annex SNEEKER COURANT (79e Jaargang) Officieel Orgaan der Gemeente Sneek Uitgave KIEZEBBINK Co. Zaterdag 21 December 1935 lïo. 24 Eerste Blad 52e Jaargang Dit No. bestaat uit 3 bladen. Buitenland. OFFICIEEL GEDEELTE. I Regelprljs 9 cent. Abonnementen belangrijke korting Alle Advertentlën worden In beide bladen opgenomen Attlee dient de motie van wantrouwen in. Vrijdags te Hommerts, Jutrijp, Tirns, Goënga, Gauw, Sijbrandaburen, Offingawier, Terzooi, Abbega, Oosthem, Deersum, Scharnegoutum, Roodhuis, Gaastmeer, Balk, Stavoren, Wyckel, Langweer, Bozum, De NIEUWE SNEEKER COURANT is een abonnementsorgaan, verschijnt Dinsdags en Vrijdags. Abonnementsprijs in de stad f2.50, naar buiten fr. per post f3.60. De SNEEKER COURANT is een Advertentieblad en wordt gratis bezorgd bij allen die te Sneek geen abonné zijn op de Nieuwe SneeKer Courant en bovendien huis-aan-huis verspreid: D i n s tl a g s te Woudsend, Heeg, Nijezijl, Folsgare, Nijland, Oppenhuizen, Uitwellingerga, Oudega (W.), IJsbrechtum, Wolsum, Harich, Hemelum, Bakhuizen, Nijemirdum, Sondel, Sloten, Tjerkgaast, Spannen burg, Poppingawier, Warns, Rauwerd Controle op de oplaag toegestaan. staan. Op voorwaarde dat het olie-embargo in werking had kunnen treden met medewer king van de staten, die geen lid van den Volkenbond zijn, had het kunnen leiden tot een gedwongen einde van den oorlog. (Luid opinie niet achter hem stond. Hoare besloot zijn rede met het uit- spreKen van eren wensch, dat zijln op- volger b'ij de oplossing van het moei lijke probleem meer succes en meer geluk zbu mogen hebben dan hiji zelf. Toen Hoare zijn plaats weer innam, werd hij minutenlang toegejuicht. HINDERWET. BURGEMEESTER en WETHOU DERS van SNEEK maken bekend, dat door hen is verdaagd de beslissing op het verzo'ek van H. VAN DER GOOT, garagehouder te Sneek, om vergun ning tot het inrichten van een werk plaats voor het repareren van automo bielen en’ motoren, waarbij ais kracht- werktuigen zullen worden gebruikt 3 electromotorem rfispec.'ievelijk van 1/2, 1 en 1 p.k. en 1 viercynnder benzine motor van 5 p.k.ia het gebouw Leeu warderweg no. lb, sectie D, no 1038. SNEEK, 21 December 1935. in Engeland. Daar is de Volkenbondsge- dachte gaandeweg zoo populair geworden, dat er zich een machtige openbare meening heeft gevormd, waartegen de Engelsche re- geering niet heeft durven ingaan. We heb ben een oogenblik getwijfeld aan die moge lijkheid, doch het is gelukkig anders uitge vallen. Ook in andere landen heeft de open bare meening zich fel gekant tegen de mo gelijkheid, dat de Volkenbond de Fransch- Engelsche voorstellen tot de zijne zou ma ken. Maar vooral verheugend is het toch dat dit in zoo sterke mate geschiedt in Enge land, waar men weet-, dat als Italië eens tot een wanhoopsdaad overgaat en ook in Euro pa naar de wapenen grijpt, Engeland allicht het eerst de gevolgen daarvan zal voelen. Blijkbaar roert er zich iets in het wereld geweten. En dat is verheugend; dat geeft de hoop, dat er tenslotte toch nog iets zal terecht komen van de Volkenbond als rechts- iichaam. worden, bleef bestaan. Men stond voor een nieuwe en veel gevaarlijker fase van den oorlog. Met Uitsondering van Engeland, dat zijln vloot in de Midde-landsche Zee en versterkingen in Aden en Gibraltar ge concentreerd had, had geen staat een hand uitge t kèn. Hij "had den minis.er- president zijn ontslag aangeboden, om dat het hem duidelijk was geworden, Na Sir Samuel Hoare was het woord gan den Leider van de parlementaire Labourfractie, Majoor Attlee. Hij con stateerde, dat zijn partij met geen en kele verklaring van de regeering ge noegen kon nemen, waaruit niet dui delijk bleek, dat niet het geheele kabi net de xierantwoordelijkheid droeg en Hoare Slechts als zondebok gebruikt werd. Wanneer Hoare terecht was af getreden, dan diende daarop net aftre den der geheele regeering te volgen. De motie van wantrouwen van de Labourfractie drukt de meening van het Engelsche volk uit over de vredes voorstellen, die men den Keizer vani Abessinië namens Engeland ais recht vaardige voorwaarden had willen’ op dringen. De oppositie verlahgt het her roepen van deze voorstellen. Het is niet in overeenstemming met den Brit- schen zin voor eerlijkheid en rechtvaar digheid, wanneer het land, dat aange vallen heeft, reusachtige concessies tén koste van het slachtoffer krijgt. De vredesvoorwaarden waren bedrog te genover de kiezers, die men. tot het verleenen van steun aan deze regeering heeft overgehaald. De geheele wereld is er over ontzet, dat Engeland bereid is, dergelijke voorstellen aan te beve len. Een aanval op één staat is een aan val op alle staten. Dat is de zin van voorwaarden, die den oorlogvoerenden den Volkenbond. Na Eden sprak Laval, die de vorige dag een meerderheid van 50 stemmen in de Fransche Kamer verkregen had op de ver trouwenskwestie, een cijfer zoo klein, dat het hem te denken moet geven. Ook Laval heeft geen poging meer gedaan zijn voor stellen te verdedigen. Hij verklaarde alleen dat Frankrijk en Engeland getracht hadden in opdracht van de Volkenbond een voorstel te ontwerpen, dat echter ter beoordeeling van den Volkenbond bleef; Laval meende, dat het in ieder geval zijn plicht was te ver klaren, dat, indien deze verzoeningspoging niet de toestemming van alle belanghebben de partijen zou ontvangen, de Volkenbonds raad den plicht zou hebben om geen enkel middel over het hoofd te zien en geen enkele gelegenheid te laten ontsnappen om aan het geschil een eervolle en rechtvaardige oplos sing te geven, zooals zoowel het vredes belang als de geest van den Volkenbond eischten.” Men mag hiermede de voorstellen wel van de baan achten. Dat het nog zoo is geloopen is te danken aan de publieke opinie vooral moet hebben gemaakt; in de derde plaats, en dit is zeer zeker belangrijk, vestigen wij de aandacht op Baldwin’s verklaring, dat het Engelsche volk zijn regeering voor de laatste maal zou hebben toegestaan aan een collectieve actie) deel te nemen, indien het moest consta- teeren ditmaal alleen te staan. Iedereen wist dat het gebied voor de toepassing van dit beginsel een volgende maal dichter bij Engeland zou kunnen liggen dan thans met de Middellandsche Zee het geval was”. Eindelijk dus de zeer besliste mededeeling aan Frankrijk, dat het zien aan Engelands zijde dient te scharen in dit geval of niet hoeft te rekenen op Engelands steun als het zelf aangevallen wordt en een beroep doet op het collectieve veiligheidsbeginsel. Deze verklaring beteekent het einde van Lavals draalpolitiek, zij zal in Frankrijk een dergelijke indruk maken, dat Laval of moet aftreden of zich bekeeren. Hij staat voor een volledig fiasco van zijn buitenlandsche politiek. Attlee wilde weten, of de regeering het Parijsche voorstel had goedgekeurd en, zoo ja, wa.aroin dan de minister van buitenlandsche zaken het eenige Lid van het kabinet was, dat aftrad. Hij besloot zijn rede met eeln pleidooi voor een onder Leiding van Engeland op te bouwen collectief veiligheidssys teem, waaronder ontwapening mogelijk zou zlijn en dat aan’ aje oorlogen een einde zou maken. Wanlneer de regee ring het Parijsche vredesplan niet los liet. zou de werejd in anarchie en oor log verzinken. Baldwin aan het woord. Na Attlee was het de regeering, dié aan het woord kwam, en minister-presi dent Baldwin sprak namens het ka binet. Hij’ sprak zijn persoonlijk leedwezen over het aftreden van Hoare uit eln constateerde vervolgens, dat de Pa- rijsche voorstellen dood en afgedaan waren. De Britsche regeering zou geen pogingen doen om de levensgeesfén weer op te wekken. Met Hoare had Baldwin binnen en buiten de regeering bijna een kwart eeuw samengewerkt, en zijn aftreden was zoowel uit zakeüjfce als uit persoon lijke overwegingen voor de regeering een zwaren slag. Meer dan iemand an ders hajl Hoare gedaan om 50 naties te vereenjgen om collectief op te tre den. Al zijn werk had zich op den Vol kenbond gericht en meer dan iemand anders geloofde hij inden Volkenbond. Baldwin was er van overtuigd, dat altes DE TOESTAND. Dus toch nog! Wij hadden eigenlijk na dat minister-president Baldwin neigingen vertoond had zich achter Hoare te scharen, het aftreden van dezen Engelschen minister van buitenlandsche zaken niet verwacht en zeker niet vóór hij voor het Lagerhuis ver schenen was, een voor Engeland bijna on gehoord feit. Woensdagavond werd echter zonder nadere verklaring te Londen het af treden van Hoare bekend gemaakt, nadat even te voren een Engelsche verslaggever te Genève voor de radio de inhoud van Eden’s verklaring in de Volkenbond had meegedeeld. Inderdaad paste het aanblijven van Hoare niet bij de verklaring, welke de Engelsche regeering te Genève door Eden liet afleggen. „Ik vestig er de aandacht op, dat de voor stellen van Parijs, die de vorige week ge formuleerd zijn, aldus Eden, niet het karak ter hebben van voorstellen, die in alle ge vallen moeten worden gehandhaafd. Zij zijn in werkelijkheid aan de partijen voorgelegd, ten eindö de meening van de beide partijen en van den Volkenbond over deze denk beelden te leeren kennen, en alleen in dezen geest heeft de Britsche regeering ze uitge voerd. Bijgevolg, indien zal blijken dat deze voorstellen niet beantwoorden aan de essen- tieele voorwaarde dat de beide partijen en de Volkenbond het ermede eens zijn, dan zal de Britsche regeering niet voortgaan deze voorstellen aan te bevelen of er haar onder steuning aan te geven. De Britsche regee ring zou in dit geval van oordeel zijn, dat de ondernomen verzoeningspoging niet kan worden beschouwd als haar doel te hebben vervuld en de Britsche regeering zal, wat haar betreft, niet verlangen de verwezen lijking ervan verder na te streven.” Nu kon men wel op z’n vingers narekenen dat Abessinië niet met de voorstellen ac- coord zou gaan, zoodat de Britsche regee ring in Abessinië’s weigering een offi- cieele weigering is het eigenlijk niet welke uit Addis Abeba kwam, doch een serie be zwaren welke de Negus de Volkenbond voorlegt, bezwaren echter van dien aard, dat ze practisch een afwijzing zijn het motief kan vinden verdere ondersteuning aan de voorstellen te onthouden. I Is er eenerzijds reden tot verheuging voor de kleine naties dat Engeland teruggekeerd is tot het beginsel der collectieve veiligheid, anderzijds is er reden tot bezorgdheid. Uit de uitlatingen der Engelsche ministers blijkt duidelijk dat er gerechtvaardigde vrees voor een Italiaansche wanhoopsdaad is. Dat dus de oorlog naar Europa kan overslaan, voor al nu het Engelsche Lagerhuis, met instem ming van het Engelsche volk mag men ge rust zeggen, zijn fiat gaf aan een dóórzetten van de Volkenbondspolitiek, waaraan ver moedelijk verscherping der sancties verbon den is. Ontstaat die oorlog, dan zijn de kleine landen, ook ons laf.d, niet meer neu traal, maar partij tegen Italië, en kunnen daarvan offers worden verlangd. Engeland en Frankrijk zullen de zwaarste moeten brengen, maar zonder offers komen, daar kan men van op aan, ook dé kleine landen er niet af. Daarom is de internationale toe stand aan de vooravond van Kerstmis 1935 ook voor ons land zeer ernstig. Al is hij het ontzaglijk veel meer voor Italië. De oorlog welke het tegen Abessinië ont ketende is niet te verdedigen, maar zijn ont staan ligt binnen de maat van het mensche- lijk begrijpen; een Italiaansche oorlog tegen een groot deel van Europa, met Engeland vooraan, valt buiten dat begrijpen, dat is demonisch! Het Italiaansche volk zou worden afge- slacht in een kanslooze strijd. Natuurlijk zijn met het heengaan van Hoare de moeilijkheden niet opgelost, en heeft de Volkenbond zijn stuur nog niet terug gekregen. Laval, die de 15 jaar gedul dig opgebouwde Fransche Volkenbondspoli tiek in enkele maanden afbrak, zal misschien wel begrepen hebben, dat het heengaan van Hoare ook een oordeel van het Engelsche volk over de politiek van den Franschen minister-president inhoudt. Hij zal mis schien beseffen, dat men in Engeland de Fransche politiek van aarzelen en het spa ren van Italië moe is. Maar het gaat er nu toch om of men aan het hoofd van buiten landsche zaken in Engeland een figuur krijgt, krachtig genoeg om zich tegenover i^aval, of zijn mogelijke opvolger, te doen gelden, opdat nu eindelijk Parijs eens defi nitief partij kiest. We spreken van een mogelijke opvolger van Laval, omdat er nieuwe moeilijkheden in de Fransche Kamer dreigen. Laval’s po sitie is natuurlijk al niet versterkt door het heengaan van Hoare, men zal ook in Frankrijk wel voelen dat dit zoo niet langer kan. Daarbij komt het heengaan van Her- riot, minister in Lavals kabinet, als leider der radicaal socialistische partij. Dit is een der sterkste partijen in de Fransche Kamer, welke tot nog toe Laval, om Herriot gesteund heeft, tot ze nu, Dinsdag, bij het stellen der vertrouwenskwestie door Laval uiteenviel. In een vergadering dezer partij zijn heftige verwijten geuit en Herriot heeft zich het woord „koehandel”, dat voor de vredesvoorwaarden werd gebruikt, zoo aan getrokken, dat hij als leider is afgetreden. Herriot heeft vaak, tegen z’n geweten zooals hij beweert, Laval gesteund; nu hij geen leider der radicaal socialisten meer is, zullen deze in ieder geval vrijer kunnen stemmen in de Kamer. Laval’s positie is dus wankel, maar wat men voor hem in de plaats krijgt, weet men ook niet, terwijl, zoo als wij reeds herhaaldelijk schreven, het Fransche volk op dit oogenblik niet vol doende door zijn regeering voorbereid is om de risico’s van een scherp optreden tegen Italië te aanvaarden. Frankrijk is dus een buitengewoon on zeker stuk in het huidige politieke schaak spel en het zal de taak van den nieuwen Engelschen minister van buitenl. zaken moeten zijn, de positie van dat stuk eerst rer! eens te bepalen en definitief te verzekeren, i macht Daarna eerst kan men verder praten en het lijkt dan ook wel een beetje op bravour van de Engelsche delegatie te Genève dat zij op dit oogenblik haar deskundige voor petroleum meenam. De Fransche regeering heeft zelfs haar houding omtrent het olie- embargo niet bepaald, de vredesvoorwaar den zijn nog kersversch, zij het dan begra ven, er zijn dus waarschijnlijk op dit moment nog geen spijkers met koppen te slaan. Wat het vredesvoorstel Italië dan ook niet ge bracht heeft, wel het uitstel van het petro leum-embargo. Van de baan is het echter na de jongste zwenking van de Engelsche regeering nu weer niet, en het is merkwaar dig, dat nu er niet meer over de vredesvoor waarden gesproken wordt, plotseling weer, blijkbaar uit Engelsche bron zelf, de aan dacht gevestigd wordt op de belangrijke oorlogsvoorbereiding van Engeland in Egypte. Waarschuwt men Mussolini weer eens voor zijn wanhoopsdaad als het toch tot een embargo komt? Inderdaad is dat blijkbaar de bedoeling. Hieronder nemen wij op de debatten, giste ren in het Lagerhuis gehouden. Daaruit blijkt in de eerste plaats het ongehoorde feit dat de regeering te Londen 24 uur onkundig bleef van de juiste inhoud van de afspraak tusschen Laval en Hoare; in d° tweede plaats dat Laval Hoare wei geweldig bang opgelegd zouden worden. Ook waren de voorstellen, die het resnkaat der besprekingen waren, niet bedoeld als voorsteken van Engeland of Frankrjk. Integendeel stond er zeer veel in, dat noch hem, noch Laval lief was. De voorstellen leken echter beiden staats lieden de eei.rg mogelijke basis voor toekomstige besprekingen. Het was nootzakelijk, een poging te doen, en daarbij was het een dringend belang, de Fransch-Britsche solidariteit té handhaven. In dezen geest had men overeenstemming over de voorstellen bereikt. Dat was de eenige verklaring en rechtvaardiging van de voorsteken van Parijs. Hoare besprak vervolgens de bijzon derheden van de voorsteken, en ver klaarde in het laatste deel van zijn rede onder protest van de Labourfrac tie dat men van verschillende kanten in het Lagerhuis voor de koloniale wen- schen van het buitenland had gepleit. Hij citeerde het Engelsch-Fransche verdrag van 1906 en de nota-wisseling van 1925 tusschen Engeland en Italië waarbij’ Engeland de bijzondere econo mische belangen van’ Ita.ië in een groot gedeelte van Abessinië heeft erkend, en wel voor een veel grooter godeelté van Abessinië, dan wat de Parijsche plannen als ^u^-Abessinasche invloeds sfeer van Italië voorstelen. De Parijsche voorstellen zijn veel on gunstiger voor Mussolini ’dan de èischen, die hiji dezen zomer aan Eden heeft gesteld. Er zijn slechts twee we gen tot beëindiging van het conflict: De debatten in het Lagerhuis. Onder enorme belangstelling zijn gisteren in het Engelsche Lagerhuis de debatten over de vredesvoorstellen aan Italië en Abessinië gedaan, gehouden. Hoare had zitting genomen als gewoon Lagerhuislid en sprak het eerst. Wij ontleenen aan het Han- delsblad aan zijn rede en aap die van de leider der Arbeiderspartij en Baldwin zelf het volgende: Sedert hij zijn functie had aanvaard, had hij de urgentie erkend van de twee groote quaesties: ten eerste alles te doen, wat in zijn macht was om een grooten Europee- schen brand te voorkomen en ten tweede niets onbeproefd te laten om een oorlog tusschen Groot-Brittannië en Italië te ver hinderen. Persoonlijk had hij alles, wat in zijn t was gedaan, om in de plenaire ver gadering te Genève de publieke opinie der geheele wereld wakker te roepen tegen den oorlog tusschen Italië en Abessinië. Elke nieuwe dag van dezen oorlog had grootere en gevaarlijker quaesties te voor schijn gebracht. Er ontstonden moeilijkhe den in het Verre Oosten en moeilijkheden in Egypte. Ook in méér dan één gedeelte van Europa pakten zich dreigende wolken sa men. Het moest voor iedereen duidelijk zijn, dat de publieke opinie in breede kringen in Frankrijk een breuk met Italië vreesde en dat nervositeit heerschte bij de gedachte aan de mogelijkheid van verzwakking der Fran sche defensie. Met het oog op deze feiten had Hoare alles gedaan om een regeling mogelijk te maken. Terwijl hij eenerzijds loyaal de sanctiepolitiek had voortgezet had hij aan den anderen kant geen dag la ten voorbijgaan om op een of andere wijze tot een vreedzame regeling van het noodlot tige conflict te komen. Engeland had de dubbele taak, in vollen omvang aan de collectieve actie deel te nemen en tegelijker tijd te pogen een grondslag voor den vrede te vinden. In velerlei opzicht had men ongeveer 14 dagen geleden een keerpunt bereikt dat spoediger was gekomen dan menigeen had verwacht. Er was door de quaestie van het petroleumembargo een nieuwe situatie ont- vrede door overeen stemming of vrede door overgave. Hoare geloofde aan de eerste mogelijkheid. De bedoelde on- derhandelingen waren mislukt. Het applaus). Doch juist daarom was de toe- Prc>bLeem^ echter, dat opgeios-t moest stand, gezien met het ook op eventueel Ita- liaansch verzet, zoo gevaarlijk geworden. Van alle kanten waren berichten ontvan gen, die geen enkele verantwoordelijke re geering buiten beschouwing had mogen la ten, n.l. dat Italië een petroleum-embargo als een militaire sanctie of als een oorlogs daad zou beschouwen. „Ik wenschte”, verklaarde Hoare onder applaus, „den toestand volledig op te hel deren. Als natie waren wij geenszins be- vreesd voor het Italiaansche dreigement, dat een groot deel van de publieke Wat Italië ook zou hebben gedaan, wij zou den, zooals de geschiedenis leert, eiken aan val met succes hebben afgeslagen”. Er had Hoare echter iets geheel anders voor oogen gestaan. Een dergelijke geïso leerde aanval op een enkele mogendheid, zonder de zekerheid van volledige onder steuning door andere mogendheden, zou naar zijn meening bijna onvermijdelijk tot ontbinding van den Volkenbond hebben ge leid. Onder deze omstandigheden had hij zich tien dagen geleden naar Parijs be geven, waar men van alle kanten op zoodanjge wijze druk op hem had uit geoefend, dat een weigering onmoge- lyk wAs. De besprekingen begonne|n in een ware oorlogsstemming. Men beweerde dat de groote meer derheid der Volkenbondsstaten tegen toepassing van militaire sanc'.Ües was. De t'ijd drong. Binnen vijf dagen zou het petroleum-embargo in Genève be handeld worden. Hoare had zich niet gerechtigd geacht, uitstel van het em bargo voor te stellen indien men 'den Volkenbond 'niet kon toornen dat de onderhandelingen practisch waien be gonnen. Onder bijvalsbetuigingen' wees Hoare er op, dat met uitzondering van Enge land geen enkele Volfcenbondsstaat mi litaire voorzorgsmaatrege'en had geno men, terwijl de meeste leden aan de economische sancties meededen. Daar bij kwam dat naar zijln meening een Fransch-Britsche samenwerking nood zakelijk was indien men een breuk te Genève wilde voorkomen en men het sanctiefront niet in gevaar wilde bren gen. Twee dagen lang had hij met Laval over de onderhandelingsbasis ge discussieerd. Er was geen sprake van NIEUWE SNEEKER COURANT

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1935 | | pagina 1