der Gemeente Sneek
Officieel Orgaan
Dit No. bestaat uit 2 Bladen
MflflGPILLEN
En He in ile wildernis.
ISTER’S
49e Jaargang
Woensdag S Februari 1933
Uitgave KIÏZEBRINK Co.
Eerste Mad
No. 38
Feuilleton.
NIEUWSTIJDINGEN.
Regelprljs 0 cent. Abonnementen belangrijke korting
Alle AdvertentlSn worden In belde bladen opgenomen.
voor
HOOFDSTUUK XIX.
Wordt vervolgd.
V r ij d a g s te Hommerts, Jutrijp, Tirns, Goënga, Gauw, Sijbrandaburen, Offingawier, Terzool, Abbega,
Oosthem, Deersum, Scharnegoutum, Roodhuis, Gaastmeer, Balk, Stavoren, Wyckel, Langweer, Bozum.
De NIEUWE SNEEKER COURANT is een abonnementsorgaan, verschijnt Dinsdags en Vrijdags. Abonnementsprijs in de stad f2.50, naar buiten fr. per post f3.60. De SNEEKER COURANT is een Advertentieblad
en wordt gratis bezorgd bij allen die te Sneek geen abonné zijn op de Nieuwe Sneeker Courant en bovendien huis-aan-huis verspreid:
Dinsdags te Woudsend, Heeg, Nijezijl, Folsgare, Nijland, Oppenhuizen, Uitwellingerga, Oudega (W.),
IJsbrechtum, Wolsum, Harich, Hemelum, Bakhuizen, Nijemirdum, Sondel, Sloten, Tjerkgaast, Spannen
burg, Poppingawier, Warns, Rauwerd
Controle op de oplaag toegestaan.
Fakkelgang’.
De film van de Ned. Ver. tot afsch. van
alcoh. Dranken „Fakkelgang” wordt door
de afd. Sneek van die ver. Zondagavond hier
gebracht. Deze film heeft uitstekende recen
sies zooals uit de volgende blijkt:
„Het Volk”: „Fakkelgang” is een film
geworden die in vele opzichten geslaagd
distisch!
„Leeuw. Crt.”: „Fakkelgang” is een com
positie van vaak ontroerende schoonheid en
niemand kan een gevoeligen drankbestrijder
van overdreven sentimentaliteit beschuldi-
Roman van
HULBERT FOOTNER
Voor Nederland bewerkt door
W. J. A. ROLDANUS Jr.
52.
Sam bond zijn paarden aan een boom
vast en liep naar de deur van het
restaurant. Tijdens die twintig stappen
onderging hij een volkomen omkeer
van gevoelens. Nu hij de teerling ge
worpen had, voelde hy die wonder
baarlijke luchthartigheid, welke op een
tijdperk van pijnlijke besluiteloosheid
volgt.
„Wat een idioot ben ik toch om mij
op dat eene punt blind te staren I Wat
Bela ook voor mij voelen mag, haten
doet zy mij bepaald niet! Waarom zou
ik oQk niet een grapje met haar ma-
gelach, dat naar buiten klonk-
„Waarom kan ik ook niet (eens een
prettigen avond hebben vroeg hij zich
af. Maar hij hield zijn paarden niet in.
Een paar yards verder kwam hij Stjffy
en Mahooley tegen, die gingen „sou-
peeren”.
„Hei, Sam,” zei de laatste plagend.
Ieder is met de mond tegen de oorlog, maar
hoe de middelen er tegen te vinden? Men wil al
te vaak zijn eigen macht delegeeren aan enke
len, opdat bv. antimilitairistische volksvertegen
woordigers via het parlement de vrede brengen.
Anderen willen een wereldbond van Kerken.
Op een middag, dat hij vroeger te
rug ging dan gewoonlijk, zag hij haar
op het rechte stuk weg tusschen. de
twee factorijen aankomen. Hij kon zich
niet vergissen in die slanke, tengere ge
stalte met den trotschen en sierlijken
gang als van een volbloed.
Zjjn hart begon onstuimig te kloppen.
Het was niet mogelijk een ontmoeting
te vermijden, tenzij hij omkeerde en
voor haar vluchtte. En daar viel niet
aan te denken. Het was voor het eerst,
dat zij na dien onvergetelijken ochtend
in het huis van Johnny Gagnon elkan
der zagen.
Sam verzamelde al zijn geestkracht
en begon te fluiten. Hij zou haar eens
laten zienl Wat hij van plan was haar
te laten zien zou hij niet hebben kunnen
zeggen, maar een opgewekt air en een
vroolijk gefluit hoorden er bij. Het was
zijn bedoeling haar op een vriendschap-
pelijk-onverschillige manier iets toe te
roepen, zooals iedereen dat doen zou
als tenminste zijn hart niet uit zijn
borst gesprongen was voor hij bij haar
was.
Doch, dat gebeurde niet. Maar toen
Verstopping verstoort
Uw gestel en humeur.
Neem geen sterk pur-
geerende middelen, doch
van tijd tot tijd de
zacht werkende Foster’s
Maagplllen, bet ideale laxeermiddel.
Brandsma, Schoolstraat 25Zilveren
rozenkrans, J. Jelmersma, 3e Zomerrak-
juurt 20. 'i
Aan de landbouwhogeschool te Wa-
geningen slaagde voor het landmetersexa-
men Nederlandsche richting, de heer S.
Rienstra van IJsbrechtum.
welke te zeer door de arbeidersklasse hier
onderschat wordt. Al bestrijden hun organisaties
elkaar, die verdeeldheid kent ook de arbeiders
klasse, die daardoor ook niet totaal machteloos
is. De dictator die aan die fascistische bewe
ging de eenheid en aan Nederland de dwinge
landij zal geven, krijgt de kans als de bour
geoisie geen andere uitweg meer ziet.
Het fascisme is nooit bedoeld een lokale be
weging te zijn, van Italië kwam het in Spanje, derne vakbeweging eischt gehoorzaamheid aan
op de Balkan, Duitschland, alle randstaten van
Rusland enz. In Duitschland kan men de ont
wikkeling van het fascisme gemakkelijk volgen.
Het zijn daar altijd de sociaal-democraten ge
weest die Hindenburg als de model bewaarder
van de vruchten der Duitsche revolutie hebben
voorgesteld, terwijl hij juist slechts de speelbal
van de kapitalistische klasse is.
Ook hier streeft men naar een dictatuur. Het
verschil tusschen fascisme en ons is dat bij
revolutionnair socialisten niets mogelijk is zon
der zelfstandg denken en verantwoordelijkheids
gevoel, beide elementen laten zich niet vereeni-
gen met de terreur van de domheid, het fascis
me. De waanzinnigen en niet-weters zijn in het
fascisme de stof in de handen van de enkele
welweters, de onderdrukkers der arbeidersklasse.
Het gaat thans op leven en dood voor de arbei
ders zoowel als voor de bezittende klasse. De
handelingen der regeering zijn zuiver reaction-
nair en ër. óp berekend de macht der arbeiders
klasse tè, vernietigen. Vergaderingen worden
verboden, sprekers moeten passen op elk woord
dat zij zeggen, spontane demonstraties wotden
verboden en als een demonstratie wordt goed
gekeurd, wordt de route voorgeschreven en ge
censureerd wat op de meegevoerde doeken enz.
zal staan en zelfs toegestane demonstraties loo-
pen in de regel uit op een ranselpartij der politie.
De nieuwe wet op de Godslastering zal ten uit
voer gelegd wotden, zoodat wij voor godsdien
stige begrippen niet onze woorden maar die van
de kerk moeten gebruiken.
De geleerde economen weten met deze crisis
geen raad meer; cynici noemen een nieuwe
wereldoorlog de eenige oplossing voor de wan
hoopscrisis van het kapitalisme. Ziedaar de con-
sekwenties van een stelsel in al zijn bitterheid.
Het moest genoeg zijn een geheel proletariaat
in vuur en vlam te zetten nu men het terug
tracht te dringen naar de toestanden van 40, 50
jaar geleden en daarnaast staat het fascisme en
de zekerheid van een nieuwe oorlog. Tegenover
dat complex van de arbeidersklasse bedreigende
factoren dienen wij ons op de middelen te be
zinnen, welke de arbeidersklasse met succes er
tegenover kan stellen.
voorwerpen, als gevonden aangegeven
op 5 en 6, Febr.: .Paar grijze gebreide
I landschoenen, Bokrpa, Lemmerweg;
Sigarenkoker, H. de Wiit, 2e Woudstr.
48; Dameshands,choen, S. Travaille, le
Steenklipstr.Damesarmbandhorloge,
zij langs elkaar kwamen, kreeg hijl den
schok van zijn leven. Wat hij ook van
haar verwacht mocht hebben, een snauw
misschien of een smeekenden blik of
een minachtend afgewend hoofd, van
dat alles kwam niets. Kalm glimlachend
keek zij naar hem op en uitdagend
klonk het van baar lippen: „Allo Sam!”
Dat was hij ook van plan geweest te
doen, maar nu was dat nijpt meer mo
gelijk. Hij keek haar clownachtig aan.
Want uit haar oogen was iets in de zijne
gesprongen, iets zachts en vreeselijks
en vreemds, dat hem waijhopig verle
gen maakte.
Hij legde de zweep over zjjn paarden
en hoste den weg af. Den geheelen'
nacht lag hij in zijn dekens te woelen.
Haar vervloeken gaf hem geen voldoe
ning. Het klonk hol.
Naarmate de dagen verliepen, dron
gen verhalen van anderen aard tot Sam
door. Het scheen, dat vele van Bela’s
kostgangers met haar wilden trouwen,
speciaal de vier mannen, die het eerst
gekomen waren. Zij hadden, naar men
zeide, haar in optima forma ten huwe
lijk gevraagd maar zij had hen tot al-
gemeene voldoening een blauwtje laten
loopen. I
Of dit nu waar was of 'niet, een feit
was het, dat Husky Marr zijn aandeel
verkocht en met een Yorksche boot
wegging, terwijl Black Shand Fraser
zjjn bagage pakte 'en naar de Spirit
Ri vier trok. Later hoorde men nog, dat
hij een vlot voor zich gebouwd had en
naar Fort Ochre gegaan was, het ver
ste punt, waar ooit blanken geweest
waren.
De twee anderen bleven. Big Jack
BIOSCOOPNIEUWS.
Felix Bressart speelt een aardige rol in
die dolle klucht „De ware Jacob”, welke
thans in de Bioscoop bij de Waag
gaat, doch hij wordt toch ver in de schaduw
gesteld door Ralph Roberts, die de klein
stadbewoner speelt welke, als hij in de we
reldstad komt, zien plotseling ontpopt als
’n Lebemann, waarvan hij later echter weer
de wrange vruchten plukt. De lach is niet
van de lucht.
Warner Oland is weer de Chineesche de
tective Charley Chan in een geheimzinnige
detectivefilm, en hij speelt die rol weer
schitterend in een zeer boeiende en sensa-
tioneele geschiedenis.
De h.h. P. Bos en I. Schaafsma hebben
bedankt voor de vervulling van de raads-
vacature-Breeuwsma op de lijst der S. D.
A. P. Opvolger is nu de heer P. v. d. Veen.
„Heel vriéndelijk,” zeide Sam opge
wekt, „maar het voer van mijn paar
den is bij Grier’s Point. Ik moet ver
der.”
„Er is hier voer genoeg,” zeide Ma
hooley. I
Sam knikte weer van peen.
„Ik geloof, dat jy bang bent
het meisje.”
De pijl trof doel. Sam lachte min
achtend en liet de paarden, keeren. „O,
als je dat denkt, dan mag je me fui
ven.”
deed van Bela weg te blijven.
„lederen keer, dat zij er mij langs
zien rijden, denken zij weer aan de ge
schiedenis,” zeide hij tot zichzelf. „Zij
zullen denken, dat ik bang voor haar
ben. Maar ik zal het hun wel anders
laten zien. Ik maak me maar belachelijk
door weg te blijven. Het is niets anders
dan een publiek etenshuis. Mijn gele
is toch even goed als dat van een an
der zou ik zoo denken. Ik zal met de
anderen nooit op goeden voet kunnen
komen als ik niet met hen kan omgaan
alsof er niets gebeurd- is.”
Op die wijze leidden de heimelijke
verlangens van den jongen man hem1
om den tuin. Maar zelfs toen hij zich
zelf overtuigd had, dat het verstandig
zou zijn bij’ Bela te gaan eten, deed hij
dat toch niet dadelijk. Een soort zenuw
achtige angst hield hem terug.
Op een middag werd hij aan de over
zijde van de baai opgehouden en toen
hij dicht bij het restaurant kwam, Wa
ren zij al bijeen voor het „souper”. Sam
luisterde naar het vroolyke gepraat ep
I. A. M. V.
In Amicitia hield Zondagavond de I. A. M. V.
een propaganda-avond.
De voorzitter, de. heer Van Houten, heette
namens de afdeeling Sneek van het I. A. M. V.
allen welkom.
Een propaganda-avond is noodig om het ver
schil uiteen te zeten tusschen de anti-militai-
risten van het I. A. M. V. en de vredesvrienden
van andere richting.
Gé Nabrink, de spreker van den avond, be
toogde dat de anti-oorlogsfilms en anti-oorlogs-
boeken niet in staat zijn geweest het drijven
naar nieuwe oorlog te voorkomen en de deel
name er aan onmogelijk te maken. Noch
Frankrijk, noch Italië, noch Duitschland of
andere landen die deelnamen aan de wereld
oorlog, zijn vredelievend geworden. Het blijkt
dat oorlogsafschuw alleen niet voldoende is
oorlog te keeren. De filmindustrie heeft winst
gemaakt met de oorlogsfilms, de uitgevers met
de oorlogsboeken, de stroom gaat nog altijd
door, het boek van Remarque bereikte een op
laag van 17 millioen ex. in alle mogelijke talen
en toch gaat er een oorlogs-stemming over de
wereld.
Het is de gewoonte van alle menschen in het
dog van andere zoo goed en edel mogelijk te
willen zijn, wij willen het slechte in ons recht
vaardigen. Zoo hebben zij, die uit de oorlog
terug kwamen, hun daden in hun omgeving niet
zoo slecht voorgesteld als ze waren, en een
tafereel van moed en opofferingsgezindheid op
gehangen. En daardoor is bij het jonge geslacht
het tegendeel van oorlogsafschuw bewerkt, en
juist de militairistische geest opgewekt.
Voor vrijwel niemand is deze huidige samen
leving bevredigend, er is cultuurmoeheid, en
men zoekt in een oorlog de vrijheid van alle
banden, om zich uit te leven. Het dagelijksch
leven is ondraaglijk voor duizenden, er leeft een
nauwelijks erkende oorlogswil bij oneindig velen,
doordat zij uit de dagelijksche ellende niet meer
uitkomen.
Zie de Duitsche jeugd in de wereldoorlog
opgegroeid, die een maatschappij vond wan
hopig, vastgeloopen, welke hun geen mogelijk
heid meer bood. Er zijn vele jongeren die sedert
1921 werkloos zijn, een werkloosheid waarvan
ze nooit meer dreigen af te komen. En bij hen
rijpt de gedachte dat alles beter is dan dit altijd
Werkloos zijn. In hen heerscht een nationalisme
en militairisme van ongekende kracht. Spr. ge
looft dat de gebeurtenissen in Duitschland zul
len bepalen de toestand in Nederland. Toen
Hitler daar in Duitschland aan het bewind
kwam, juichten de fascisten hier, een beweging
Skimmer gaf als een echte philosoof
zijn aanspraken op, maar Joe Hagland
berustte niet in het weigerend ant
woord, dat hij gékregen had. Hij1 bleef
Bela lastig vallen en de algemeene opi
nie was, dat hij haar tenslotte zou ver
murwen. En dit alles werkte niet mede
om Sam’s kussen zacht te maken. L
i\/r^*e^’ an,der nieuwtje was, dat de oude j;Ga je mee soupeeren? Ik fuif.
Musqoosas by Bela was komen mwo-
nen om haar met het restaurant te hel
pen. Op zijn terugweg zag Sam dien
avond, dat er naast het etenshuis een
hut opgeslagen was. Ten slotte bego:q
Sam wat onvermijdelijk was zich
af te vragen of hij er wel verstandig aan
Roofoverval.
Twee mannen hebben de 73-jarige mej.
B. v. Dijk in haar huisje in Geffen (N.-Br.)
overvallen en neergeslagen. Zij liep een
zware schedelbreuk op, haar toestand is
zorgwekkend. Naar de daders, die op het
vermogen van het slachtoffer loerden, wordt
een onderzoek ingesteld.
Bij het geneeskundig onderzoek is nog
mag heeten, artistiek zoowel als propagan- gebleken, dat het slachtoffer zich in haar
doodsangst van een prop in haar mond
heeft willen ontdoen. Zij heeft daarbij zoo
hevig op haar vingers gebeten, dat van een
der vingers aan de linkerhand het eerste lid
afgebeten was.
ken? Dat is de beste manier o.m alles
weer in orde te krijgen. Lieve hemel,
ik ben toch jong. Waarom zou ik ook
niet eens een lolletje hebben?”
In die vroolijke stemming stapte hiji
naar binnen. Daar zag hij een lange,
met zeildoek bedekte tafel, waaraan een
aantal mannen op kisten zaten.
„Hei, jongens!” riep Mahooley.„Kijk
eens, wie daar is!”
„Verdraaid, als het Sammy, het ge
stolen jongentje niet is!”
„Ik kan mijn oogen niet gelooven!”
„Kijk eens, Sam! Het touw en de
prop liggen al klaar!
„Wees maar niet bang, jongetje, ik
zal wel zorgen, dat ze je geen kwaad
doen!”
Sam’s pas teruggevonden zelfvertrou
wen was tegen hun gelach bestand.
„Jullie denkt zeker, dat je erg geestig
bent, niet antwoordde hij ook grinne-
kend. „Maar heusch, het is geestigheid
uit de tweede hand!’5
Mahooley stak zijn hoofd door de
achterdeur. „Hei, Bela,” riep hij. „Kom
eens kijken welken nieuwen' kostganger
ik voor je meegebracht hebl”
Het werd stil; aller opgen richtten
zich naar de deur, nieuwsgierig om, te
zien hoe de ontmoeting tusschen die
twee zijn zou. Sam voelde de spanning
en zijn hart begon onstuimig te klop
pen, maar hij hield zich goed en bleef
glimlachen. Bela kwam met haar on
verschilligste gezicht binnen.
„Allo, Bela!” riep Sam. „Kan ik mee
soupeeren?”
„Natuurlijk,’’ zeide zij, terwijl zijhem
köel opnam. „Ga maar by Stifffie zit
ten I’1 i
Gevonden Voorwerpen.
Aanwezig aan het bureau van poli
tie, Martiniplein, en aldaar te bevragen
op alle werkdagen tusschen 11 Va en
12Va uur, de navolgende voorwerpen
als gevonden gedeponeerd op 5 en 6
Febr.: Knop van parapluie. i
Aanwezig en te bevragen bij de
Maar de Nederlandsche arbeiders hebben zulke
prachtige voorbeelden hoe wel te handelen. Ieder
jaar weer aan zijn er dienstweigeraars, die geen
vertrouwen in anderen stellen, doch bij zich zel-
ven beginnen en de daad stellen tegenover de
oorlog. Het aantal dienstweigeraars, per jaar 30
a 40, groeit steeds, dat is bemoedigend, al is
het bitter, dat de groote arbeidersmassa hen
laat staan. De leiding van S. D. A. P. en mo
de wet, waartegen men zich niet mag verzetten, navolgende ingezetenen, onderstaande
Dat is een tastbare dwaasheid.
Er is bij ons allen nog een tekort aan kame
raadschap. Wij houden vol dat ook volgens de
wet de dienstweigeraars niet veroordeeld mogen
omdat zij om hun geesteshouding niet in staat
zijn dienstplicht te vervullen» Deze jongens wach
ten niet op een ander, doch handelen zelf. En
tóch komen er nog trappen naar de dienstwei
geraars, bv. van de zijde der S. D. A. P. Op
het congres te Utrecht sprak Albarda van „tegen
de mobilisatie de dappere ongehoorzaamheid”,
doch in de bijzondere strafgevangenis te Den
Haag, waar 30 dienstweigeraars zitten en waar
9/10 der beambten S. D. A. P.ers zijn, werden
deze weigeraars door dat personeel met gummi
knuppels naar de cel geranseld, en toch was dat
dappere ongehoorzaamheid. Dat geeft te denken
inzake de mentaliteit van de s.-d. arbeiders, en
niet alleen van hun leiding. De dienstweigeraars
worden nu, na een wenk van de s.-d., naar
Veenhuizen gezonden, waar wij niet hooren wat
er met de jonge kameraden gebeurt.
Spr. heeft mooie en bittere momenten in zijn
sprekers loopbaan gekend, een zeer bitter bij het
graf van de dienstweigeraar Jurjaans, in dé ge
vangenis vermoord; de groote beweging heeft
die zaak doodgezwegen, evenals de zaak over
Sipke v. dl Wal, die krmrisS.mig uit de gevan
genis naar Franeker is gebracht, en zoo zijn er
anderen. Duitsche statistieken bewijzen dat 67
der gedetineerden zenuwziek worden, en de s.-d.
beweren dat de bewakers zenuwziek worden!
Spr. eischt van de arbeiders te beseffen dat deze
klassegenooten gemarteld worden en dat ieder
middel tegen de oorlog nutteloos is behalve de
bereidheid het offer van de dienstweigering te
brengen. Apostolische offervaardigheid, die heb
ben wij noodig!
In Nieuwe Niedorp weigerde de bevolking een
dienstweigeraar te laten arresteeren en bewees
daarmee dat zij naast hem ging staan; doet gij
Sneekers ook zoo. Het is meer dan tijd, dat op
deze consekwente wijze de strijd wordt aange
bonden. Komt er een nieuwe mobilisatie, dan
zijt gij mede verantwoordelijk als gij niet nu
reeds uw contra-mobilisatie in eigen kring orga
niseert. Eerder dan wij vermoeden kan een daad
gedaan moeten worden; zorg dan bereid te zijn
tot die daad. Organiseert nu van de grond af
aan „de oorlog aan de oorlog”.
Er werden eenige tooneelstukjes opgevoerd, en
er werd gemusiceerd en er was een verloting.
De zaal was flink bezet.
gen, wanneer er hem bij het zien van dit
alles een brok in de keel schiet.
„Leeuw. Nwsbl.”: Er is radicaal gebro
ken met de tot nu toe veel gevolgde methode
van drankdrama’sin de plaats daarvan
is een greep gedaan uit vele gegevens uit
het werkelijke leven. Zoo is een werk ont
staan, dat technisch bijzonder geslaagd kan
worden genoemd.
„Volksbl. (Leeuw.)”: Een prachtige sym
boliek vindt men in het overstroomen van
croeglokaal, straat en stad, in het spinne-
web dat den kroeglooper gevangen houdt
„Utrechtsch Dagblad”: Van de optochten
aan het slot hebben de cineasten (de heeren
J. en M. de Haas en Ab. Keyzer) een motief
gemaakt, dat geen oogenblik conventioneel
F. Westra, Singel 65Dasspeldje, R. aandoet, hoe groot ook het gevaar was, dat
hier dreigde.
Deze kleine, maar reine film staat op
Europeesch peil en kan wedijveren met de
beste films uit de buitenlandsche studio’s.
Bij een tweede maal zien, bleek de
film zelfs te winnen iets, wat bij een
filmwerk maar zelden voorkomt.
De makers van deze film, de heeren
J. en M. de Haas en Keyzer, behoorend tot
de filmgroep „Visie”, verdienen, vanwege
dit pittige, geestige, ondanks het zwijgend
karakter, toch zeer sprekend werkje, een
eere-saluut.
0.65 par /2mm.
NIEUWE SNEEKER COURANT
annex SNEEKER COURANT (76e Jaargang)
