Officieel Orgaan
der Gemeente Sneek
lil
dB
Uitgave RIEZEBRINK Co.
Eerste Blad
No. 68
Woensdag 25 Mei 1932
Dit No. bestaat uit 2 bladen.
Herijk van Maten en Gewichten.
4Se Jaargang
fjji
OFFICIEEL GEDEELTE.
A
B. MM M
j-"--
--- -4 s
Alle Advertentie» worden in belde bladen
Regelprljs 9 eent« Abonnementen belangrijke korting
opgenomen.
van
en
I
één der letters:
n.m.
I
Replieken.
®f|S
1
-
Dinsdags te Woudsend, Heeg, Nijezijl, Folsgare, Nijland, Oppenhurzen, Uitwellingerga, Oudega (W.),
IJsbrechtum, Wolsum, Harich, Hemelum, Bakhuizen, Nijemirdum, Sondel, Sloten, Tjerkgaast, Spannen
burg, Poppingawier, Warns, Rauwerd
Controle op de oplaag toegestaan.
op
op
op
op
op
op
op
Mr. T ij s m a hoorde met genoegen naar het
enthousiaste getuigen van ds. Buskes, doch het
log ah<
nooit mu
dat we leven in een tijd els deze met zijn vele
dwalingen, maar als hij uit debatteeren gaat,
gaat hij niet met bewogenheid maar met argu
menten.
De consekwentie waartoe Kerk en Vrede leidt
is een uiterst gevaarlijke, afwijsbaar voor ieder
een, die niet voor 100 overtuigd is dat Kerk
en Vrede de waarheid heeft. Ten slotte raadt
spr. ds. Buskes aan, als hij eens weer debat
teeren gaat, dit eens te doen met ds. De Vos,
dan zal hij zien hoe groot verschil er bestaat
tusschen de leden van Kerk en Vrede.
A en B
D, E en O
F en H
C, I, J en K
L, M, N en R
O, P, Q en S
V
W
T, U, X, IJ en Z
7
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
SNEEK,
herinneren er aan
dat dit jaar voor de herijk der maten
gewichten zitting zal worden gehouden in het
Gerechtsgebouw aan de Marktstraat no. 27
aldaar op 27 en 30 Mei, en op 1, 2, 3, 6, 8, 9,
I:::"'M-
tó lil
De NIEUWE SNEEKER COURANT is een abonnementsorgaan, verschijnt Dinsdags en Vrijdags. Abonnementsprijs in de stad f 2.50, naar buiten fr. per post 3.60. De SNEEKER COURANT is een Advertentieblad
en wordt gratis bezorgd bij allen die te Sneek geen abonné zijn op de Nieuwe Sneeker Courant en bovendien huis-aan-huis verspreid:
Vrijdagste Hommerts, Jutrijp, Tims, Goënga, Gauw, Sijbrandaburen, Offingawier, Terzool, Abbega,
Oosthem, Deersum, Scharnegoutum, Roodhuis, Gaastmeer, Balk, Stavoren, Wyckel, Langweer, Bozum.
Ds. Buskes zegt dat Kerk en Vrede geen
band heeft met de officieele kerken, doch dat
zij wel degelijk een is met de kerk van Jezus
Christus, zij rekent zich tot de voorposten er
van.
Spr. gelooft inderdaad dat er een groot ge
vaar |voor oorlog is; er is nog een grooter ge
vaar: het zal hier als in Rusland gaan, als we
ons niet bekeeren. Ons volk moge wars zijn van
militairisme, maar bij het begrip vaderlandsliefde
denken we nog bijna altijd aan militairen, loop
graven enz. Zeker, onze tijd is een vulkaan,
maar daarom wil spr. ook de bewogenheid om
de ontzaglijke nood te bereiken. Ook Jezus
Christus sprak met bewogenheid. Als het niet
anders wordt komt er stellig weer oorlog.
Stel dat het waar is dat Nederland door de
mobilisatie buiten de oorlog bleef, dan is daar
mee n'iets beweerd tegen wat Kerk en Vrede wil.
Ook spr. wil niets liever dan dat zijn vaderland
onafhankelijk blijft, maar als het moet liever met
heel Nederland er onder dan niet in de weg van
God ’n gespaard huis in ’n brandende straat. Spr.
heeft inderdaad vrijstelling van de dienstplicht
gevraagd, het was in de tijd dat hij op hetzelfde
s:andpunt stond als mr. Tijsma nu. Spr. kent al
d e argumenten, hij is er in opgegroeid, maar
ren mag, ja moet soms van meening verande-
r n. Het gaat ook ten slotte niet om de vraag
of spr. een waarachtig Calvinist is maar wel
of hij waarachtig Christen wil trachten te zijn.
De heer Tijsma noemt het standpunt van Kerk
en Vrede ontzaglijk gevaarlijk als het niet voor
de volle 100 als Gods Woord vaststaat, maar
Debat Mr. TijsmaD3. Buskes.
Vrijdagavond had in het Gebouw voor Chr.
Belangen het debat tusschen ds. J. J. Buskes
van Oosterend op Texel en mr. J. W. Tijsma uit
Leeuwarden plaats over „het Ontwapenings-
vraagstuk”. De heer H. M. Martens presideerde.
De zaal was geheel bezet toen de voorzitter allen
welkom heette en in gebed voorging, waarna
hij meedeelde dat beide sprekers eerst 40, daar
na nog eens 15 minuten zouden spreken, terwijl
men verzocht werd zich van teekenen van goed
en afkeuring te onthouden.
Mr. T ij s m a sprak het eerst, gaf de voor
geschiedenis van deze ontmoeting en betoogde
dat de wereldoorlog het vraagstuk of deelname
aan een oorlog geoorloofd is meer op de voor
grond heeft gebracht. De gruwelen van dien
oorlog hebben de vraag acuut gemaakt: welke
houding moeten wij aannemen als ons land ook
eens in den oorlog wordt betrokken. Ds. Buskes
wil nooit of te nimmer aan een oorlog deelne
men, spr. zegt dat onder sommige omstandig
heden dat geoorloofd, ja plicht is. Spr. wil zoo
veel mogelijk hedenavond tegen de principes van
Kerk en Vrede ingaan, speciaal zooals die ge
propageerd worden door ds. Buskes en zijn
medestanders. Spr. wil zijn ergernis eerst eens
luchten over de naam „Kerk en Vrede”, een
naam welke spr. in strijd met de goede trouw
acht, omdat deze naam de schijn wekt dat de
vereeniging in verband staat met eenige kerk,
wat niet het geval is; blijkbaar wordt gepoogd
de indruk te wekken dat de ver. interkerkelijk
is, althans in relatie met eenige kerk staat. Spr.
is voorts verwonderd over de eerste zin in ds.
Buskes’ brochure „Daar sta,at geschreven”,
waarin hij Kerk en Vrede een strijdorganisatie
noemt tegen de oorlog; blijkbaar ziet dus ook
ds. Buskes in dat in dit leven niets mogelijk is
zonder strijd, strijd veroorzaakt door de zonde.
Ds. Buskes en de zijnen sporen menschen aan
tot dienstweigering, tot een strafbaar feit dus,
tot het overtreden ook van de in de bijbel ge
boden gehoorzaamheid aan de overheid. Daar
mede nemen zij wel een zeer zware verant
woordelijkheid op zich. Zij, de leiders van Kerk
en Vrede behoeven om leeftijd en ambt geen
dienst te weigeren, maar zij willen jonge* men
schen daartoe brengen en voordakmen deze in
het ongeluk stort moet toch eerst wel absoluut
vast staan dat Kerk en Vrede gelijk heeft, en
dat logisch kunnen bewijzen. Spr. heeft echter
in die brochure juist gemist de logische lijn, de
bewijsvoering is ontzaglijk zwak en ds. Buskes
erkent er in dat hij het over tal van vragen met
zich zelf nog niet eens is, bv. over de verhou
ding tusschen Christendom en Staat en heeft
men daaromtrent nog geen vaste opinie dan mag
men toch zeker de jongelui niet aanraden die
staat dienst te weigeren.
In zijn brochure komt ds. Buskes tot de con
clusie dat de bestaande groepeeringen ortho-
doxie-vrijzinnigen doorgebroken zijn, een
meening ongetwijfeld ds. Buskes ingegeven door
zijn vrees voor de vraag of hij daar in Kerk en
Vrede wel in goed gezelschap is. Immers daar
van kunnen ook lid zijn soc.-dem., en zelfs een
Vliegen en Wibaut erkennen dat zij als uiterste
noodzaak de revolutie aanvaarden; en de re
dacteur van het orgaan Oorlog en Vrede, Paul
Kies, neemt dat met instemming over.
Ds Buskes beweert echter dit doorbreken der
groepeeringen zoowel als tal van andere dingen
zonder behoorlijk bewijs.
oorlogsvraagstuk,het verschil órthodox-vrijzin-
nig doorbroken is. Paul Kies is een atheïst en
dus geen lid van Kerk en Vrede. Wij hebben
niets met hem te maken. Spr. zal nooit s.-d.
worden omdat hij het standpunt der s.-d. te
opportunistisch vindt, Kerk en Wede verwerpt
de oorlog principieel.
Er is maan één wil en gebod van God, nl.: gij
zult God lief hebben boven alles en de naaste
als u zelven. Dat wil God en moet altijd gebeu
ren, en gebeurt dat niet dat doen wij zonde. Nu
weet spr. wel dat wij in deze wereld als Chris
ten maar al te vaak het compromis moeten aan
vaarden; tot dat compromis behoort ook de
Staat, maar dan mogen we in de sfeer van
recht, welke tusschen de staten zou heerschen,
met de liefde uitschakelen. In de oorlog is van
liefde geen sprake. Wij mogen ons slechts ver
dedigen als die verdediging ondergeschikt blijft
aan dat groote gebod van God. Maar oorlog
maakt alle liefde en recht kapot.
Is oorlog een werk van Gods eer? een werk
^iaar de wet van God? Het 7e, 8e en 9e gebod
worden essentieel overtreden in de moderne
oorlog. Als de staat oproept ten oorlog, gaat het
om de vraag of wij God en Christus zullen die
nen, dan wel de staat en daarom roepen wij
allen op tot bezinning. Lees wat wij willen.
Tegen het logisch betoog van mr. Tijsma wil
spr. de bewogenheid stellen. Wij moeten mee
strijden in de groote strijd tusschen licht en
duisternis; oorlog kan niet gevoerd tot Gods
eer en naar Gods wet. Dan roepen wij op tot
dienst aan God, tot dienstweigering aan de af
goden, ook al ,gaan wij daarbij onder, dan geven
wij als het moet het leven in dienst van God
en wij luiden de kerkklokken en wij hopen dat
steeds meer mee zullen luiden. Mr. Tijsma strijdt
voor een verloren zaak, wij voor een zaak die
het wint, ook al gaan wij er bij onder, omdat
wij gelooven dat Christus ons voor deze taak
heeft opgeroepen.
n Lb - 4 -■ su
iiiIBS®iesi-r
I EV'---" 7
--o
- gSiili iï
10 en 13 Juni 1932 en wel voor:
verkoopers van maten en gewichten, Apothe
kers, Apotheekhoudende geneeskundigen, Vee
artsen, Juweliers en Goud- en Zilversmeden, op
27 Mei van 1012 v.m. en van 12 uur n.m.
Openb. Instellingen op 27 Mei van 24 n.m.
IJkplichtigen, wier geslachts- (firma-) namen
beginnen met
Ds. Buskes zegt dat er inderdaad tusschen
de standpunten van debaters een groot princi
pieel verschil is en in vergaderingen als deze iets
onzegbaars verdrietigs is, omdat wij Christenen
zijn. De Kerk moet prediken wat het geloof in
Jezus Christus bezit ten opzichte van den oor
log, en nu is het verdrietig dat waar wij beide
Jezus Christus belijden, wij toch radicaal ver
schillen over dat wat ons geloof in dezen wil.
Maar heerlijk is het dat wij daarom nog kunnen
samenkomen in de hoop elkaar nog te kunnen
overtuigen. De ver. Kerk en Vrede heeft een
beginselverklaring, welke spr. voorleest. Spr.
gelooft dat wij allen de oorlog verafschuwen,
omdat wij nu weten wat het is. Wij zeggen:
oorlog is zonde, mr. Tijsma zegt: oorlog is een
gevolg van de zonde, maar dan kan oorlog een
belijden van God in Jezus Christus zijn en als
mr. Tijsma gelijk heeft, dan is onze beweging
inderdaad ontzettend gevaarlijk, omdat zij dan
tegen het Woord van God ingaat. Maar als mr.
Tijsma «ongelijk heeft, dan getuigt de waarheid
door Kerk en Vrede dat Oorlog en Evangelie
onherroepelijk tegenover elkaar staan. Er is in
derdaad wel verband van de vereeniging met een
kerk; kerk beteekent immers wat aan den Heere
toebehoort, de Kerk is de eenheid van allen die
door Gods Woord en Geest geroepen zijn tot de
gemeenschap in Jezus Christus. Wij zijn er van
overtuigd dat de officieele kerken van Nederland
niet achter Kerk en Vrede staan. Wij roepen
echter juist de Kerk van Christus op om met
ons te strijden; als de kerken achter ons ston
den was er voor onze beweging geen recht van
bestaan; wij willen niet anders zijn dan voor
posten, een getuigen tot de Kerk. Is het zoo
wonderlijk dat wij een strijdorganisatie zijn voor
del vrede? Is de Kerk van Christus, de Vrede
vorst, niet ook een strijdende kerk? Inderdaad
is in dit leven niets mogelijk zonder strijd, maar
we willen die strijd voeren met de wapenen
Gods. Wij willen geen weerioozen zijn, maarbe-
hooren tot de militia Christi. ,,Ds. Buskes roept
op tot dienstweigering,” zegt mr. Tijsma, neen
ds. Buskes en Kerk en Vrede roepen op tot
dienst doen, de dienst van God in Jezus Chris
tus; heel het leven van den Christen is dienst
en dienstweigering en juist mr. Tijsma roept, als
hij dienst wil laten doen voor de Staat voor
de oorlog, op tot dienstweigeren aan God. Dat
dienstweigering strafbaar bij de wet is, is voor
een Christen niet beslissend; de bijbel roept op
tot gehoorzaamheid aan de overheid, die inder
daad is een ordening Gods; maar in de Open
baring van Johannes wordt van de overheid, los
gemaakt van God, gezegd, dat ze het Beest uit
de afgrond is en dat staat in het boek van de
toekomst. Calvijn zegt in zijn Institutio dat als
de overheid iets wil dat tegen Gods wil ingaat,
men er als Christen ook tegen in moet gaan.
Spr. gelooft dat de tijd komen kan dat dienst
weigering in het leven van den Christen het ep
en het al zal zijn. Spr. heeft aan de overheid niet
gevraagd vrijstelling van dienstplicht; inderdaad
zou het logisch zijn dat de staat ook de domi
nees liet dienen, maar mr. Tijsma, die de jonge
mannen oproept tot dienst, gaat zelf ook niet
in de loopgraven. Spr. komt hier getuigen, om
dat God hem wat van de waarheid liet zien.
Ds. de Graaf, Geref. predikant te Amsterdam,
komt ook, zij het aarzelend, al tot ons, hij zegt
dat de oorlog zonde is. Wij moeten het getui
genis op ons laten inwerken.
Spr. mist in het b,etoog van mr. Tijsma de
bewogenheid, het is niet te redden met een lo
gisch betoog. Spr. heeft met de doorbreking in
de groepen bedoeld dat ten opzichte van het
v.m.
30 Mei 9—12 u. 1—4 u.
1 Juni 9—12 1—4
2 Juni 9—12 1—4
3 Juni 9—12 1—4
6 Juni 912 14
8 Juni 9—12
9 Juni 912 14
op 10 Juni 912 14
op 13 Juni 9—12 1—3
SNEEK, 24 Mei 1932.
ware hem aangenamer geweest wat minder ge
tuigenis te krijgen en wat meer houvast. Spr.
kent nog het standpunt van Kerk en Vrede niet.
Toegegeven heeft ds. Buskes dat er geen ver
band is tusschen de kerken en deze vereeniging,
juist daarom heeft spr. bezwaar tegen de naam,
die velen suggereert dat men te doen heeft met
een interkerkelijke vereeniging. We heb'ben te
doen met het dagelijksch spraakgebruik en dan
is Kerk niet wat ds. Buskes zegt, nl. dat wat
de Heere toebehoort, daarom meent spr. wel
degelijk dat de naam misleidend is.
Juist omdat het leven niet zonder strijd is,
is deze zaak van zoo groote beteekenis, we
hebben strijd met ons zelve, met onze naaste,
ook in het leven der volken en daarop dienen
wij ons te bezinnen. Ons volk is wars van alle
militairisme; als één volk toonde dat het vrede
lievend is, is het ’t onze. We verfoeien de oor-
we willen er toe meewerken dat er
orlog komt, maar wij mogen ons
niet suggertv/en, dat daarom een oorlog ook
nooit meer komen zal. In dezen tijd leven wij
als op een vulkaan, die ieder oogenblik kan uit
barsten. In de wereldoorlog was ons land één
gespaard huis jn een brandende straat, dank zij
de onmiddellijke mobilisatie van onze weer
macht, die in de eerste plaats een preventieve
werking heeft. Als men opwekt tot dienstweige
ring, ontneemt men de staat ook dé mogelijkheid
de oorlog te voorkomen. Ds. Buskes moet zich
van de loting toch verschoond hebben en be
wijzen daarvoor hebben overgelegd; ds. B. is
vrij van dienst omdat de wetgever hem de ge
legenheid er toe schonk gebruik van dat privi
lege te maken. Tenzij nien bewijst dat men
voor 100 Gods wil doet, mag men niet mee
werken aan dienstweigering. Ds. de Graaf durft
nog niet te animeeren tot dienstweigeren. Als
men principieel kan bewijzen, dat elke oorlog
ongeoorloofd is voor God, mag men dienst wei
geren, maar dan moet men daarvoor het bewijs
geven, voor de krijgsraad hebben onze jongens
daaraan iets, niets echter aan bewogenheid.
Calvijn heeft ook gezegd dat hij die door de
overheid daartoe opgeroepen de wapenen op
neemt, gerechtvaardigd is. Spr. is diep bewogen
1 -
Wij a.-r. hechten geen hooger beteekenis aan
de geschiedenis dan aan de bijbel, zooals ds.
Buskes van ons beweert.
Spr. heeft nu nog niet veel gezegd over Kerk
en Vrede, maar dat kan ook niet; men getuigt
daar, maar bewijst niets.
We hebben een individueele levenssfeer en een
levenssfeer van de staat; in ’t leven van de en
keling geldt de wet van de liefde, voor de staten
de wet van het recht, dat naast de liefde aan
de mensch gegeven is. Kerk en Vrede legt het
accent eenzijdig op de liefde tot God en de
naaste, er is echter een derde liefde naast die
tot God en de naaste,nl die tot ons zelve en
die veroorflooft ons ons te verdedigen als we
worden belaagd; en de liefde tot de naaste ge
biedt ons als een moordenaar naar het lew
van een ander grijpt, dat wij die moordenaar bij
de strot pakken om de naaste te redden. Als er
geweld tegen ons en de naaste opkomt, mogen
wij alles doen om dat met geweld te keeren,
Het moge waar zijn dat met de voortschrijding
van de techniek de oorlog steeds gruwelijker
wordt, de oorlog is dat steeds geweest. Wij zul
len gaarne alles doen om de oorlog te verhin
deren. Volkenbond, Int. Gerechtshof zullen wij
gaarne steunen, maar dat neemt niet weg, dat
in het geval van de uiterste noodzaak op de
overheid de plicht rust allen op te roepen ten
strijde en het is een misdadige aanslag tegen
ons zelf en de naaste, tegen staat en maat
schappij, tegen land en vorstenhuis, als men
propageert dat men dan de dienst moet wei
geren.
- .-r
i: - ./E-
‘S
J5ÊS 34^.3
I 4...
-l r.ïr-
NtKt.-fd 'i.
;i uggi t-
t 3
NIEUWE SNEEKER COURANT
annex SNEEKER COURANT (75e Jaargang)
sS :’a:
Mm:.; ::f MM!
ie t
3
14 •- -
t 2-
VIRGINIASICARET
■JHbI .Tb -..3 alt- ‘-SJ&. 'j’rAjrT 5r', -L, -'-.j j_- - 5. i
SS-b'7
'f/'.
f -
GE ZON D H E I D
1 O - - l.i.-ji'M I.6- i-
CHIEF WHIP
ML ^^M Mt M
DE VOLMAAKTE
3H 1 I,
1
- 1ÜS
4 Fi..--. 1 i'.
E O®
-U. ff. - x - u
EN DE BESTE
VOOR UW
f»*»-
■!l
- - V - -
