annex SNEEKER COURANT (78e Jaargang)
r
I
Uitgave KIEZEBRM Co.
51e Jaargang
Zaterdag 19 Januari 1935
Dit No. bestaat nit 3 bidden.
Stadgenooten bij de
„Saarabstimmung.”
No. 31J Eerste Blad
I
■ding te weeg» doch na de eerste kennis-
1
I
I
En nu het woord aan den heer D. Zui
der b a a n.
Deze heer schrijft ons:
„D,eu,tsch ist die Saar,
Deutsch bleibt die Saar.”
Het zijn deze beide strofen uit het be-
Dinsdag zijn de neutrale voorzitters weer
naar hun vaderland vertrokken. Saarbrücken
was in een feesttooi, welke een overweldi-
gende indruk maakte, in de café’s klonk het
Horst-Wessellied, het Saarland kreeg reeds
het accent van het nationaal socialistische
Duitschland.
Bij het aanvaarden van de terugreis had
de heer Haytmk, wiens kwetsuur eenige
voorzichtigheid eischte, niets dan vriende
lijkheid van zijn collega-voorzitters onder
vonden.
Na de Luxemburgsche hoogvlakte te
zijn beklommen, begint plotseling de
locomotief die we in Gouvy hebben
meegekregen af en toe te remmendan
dalen we in de woeste dalen van het
groot hertogdom af en als we eindelijk
de ’hoofdstad Luxemburg naderen, met
zijn prachtige boven- en benedenstad,
is het vrijwel donker en is het spelletje
van door het raampje kijken uit.
Maar er zijn meer interessante bezig
heden op eén zoo lang traject. Er is
immers een goéd restaurant waarin om
beurten holngerigen en dorstigen wor
den verzorgd. Er zijn verwoede bridge-
spelers, die in Zwolle reeds van leer
j trokkenik zag zoowaar twee schakers
zich ernstig buigen over een miniatuur
reis-schaakbord.
En de trein dondert maar door; nu
moeten we spoedig het Saargebied na
deren en menigeen vindt dat het bij
zonder lang duurt; later blijkt dat we
een ajndere route via Metz hebben ge
maakt. We hadden gevaarlijke lading
aan boord en men wilde op alle ge
beurlijkheden voorbereid zijn. Wij kin
deren der onschuld, wisten gelukkig
van niets.
Eindelijk komt een der bedienden
in alle wagens afroepen dat binnen een
kwartier Saarbrücken is bereikt en dan
begint een eenigszins nerveuse stem
ming zich te openbaren.
We hadden in de trein onze laatste
instructies omtrent aankomst en ver
blijfplaats in ontvangst genomen. In
Saarbrücken ieder zich voegen bij het
bord waarop de naam van de z.g.
„Kreis” waarbij men behoorde; dan af
wachten.
Daar liep de trein het groote „Bahn-
hof” binnen en in een ommezien waren
alle medereizigers vergeten en voegde
ieder zich bij zijn groep. Onze mari
niers stonden stram opgesteld op het
perron als een voorbeeld van trouwe
plichtsbetrachting voor de Hollaindscha
voorzitters.
Wij moesten met een heele groep
vreemde gezichten eerst naar Saarlouis
en dan met een kleinere naar Waller
fangen, een plaatsje niet ver van de
Fransche grens. Na even te hebben
gepauzeerd in de wachtkamer en vlug
even de eerste kaart naar huis te heb
ben geschréven, gingen we met dezelf
de ext'ra-trein verder. Overal verlieten
groepjes 'dé trein en in Saarlouis wer
den we door onzen adjunct-Kreisinspec-
tor als ’t ware in de bus yoor Waller
fangen gedreven.
Zooals bekend heeft een tweetal stadge
nooten bij de volksstemming in het Saarland
als voorzitter^'Van stembureaux gefungeerd,
nl. de h.h. J. H. H a y t i n k en D. Z u i d e r-
b a a n. Wij hebben beide heeren om een
interview verzocht, om hun indrukken te
mogen vernemen, en beiden verklaarden zich
volgaarne daartoe bereid; de heer Zuider-
baan had echter gisteren niet de noodige
tijd voor een dergelijk interview en prefe-
een oproep om Zaterdagmorgen 9 uur in het
Neues Gymnasium te komen voor een be- I
spreking met den plaatsvervangenden Kreis- i
direktor, doch die bespreking bleek niet veel 1
op te leveren, zoodat de heer H. met eenige
anderen zich naar de Kreisdirektor Hardin-
ger begaf, die uitstekend op de hoogte was, i
alle inlichtingen gaf en wel de laatste infor
maties, die betreffende het afhalen der stem
bussen na de stemming, in het Engelsch,
omdat hij zelfs zijn Duitsche typiste niet op
de hoogte wilde stellen van de door de ple-
biscietcommissie in dezen genomen maatre
gelen. ’t Bleek dat de bussen met tanks met
gewapende militairen, die langs allerlei om
wegen zouden rijden, zouden worden afge
haald, zoodat het wel half drie in de mor
gen van Maandag kon worden voor dit ge
schied was.
Des middags heeft de heer Haytink een
bezoek aan zijn school gebracht om te zien
of het bureau volgens de voorschriften in
gericht was, en meer tafels laten komen, en
zich ’s avonds nog eens overtuigd dat alles
in orde was; stembus, stemkaarten en enve
loppen waren er nog niet. De verdere dag
werd met tal van andere voorzitters in
Sankt Ingbert doorgebracht; het verzamel
punt voor hen was het restaurant Zum
Glocke in de Kaiserstrasse, waar Zwitsers,
Luxemburgers en Nederlanders bijeen wa
ren. Daar men het er over eens was dat de
Zondag der stemming een zware dag zou
worden, ging men vroeg naar bed. Om half
negen Zondagmorgen zou de stemming aan
vangen, om half acht moest het bureau pre
sent zijn. Spr. was ér om 7 uur en begon
met een inspectie der 3 stemcellen en der
potlooden, zwarte, die ook hier aan een ket
ting waren bevestigd. De instructie schreef
voor dat af en toe de potlooden gecontro
leerd moesten worden, daar het gerucht
ging, dat men deze door roode en blauwe
zou trachten te vervangen om stemmen on
geldig te maken; er lagen voorts lak- en
andere stempels, alles was aanwezig be
halve stemkaarten en enveloppen. Om 7.15
kwamen de 4 bijzitters, twee van het Duit
sche fronts twee van het eenheidsfront; een
was de aangewezen bijzitter, de andere zijn
plaatsvervanger, doch alle 4 zijn gebleven.
Spr. wees een hunner, een jongeman van 30
jaar, met goedkeuring der anderen, tot se
cretaris aan om het protocol op te stellen
enz. Alle vier stelden zich keurig voor, spr.
las hun de eed voor die door allen met een
„Ich schwöre” bekrachtigd werd, waarna
spr. hen gemoedelijk toesprak, constatee-
rend dat hier 3 partijen waren: Duitsch
front, Eenheidsfront en een neutrale voor
zitter en vroeg of het 'niet het best was één
dag de partijgevoelens ter zijde te stellen en
als vrienden samen te werken om te trach
ten de stemming zoo goed mogelijk te doen
verloopen. Alle vier, die intusschen al voor
zien waren van een goede Hollandsche si
gaar, waren het hiermee volkomen eens en
gingen ook accoord met de regeling van
spr., die voorstelde telkens 10 kiezers bin
nen te laten in het lokaal, dat in tweeën was
verdeeld, ’t eerste deel een voorlokaal van
waar telkens 3 naar de eigenlijke stemruimte
kwamen. Een ongewapend militair, die
zich stram had gemeld, kreeg last deze rege
ling door te voeren. Daarna werden onder
ling nog eenige dingen overeen gekomen.
Spr. constateerde, dat de Hitlergroet ook in
’t Saarland zoo ingeburgerd was, dat de mo
gelijkheid bestond dat een kiezer die groet
ook hier onwillekeurig bracht, in
welk geval spr. meende, dat de stem toch
geldig moest zijn; ook hiermede gingen
allen, ook de Eenheidsfronters, accoord.
Spr. zeide toe, dat als de groet echter op
demonstratieve wijze werd gebracht, hij on
middellijk de stem ongeldig zou verklaren.
Verder zou men mogelijke buitengewone ge
vallen maar behandelen als ze zich voor
deden. Er heeft de geheele dag een uitste
kende verhouding onder de leden van dit
stembureau geheerscht, ook de politieke
tegenstanders converseerden gezellig onder
ling.
Om ruim 8 uur kwamen de langverwachte
stembiljetten en enveloppen en de stem
lijsten, welke bij de stemming 2 X gepara
feerd moesten worden, nl. bij de oproep en
als de stem ingeleverd werd. Eigenaardig
was dat men hier het systeem van het „tur
ven” niet ken^e, dat, nadat spr. het had uit
eengezet, prachtig werd gevonden en door
de bijzitters toegepast. Spr. hield, zooals zijn
opdracht luidde, voortdurend het oog op de
stembus. Spr. had 660 ingeschreven kiezers
voor zijn bureau, het gemiddelde van alle
bureaux. Voor de identificatie was een 4-tal
modellen passen in omloop, allen met foto’s
en men had de opdracht nauwlettend foto
en gelaat van de kiezers te vergelijken, om
dat er valsche passen in omloop zouden zijn.
De stembiljetten werden geteld en toen het
aantal klopte met het getal dat aan dit bu
reau afgeleverd moest worden, kon spreker
overgaan tot het openmaken van twee enve
loppen van voorstemmers ambtenaren,
zieken enz. die reeds op vorige dagen had
den gestemd welke enveloppen totaal 10
stemmen bevatten van kiezers, welke tot
sprekers bureau behoorden. Na controle met
de stemlijst kon spr. deze 10 stemmen in de
bus deponeeren; om half negen liet spr. door
de militair de deur openen en met galmende
stem verklaarde spr. toen: „Ich erkiare die
Wahl für eröffnet”. Bij 10-tallen werden de
menschen toen toegelaten; zij spraken geen
woord noch in het voorlokaal noch bij de.
stemming, waarbij spr. de namen met lui
der stem opriep, de pas werd vergeleken, de
stemlijst werd nagezien en de menschen kre
gen hun biljet en envelop. Als alles in orde
was stempelde de secretaris de oproepings-
kaart af zoowel als de pas, met het opschrift
Sprekers algemeene indruk is dat de uit
slag der stemming 90.5 voor Duitsch
land een zeer gelukkige is voor de inter
nationale toestand en ook een, zooals die
moest zijn, want deze Saarbevolking is ab
soluut Duitsch, het zou een onrecht zijn dit
volk van Duitschland af te sluiten. Maar al
voelt men Duitsch, dat wil toch niet zeggen,
dat allen ook even fel voor Hitler zijn, in
tegendeel, uit uitlatingen van menige Saar
lander en Saarlandsche jegens spr. en an
dere voorzitters bleek wel dat het „Heil
Hitler” niet allen even gemakkelijk zal val
len. Men was ook niet gerust over de ont
wikkeling van de economische toestand, nu
er douanegrenzen met Frankrijk, dat veel
van de Saarlandsche producten betrekt,
kwamen.
aan 1
ken van zalig nietsdoen in een die’r>
serres of op een 'dier terrassen door-verwacht was» brengt eenige opschu'd-
geb'racht. -
De reis.
’t Was best weer, maar bitter
koud toen we op Donderdag 10
Januari ’s morgens half zes bij de Op-
penhuizerbrug op de "tram stonden te
wacht,en en in die eerste tram zoowel
als in de trein tot Zwolle was ’t weinig
beter.
In Zwolle stond de extra-trein reeds
gereed en toen we na een kopje kof
fie in het restaurant onze plaatsen op
zochten was ’t daar zoo warm dat de
ramen al spoedig wérden opengezet.
Alle Friesche, Groninger en Drentsche
voorzitters waren reeds present en ook
een groot deel der Overijsselsche hee
ren was reeds op liet perron aanwezig.
Fotografen liepen reeds rond en spoor
wegpersoneel zoowel als reizigers toon
den groote belangstelling voor de toen
nog maar betrekkplijk korte trein; dat
zou den geheelen dag zoo blijven. Over
al op onze lanlge reis, in Holland zoowel
als in België, in Luxemburg en Frank
rijk, overal stonden de menschen de
lange trein ria te staren; de meestem
ernstig, een heel enkele ons een groet
brengend.
In Roermond werden de beide dee-
Len aan elkaar gehaakt, de restauratie-
rijtuigén in het midden en voort ging
het, door het mooie Limburgsche land-
schap naar de Belgische grens. Bij Visé
alléén passencontróle, anders nergens
eenig spoor van douane; ’t was ons of
deze reis voor den Volkenbond een
symbool werd voor een betere wereld,
waarin tQll|em_en grenzen van geen be-
teekenjs meer voor de menschen zul
len zijn.
Direct in België begint dan een an
dere wereld.
Hoog liggen de huisjes tegen de
witte krijtbergen-van Visé en Mouland,
ons zoo bekend uit de eerste dagen van
den oorlog. Hier wérden de eerste
noodlottige oogeribiikken van die we
reldramp beleefd, waarvan wij thans
geroepen zijn een klein deel» naar, wij
hopen mee te helpen afsluiten.
Als we na Luik, de Pont des Arden
nen achter ons hebben, begint eén
stuk natuur zich te ontplooien, dat ook
den meest verstokten nurks moet aan
grijpen. Wij kenden de Ourthe en Am-
blève uit een zomerreis per auto. Welk
een verschil nu echter, nu die in den
zomer zacht borrelende en vloeiende
stroompjes zijn veranderd in wild stroo-
mehde 'rivieren.
En de lange trein slingert zich door
het dal als wilde ze den reiziger al
dat natuurschoon met opzet laten zien.
Remouchamps, Cascade de Coo, de
prachtige waterval, Trois-ponts, Salm-
chateau, Vielsalm, al die bekende na
men, waatvan wij de hotels zelfs her-
kennen, doen velen der reizigers denken? gezelschap van denherr wi'rt, seinè frau
heerlijke.vacantie-dagen, oogenjalik-j gemahlin urid drei töchter.
Mijn laat bezoek, dat echter niet on-
H e r r Graf.
Onze Kreisinspector isi een
Italiaan, Graf Serego. Een ener
gieke kleine kérel met een paar hel
dere oogen in zijn artistenkop. Hij roept
de namen af van alle herren vorsitzen-
den, yanaf baron die en die tot de meest
gewone burgerpotnaam, en iéder ant-#
woofdt op zijn ietwat buitenlandsch-
Duitsche oproep. Mijn naam wordt op
een zoo af,schuweljjke wijze verminkt
dat ik, nadat hij tweemaal is afgeroepen
pas begrijp waarom hét gaat.
Wij rijden door Saarlouis waar alles
al geïllumineerd is en komen ongeveer
negen uur op de „bürgemeisterei” van
Wallerfangen, 't Is pik-nacht en we
weten er niets van in welk gat we zijn
binnengeloopen. Doch de burgemeester
lijkt ons een joviaal man en neemt ons
eerst mee naar de kroeg omi ons- op
een biértje te traoteeren; dat is al één
goéd teeken. Maar de heeren blijven
maar plakken en herr Graf blijft ons
maar steeds instrueer.en.
Ik ben nieuwsgierig waar ik terecht
zal komen. Men heeft mij in de trein
een kaa’rt in m’n handen geduwd met
de naam van mijn hotel. De naam heeft
groote vreugde onder de heeren te
weeg gebracht-. Daar stond niets min
der op dan dat der herr vorsitzende des
Wahlbüros No. 552 spine Wohnung hat
im Gasthof „lm Münchener Kiridl”, in-
haber Max John. Dat klonk ietwat ver
dacht dergelijke namen vond je ook in
te Rotterdam en Amsterdam door onze
zeelieden druk bezochte buurten. Als ik
er eindelijk onder leiding van een wild
vreemde kerel arriveer, heerscht er
reeds een Egyptische duisternis. Mijn
gids leidt me door een eindeloos lange
gang, dan ové'r een binnenplaats die je
aan de mooiste detective-films doet den
ken en doet dan een deur open'. Was
soil das sein?
In een gezellig verlichte gelagkamer
zitten nog eenige late bezoekers rustig
te praten en hun biertje te drinken' in
„Saarabstimmung, 13 Januar 1935, Wahl-
büro 902 Skt. Ingbert”, omdat deze afge
stempelde pas recht gaf op vrij vervoer
huistoe; tal van voorzitters hielden zich ove
rigens aan dit voorschrift niet. De eerste
uren werd er zeer druk gestemd, behalve
ongewapende militairen, die ook de verschil
lende stembureaux van elkaar gescheiden
hielden, waren veel Roode Kruismannen en
vrouwen (alle evangelisch), aanwezig om
zieken, kraamvrouwen, oorlogsverminkten
enz. bij te staan. Spr. heeft telkens als hij
een kiezer een stembiljet en envelop over
handigde gezegd „Bitte schön”, maar ge
loofde niet dat dit van de 647 kiezers door
10 met een wederkeerig ,ADanke” of „Danke
schön” beantwoord is; men scheen met
stomheid geslagen. Niet tevergeefs had het
Duitsche iront geïnstrueerd: „das einzige
am 13 Januar ist Maul halten”. Alleen een
dokter en zijn vrouw namen de gesproken
beleefdheidsvormen in acht, maar bijna al
len stonden stram en in de houding bij de
vergelijking der passen enz.
Bij sprekers bureau heeft zich geen abuis
voorgedaan. Alleen had een man op de en
velop, die het stembiljet bevatte, zijn naam
gezet. Alle bijzitters vonden sprekers voor
stel goed, dat de man zijn biljet in de cel
in een nieuwe envelop mocht doen. Spr.
vernietigde de beschreven envelop.
Zooals reeds eerder gezegd hielden de
kiezers zich strikt aan de instructie van het
Duitsche front „Maul halten”, maar tal van
oude vrouwtjes slaakten toch een zucht van
verlichting als het karwei der stemming ge
lukkig volbracht was.
De voorzitters der stembureaux mochten
eigenlijk hun bureau niet verlaten, of het
bureau moest worden gesloten. Maar om
tien voor twee kwam een Deen binnen stap
pen met de mededeeling, dat spr. 20 minuten
tijd had voor een maaltijd, wel een zeer be
perkt tijdsbestek dus, waar er daarvan nog
10 minuten met heen en terugloopen ver
loren gingen. Bij zijn haastige terugkeer
kreeg spr. plotseling, bij ’t lokaal gekomen,
een hevige pijn in de kuit, Roode Kruisman
nen snelden toe en spoedig was geconsta
teerd dat ’n spier gescheurd was; men heeft
spr. gemasseerd en verbonden en naar het
lokaal gebracht, waar hij zijn taak voort
zette; een dokter heeft daar het been op
nieuw behandeld.
Te ongeveer 4 uur markeerden op spr.’s
bureau nog 30 stemmer, nen kon het toen
natuurlijk op z’n slofjes af, de secretaris
begon reeds met het gedeeltelijk opmaken
van het protocol, alle noodige contröle-tel-
lingen werden verricht en alles bleek te
kloppen en het eindresultaat was dat 13
kiezers van dit bureau ten slotte niet zijn
opgekomen, er was dus zeer trouw gestemd,
ook zieken op brancards werden gebracht,
soms had men eenige moeite die behoorlijk
in de stemcel te krijgen. Volgens de voor
schriften moest om ’s avonds 8 uur, als er
nog een ononderbroken stroom van kiezers
was, deze nog toegeiaten worden; wij heb
ben de deur geopend en gevraagd aan de
voor de deur staanden: „zijn er nog stem
gerechtigden?” Toen dat niet het geval
bleek, heeft spr. opnieuw met luider stemme
afgekondigd: „Ich erkiare die Wahl für ge-
schlossen”. Toen volgde de natelling, welke
sloot als een bus. Spr. vroeg alle bijzitters
of zij zich met de telling konden vereenigen
en zij antwoordden met een volmondig „Ja”.
Het protocol is door de secretaris afge
maakt, allen hebben het geteekend en spr.
heeft op alle pakjes en de bus de noodige
lakzegels aangebracht, Spr. vroeg toen zijn
bijzitters of, hoewel het demonstratieve
„Heil” hier in dit stemlokaal verboden was
te uiten, het hun niet opgevallen was, dat
hijzelf dat woord 13 maal had gebruikt.
Verrast zagen de bijzitters op, zij verklaar
den dat niet gehoord te hebben, waarop spr.
hun wees op het 13 maal voorkomen van de
familienaam „Heil” op de stemlijst; hij had
dus inderdaad 13 maal Heil geroepen!
Spr. heeft in verband met zijn gekwetst
been na deze verzegeling niet behoeven te
wachten op het afhalen van de bus enz.; de
heer Hora Siccama, burgemeester van Baar-
deradeel, die ook een stembureau daar had,
was zoo welwillend de bus enz. in ontvangst
te nemen, hetgeen met de noodige plicht
plegingen geschiedde. Spr. ontving een be
wijs van de overdracht en ging toen per
auto naar zijn hotel, waar zijn been weer
gemasseerd werd. Ook des Maandags heeft
de dokter deze' massage herhaaldelijk ver-
richt om spr. in staat te stellen Dinsdag
weer terug te reizen. Een bewijs van de
goede verstandhouding in het stembureau
was, dat alle bijzitters Maandag het hotel
hebben opgebeld om naar spr.’s toestand te
informeeren.
reerde daarom zijn indrukken op schrift te
'stellen. Een gedeelte daarvan vindt men dan
ook reeds hieronder, een vervolg in het vol
gend nummer.
Den heer Haytink mochten wij inter
viewen, doch hij gaf een zoo gedegen en
aaneensluitend overzicht, dat wij eigenlijk
geen vragen behoefden te stellen en hem dus
•aieronder wel als spreker mogen invoeren.
De heer H ay t i n k kreeg in Sankt Ing
bert toegewezen stembureau nr. 902, dat
gevestigd was in een school, waarin nog 3
andere stembureaux waren ondergebracht.
Slechts 2 stembureaux mochten echter van
dezelfde ingang gebruik maken.
Spr.’s indruk van de voorbereiding dezer
stemming was, dat die buitengewoon goed
vas, men kreeg te voren zooveel stukken
toegestuurd, dat als men deze nauwkeurig
tad bestudeerd, men zich volledig voorbe
reid kon achten, men mocht spreken van een
stemming bijna op Hollandsche leest ge
schoeid, met deze uitzondering dat bij d e z e
stemming de kiezers zich ook nog identifi-
ceeren moesten door middel van passen.
De trein met de Nederlandsche voorzit
ters kwam later te Saarbrücken dan de be
doeling was, omdat van Thionville over
Metz werd gereden; men wilde deze trein,
die ook de stembiljetten meevoerde, welke
bij de fa. Enschedé te Haarlem waren aan
gemaakt, voor een zoo klein mogelijk traject
door het Saargebied laten loopen, om even-
tueele aanslagen, ten doel hebbend het mis
lukken van de stemming door een vernieti
ging van het stemmateriaal, te voorkomen.
Reeds in Thionville was een vertegenwoor
diger van de commissie voor de volksstem
ming in de trein gekomen om ieder voor
zitter nog een aantal stukken ter hand te
stellen, o. a. de aanwijzing van het stem
bureau, de inkwartiering enz. betreffende
terwijl meegedeeld werd hoe men de kwar
tieren zou kunnen bereiken.
Toen men in Saarbrücken aankwam is
ieder zoo spoedig mogelijk naar de voor hem
bestemde plaats vertrokken; de heer Hay
tink ging dus per trein naar Sankt Ingbert,
een industriestad van 26000 A 27000 inwo
ners, waar spr. onderdak vond in het nieuwe
hotel Astoria. Ieder voorzitter kreeg de in
structie de volgende morgen 11 uur te ver
schijnen in de Wartburg een groot evan
gelisch gebouw te Saarbrücken waar men
nadere instructies zou ontvangen, de be-
eediging zou plaats vinden en het honora
rium (1000 frs.) zou worden uitbetaald. De
volgende morgen te 11 uur waren daar een
1000 man aanwezig; op het podium zat de
Volkenbondscommissie voor de „Abstim-
mung”; de Zweedsche voorzitter daarvan,
Rohde, sprak het openingswoord met een
aansporing om toe te geven aan de geest
des tijds en de filmoperateurs en fotografen
gelegenheid te geven hun werk te verrichten.
Dat duurde vrij lang, was vrij vervelend en
daar haperde inderdaad iets aan de rege
ling, er was geen politie aanwezig, en toen,
voor de eigenlijke besprekingen begonnen,
de persmenschen werd verzocht zich te ver
wijderen, is er op geen enkele wijze gecon
troleerd of men hieraan gevolg gaf. In de
Wartburg zijn toen door de vertegenwoor
digers der verschillende landen mededeelin-
gen gedaan; de heer De Jongh, die buiten
gewoon veel werk heeft verricht bij deze
stemming, deed dat aan ,de Nederlanders.
Daar maakte spr. ook kennis met de Kreis
direktor van Sankt Ingbert, de Amerikaan
Hardingen In 3 groepen, een van de Hol
landers, een van de Zweden, en een gemeng
de groep Zwitsers, Luxemburgers, enkele
Italianen, is toen gezamenlijk de eed afge
legd. De Hollanders zeiden de Duitsche eed
zin voor zin na en dit werd bekrachtigd met
een „Zoo waarlijk helpe ons God almachtig”
in het Nederlandsch. Er konden nog vragen
gedaan worden, wat niet veel werd, en toen
volgde de uitbetaling der honoraria, wat
zeer wanordelijk geschiedde; gelukkig ech
ter liep spr. net de Nederlandsche betaal
meester tegen het lijf, waardoor hij de vijfde
was, die werd geholpen; anderen echter
moesten uren wachten.
Daarna verspreidde men zich in Saar
brücken, waar de reeds aangebrachte ver
sieringen met groen en de illuminaties een
overweldigende indruk maakten. Spoedig
keerde ieder naar zijn kwartier terug, dt
aanstelling gaf het recht op vrij vervoer met
alle officieele vervoermiddelen door geheel
het Saarland; meestal werd in de vervoer
middelen niet eens navraag gedaan naar de
aanstelling, het woord „Saarabstimmung”
was voldoende. Van onlusten bemerkte men
nergens iets. De algemeene indruk was dat
het Saarvolk de Instructies der partijen,
vooral van het Duitsche front, met echt
Duitsche pünktlichkeit nakwam.
In het hotel te Sankt Ingbert vond spr.
spelers, 'die in Zwolle reeds valn leer
kende lied da,t deze week in het Saar-'
u- j j v Tl j j j met diepe rimpels m hun voorhoofd
g,ebjed door honderd-duizenden is ge- -
zongen, die men als de totaal-indruk
van de „Abstimmung” zou kunnen neer
schreven.
Want 'dit is ons uit alles wat wij
hebben meegemaakt wel gebleken:
welk regime in Duitschland ook moge
heersch'en en welke regeering of dic
tator er de staf zou hebben gezwaaid:
elk Saarplebisciét zou slechts één uit
slag kunnen hebben: Die Saar frei!
Deutsch die Saar’!
Het js op verzoek van de redactie
der Nieuwe Sneeker Courant dat wij
onze gedachten en indrukken neer
schrijven» indrukken zoo veelvuldig en
van zoo blijv,erfden aard, dat men er
een boekdeel mee zou kunnen vullen;
er een week lang over zou kunnen
spreken.
\Gelukkig echter laat de plaatsruimte
van ons s.t,edelijk blad niet toe dit He
doen en willen wij ons beperken tot een
vluchtige beschouwing van dé reis
naar, en in he,t Saargebied, de indruk
ken betreffende voorbereiding en stem
ming en eenige ervaringen onder de
Saarbevolking opgedaan.
1
r
NIEUWE SNEEKER C0URAN1
