der Gemeente Sneek
Officieel Orgaan
De Stem des Bloeds
I
Uitgave KIEZEBRIBK Co.
Ho. 29 Eerste Blad
50e Jaargang
Woensdag 10 Januari 1934
Dit No. bestaat uit 2 bladen.
FEUILLETON
’ll
NIEUWSTIJDINGEN.
1
Alle Advertentiën worden In beid© bladen opgenomen.
Regelprijs O cent. Abonnementen belangrijke korting
en
15.
HOOFDSTUK XI.
EEN VERHAAL UIT HET
VERLEDEN.
H
V r ij d a g s te Hommerts, Jutrijp, Tirns, Goënga, Gauw, Si'jbrandaburen, Offingawier, Terzool, Abbega,
Oosthem, Deersum, Scharnegoutum, Roodhuis, Gaastmeer, Balk, Stavoren, Wyckel, Langweer, Bozum.
nieten voetstuk van ons beginsel, om het
bevrijdende licht van het socialisme te bren
gen in de duisternis van het fascisme en de
menschheid wijzende naar een nieuwe da
geraad.
Na deze rede werden een paar komische
een-acters vertoond, gevolgd door decla
matie van den spreker en een film-voor-
zitter sloot de vergadering met een opwek
kend woord.
Kom, Marjorie, leg dat werk nu
eens uit handen en luister eens naar me.
Ik zou zoo graag eens praten en dat
kan ik niet, als je zoo druk aan het
naaien bent.
De oude Marjorie keek vol liefde
naar het aardige gezichtje, maar haar
gelaat betrok, toen ze in die oogen
een somberheid zag, die haar er zeker
van maakte dat het niet meer de oogen
waren van een kind, dat in het leven
niets anders ziet dan een spelletje.
door
MAY WYNE.
Ik zou graag heel lang in een
buurt blijven, waar ze zulke heerlijke
pasteien bakken, zei hij spijtig, maar
zooals u zelf gezegd hebt, iets waarmee
ik het trouwens volkomen eens kan
z^n, zullen mijn vijanden onder aanvoe
ring van Squire Pengarth wel aan een
paar uur genoeg hebben, om de nog
niet doorzochte schuilplaats te door
snuffelen, nu ze 'het bericht van dien
jongen gekregen hebben.
Williams keek hem recht in de oogen.
Ik heb u toch gezegd, dat ik uw
vriend ben zei hyi, en dat u mjjn volle
dankbaarheid vercliend hebt? Komt u
maar mee, dan zal. ik u een plekje
toonen, waar u veilig kunt izyn, totdat
de wereld vergaat I
De oude man sprak zoo rustig en met
zulk een overtuiging, dat de Severeux
zijn hoop weer voelde herleven. Zonder
bijzonderheden te vragen, volgde hij'zyn
gastheer over een kronkelend patl, dat
over een open heidevlakte voerde. Het
was er niet zoo verlaten als in buurt
van den Cairn, want er groe'iden hier
en daar struiken en de golvende bo
dem was met dicht heidekruid bedekt,
vallig ontdekt, zei Williams bedaard.
En nu ben ik heel blij dat ik er nooit
tegen iemand over gesproken heb, om
dat ik elr nu een vriend in verbergen
kanals hij1 mij tenminste vertrou
wen wil.
De Severeux greep zijn hand
drukte die hartelijk.
Ik ben u van harte dankbaar, zei
hij1 eenvoudig weg.
En nu moet ik u alleen laten, zei
Williams. Zoodra alles weer veilig is,
kom ik terug en breng u naar mijn huis.
U hoeft nergens bang voor te zijn.
Kans om hier gevangen genomen te
worden, bestond er natuurlijk niet.
Maar toch viel het den jongen man
moeilijk zich geheel aan de somberheid
van de plek, waar hij zich, bevond,, te
onttrekken. En de door Williams ach
tergelaten lantaarn wierp soms zulke
vreemde schaduwen op de muren, dat
de Severeux er zelfs over nadacht, of
het niet verkieselijker zou zijn, om hee-
lemaal in donker te zitten. Soms scheen
het hem toe, alsof spookachtige gedaan
ten zich in de hoeken van het hol
heen en weer bewogen.
Het angstzweet brak hem aan alle
kanten uit en met bevende handen be
tastte hjj de tvanden aan alle kanten,
voelend of hij1 ergens den uitgang terug
kon vinden. Maar hy' kon zich de juiste
plek niet meer herinneren en geen en
kele zijner pogingen, om een der rots
blokken te bewegen, had ook maar
het minste succes.
Als Dionysius Williams het slecht
met hem voor had, dan had hjj hem hier
J. A. Schaper, oud pauselijk zouaaf. f
Te Workum is Vrijdag j.l. op de leeftijd
van 84 jaar overleden de heer Johannes
Aukes Schaper, oud-pauselijk zouaaf. Over
de tijd, toen hij als zouaaf in ’t leger van
Paus Pius IX diende, wist de grijze oud-
soldaat altijd veel te vertellen. Hij had heel
veel meegemaakt en heel wat avonturen
beleefd.
Op den 17en Februari 1866, dus op 17-
jarige leeftijd, trad hij te Brussel als pau
selijk zouaaf in dienst. Via Parijs, Lion en
Marseille en over de Middellandsche Zee,
ging hij met anderen, die ook op dezelfde
dag in pauselijke dienst waren gekomen,
naar Italië, waar zij te Velletri gedurende
acht weken de exercitie leerden. Daarna
het fascisme evenmin te miskennen. Doch, stelling met pittoresque tafreelen. De voor-
hier is zijn optreden niet ruw en openlijk,
maar sluipend en verdekt om felle reacties
te vermijden. Iedere staat heeft, krachtens
zijn wezen, een machtsapparaat noodig om
zich te doen gelden. De over alle gebieden
zich uitstrekkende invloed van de staat be
duidt tevens een krachtige uitbreiding van
het gezag. Maar het is voor ons nu eenmaal
buitengewoon moeilijk om te gelooven in de
heiligheid en onaantastbaarheid van het
gezag, wanneer dit, zooals dikwijls ge
schiedt, wordt gehanteerd door een corrupte
bende.
Verder treedt van zekere zijde een sterke
neiging naar voren om het socialisme als de
zondebok te brandmerken en, met voorbij
zien der werkelijke feiten, de links-georiën-
feerde richtingen aansprakelijk te stellen
voor de crisis-ellende.
De menschheid is gebonden aan zijn
Een angstig gevoel bekroop de Se
vereux, toen hij daar zoo alleen in de
duisternis achterbleef in die griezelige
verblijfplaats van lang gestorven doo-
den.
Dat is vast en zeker een veilige
schuilplaats, mijnheer, riep hij uit. Ik
ben u heel dankbaar, dat u mij hier
heen gebracht hebt.
In het licht van de lantaarn zag het
baardige gezicht van den ouden man
er vreemd en geheimzinnig uit en in zijn
lichtblauwe oogen blonk een eigenaar
dige gloed als van een mensch, die
meer kan zien dan een gewone sterve
ling.
Toch zou ik u mijn eerewoord er
niet op kunnen geven, dat’u hier vei
lig bent, zei hij op plechtigen toon. Ais
zij, die u zoeken, bij toeval een van die
steenen boven den ingang verschuiven,
dan zouden ze uw schuilplaats kunnen
ontdekken, Maar kyk eens hier!
Hy' hield zyn lantaarn omhoog, zoo-
dat de Severeux den geelen zandsteen
der wanden goed zien kondan knielde
h'y neer en duwde met alle kracht tegen
een rotsblok. Het gaf mee, schoof opzy
en even later vertoonde ?ich een ope
ning in den wand, waardoor een vol
wassen man met gemak heen kon krui
pen.
Volg me, zei Williams tot zy'ln ver
baasden beschermeling.
Wat een pracht van een schuil
plaats! riep de Severeux uit, toen hjj
zich in een ruim vertrek bevond, dat in
den zandsteen was uitgehouwen.
Dit vertrek heb ik eens heel toe-
niet aan enkelingen, doch de gemeenschap
toebehoort. De enkelingen hebben hiervan
echter bezit genomen en zoodoende de
massa van zich afhankelijk gemaakt. Mili-
tairisme en justitie moeten naar hun inzicht
dit bezit verdedigen. Hieraan willen wij geen
steun verleenen. Wel zoeken wij samenwer
king met hen die meebouwen aan een waar
achtig socialistische wereld-ordening. Maar
hier openbaart zich tevens een principieel
onderscheid. Want de arbeiders zijn ver
deeld in twee kampen, welke behooren tot
aanhangers van de marxistische staatsge-
dachte of zijn voorstanders van de idee der
vrije persoonlijkheid. Nochtans dienen wij
te komen tot een groepeering van menschen,
die in staat zijn een hechte stuwdam op te
werpen tegen de vloedgolf van het fascisme.
Dictatuur in iedere vorm verwerpen wij met
afkeer. De sectarische gespletenheid van het
tegenwoordig socialisme is helaas vaak een
factor van hinderlijke hoedanigheid. Troel-
stra heeft eens gezegd: Socialisten, sociali
seert U zelfl Deze heeft toen gevoeld dat ’t
socialisme in waarheid moest zijn toege
paste levens- en wereldbeschouwing. Wij
willen een eenheidsfront tegen het fascisme
met de arbeiders en doen daarom een be
roep op hun socialistische gezindheid. Niet
opde basis van een partij-program, doch op
het fundament van de economische macht.
Wij moeten de socialistische idee uitdragen
met de inzet van onze gansche persoonlijk
heid. Op het Nassauplein .te Amsterdam
staat met symbolisch gebaar op een granie
ten sokkel het beeeld van onzen Domela
De NIEUWE SNEEKER COURANT is een abonnementsorgaan, verschijnt Dinsdags en Vrijdags. Abonnementsprijs in de stad f2.50, naar buiten fr. per post f3.60. De SNEEKER COURANT is een Advertentieblad
en wordt gratis bezorgd bij allen die te Sneek geen abonné zijn op de Nieuwe Sneexer Courant en bovendien huis-aan-huis verspreid:
D i n s <1 a g s te Woudsend, Heeg, Nijezijl, Folsgare, Nijland, Oppenhuizen, Uitwellingerga, Oudega (W.),
IJsbrechtum, Wolsum, Harich, Hemelum, Bakhuizen, Nijemirdum, Sondel, Sloten, Tjerkgaast, Spannen
burg, Poppingawier, Warns, Rauwerd
Controle op de oplaag toegestaan.
zekerder opgesloten dan in de sterkste
gevangenis, die er op de wereld be
stond.
Met bitter berouw over het vertrou
wen, waarmee hij1 zich hier had laten
inslu’iten, zonk de Severeux eindelijk uit
geput op den grond neer. Tens'!otte
was hij te vermoeid geworden, om te
kunnen denken over wat zijn toekomst
zijn zou. En ondanks zijn angstwekken
de omgeving viel hij tenslotte in slaap
en droomde van een blauwoogig meis
je, dat op een uitstekende rotspunt bo
ven de zee stond en angstig om hulp
riep, terwijl hij zelf half bedolven onder
een zwaar rotsblok, niet in staat was
om haar hulp te bieden.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Aanwezig aan het bureau van politie,
Martiniplein, en aldaar te bevragen op alle
werkdagen tusschen II/2 en 12% uur, de
navolgende voorwerpen als gevonden ge
deponeerd op 4, 5, 6, 7 en 8 Jan. 1934:
glacé handschoen, 8 kistjes veekoekjes,
groene sjaal, heerenhoeden, pet, heerenrij-
wiel.
Aanwezig en te bevragen bij de navolgen
de ingezetenen, onderstaande Voorwerpen,
als gevonden aangegeven op 4, 5, 6, 7 en 8
Jan. 1934: paar gymnastiek-schoenen, De
Boer, Kruizebroederstraat 57; damesrijwiel,
Groeneveld en Stoelinga, Parkstraat; hee-
renrijwiel, Te Strake, Leeuwenburg; bruine
handschoen, wed. v. d. Wal, IJlsterkade 53;
herdershond, Heemstra State, Oenkerk,
telef. 11; beursje (ledig), J. .Hernaamt,
Julianastraat 8; kinderbeursje, P. Cnossen,
Geeuwkade 29; fietsplaatje in etui, D. v. d.
Meulen, Schoolstraat 26; dameshandschoen
(rechter), J. Postma, Oude Selfhelpstraat
18; bus rundvleesch, F. Hiddinga, Zuidend
28; paar kinderwanten, J. v. d. Wal, Kloos
terhof 29; glacé handschoen (zwart), D.
Efdé, Kapelstraat 11; schakel van horloge
ketting, M. de Rapper, Kerkgracht 3; tuin-
schop, K. Hiemstra, Ernst Casimirstraat 18.
Eervol ontslag.
Naar wij vernemen is op zijlh verzoek
aan den heer S. Baarda, adjunctcom-
mies-chef der directe belastingen, in
voerrechten, accijnzen aan het rijksont-
vangkantoor alhier, bij- beschikking van
den Minister van Financiën met jingang
van 1 Mei 1934, eervol ontslag verleend
uit ’s Ryksdienst.
Adspirantenwedstrijd S. G. V.
De Sneeker Gymn. Vereen, hield Zater
dagavond een onderlinge wedstrijd voor
hare adspiranten. De ingestudeerde oefe
ningen werden door de kleinen goed uitge
voerd, waardoor soms een aardige strijd
om de bovenste plaats ontstond. De jon
gens werkten in 1-, de meisjes in 3 groepen.
De uitslag was alsvolgt:
Meisjes groep 1, le (G. Wijnja, 83% pnt,
2e J. Vogelzang, 82% pnt., 3e A. Kussen-
drager. Groep 2, le J. Boersma, 70 pnt., 2e
Sj. Veenstra, 65/2 pnt., 3e N. Wiersma, 62
pnt. Groep 3, le G. Idema, 2e G. Nijdam.
Jongens: le H. Kampen, 81% pnt., 2e J. de
Wilde, 76/2 pnt.
I. A. M. V.
Zondagavond hield de afdeeling Sneek
van het I. A. M. V. in café „De Nieuwe
Doelen” ’n propaganda-vergadering, waar
in als spreker optrad de. heer Jac. Rees van
Vreeland met een beschouwing over „On
derwerping of strijd, fascisme ja of neen?”
Nadat de voorzitter, de heer Van Houten,
de bijeenkomst had geopend, begon de spre
ker met declamatie van eenige gedichten,
onderscheidenlijk genomen uit de bundel
van Jef Last „De Wind speelt op het galge
touw”, een proeve uit de bundel van hem
zelf, getiteld „Het roode lied van heden”,
benevens „Het Slagveld” door Abraham
van Collem. Vervolgens werd een film ge
draaid met interessante opnamen, ontleend
aan het natuurleven en met varieerenden
inhoud van andersoortigen aard. Hierna
ving de spreker aan met de behandeling van
zijn onderwerp.
Als men bij de jaarwisseling zijn corres
pondentie eens doorkijkt, dan blijkt het
meestal niet aan gelukwenschen te ontbre
ken, maar wanneer wij onze 'oogen richten
naar de maatschappij waarin wij leven, dan
ziet alles er wel heel somber en dreigend
uit. Door een terugblik komen wij onver
mijdelijk tot het besef dat we momenteel
leven met de snelheid van een val. Toch
heeft vooral een gebeurtenis zich bijzonder
in onze herinnering vastgehaakt: De over
winning van het fascisme in Duitschland.
Er ging een kreet van afgrijzen door de we
reld, toen men las welk een verwildering
daar was ingetreden. Doch laten wij voor
zichtig zijn en ons niet vleien met de zoete
hoop, dat zooiets slechts bij onze oostelijke
naburen mogelijk is en een herhaling van
dergelijke wreedheid en vervolgingswaanzin
bij ons niet zal geschieden. Het is waar, dat
zulke drastische maatregelen als boeken
verbranding en het inrichten van concen
tratiekampen niet behooren bij de Holland-
sche psyche, maar ook in Nederland is een
overeenkomstige strooming waarneembaar.
Het fascisme is geen beginselprogram, maar
wel degelijk een regeer-methode, welke sa
menhangt met het huidige maatschappelijk
systeem. Wij zullen ons gewis moeten op
maken om deze beweging in haar voortgang
te stuiten. Want hoe is de economische toe
stand tegenwoordig? Eenerzijds een tech
nische perfectionneering in allerlei opzicht,
anderzijds overproductie en voedselvernie-
tiging op groote schaal. In Amerika stookt
men zelfs locomotieven met graan, in Aus
tralië is men overgegaan tot een reusachtige
schapen-slachting en in Denemarken wor
den tegenover den rundvee-stapel dezelfde
methoden toegepast. Men moet evenwel niet
meenen dat ons land hier buiten staat. De
hoeveelheid weggeworpen tuinbouwgewas-
sen bedraagt volgens de gegevens reeds mil-
lioenen kilo’s. De oorzaak van dit verschijn
sel moeten wij zoeken bij het kapitalisme,
dat maar één drijfveer kent, het verwerven
van winst, ten koste van het leven van het
proletariaat en de ondervoeding van een
heele generatie. Vroeger kon men in urgente ("levensbron, zijn stoffelijk bestaan, hetwelk
gevallen nog beschikken over nieuwe afzet-
gebieden, doch deze bevinden zich nu zelf
in een phase van industrieele opkomst en
worden steeds machtiger concurrenten van
het moederland. Periodiek terugkeerende
crises zijn er altijd geweest, doch de tegen
woordige is er een van permanenten aard.
De uitgroei der techniek, welke beheerscht
wordt door het kapitalistisch winststreven,
moest hiertoe leiden. De tegenstellingen zijn
daardoor langzamerhand onhoudbaar ge
worden, ook voor de bourgeoisie. Nu is het
echter merkwaardig, dat de burgerlijke so
ciologen en economen geen oplossing weten
te geven. Die kan inderdaad ook nooit wor
den gevonden binnen het raam van de ka
pitalistische verhoudingen en zonder opge-
ving van het winstprincipe. De oplossing
van het socialisme willen zij niet aanvaar
den, omdat deze het huidige stelsel grondig
zou ondermijnen. Het fascisme is de dood-
sprong van het kapitalisme. Men wil terug
naar oud-feodale verhoudingen. En het zal
gelukken als de arbeidersklasse zich deze
onderdrukking weerloos laat welgevallen.
Wij moeten een barricade opwerpen tegen
de aanmarcheerende horden van het fascis
me en kunnen ons er defensief tegenover
stellen, ’t Kostbaarste bezit van de mensch,
de vrije persoonlijkheid, staat hier op het
spel. Taalkundig beteekent fascisme eigen
lijk het totstandbrengen van een binding.
Men wenscht van de mensch een pakket te
maken, een willoos-onderworpen en kneed
bare massa. Ook Mussert heeft dat voor
nemen opgevat en zich als ideaal gesteld
H. M. de Koningin een gezond en welva
rend volk aan te bieden* Deze uitlating be
wijst dat hijzelf, misschien onbewust, in de
ideologie meeloopt en zich beschouwt als de
uitverkoren man om die taak te volbrengen.
In Holland, waar een christelijke regeering
het beginsel der dienende liefde meende te
moeten prediken door het werpen van een
bom, valt de voortschrijdende invloed van
gingen de nieuwe pauselijke zouaven op au
diëntie bij den Paus, welke den jongen
Schaper een zilveren medaille schonk, om
dat hij op zulk een jeugdige leeftijd reeds
zouaaf was.
De zouaven mochten toen niet in Rome
blijven, zoolang daar Fransche troepen wa
ren. Zij moesten de bergen in. De eerste
post van Schaper was ledsi, dicht aan de
kust van de Middellandsche zee gelegen.
Later vertrok hij met twee compagnieën
naar Verila, een plaats, zeer hoog in de
bergen gelegen.
Op patrouille heeft hij een paar gevechten
meegemaakt. Ook heeft hij deelgenomen aan
de bekende strijd tegen Garibaldi, eerst in
Valentana, Farnesen, Banjorew, Monte Ro-
tano, Mentana en onder de muren van Ro
me. Toen werd Rome voor den Paus be
houden. Later, met de FranschDuitsche
oorlog trok Napoleon zijn troepen uit Rome
terug, van welke gelegenheid de Piémon-
teezen gebruik maakten om Rome binnen te
trekken. De paus werd ondergeschikte en
met z’n medesoldaten werd de heer Schaper
krijgsgevangene. Door bemiddeling van den
Hollandschen consul werd hij vrijgelaten en
keerde toen naar het vaderland terug.
L. N.
terwijl aan zijn rechterhand ’n stroompje
tusschen de heuveltjes zijn klaterend
water voortstuwde. Maar ook hier,
evenals overal in Cornwales, bevonden
zich vele grotten en holen, die als be
graafplaats hadden gediend van de zoo
gevreesde Noormannen, die zoolang
langs deze kusten voor anker hadden
gelegen, dat volgens de volkstradities
de vogels in het want hunner schepen
nesten hadden gebouwd. Voor een de
zer holen bleef Dionysius Williams eiin
delijk staan.
Hier is een schuilplaats, die aan
niemand dan aan mij alleen bekend is,
zei hij1. Hier kunt u blijven, zoolang uw
vijanden aan het zoeken zijn en als de
kust weer veilig is, dan zal ik u komen
halen, en in mijn huis opnemen, want
het is niet goed, om als het niet strikt
noodig is te eten of te drinken in de
graven van deze woeste vreemdelingen.
Onder het spreken had hy enkele
rotsblokken opzy gerold. Er kwam een
vlakke vierkante steen te voorschyn,
dien hy met vry' veel inspanning op
lichtte. Onder dien steen bevond zich
een trapgat. Gevolgd door de Severeux,
daalde hy omlaag en zoo kwamen ze
terecht in een vierkante grafkamer,
waar Williams staan bleef en zich naar
zyn gast omwendde.
Daar in dien hoek, zei hy zacht,
en zyn gefluister klonk angstwekkend
in die sombere ruimt®, heb ik een lan
taarn staan. Blyf hier even stilstaan,
totdat ik hem heb aangestoken. Dit is
slechts het voorvertrek van uw senuil-
plaats.
Auto-ongevaL
Gisterenmiddag had te Hommerts een
autobotsing plaats. Een luxe auto, bestuurd
door den heer v. d. Velde van Leeuwarden,
kwam uit de richting Lemmer. Van de tegen
overgestelde kant kwam plotseling de auto,
bestuurd door den heer Deden van Wouds-
Nieuwenhuis. Zoo staan ook wij op het gra—,ac^ter een vrachtauto vandaan. Een
botsing was onvermijdelijk. Beide autos
werden zwaar beschadigd. De inzittenden
kwamen echter met de schrik vrij.
Legaten.
Door wijlen den heer J. H. Regenbogen,
gedurende vele jaren arts te Bozum, later
te Leeuwarden en aldaar overleden den 13
November 1933, werd aan de diaconie der
Ned. Herv. gemeente te Bozum een bedrag
van f 1000, vrij van rechten, gelegateerd.
L. Ct.
Contract bouwbedrijf
in Friesland.
Na gehouden besprekingen is tus
schen de Timmerlieden Patroons Ver-
eeniging in Friesland en de moderne,
chr. en r.-k. bouwarbeidersbonden voor
1934 een provinciaal collectief contract
afgesloten. De loonsverlaging bedraagt
2 ct. per uur, de vacantie is van 3 op 5
dagen gebracht.
Nationaal-Socialistisdhe Beweging;.
De Nationaal-Socialistische Beweging
heeft een nationaal-socialistische werkne
mersorganisatie opgericht, die 4 dezer in
werking is getreden met 15 afdeelingen.
NIEUWE SNEEKER COURANT
annex SNEEKER COURANT (77e Jaargang)
