annex SNEEKER COURANT (76e Jaargang)
Officieel Orgaan
der Gemeente Sneek
ta Ht in ile wildernis.
K
Eerste Blad
Uitgave KIEZEBRINK Co.
No. 46
Woensdag 8 Maart 1933
49e Jaargang
Dit No. bestaat uit 2 Bladen
Feuilleton.
r I
NIEUWSTIJDINGEN.
Alle Advertentlën worden In belde bladen opgenomen.
Regelprija 9 cent. Abonnementen belangrijke korting
nog
HOOFDSTUK XXII.
Wordt vervolgd.
De muitery op
„De Zeven Provinciën”.
Het interview met luitenant
ter zee de Vos van Steen wijk.
D i n s d a g s te Woudsend, Heeg, Nijezijl, Folsgare, Nijland, Oppenhuizen, Uitwellingerga, Oudega (W.),
IJsbrechtum, Wolsum, Harich, Hemelum, Bakhuizen, Nijemirdum, Sondel, Sloten, Tjerkgaast, Spannen
burg, Poppingawier, Warns, Rauwerd
Controle op de oplaag toegestaan.
Klacht tegen een officier
van justitie.
meldt men ons, een klacht bij den mi
nister van justitie ingediend.
Nederland en de Duitsche verkiezingen.
Het is niet ónmogelijk dat door de uitslag
der Duitsche verkiezingen een uittocht uit
Duitschland zal plaats hebben zoowel van
Duitsche Israëlieten als communisten. In
verband daarmede is de Nederlandsche
grenswacht versterkt.
Roman van
HULBERT FOOTNER
Voor Nederland bewerkt door
W. J. A. ROIDANUS Jr.
I
Bela keek Joe uittartend aan, maar
deze beantwoordde haar blik niet. Hij
trok een woedend gezicht en vloekte
binnensmonds.
Sam, die de geheele situatie over
zag, liep kalm naar Bela’s plaats, zette
de kist op, ging daarop zitten en glim
lachte in het teleurgestelde gezicht van
Joe.
Dat bezorgde hem meer dan één
Vriend in het restaurant. De oogen
van Coulson schitterden van bewonde
ring. Big Jack voelde zich weifelen tus-
schen ouden wrok en nieuwen eerbied.
Sam maakte dadelijk gebruik van die
gunstige stemming.
„Het schijnt, dat jullie me. vanavond
niet verwachtten," zeide hij kalm. „Ik
zou voor geen geld van de wereld weg
gebleven zyn. Ik hoorde, dat er iets bijt
zonders gaande zou zyn. Wat is het
eigenlijk, Joe?”
Joe was in dergelijke dingen niet te
gen Sam opgewassen. Brommend wend
de hij zijn hoofd af.
„Wat gaat er gebeuren, jongens?”
vroeg Sam. „Een vaudeville of gezel
schapsspelletjes
De anderen lachten harteljjk. Joe
Van den kapitein ter zee, Coster, lei
der van het onderzoek naar de muiterij
aan boord der „Zeven Provinciën”, ont
ving de „Java-Bode” een schrijven van
den volgenden inhoud:
„In uw blad van 11 Februari komt
een interview voor, dat gehouden zou
zijn met den luitenant ter zee N. baron
de Vps van Steenwijk over de gebeur
tenissen aan boord Hr. M|s. „De Zeven
Provinciën”.
Genoemde luitenant ter zee verklaart
dit interview voor gefingeerd, terwijl
mij blijkt, dat de hem in dit interview
toegeschreven verklaringen in voorna
me punten afwijken van de verklaring
zooals hij dpze .voor de commissie van
onderzoek heeft afgelegd”.
In het uitvoerige commentaar op de
zen brief zegt de hoofdredacteur van de
„Java-Bode” o.a.
Wij hechten belangrijk meer waar
de aan de mededeelingen, door ge
noemden officier aan den journalist ge
daan, dan aan de latere verklaring voor
de commissie van onderzoek.
In het interview sprak de officier
onder den verschen indruk van het ge
beurde. Voor de commissie van onder
zoek, vele dagen later, kan hij anders
spreken. Hij mag dat zelfs doendit is
zijn rechtals verdachte I
Wij laten de ontkenning van luite
nant de Vos van Steenwijk voor wat zij!
waard isen wij protesteeren qr te
gen, dat deze officier, nu zijn eerste
lezing in strijd is met zijd tweede, een
journalist van zeer ernstige dingen be
schuldigt.
gebaar alsof hij zyn schoenen weer
wilde aantrekken. Die lach was als een
zweepslag voor Sam. Wit van woede
wendde hij zich tot Bela.
„Ga naar de keuken 1” beval hij. „Doe
de deur achter je dicht. Ik ben begon
nen en zal het uitvechten. Wil je me
weer te schande maken?”
Bela kromp onder zijn bittere, booze
woorden ineen. Zij liet haar hoofd zak
ken en liep als een blinde vrouw naar
de keukendeur terug. Maar zij ging niet
weg. Zij bleef daar de vreeselijke
oogenblikken, die volgden, bij de deur
staan; zij sprak geen woord en volgde
met angstige, wijd opengesperde oogen
iedere beweging.
De tegenstanders kwamen weer naar
elkaar toe, terwijl Jack achteruit ging.
Zij liepen om elkaar heen, zoekend naar
een opening. Zij vormden een treffend'
contrast. „David en Goliath,” fluisterde
een der omstanders.
Sam paste de taktiek toe om Joe uit
te putten door hem zooveel mogelijk
te ontwijken en te zorgen dat hij geen
zware slagen kreeg. Bovendien plaagde
hij hem telkens ten einde hem zóó dol
van woede te maken, dat hij niet wist
hoe hij zijn stooten plaatste.
Tusschen de verschillende ronden in
kqek Musq’oosis goed wat Mattison
deed en paste dat dan op Sam toe. De
toeschouwers begonnen ten slotte onge
duldig te worden door al dat voetwerk.
Zij moesten bloed zien om de opwin
ding er in te houden. Van alle zjjden
klonken kreten om np toch te gaan toe
slaan.
De NIEUWE SNEEKER COURANT is een abonnementsorgaan, verschijnt Dinsdags en Vrijdags. Abonnementsprijs in de stad f2.50, naar buiten fr. per post f3.60. De SNEEKER COURANT is een Advertentieblad
en wordt gratis bezorgd bij allen die te Sneek geen abonné zijn op de Nieuwe Sneexer Courant en bovendien huis-aan-huis verspreid:
V r ij d a g s te Hommerts, Jutrijp, Tirns, Goënga, Gauw, Sijbrandaburen, Offingawier, Terzool, Abbega,
Oosthem, Deersum, Scharnegoutum, Roodhuis, Gaastmeer, Balk, Stavoren, Wyckel, Langweer, Bozum,
met
theebladeren. Hij nam dien op en gooi
de den inhoud in Joe’s gezicht.
als altijd uitstekend is.
In „De Vrouw zonder naam” treedt Char
les Farrell op, nu eens niet met Janet Gaynor
doch met Elissa Landi. Het is een film met
een spionnage-intrige, welke een boeiende
geschiedenis tot basis heeft en sterk spel
van de hoofdpersonen.
Een onderhoudend programma.
Zakennieuws.
De heer S. Brandsma heeft in de Ves-
perstraat no. 25 een geheel naar de eischen
des tijds ingerichte bakkerij geopend, onder
de naam „De Klimop”. Bij de keurige win
kel is een bakkerij, welke van de modernste
outillage voorzien is, zoodat de cliëntèle
van deze nieuwe bakkerij op de meest hy
giënische wijze wordt bediend.
Thans stonden allen op. Zij schoven
de schragentafel tegen den muur en de
kisten er onder. Allen ve den in de
grootste opwinding: wat immers is op
windender voor mannen dan een vuist
gevecht.
Sam en Joe trokken hun jas uit en
wierpen die op den grond. Joe ontdeed
zich tevens van zijn schoenen. Sam had
pantoffels aan.
Coulson kwam met tranen van erger
nis naar Sam toe en greep zijn hand.
„Ik mag niet bij zoo’n vuistgevecht
aanwezig zijn,” zeide hij: „Ik zou mijn
strepen verliezen, als het uitkwam.
Maar je hebt mijn sympathie. Ik hoop,
dat je hem neer zult slaan. Ik zal door
het raam kijken,” voegde hiji er fluis
terend aan toe. En vlug liep hij naar
buiten.
Big Jack ging midden in het vertrek
staan. „Ik zal scheidsrechter zijn, als
beide partyen dat goed vinden,” zeide
hjj'.
„Ik vind het best," antwoordde Sam
kortaf.
Jack wees hun hun respectievelijke
hoeken aan en vroeg voor beiden een
secondant. Verscheidene boden zien
aan om Joe te secondeeren. Hij koos
Mattison.
Sam bleef alleen in zyn hoek. Hoewel
hy door zijn moed veler sympathie ge
wonnen had, durfde toch geen hunner
zich op te werpen als kampioen voor
een zaak, die zy allen als hopeloos be
schouwden. Joe was een formidabele
figuur. Hij was weer kalm.''
Van achter de blanken kwam een
kleine gebogen gestalte te voorschijn en
ging naar Sam toe. 1
„Ik wil je man zijn,” fluisterde hij,
„als je je niet schaamt voor een rood-
voelde, dat hij terrein verloor, en dat hij
dat weer moest winnen.
„Belal” riep hij ruw. „Neem een an
dere kist en kom bij mij zitten.”
Stom verbaasd over dien toon keek
Sam op.
„Er is geen plaats,” zeide Bela op
doffen toon.
„Haal een kist!” riep Joe bevelend.
Er kwam een harde trek op het ge
laat van Sam. „Vriendlief, dat is geen
manier om tegen een dajne te spreken,”
zeide hij zacht.
Zoo’n antwoord wilde Joe juist heb
ben. „Wat heb jij daarmede te maken?”
„En dat is geen manier om tegen een
man te spreken.”
,-,Tegen een man, neen; maar
goed genoeg voor een kok!”
Vlak naast Sam stond een kop
Een kreet van verbazing ontsnapte
allen. Met een gil van woede sprong
Joe op. Sam stond reeds en trapte de
kist, die hem hinderde, weg. Toen Joe
op hem afvloog, liep hij naar den an
deren kant van de tafel.
Sam had alles vooruit overwogen.
Vóór alles wilde hij een gewooji, ruw
gevecht vermijden, waarin hij in geen
geval kans hebben zou.
„Willen jullie een eerlijke bokspartij'
zien, jongens?” riep hij.
„Ja,” riepen er zes tegelijk.
Big Jack hield Joe tegen. „Alles vol
gens de regels,” zeide hy bevelend.
Damwedsitrijd WeddoOzen.
Het is ongetwijfeld van het bestuur der
Sneeker Damclub een goede gedachte door
het uitschrijven van een damwedstrijd mede
te werken om aan de gedurige lediggang
der werkloozen eenigszins tegemoet te ko
men.
De leiding is opgedragen aan den heer
H. de Boer, die er zeker in zal slagen ook
pasbeginnenden spoedig met de fijne trucjes
van het damspel bekend te maken, zoodat
het voor dezen geen bezwaar behoeft te zijn
hieraan deel te nemen.
Wij verwachten een flinke deelname.
Voor nadere bijzonderheden verwijzen wij
naar een advertentie in dit blad.
Een der beste films waarin Harry Piel
ooit optrad, is wel die welke nu in de B i o s-
coop bij de Waag gaat: „Bobby trekt
van leer”. Ook hier zorgt deze filmspeler
voor de noodige sensatie, terwijl zijn spel
Feestavond Studiesport.
In de Harmonie gaf Zaterdagavond Stu
diesport haar jaarlijksche uitvoering, welke,
zooals de voorz., de heer J. Haytink mee
deelde, door het overlijden van den heer
Dijkhuis, van December tot nu was versteld;
op verzoek van den spr.' brachten de aan
wezigen door zich een oogenblik van hun
zetels te verheffen hulde aan de nagedach
tenis van dezen beminden leeraar. Dank
bracht spr. daarna aan de h.h. Slim en
Jongkindt, die bij de voorbereiding van den
avond hielpen en de fa. J. L. Bakker, die de
tooneelaankleeding verzorgde.
Het programma bevatte een drietal blij-
spelletjes; de voorzitter had te voren de
clementie der aanwezigen ingeroepen voor
het spel, omdat ziekte ook in dit opzicht
Studiesport parten had gespeeld, maar dit
verzoek scheen ons al te bescheiden, inder
daad werd er zeer aardig gespeeld en wij
veroorloven ons een bijzonder woordje van
lof voor de damesrol in „Geknipt” en „Het
meisje en de inbreker”. Behalve deze een-
acters gaf een groep meisjes een dans „Ge-
schichten aus dem Wienerwald”. Keurig 1
De directeur der H. B. S. de heer De
Haas, dankte spelers en de h.h. Slim en
Jongkindt. Er was bal na.
Kunstavond afd. Sneek Next Ver.
van Fabrieksarbeiders.
Zondagavond gaf de afd. Sneek van de
Ned. Ver. van Fabrieksarbeiders een kunst
avond in de Harmonie, waar het ensemble
André Menist optrad.
De heer P. van derVeen heette allen
welkom en met groote vreugde omdat de af-
deeling in 1 jaar in ledental bijna is ver
dubbeld, nl. van 38 op 71 leden is gekomen.
We weten dat in deze groep velen ongeor
ganiseerd zijn, en het is zoowel hun eigen
belang zich te organiseeren als dat
vande andere kameraden. Wij hopen dat
deze organisatie dit jaar weer zoo’n sprong
zal maken. De geheele moderne beweging
heeft hier een mooie sprong gemaakt nl. met
90 tot bijna 900 leden. Laten de propagan
disten zorgen dat we eind van dit jaar de
1000 leden vol hebben. Waar het verplicht
lidmaatschap is, zal men moeten inwerken
op de verkeerd georganiseerden.
Spr. wekte ten slotte op het grabbelfonds
„Kort dag” zoo goed mogelijk te doen sla
gen, opdat wij voor Duitsche toestanden be
waard blijven.
In een zitting van de Vierde Kamer
van de Rechtbank te Amsterdam, stond
een vrouw terecht wegens smaad.
De verdediger had eenige getuigen
décharge gedagvaard. Tijdens het ver
hoor maakte de officier van justitie,
mr. de Blécourt, de opmerking, dat z.i.
het déchargeverhoor in elkaar was
gezet.
De verdediger mr. dr. Benno J. Stok
vis protesteerde daartegen in zijn plei
dooi, waarop de officier opmerkte„We
spreken op het parket niet zonder re
den v^i het systeem Stokvis”; U roept
altijd tientallen getuigen k décharge
op
De president, mr. J. Wi. Huysinga,
gaf den officier onmiddellijk te kennen,
dat naar zijn oordeel deze uitlating niet
op haar plaats was.
Naar aanleiding van de uitlating van
den Officier heeft mr. Stokvis, zoo
De heer J. W. d e V r i e s sprak een pro-
pagandarede uit. Spr. zegt dat wij in uiterst
ernstige omstandigheden bijeen zijn; een
ongekend ernstige crisis heerscht; alleen
onze organisatie met 32000 leden heeft
13500 leden werkloos; 65 der fabrieks
arbeiders zijn in 1932 werkloos geweest,
f 1.800.000 is dat jaar door ons aan werk-
ioozenuitkeering uitgekeerd; in 3 jaar 5 mil-
lioen gulden; nu in de eerste 5, 6 weken
millioen gulden. Hier in Nederland zijn
totaal 350.000 werkloozen; in Engeland 2Jó
a 3 millioen; in Duitschland 6 millioen, d. w.
z. met de gezinnen mee 18 tot 22 millioen
bewoners door armoede getroffen of 1/3
deel der bevolking aan steeds diepere ar
moede onderworpen, terwijl de boerenstand
zoowel hier als daar langzaam ten gronde
gaat. In Amerika zijn 17 millioen werkloo
zen! Die cijfers bewijzen dat het kapitalisme
ziek is, niet in staat is de menschheid wel
vaart te brengen.
De oorzaken zijn duidelijk: dit productie
proces is slechts ingesteld op voortbrenging
om winst en de voortbrengingsmogelijkheid
is gestegen hooger dan men ooit gedacht
had. Zoo stikken wij nu in de overvloed, en
omdat men zoo veel voortgebracht heeft,
wordt men nu gestraft met werkloosheid en
sterft van honger te midden van overvloed.
En dan vraagt men nog eerbied van ons
voor dit stelsel en voor het gezag!
Het is geen wonder dat geestelijke ont
reddering het gevolg is van economische
ontwrichting.
Daarom krijgt de reactie in Duitschland
een kans, kan de avonturier Adolf Hitler er
kanselier worden. Ook de verdeeldheid der
Duitsche soc. arbeiders is daaraan schuld.
Was die er niet geweest dan hadden fas
cisme en monarchisme daar geen kans ge
kregen.
Deze maatschappij, die onhoudbare toe
standen schiep, moet plaats maken voor een
betere, een socialistische. Ook velen van hen,
die vroeger nooit van het socialisme wilden
weten, voelen die onhoudbaarheid nu.
In de Geldersche baksteenindustrie
vonden vroeger 4000 arbeiders brood, nu
staan de tasvelden vol, 100 steenfabrieken
hebben een jaar stil gestaan en nu liggen
er besluiten van de fabrikanten bij ons, dat
zij geen collectief contract meer willen, en
de loonen zullen verlagen met ‘/s en meer
zelfs, bijv, van f27.op f 12.per week.
En toch zijn er geen steenen te veel. Er zijn
nog heel wat woningen te bouwen en wegen
aan te leggen. En door de loonsverlaging
zal er geen steen meer verkocht worden.
De fabrikanten handelen slechts uit weer
wraak om in één keer terug te nemen wat
in 15 jaar met moeite is verkregen.
Het tragisch gebeuren met de Zeven Pro
vinciën doet de burgerij herstel van ’t ge
zag eischen. Die onbezonnen demonstratie
heeft in veler hart de schrik doen ontstaan,
ook in kapitalistische kringen in Indië en
in hun demonstraties gingen deze kringen
zich te buiten aan uitdrukkingen jegens
ons, welke niet getuigen van beschaving
en welke wij zeker niet tegen hen zullen
gebruiken.
Het is echter een bewijs hoe de stem
ming is gekeerd, en dat wat zich in
Duitschland afspeelt, zijn invloed in Ne
derland doet gevoelen evenals in 1918. In
deze tijd worden wij gesteld voor de Kamer
verkiezingen; men eischt een sterk gezag,
d. w. z. een onderdanig arbeider zooals er
80 jaar geleden waren.
De strijd zal zwaar zijn maar het is een
geluk te mogen strijden.
Nu in Duitschland de democratie neerge
slagen wordt, zullen wij hier alle krachten
inspannen de vrijheid hoog te houden en de
democratie te verdedigen.
Het gezelschap Menist bleek een zeer ge
varieerd programma te hebben: muziek,
zang, declamatie, tooneel. De heer Menist
zelf, die in de muzieknummers de piano
partij had, toonde zich een veelzijdig kun
stenaar, daar hij niet alleen declameerde
(het Zoutvat van Laurillard, De Werksta
king van Coppée, Plichtsbetrachting van J.
v. Maurik), maar in de Viool van Cremona
de hoofdrol op buitengewoon goede wijze
vertolkte. Mevr. SchaakeVerkozen gaf op
alleraardigste wijze liedjes ten beste, de
heeren Blazer en Elsas bleken op cello en
viool voortreffelijke musici. Het was een
mooie avond.
Sigarettenverpakkingen en fiscus.
In verband met de omstandigheid dat na
31 Maart a.s. bij kleinhandelaren nog siga
rettenverpakkingen in voorraad zullen kun
nen zijn waarop meer dan één aanvullings-
zegel is aangebracht, heeft de Minister van
Financiën de datum tot welke zulks geoor
loofd is nader verschoven van 1 April a.s.
tot 1 Januari 1934.
Te Utrecht is bij de Nederlandsche
Spoorwegen geslaagd voor het examen voor
commies bij den dienst van het vervoer, de
heer J. Heiner, alhier.
huid.’”
Sam glimlachte en drukte de hand
van den ouden man hartelijk. „Goede
kerel!” zeide hij. „Jü bent de bovenste
bestel”
Mahooley, Birley en nog een ander
kwamen, beschaamd door dit wonder
lijke tooneeltje, nu ook naar Sam toe.
Maar met een handgebaar wees hij ze
terug.
„Musq’oosis is mijn secondant,” zeide
hij.
„Volgens de regelen van markies van
Queensberry,” zeide Jack. „Niet slaan
bij het af breken.” Dat was een voor
deel voor Sam.
„Tijd!” riep Jack.
De tegenstanders kwamen uit hun
hoek.
Al dien tijd had Bela bij1 de keuken
deur gestaan; zy drukte haar handen
tegen haar borst en haar angstige
oogen volgden alles wat er ge
beurde. Zij begreep het niet goed, Maar
toen zij naar elkander toegingen, wist
zij het. Zij1 vloog naar het midden van
het vertrek en ging tusschen hen in
staan.
„Houdt op!” riep zy. „dit is mijh
huis. Ik wil niet, dat er hier gevochten
wordt.” Ze hield op en keek uitdagend
om zich heen. „Lafaards! Om hem te
laten vechten! Dat is geen eerlyk ge
vecht. De een is veel te zwaar!”
Alle mannen begonnen zich allesbe
halve op hun gemak té voelen. Zij had
den in dit geval van mannen de vrouw
heelemaal over het hoofd gezien. Per
slot van rekening was het haar huis.
En het was nu te donker om het bui
ten uit te vechten.
De stilte werd verbroken door een
honenden lach van Joe. Hy maakte een
NIEUWE SNEEKER COURAN
i
60.
B1OSCOOPNIEUWS.
