Officieel Orgaan
der Gemeente Sneek
Ma»
PEEK CLOPPENBURG
fierste Blad. ITO AVE: MMÏ Co.
Dit No. bestaat uit 3 bladen.
48e Jaargang
Saterdag 16 April 1632.
No. 37
OFFICIEEL GEDEELTE.
NIEUWSTIJDINGEN.
ROOD... 40
CGSMA
per ft pond
I
1
I
889
en
Dinsdagste Woudseed, Heeg, Nijezijl, Fotegare, Nijland, Oppenhuizen, Uitwellingerga, Oudega (W.),
IJsbrechlum, Wolsum, Harich, Hemelum, Bakhuizen, Nijemirdum, Sondel, Sloten, Tjerkgaast, Spannen
burg, Poppingawier, Wan», Ranwerd
Controle op de oplaag toegestaan.
De NIEUWE SNEEKER COURANT is een abonnementsorgaan, verschijnt Dinsdags en Vrijdags. Abonnementsprijs in de stad f 2J>0, naar buiten fr. per post f3.60. De SNEEKER COURANT is een Advertentieblad
wordt gratis bezorgd bij allen die te Sneek geen abormé zijn op de Nieuwe Sneeker Courant en bovendien huis-aan-huis verspreid:
V r ij d a g s te Hommerts, Jutrijp, Tims, Goënga, Gfarw, Sijbrandaburen, Offingawier, Teraool, Abbega,
Oosthem, Deersum, Scharnegoutum, Roodhuis, Gaastmeer, Balk, Stavoren, Wyckel, Langweer, Boaum.
De heer R o o r d a betoogde dat de revo-
lutionnaire strijd niet gemakkelijk maar
•aupers getrapt wor-
hun duidelijk te ma-
Brandstichting.
De advocaat-generaal bij het gerechtshof
te Leeuwarden heeft gisteren bevestiging
gevraagd van het vonnis van de rechtbank
te Assen, waarbij A. van der H., 35 jaar,
landbouwer te Eenerveld (gemeente Norg),
thans gedetineerd, werd veroordeeld tot 1%
jaar gevangenisstraf met aftrek van de
voorlopige hechtenis wegens brandstich
ting in een bij hem in huur zijnde boerderij,
welke in vlammen is opgegaan.
Hoenderfokkerij afgebrand.
NIJEGA (H.O.N.), 14 April. De hoender
fokkerij van den heer J. Hollinga alhier is
hedennacht afgebrand. Ongeveer 250 kip
pen en eenige honderden kuikens zijn daar
bij omgekomen. Voor oorzaak wordt aan de
kunstmoeders gedacht.
Alles was verzekerd bij de onderlinge
brandwaarborgmaatschappij „De Zuidwest
hoek” te Koudum. L. Ct.
<3EiL....3Oa
N..83
£ft (^vedkovfie ^Tabak f
gevestigd. Als de arbeidersklasse niet meer
luistert naar de reformistische praatjes zal
een begin kunnen gemaakt met de vestiging
der soc. maatschappij. In Amerika zijn 10
millioen werklooccn, 2000 banken gespron
gen, steden als Chicago in handen van ban-
dietén; dat zijn geen toestanden door com
munisten veroorzaakt maar door ’t kapita
lisme, en zie dan naar die andere zijde, naar
Rusland, waar onder het Czarisme afschu
welijke ellende heerschte, dat nog ellende
leed 5 jaar geleden en waar sedert dien,
dank zij het 5-jarenplan het socialisme ver
wezenlijkt wordt. New York of Moskou? De
wereld mag geen 2 aangezichten hebben,
zooals Barbusse zegt, en zij zal dit niet als
gij ook hier in Sneek meewerkt met de com
munisten.
REKENING WONINGBEDRIJF 1931.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van SNEEK maken bekend dat ter secreta
rie dier gemeente gedurende 14 dagen van
heden af voor een ieder ter lezing wordt
nedergelegd en in afschrift tegen betaling
der kosten algemeen verkrijgbaar gesteld de
aan de raad aangeboden rekening van het
woningbedrijf over 1931.
SNEEK, 16 April 1932.
toch wat moeten merken; en waar de refor
misten de macht hebben of gehad hebben is
niets bereikt noch in Engeland (Macdonald)
noch in' Duitschland, waar de s.d.a.p in
1919 zelfs de absolute macht had. Het refor
misme is dus bankroet, nadat het in 1914
de steun der regeeringen voor de oorlog is
geweest; wat te verwachten was, daar de
s.-d. de arbeiders politiek geen andere op
voeding hadden gegeven, een revolutionnaire
opvoeding had tot ander resultaat geleid.
In Rusland is het anders gegaan; daar
waren de arbeiders niet reformistisch op
gevoed, de s.-d. partij daar was in 1905 ge
splitst in bolsjewiki en mensjewiki. In 1907
had het s.-d. congres te Stuttgart bij reso
lutie er op aangedrongen dat bij het uitbre
ken van oorlog de volken revolutie dienden
te maken. Welnu alleen de Russen hebben
dat gedaan, zooals Troelstra in zijn gedenk
schriften erkent. De andere volken hebben
het als gevolg van hun reformistische op- noodzakelijk is. "Verzet tegen het kapitalisme
voeding niet gedaan.
Het geweldsstandpunt der communisten
valt mee. Het waren immers de bolsjewiki
die zich tegen het bruutste geweld nl. dat
van den oorlog verzetten; het was Karl
Liebknecht, die in 1914 als Duitsch rijks-
daglid de massa opriep tot de revolutie te
gen den oorlog, terwijl de andere 110 Duit-
sche soc.-dem. rijksdagleden zich schaarden
aan de zijde van de bourgeoisie en van den
oorlog, en deze Karl Liebknecht kwam tot
ons en was een der oprichters van de derde
internationale.
De weg der communisten is ook geen ge
makkelijke, de revolutionnaire strijd zal of
fers vragen. Ook hier voelt men dat, spr.
denkt aan wat in de werkverschaffingen te
Hoornsterzwaag voorviel. Maar we meenen
dat die weg niet zooveel offers zal vragen
als het kapitalisme thans dagelijks maakt.
Wij voelen dat de nieuwe oorlog geweldige
offers zal vragen en deze kan alleen ge
keerd door de bolsjewistische weg te be
wandelen, die veel minder offers zal vragen
om te overwinnen. Zal men wachten met zijn
verzet tot het kapitalisme weer opgekale
faterd is om dan weer wat sociale verbete
ring te eischen? Neen, zegt spr., het kapi
talisme is nu zwak er moet nu gepoogd het
er onder te krijgen en de soc. maatschappij
In de Bioscoop bij de Waag een
groote film van Pabst, nl.: „Kamerad-
schaft”., een film met een „volkenverzoe-
nende” strekking: Duitsche mijnwerkers die
verongelukte Fransche te hulp snellen.
In 1906 had te Courrières, aan de Fransch-
Duitsche grens, een ernstig mijnongeluk
plaats, dat ruim duizend Fransche arbeiders
het leven kostte. Om nog te redden, wat te
redden viel, kwamen Duitsche mijnwerkers
de grens over en daalden onverschrokken
in de mijn af.
Deze daad heeft Karl Otten als onder
werp voor zijn scenario gekozen. Alleen is
door deze de tijd van de handeling verplaatst
na de oorlog, waardoor de houding van de
Duitsche arbeiders natuurlijk veel scherper
belicht kon worden.
In de weergave van deze mijnramp is
werkelijk iets groots bereikt. Als plots de
mijnbrand uitbreekt en een donkere rook
kolom uit de schacht donker tegen de hemel
opwolkt, dan beleven we in eenige trekken
de voortdurende angst van hen die thuis
blijven en nu allen door de straten voort
hollen naar de mijn.
Fijn getroffen massa-regie, dat uit de
ramen duiken der gezichten, een blik van
begrijpenen het volgende oogenblik
heeft men zich reeds bij de vlug oploopende
drom van vrouwen, kinderen en grijsaards
gevoegd.
ken dat zij met de arbeiders het eenheids
front hebben te vormen als in Rusland; de
hamer voor de arbeider, de sikkel voor de
boer, vereenigd in de Sovjetster! Een zesde
deel van de wereld kent geen crisis, geen
werkloosheid; daar zijn allen verzekerd van
hun bestaan en is de grondslag voor het
socialisme gelegd. Hier de zinkende, daar
de rijzende wereld.
Het reformisme heeft de revolutionnaire
golf in dienst van het kapitalisme gebracht;
in Rusland hebben in 1905 de bolsjewiki hun
aparte groep gevormd in de tweede inter
nationale, toen hebben we ook de oppositie
gekregen in de Hollandsche s.d.a.p., die ein
digde met de royeering in 1909 der oppo
sitie, die er op wees dat de reformistische
taktiek er toe zou leiden dat het volk ge
dwee een oorlog, zou aanvaarden, wat in
1914 letterlijk uitkwam. In 1917 kwam na
de revolutie in Rusland de derde Internatio
nale tot stand tegenover het reformisme.
Thans is in Haarlem weer een splitsing ge
komen in de s.d.a.p, de linkschen blijken nu
alle respect voor Rusland te hebben, maar
de 3e internationale willen zij toch bestrij
den; spr. meent dat als het de linkschen
ernst is de strijd tegen het kapitalisme en
zijn handlangers te voeren, zij thuis hooren
bij de kameraden die in 1909 uit de S.D.A.P.
werden gestooten, nl. bij de communisten.
Tot de aanhangers van Bakoenine en Do-
mela Nieuwenhuis zegt spr., dat Bakoenine
in 1871 tijdens de commune erkende dat de
socialisten voorloopig autoritair moesten
optreden om de commune te verdedigen, en
Domela Nieuwenhuis verkoos de burger
oorlog boven de oorlog der naties. Als hier
Ruysch meewerkt de oorlog te voeren tegen
onze Chineesche kameraden en de Volken
bond de nieuwe wereldoorlog ontketent,
meent spr. dat ieders plicht is het revolu
tionnaire eenheidsfront over de heele wereld
te versterken. De misdaad der Fransche
bourgeoisie tijdens de commune is deze win
ter herhaald te Shanghai, waar weer dui
zenden revolutionnairen zijn neergeschoten.
Spr. betoogt dat het de bedoeling van de
Volkenbond is eerst de Chineesche Sovjets
er onder te brengen om dan de Russische
Sovjets aan te pakken, die de kapitalisten
een doorn in het oog zijn. Daartegen roept
spr. de geheele arbeidersbeweging op.
Met de wensch, dat de kameraden een
afdeeling hier zouden vormen van de we
reldbeweging die revolutionnair is, en vrij
en onafhankelijk het voor alle onderdrukten
en onderdrukte volkeren opneemt, eindigde
spr.
Er was eenig debat, dat uitvoerig werd
beantwoord door beide sprekers.
Tot onderwijzer in de lichamelijke op
voeding aan de school voor christelijk na
tionaal onderwijs te Terband is benoemd de
heer A. Brouwer alhier.
Aan de Leidsche universiteit is ge
slaagd voor het voorbereidend kerkelijk
examen de heer S. Zeilstra, van Sneek.
Gistermorgen ontvingen we bericht van
het overlijden van dr. J. Th. de Visser, mi
nister van Staat, oud-minister van onder
wijs, kunsten en wetenschappen.
Dr. de Visser werd eenige dagen geleden
in het Roode Kruis Ziekenhuis te Den Haag
opgenomen tot het ondergaan van een ope
ratie. Zijn toestand was daarna zeer bevre
digend en zelfs Woensdagavond deed niets
vermoeden dat het einde zoo nabij zou zijn.
Tijdens de slaap is dr. De Visser dien
nacht heengegaan.
Deze groote vaderlander werd 9 Febr.
1857 te Utrecht geboren. Hij promoveerde
in 1880 aldaar tot doctor in de theologie en
werd ook candidaat in de rechtswetenschap.
Predikant was hij achtereenvolgens te Leus
den, Almelo, Rotterdam en Amsterdam.
Van 1897 tot 1918 was hij lid van de
Tweede Kamer, van 19181925 minister
van onderwijs, kunsten en wetenschappen
en daarna weder lid van het parlement,
tevens leider van de Chr. Hist. Tweede Ka
merfractie tot 1929, toen hij aftrad.
Dr. de Visser was een vaderlander van
erkende bekwaamheid, iemand die ondanks
het feit dat een groot deel van zijn levens
taak op het politieke gebied lag, geen „par-
tij”-man was, maar van wiens persoon een
synthetische kracht uitging. Een kanselrede
naar van zeer bijzondere gaven is hij ge
weest, naar wiens woord, zelfs toen de jaren
klommen, met groote aandacht werd ge
luisterd.
Dan het samenstroomen voor het ijzeren
hek, het opdringen, de eerste ambulance-
auto’s
Ook bij de Duitschers heeft men het on-
heilsteeken aan de anders zoo zonnige hemel
bespeurd.
Zullen zij helpen? De stemmingen zijn
verdeeld. Ruhrbezetting, klinkt het hier,
maar vlak er op herinnert een ander er aan
hoe tóch ook die daar vrouwen en kinderen
hebben.
Tenslotte wordt de reddingsbrigade ge
vormd en ondanks de Fransche douane gaaf
het in auto’s de grens over.
En zoo wordt deze film tot een grootsche
oproep tot volkenverbroedering, zoowel als
ze is een machtige documentaire van de
„Mijn”.
Pabst, die in de rij van de wereldver
maarde regisseurs vooraan staat, heeft ook
met dit werk uit cinematografisch oogpunt
zijn naam eer aangedaan. In het bijzonder
'heeft hij het geluid subliem weten te ge
bruiken, waardoor vele gedeelten nog krach
tiger geaccentueerd konden worden.
Vereeniging tot Ziekenverpleging.
Deze ver. hield Vrijdag jl. een algemeene
ledenvergadering in Amicitia onder presi
dium van den heer S. v. d. Meulen Sr.
De secretaris, dr. Ament, bracht daar het
jaarverslag uit waaraan het volgende is
ontleend. De zusters K. v. d. Meulen en S.
Boomgaard hebben weder tot tevredenheid
van het bestuur haar taak goed en met ijver
vervuld. Ook de concierge D. de Jong, wien
de uitgifte van het materiaal bleef opgedra
gen, heeft deze taak weer nauwgezet be
hartigd. Het is te betreuren dat het publiek
door nalatigheid bij het inleveren van het
materiaal een nauwlettend toezicht daarop
noodig maakt. Het verslag herinnert daarna
aan het in gebruik nemen van het nieuwe
wijkgebouw. Bij de opening daarvan is in
dit blad reeds melding gemaakt van de re
denen waarom het nieuwe gebouw werd be
trokken.
De geldmiddelen der ver. eischen voort
durend zorg en overleg, de ontvangsten zijn
in verband met de noodige uitgaven niet te
ruim. Aan contributies is f3958.50 ontvan
gen, kleinere giften f75, terwijl met dank
baarheid gewag wordt gemaakt van een
legaat van f 1000 van mevrouw wed. IJ.
Krull.
Aan salarissen werd uitgegeven f4351.88,
voor verplegingsartikelen f 142.66; de totale
exploitatie-uitgaven waren f 18.86 hooger
dan de inkomsten, zoodat, had de vereeni-
ging geen andere bronnen van inkomsten
gevormd, zij haar taak zou moeten inkrim
pen. Subsidies ontvangt zij niet, wel f500
voor dagelijks verleende hulp aan de ver
pleegden en (bedeelden van het Burgerlijk
Armbestuur.
Het verslag werd met dankbetuiging aan
den secretaris goedgekeurd.
Daar de voorzitter de heer v. d. Meulen
wegens gevorderde leeftijd de wensch te
kennen gegeven had af te treden als be
stuurslid, werd in zijn plaats tot bestuurs
lid gekozen de heer S. H. v. d. Meulen. Het
bestuur zal de functies nader verdeelen.
Aanwezig aan ’t bureau van politie, Mar-
tiniplein, en aldaar te bevragen op alle
werkdagen tusschen ll’/j en 12’/2 uur de na
volgende voorwerpen als gevonden gedepo
neerd op 13 en 14 April 1932: beursje met
inhoud.
Aanwezig en te bevragen bij de navolgen
de ingezetenen, onderstaande voorwerpen,
als gevonden aangegeven op 13 en 14 April
1932: kinderkruiwagentje, G. Bakker, Van
der Heijbuurt 5; dameshandschoen, W. Fa
ber, Boschdwarsstraat 4; heerenrijwiel,
Feenstra, Singel 7; broeken, J. Kramer,
Stationsstraat 10.
Communistische partij Holland.
In de groote zaal van Amicitia hield bo
vengenoemde partij Woensdagavond een
openbare vergadering.
De heer G. Roorda van Tijnje sprak over
„De strijd der arbeiders tegen werkloos
heid enz.”, de heer Jac. de Rook van Lem
mer over „Reformisme of Bolsjewisme”.
De heer De Rook opent en constateert dat
de groote revolutionnaire socialisten deze
geweldige tijd hebben voorzien (Marx)het
tijdperk is aangebroken van de laatste étap
pe van het kapitalisme, dat gedoemd is ten
onder te gaan binnen langeren of korteren
tijd. Hoe komen wij nu naar een socialisti
sche maatschappij, waarin niet om de winst
maar voor de behoefte wordt geproduceerd?
Dat van de kapitalistische maatschappij
niets meer te verwachten is, daarover zijn
arbeiders van alle richting en gezindte ’t wel
eens, het misverstand tusschen de arbeiders
komt pas als de keus van de weg naar de
nieuwe maatschappij moet gedaan. Het re
formisme zal ook langs de parlementaire
weg de nieuwe maatschappij niet kunnen
bereiken; kon dat, dan zouden we daarvan
De A m i c 11 i a-B i o s c o o p brengt
thans een groote film naar een boeiende
roman van Bromfield nl. „24 uur uit het
leven van een vrouw”. Een film die in New
York speelt en waarin alle sensaties van
een menschenleeftijd zijn samengepakt
spannend van begin tot eind.
met zijn werkloosheidellende, crises en oor
logsgevaar is plicht van iedere mensch. In
de negentiger jaren heeft kameraad Pout-
sma hier in Sneek en elders in Friesland zijn
revolutionnaire plicht gedaan en de klasse-
justitie heeft er hem jaar gevangenis
straf voor gegeven, dezelfde justitie, die de
socialistische gebroeders Hogerhuis op een
valsche beschuldiging veroordeelde en nu 15
arbeiders uit de werkverschaffing veroor
deelde. In de negentiger jaren heeft Pieter
Jelles, Poutsma verdedigd met een gloeien
de rede. Spr. vertelt dan hoe de zaak zich
te Hoornsterzwaag toedroeg en van ’t leven
der kleine boeren die èn hun bedrijf ver
zorgen èn in de werkverschaffing werken
en betoogt dat hier een moderne slavernij
is, waartegen de arbeidersklasse zich met
alle kracht dient te verzetten. Toen in ’90
verdedigde Pieter Jelles Poutsma, nu roept
Het Volk de werkloozen in de werkverschaf
fing op zich te verzetten tegen de commu
nisten! Het communistisch manifest van
1848 citeerend, zegt spr. dat de s.d.a.p zich
thans aan de zijde van het behoud heeft ge
schaard.
Wij moeten er ons wel van bewust zijn
dat de kleine boeren en hypotheekboertjes
in deze tijd naar de p;
den en het is onze taak
INGEZONDEN
A;
X
Regelprijs 9 eent. Abonnementen belangrijke kortl^
i-
NIEUWE SNEEKER COURANT
annex SNEEKER COURANT (75e Jaargang)
f
Dr. J. Th. de Visser, f
QBSQaösn Wxiwapen.
Bloscoopnleuws.
1
SG/.':
Draagt ons Colbert Costuum
„FLORENCE”
«eer elegant voor Joogelul
