I
BESLUIT:
lykzche uitvoering eveneens tegenwoor-
het raadsbesluit van 21 December 1931, no. 11, in die
zin te wijzigen, dat in het bepaalde onder b 4 wordt
vervangen door 3
De heer Blok vindt het wel eigenaardig dat een onderne
ming, die behoorlijk kan afschrijven, van haar winstcijfer geen
4 voor een leening wil betalen en dat B. en W. overstag gaan
en nu 3 voorstellen. De ver. moest zich schamen dit van de
publieke kas te vragen. Spr. zal tegen stemmen.
De heer Smeding vindt het nog jammer dat het vorig voor
stel niet aangenomen is; als de bestuursleden maar een kleine
vergoeding voor het vele werk dat zij doen, vroegen, hadden de
bedrijfsresultaten deze rentebetaling niet toegelaten.
De Voorz.: De reden van ons voorstel is gelegen in het
wisselvallig aantal bezoekers, dat de inrichting heeft en dat heeft
invloed op de financieele resultaten.
De heer Potmia: Dat wisselvallige valt mee, want er is
een vast aantal, waarvan de abonnementsgelden voor het seizoen
k.-orden geïnd. Spr. vindt het wat klein van het bestuur, al zal
hij niet tegen stemmen.
Het voorstel van B. en W. wordt aangenomen met 11—4 st.
Tegen stemmen de leden Oppenhuizen, Boeijenga, Dokkum
en Blok; voor stemmen de leden De Oroot, Smeding, Breeuw-
sma, Van der Voet, Sijtema, Boonstra, Siemensma, Potma, Ma-
seland, Hoekstra en Zuiderbaan.
Hierna sluiting.
ïutie? Alles soc.-dem. partijen zijn contra-revo- j regeling nog eens goed na te gaan, omdat jpr. niet geheel aan
lutionnair, zooals de ervaring in Duitschland,
Nederland, Britsch-lndië heeft bewezen. Zij ba-
seeren zich op de wettelijkheid, de kapitalisti
sche staat en de grondwet; ook in Enschede
staat zij weer aan dé zijde van het gezag. De
soc.-dem. kan slechts aanmanen tot kalmte en
meedoen aan het comité van prinses Juiiana; in
Duitschland handhaaft zij Brüning, in Engeland
loopen leiders als Macdonald en Snowden over
naar het conservatisme. En de parlementaire
partijen in het algemeen zijn machteloos, omdat
ze de staat in stand willen houden, ze worden
volslagen wettelijke partijen. Maar zelfs als re-
volutionnairen een meerderheid in het parlement
zouden krijgen, zouden 100 fascisten dat parle
ment naar huis jagen. Alle parlementaire par
tijen zijn volslagen machteloos en worden de
lakeien der bourgeoisie. In Rusland is het niet
anders gegaan; de revolutie was al geslaagd
door het gansche proletariaat, voor de bolsje-
wiki die schoone erfenis aanvaardden, ^n toen
hebben die een methode toegepast, die naar wij
hopen in het Westen onmogelijk zal zijn, nl. de
bevolking volgens de fascistische methode tiran-
niseeren, een terreur die hoogstens staatskapita-
listisch is. Rusland zal na zijn industrialisatie
even goed zijn crisis kennen. Er is ongetwijfeld
een belangrijke vooruitgang door die industria
lisatie, doch het is niet de overgang tot het so
cialisme, maar wel van boerenstaat tot industrie
staat.
Van geen partij hebben we iets te verwachten
voor de revolutie; de vakvereeniging kan iets
bereiken in de bloeitijd van het kapitalisme, dat
conflicten dan afkoopt met loonsverhooging;
maar in een periode van crisis bereikt zij niets
met een staking, de bourgeoisie wil dan de fa
brieken wel sluiten. De kans in Twente de sta
king te winnen is dan ook vrijwel nihil, het komt
de bourgeoisie goed te pas de fabrieken te slui
ten om de voorraden op te ruimen.
Moeten de arbeiders dan al de loonsverlagin
gen maar accepteeren als staking niet helpt? Uit
breiding der staking zou een revolutionnaire si
tuatie scheppen, die tot hongersnood zou leiden,
als men niet overging tot verovering der bedrij
ven. Maar de vakverenigingen willen ons niet
helpen. Zij zijn slechts verzekeringsinstituten
voor de arbeiders geworden. Hier valt dus niets
te verwachten van de partijen en vakverenigin
gen, die ingesteld zijn op een verouderde phase
van het kapitalisme. Het kapitalisme beteekent
vernietiging der productie, revolutie beteekent jj
positief bezetting van alle bedrijven door de ar-
beiders om daardoor de productie te redden en
ze op te voeren tot het allerhoogste. Van de
eerste dag dient doorgeproduceerd te worden, al
moet het 12 uur zijn, omdat door overvloed het
kapitalisme zijn kans verliest, en de mogelijkheid
voor winsthandel is uitgesloten. De vesting van
het proletariaat is het bedrijf; daar ligt de macht
en de wezenlijke organisatie der revolutie is de
bedrijfsorganisatie. De Russische en Duitsche re
voluties begonnen daarmee; spontaan voelen de
arbeiders dat daar bij de bedrijven de kern is.
Een tweede eisch is ontbinding van leger en
vloot, dus anti-militairistische activiteit, elke re
volutie begint met muitende militairen. De staat
dient ontwapend om de revolutie te doen slagen.
Als de gewapende arbeiders leger en vloot ver-
laten, nemen zij de wapenen mee en hoeren ze
zich te concentreeren daar waar gewerkt wordt,
om burgerwachten en dergelijke te ontwapenen
en de bedrijven er tegen te verdedigen. Als de
revolutie zoo zegeviert ontstaat er geen nieuw
leger en vloot, maar blijven de arbeiders in de
bedrijven; de revolutie behoort zoo geweldloos
mogelijk te zijn, en als er geweld noodlg Is dan
dat niet als staatsslaven gepleegd doch als ge
wapende arbeiders, die hun bedrijven verdedi
gen. Vanuit de bedrijven, de kern der nieuwe
maatschappij, moet deze nieuwe maatschappij
dan opgebouwd. In bedrijf en dorp krijgt men de
bedrljfsraden en dorpsraden; er zal verdeellng
van arbeid zijn, maar letter producent Is gelijk
aan den ander; wij vragen dus de macht en vrij
heid en gelijkwaardigheid voor allen die deel
nemen aan de productie, en hem moet gegaran
deerd de vrijheid van zijn persoonlijkheid anders
vervallen we tot de atschuwelljkste Inquisitie,
Het la dwaasheid te beweren, dat Iemand de
waarheid zou hebben; wij propageeren alleen
wat wij als waarheid beschouwen. Wij willen
een socialisme staatloos, gezagloos, waarin de
arbeiders do bedrijven door gemeenschappelijk
overleg voeren, Internationaal zullen deze be
drijven zich dan verbinden, waardoor alles ge
baseerd zal zijn op federatieven grondslag,
Reeds thans hebben we dat bij de spoorwegen
op kapitalistische grondslag, evenals bij de pos
terijen. Alleen de grenzen dienen nog opgeheven,
we behouden de techniek. Niet de staat zal
meer de hoogste macht zijn, maar de federatie
van arbeldersbedrljven vormen de nieuwe ge
meenschap,
De distributie dient als volgt geregeld;: waar
van genoeg ia wordt gratis geleverd, de geld
handel wordt uitgeschakeld, gratis dus treinen en
brood, onderwijs; er vindt ’n ruil plaats van pro
ducten op grondslag bv, van de er aan bestede
arbeidsuren. Een distributie onmlddellljk van
producent naar consument met uitschakeling van
elke vrije dus parasitaire handel, Spr. wil niet
zeggen dat de toekomstmaatschappij zoo zal
zijn, maar hoe zij k a n zijn. Dit is een ideaal als
richtlijn voor ons streven: staat, grenzen, leger
en vloot opgeheven, de bedrijven in handen der
J arbeiders, en in zoodanig verband, dat men uit
kan schakelen alle geldhandel.
Spreker concludeert dat we In tijden van re
volutionnaire situatie moeten zijn aanvaarders
der revolutie, maar bewust, opdat wij de fouten
vermijden en geen speelbal der omstandigheden
worden, maar een socialistische maatschappij
verwerkelijkt worde, waarin wij steeds men-
schelijker zullen worden,
De heer Visser sloot met een woord van dank
tot den spreker.
af, een vergoeding zal worden betaald van f2.50 per jaar
voor elke bij de radlo-dostrlbutie-centrale aangesloten
abonné.
Kuipers heeft bij schrijven van zijn rechtskundigen raads
man van 20 November jl. het tot U gerichte bezwaarschrift
d.d. 31 October 1931, Ingetrokken. Op de daarin vervatte
beschouwingen behoeven wij derhalve hier niet in te gaan.
De heeren Spijkerman en Van der Wal en de firma Vol
kers hebben aan den Minister van Waterstaat verzocht de
te verleenen definitieve machtiging te stellen op naam van
den heer Kuipers alleen. Zij hebben ons bij schrijven van
30 December 1931 bericht er in mede te gaan, dat ook de
gemeentelijke vergunning wordt gesteld uitsluitend ten
name van den heer Kuipers.
Wij stellen U thans voor het volgende besluit te nemen:
De Raad der gemeente Sneek;
Gelezen het voorstel van Burgemeester en Wethouders
van 6 Januari 1932, no. 1.818(9);
BESLUIT:
met J. E. Kuipers te Sneek een overeenkomst aan te
gaan betreffende het plaatsen van steunpunten, het span
nen van draden en het leggen van kabels op, boven en
door de eigendommen der gemeente, zoowel die welke voor
de openbare dienst zijn bestemd als, voor zooveel noodig,
die welke in privaatrechtelijke zin aan haar toebehooren,
een en ander ten behoeve van de exploitatie van een radio-
distnbutie-centrale in de gemeente Sneek, zullende bij deze
overeenkomst in hoofdzaak de voorwaarden gelden welke
tot nu toe door Burgemeester en Wethouders zijn gesteld,
met deze wijziging, dat aan de gemeente, te rekenen van
1 Januari 1932 af, een vergoeding zal worden betaald, be
rekend naar f 2.50 per jaar, voor elke bij de radio-distri-
butie-centrale aangesloten abonné, wordende overigens de
nadere redactie, eventueel de noodige aanvullingen, der
voorwaarden aan Burgemeester en Wethouders overge
laten.
Z. h. s. wordt het voorstel van B. en W. aangenomen.
Punt XI. Voorstel van Burgemeester en Wethouders tot
aanwijzing van de takken van dienst voor welke een af
zonderlijke begrooting zal worden vastgesteld. (Bijlage 10;
dossierno. II 07.352.62).
Z. h. s. wordt het voorstel van B. en W. aangenomen.
Punt XII. Advies van Burgemeester en Wethouders op
het verzoek van het bestuur der Sneeker Zweminrichting
om over de in zes jaren terug te betalen kosten van het
uitbaggeren van het spoorkanaal geen rente te berekenen.
(Bijlage 11; dossierno. 1.813.113(12)).
B. en W. adviseeren:
Bij raadsbesluit van 21 December 1931, no. 11, werd
besloten aan het bestuur der Sneeker Zweminrichting
mede te deelen, dat de gemeente bereid is, de zorg op zich
te nemen voor het uitbaggeren van het spoorkanaal bij die
inrichting tot aan het einde van de Parkbuurt, onder voor
waarde, dat het bestuur in de te maken kosten onmiddellijk
f 1000.bijdraagt en het restant dezer kosten terugbetaalt
in ten hoogste zes termijnen elk van ten minste f 500.en
dat het bestuur over het nog niet terugbetaalde bedrag een
rente vergoedt van 4
Het bestuur van de zweminrichting verzoekt in verband
met dit besluit in het hierbij gevoegd adres, op de daarin
ontwikkelde gronden, de voorwaarde betreffende het be
rekenen van een jaarlijksche rente te schrappen.
Dit verzoek is voor ons aanleiding geweest tot het hou
den van een hernieuwde bespreking ten aanzien van deze
aangelegenheid met het bestuur der inrichting, waarbij
door dit bestuur zijn overgelegd een aantal financieele
gegevens, die U bij de stukken zult aantreffen.
Kennisneming van de financieele omstandigheden der
zweminrichting heeft bij ons de overtuiging gevestigd, dat
er inderdaad reden bestaat om van het ten behoeve van
deze inrichting aangewend kapitaal voor uitbaggering van
het spoorkanaal een rente te berekenen. Maar, gezien de
hiervoor bedoelde gegevens en in aanmerking nemende het
belang dat voor de gemeente betrokken is bij de aanwezig
heid van een goed Ingerichte zweminrichting, mag de te
vorderen rente naar ons oordeel niet hooger zijn dan 3
Wij adviseeren U het volgend besluit te nemen:
De Raad der gemeente Sneek;
Gelezen het adres van het Bestuur der Sneeker Zwem
inrichting te Sneek, d.d. 30 December 1931, houdende het
verzoek om voor de in zes jaren terug te betalen kosten
van het uitbaggeren van het Spoorkanaal geen rente te
berekenen;
Gelezen het advies van Burgemeester en Wethouders
van 6 Januari 1932, no. 1.813.113(12);
beurt aan de meisjes en jongens adspi-
ranten. Hierna volgde een heel mooi
nummertje, n.l. een alleraardigst dansje
van de oudste Pieter Jellen meisjes.
Het eigenlijke tumprogramma was
hiermede afgeloopen, en nu werd be
gonnen met de wedstrijden in'blokjes-
rapen, touwtrekken en stoelendansen.
De A. J. C. voerde de „Tooverfluit”
op, en afgaande op het uitbundig ge
lach en applaus uit de zaal, is dit num
mer vooral 'buitengewoon in de smaak
gevallen, vooral natuurlijk bjj de jonge
ren, die wat een schik hadden in de
beer, de kat, de politieagent en al die
anderen, die op het hooren van de
tooverfluit mee moesten zingen.
De heer "Berend Keulen gaf zangles
sen, hierin bestaande dat hij de geheelé
volgd door gemeenschappelijke zang,
begeleid door het N.A.S.B.-fluitclubje,
en dan is het woord aan den heer P.
v. d. Veen, Secretaris van de Sneeker
Besturen Bond om een kort openings
woord te spreken.
Spr. herinnert met enkele woorden
hoe de N.A.S.B. is ontstaan en wat
de redenen daartoe waren, en wijst op
de geweldige gloei van deze sportbond.
In *t slot komt hjj dan ook tot de con
clusie, dat de N.A.S.B. in een groote
behoefte blijkt? te vporzien. Hij vestigt
hierna de aandacht op de collecte, die
na afloop ten bate der stakende carton-
bewerkers en textielarbeiders gehoudén
zal ^worden, en wekt allen op om1 ,vol-
dig te zijn.
De turners en turnsters verlaten
hierna in een prettig marschtempo het
podium, en dan wordt met het uitge
breide programma begonnen.
Het zou ons te ver voeren oml alles
te releveeren, en dus volstaan wijl met
een korte opsomming van het gepres
teerde. De oudste Pieter Jellen traden
’t eerst op, gevolgd door de adspiran-
tien meisjes en jongens, waarna een
kleine pauze volgt om dezen op een
tractatie te vergasten. Maar inmiddels
stonden de kleinsten al weer gereed
om hun deel van het programma af te
werken, en dat hebben ze er kranig af
gebracht. Ze werden opgevolgd door
de grootere jongens die een partijtje
bok gingen springen, en dan is de
zaal zoo maar even een-twee-drie het
fleurige marschliedje „Wie wil met ons
mee naar buiten gaan” Jeerde, waarbij
hij eenige jeugdige N.A.S.B.’ertjes re-
cruteerde om te demonstreeren hoé
prettig je op dat liedje kunt marchee-
ren. 1
De middag werd besloten met een
keurig uitgevoerde Spaansche dans
door de oudere dames-leden. Begeleid
met tambourein-muziek en afwisselend
met fantastische kleuren belicht, gaf
de»e dans een heel mooie indruk die
dan ook een prachtig slot vormde van
een uitstekend geslaagde sportmiddag.
De collecte bracht f 18.847» op.
Door de politie zijn een vijftal
ongeveer J2 jarige jongens aangehou-
figuur. Als het particulier voorbereidend onderwijs nog goed-
kooper is, is dat omdat het personeel het voor nog minder
doet dan het gemeentepersoneel. Aan de bijzondere Jan van
Nassauschool was vroeger voor dit doel ook een lokaal ingericht
en dat is dus ook door gemeentegeld in stand gehouden; ook
dat bijzonder voorbereidend onderwijs drukte dus wat op de
belastingbetalers. In ieder geval als er door de gemeentekas be
taald wordt voor dit doel wordt dat betaald voor een uiterst
nuttige zaak.
De heer Boeijenga merkt den heer Maseland op dat hem
een klein weinigje bescheidenheid paste. De heer Maseland is
opgetreden met een program met punten en men eischte, dat
de andere partijen dit zouden onderschrijven; als ze het niet
deden kon men niet samenwerken. Wij hebben er toen op
gewezen, dat ook dit punt van de gelijkstelling van het voor
bereidend lager onderwijs heel wat geld zou kosten en dat de
heer Maseland in gebreke bleef middelen tot dekking aan te
wijzen. En op dat schrijven kregen we nooit antwoord. De
geschiedenis stelt ons in het gelijk; de heer Maseland heeft
getracht zijn program weg te moffelen en te verloochenen. De
crisis moge dan verscherpt zijn, wij hadden daarop toen al
gewezen en gezegd dat zijn program door die crisis onuitvoer
baar zou zijn. De heer Maseland bleef echter onderstellen dat
het wel uitvoerbaar was; en het was zijn plicht geweest in deze
situatie alvorens uitbreiding aan het openbaar voorbereidend
lager onderwijs te geven, zijn program uit te voeren in deze
zin dat dit bijzonder onderwijs ook zou profiteeren van deze
uitbreiding. De heer Maseland schijnt dit nu niet mogelijk te
achten voor dat bijzonder onderwijs en wil wel f 4000 voor het
openbaar voorbereidend onderwijs geven en misschien straks
nog vele duizenden voor dit onderwijs en zijn bijzonder voor
bereidend onderwijs in de steek laten. Zijn program is een
groote paskwil, en hij is niet in staat er iets van te verwezen
lijken.
De heer Maseland is weer verwonderd over de verwon
dering van den heer Blok. Het is een feit, dat nu op hooge
toon geëischt wordt, wat men, toen wij het vroegen, niet
wilde geven.
Spr. wil op de insinuaties aan zijn adres niet ingaan, omdat
hij bij de begrooting zijn standpunt volledig heeft uiteengezet en
men hem al verwijt wat hij in de toekomst zal doen, terwijl men
in gebreke blijft de beschuldigingen, in de pers geuit over wat
hij in het verleden deed, met bewijzen te staven. Spr. herinnert
aan het Godsoordeel der oude Germanen, waarbij de beschul
digde zijn onschuld had te bewijzen, niet de beschuldigers, zijn
schuld, een systeem dat ai lang zijn tijd gehad heeft, maar dat
men nu weer op spr. blijkt te willen toepassen. Maar spr. zal,
zoolang men niet bewijst de beschuldigingen die men uitte over
wat hij in het verleden deed,) niet ingaan op wat men hem voor
de toekomst nu al verwijt.
De Voorz. sluit de debatten.
Het voorstel van B. en W. komt in stemming en wordt met
96 st. aangenomen.
Tegen stemmen de leden Potma, Blok, Oppenhuizen, Boonstra,
Boeijenga en Dokkum; voor stemmen de leden Maseland, Hoek
stra, Zuiderbaan, De Groot, Smeding, Breeuwsma, Van der
Voet, Sijtema en Siemensma.
Punt X. Voorstel van Burgemeester en Wethouders tot
het verleenen van vergunning aan J. E. Kuipers tot het
plaatsen van steunpunten, het spannen van draden en het
leggen van kabels op, boven'en door gronden en wateren
der gemeente, ten behoeve van een radio-dlstributie-cen-
trale. (Bijlage 9; dossierno. 1.818(9)).
B. en W. adviseeren:
Bij beschikking van 30 Juli 1928 werd door den Dlrec-
teur-generaal der posterijen en telegrafie aan G. Spijker
man, L. van der Wal. J. E. Kuipers en de firma Johs. Vol
kers en Zoon alhier een voorloopige machtiging verleend
tot het aanleggen en expiolteeren van een radio-distributie-
centrale in deze gemeente, als bedoeld in artikel 3 der Tele
graaf- en telefoonwet 1904 (Staatsblad no. 7) In verband
met artikel 25 van het Radio-reglement 1930. In aansluiting
hiermede hebben wij. bij besluit van 12 Maart 1929 no. 19
aan de genoemde personen een van jaar tot jaar opzegbare
vergunning verleend tot het spannen van de benoodlgde
draden over gemeentegrond, het leggen van kabels door
de grachten en het plaatsen van steunpunten. De voor
waarden, waaronder deze vergunning is gegeven, bevinden
zich bij de dit voorstel vergezellende stukken. Wij achtten
ons tot het nemen van een besluit als het aangehaalde
gerechtigd, in de eerste plaats omdat de zaak een voor-
loopig karakter droeg en een meer definitieve regeling
eerst getroffen zou kunnen worden als de voorloopige
machtiging van den Directeur-generaal door een meer
duurzame zou zijn vervangen en In de tweede plaats omdat
in 1929 niet viel te voorzien, dat de radlo-distributle-cen-
trale een omvang zou nemen als welke achteraf is ge
bleken het geval te zijn.
Nu de „voorloopige machtiging'’ binnenkort zal worden
vervangen door een welke, naar ons is medegedeeld, zal
gelden voor een tijdperk van vijf jaar en nu bovendien in
slechts enkele jaren de exploitatie een zoodanige omvang
heeft genomen, dat de voor haar verdere uitvoering noodige
gemeentelijke medewerking niet meer geacht kan worden
binnen de kring van onze competentie te liggen, achten
wij het treffen van een meer duurzame regeling ook van
de zijde der gemeente, gewenscht.
Wij hebben, om de weg hiervoor vrij te maken, bij schrij
ven van 30 September jl. aan J. E. Kuipers, als fettelijke
uitvoerder der verleende machtiging en vergunning, de
verleende gemeentelijke concessie met Ingang van 1 Januari
1932 opgezegd. Bij schrijven van 19 October d.a.v. is een
zelfde mededeellng gedaan aan G. Spijkerman, L. van der
Wal, en de firma Joh.Volkers en Zoon.
De daarna met den heer Kuipers gevoerde onderhande-
llngen hebben tot de volgende resultaten geleld:
1. Aan Kuipers wordt een vergunning gegeven, ingaande
1 Januari 1932 voor de tijd van vijf jaar of zooveel korter
als de machtiging volgens artikel 3 der Telegraaf en tele
foonwet 1904 (Staatsblad no. 7) In verband met artikel 25
van het Radio-reglement 1930, zal loopen.
2. Deze vergunning zal betreffen zoowel de voor de open
bare dienst bestemde eigendommen der gemeente als die
welke privaatrechtelijk in haar bezit zijn.
3. Aan de vergunning zullen in hoofdzaak de thans gel
dende voorwaarden worden verbonden, met deze wijziging
echter, dat aan de gemeente, te rekenen van 1 Januari 1932
de indruk kan ontkomen, dat dit, op nu geheel andere leest ge
schoeide onderwijs, voor bepaalde groepen ingezetenen ook in
vergelijking met hun inkomen wel een grooter offer waard moet
zijn dan de thans geldende heffing, zoodat B. en W. in deze
voorstellen zullen overwegen.
De heer Maseland is over de motiveering van den heer
Blok verwonderd om dezelfde reden als de heer Breeuwsma
Toen het vorig college een regeling kreeg te ontwerpen voor
het bijzonder voorbereidend lager onderwijsi, wilde men niet
aan de gelijkstelling; bij de begrooting wilde men de gelijk
stelling in ie zin, dat niemand iets zou krijgen, terwijl men
nu het roer omgooit en financieele gelijkstelling vraagt. Als men
in de vorige 4-jarige periode gelijkstelling wilde, waarom dan
bij de begrooting de poging tot verkleining van het subsidie
en waarom toen niet de poging gewaagd tot inkrimping van het
openbaar onderwijs, terwijl men nu weer financieele gelijkstel
ling eischt In dit voorstel van B. en W. zit geen principieele
bevoordeeling van het openbaar voorbereidend lager onderwijs;
hier wordt voortgegaan in de richting door het vorig D. B. ge-
sanctionneerd. Het openbaar voorbereidend lager onderwijs kan
nu niet alle belangstellenden helpen en nu doen B. en W. een
poging en een zeer bescheidene, tegemoet te komen aan die
wenschen. Zij trekken de consekwentie uit het feit, dat dit onder
wijs hier bestaat en dus aan redelijke eischen moet voldoen.
Spr. ziet absoluut geen afwijking van eenige gevolgde lijn. Als
men ditzelfde voor het bijzonder onderwijs inwilligt, zou men
die lijn verlaten. Spr. wil wel zeggen dat zijn fractie dit laatste
gaarne zou zien, maar we hebben rekening te houden met de
financieele toestand en in ons manifest hebben we onze deside
rata nadrukkelijk afhankelijk gemaakt van de financieele toe
stand. Spr. ziet geen inconsekwentie wanneer wij den heer Blok
verwijzen naar de eenmaal bestaande regeling. Als er een adres
inkomt zullen wij handelen naar de omstandigheden, zooals die
ontstaan door de oogenblikkelijke financieele toestand.
De heer Blok heeft trachten duidelijk te maken wat onbe
grijpelijk was voor den heer Breeuwsma en anderzijds moet hij
de verwondering van den heer Maseland tot normale proporties
terug brengen. De toestand hier was, dat de gemeente onver
plicht een bewaarschool hield en gedurig is van de rechterzijde
gepoogd dat onderwijs zoo zuinig mogelijk te behartigen en ge
tracht dit onderwijs langs particuliere weg te doen geschieden.
Die poging is niet gelukt; de meerderheid was er niet voor. Het
was ook zoo veel gemakkelijker dat het uit de gemeentekas be
taald werdl Men kon echter wel goedkooper onderwijs geven
wanneer het niet uit de openbare kas bestreden werd. Er kwam
toen een adres der R.-K., waarin dit billijkheidsmotief zat dat
waar alle burgers gelijk zijn en meebetalen voor dit onderwijs,
er ook iets moest gedaan voor het bijzonder onderwijs. Maar
het ging niet gemakkelijk, we hebben er lang over gedacht en
trouwens wat gegeven werd was zeer gering in vergelijking met
de kosten, terwijl alle richtingen toch evenveel recht hadden.
Tenslotte hakte men de knoop door en gaf f25 per leerling.
Dat kan dus geen reden tot verwondering zijn, dat was integen
deel heel normaal. En waar heel goed particulier onderwijs
mogelijk blijkt tegen minder kosten, zeggen wij: 'laten de par
ticulieren dat dan zelf doen, temeer daar de gemeente-financiën
zoo deplorabel zijn, getuige ook het feit, dat B. en W. geen ant
woord geven op de vraag of men de consekwentie van het
voorstel aanvaardt. Voert men de financieele gelijkstelling door,
dan kan men, als in Utrecht, straks de geheele zaak wel aan
kant zetten, want het zal zooveel vergen, dat men moet zeg
gen: „Nu kan het niet meer”. En daarom is het beter nu gelei
delijk op bezuiniging aan te sturen, anders komt later een te
groote schok. De gelijkstelling bestaat hier nu op geen stukken
na en nu ligt het voor de hand, waar de burgers voor de pu
blieke kas gelijk zijn, dat als men dit voorstel wel wil, men
consekwent moet zijn en als andere burgers ditzelfde vragen,
dit ook moet toestaan; anders zou men zeer partijdig zijn en
één groep boven de andere bevoorrechten. Nolens volens is het
andlers geworden dan voor 75 jaar en hier is dat nog maar
2 jaar zoo en dan nog maar in geringe mate. Is er op de school
aan de Koemarkt wel zoodanige vermeerdering van leerlingem
dat men er niet meer kan plaatsen? Er is zelfs een adressant
bij van het Kleinzand en een van Molen de Henl A'la men eens
een overzicht kreeg welke leerlingen naar de Koemarkt kunnen,
dan la het mogelijk dat blijkt dat dit lokaal niet noodig is.
Spr. heeft niet bedoeld dat deze f4000 telken jare zouden
terugkeeren, maar dat deze drukken op de begrooting 1932,
wat onverantwoordelijk ia, temeer waar de burgerij zelf kan
zorgen voor dit onderwijs en men er dan ook meer ambitie voor
zal hebben, omdat men het zelf inrichtte.
De heer De Groot dacht dat de bijlage voor zich zelf
sprak, maar het debat krijgt door den heer Blok geen aangename
klank, Spr, kan zich voorstellen dat men principieel er tegen
la dat dit openbaar voorbereidend lager onderwijs wordt ge
geven, maar dat de heer Blok zoo de groote trom zou roeren
had spr. niet verwacht. Er was ook een adres van het Sperkhem;
daar Is In 7 jaar een heele stad bijgekomen en ten opzichte
van het gewoon lager onderwijs werd daar rekening mee ge
houden, maar ten opzichte van het voorbereidend onderwijs,
waarnaar veel vraag was door de nieuwe methode, niet. De
menschen hadden geen gelegenheid de kinderen naar de Koe
markt te brengen. Vroeger was het bij dit onderwijs hier echt
een bewaar school, de kinderen werden er bewaard, drie
uur lang; dat zijn enorm süechte toestanden geweest; nu is die
toestand grondig verbeterd. Dat voorbereidend onderwijs is nu
een lust voor de kinderen en de ouders. Wie, zooals spr., als
lid der oudercommissie dat onderwijs in het Sperkhem zag, zal
toegeven dat daar de kinderen wat leeren, zelfs ook al een begin
van christelijke en maatschappelijke deugden. Dit heeft tenge
volge dat er een belangrijke vraag naar dit onderwijs is ont
staan, terwijl de plaats aan de Koemarkt een geweldig bezwaar
was, wat het vorig college ook inzag, zoodat het lokaal in t
Sperkhem er kwam. Daardoor fs de belangstelling zoo toege-
nomen, dat er daar nu nog 25 kinderen moesten worden afge
wezen. Daarom richtte de oudercommissie zich tot de gemeente
om bijbouw van een lokaal in het Sperkhem, doch spr. is met
B. en W. van oordeel, dat in verband met de financieele toe
stand dat nu niet kan, wat spr. grondig spijt. Anders staat het
met de toestand op de Steenklip, waar tot nog toe niets was,
zoodat men daar naar de binnenstad moest, wat evenveel be-
zwaar opkvtrde als voor de menschen in het Sperkhem. En
nu gebeurt hetzelfde wat het vorig D. B. ook deed, het tegen
woordig college wil met zeer weinig kosten velen doen profi
teeren van dit onderwijs, en spr. is blij, dat ondanks het feit,
dat de gespannen verhouding in de begrooting tegen hen zou
worden uitgespeeld, B. en W. met dit voorstel komen; daar
voor hulde. Als er ooit goedkoop onderwijs gegeven wordt,
dan is het dit, dat zeer zuinig is met aanschaffing van leermid
delen, maar ook met de salarieering. Die is zoo laag, dat deze
de toets der vergelijking met elders niet kan doorstaan. In
Leeuwarden zijn de salarissen naar spr. meent de helft hooger;
ook bij andere plaatsen vergeleken slaat Sneek zeker een pover
Sportmiddag van de i
N. A. S. D.
De afdeeling Sneek van de Neder-
landache Arbeiders Sport Bond hield
Zondagmiddag in „de Harmonie" een
feestelijke sportmiddag voor de Jonge
Pieter Jellen met medewerking vaïl de
adspirant jongens en meisjes, een groep
A. J. C.'ers en eenige oudere damles-
ledon.
Om 3 uur ongeveer werd met de
vlaggen voorop, afgemarcheerd en
evenals altijd trof ons ook nu weer de
fleurige aanblik daarvan. Op ’t podium
aangekomen werd allereerst de gebrul- gende week Zondag bij de gewone jaar-
kelyke vlaggengnoet gebracht, ge- 1’“
V
