Io. 38 Eerste Blad Uitgave KIEZEBRINK Co. Officieel Orgaan der Gemeente Sneek annex SNEEKER COURANT (79e Jaargang) Zaterdag 8 Februari 1936 Dit No. bestaat uit 3 bladen. Jaargaog NIEUWSTIJDINGEN. Alle Advertentiën worde» In beide bladen opgenomen Regelprljs 9 cent. Abonnementen belangrijke korting G. v. D i n s d a g s te Woudsend, Heeg, Nijezijl, Folsgare, Nijland, Oppenhuizen, Uitwellingerga, Oudega (W.), IJsbrechtum, Wolsum, Harich, Hemelum, Bakhuizen, Nijemirdum, Sondel, Sloten, Tjerkgaast, Spannen burg, Poppingawier, Warns, Rauwerd Controle op de oplaag toegestaan. de Het karakter van de huidige oorlog maakt elke verdediging tot een aanfluiting. De oorlog is in z’n diepste wezen geheel van ka rakter veranderd sedert 1918, zelfs de oorlog tegen Abessinië wordt, al heeft de luchtvloot daar niet veel doelen, vooral met het lucht wapen gevoerd met complete verwoesting van de burgerbevolking, vee en oogst. Als Abessinië dichtbevolkt was zou men het ge- heele volk uitroeien. In een moderne oorlog zou elk land in Europa blootstaan aan het gevaar een ruïne te worden. Duitschland was na de oorlog van 19141918 ongerept en kon een oorlogsschatting opbrengen, nu zou Duitschland totaal verwoest worden en niets meer kunnen opbrengen, het zou ook economisch volkomen vernietigd zijn. Door het kapitalistisch winsysteem leven we in een waanzinnige wereld, waarin alle landen worstelen om afzetgebied; het volk dat zijn markten verliest gaat, kapitalistisch gesproken, te gronde. Als Japan de Ooster- sche markten verliest komt er hongersnood, wint het China dan komt er ellende in Ame rika door verlies van afzetgebied. Daarom is de taktiek van den modernen oorlog, in overeenstemming met ’t kapitalistisch stre ven, gericht op vernietiging van den con current. Als we echter de zaak nuchter bezien is er maar één oplossing van de crisis, nl. de overproductie wegwerken door over-con- sumptie, wat echter eischt een volkomen omwenteling op economisch gebied, nl. de productie dient in handen van het volk en zijn behoeften gesteld. Maar dan zou het met de bevoorrechte positie van de kapita listische klasse gedaan zijn en alleen daar om, om winst en kapitalisme te redden, aanvaardt men de oorlog met de zekerheid dat niet alleen soldaten maar gansche vol ken vernietigd zullen worden. De luchtbescherming mobiliseert de bur gerbevolking mee voor de landsverdediging, de wet zegt dat duidelijk door de gemeenten in drie klassen te verdeelen. In de laagste klasse behoeft men bijna geen maatregelen te nemen, doch wel in de andere klassen, waar belangrijke militaire bureaux en objec ten voor het militairisme van belang liggen, de wet stelt dus in op landsverdediging en ze straft ook op militaire wijze hen die be paalde maatregelen niet opvolgen met straf fen, ten hoogste van 2 jaar (in oorlogstijd 4 jaar) en f 1000 boete (in oorlogstijd f2000). Het geldt hier duidelijk een be scherming niet van de burgerbevolking, doch van militaire objecten, die de luchtoorlog aantrekken. Hoe groot het gevaar zal zijn weet men niet. Men weet niet hoeveel vliegtuigen bv. Duitschland of Engeland heeft, en kan niet bepalen hoezeer het element van verrassing zal werken. Het is best mogelijk, dat een plotselinge aanval in één bepaalde nacht zoo’n ontreddering bij een tegenstander brengt, dat de oorlog reeds beslist is in die nacht. En de geheele voorbereiding is er op gericht om dat element van verrassing zoo groot mogelijk te doen zijn; de pers zal tot het laatste moment van vrede schrijven enz. Wat zal een landje als Nederland nu tegen zoo’n verrassing vermogen? Als de vijan delijke vliegtuigen aan de grens gesigna leerd worden, zijn Ke in 20 minuten boven Den Haag, terwijl in deze lage landen vol komen blind kan worden gevlogen, dus on zichtbaar van de grond. Hoe wil men dan spreken van verdediging? En zelfs als men weet waar de vijand zal aanvallen, weet men nog niet wat hij zal uitwerpen, brand- of gasbom. Men doet zoo naief alsof men in oorlogstijd zou weten welk soort bommen gebruikt zullen worden door een zeker vlieg tuig. Maar men zal deze bommen toch door elkaar gebruiken, brand-, brisant- en gas bommen. De electro-thermiet-brandbom is 1 kilo zwaar en ontwikkelt een warmte van 3000 waarbij alles smelt; zoo’n brandbom smelt door alle verdiepingen van een huis heen en een Douglas-vliegtuig, dat 3 a 400O kilo gewicht kan meevoeren, zal zeker 500 van deze bommen bij zich kunnen hebben. Zand werkt voor de blussching niets uit, want het smelt; door een poging met water te blusschen wordt de brandbom ’n scherf- bom; voor het in brand steken van Parijs zou men 40, voor Berlijn 72 vliegtuigen noo- dig hebben, heeft men berekend, nl. om die steden aan 4 hoeken in brand te steken. Als dan op 1000 plaatsen brand uitbreekt, zou onder de bevolking zoo’n paniek ontstaan, dat van verdediging geen sprake meer zou zijn en daarop wacht de vijand, om dan vliegtuigen te zenden met brisantbommen van 10 tot 1800 kilo zwaar; bij voorkeur zal men bommen van 50 tot 100 K.G. gebruiken. Een bom van 50 K.G. slaat door 4 verdie pingen heen en ontploft dan met in een dichtbevolkte stad altijd trefkans. Denkt men nu dat een kelder daartegen helpt? De men- schen stikken onder de puinhoopen van het huis in zoo’n gasvrije kelder, als de vijand deze brisantbommen gebruikt en daarbij ko men dan de gasbommen. Wat het gevaar- durfde men met een bepaald gevonden gas geen proef nemen, zelfs in de woeste rots- gebieden van Schotland! De bekende gassen zijn de chloorgassen, die men echter niet voldoende comprimeeren kan; dan heeft men het lewesiet, waartegen in de vorige oorlog geen gasmasker bestand was, en het blaartrekkende mosterdgas, waarvan het verdampingsproces wel ’n week kan duren; dit gas blijft zeer lang op de aarde hangen het dringt in de huid door en verbrandt die, men wordt levend gevild. Er is het middel van prof. Wibaut, een pomade, waarmee men zich insmeert, maar toch blijven bepaal de slijmvliezen blootgesteld aan die ver branding. Kleeren uittrekken zal niet helpen, want het verbrandingsproces is reeds aan gevangen en zet door. Als men nuchter practisch ziet is er ten aanzien der gassen geen enkel beschermingsmiddel, maar zelfs als die hielpen, dan waren ze nog waarde loos, want het karakter der gassen is voort durend aan verandering onderworpen, bv. door de inwerking op het gas van het roet, dat bij brand ontstaat en waardoor de werk zaamheid vreeselijker wordt. Tegen brisant bommen is geen huis bestand, tegen gas bommen niets te doen. Zeker, tegen traan- en niesverwekkende gassen is iets te doen, maar de vijand gebruikt die enkel om de be volking in paniekstemming te brengen, die daarna slachtoffer van vermenging van gassen wordt. Daarom verbaast ’t niet dar het Parijsche gemeentebestuur de bevolking de raad gaf: „In tijd van oorlog kunnen wij jullie niet verdedigen, verlaat de stad”, het geen echter tot een chaos zou leiden. Er be staat geen afdoend gasmasker en kinderen beneden 12 jaar en menschen boven de 6u kunnen geen gasmaskers op hebben, long en hartpatiënten ook niet. Gaskelders helpen niet als er brisantbommen gebruikt worden; om deze te keeren moeten deze kelders een plafond hebben van 2 M. dik beton, maar de puinhoopen van het huis zouden de kel der bedekken. Spr. vertelt dan een en ander van de gas kelders, waarvoor de luchttoevoer vrijwel onmogelijk zal zijn, omdat de stikgassen tot een hoogte van 50 M. kunnen stijgen, zoodat de versche lucht zou moeten komen van meer dan 50 M. hoogte. Alle mogelijkheden der gasbescherming vervallen tegen tech nische en practische bezwaren. En bij de eerste aanval zal een paniek ontstaan, de moeders zullen niet naar de gaskelder willen als de kinderen in school zijn, en als de kelder eenmaal gesloten is mag hij niet meei open, al staan er kinderen voor de deur te schreien; de reeds getroffenen moeten naai het ziekenhuis, maar daar is* alles gedesor ganiseerd en ook misschien vol gas. Gas- tucht is niet mogelijk, omdat deze gebaseerd zou zijn op het meest gruwelijke egoïsme. Spr. bestrijdt nu de middelen door de C. v. P. in een vergadering aangegeven voor de bescherming. Van het standpunt der mi litaire landsverdediging moet men echter dat alles doen, maar nuchter bezien, gaan geen legers alleen, maar geheele volken te gronde en geen enkel geschil kan zoo groot zijn, dat wij dat willen; nimmer kan aan een dergelijke verwoestende oorlog, in welk con flict dan ook, de beslissing overgelaten wor den en als principieele bezwaren U niet weerhouden mede te werken aan oorlogs voorbereiding, laten dan deze nuchtere op merkingen dat doen; terwille van ’t behoud der beschaving, tenminste van wat daarvan nog restte, moeten wij pal staan tegenover elke oorlog. begin van het boekjaar 156, 1 October d.a.v. bedroeg idit 189, op 31 Decem ber was dit aantal door vertrek en bedanken teruggeloopen tot 165. In de plaats van den Sheer M. de Vries werd mej. S. Tjallema tijdel^ik met het be- GEVONDEN VOORWERPEN. Aanwezig aan het bureau van politie, Martiniplein, en aldaar te bevragen op alle werkdagen tusschen 11 Vi en 12’/2 uur, de navolgende voorwerpen als gevonden ge deponeerd op 5 en 6 Februari 1936: rijwiel, hangertje, belastingmerk, belastingbiljetten, J. V. A. en I. A. M. V. over Luchtbescherming. In de foyer van Amicitia is Woensdag avond een zeer goed bezochte openbare ver gadering door bovengenoemde organisaties over luchtbescherming gehouden. Voorzitter De Rap pe r heette allen wel kom en betoogde dat deze vergadering o. a. is belegd als protest tegen de wet op de luchtbescherming, waarbij ieder burger ge dwongen wordt mee te werken tot die be scherming en welke slechts verkapt militai risme is. De eerste spreker de heer A. L. C o n- s t a n d s e, behandelt ’t onderwerp Lucht bescherming. Spr. zal de technische zijde behandelen, doch ook enkele principieele punten aan de orde stellen. Het eerste prin cipieele punt is dat van vaderlandsliefde en vaderlandsverdediging, waarbij men er op speculeert, dat de mensch geneigd is z’n jeugd- en geboorteplaats te idealiseeren. Door een dergelijke speculatie op overigens natuurlijke gevoelens bereidt men de mensch voor tot oorlog, terwijl wij een beroep op de rede van den mensch doen. Zonen van Nederlandsche moeders worden bij oorlog immers alleen opgeroepen tot strijd tegen zonen van Duitsche moeders. De moderne oorlog is een oorlog tegen het achterland, dus tegen vrouwen en kinderén, landsverde diging beteekent dus deze juist in gevaar brengen. Als wij nu in Nederland de landsverdedi ging niet aanvaarden, zal men daarom In Duitschland zijn meening nog niet wijzigen, zegt men wel; buitenlandsche troepen zullen binnenvallen en Nederland annexeeren. Het Duitsche gevaar wordt tegenwoordig sterk uitgebuit, doch men vergeet, dat Duitschland alleen in het allerlaatste geval tot een aan val op Nederland zal overgaan, omdat Ne derland een groote strook Duitsche grens dekt, en via Nederland verbindingen met het buitenland kunnen worden gehandhaafd. Een Duitsche aanval zou zeker automatisch Engeland in de strijd betrekkén, waarvan, zooals Baldwin zei, de Rijn nu de grens is. Nederland ligt binnen de Engelsche verde digingslinie en de gansche politiek van Duitschland is er op gericht Engeland zoo lang mogelijk tot vriend te houden. Daarom is niets zoo onwaarschijnlijk als een Duii- sche aanval op Nederland. Nederland is, als ’t aangevallen wordt, nooit te verdedigen; met of zonder vechten is Nederland een waardelooze factor van bewapening. En principieel gezien is de vraag ook: Is het behoud van Nederland als gemeenschap van taal, traditie en volk wat waard? Zeker, maar moeten wij daarvoor een oorlog aan vaarden, die het geheele volk verwoesten zal? Neen, zegt spr., dan aanvaarden wij liever elk ander risico, ook een inlijving, al zouden wij dan de strijd tegen den inlijver en zijn fascisme en kapitalisme door middel van staking en geestelijke wapenen samen met de Duitsche tegenstanders van het fas cisme blijven voeren. En dan zou op deze wijze in de toekomst een bev.rijding mogelijk zijn van het Nederlandsche en het Duitsche volk samen. Wij willen dus wel een strijd, doch geen die leidt tot volksvernietiging. Zal inlijving niet leiden tot volkomen verlies van taal en traditie, vraagt men? Neen, de historie be wijst dat; de Nederlandsche onafhankelijk heid is van betrekkelijk korte tijd, terwijl deze gewesten eeuwen van buitenlandsche overheersching hebben gekend. Het Neder landsche volk -heeft die heerschappij vrij ge laten aanvaard, in 1795 hebben onze voor ouders zelfs de Franschen met gejuich bin nengehaald en ondanks dat zijn taal en tra ditie behouden. De NIEUWE SNEEKER COURANT is een abonnementsorgaan, verschijnt Dinsdags en Vrijdags. Abonnementsprijs in de stad f2.50, naar buiten fr. per post f3.60. De SNEEKER COURANT is een Advertentieblad en wordt gratis bezorgd bij allen die te Sneek geen abonné zijn op de Nieuwe Sneexer Courant en bovendien huis-aan-huis verspreid: Vrijdags te Hommerts, Jutrijp, Tirns, Goënga, Gauw, Sijbrandaburen, Offingawisr, Terzool, Abbega, Oosthem, Deersum, Scharnegoutum, Roodhuis. Gaastmeer, Balk, Stavoren, Wyckel. Langweer, Bozum. drie goed geslaagde Vereenigfingstoch- ten georganiseerd, n.l. naar de Flora te Heemstede, n.aar Scheveriihgen en naar Dtente. Voorts twerd&n 6 wandel- of fietstochten gehouden. Op 27 Maart werd een propaganda-avond gehouden. De secretaris eindigde 'zijn verslag met een woord van hartelijke dank aan al len, die in het belang der afdeeling' hadden meegewerjkt. Na een woord 'van dank van den voorzitter voor dein arbeid van den secretaris, werd het 'jaarverslag vast gesteld. I Mej. Tjallema gaf daarna een over zicht van de inkomsten en uitgaven Ider afd., welke tin totaal f 295.47 be droegen, met een faadeelig saldo van 9 centen. Namens de kascommissie deelde mej. Hulst mede, dat alles in de beste orde was bevond,en, 'waarom de pen- ningmeesteresse werd gedéchargeerd, met dank voor haar arbeid. De heer Boersma (bracht verslag üilt van de propaganda-commissie. Deze commissie legde zich (vooral toe op het organiseelren van wandeltochten, die tevens propagandistisch werken. De i aantrekkelijkheid van afdeeling wordt daardoor jongeren bevorderd. De commissie hoopt het ledenaantal op te voeren ook door huisbezoek, en de heer Bloer- sma eindigt dan bok zijn verslag met de op roep: Naar de 1000 leden. I Ook dezen functionaris en met 'hem de commissie wordt dank gebracht voor wat tot stand werd gebracht én wiat tn/en nog voornemens is te doen. Bij de bestuursverkiezing 'wordt de aftreden,de 'voorzitter, de heer G. wan dé Pijpekamp met 'bijng. algemeene stemmen herkozen. In de vacatu.re-M.{ Je Vries ‘wordt, eveneens met' bijna al gemeene stemmen, gekozen 'ae heer H. F. Dorre boom. Beiden nemen de benoeming aan. De voorzitter deelt daarna mede, dat als pun,t ’7a. is ingevoegd de benoe ming van een Lid in de Raad van Af gevaardigden, die samen een soort vóórvergadering vormen om dé voor stellen van het 'H. B. te bespreken) Het vorig jaar lis daarvoor aangewezen de secretaris, die bok n,u weer als zoo danig wordt benoemd. Bij punt 8 deelt de. voorzitter mede, dat het bestuur 'geen vast omlijnde plannen heeft voor dit jaar. Het is nX gebleken dat er meermalen tal van be zwaren zijn om sommige tochten te houden. Wel roept het bestuur ide medewerking van alle leden 'in, om ais ze een idee 'mochten hebben, dit wel ontschreven in te dienen, vooral ten) opzichte, 'van 'kosten, eventueele verte ring, 'bezienswaardigheden enz. 1 Het bestuur zal niet 'stilzitten, te meer niet omdat van onze tochten pro pagandistische. invloed Uitgaat. Per centsgewijze heeft onze afd. het groot ste aantal leden 'gewonnen; het H. B’. zag echter gaarne dat over de heele lijn die stijging in 'leden plaats vond. Voor onze afd. is het niets buitenspo rigs het ledenaantal 'tot 200 opi te voe len. waartoe 'splr. 'allen ten zeerste op wekt. Van de rondvraag Wordt geen ge bruik gemaakt, waarna de voorzitter in eenige Welgekozen 'wooruén de aan wezigen dank zegt voor hun aanwezig heid en daarna de vergadering sluit. Ds. Cohen is de tweede spreker, met het onderwerp: „Jezus Christus en het Anti- Militairisme”. D s. Cohen vragt zich af of men wel beseft waartoe deze wet gemaakt is en die maatregelen ontworpen zijn; als ze ons toch zoo kinderachtig lijken, zullen ze het zeker ook de regeering en hooge militairen doen. Maar het is niet zoo dwaas, omdat er iets anders achter zit, nl. om zoo’n stemming in breede lagen der bevolking te kweeken, dat ze rijp worden voor een mobilisatie en tot hetzelfde bereid als in 1914. Een groot deer van het volk voelt zgn. nationaal, dat is in ’t nat. socialisme of andere nationalistische groepen georganiseerd en zal dus aan de oproep stellig gehoor geven, maar in de kringen der ernstig denkenden en intellec- tueelen heeft men nu wel begrepen, wat al die phrasen erïz. waard zijn. In 1914 liep men er overal nog in; maar in 1936 weet men dat deze phraseologie niets anders is dan holle woorden. Ook het bolsjewistisch' en gele gevaar is niet meer in staat de den kende menschen tot oorlog te krijgen. Maar voor hen is deze bangmakerij bestemd, bangmakerij voor dingen, die inderdaad om lijkste gas is, weet men niet; in Engeland bang voor te worden zijn; doch die hier ten A"'CA-i.----doel heeft een angststemming te weeg te brengen; zoolang die er nl. niet is durft de mensch zelfstandig te oordeelen, doch als angst over ons komt, is er maar één kreet, mrr één commando noodig en de men schen gaan in de richting waar de comman dant ze stuurt. Als de groote woorden het niet meer doen, dan doet de angst het, om dat deze instinctief is en alleen als de enke ling in een massale actie is opgenomen, is gezien. 'Was het ’aantal Leden b.jj ‘het gele" hond, schoolétui, rijwiel. dat voldoende die angst te ontladen. Zoo was het ook het geval in 1914 toen de be klemmende angst, naast de frazen, allen in alle landen ter mobilisatie deed gaan, om dat men zich nu veilig voelt in de beweging, waaraan ieder meedoet. Toen werden dood gewone menschen tot helden gepromoveerd; - - -.-.-..---V-- -- maar dan komt de echte verschrikking van j.er del^ financiën belast. Er werden den oorlog en voelt de mensch dat angst het J 1 groote motief in dit leven is, de meest dier lijke elementaire driften breken dan los en het ergste daar aan het front was misschien niet wat de mensch moest lijden, maar wat hij moest doen er bleef immers alleen eten, drinken, doodgaan en verliederlijken over! Spr. leest eenige verschrikkelijke pas sages uit „La Peur”, het Fransche oorlogs boek en concludeerde daaruit dat aan het front alleen de laagste hartstochten zich uit leefden. Spr. ziet dat dan geconfronteerd met de groote, de eenige, de heilige figuur van Jezus Christus. Wat heeft dat alles daai te maken met Hem, die de zuivere liefde zelt is. Als er iets is waaruit menschen kracht kunnen putten tegen den oorlog, het militai risme en de angstpsychose, dan is het wel uit Jezus Christus, Die door de diepste ellende van deze wereld ging tot hen, wier leven kapot geslagen was, tot de holen van het grootste lijden om er Zijn liefde te bren gen. In Hem spreekt de opperste liefde als Hij bidt aan het kruis voor Zijn beulen en sterft met een gebed op de lippen. Als men dat beseft, neen beleeft, dan pas durft men stand houden tegen deze rotte maatschappij, waarin een kleine groep leeft ten koste der meesten, waarin het eigenbelang zegevierr, of als deze wereld op ons afkomt met de angst voor gasaanvallen, met mobilisatie or politie, dan blijf je staan omdat je weet, dat Eén met je meegaat, de Man van Golgotha. Het gaat slechts om één ding, nl. om ae vraag of je leven in dienst staat van die ééne groote liefde. Dan kan men militaire dienst vragen, maar ’n echt Christenmensen zal neen zeggen. Dan gaat men de gevan genis in of in oorlogstijd met Christus tegen de muur, maar dat is beter dan met de dui vel in de loopgraaf. Wij moeten niet vragen, wat kunnen we bereiken, wij zijn de zwak- sten, want de regeering heeft haar gezags- middelen en er is ook de groote angstpsy chose en er zijn ook de groote petroleum- belangen. Maar het gaat slechts hierom, zijt gij in dienst van de liefdemacht of in dienst van eigenbelang, succes of baantje; het gaat om de innerlijke kracht en liefde. Wij kunnen ten slotte alles verdragen: boete, gevangenis en broodroof, als we waarlijk uit het geloof leven, bezitten we een kracht, die de ziel dooradelt, dan durft men ook alleen staan, omdat waarachtige moed geënt is op liefde. Laat die liefde door ons heengaan en ons doen weigeren mee te werken aan oor log en ons doen getuigen tot ons de mond gesnoerd wordt, om dan nog te getuigen door onze ondergang. Er was geen debat, daar deze avond als een van getuigenis bedoeld was, doch de v o o r z. deelde mede, dat de sprekers be reid waren met degenen die zich aanmeld den in een debatavond op te treden. Ned. 'Reisvereeniging afd. S n e e k. Onder presidium van den heer d. Pijpekamp 'hield dé afd. Sneek van de Ned. 'Reisvereeniging Woens dagavond in hotel Hanenburg haar algemeenie leden vergadéring. Met een hartelïjk welkomstwoord opende de voorzitter deze vergadering. Het bestuur had voor deze vergade ring 'geen convocaties verzonden, doch per advertentie me‘dedeéling van deze vergadering gedaan. Er ‘is echter he- den,avond inog al Wat condurrentie op het gebied van vergaderen, waardoor ongetwijfeld meeideien verhinderdz._n. Het bestuur zal de vraag onder oogen zien of een andere doeltreffender wijze van convooeeren mogelijk is. Door vertrek naar Groningen van den penningmeester, den heer M. de Vries, verloor het bestuur een toege wijd medewerker. 'Als dank en waar- deering voor hetgeen de heer DeVries voor deze afd. heeft verricht, heeft hei bestuur hem een 'etsje van Sneek aan geboden. 1 De notulen worden döor den secre taris, dén heer 'Hartshalt gelezen, wel ke onveranderd worden vastgesteld. Dezelfde functionaris leest daarna het jaarverslag. ’Met voldoening mag op het afgeloopen jaar worden terug- NIEUWE SNEEKER COURANT I VOOF

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1936 | | pagina 1