Uitgave RIEZEBRINR Co.
No. 91 Eerste Blad
der Gemeente Sneek
Officieel Orgaan
Dit No. bestaat uit 2 bidden.
Uit onze Raadzaal.
I
i
50e Jaargang
Woensdag 15 Augustus 1934
NIEUWSTIJDINGEN.
i ■r
Regelprijs 9 cent. Abonnementen belangrijke korting
Alle Advertentiën wordeu in beide bladen opgenomen.
De Openbare Bewaarschool.
B. en W. bieden de Raad het volgende advies aan:
SNEEK, 8 Augustus 1934.
Aan de Gemeenteraad.
I
FOSTEBs
Vrijdags te Hommerts, Jutrijp, Tirns, Goënga, Gauw, Sijbrandaburen, Offingawier, Terzool, Abbega
Oosthem, Deersum, Scharnegoutum, Roodhuis. Gaastmeer, Balk, Stavoren, Wyckel. Langweer, Bozum
het voorstel van den heer Blok niet aan te nemen.
Burgemeester en Wethouders van Sneek,
P. J. DE HOOP, Burgemeester.
P. SIKKES, Secretaris.
De NIEUWE SNEEKER COURANT is een abonnementsorgaan, verschijnt Dinsdags en Vrijdags. Abonnementsprijs in de stad f2.50, naar buiten fr. per post f3.60. De SNEEKER COURANT is een Advertentiebl;-'’
en wordt gratis bezorgd bij allen die te Sneek geen abonné zijn op de Nieuwe Sneexer Courant en bovendien huis-aan-huis verspreid:
D i n s d a g s te Woudsend, Heeg, Nijezijl, Folsgare, Nijland, Oppenhuizen, Uitwellingerga, Oudega (W.),
IJsbrechtum, Wolsum, Harich, Hemelum, Bakhuizen, Nijemirdum, Sondel, Sloten, Tjerkgaast, Spannen
burg, Poppingawier, Warns, Rauwerd
Controle op de oplaag toegestaan.
Crisispostzegels.
Volgens de voorloopige cijfers zijn van de
crisispostzegels, welke tot ultimo Juli op de
postkantoren verkrijgbaar waren, de volgen-
226
259
heeft de geachte voorsteller ook niet aangevoerd, en kan
hij, naar het ons voorkomt, ook moeilijk aanvoeren. Daar
komt bij, dat de stelling, zooals zij is neergeschreven, in
haar algemeenheid o. i. onjuist is. De practijk heeft be
wezen, dat het voorbereidend onderwijs van particuliere
zijde in een bepaalde richting wordt verzorgd. De practijk
heeft niet bewezen dat, indien de gemeenteraad tot ophef
fing der openbare school mocht besluiten, van particuliere
zijde voor het geven van onderwijs in de geest als thans
daar wordt verstrekt, zal worden gezorgd. En dat is juist
de vraag waarom het hier gaat. Wij achten het, gezien
de financieele positie van verreweg het meerendeel der
ouders van kinderen die de openbare school voor voor
bereidend onderwijs bezoeken al aangenomen dat de
gemeente afstand zou doen van de door haar sedert jaren
uitgeoefende onderwijstaak zeer te betwijfelen of uit
die ouders zelf een organisatie voort zou kunnen komen,
welke die taak, zij het met financieele steun der gemeente,
zou kunnen overnemen. Die ouders behooren in zeer groo-
ten getale tot de minder gesitueerden in de samenleving.
Slechts enkele er van zijn in de Rijksinkomstenbelasting
aangeslagen naar een inkomen van meer dan f 1000.
Uit schoolgeld zou derhalve wat bij de andere scholen
wel mogelijk is geen beteekenende bate kunnen worden
geput. Over andere bronnen van inkomst buiten het
subsidie der gemeente, welke ten behoeve van het voor
bereidend onderwijs zouden kunnen worden aangewend,
zou de te stichten organisatie niet beschikken. De kans
zou dus niet gering zijn, dat bij terugtrekken van de ge
meente, de taak, welke zij nu vervult, niet door een andere
organisatie zou worden overgenomen. De voorsteller gaat
wel van de mogelijkheid van overneming uit, maar eenig
positief gegeven in die richting verstrekt hij niet. Gaat de
raad op zijn voorstel in, dan hangt in dit opzicht alles
in de lucht. De eenige zekerheid die bestaat is deze, dat
een belangrijk stuk gemeentezorg is vernietigd.
Moeten nu financieele overwegingen tot die vernietiging
voeren? Het valt niet te ontkennen, dat de positie der
gemeente weinig rooskleurig is. Maar er moeten, naar
onze meening, na hetgeen wij boven hebben aangevoerd,
wel zeer sterke argumenten worden aangevoerd en de nood
moet wel zeer hoog zijn gestegen, zal van de gemeente met
recht een terugtrekken op het gebied van het voorbereidend
onderwijs gevorderd kunnen worden. Die argumenten zijn
er o. i. niet, die nood achten wij nog niet aanwezig. Wij
i merken in dit verband slechts terloops op, dat, ook in-
dien tot opheffing der school mocht worden besloten, de
kans dat de gemeente in de vorm van wachtgeld nog vrij
i lang uitgaven te haren laste zou hebben, vrij groot is,
zoodat het financieele voordeel, dat blijkens de aanhef,
met het voorstel Wordt beoogd, niet zoo heel groot zou
zijn. Dit zou evenmin het geval zijn als na opheffing door
de gemeente wel de mogelijkheid van voortzetting van het
onderwijs zou worden gevonden.
De kostprijs per leerling ligt op dit oogenblik tusschen
f25.en f30.per jaar. Dit bedrag doet reeds zien,
dat bij toekenning van een subsidie als in het voorstel
bedoeld, het profijt door de gemeente gering zou zijn.
Op de aangevoerde gronden geven wij U in overweging:
De bom op de Zeven
Provinciën.
Uit thans opgegeven antwoorden vain
minister Deckers qp vragen van het
Kamerlid Albarda, blijkt dat de bom
op de Zeven Provinciën, door den wer
penden vlieger wel degelijk als treffer
en niet als waarschuwingsbom bedoeld
was. Deze vlieger meende tegenstrij
dige orders te hebben ontvangen; la
ter bleek echter dat de bevelhebber
de eerste bom als waarschuwing had
bedoeld.
De vlieger die de bom wierp was de
jongste van de vier vliegers voor het
werpen van bommen aangewezen. De
andere drie vliegtuigen vielen allen uit,
wat niet pleit voor het materiaal dat
bijl deze actie gebruikt werd.
is juist, zooals in de toelichting van het voorstel
gezegd, dat de gemeente volgens de wet tot het
van voorbereidend onderwijs niet verplicht is. In
dit opzicht bestaat er gelijkheid met zooveel andere ter
reinen waarover de gemeente onverplicht haar bemoeiingen
heeft uitgestrekt. Indien hier een argument zou liggen
voor opheffing van de openbare school voor voorbereidend
onderwijs, dan zou de consequentie tot opheffing van tal
van nuttige maatregelen moeten voeren. Dan zou ook de
subsidieering van het bijzonder voorbereidend onderwijs,
waartoe de gemeente immers ook niet verplicht is, moeten
verdwijnen. Wij aanvaarden het uitgangspunt van den
geachten voorsteller niet; hij zelf aanvaardt, volgens zijn
voorstel, daarvan blijkbaar niet de consequenties.
Intusschen, het moge dan al waar zijn dat de gemeente
tot rechtstreeksche bemoeiing met het voorbereidend onder
wijs niet verpHaht is, het is niet minder waar, dat zij zich
gedurende tientallen van jaren deze zorg heeft aange-
trokken. Zóólang reeds, dat het juiste tijdstip van aanvang
dezer bemoeiing niet zoo gemakkelijk nauwkeurig is te
bepalen. Vergeleken met de gemeentelijke zorg is de par-
hij, zoo wordt aan de Msb. uit Roermond
gemeld, in de Vlek een tweetal Duitsche
kommiezen staan.
Hij reed daarop terug in de richting Effelt
en begaf zich langs den Broekweg naar de
grens. Vervolgens begaf hij zich door de
beek en wilde een draadafrastering over
steken, toen plotseling een schot viel en D.
voelde, dat hij getroffen was. Hij zocht aan
stonds dekking achter een boom voor het
geval er meer schoten zouden volgen. D.
bevond zich toen reeds 50 Meter op Neder-
landsch grondgebied en het schot kwam van
één der Duitsche grensbeambten, die achter
een hooimijt stonden, welke eveneens 10 tot
15 Meter op Nederlandsch grondgebied
stond en die dus ten onrechte daar hun
functie uitoefenden.
D. probeerde later nog weg te komen,
maar tengevolge van het schot, dat hij had
opgeloopen, was hij daartoe niet meer in
staat. Bij de draadafrastering bleef hij lig
gen, terwijl hij veel bloed verloor.
Personen uit de buurt vonden hem daar.
Het bleek, dat hij een schotwond in het rech-
terbovenbeen had.
De zaak is ter nader onderzoek in han
den gesteld van de marechaussee te Vlodrop.
Beweerd wordt, dat op de plaats, waar ’t
geval zich afspeelde, Duitsche grensbeamb
ten herhaaldelijk hun bevoegdheid te buiten
gaan.
Terreinverbetering door werklooze voetballers.
Tijdens de vergadering van afdeeling V
van den K.N.V.B., Zaterdagmiddag te Gro
ningen, heeft het bondsbestuurslid, de heer
Valkema, een nadere mededeeling gedaan
aangaande het fonds, dat de K.N.V.B. van
plan is beschikbaar te stellen voor werk
looze voetballers. Thans is namelijk van ’t
ministerie bericht ingekomen, dat de werk
looze spelers, die loon uit dit fonds zullen
ontvangen voor het verrichten van werk
zaamheden aan de voetbalvelden, daarnaast
hun volledigen rijkssteun zullen mogen be
houden.
Bij Uw besluit van 10 April jl. werd om advies in onze
handen gesteld een voorstel van Uw medelid, den heer
F. Blok, van de volgende inhoud:
De Raad der gemeente Sneek besluit:
1. de openbare school voor voorbereidend onderwijs
te Sneek wordt met ingang van 1 Januari 1935 opgeheven.
2. De gemeente Sneek verklaart zich bereid het be
staande schoolgebouw met de daarin thans aanwezige
leermiddelen tot wederopzegging aan een rechtspersoon
lijkheid bezittend orgaan, dat zich belast met het doen
geven van voorbereidend schoolonderwijs in bruikleen over
te dragen.
3. Aan deze organisatie kan tevens voor het jaar 1935
een subsidie worden uitgekeerd van f25.per leerling
op dezelfde voet en voorwaarden als aan de reeds op
dit gebied werkzame vereenigingen, terwijl voor het jaar
1936 en vervolgens een gelijk bedrag en onder gelijke
voorwaarden als aan voornoemde vereenigingen wordt
uitgekeerd, kan worden beschikbaar gesteld.
Veendam geboren. Na op 22-jarigen leeftijd
tot priester te zijn gewijd, werd hij na eenige
tijdelijke assistenties te hebben waargeno
men, in Februari 1881 benoemd tot assis
tent te Appingedam. In Maart 1884 werd
Z.Eerw. benoemd tot. kapelaan aan de Sint
Willebrordusparochie te Utrecht, om in Juni
1897 als pastoor naar Doetinchem te ver
trekken. In Juni 1902 werd deze standplaats
verwisseld met Kampen. Hier bleef Z.Eerw.
tot 28 October 1910, toen hij tot deken te
Leeuwarden werd benoemd.
Jongetje door den bliksem gedood.
Te Etten (N.Br.) is gistermorgen te om
streeks elf uur het bijna zevenjarig zoontje
van den landbouwer F. Goossens, terwijl het
met zijn zusje in den stal aan ’t spelen was,
tijdens een zeer kort onweer door den blik
sem getroffen en gedood.
Afschuwelijk drama te Zeist.
Gisteravond kreeg een bewoner van den
Koppelweg te Zeist oneenigheid met zijn
vrouw. Nadat deze ’t huis was uitgeloopen,
heeft hij met een broodmes zijn twee kinde
ren de hals doorgesneden en zich daarna
opgehangen. De politie heeft evenwel het
touw doorgesneden voordat de levensgees
ten waren geweken. De man is naar de neu
rologische kliniek te Utrecht vervoerd. De
lijken der kinderen die U/2 en 4’/2 jaar oud
waren, zijn in beslag genomen.
Incident aan de Duitsche grens.
Toen Vrijdagavond de 31-jarige W. Doh-
men, wonende te Herkenbosch, per fiets van
Effelt (Duitschland) naar Vlodrop reed, zag
Examens.
Geslaagd voor de acte Hoogduitsch 1
o. de heer H. J. de Boer te Oudemirdum.
Onze stadgenoot de heer H. Meijer
slaagde te Groningen voor het examen
hoofdakte.
Been gebroken.
Terwijl men gistermiddag voor het ijzer-
magazijn van den heer Douma aan de
Rienck Bockemakade uit de stoomboot
„Stanfries” bezig was met uitladen van
plaatijzer, geraakte daarbij de 61-jarige
dekknecht R. Keur van Bolsward met zijn
been bekneld met het gevolg, dat dit brak
en overbrenging naar 't ziekenhuis nood
zakelijk bleek.
Kermis Harmonie.
Op Kermis-Zondag Jzaf in de Harmonie
optreden het Hollandsch Operette-Gezel-
schap van het Grand Theater Amsterdam,
met de klucht-operette „In Pyama”. In de
hoofdrollen: Harry Boda, Piet Kohier, Ber
the Verswijver, Corrie Pinksen, Sien de la
Mar en anderen. Muzikale begeleiding van
Louis Metz. Deze operette beleefde te Am
sterdam meer dan 100 opvoeringen, verder
te Rotterdam, Den Haag, en was het groote
lachsucces van de kermissen te Groningen,
Harlingen en Leeuwarden.
Vanaf Maandag tot en met Woensdag
komt Faveur met de „Non Stop Show: „In
drie uur de Wereld rond”, waarmede op de
tournée 1934 overal, ondanks malaise en
concurrentie voor stampvolle zalen, groote
bijval werd behaald. Er zijn 40 medewer
kenden, alle top-prestaties. Dinsdag is er
Kindervoorstelling tegen véél verminderde
entree-prijs.
de aantallen verkocht: frankeerwaarde 5 ct.,
verkoopprijs 9 ct.: 685.827; frankeerwaarde
6 ct., verkoopprijs 11 ct.: 29.387.
De netto-opbrengst boven de frankeer
waarde bedraagt ruim f61.900.
V r e e s e I ijl k drama o n d ei r
spiritusdrinkers
b iji Heerlen.
Zondagavond heeft zich in een weide
onder Voerendaal, in de onmiiddell’ijke
nabijheid van Heerlen, waar z.g. spiri
tusdrinkers den nacht gezamenlijk iin
een hooischuur plegen door te brengen,
een vreeselijk drama afgespeeld. De
spiritusdrinkers kregen, toen zijl in be
schonken toestand verkeerden, bezoek
van een zekere H. Deze werd hun op
een gegeven oogenblik te lastig, zoo
dat zijl besloten hem onschadelijk te
maken. Zijl hielden daarom den man
vast en dwongen hem zooveel onver
mengde brandspiritus te drinken, dat
hijl geen teeken van leven meer gaf.
Zijl verwijderden zich vervolgens en
even later werd de man doend! aange
troffen.
De politie arresteerde in verband
hiermede twee der spiritusdrinkers, een
zekëren Van D. en een 17-jarigein jon
gen v. d. V. Het lijk van H. is naar
het lijkenhuis je te Voerendaal overge
bracht. Het politie-onderzoek duurt nog
voort. Crt. N. v. d. D.
No. 1.851.1(1).
Advies van Burgemeester en Wethouders
op het voorstel van het lid van de raad F.
Blok tot opheffing van de openbare school
voor voorbereidend onderwijs.
Wij meenen goed te doen ter motiveering van ons
afwijzend advies ten aanzien van het voorstel eenigszins
uitvoerig op de onderwerpelijke aangelegenheid in te
gaan.
Het
wordt
geven
ticuliere bemoeiing, althans in de omvang waarin deze nu
plaats heeft, van jeugdige leeftijd.
Dat de door de gemeente verschafte gelegenheid tot
het ontvangen van voorbereidend onderwijs door een deel
van de burgerij niet alleen in het verleden, maar ook nu
nog op groote prijs wordt gesteld, blijkt wel uit de leer
lingencijfers over de laatste jaren.
Deze bedroegen op 1 Januari:
1932
1934
Indien de plaatsruimte het toeliet zou dit aantal nog
hooger zijn.
Uit deze cijfers blijkt zeer overtuigend de bloei der
openbare school. Te verwonderen valt dit overigens niet.
Het voorbereidend onderwijs, dat door de leest waarop
het is geschoeid, door de wijze waarop het wordt gegeven,
in de loop der jaren zeer aan aantrekkelijkheid heeft
gewonnen, heeft naast een paedagogische ook een meer
beperkt sociale beteekenis, welke inzonderheid sterk
spreekt voor de minst gesitueerden in de samenleving.
Het schept voor de moeders van grootere gezinnen met
vaak gebrekkige huisvesting de mogelijkheid om haar
kinderen op de meest lastige leeftijd gedurende enkele uren
van de dag aan de genoemde onderwijs-inrichting toe te
vertrouwen, wat voor de kinderen een vaak gewenschte
afwisseling brengt en waardoor overigens gedurende die
uren een rustiger sfeer in huis wordt bevorderd, wat aan
de geest in en de verzorging van het geheele gezin ten
goede kan komen. Daarbij komt nog een omstandigheid,
waarop vooral in deze tijden van neergang gerust de
nadruk mag worden gelegd. Het stelt menige moeder, die
noodgedrongen naar bijverdienste voor het gezin moet
omzien, in staat er aan mee te werken de inkomsten voor
het gezinsonderhoud te vergrooten. Zij weet haar kinderen
onder vertrouwde hoede en behoeft uit dat oogpunt geen
bezorgdheid te koesteren. Indien wordt aangevoerd dat dit
maatschappelijk gesproken in de meeste gevallen een
weinig ideale toestand is, dan beamen wij dit gaarne en
ten volle. Maar wij hebben rekening te houden met de
werkelijkheid, hoe weinig ideaal deze dikwijls ook is.
Er is nog een reden de commissie van toezicht op
het lager onderwijs wijst er op in haar hierbij overgelegd
advies waarom op behoud der school prijs moet worden
gesteld. De bijzondere scholen bezitten onder hun eigen
besturen voorbereidende scholen, waardoor het contact
tusschen deze scholen en de lagere scholen zeer gemak
kelijk kan worden gelegd. Het is uit een oogpunt van
werkelijke gelijkstelling volgens de onderwijspacificatie
1920 niet meer dan billijk, dat aan de openbare school,
welker verzorging tot de rechtstreeksche taak der over
heid behoort, een dergelijk instituut niet wordt onthouden.
Geschiedt dat wel, dan kan moeilijk van een eerlijke kans
worden gesproken.
De voorsteller meent blijkbaar, dat aan al deze argu
menten niet zoo groote waarde moet worden gehecht. De
practijk bewijst immers, zoo zegt hij, dat het voorbereidend
onderwijs even goed, zoo niet beter, in particuliere handen
kan worden gelegd.
Wij moeten, naar aanleiding van dit gedeelte van het
voorstel, in de eerste plaats opmerken, dat er ons niets
van is gebleken, dat het voorbereidend onderwijs door
particulieren beter zou worden verzorgd dan vanwege de
gemeente. .Eenig bewijs voor zijn terloops geuite bewering
BIOSCOOPNIEUWS.
De oorlogsfilms hebben heel .wat
van hun oorspronkelijke populariteit in
geboet, maar voor „Ik was een spion”,
de hoofdfilm welke nu jn de bios
coop ,„B 'ijl d e W a a g’ gaat, mag dat
niet gelden, want hier wordt met zoo
warme mensohel'ijkheid. gespeeld, hier
wordt een zoo realistisch beleid’ van het
leven eenier spionne gegeven, dat de
film tot hooger plan geheven wordt,
dan waarop- oorlogsfilms in den regel
staan. Zooals wijl reeds in het vorig
nummer uitvoerig schreven, geeft deze
film de geschiedenis van JVIarthe Cnoc-
kaert, de Belgische, die in bezet gebied
Duitschers verpleegde, maar tevens, de
geallieerden onversaagd spionniagediein-
sten verleende. Madeleine Carroll1 speelt
deze hoofdrol vol intense overgave.
Conra,d Veidt speelt de Duitsche stads
commandant even prachtig. Bijna alle
verdere rollen zijin in handen van be
kende antis ten.
Eén van de belangrijkste films welke
we dit jaar hier hadden.
Ds. J. Kooiman, f
Te Hoogeveen is ds. J. Kooiman, emeritus
predikant bij de Doopsgezinde gemeente, op
69-jarigen leeftijd overleden. Ds. J. Kooi
man werd in 1890 proponent, terwijl hij in
1930 eervol emeritaat ontving. Zijn laatste
gemeente was Ternaard. De begrafenis is
bepaald op Woensdag 15 Augustus alhier.
55 jaar priester.
Woensdag a.s. hoopt de hoogeerwaarde
deken J. H. Vaas, pastoor der Sint Bonifa-
ciusparochie te Leeuwarden, den dag te ge
denken, waarop hij vóór 55 jaar de heilige
priesterwijding ontving.
De jubilaris werd op 20 Januari 1857 te
j I
f
L
159
iiiiiiiiiiunnij
V
NIEUWE SNEEKER COURANT
annex SNEEKER COURANT (77e Jaargang)
1933
op geregelde tijden, en
neem zoo noodig s avonds
een Foster s Maagpil. De
ontlasting geschiedt dan
volkomen normaal en
zonder krampen.
f 0.65 pa flacon.
