
Noordhornerga tot Stavoren ruim 85 K.M. bedraagt,
kan de grootere lengte moeilijk als een overwegend be
zwaar worden gevoeld. En als in aanmerking wordt ge
nomen dat de kosten van het geheele kanalenplan dat
naar Stavoren en dat van Fonejacht naar Harlingen
worden begroot op f 23.480.000, waarvan het kanaal
naar Stavoren alleen zal eischen f 13.880.000, dan valt
niet in te zien, dat een verhooging met f 550.000 als on
overkomelijk moet worden beschouwd, als daardoor
wordt gediend een belang van de omvang en beteekenis
als in dit schrijven is uiteengezet.
Te minder kan dit naar onze meening het geval zijn,
als in aanmerking genomen wordt dat Ijalthans naar
het ons voorkomt het Rijk, de provincie Friesland en
de gemeente Sneek gezamenlijk dit hoogere bedrag zul
len hebben te dragen en dat, indien Sneek niet recht
streeks aan het hoofdkanaal wordt aangesloten, een ver
binding door middel van een zijwgg langs een bij de
provincie Friesland in onderhoud en beheer zijnd kanaal,
zal moeten worden gemaakt, waarmede een niet onaan
zienlijk bedrag gemoeid zal zijn.
Kan Sneek door het maken van die zijweg alleen
niet voldoende worden geholpen Wij zouden indien
deze vraag werd gesteld, in de eerste plaats willen op
merken, dat het hier niet gaat om een belang van Sneek
alleen. Ijlst met zijn niet onbeteekenende industrie, dat
in het plan Sneek onmiddellijk aan het hoofdkanaal zal
komen te liggen, zal dan in het geheel niet worden ge
holpen dh Bolsward blijft nagenoeg evenver van dit
kanaal verwijderd als thans het geval is. Maar ook
Sneek wordt door een dergelijke zijtak niet voldoende
gebaat. Ontkend kan natuurlijk niet worden, dat de toe
stand ook dan beter zou worden dan ze nu is, maar in
vergelijking met de mogelijkheden die opgesloten liggen
in een onmiddellijke aansluiting aan de groote vaarweg
moet het scheppen van een verbinding door middel van
een zijtak toch wel als zeer onbevredigend worden be
schouwd. Het gaat ons niet alleen om behoud van wat is,
het gaat om het openen, voor nu en voor de toekomst,
van nieuwe bronnen van welvaart tegenover de bedrei
gingen die uit de Zuiderzeewerken voortvloeien.
Wij meenen dat nieuwe mogelijkheden inderdaad
ontstaan als aan ons verzoek wordt voldaan. Er zou dan
in de nabijheid van de Houkesloot een terrein ontstaan
gelegen aan groot scheepsvaarwater en tramlijn, tevens
geschikt of althans met niet zeer groote kosten geschikt te
maken voor spoorwagens, terwijl tusschen Sneek en Ijlst
een ideaal industrieterrein zou ontstaan, eenerzijds be
grensd door het kanaal, anderszijds door de spoorweg.
Wanneer dan bij de aanleg van de op het Rijkswegen-
plan geprojecteerde primaire weg Heerenveenafsluit
dijk der Zuiderzee de gunstige situatie in de nabijheid
van de Houkesloot nog zou worden verbeterd, zou inder
daad aan alle eischen van verkeer en vervoer kunnen
worden voldaan. Een dergelijke mogelijkheid biedt naar
wij meenen het geheele kanaal GroningenStavoren
nergens. Het zou, naar onze meening, een groote fout
zijn, indien daarvan thans niet het allermeeste profijt
zoude worden getrokken.
Voor de schipperij zelf biedt een omlegging over
Sneek overigens nog dit voordeel, dat Sneek als eenige
grootere plaats in de nabijheid van de vaarweg Amster
damGroningen, een geschikte pleisterplaats zou ople
veren met het oog op reparatie, proviandeering enz., een
belang dat in de toekomst, indien ook voor de schipperij
de arbeidstijd wettelijk zou worden geregeld, in belang
rijke mate aan beteekenis zou winnen.
Het schijnt niet geheel tot de onmogelijkheden te
behooren, dat van Groningsche zijde tegen ons verzoek
bedenkingen worden geopperd. Op zichzelf niet geheel
onbegrijpelijk. Groningen wordt door inwilliging niet ge
baat. Maar in eenigszins beteekenende mate geschaad
wordt het evenmin. Er wordt van Groningen niet meer
verlangd, dan te aanvaarden de meerdere lengte on
geveer 1900 M. en de aanwezigheid van twee brug-
VRIJSTELLING DIENSTPLICHT.
De BURGEMEESTER der gemeente
SNEEK brengt ter openbare kennis dat van
heden af ter secretarie 2e Afd., ter inzage
ligt de beschikking van den Minister van
Defensie, d.d. 23 September 1931 VII afd.
no. 222V, waarbij aan
ACHO VAN DER HEIJ,
ingeschreven voor de lichting 1930 in deze
gemeente, met ingang van 15 November
1931, voorgoed vrijstelling van de dienst
plicht is verleend wegens opleiding tot een
geestelijk ambt.
Tegen deze uitspraak kan uiterlijk de
tiende dag na de dagteekening dezer be
kendmaking beroep worden ingesteld.
SNEEK, 25 September 1931.
NIEUWE SNEEKERCODRANT
