ïo. 30 Eerste Blafi Uitgave KÏEZEBRIBR Co. der Gemeente Sneek Officieel Orgaan annex SNEEKER COURANT (77e Jaargang) I 50e Jaargang Zaterdag 13 Januari 1934 Dit No. bestaat uit 3 bladen. OFFICIEEL GEDEELTE. NIEUWSTIJDINGEN. Regelprljs 9 cent. Abonnementen belangrijke korting Alle Advertentlën worden in belde bladen opgenomen. i Vrijdags te Hommerts, Jutrijp, Tirns, Goënga, Gauw, Sijbrandaburen, Offingawier, Terzool, Abbega, Oosthem, Deersum, Scharnegoutum, Roodhuis, Gaastmeer, Balk, Stavoren, Wyckel, Langweer, Bozum. De NIEUWE SNEEKER COURANT is een abonnementsorgaan, verschijnt Dinsdags en Vrijdags. Abonnementsprijs in de stad f2.50, naar buiten fr. per post f3.60. De SNEEKER COURANT is een Advertentieblad en wordt gratis bezorgd bij allen die te Sneek geen abonné zijn op de Nieuwe Sneeker Courant en bovendien huis-aan-huis verspreid: D i n s d a g s te Woudsend, Heeg, Nijezijl, Folsgare, Nijland, Oppenhuizen, Uitwellingerga, Oudega (W.), IJsbrechtum, Wolsum, Harich, Hemelum, Bakhuizen, Nijemirdurn, Sondel, Sloten, Tjerkgaast, Spannen burg, Poppingawier, Warns, Rauwerd Controle op de oplaag toegestaan. VRIJSTELLING DIENSTPLICHT. De BURGEMEESTER der ge- meente SNEEK brengt ter openbare kennis dat van heden af ter Secretarie, 2 e Afd., ter inzage liggen de beschik kingen van den Minister van Defensie, d.d. 9 Januari 1934, waarbij aan Egidius August Willibrordus Stockmann en Sldonius Johannes van der Werf, ingeschrevenen der lichting 1934 tuit déze gemeente, met ingang van 1 Mlaart 1934 voor goed vrijstelling van de dienst plicht is verleend wegens opleiding tot een geestelijk ambt. Tegen deze .uitspraken kan uiterlijk de tiende dag na de d'agteekening dezer bekendmaking beroep worden ingesteld. SNEEK, 12 Januari 1934. tróctscentrale zal men kiezers hebben voor de eigen eindcentrale, de knoop- puntcentrale, de verschillende districten en voorts de nummers der abonné’s .en wel voor de duizendtallen, honderdtal len en de tientallen en eenheden. Men begrijlpt hoe ’n ingewikkeld spel van kiezers dit wordt, in de automatische centrale zijin dan ook altijd een aantal instrumentmakers aanwezig om voor goede functionneering te zorgen. Wat het tellen der intercommunale gesprekken betreft, dezelfde teller die nu de lokale telltt, zal' ook de interlokale tellen en dat uitdrukken in zooveel maal 2V2 cent als. voor de duur van het 'ge sprek en afstand van de plaats bere kend moet worden. In een jaar of tien, vijfden, hoopt men zoover te zijin, dat elke telefoonabonné automatisch kan telefoneeren met het grootste deel, van Nederland. Wij hebben de technische ui.teenziet|- ting, door spr. gegeven, hier zeer sterk bekort, hij deed dit n.l. aan de hand van tal vian teekeningen, waardoor de ingewikkelde outillage alleen duidelijk gemaakt kan worden. v Dr. Klein richtte tenslotte een harte lijk woord van dank tot de spreker. deeld in 18 districten, het district Leeu warden omvat ongeveer de provincie vriesland. Op het centrum van zoo’n district, dus hier Leeuwarden, zal Jn de toekomst het geheele telefoonverkeer gecentraliseerd worden; ieder district wordt weer onderverdeeld in tien sec toren, waarvan Sneek er een zal zijn. Op dit knooppunt wordt het telefoonver keer van 10 omliggende plaatsen saam- getrokken. Een district zal hoogstens dus. 100 centrales bevatten, dit in ven jand met de kiezers. Elke centrale krijgt een nummer, het eerste cijfer daarvlan is het districtsCijfer, voor Leeu warden wordt dat 1 (kencijfer), elke centrale in djt district krijgt dus een nummer tusschen 100 en 199, het 2e cijf er stelt de sector vast, het derde de eindcentrale. Tussdhen plaatsen in de zelfde sector loopt het verkeer over de knooppuntoentrale, tusschen plaatsen in verschillende sectoren over de districts- centrale evenals het verkeer met pillaalt,1- sen in andere districten. Er komen 18 districten, op de draai schijf zijin echter maar 9 cijfers, dus niet tusschen alle districten zal het verkeer geheel automatisch kunnen verloopen, dat zal alleen het geval rijn met de aan grenzende districten en met de groote centra. Verschillende kabels zijn voor dit doel, reeds, gelegd. Spr. staat nu stil „bij de technische inrichting van het intérïokaial automar tisch telefoonverkeer, dat weer berust N atuurkundig genootschap. Gisteravond kwam het Natuurkun dig Genootschap bijeen in hotel Hanen burg. Bijl de opening heeft de vice-voorrit- ter, dr. H. Klein, den overleden voor zitter, dr. D. H. Posthumus herdacht. Zijn overlijden hebben alle leden stel lig met ontroering, ja ontsteltenis verno men en e©n woord van herdenking moge hier gesproken voor wat dr. Pos thumus voor deze ver. is geweest als lid, secretaris en voorzitter. Nadat hij1 zich hier in Augustus 1896 had geves tigd, werd hijlal spoedig lid. Voordrach ten hield hijl over „koorts!”, „tubercu lose en haar bestrijding” en „vergifti ging”. Even stilstaande bij de tweede voordracht zeide spr. dat dr. Posthumus al spoedig correspondeerend lid van de Ned. Ver. tot bestr. der tuberculose werd, deze zaak had in groote mate zijn belangstelling en hij! heeft het spreekge stoelte in onze ver. gebruikt om rijn denkbeelden daaromtrent uiteen te zet ten, later werd hij een der oprichters der Ver. tot bestr. der tuberculose al hier, terwijl hijl ook als voorzitter der Gezondheidscomm. gelegenheid vond op dit gebied nuttig werk te doen. Van 1899 tot 1912 tyas dr. Posthu mus secretaris van ons Genootschap, buitengewoon verdienstelijke verslagen van de verschillende leringen' heeft hij toen steeds gegeven. In 1928, na het aftreden van den toenmaligen voorrit- tet, dr. Bouma, werd de overledene na tuurlijk voorzitter en zijin karakterise rende kenmerken als. zoodanig Zjjn ge weest rijh .groote welsprekendheid en keurige stijl, het was een genoegen naar hem te luisteren, te jneer omdat hij. war me belangstelling koesterde voor alle takken van wetenschap welke op het terrein van onze ver. liggen, warme belangstelling die zich nog op alleriieti terrein richtte, ihiji was voorzitter van de afd. iFrjeslands Z.W.hoek der Ned. Mijl, van Geneeskunst, voorzitter der Gezondheidscommissiie, voorzitter van het college van curatoren van het gym nasium, en rijn warme belangstelling voor het ethisch religieus gebied' uilte zich in rijn achtereenvolgende functies van diaken, ouderling en kerkvoogd der Ned. Herv. Gemeente; voorts yas hijl hoofdbestuurslid van de A. N. W. B. en waterconsul. Voorwaar aan hem is be waarheid Goethes woord: „Greif nur hinein in ’s Menschenleben, und wo mann ’19 fasslt, ist es interessant”. Zlijh veelzijdige belangstelling hebben hem in de stormen des levens, waarvoor hij' niet gespaard bleef, volgens zijn eigen getuigenis er voor bewaard een gebro ken man te worden. Zóó blijve dr. Poss thumus in onze herinnering. Na eenige ©ogenblikken stilte werd met de gewone werkzaamheden aaingie- 1 vangen. De heer H. T. v. Engen uit Hengelo sprak over de toepassing I van het locale en interlodale automati- 1 sche telefoonsysteem in Nederland. Spr. zal met de geheele schematuur van de telefoon behandelen, ^aar men met meer dan 100 verschillende stroom- loopen te doen heeft, zou dat voor een avond te veel Zjjn. H$ zal enkele gres pen doen. Bruikbaar gedemonsteerd werd de telefoon voor het eerst op de wereldten toonstelling in Philadelphia in 1876; in 1878 had men al verschillende telefoon- - netten, in .1877 waren er al 2 patenten uitgegeven voor het automatisch tele- foonprincipe. In 1881 werd de telefoon ingevoerd in Nederland, de automati sche t elefoon kwam hier het eerst in de vorm van een huistelefoon bij de fla. v. Houten in 1900, in 1892 was in Laporte (V.S.) al de eerste automatische tele fooncentrale gebouwd, volgens princi pes welke men nu nog terugvindt in de moderne systemen. Telefoneeren is het overbrengen van geluid over verre afstand en het prin cipe van het toestel berust hierop dat het geluid van de stem aan de e-ene zijde een electr. stroomdoorgang grooter of minder groot doet worden, waardoor een trilplaat aan de andere zijde bepaal de trillingen maakt, welke als geluid voortgeplant worden naar het oor van de toegesprokene. In de microfoon wor den dus luchttrillingen omgezet in electrische trillingen welke op hun beurt later weer omgezet worden in luchttriï- linge-n. Op een centraal punt moeten alle a’bonné’s onderling verbonden kunnen worden, en voor de automatische te lefoon er was deden dat telefonisten. De uitgebreidheid der netten maakte echter automatische inrichting noodig, immers de telefoniste kan hoog stens 10000 nummers bedienen die dan op regelmatige wijze op een paneel voor haar moeten Zijn aangebracht, met 10000 klinken heeft zoo’n paneel wel z’n grootste werkmogelijkheid bereikt. Voor elke abonné is een dubbeldraJad noodig in de voedingskabels welke naar de centrale loopen, deze kabels bevatten tot 300 van deze dubbeldraden, en ze worden op bepaalde punten gesplitst in aftakkabels welke door de verschil lende straten loopen. In centrale ko men de voedingskabels op een kabel- rek en worden daar elk gesplitst in dunne kabels met elk; 20 dubbeldraden, de z.g. kantoorkabels. Deze kabels lloo- pen naar de hoofdverdeeler waar elk kabeldraladje uitloopt op een zekering, aan de andere zijlde van deze hoofd- verdeeler fe de automaat afgewerkt. Op dit punt is in de Amsterdamsche cen trale brand uitgebroken, en men be grijpt welk een enorme schade dat aan de verbindingismogelijikhe'den heeft ge daan. Na die oorfiog is eigenlijk het auto matische telefoonsysteem eerst goiec mogelijk geworden door de toepassing van het relais (in het algemeen oen toe stel, waarin een kleine hoeveelheid ar beidsvermogen gebruikt wordt pm de aanwezige grootere energiebron arbeic te laten verrichten. Verslagg.). Immers de sitiroomstopten welke noodig zijn om de automaat te doen werken, worden gegeven door rplais welke d,e abonné als hij de haak van het toestel neemt en na de kiestoon gehoord te hebben, de nummers, op de draaischijf draait, in werking brengt. Deze relais brengen dan de kiezers in beweging, draait men bijv, het cijfer 5 dan worden 5 impul sen gegeven die de kiezer eerst heffen naar de vijfde rijl Van een reeks contac ten van 100, draalt men daarna het cij fer 6 dan zal een ander relais zorgen dat door de 6 impulsen de kiezer op die 5e rij naar 'het 6e nummer draait. In de netten zijn 3 soorten kiezers aangebracht, voor 1000 tallen, honderd tallen en voor tientallen en eepheden'. De automatiseering van de kleine plaatsen zou geen voordeel opleveifen als er niet interlokaal geautomatiseerd werd. Voor dit doel is Nederland ver- ervaring, dat andere organisaties nog dik wijls op het standpunt staan, dat hun be proefde tactiek toereikend is om de dreiging van het fascisme te keeren. Om evenwel te toonen dat het vertrouwen op eigen kracht ook wel eens op een pijnlijk fiasco kan uit- loopen, behoeven wij slechts onze blik naar Duitschland te richten. In 1929 kregen wij te maken met een zgn. crisis, maar de huidige inzinking is geen depressie van voorbijgaanden aard, doch van blijvenden duur en zal pas verdwijnen met het kapitalisme zelf. Weliswaar zal de economische toestand aan schommelingen onderhevig zijn, maar de crisis als zoodanig blijft bestaan, tot een nieuwe dageraad aan breekt. Is er dan zoo weinig werk? Neenl Het gebrek aan bruggen, de noodzakelijke vernieuwing van vele wegen, de woningtoe standen welke dienen verbeterd, getuigen duidelijk van het tegendeel. Het schrijnend onrecht van het geldende systeem openbaart zich ook schrikbarend in de Twentsche tex- tieldistricten, waar de arbeiders zelf bijna geen kleeren aan het lijf dragen. Verder in vernietiging van groote hoeveelheden aard appelen en peulvruchten, de medisch gecon stateerde ondervoeding bij vele kinderen, enz. Wij moeten daarom de kapitalistische productie-wijze, welke uitgaat van het winstprincipe, vervangen door de socialis tische voortbrenging, die produceert naar behoefte. Wij hebben overal gepoogd de ar beiders tot verzet te dringen, maar de an dere organisaties schijnen van meening dat men het voorloopig verlies in een periode van hoogconjunctuur wel weer kan binnen halen. Het oordeel van de Kamers van Koop handel en overeenkomstige besluiten van elders, doen ons begrijpen dat men terug wil naar de loonen van voor den wereld-oorlog. Men vergeet echter dat de arbeiders in een geheel anderen tijd zijn opgegroeid, en deze voorgestelde loonsverlaging dus als een dubbele korting zullen gevoelen. En geven dan soms de heeren, die dit dicteeren, zelf het imponeerend voorbeeld? Neen immersl Door het vervullen van verschillende func ties, waarvoor men doorgaans, in vergelij king met een minder bevoorrechte categorie van werkers, een schandalig hoog salaris opstrijkt, is hun positie verre van onbeha gelijk te noemen. Tegen de regelmatig weer- keerende loonsverlagingen dient de arbei dersklasse dan ook krachtig stelling te nemen. Men moet het groepsegoïsme einde lijk eens loslaten, en zich niet particularis tisch afgrenzen, want vroeg of laat onder vinden alle schakeeringen van hen de knau wende invloed van het kapitalisme. Al 40 jaar lang heeft het N.A.S. de arbeiders op gewekt tot organisatie. De bourgeoisie blijkt de noodzakelijkheid daarvan echter beter te hebben begrepen en heeft zich intusschen stevig verankerd. Voorts wordt door het in- eengrijpen van verschillende bedrijven steeds een varieerend aantal arbeiders met tijde lijke of voortdurende uitsluiting bedreigd. Wat de werkeloozen betreft, de regeering voelt terecht dat zij deze menschen niet on verschillig kan laten verhongeren, maar de steun, welke zij verstrekt, is juist voldoende om nog in het leven te blijven. En stelde men in 1933 een bedrag van 76 millioen gul den beschikbaar voor leniging van de nood, thans is dit gereduceerd tot 46 millioen, waarvan de funeste werking zich ongetwij feld scherp zal doen gevoelen. Overigens bleek ook de steun, welke aan de pachtboe ren werd verleend, toch in werkelijkheid weer aan den eigenaar te vervallen. Zullen de arbeiders dit alles nu maar willoos toe laten of zijn zij paraat om tenslotte eens halt te roepen aan het fascisme, de loonroof en vermindering van steun-uitkeering. Wij als Nederlandsch Arbeids-Secretariaat kun nen dit niet alleen bevechten, doch met el kander, in samenwerking, is het misschien mogelijk verbeteringen te verkrijgen. De be doeling van het N.A.S. was dan ook om deze punten duidelijk in een manifest onder de aandacht der arbeiders te brengen, om na beraad en overeenkomst, gezamenlijk den strijd aan te binden tegen de machten, waarvan gevaar is te duchten, en alzoo een gesloten eenheidsfront te vormen. Vermoe delijk heeft u wel gelezen dat in Twente de nog Werkende arbeiders in de textiel-be- drijven zoo miserabel slecht werden betaald, dat de gemeente zich gedwongen zag een toeslag te geven, aangezien het loonpeil be neden de gewone steun-uitkeering stond! De vrouwen hebben toen in betooging ge protesteerd bij de autoriteiten en een viertal is zelfs naar Den Haag gegaan, en heeft een bespreking gehad met Minister Colijn en Minister Slotemaker de Bruine, om zoo mo gelijk een verder verzinken in de ellende te verhoeden. Maar het is de vraag of die moe dige en lofwaardige daad eenig resultaat zal afwerpen, want men stelt meestal liever eenige millioenen beschikbaar voor oorlogs- doeleinden dan voor het scheppen van beidersklasse, die in den tegenwoordigen tijd door eigen onvolkomenheid, eigen zwakheid, maar vooral door den lokkenden roep van de valsche leuzen in een geestelijke verwarring dreigt ten onder te gaan. Hij houdt den pro letariërs de noodzakelijkheid voor om naar een nieuwe vastheid te zoeken, de geestelijke weerbaarheid te versterken en de onthouding te betrachten.” Door het optreden van een prima pianiste en cellist, staat ook 't muzikale gedeelte van den avond op hoog peil. Voor verdere bijzonderheden verwijzen we naar de advertentie in dit nummer „DE DRONK”. Het bestuur van de afd. Sneek der Ned. Vereen, t. afsch. v. alc. Dranken, schrijft ons Onze afdeeling houdt Zondagavond, 14 Jan. a.s een propaganda kunstavond in de Har monie. Wij zijn reeds lang afgeweken van de vroe ger steevaste gewoonte om zoo’n avond ge heel in het teeken der propaganda te zetten, daar zooiets de menschen redelijk gauw ver veelde. Natuurlijk verwaarloozen we ook die propaganda niet, want het propageeren der geheelonthouders-idee is in deze moeilijke en verwarde tijden noodiger dan ooit maar daarnaast ruimen we een groot deel van het progamma in voor prettige afwisseling en pro- beeren daarvoor steeds iets uit te vinden. Ook thans jsijn wij, naar wij hopen, daarin geslaagd. Opgevoerd zal nl. worden het nieuwste ta- fereelenspel der Ned. Vereen.„De Dronk”. De verzen van dit spel, geschreven door den letterkundige Jan W. Jacobs, zullen gedecla meerd worden door Ru Mulder, den bekenden declamator, die meermalen voor de radio op treedt, en onlangs ook hier in Sneek nog met succes voor 't Nut optrad. Dat „De Dronk” werkelijk iets nieuws en iets moois is, bewijzen wel de volgende pers- beoordeelingen „N. Rott. Crt." Wij’ moeten zeggen, dat deze tableaux-vivants oneindig pakkender waren dan wat men gewoon is geraakt onder dit genre te verstaan. „Het Volk”.... Jacobs schildert in zijn verzen de opkomst van een zelfstandige ar- Vergadering N. A. S. Woensdagavond had vanwege de Lande lijke Federatie van Transport-arbeiders en de Land. Fed. van Bouwvak-arbeiders in de bovenzaal van „Amicitia” een samenkomst plaats, welke bij afwezigheid van den voor zitter door den heer Visser werd geopend, die mededeelde dat deze vergadering eigen lijk door een misverstand meer een open baar karakter had gekregen. Vervolgens werd het woord verleend aan den heer Bar tels, een kameraad uit Amsterdam. Het is de bedoeling, ving spr. aan, om de arbeiders van verschillende organisaties tot nauwere aaneensluiting te brengen. De ar beiders worden momenteel op allerlei ma nieren onderdrukt en hun geestesgesteld- rheid is bedenkelijk down geworden. Niet met eigenwillige splitsing van onze tenden ties, doch door gezamenlijk optreden zullen we iets kunnen bereiken. Wanneer actie wordt gevoerd in een bepaald bedrijf, kan alleen eensgezinde samenwerking tot een bevredigend resultaat leiden. Laten de ar- ophet taschakelen van kiezers, in de beiders vooral door de gebeurtenissen, die zich in Duitschland hebben afgespeeld, tot het heldere besef komen dat het thans hoog tijd is voor toenadering tot elkaar. Ook daar was men eindelijk geneigd een eenheidsfront te vormen, toen het hopeloos te laat was. In Holland heeft men, door de regeerings- maatregelen ten aanzien van provinciale- en gemeentebesturen, het beperken van ver- gaderingsrecht enz.; te verwachten dat bin nenkort ook hier deze lijn wordt doorgetrok ken. Als wij de uitvaardiging van het verbod van de N. S. B. hebben vernomen, kunnen wij ons eveneens verzekerd houden van het gevaar dat er dreigt voor S, D. A. P. en N. V. V„ indien deze bereid zijn hun klasse- karakter te blijven handhaven. Tot heden mogen wij echter nog vergaderend optreden, en laten wij daarom die gelegenheid aan grijpen, want de behoefte tot inniger con tact is dringend geboden. Allereerst om onze houding te bepalen ten opzichte van het fascisme, dat zich ook zienderoogen in Holland invreet, en voor welker uitbreiding en toenemenden invloed Middenstand en kapitalistische groepen wel zullen zorgen. De regeering’ wordt door soortgelijke strekkingen beheerscht, die den arbeiders nadeel berokkenen. Wanneer blijkt dat arbeiders met een aangekondigde loonsverlaging geen genoegen nemen, helpt zij door het intrekken van steunverleening de bourgeoisie haar oogmerken doorvoeren. Spr. illustreert zijn bewering met voorbeel den. Het geval met de bouwvakarbeiders heeft zulks wederom bevestigd, daar een vernieuwing van het looncontract werd toe gestaan, wanneer hierin een verlaging van 10 was opgenomen. Bij verschillende sta kingen heeft men kunnen aanschouwen, dat de minister zich onmiskenbaar aan de zijde van de bezittende klasse had geschaard, door eventueele stakers buiten steun te stellen. Dat is fascistisch, dictatoriaal optreden ‘2 door deze regeering, evenals het recht dat zij zich heeft aangematigd; om organisaties naar eigen inzicht te verbieden. Het verbod van de Mussert-beweging is echter maar schijn, aangezien de regeering dezelfde methoden toepast, welke deze menschen wenschen te hapteeren. Het verschijnsel van zaalafdrijving behoort tevens thuis in het kader van dit systeem. Van democratie is geen sprake meer. En wat heeft nu het fas cisme gedaan in de lahden waar deze din gen door de regeeringen worden gewettigd? Onderdrukking van de arbeiders is het treu rige gevolg geweest van hun bruut regiem. In Duitschland zijn de prijzen met .60 gestegen en de loonen met 40 gedaald. Tegenstanders van de heerschende opvat ting werden beestachtig behandeld. Wij moeten daarom de arbeiders in Nederland mobiel maken, om een herhaling hiervan te verjiinderen. Revolutionnaire arbeiders, noch zij die aangesloten zijn bij moderne, katho lieke of christelijke bonden, kunnen op zich zelf dit gevaar gaan stuiten. Als men ziet dat men ook in ons land bezig is met een stelselmatige afbraak van de vakbeweging, is het toch zeker tijd geworden voor eens gezind optreden. Maar wij weten helaas uit NIEUWE SNEEKER COURAN I I

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1934 | | pagina 1