N IE MEIJER! f1 VERO Wed. S. JOUSTRA ZOON Eerste Blad UitgaveKIEZEBBINK Co No. 95 KAREL I TROMP SNEEK Voor TROMP, SNEEK. Woensdag 26 Augustus 1936. mmh SREEKER COURANT m WTCSBRITSERAO Extra fijne CITROEN- en SINAASAPPEL-LIMONADE Per flesch 70 cent URKER TROMP SNEEK Ollicieel Orgaan der fiemeente SdbbL 52e SnargaKfig NIEUWSTIJDINGEN. RITMEESTER SCBIMMELPENNINCK VELASQUES HOFNAR GULDEN VLIES EDEL8BAAR VICTOR HUGO AMSTERDAMSCHE BANK SNEEK - TELEFOON 2200 INGEZONDEN MEDEDEELINGEN. 'Koffie en (nee. 6 J en meerdere andere merken sigaren voor wederverkoopers tegen fa brieksprijzen bij het bekende adres in Tabaksfabrikaten één gulden 50 x opsteken uit een blikje Lekker droog! Engros i Het Amsterdam-Rijnkanaal In wording. Met de uitvoering van de werken voor ’t Amsterdam-Rijnkanaal zijn reeds geduren de eenige tijd veel handen bezig. Het be langrijkste punt van actie is het gedeelte tusschen Jutfaas en Tiel. In het midden tusschen twee hooge dijk- randen verrijst daar dicht bij Wijk bij Duur stede de grootste schutsluis van Europa, schrijft Het Volk, dat eens een kijkje nam. Hij ligt 1100 meter uit de as van de rivier, hetgeen noodig was om aan de lange sle pen een rustige ligplaats te geven en aan de binnenkomende schepen geen schade toe te brengen. Het gevaarte is 360 meter lang, 18 meter breed en 13.70 meter hoog, met een verval van ruim 8 meter. Men heeft de sluis geheel uit gewapend beton vervaardigd. Zij rust op 5000 betonnen palen, waaraan twee ploegen gedurende acht en een half uur dag en nacht hebben gewerkt, 60.000 kub. meter beton heeft men er in verwerkt met 6'/2 mil- lioen kilo ijzer. Wanneer men een aardige vergelijking wil maken, dan bedenke men, dat dit precies zooveel is als het heele ge wicht van de nieuwe brug over de Waal bij Nijmegen. Als afsluitingsmiddelen dienen drie hef- deuren, die elk 190 ton wegen en mecha nisch in heftorens worden opgeheven, welke 40 meter boven de vloer liggen. Kerknieuws. Chr. Geref. Kerk. Aangenomen naar Kornhorn D. van Wilsum, cand. te Soest- dijk, die voor Sneek en Rozenburg be dankte. Twee officieren-vliegers gedood. Vrijdag heeft te Hilversum een ernstig vliegongeluk plaats gehad, waarbij twee adspirant reserve-officieren-vliegers om het leven zijn gekomen. Vermoedelijk tengevolge van een motor storing, waardoor een noodlanding moest gemaakt, is een militair vliegtuig uit Soes- terberg, genummerd 640, omlaag gestort en terecht gekomen op een aardappelenveld. Het vliegfuig werd vrijwel geheel ver nield. De beide inzittenden, twee officieren vliegers, genaamd Koeze en Lemstra, zijn op slag gedood. Beide slachtoffers waren een paar weken geleden geslaagd voor officiervlieger of -waarnemer en zouden binnen eenige dagen met groot verlof gaan. Een manimoetkies gevonden. Onder Macharen is een reusachtige die- renkies gevonden, welke door den vinder is afgestaan aan het gemeentelijk museum te Oss. De deskundigen constateerden, dat ment hier te doen heeft met de achterste kies uit de linkerbenedenkaak van een mammoet, de voorwereldlijken olifant, die in het diluviale tijdperk in deze streken leefde. De kies is 28 c.M. lang, 20 c.M. breed en 6 c.M. dik. Het ongeluk bij de artillerie-inrichtingen aan de Hembrug. Vrijdagavond is ook de ploegbaas K. Onrust uit Oostzaan aan de verwondingen, welke hij bij het ontploffingsongeluk in de artillerie-inrichtingen aan de Hembrug op liep, overleden. Onrust was 50 jaar oud en ongehuwd. KRANSEN (de echte) van den heer F. BODE Jl, Urk per busje 25 ct. worden méér en méér gevraagd Ze zijn lekker! Engros: Jonge hennen als smokkelwaar. Een medewerker schrijft aan de N. R. Ct.: Reeds eerder wezen wij in onze artikelen uit het Brabantsch-Belgische grensgebied, op het feit, dat de Nederlandsche crisis wetgeving en de smokkelarij van België naar Nederland ten nauwste met elkaar verband houden. Toen door de werking van het crisis-zui- velbesluit de margarine duurder werd, leefde de smokkelhandel in Belgische mar garine op, om weer te gaan tanen toen de Nederlandsche huismoeder uit slaolie, plan- tenvet enz. haar eigen margarine ging fa- briceeren. Nauwelijks echter werd de heffing op spijsvetten verhoogd en werd dus het zelf gekost heeft, bleef gespaard. Een brug ïs ontzet, de oprit van deze brug is 30 c.M. omhoog gekomen. Door de Societeitslaan loopt een groote scheur, terwijl vele andere wegen licht beschadigd zijn. De toren van de katholieke kerk is gescheurd; de klokken beierden geruimen tijd. De Oranjebioscoop, de gevangenis en een tiental Europeesche woningen zijn gedeeltelijk ingestort. Het hoofdgebouw van de gas-maatschappij is geheel ingestort. De watertorens zijn ge scheurd en het electrisch lichtnet is ver nield; vermoedelijk zal heden een noodver lichting worden aangebracht. De waterlei ding is stopgezet. De Atjeh-trein loopt nog; de lijn zelf is op minutieuze wijze geïnspec teerd. Te Sigli (een zestig kilometer van Koeta-Radja) is eveneens een beving ge voeld, doch van lichteren aard. Hier hadden geen ongevallen plaats. Het Chineesche hotel aldaar is ontzet. Óp andere plaatsen werden lichte aardschokken gevoeld, waar door aan de kampongs materieele schade Is aangericht. Van de westkust zijn nog geen berichten binnengekomen. De telefoon te Koeta-Radja werd gestoord, doch was des ochtends weer hersteld. De beving herhaalde zich om 5 uur 30, 8 uur 45 en 10 uur 30 in lichte mate. De bevolking toeft op straat en wacht de din gen af, die komen zullen. Er wordt niet veel gewerkt. In veel toko’s is men bezig de koopwaar op te ruimen, daar de kasten veelal zijn omgeslagen en de inventaris ge deeltelijk vernield is. Uit den hoogspanningskabel sloeg een geweldige vlam, doch verder werd geen brand geconstateerd. De telefoon- en tele graafverbindingen MedanKoeta-Radja Sabang zijn niet gestoord. Met de telefoon kantoren te Bireuen, Takengon en twee mi litaire posten aan de westkust kan geen verbinding worden verkregen. Nader meldt men, dat het verkeer per spoor eveneens gestoord is. Verder is ook het telefoonkantoor te Koeta-Radja ge scheurd. De drie gedoode militairen zijn Javaan- sche fuseliers, die onder het neervallend puin werden bedolven. L. Ct. De ongelukkige jachtpartij. Het Soer. Hbl. geeft nog de volgende bij zonderheden over de toedracht van het gebeurde op de tragische jachtpartij bij ürisee (Java). De beide heeren hadden hun auto op de groote weg achtergelaten en begaven zich met Inlandsche helpers, of gidsen, in het tambakgebied (vischvijvers), teneinde daar op vogels te jagen. Op een gegeven oogenblik stond de heer Jordaan op een dijkje tusschen twee vijvers; naast hem stond een veertienjarige Inland sche jongen met een achtjarig broertje, daarnaast stond de Inlandsche gids, en on geveer acht meter verder stond de heer van der Pauwert met den anderen Inlandschen gids. Het Landbouwcrisisfonds heeft derhalve in het tweede kwartaal, vergeleken bij een normale consumptie van 1000 ton, ruim f85.000 per week aan inkomsten gederfd, overeenkomende met een bedrag van ruim vier millioen gulden per jaar. Het voordeel der huisvrouwen, die mar garine maakten van 60 centen per kilo, in plaats van deze voor f 1.10 te koopen, heeft bedragen ruim f 100.000 per week, overeen komende met vijf millioen gulden per jaar. De binnenlandsche botérafzet is om dat de huisvrouwen óók het menggebod ontduiken verminderd met 21/2 ton per week, overeenkomende met ruim een mil lioen kilo per jaar. Ten slotte blijkt uit het rapport, dat on danks alle maatregelen de melkproductie nog steeds stijgt; in het tweede kwartaal was zij weer 2, hooger dan in dezelfde periode van 19351 De boterproductie in het tweede kwartaal was bijna 1 lager dan in dezelfde periode van 1935 en de kaas productie 4 gróóter, hetwelk elkander, gerekend naar melkvet, precies dekte, zoa dat de grootere melkproductie tot uiting moet zijn gekomen in de stijging der fabri cage van melkpoeder en gecondenseerde melk, „hetgeen ook inderdaad het geval is geweest” aldus het rapport, dat echter voor deze laatste producten geen cijfers geeft. De heer Jordaan schoot op een vogel, die zich in een der tambaks bevond, maar miste; hij wilde daarop een nieuwe patroon uit het magazijn in den loop brengen en draaide bij die manipulatie den loop van ’t geweer naar links. Nu schijnt het, dat hij bij deze manipulatie per ongeluk den trek ker heeft overgehaald, althans, er ging een schot af, dat den Inlandschen jongen, die vlak naast hem stond, dwars door het hoofd ging. De knaap stortte neer, en gaf vrijwel onmiddellijk den geest. Toen de heeren Jordaan en Van der Pau wert realiseerden, wat er gebeurd was, vreesden zij klaarblijkelijk onmiddellijk de woede van de kampongbevolking en zij be gaven zich naar de plaats waar de auto stond. Het achtjarig broertje was echter voor hen uit naar de kampong teruggerend, en had daar het gebeurde verteld, waarop men in de kampong op de kentongan sloeg en de bevolking te hoop liep. Ook het kamponghoofd was uit zijn wo ning gekomen, liep beide heeren tegemoet, en verzocht hun zich naar zijn woning te willen begeven, teneinde aldaar de komst van den assistent-wedono, die gewaar schuwd moest worden, af te wachten. Het kamponghoofd deed hiermede niet meer dan zijn plicht; bovendien zag hij zeer wel in, dat op die wijze de beide heeren veiliger zouden zijn dan op den weg. Of de beide jagers die geen Javaansch spraken het kamponghoofd niet geheel hebben begrepen, dan wel, dat zij het ver zoek niet vertrouwden, is niet duidelijk. Hoe dit ook zij, zij liepen door, waarbij zij een verkeerden weg insloegen. Het kampong hoofd maakte hen daarop opmerkzaam, maar ook die aanwijzing werd niet opge volgd. Intusschen volgde hen een steeds aan groeiende, opgewonden menigte, en toen hen daarop ook nog tientallen kampong- menschen tegemoet kwamen, hebben de beide heeren klaarblijkelijk bewegingen met hun geweren gemaakt om deze lieden schrik aan te jagen en hen uit den weg te doen gaan. Hierop stormde echter de achter hen aankomende menigte toe, en ontrukte hun de wapens. Het kamponghoofd trad echter onmiddellijk op, ontnam op zijn beurt de geweren aan de bevolking, en ging naar zijn woning, teneinde ze daar op te bergen. De beide jagers zijn toen, klaarblijkelijk door angst aangegrepen, weggerend, ach tervolgd door de menigte. Toen ze op een gegeven oogenblik weer menschen vóór zich zagen opdagen, zijn ze omgedraaid, en hebben getracht zich door de achtervolgende menigte heen te slaan. Hierbij is de heer Jordaan echter neerge slagen, zonder dat het inmiddels weer toe geschoten kamponghoofd dit heeft kunnen beletten; deze wist echter te voorkomen, dat de reeds doodelijk gekwetst neerliggende man nog verder mishandeld werd. De heer Van der Pauwert, die wel eenige slagen had opgeloopen, maar zich staande kon houden, rende inmiddels verder, sloeg zich door een omheining heen, maar werd op ’t erf van een'kamponghuis achterhaald en eveneens neergeslagen. Het kamponghoofd heeft daarop de beide slachtoffers naar zijn woning doen bren gen; met den auto van den wedono werden zij daarop de heer Jordaan was spoedig na den aanval overleden naar het hos pitaal te Grisee vervoerd, vanwaar de heer Van der Pauwert, die voortdurend buiten bewustzijn was, naar het ziekenhuis te Soe- rabaja werd getransporteerd. Hij is daar Zondagavond overleden, zonder bij kennis te zijn geweest. Later is men er in geslaagd den Inland schen gids, die nabij den heer Jordaan stond, toen het noodlottige schot afging, en die na ’t gebeurde onmiddellijk is gevlucht, op te sporen. Zijn verklaringen zullen voor de toedracht, voor zoover deze het afgaan van het noodlottige schot betreft, uiteraard van veel waarde zijn. Het aantal arrestanten is thans reeds ge stegen tot 28; onder hen bevinden zich, zoo- als wij reeds meldden, de hoofddaders. hennen met een lagere eierproductie moeten aanhouden. Op allerlei wijze probeert men dus aan jonge hennen te komen met als gevolg, dat de prijs van driemaandsche hennen reeds tot f 1.75 per stuk is gestegen. Bij onze Zuiderburen daarentegen zijn deze hennen grif voor 7 tot 10 franc te koop, terwijl 4-weeksche kuikens 4 tot 4*/2 franc kosten. Vanzelfsprekend geeft dit groote prijs verschil tot een levendigen smokkelhandel aanleiding, welke smokkelhandel vooral wordt gedreven door de kleine smokkelaars, die voor eigen rekening werken en aldus een aardig daggeld verdienen. Voor het smokkelen van 12 hennen per dag, waarmede circa f 10 verdiend kan worden, is slechts weinig handelskapitaal noodig, terwijl men bovendien de levende smokkelwaar niet ver behoeft weg te dra gen, daar men deze vrijwel bij iederen boer in het grensgebied grif kwijt kan, omdat deze boeren door het tekort aan jonge hen nen een stijging van den eierprijs voorzien. Ook hieruit blijkt dus weer het direct ver band tusschen crisis-wetgeving en smokke larij. Hevige aardschok te Koeta Radja. De resident van Koeta-Radja meldde in een telegram aan de regeering, dat een ernstige aardschok te Koeta-Radja werd geconstateerd. Ook in de omgeving werd de beving gevoeld, zij het in mindere mate. De duur der beving was ongeveer 1 minuut. Negen personen werden gedood, terwijl 20 werden gewond. Onder de dooden bevinden zich drie militairen. Onder de slachtoffers zijn geen Europeanen. De licht- en water voorziening zijn gestoord. De schade, door de aardbeving veroor zaakt, is zeer belangrijk. Vijftien woningen zijn ingestort, alsmede de Royal-bioscoop, een limonadefabriek en een militaire barak. Alle steenen woningen zijn gescheurd. De houten woningen bekwamen groote schade. De nieuw-gebouwde missigit, die f30.000 De schorsing in de werkverschaffing. Naar wij vernemen heeft de minister in zake de schorsing van 40 in de werkver schaffing alhier geplaatste arbeiders, die hun werk een half uur te vroeg hadden ver laten, beslist, dat zeven van hen gestraft moeten worden door hun voorloopig 70 pet. van het steunbedrag in natura uit te keeren. De anderen zijn weer in de normale steun regeling opgenomen. De steunregeling. Door de Sneeker Bestuurdersbond is het volgende adres aan B. en W. gericht: Ondergeteekenden, G. Vonk en P. van der Veen, resp. voorzitter en secretaris van de Sneeker Bestuurdersbond, ten deze domicilie kiezende ten huize van den secretaris, Fred. Hendrikstr. 32, Sneek, geven te kennen, dat niet alleen van de zijde van arbeiders organisaties van alle richtingen, maar ook door tal van gemeentebesturen er bij de re geering op aan wordt gedrongen de ver- slechtingen van de steunregeling terug te nemen, dat deze aandrang er toe heeft mede gewerkt, dat deze verslechtingen 14 dagen zijn opgeschort, dat zulks evenwel geenszins wil zeggen, dat de door den Minister van Sociale Zaken bekend gemaakte verslechtingen definitief worden ingetrokken, dat tot op heden niet bekend is of ook door het dagelijksch bestuur onzer ge meente eveneens een verzoek in gelijke geest tot de regeering is gericht, dat door ondergeteekenden bij schrijven van 12 Augustus zulks is verzocht speciaal wat betreft de intrekking van de huurtoe- slag, dat evenwel blijkens de door den Minis ter van Sociale Zaken aan het Gemeente bestuur gerichte circulaire d.d. 31 Juli 1936, Afd. W. en S., no. 200-1129, niet alleen de huurtoeslag komt te vervallen, maar ook een „standaardloon” zal moeten worden in gevoerd, waarmede rekening moet worden gehouden bij de berekening van het steun bedrag, wanneer de betreffende werkloze arbeiders gedurende 4 jaren minder dan 26 weken arbeid hebben verricht, dat van invoering van dit „standaard loon” naast de intrekking van de huurtoe slag een zeer ingrijpende steunverlaging voor tal van werkloze arbeiders het gevolg zal zijn, dat de huidige steunverleening echter nauwelijks in staat stelt tot bestrijding van de noodzakelijkste levensbehoeften, dat om haar gevolgen de invoering van dit „standaardloon” daarom niet door- voerbaar moet worden geacht, dat zeer vele arbeiders door langdurige werkloosheid worden getroffen, omdat nu eenmaal de bedrijven, waarin zij in normale economische omstandigheden konden wer ken, sedert lange tijd óf geheel stil liggen, óf slechts ten deele in werking zijn, terwijl het evenmin mogelijk was om in andere be drijven eveneens ten gevolge der crisis arbeid te bekomen, dat de zeer vele arbeiders derhalve buiten hun schuld langdurig werkloos waren, dat het om deze redenen daarom boven dien hoogst onredelijk is om deze langdurig werkloos zijnde arbeiders, onder wie tal van bekwame vakarbeiders zijn, in hun steunuitkeering te treffen, door voor hen een „standaardloon” vast te stellen, hetwelk in vele gevallen zelfs nog beneden het loon der ongeschoolde arbeiders ligt, redenen waarom ondergeteekenden Uw College ook in dezen beleefd doch met na druk verzoeken, wel zijn medewerking te willen verleenen, opdat de Regeering op de invoering van dit „standaardloon” en de intrekking van de huurtoeslag terug komt, door een desbetreffend verzoek tot haar te richten. ’t Welk doende enz. Verdronken. Zondagmiddag werd ’t 3,'/2-jarig zoontje van S. O., wonende in de Potbuurt alhier vermist. Men vreesde dat het kind te water was geraakt en waarschuwde de politie. Deze liet dreggen in de Verlengde Wester- singel, waaruit inderdaad ’s avonds het lijkje van het kind is opgehaald. Volksconcert. 7e Volksconcert, uit te voeren door de Arb. Muziekvereen. „Steun in den strijd”, directeur de heer G. v. Hardeveld, op Don derdag 27 Augustus a.s., ’s avonds 8 uur, op het Martiniplein. Programma: 1. The great little Army, marsch. K. Alford. 2. La Dame Blanche, fantasie. Boieldieu. 3. Les Saltimbanques, ouverture. Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGSAVONDS Bureau: KLEINZAND 5—7 Paraat! Een dame riep de hulp in van de Bus- sumsche politie, omdat zij in de Crayloos- sche Bosschen een gouden armband met horloge had verloren. Een politie-hond wist de dame haar eigendom binnen een paar uur terug te bezorgen. Gewetensbezwaren. Tegen den drogist W. J. K. te Lochem is proces-verbaal opgemaakt, omdat hij ge weigerd heeft inkwartiering te verschaffen aan een hem toegewezen officier bij mili taire oefening op 18 Augustus aldaar. De weigering was gegrond op gewetens bezwaren tegen den militairen dienst. Margarine-bereiding in de keuken. Naar het Hbl. verneemt, heeft de Zuivel- centrale aan minister Deckers een rapport uitgebracht, waarin o.m. wordt behandeld de invloed der door de huisvrouwen bedre ven clandestiene margarine-bereiding op de verkoop van fabrieksmargarine (met 10 boter er in). Uit het rapport blijkt, dat sedert het 3e kwartaal van het vorige jaar, toen de huis moeders met haar verboden handeling zijn begonnen, de consumptie van fabrieksmar garine is gaan dalen; in het tweede kwar taal van dit jaar bedroeg deze daling reeds ruim twintig procent. De gemiddelde consumptie van fabrieks margarine per week in de achtereenvolgen de kalenderkwartalen, bedroeg: 3e kwartaal 1935 per week 1003 ton 4e kwartaal 1935 per week 939 ton le kwartaal 1936 per week 916 ton 2e kwartaal 1936 per week 788 ton. Het rapport spreekt van een zéér belang rijke vermindering en verklaart, dat de voornaamste oorzaak is de zgn. „huisberei- ding”. Het door de regeering aan de margarine- fabrikanten toegestane productie-kwantum bedraagt 1050 ton per week, zoodat de consumptie thans precies vijf en twintig procent daaronder blijft. De schade voor het Landbouwcrisisfonds ten gevolge der verschuiving van de fa- brieks- naar de zelf gemaakte margarine is zeer groot, want het verschil in accijns opbrengst tusschen gemengde fabrieks margarine en de grondstoffen van her clandestiene product bedroeg in het tweede kwartaal 39 centen per kilo. Abonnement; pa? jaa? 2,50, n, p. post 3.60. 'Ad ver ten tien 0 ct p, regel. Ingezonden mededeellngen hooger. Abonnement belangrijke korting. Advertentiën worden tevens gratis ge plaatst in de SNEEKER COURANT mengen van margarine minder loonend, of de smokkelarij leefde weer op. Met andere artikelen, als rogge, tarwe enz. deed zich een zelfde verschijnsel voor, nl. toeneming of afneming, al naar gelang van de crisisbesluiten. Zeer sterk komt dit op het oogenblik tot uiting in de toenemende smokkelarij van jonge hennen. Door de regeeringsmaatregelen tot be perking der pluimveeteelt is nl. op het Bra- bantsche land een dringend tekort ontstaan aan jonge hennen, zoodat de prijs tot onge kende hoogte is gestegen en ze vrijwel niet te koop zijn. De broederijen kunnen bij lange na niet aan de vraag voldoen, zoodat de meeste boeren met een tekort aan jonge hennen zitten en dus noodgedwongen de oudere Naar de Zuiderzeewerken. Op Donderdag a.s. vaart de luxe salon boot „Jan Nieveen” naar Urk en Schokland. Reeds eenige malen werd deze tocht ge houden en werd hieraan door zeer velen deelgenomen. Een accordeon-band is ter opluistering aanwezig. Men zie de adv. in dit blad. Sneeker Zweminrichting. De temperatuur van het water in de Snee ker Zweminrichting was heden 20 L. Ganne. 4. An der schonen blauen Donau, wals. Joh. Strauss. 5. Les Dragons de Villars, fantasie. Maillard. 6. K. L. M. marsch. W. Schootemeijer. Pauze. 7. Koning Voetbal, marsch. W. Schootemeijer. 8. Parade der tinsoldaten. L. Jessel. 9. En Traineau, galop. R. Eilenberg. 10. Chineesche Straatserenade. L. Siede. 11. Radio Journal, potpourrie. J. Brookhouse. 12. Per Aspera ad Astra, marsch. Urbach. Q Praat me niet van de lielde, zegt Dora, ik ben al gelukkig met: NIEUWE SÏËmÖÜBilI

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1936 | | pagina 1