Officieel Ornaan
der Gemeente Sneek
DE TROONREDE.
DE VIERDE MAN
d
Io. 101 Eerste Blad
Uitgave KIEZEBRINK i Co.
Woensdag IS September 1935
51e Jaargang
Dit No. bestaat uit 2 bladen
I
FEUILLETON
NIEUWSTIJDINGEN.
Alle Advertentiën worden In belde bladen opgenomen
Regelprljs 9 cent. Abonnementen belangrijke korting
0
5.
n-
a*.
:n.
12.
Ive
Dinsdags te Woudsend, Heeg, Nijezijl, Folsgare, Nijland, Oppenhuizen, Uitwellingerga, Oudega (W.),
IJsbrechtum, Wolsum, Harich, Hemelum, Bakhuizen, Nijemirdum, Sondel, Sloten, Tjerkgaast, Spannen
burg, Poppingawier, Warns, Rauwerd
Controle op de oplaag toegestaan.
De NIEUWE SNEEKER COURANT is een abonnementsorgaan, verschijnt Dinsdags en Vrijdags. Abonnementsprijs in de stad f2.50, naar buiten fr. per post f3.60. De SNEEKER COURANT is een Advertentieblad
en wordt gratis bezorgd bij allen die te Sneek geen abonné zijn op de Nieuwe Sneeker Courant en bovendien huis-aan-huis verspreid:
V r ij d a g s te Hommerts, Jutrijp, Tirns, Goënga, Gauw, Sijbrandaburen, Offingawier, Terzool, Abbega,
Oosthem, Deersum, Scharnegoutum, Roodhuis. Gaastmeer, Balk, Stavoren, Wyckel. Langweer, Bozum
rek
m.
ng.
stelling scheen te hebben gevolgd, liét
een schamper lachje hooren, hetgeen
een vetbaasde blik toe te werpen.
Toen het antwoord uitbleef, vroeg zie
min of meer snibbig.
„Waarom llacht u?’F
„Om de beslistheid, Waarmee u op de
vraag van dien meneer een bevestigend
antwoord geeft. U houdt mij ten goede,
zuster, maar hoewel ik toch ook eeni-
gen tijd bij dien geheimzinnfiigen vier
den man in de coupé heb gezieten, zou
ik voor geen duizend gulden zoo posi
tief durven beweren dat deze en de,
thans naar het schijnt, verdachte Hel
linger één en dezelfde persoon zijn. Ze
ker, de mogelijkheid bestaat op het
gebied van vermomming schijnt tegen
woordig alles mogelijk maar zóó op
het oog zie ik geen andere punten van
overeenkomst tusschen beide heeren
dan de uilenbril. En dat lijkt me in
zijn algemeenheid nu juist niet be
paald een artikel om iemand te her
kennen. De vierde man, die gezocht
wordt droeg een zwart snorretje, dat
zal ook u geconstateerd hebben; Hel-
linger is clean shaven. Bovendien Ijkt
me de laatste grooter en forscher dan
de man, die gezocht wordt. Nee zuster,
vóór dat u een dergelijke verklaring
voor den commissaris aflegt, zou ik u
willen adviseeren eerst nog eens goed
met uw geheugen te rade te gaan
Zuster Robert bloosde na deze te
rechtwijzing en scheen zich te willen
verdedigen, maar van Hagen liet haar
niet aan het woord komen.
„De menschen vergeten wet eens”>
Geref. kerken. Drietal te Donker
broek: cand. R. A. Flinterman te’sGna-
venhage, cand. Wt J. Meister te Over-
veen, cand. A. Nijhuis te Sneek.
Te ongeveer middernacht is de
tram van Heerenveen naar Smeek gis
teravond op de grens dezer gemeente
op een zestal koeien van den veehouder
Sj. B. gereden. De dieren waren door
een sloot gewaad en op de rails ge-
aldus vervolgde hij, „dat het buitenge
woon lastig is iemand, met wien men
slechts korten tjjd samen is geweest en
die door geen enkele gebaar of handel
wijze speciaal de aandacht heeft ge
trokken, later positief te herkennen. Ik
reis zelf dagelijks met den trein tuis-
schen Amsterdam en Haarlem, bevind
me dus ook geregeld tusschen mederei
zigers, maar denkt u, dat ik in staat
zou zijn een uur nadat ik uit den trein
ben gestapt positief iemand aan te wij
zen die naast of tegenover me heeft ge
zeten? Als het er op aan komt, zou ik'
niet eens graag willen verklaren, dat u
dezelfde bent als de verpleegster, die
Maandagavond bij mij in de coupé zat.
’t Mag dan niet bijzonder galant zijn,
zuster, maar ook u is niet in staat ge
weest dusdanig m’n aandacht te trek
ken, dat ik een blijvend beeld! van u in
m’n herinnering behouden heb. Em
juist dat bljjvende beeld is, dunkt me,
in de eerste plaats noodzakelijk om la
ter desnoods onder eede te kunnen ver
klaren, dat men werkelijk iemand her
kent".
„Nou maar ik herken u anders heel
goed", interrumpeerde zuster Robert
haar medereiziger op een toon, die be
wees, dat zij niet bereid was haar ver
klaring tegenover 'Wils terug te nemen.
„Dat is best mogelfijk", antwoordde
van Hagen met een gevleid lachje,
„maar op mijn zienswijze voortbouwen
de, zou ik hier dan uit mogen conclu-
deeren, dat u aan mij wel de noodige
aandacht geschonken hebt. Ik ben in
derdaad zeer vereerd
ongewenschte verstarring van den handel, zondering van Curasao, waar deze bevre-
digend is te achten, steeds groote zorg
eischen. Al zal in Nederlandsch Indië, naar
gehoopt mag worden, over 1936 een begroo-
tingstoestand worden bereikt, waarbij al
thans toeneming van schuld voorkomen
wordt, toch kan verdere aanpassing van de
uitgaven bij de inkomsten niet achterwege
gelaten worden. De groei van de inheemsche
industrialisatie is aanvankelijk niet onbe
vredigend; ook zijn er teekens, dat de be
langstelling van Nederlandsche zijde voor
de stichting van industrieele ondernemingen
begint te ontwaken.
In het afgeloopen jaar zijn tal van maat
regelen genomen om het goederenverkeer
van Nederland naar Indië te bevorderen.
Ook voor het verkeer in omgekeerde richting
geschiedde zulks, terwijl meermalen een ge
legenheid zich voordeed, waarbij Nederland
kon helpen om den afzet van Indische pro
ducten naar elders te bevorderen. Op dien
weg zal worden voortgegaan.
Met het oog op gewijzigde internationale
toestanden zullen U voorstellen worden ge
daan tot het treffen van eenige bijzondere
voorzieningen inzake de middelen tot ver
dediging van het Koninkrijk.
Naast de voorzieningen, welke verband
houden met de maatregelen, die reeds ge
noemd werden, stelt de Regeering zich voor
in dit zittingsjaar onder meer aanhangig te
maken voorstellen tot wijziging van som
mige bepalingen der Grondwet, en een ont
werp van wet ter voorkoming van particu
liere machtsvorming op het terrein der over
heidstaak. Voorts zal worden voorbereid
een herziening van het vreemdelingenrecht
mede in verband met het vluchtelingsvraag-
stuk.
Met dankbaarheid kan ik vaststellen, dat
bewegen was eenige bijzonderheden
over zijn korte reis in gezelschap van
den bankier en diens vermoedelijken
moordenaar mee te deelen. Die bijzon
derheden waren intusschen van zoo ge
ringe beteekenis, dat Wils er njet veel
wijzer door werd' en zeker zou hij zijtn
pogingen om den man aan het praten
te krijgen reeds lang hebben opgege
ven, wanneer niet Adams er schijnbaar
’n eer in had gesteld om juist van dezen
getuige iets meer te weten te komen.
Daar de procuratiehouder echter niet
tot het edele gilde der verslaggevers be
hoorde, was de heer Van Hagen tegen
hem wat mededeelzamer en daaraan
was het dan ook voornamelijk te dan
ken, dat Wils’ nieuwsgierigheid ten
slotte althans eenigszins bevredigd
werd.
Min of meer opvallend' was de hou
ding van den heer van Doorn, wijlen
Leuvensteyn’s compagnon, die maar stil
voor zich uit zat te staren en slechts van
tijd tot tijd een zijden zakdoek te voor
schijn haalde om dan met een nerveus
gebaar het voorhoofd af te wisschen.
Schijnbaar was hij zeer onder den in
druk van het gebeurde, doch geen der
aanwezigen schonk hieraan bijzondere
aandacht, want allen hadden genoeg
met zichzelf te doen.
Reeds spoedig werd het gesprek vrij
algemeen, want enkele mededeelingen
van den forens lokten natuurlijk aan
vullingen en tegenspraken uit van die
zijde der verpleegster, die zich, zeker
niet ten onrechte, als een der voor
naamste getuigen in dez;e zaak be
schouwde en, in tegenstelling met haar
verhooging van enkele belastingen niet zijn
te ontkomen, wil de overheid hare sociale
taak kunnen blijven vervullen.
Ernstig zijn de zorgen welke blijven druk
ken op het Nederlandsche bedrijfsleven. Er
zijn zeer weinig teekenen en zeker geen
daden, die op een spoedigen terugkeer van
een vrijer goederen en kapitaalverkeer wij
zen. Naarmate de moeilijkheden en belem
meringen, welke onze buitenlandsche handel
schier allerwege ondervindt, bestendigd
blijven, zal een doeltreffende snelle bericht
geving voor handel, nijverheid en scheep
vaart tot een meer gebiedende noodzakelijk
heid worden.
Nagegaan zal worden of het mogelijk zal
zijn geleidelijk de bestaande contingentee-
ringsbepalingen te vervangen door andere
maatregelen, welke evenzeer steun aan het
bedrijfsleven en behoud van werkgelegen
heid beoogen, doch die niet het bezwaar
medebrengen van de onvermijdelijke' en
„Die verantwoording neem ik gaarne
op mij’’, interrumpeerde de commis
saris laconiek, .en ópstaande, gaf hjj te
kennen, dat hij het verhoor hiermede
voorloopig als geëindigd beschouwde.
Ter bevordering van een verdere industri
alisatie, zoozeer gewenscht met het oog op
werkverruiming, zal stelselmatig het onder
zoek naar de mogelijkheden daarvan wor
den ter hand genomen, in samenwerking
met regionale economisch-technologische
instituten en een maatschappij voor indus
trie financiering. Nopens de laatste zal een
wetsontwerp U binnenkort bereiken. In het
kader van een doelbewuste industriepolitiek
zal een wet, waarbij de vestiging van be
paalde nieuwe bedrijven afhankelijk wordt
gesteld van de toestemming der regeering,
niet mogen ontbreken. Voorstellen hiertoe
-zullen eveneens spoedig worden ingediend.
Een wetsontwerp houdende een regeling
inzake vestigingseischen voor den midden
stand, dat beoogt hulp te bieden aan dit
zwaar getroffen nijvere deel der bevolking,
wordt voorbereid.
De toestand van het meerendeel onzer
reederijen is dermate verergerd, dat ook
voor het komende jaar steunmaatregelen
voor de zeescheepvaart moeten worden ge
nomen. Daarnaast zal aan de binnenvaart
alsmede aan de Rijnvaart bijzondere aan
dacht moeten worden geschonken.
Daar ook de landbouw nog steeds een
uitermate moeilijken tijd doormaakt, kunnen
de reeds getroffen steunmaatregelen voors
hands onmogelijk worden gemist. Deze
steunmaatregelen zullen in toenemende mate
zoo ingericht worden, dat een betere aan
passing van de voortbrenging aan de sterk
verminderde afzetmogelijkheden verkregen
wordt. In het bijzonder geldt zulks voor de
veehouderij en den tuinbouw.
Ook op het gebied van de visscherij blijft
hulp geboden. Maatregelen tegen noodlot
tige prijsdaling zullen hier moeten samen
gaan met de uitvoering van plannen tot
bevordering van den afzet en tot verbete
ring van het productie-apparaat.
Bijzondere aandacht zal worden gewijd
aan de organisatorische en paedagogische
vragen inzake het onderwijs, voorzoover
deze op het terrein van de Overheid liggen.
De juiste en diepere kennis en de zuivere
uitspraak van onze Nederlandsche taal zal
daarbij ook verder bevorderd worden.
Ook in het komende jaar zal de regeering
krachtig blijven optreden tot beperking van
het euvel der werkloosheid en tot leniging
van de gevolgen er van. Mede daartoe zullen
gelden worden aangevraagd tot voortzetting
van de inpoldering van, het IJselmeer en tot
aanvulling van het werkfonds. Meer dan
gewone aandacht zal worden geschonken
aan het zoo beklemmende vraagstuk der
j eugdwerkloosheid.
De economische en financieele toestand
in de overzeesche gewesten blijft, met uit
leger en vloot, zoomede ambtenaren en het
onderwijzend personeel van allerlei gele
ding in groote meerderheid zoo hier te lande
als in de overzeesche gewesten, ondanks de
ook van hen gevorderde offers, met toewij
ding hunne vaak zoo inspannende taak blij
ven vervullen.
Ook in het komende zittingsjaar zal weer
veel van Regeering en Kamers gevergd wor
den. Met de innige bede, dat de Almachtige
God ons allen de kracht en de wijsheid
schenke, die Hij alleen geven kan en dat
Zijn onmisbaren zegen op ons werk moge
rusten, verklaar ik de gewone zitting der
Staten-Generaal geopend.
DEN HAAG, 17 Sept. H. M. de Koningin
sprak heden in de vereenigde vergadering
der beide Kamers der Staten-Generaal de
volgende troonrede uit:
Leden der Staten-Generaal.
In dezen zorgvollen tijd mij wederom in
Uw midden bevindende gevoel ik mij ge
drongen allereerst uiting te geven aan mijne
deelneming in het lot van allen die onder
den druk der tijden gebukt gaan, inzonder
heid ben ik met deernis vervuld jegens hen,
die door werkloosheid getroffen zijn.
Hoewel men nog niet zeggen kan dat de
internationale politieke toestand voor Ne
derland aanleiding geeft tot bezorgdheid en
hoewel het tot voldoening stemt, dat het
vriendschappelijk karakter, hetwelk onze
verhouding tot de andere mogendheden
pleegt te dragen, ongerept bewaard bleef,
1 volgt de Regeering nochtans de ontwikke
ling der verhoudingen in en met het buiten
land met bijzondere nauwlettendheid. Zij
hoopt dat de Volkenbond in staat zal blij
ken tegenstellingen in het leven der staten
op te heffen en zij zal harerzijds doen wat
I mogelijk is om dit te bevorderen.
i De zware ramp, waarin het Belgische
f Vorstenhuis en het naburige bevriende Bel
gische volk opnieuw gedompeld werden,
vervult mij met innige deelneming.
De financiën van Rijk en Gemeenten ver-
eischen in toenemende mate de zorg der Re
geering. De algemeene vermindering der
welvaart zoowel elders als in het eigen land
is oorzaak van het nog steeds terugloopen
der inkomsten voor de publieke kassen, ter
wijl tegelijkertijd de uitgaven voor instand
houding van de volkskracht toenemen. Het
aantal mogelijkheden tot verhooging der
welvaart en dus tot gezond financieel her
stel door middel van nationale maatregelen
is beperkt. Met name kunnen devaluatie van
de munt of prijsgeven van den gouden stan-
daard niet beschouwd worden als middelen,
die de volksgemeenschap als geheel baat
zouden brengen. Teneinde ontwrichting der
begrooting te voorkomen moet dus de arbeid
tot herstel van het telkens weer verbroken
evenwicht onafgebroken worden voortgezet.
Het streven naar beperking der uitgaven
L blijft daarbij op den voorgrond staan, waar-
I bij in het bijzonder ook te denken valt aan
I beperking van de nog steeds aangroeiende
spoorwegtekorten. Echter zal aan eenige
medereiziger, zich ook tegenover den
reporter allerminst gereserveerd toonde. -
Zooals vanzelf spreekt, was vooral de dame in kwestie aanleiding gaf hem
„de vierde man" op aller lippen. Zuster
Robert kwalificeerde hem als „een grie
zelige vent", dien ze vanaf het eerste
oogenblik, dat ze hem zag al niet ver
trouwd had. Ze was blij geweest, dat
ook de heer Leuvensteyn zich in hun
gezelschap had bevonden, want wan
neer ze alleen met dien man naar Den
Haag had moeten reizen, zou ze zeker
op het perron te Haarlem in een an
dere coupé zijn gestapt.
Overigens had hij zich tijdens de reis
volkomen correct gedragen. Zij zelf was
verdiept geweest in haar lectuur en "had
daardoor weinig van hem bemerkt.
Slechts bij aankomst in den Haag had
hij nog even van zijn aanwezigheid) blijk
gegeven, daar hij tegelijk met haar Was
opgestaan en haar behulpzaam was ge
weest bij het openen van het portier.
Een oogenblik was zij nog bang ge
weest, dat hij haar zou volgen, omdat
ook hij zich gereed maakte om uit te
stappen, maar toen zij later op het sta
tionsplein voorzichtigheidshalve nog
eens had' omgekeken, had ze hem niet
meer gezien.
Van een korte pauze in den woorden
stroom van de verpleegster maakte
Wils gebruik haar een Vraag te stellen:
„Zijn naar uw meening die griezelige
vierde man en Hellinger één en dezelf
de persoon?"
„Absoluut" klonk het gedecideerd uit
den mond van zuster Robert.
De forens uit Haarlem, die de verkla
ringen van de verpleegster met belang-
Die storm.
Ook de herfst heeft heden zijn troon
rede gehouden in de stormachtige re
gen- en windvlagen welke ons geheelle
land hebben geteisterd. Ze heeft hier te
Sneek slechts eenige werkverruiming
aangekondigd voor de loodgieter en
timmerman in verband' met schade alan
de daken, en het leven geëischt van
eenige boomen.
Bij het j.l. Vrijdag te Amsterdam
gehouden examen A.N.P.B., slaagden
o.a. onze stadgenooten H. Visser voor
het politiediploma met aanteekening en
R. Visser voor het gewone diploma.
Kerknieuws.
Naar Noorderlicht meldt zal mej.
Coelingh, benoemd tot hulppredikster
bij de Vrijz. Herv. alhier, op 23 Sep
tember haar werkzaamheden aan van
gen.
Ned. Herv. kerk). Op het alphabe-
tisch drietal te Giekerk, Oenkerk en
Wijns komen voor: dis. E. P. Borgman
te Wirdum, ds. F. Wj. Ji. Brümmer te
tomen. De tram had’ door deze aanrij
ding eenige uren vertraging. Een twee
tal koeien werd gedold, een verdronk,
terwijl twee zoodanig gewond zijn, dat
ze wel zullen moeten worden afgemaakt.
Er waren geen persoonlijke ongelukken.
Kunstkring Amiciüa.
De eerste abonnementsvoorstelling
heeft plaats Dinsdag 24 Sept. a.s.
De N.V. Amsterdamsche Tooneelver.
van DalsumDefresne) komt dan met
Pygmalion, comedie in 5 bedrijven van
Bernhard Shaw,
Aanwezig aan het bureau van politie,
Martiniplein, en aldaar te bevragen op alle
werkdagen tusschen II/2 en 12/2 uur, de
navolgende voorwerpen als gevonden ge
deponeerd op 1417 Sept. 1935: rijwielen;
sleutel; electrisch lampje; splis van hooi
wagen; T-sIeutel.
Aanwezig en te bevragen bij de navol
gende ingezetenen, onderstaande voorwer
pen, als gevonden aangegeven op 1417
Sept. 1935: tabakspijp, W. Dantuma, Kloos-
terdwarsstraat 21; zakmes, H. Vriesema,
Koopmansgracht; schaartje, D. van der
Veen, Oud Kerkhof 39; ceintuur, J. Nauta,
3e Woudstraat 11; ceintuur Speelman, 3e
Selfhelpstraat 11; rijwielbelastingmerk, J.
de Ree, 2e Steenklipstraat 24; roode oorbel,
'E, Schotanus, Westersingel 52; rijwielbe
lastingmerk, W. de Groot, Rozenstraat 2.
Ten overstaan van notaris Molenaar
te Leeuwarden had hedenmiddag in 't hotel
Hanenburg de finale veiling plaats van een
sathe en landen en arbeidershuis te Gaast
meer, bestaande uit boerenhuizinge, stal
ling, schuur, erf en diverse perceelen wei- en
hooiland, samen groot 46.94.51 H.A. oi
127% pdm. Veiling in 19 perc. en toewijzing
had als volgt plaats.
Perc. 1, boerenhuizinge g. a., gelegen aan
de Wijde Sloot te Gaastmeer, aan den heer
S. P. de long q.q. te Huizum voor f3740.
Bergum en ds. fi. Zeilstra te Pingjum. Perc. 2, 4 en 9, 3 stukken weiland, groot
10, 10.8 en 15.5 pdm., tegen resp. f634,
f 623 en f 450 per pdm. aan de heeren B.
Wassenaar te Franeker en K. P. Sinnema
q.q. te Leeuwarden. Perc. 3 en 16, 2 stukken
hooiland, groot 1.4 en 4.9 pdm., resp. tegen
f219 en f417 per pdm., aan den heer Sj.
Heeres te Bolsward. Perc. 5, een stuk wei
land, 8.3 pdm., aan den heer K. Elzinga te
Offingawier tegen f561 per pdm. Perc. 6,
een stuk weiland, 2.8 pdm., aan de heeren
Gebr. H. en J. Mulder te Wijckel tegen f 608
per pdm. Perc. 7, een stuk weiland, 3.7
pdm., aan den heer H. J. Visser te Heeg
(Eein geval uit de praktijk
van Inspecteur Sanders, lid
der CdQ'trale Recherche).
door
UDO VAN EW1OUD1
Nadruk verboden.
Terwijl het hierboven omschreven on
derhoud tusschen Hellinger en den
hoofdcommissaris plaats had, trachtte
Wils in een ander vertrek van het ge
bouw van de daar aanwezige getuigen
in de moordzaak-Leuvensteyn iets meer
te weten te komen.
In de eerste plaats maakte hij kennis
I met twee van de drie andere reizigers,
die bij den vermoorden bankier in de
coupé hadden gezeten, t.w. de forens
I uit Haarlem, dien hij Van Hagen had
hooren noemen en de verpleegster uit
Amsterdam, mej. Robert.
Eerstgenoemde bleek een weinig
spraakzame man, die vooral journalis
ten als zijn natuurlijke vijlanden scheen
te beschouwen en er dientengevolge
slechts met de grootste moeite toe te
ie
5.
la
iet
!D
ijn
4e.
iat
i
iz.
id.
n
m
ct.
or
K-
m-
ich
NEUWE SNEEKER COURANT
annex SNEEKER COURANT (78e Jaargang)
i
ii lui 'i
I
GEVONDEN VOORWERPEN.
