Officieel Orgaan
der Gemeente Sneek
Spionnage in den groeien oorlog.
Uitgave KIEZEBRINK Co.
Eerste Blad
No. 92
Woensdag 17 Augustus 1932
Dit No. bestaat uit 2 Bladen.
48e Jaargang
11
J
MAAGPILLÉN
ff£RC£MSJLUSTM/\
Alle Advertentiön worden in belde bladen opgenomen*
toe-
Ongetakken.
wijze 'Londen midden in deii gor log
Dinsdags te Woudsend, Heeg, Nijezijl, Folsgare, Nijland, Oppenhuizen, Uitwellingerga, Oudega (W.),
IJsbrechtum, Wolsum, Harich, Hemelum, Bakhuizen, Nijemirdum, Sondel, Sloten, Tjerkgaast, Spannen
burg, Poppingawier, Warns, Rauwerd
Controle op de oplaag toegestaan.
De NIEUWE SNEEKER COURANT is een abonnementsorgaan, verschijnt Dinsdags eh Vrijdags. Abonnementsprijs in de stad f2.50, naar buiten fr. per post f3.60. De SNEEKER COURANT is een Advertentieblad
en wordt gratis bezorgd bij allen die te Sneek geen abonné zijn op de Nieuwe Sneeker Courant en bovendien huis-aan-huis verspreid:
Vrijdags te Hommerts, Jutrijp, Tirns, Goënga, Gauw, Sijbrandaburen, Öffingawier, Terzool, Abbega,
Oosthem, Deersum, Scharnegoutum, Roodhuis, Gaastmeer, Balk, Stavoren, Wyckel, Langweer, Bozum.
Sneeker Zweminrichting.
De temperatuur van het water in de Snee
ker Zweminrichting was heden 20
Geen vuilnisbakken uitzetten.
Asch en huisvuil wordt morgen, Woens
dag, niet opgehaald.
Te Haarlemmerliede heeft Zondagavond
een botsing tusschen 3 auto’s plaats gehad.
5 personen uit de auto der familie Pauli te
Amsterdam werden alle gewond.
De 18-jarige wielrijder P., die onder Oud
Rosenburg door een onbekende autobestuur
der is aangereden, is overleden.
De 41-jarige vrouw van den heer P. van
Doorn te Alphen aan den Rijn is, toen zij
in den Ouden Rijn achter haar woning
waschgoed uitspoelde, tè water geraakt en
verdronken. Haar lijk is later opgehaald.
2e Serie.
Aanwezig aan het bureau van politie,
Martiniplein, en aldaar te bevragen op alle
werkdagen tusschen 11 Yi en 12/2 uur, de na
volgende voorwerpen als gevonden gedepo
neerd op 14 en 15 Aug. 1932: nummer
plaat B 17438; lederen riem.
Aanwezig en te bevragen bij de navolgen
de ingezetenen, onderstaande voorwerpen,
als gevonden aangegeven op 14 en 15 Aug.
1932: portemonnale, W. Lemstra, Smids-
buurt 6; damestasch met inhoud, Van der
Werf, Kloosterhof 27; vulpen, j. Schuil, 3e
Woudstraat 1voetbal, v. d. Burg, Stations
straat 38.
Aan de zeilwedstrijden der Kon. Zeil-
vereeniging Sneek, Woensdag en Donderdag
te houden, nemen niet minder dan 130 sche
pen uit diverse klassen deel. De belangstel
ling concentreert zich natuurlijk vooral op
de klassen waarin naast de Friezen ook de
Hollanders uitkomen. Voor de teamwedstrijd
der Regenbogen is Holland vertegenwoor
digd door de Meteor met Oscar Nathan aan
het roer, de Steur van v. d. Steur, de Hol
land van Bos, de Snoepie stuurman Hans
Nathan en de Leede III, stuurman v. d.
Meij. Friesland komt met de 5 Sneekers:
Dolfijn, bestuurd door G. Hofstra, Winde
kind met Oppenhuizen, Hennie met Hen
driks, Waterrot met Kuipers en Waterzon
netje met Johs. Zwart aan het roer.
Ook de D-klasse telt ditmaal naast de
drie bekende Sneeker schepen twee Hol-
landsche nl. Amcarthine van C. Piek te
Utrecht en Filo van F. Los, Leiden. In de
7.10 M. klasse starten 11 schepen uit Fries
land en Groningen.
Sterk bezet is de 16 M.’ klasse met 19
schepen en de Bergumermeerklasse met 23,
waarvan een zestal uit Holland. Ook de
kleinere klassen zijn uitstekend bezet, zoo-
dat het ditmaal weer glorievolle dagen voor
de Kon. Zeilver. Sneek beloven te worden.
Het kon wel niet anders of roman
tische figuren zijn 'gefantaseerd in de
onmiddellijke nabijheid van den Kei
zer gedurende het verloop van den
gnooten oorlog. Figuren, die gedekt
door zijn Keizerlijken ten Koninklijken
zetel, met bijzondere volmachten waren
toegerust, ten blijk gaven van bekwaam
heden, die van bijzonderen aard war
ren. In 'hoeverre er van een en deht-
zelfden spion van den Keizer gedu
rende geheel den oorlog sprake is ter
zijde gesteld, mag wel dit worden aan-
genomen, 'dat niet alleen de Keizerlijke
persoonlijkheid door bijzondere maat
regelen onder leiding van bijzondere
beambten Werd bewaakt, maar ook, dat
den Keizer bijzondere krachten ten
dienste stonden, die er op uit waren
de geheimen van den vijand te verne
men. Mag men Ledoux, die een ge-
ruimen tijd verbonden was aan het
bekende 'tweede bureau van het Fran-
sche Ministerie van 'Oorlog en die om
langs zijn jacht op de spionnen in Frank
rijk heeft beschreven, gelooven, dan
droeg deze spion den naam van CraJ-
mer; volgt men daarentegen Lucieto,
die meer fantaseert dan dat hij docu
mentair over spionnage schrijft, dan
droeg deze spion, althans een tijdlang,
den naam Van 'Hans Fuchs. In beide
gevallen kan men 'slechts opmerken,
dat 'het namen zijn,*die in Duitschiand
niet tot de onbekenden behooren I
Hoe het Izij, Of het Hans Fuchs of
Cramer Of wellicht Muller was, een
spion van Duitschen huize, die over
bijzondere bekwaamheden beschikte en
die nauw aan de Keizerlijke omgeving
was verbonden, heeft öp stoutmoedige
bezocht en is er in het bezit geraakt
van geheimen, die voor dë Duitsche
oorlogvoering van beteel^nis zijn ge-
Maakt dan ook de taak van het Cri
siscomité licht.
Denkt aan de velen die vol zorgen
gebukt gaan onder den last van de
economische crisis.
En breng ter onzer kennis de namen
van hen, die door de crisis, In zorgen
zitten.
Verschillende personen hebben we
reeds kunnen vinden, er zijn er echter
meerderen.
Het Comité neemt de noodige dis
cretie daarbij in acht.
STEUNT HET CRISISCOMITE.
J. 'A.. Maseland, voorz.
De Vries, secr.
G. V r o 1 ij k Hzn, pennm.
gen; zij lieten hem onder schijnbaar
voldoende 'bewaking achter, maar hoe
groot was niet hun verbazing toen zij
den volgenden ochtend de bewaker ge
dood en den Duitschen spion ontsnapt
'vonden. Zij begrepen toen, dat hub
aanwezigheid te Zeebrugge groot ge
vaar opletverde te meer omdat de
spion gelegenheid had gehad bekend
te worden met de verborgenheden van
hun 'schuilplaats. Vandaar dat zij zich
Jop weg begaven, en bemerkten, dat
tal van Dmtsche patrouilles de omge
ving afzochten teneinde hen te vinden.
Dank zij de medewerking van een Bel
gischen boer, die hun in een hooikar
verborg, slaagden zij er ongemerkt in
Gent binnen te komen. Dat niet ab
leen, maar de boer, die dienzelfden
ochtend aan \de Duitschers diensten
had bewezen, kreeg van hen een vrij
geleide, dat hem van groot belang was.
Het moeten dezelfde spionnen zijn
geweest, die te Charleville hun kwar
tier opsloegen. Daar woonde sedert ge-
ruimen tijd een Scandinaviër, die het
vertrouwen van den Duitschen spion-
nagedienst had weten te verkrijgen.
Dat werd hem ten kwade geduid van
de zijde der Duitsche legerpolitie, die
in voortdurenden onmin met den Spi-
onnagedienst 'leefde. Het ging zelfs zoo
ver, dat de legerpolitie den Scandina
viër bij zich noodigde, schijnbaar te
gast, doch met het doel hem te ver
moorden, aangezien het mede deze
Scandinaviër was, die te veel wist en
vertelde omtrent de levenswijze van
verschillende hooggeplaatste officieren.
Het was ook deze zelfde Scandinaviër,
die betrokken werd 'in een poging om
materiaal van neutraal grondgebied
naar het Duitsche legergebied te voe
ren, hetgeen mislukte, 'tengevolge van
het feit, dat dit materiaal door toevoe
ging van ondeugdelijke grondstoffen
werd bedorven.
Te Londen hadden 'de Duitsche spi
onnen verbindingen aangeknoopt met
Russische uitgewekenen. Doch 'toen de
Engelsche politie deze laatsten op het
spoor was gekomen, werden zij voor
hen niet alleen nutteloos, doch zelfs
Jubileum.
Morgen, Woensdag, gedenkt de tramcon
ducteur R. Kroese de dag dat hij voor 30
jaar bij de N. T. M. in dienst trad.
Regelprljs 9 cent. Abonnementen belangrijke korting
bleken. Deze spion toont zijn stout1-
moedigheid met slechts 'door de wijze,
waarop hij tot zélfs de best bewaakte
officieele bureaux wist binnen te drin
gen, maar ook door de wijze, waardoor
hij zijn tegenstanders onschadelijk
trachtte te maken. Het is meer dan een
verhaaltje alleen, wanneer men verneemt
dat bekwame 'detectives, die de dra
den van een intrige tegen den Duit
schen spion in handen hielden, op de
meest wonderbaarlijke 'wijze aan een
zeldzaam voorkomend ongeval ten of
fer vielen. En het is ook meer dan teen
verhaaltje, wanneer men verneemt, dat
een dergelijke Duitsche spion er in
slaagde om, althans gedurende enkele
weken, midden in Londen, m het druk
ste gedeelte van de city, een kantoor
te houden, voor den aankoop van le
vensmiddelen bestemd, functioneerende
als een echt kantoor, zonder dat zelfs
de bekwame Intelligence Service en
wellicht nog bekwamer Scotland Yard
er de lucht van kregen. Lucieto laat
dezen spion telefoneeren met de po
litie op het oogenblik, dat zij deze kan
toren doorzoeken; hij laat den stout»-
moedigen spion vertoeven in eeh café,
waarheen de politie zich ijlings begeeft,
echter alleen om van den gérant en
zijn kellners een afscheidsgroet, voor
haar bestemd, 'in ontvangst te nerneh.
Maar vast staat het aan den anderen
kant, dat ondanks alle maatregelen,
door marine en luchtmacht genomen,
deze Duitsche spion de middelen wist te
verkrijgen om, vermoedelijk 'per vlieg
tuig, Engeland te verlaten in dienzelf
den nacht, dat 'hij overal werd gezocht.
Niet onvermakelijk is daarbij de zgn.
grap van de punaises. De Engelsche
detectives wisten maar al te goed, dat
zij beluisterd werden, waarheen zij gin
gen. Tot in de belangrijkste haven
steden van Engeland, en daar wellicht
nog het meest, werden complotten van
spionnen opgezet, die er belang bij
hadden al datgene af te luisteren wat
door de contra-spionnage Werd bespro.
ken. Een dezer detectives nu, bij erva
ring wetende, dat zij die aan gesloten
deuren luisteren, zich bij voorkeur
gevaarlijk, -hetgeen de Duitschers er
toe bracht om front tegenover hun
voormalige bondgenooten te maken.
Zelfs werd op een dezer Russen, ver
moedelijk deh voornaamste, een aan
slag gepleegd, toen en nadat hij door
de Engelsche politie in hechtenis was
genomen en dus in staat kon worden
geacht om geheimen te verraden. Maar
later doken deze zelfde Russen in de
omgeving van het Hoofdkwartier te
Charleville op, nu als bondgenooten,
die Rusland tot de revolutie en dus tot
afval van de Geallieerden brachten.
De Engelsche spionnen wisten ih ver
binding met de Russen te treden, en
zoo vonden zij opnieuw den toegang
tot den §pion van den Keizer. Zon
danig wisten zij dezen, dank zjj aan
hem ontroofde papieren, in het nauw
te brengen, dat zij vrij bij hem konden
uit en ingaan. Totdat hij van een zoo
danig bezoek gebruik maakte om hen,
als vrouw verkleed, na te gaan. Dit-
leidde tot een 'discussie op de openbare
straat, die eindigde met het neerschia-
ten van den Duitschen spion, dien de
Duitsche soldaten als zoodanig, juist
tengevolge van zijn vrouwelijke kleedij,
n et konden herkennen. Hoe de En
gelsche spionnen, na dezen brutaien
aanslag, wisten te ontsnappeh, is meer
dan raadselachtig.,
Het geheimzinnige, dat 'aan vele van
deze spionnagezaken is verbonden,
leidt er vanzelf toe, dat fantasie en wer
kelijkheid gemakkelijk werden 'dooreen
gemjengd. Maar de geschiedenis van de
spionnage, bestudeerende aan de hand
van 'de documenten, leert aan den an
deren kant wel, dat in dit opzicht niets
onmogeljjk moge worden gerekend, en
dat nooit van hooit kan worden gespro
ken. Datgene wat zich wellicht onder
de oogen van de meest rustige bur
gers in een neutraal land heeft afge
speeld; datgene wat door stoutmoedige
spionnen midden m het vijandelijke
kamp is ten uitvoer gelegd, het over
treft de stoutmoedigste fantasie, die
een Wallace, een Oppenheim of een
Ivans zich kunnen maken.
De vele vragen om inlichtingen die
de leden van ons Comité gedaan wor
den, beschouwen wij als een verheu
gend verschijnsel.
Dfaaru.it blijkt dat er in de kring van
de burgerij belangstelling bestaat voor
de ons opgelegde taak.
Wij ontveinzen ons de moeilijkheid
van die taak niet.
Die taak is van meer langdurigen
aard, dan die van een tweetal vorige,
door Burgemeester en Wethouders, in
het leven geroepen Comité’s, bekend
als Comité „Strenge winter 192.9” en
Comité „Buitengewone tijdsomstandig
heden 1931”.
Het Plaatselijk Nationaal Crisisco
mité heeft te voorzien in de nooden,
ontstaan door de economische crisis.
Die nooden blijven bestaan, zoolang
de crisis, als een spookbeeld het maat
schappelijk leven van onzen tijd ver
volgt.
Ons werk is dan ook geweest, een
No. VI. DE SPION VAN
DEN KEIZER.
daarheen begeven hetzij op bloote
voeten, hetzij op muilen van
zeer doordringbare stof alles ten
einde onnoodig 'leven te vermijden
strooide op den donkeren gang voor de
kamerdeur punaises uit met de punten
naar boven. Het resultaat liet niet op
zich wachten, want slechts korten tijd
daarna klonken rauwe kreten van pijn,
en het was maar al te gemakkelijk den
luisteraar in hechtenis te nemen. Dit
luisteren op zichzelf bood ongetwijfeld
geen delict, waarvoor gevangenisstraf
gewettigd is, maar nadat de zakken van
den luisteraar waren onderzocht, kwam
daaruit een zoodanig materiaal dat
de arrestatie 'door een ieder volkomen
gebillijkt kon worden.
Nadat Hans Fuchs, of hoe hij hee-
ten mocht, uit Engeland bleek te zijn
verdwenen, vermoedelijk met 'medene
ming van gewichtige geheimen en do
cumenten, werd 'de jacht op hem in
Duitschiand en het door de Duitschers
bezette gebied, voortgezet. De stout
moedige Engelsche detectives waagden
zich per vliegtuig binnen de Duitsche
zóne; 'zij wisten het is meer vertoond
te dalen op een verlaten plek en
konden zoo> aan de moeilijkheden, ver
bonden aan het overschrijden van de
rondom elk legergebied getrokken
grenzen, ontkomen. In Zeebrugge slaag
den zij er niet slechts in de aard van
de versterkingen in de haven op te ne
men en daarvan rapport uit te brengen
aan de Engelsche Admiraliteit, die op
grond 'daarvan den stoutmoedigen raid
op Zeébrugge voorbereidde, maar zij
wisten 'den Keizerlijken spion zelfs ge
vangen te nemen. 'Deze was goed be
waakt, had zijn kamers in hetzelfde ge
bouw, Waaar het Casino^ der Officieren
gevestigd was, 'maar Duitsche unifor
men, door de Engelsche en Belgische
spionnen aangetrokkén, vergemakke
lijkten het werk. Zij slaagden er werke
lijk in den 'spion van deh Keizer op 'zijn
kamer te 'overvallen, te binden en te
dwingen tusschen hen in het Casino
te verlaten. Zij brachten hem in een
schuilhoek met de bedoeling hem per
onderzeeër naar Engeland over te bren-
zoeken ten tasten olm de juiste weg te
vinden.
Wjj hebben als erkende afdeeliing
door en van het Nationaal Clrisiscomité,
ons te houden aan de voorschriften
van dat Comité.
Een bepaalde vorm, van hulp is wel
niet blindend voorgeschreven, maar bij
voorkeur dient gesteund te worden met
het verstrekken van goederen, al be
hoort het verstrekken van geld niet
tot de onmogelijkheden.
De nood onder een deel der burgerij
is zeer groot, in velerlei opzicht.
Niet dat er honger geleden wordt.
Gelukkig niet.
Maar er wordt gebrek geleden.
Er is in vele gezinnen gebrek aan
veel, dat behalve voedsel, ook tot de
noodzakeiijke Itevensbehoeften behoort.
Wjj denken hierbij! aan klceding,
schoeisel en dekking.
En bovendien benauwen veie de fji-
nanqieele verplichtingen die op beken
de data om honoreering vragen.
Tot op heden hebben wij slechts en
kele dezer laatste crisisslachtoffers kun
nen helpen omdat het comité, tot op
heden nog niet weet over welke midde
len het regelmatig zal kunnen beschik
ken. Daarom1 heeft het dan ook beslo
ten om voorloop,ig alleen te voorzien
in de nooddruft der crisis-slachitoffers,
doolr het verstrekken van voedingsmid
delen, kleedjng, dekking, schoeisel,
brandstoffen e. d.
Ofschoon het Comité ongetwijfeld
door eigen inkoopen, goedkooper aan
de benoodjgde goederen zou kunnen
komen, heeft het toch besloten, die
goederen door belanghebbenden te la
ten betrekken van de gewone leveran
ciers, .omdat ook onze middenstand in
deze tijd, het moeilijk te verantwoorden
heeft.
Daarvoor wordt Jn de eerste plaats
de opbrengst der gehouden schaalcoi-
lecte bestemd, die met de nagiften de
som van ruim f2500 heeft opgebracht,
en de vele giften in natura, die het
Comité gewerden.
De aan regelmatige bijdragen toege
zegde bedragen, nemen geleidelijk toe,
maar is tot op heden met een bedrag
van pl.m. f 350 per maand, nog onvol
doende om de heers (dien de nood te
lenigen.
Het Comité vertrouwt echter dat de
burgerij die periodieke bron van in
komsten nog belangrijk zal opvoeren.
„Verdeeldheid” is een karaktertrek
van ons Nederlandsche volk, maar een
eenheid is datzelfde volk in het offeren
van geld en goed; als een deel in nood
verkeert.
De geschiedenis is er om zulks te
bewijzen, en in onze stad is zulks meer
dan eenmaal op treffende wijze geble
ken.
Daarom is het Comité ook niet be
zorgd voor de komende weken en
maanden.
Het vertrouwt dat de noodige midde
len den penningmeester zullen
vloeien.
De beter gesitueerde inwoners van
onze stad zijn door ons bezocht, en
hebben bovenstaand resultaat mogelijk
gemaakt. Be minder gegoede burgers
zullen het hunne gaarne willen werpen
in de gesloten bussen, die binnenkort,
regelmatig zullen wor^a aangeboden.
Daardoor zal veel leed kunnen wor
den verzacht.
De nood is werkelijk groot en de
komende 'winter werpt reeds zijn scha
duwen vooruit.
Het Comité steunt zelfs daar, waar
een instelling van weldadigheid nim
mer behoefde te steunen, omdat uitslui
tend de economische crisis, oorzaak is
van de daar ontstane oopd.
AankontSgingen.
Zondag 21 Aug. half drie (N. T.).
Vrijz.-Godsd. Openl. Samenkomst te Rau
werd. Zie adv.
I
f
I
De arbeid van het Crisis-Comité.
NKUW: SNEEKER COURANT
annex SNEEKER COURANT (75e Jaargang)
Gevonden Voorwerpen.
Wilt gij U weer frisch
en opgewekt voelen, vrij
van slechte spijsvertering,
verstopping en de daaruit
voortvloeiende lusteloos
heid, gebruik dan Foster’s
Maagp lillen.
0.65 per flacon.
