YSCOLA’S
Een BRIL?
Tandheelkundige
Kliniek
HOFSTEDE,
GROOTZAND 18
Elastieken
Wed. S. JÜUSTRA ZOON
TROMP SNEEK
NIEUWSTE
CREATIE
VAN DE
HOLLANDSCH ZWITSERSCHE
CHOCOLADEFABRIEK
■KJ
r
IJL
Eerste Blad
No. 96
Leeuwenburg 24 - SNEEK
Kousen enz.
Extra fijne CITROEN- en SINAASAPPEL-LIMONADE
Per flesch 70 cent
UitgaveKIEZEBRINH 8 Co Zaterdag 29 Augustus 1936.
URKER
TROMP SNEEK
OIÜGieel Orgaan» der Gemeente Sneek.
52e «Inargaug
kum
SNEEK - TELEFOON 2200
RECLAMEKOLOM.
NIEUWSTIJDINGEN.
zi
Hoe kan nu na 6 jaar het algemeen resul
taat van deze aanwinst van 20.000 H.A.
genoemd worden?
De bevindingen in de Wieringermeer toch
zijn, wat de hoedanigheid van den bodem
betreft, niet onverdeeld gunstig geweest. In
tegendeel, wie meende, dat 20.000 H.A.
vette klei was buit gemaakt, kwam bedro
gen uit.
Naar den kant van Medemblik is dat
ongeveer met een vierde der totale opper
vlakte het geval. Maar hoe verder men naar
het eiland Wieringen komt, des te zande
riger de bodem wordt. De helft der opper
vlakte van den polder bestaat dan ook uit
zavel en kleiachtige zandgrond. Ten slotte
is ongeveer een vierde deel, waarvan de
aanschaffing evenzeer zoo’n f 5000 per H.A.
heeft gekost, grofkorrelig zand, zooals men
ook in onze Oostelijke zandprovinciën in
ruime mate aantreft. Vandaar ook dat men
op dit terrein beneden het eiland Wieringen
in den aanvang zooveel last heeft gehad
van verstuiving. En toch was bij het bodem-
kundig onderzoek wel klei gepeild, hetgeen
is verklaard, als men bedenkt, dat de klei
hier één meter of meer onder het zand zit.
Waar het mogelijk is, zal in volgende jaren
Behandeling uitsluitend door
Tandarts
Spreekuren 9-1, 2—5,6—8
Zaterdags 92
NAAR
dere gronden overheerscht al spoedig de
akkerbouw. Beneden den Oever, waar de
bezoeker van Friesland uit zijn entree
maakt, is echter een deel ongeschikt geacht
voor bodemcultuur, en hier is men tot bosch-
aanplant overgegaan. Ook al zal dit bosch
in komende jaren een sieraad voor het
nieuwe landschap zijn, waar immers zoo
weinig plaats is voor opgaand hout, toch is
deze entree, althans voor den oppervlakki-
gen bezoeker, teleurstellend. Immers bij
eenige studie van de bodemkundige kaart
en bij eenig verder doordringen in de dee-
len, waar de bodem ten volle cultuurrijp kan
worden geacht, blijkt alras, dat de resul
taten, hoewel sterk varieerend, zich in de
goede richting ontwikkelen. Het op gang
brengen en het pachtrijp maken der gron
den is het werk van de overheid, of meer
bepaald de Landbouw Cultuur Maatschap
pij, een dochterinstelling van de Wieringer
meer Directie. Nadat de voorbereiding vol
doende is geweest en het aanzien is gegeven
aan courante bedrijven, wordt de gelegen
heid tot pachten opengesteld.
Telken jare wordt een serie bedrijven
daarvoor op de „markt” gebracht. Door de
aannemelijke pachtvoorwaarden het stel-
van de HOLLANDSCH ZWITSERSCHE CHOCOLADEFABRIEK vallen
bijzonder in den smaak en zijn voor Wederverkoopers
tegen fabrieksprijs verkrijgbaar aan het bekende adres
OPGERICHT 1901.
KRANSEN (de echte)
van den heer F. BODE Jr., Urk
per busje 25 ct.
worden méér en méér gevraagd
Ze zijn lekker!
Engros:
Postdienst op 31 Augustus 1936.
Op Maandag 31 Augustus a.s., den ver
jaardag van H. M. de Koningin, is het kan
toor na 13 uur, voor zoover den postdienst
betreft, voor het publiek gesloten.
Op dien dag is het kantoor bovendien
den geheelen dag gesloten voor de
behandeling van postwissels (uitgezonderd
telegrafische), postbewijzen en quitantiën
en voor de aanneming van belastingbetalin
gen alsmede voor den pasmuntdienst. Voor
den postchèque- en girodienst zal het op
dien dag alleen geopend zijn voor de aan
neming van stortingen waarvan spoedbe-
handeling of spoedbericht wordt gevraagd,
het uitbetalen van cheques op welker ad
viezen ten girokantore spoedbehandeling is
toegepast, of waarvoor telegrafische mach
tiging tot het doen uitbetalen is verleend,
alsmede voor het doen van uitbetalingen op
reispostchequeboekjes.
De 3e bestelling zal alleen worden uitge
voerd voor zoover betreft de bestelling van
nieuwsbladen en overlijdensberichten.
Geslaagd voor de akte Engelsch L. O.
de heer M. Hoekstra te Lutkewierum, opge
leid door den heer AL Postma alhier.
Onze vroegere stadgenoot de heer J.
G. Krook is door de regeering der Zuid-
Afrikaansche Unie benoemd tot rijkszuivel-
inspecteur.
Predikbeurten Advent Gemeente.
Predikbeurten: Zaterdags van 3 tot 4 uur
Gebouw: Tempelierenhuis.
Familie door bijen overvallen.
Een Amsterdamsche familie, die haar
vacantie op de Veluwe doorbrengt, is Dins
dagmiddag, naar uit Arnhem aan de Tel.
gemeld wordt, een onaangenaam avontuur
overkomen. De familie, dr. Weydland, zijn
echtgenoote en hun vijfjarig dochtertje,
maakten per auto een uitstapje naar de
omgeving van Terlet, waar men ging pick
nicken.
Op haar wandeling over de heide is de
familie plotseling overvallen door een bijen
zwerm, die door een of andere oorzaak, die
onbekend is gebleven, woedend was en de
drie vacantiegasten te lijf ging. Ieder van
de slachtoffers kreeg een 60-tal bijensteken.
Een Amsterdammer, die toevallig per
auto passeerde, heeft de drie slachtoffers in
zijn auto onmiddellijk naar het Diacones
senhuis te Arnhem vervoerd, waar hun toe
stand dusdanig ernstig bleek te zijn, dat
opneming noodzakelijk was. Vooral het
dochtertje is er vrij ernstig aan toe. Geluk
kig was de toestand ’s avonds van alle drie
de slachtoffers vrij gunstig, al zullen zij nog
geruimen tijd verpleging in het ziekenhuis
behoeven.
De brandstichting bij Zundert.
Het onderzoek naar de brandstichting in
het Trappistenklooster De Kievit te Zundert
schijnt verrassende resultaten te zullen op
leveren. Dit door de Kon. Marechaussee na
de brandstichting van Zondag jl. ingestelde
onderzoek heeft namelijk met vrij groote
zekerheid uitgewezen, dat de brandstichting
los staat van de andere door de Heikes-
mannen gepleegde baldadigheden tegen de
kloostergemeenschap. De brandstichter toch
schijnt gezocht te moeten worden onder de
leden van de kloostergemeenschap zelve,
hetgeen ook daaruit blijkt, dat alleen de
kloosterbewoners bekend waren met de op
heffing der bewaking. Er zijn dan ook aan
wijzingen, dat een der kloosterbewoners nei
gingen tot pyromanie heeft, zoodat deze
zeer waarschijnlijk den brand heeft gesticht.
Hoewel de man nog niet bekend heeft, wordt
het onderzoek in deze richting voortgezet.
Het uit het Merwedekanaal opgehaalde lijk.
De doctoren Hulst en Hammes, die een
onderzoek instellen op het lijk van den 21-
jarigen Utrechtschen meubelmaker M. van
Hal, dat Maandagmiddag uit het Merwede
kanaal bij Amsterdam is opgehaald, om
vast te stellen of hier sprake is van een
ongeluk of van een misdrijf, hebben hun
rapport nog niet uitgebracht.
Ofschoon dus niet officieel vaststaat, dat
men hier te doen heeft met misdrijf, zetten
justitie en politie hun onderzoek in die
richting voort.
De commissaris van politie de heer E. C.
J. Staal en de inspecteur J. v. d. Berg zijn
Woensdag een groot deel van den dag te
Utrecht geweest en Donderdagochtend zijn
ven als een blijvende toetssteen, welke vorm
voor het grootbedrijf althans de voorkeur
verdient.
De Cultuur Maatschappij dan heeft dit
jaar van de 18000 H.A., nuttig cultuurland,
8700 H.A. in tijdelijke exploitatie. Het tempo
van het inzaaien gaat hand aan hand met
het tempo van de ontzilting, daar op de
zware gronden het zoutgehalte langer sto
rend optreedt. Op de zandgronden werd
reeds in 1931 130 H.A. winterrogge ver
bouwd en 120 H.A. zomergerst. In 1935 was
ruim 10.000 H.A. in exploitatie, waarvan
de opbrengsten die in de oude landen naar
de kroon staken. Ook dit jaar laat de tarwe
zich goed aanzien, evengoed als in de klei
streken van Groningen of Friesland. Dat
van 8700 H.A. 2800 H.A. tarwe, dus onge
veer het toegestane derde deel wordt ver
bouwd, zegt genoeg. De gerst, die wij za
gen, kon beter. De haver daarentegen liet
wejnig te wenschen over. Aardappelen en
suikerbieten bezetten een bescheiden opper
vlakte, maar gedijen hier en daar heel goed.
Naar we hoorden, mag 7,’/2 pct. van het
bouwland in de Meer met suikerbieten wor
den beteeld. Groene erwten, koolzaad, alles
wil er groeien. Een bezienswaardigheid op
zich zelf vormt de 34 H.A. vlas, op een ter
rein, dat tot een reserve-vliegveld zou zijn
bestemd. Voor de steunregeling was de op
brengst getaxeerd op '6500 K.G. per H.A.,
een zeer goed gewas. Met het trekken waren
bij ons bezoek 160 man bezig. Naast ruim
2000 H.A. klavers en ruim 1000 H.A. gras
land wordt nog meer dan 100 H.A. voor
proefvelden gebezigd, en een kleine 1000
H.A. voor een zgn. noodmengsel (een drie
tal grassen met een goed weerstandsver
mogen tegen zout) tot tijdelijk grasland in
gezaaid. Met het verpachte is er dit jaar
14700 H.A. in cultuur of ca. 82 pct. van het
geheel; bijna 30 pct. van den geheelen pol
der is reeds in particuliere exploitatie.
Alles tezamen zijn dan de resultaten met
beide heeren, thans vergezeld van den subst.
officier van justitie, mr. L. de Blécourt, op
nieuw naar Utrecht vertrokken.
Zooals men weet is daar in arrest een
jongeman H. S., in wiens gezelschap van
Hal Vrijdagavond nog is gezien en die wist
dat van Hal geld bij zich had.
Uit Utrecht deelt men mede, dat daar
thans wordt nagegaan of het alibi, dat H.
S. heeft opgegeven na acht uur dien
avond met de werkelijkheid klopt. Er zou
daarin een hiaat zijn van drie uur en wel
van negen uur tot middernacht. Het bedrag
aan geld, dat van Hal bij zich zou hebben
gehad en dat ongeveer f 150 zou zijn ge
weest, is nog niet terecht. Ook is het vinden
van het rijwiel van van Hal aan het Met-
wedekanaal bij Utrecht voor de politie nog
een raadsel. Men kan niet aannemen, dat
van Hal in het Merwedekanaal bij Utrecht
is verdwenen en dat zijn lijk een paar dagen
later in dat kanaal bij Amsterdam wordt
gevonden.
De Amsterdamsche politie is bezig het
Merwedekanaal af te dreggen in de omge
ving van de plaats waar het lijk van van
Hal werd gevonden. Dat dreggen is eefi
poging om wellicht het mes of een ander
scherp voorwerp, waarmee de eventueele
misdaad zou zijn geschied, te vinden.
De verdachte is Woensdag aan zeer lang
durige verhooren onderworpen. Hij houdt
vol, dat hij aan den moord volmaakt on
schuldig is. Wel zijn er lacunes in zijn ver
haal, zoo nu en dan spreekt hij zichzelf
tegen, hij stokt dan even, doch herstelt zich
weldra.
Er zijn verschillende aanwijzingen, dat hij
gebeurtenissen van dien dag verzwijgt en
dat hij zeer zeker meer weet van het ge
beurde.
De vondst van de fiets bij de Rotterdam-
sche brug is moeilijk te verklaren. Het is
echter niet onmogelijk, dat hij een zaken
afspraak met den moordenaar en zijn hel
pers heeft gemaakt, dat hij daarop per fiets
naar het afgesproken punt is gegaan en
daar de aankomst van zijn zakenrelaties, die
per 'auto kwamen, heeft afgewacht. Waar
schijnlijk hebben ze hem toen een voordee-
lige transactie voorgespiegeld, die in de
nabijheid kon worden afgesloten. Hij heeft
zijn fiets laten staan en is in de auto ge
stapt. Op een of andere wijze is hij later
bewogen uit te stappen. Op dat oogenblik
is hij verraderlijk van achter aangevallen.
Waarschijnlijk is hij met een bijl neergesla
gen. Het scherp is door de hoed in het ach
terhoofd gedrongen. Ook ’t gelaat vertoont
sporen van geweld, de eerste slag was niet
doodelijk, er ontstond een-worsteling, waar
bij hij in het water is gedrongen. Er is bij
de sectie uitgemaakt, dat hij nog niet dood
was, toen hij in het water terecht kwam.
De justitie volgt thans verschillende spo
ren, waarover men in het belang van het
onderzoek nog geen verdere mededeelingen
kan doen.
Een later bericht meldt dat de verdachte
bekend heeft.
Nu de Noord-Oostelijke polder wordt
drooggemaakt.
Men schrijft aan de N. Rt. Ct:
Bij Urk zijn de machtige machines van de
Maatschappij tot Uitvoering der Zuiderzee
werken hun grootsch werk weer begonnen.
Als tweede object van het groote plan zal
de Noord-Oostelijke polder worden gescha
pen. Deze zal grooter zijn Man de Wierin
germeer. Bij de inpoldering, maar ook en
vooral bij het in cultuur brengen, kan men
putten uit de rijke lessen, die de Wieringer
meer tot dusver heeft opgeleverd.
door woelen de bouwvoor wel met woelklei
verbeterd worden.
Waar dit uitzicht niet bestaat, heeft men
het land zoo gauw mogelijk ingezaaid met
een grasmengsel, zoodat het stuiven dra tot
het verleden behoorde. De grofkorrelige
zandgrond was uiteraard veel vlugger ont-
zilt, en daardoor eerder in cultuur. Niette
min zou zonder meer, vooral in tijden van
droogte, de cultuurwaarde miniem zijn ge
bleven, indien niet op geniale wijze zgn.
door infiltratie het uitdrogen wordt voor
komen, en waarmee de aanvankelijke teleur
stelling naar behooren in een succes is ver
keerd. Men laat nl. uit ’t tot Amstelmeer ge
worden vrij diepe bassin tusschen Wierin
gen, de Noord-Hollandsche kust en den Af
sluitdijk, waarin langzamerhand het water
van zout, zoet wordt, het water binnen in
den polder, in slooten. Vandaar is op ieder
gevormd bedrijf gelegenheid water in de
greppels der groenlanden toe te laten, zoo
dat door de grofkorreligheid ’t grondwater
voldoende stijgt. Meer naar de zwaardere
gronden, zou dit wafer niet zoo gemakkelijk
doortrekken, maar daar is het ook niet noo-
dig, omdat dan de bodem zelf voldoende
vochthoudend is.
Met deze infiltratie en begreppeling is
dus dat deel van den polder geschikt voor
groenbouw en veehouderij. Naar de zwaar-
sel van mobiele pacht behoedt den pachter
voor buitengewone oeconomische risico’s
is dit aanbod tot nu toe een stijgend succes
geweest. De gegadigden hebben aan rede
lijke eischen te voldoen, wat bekwaamheid,
geschiktheid en kapitaalkracht betreft. Het
is niet uitgemaakt, of op deze manier n$
verloop van tijd de geheele polder in pacht
zal worden gegeven. Het is mogelijk, dat
een deel in overheids-exploitatie zal blij
de inpoldering verkregen onbetwistbaar
goed!
De exploitatie met haar machinalen in
slag heeft door den breeden opzet een eigen
karakter, waarbij in de eerste plaats de
kolonisten van de groote bedrijven in het
oude land,, hun hart zullen kunnen ophalen.
De pachters komen meerendeeïs uit Gronin
gen, Friesland en Noord-diolland. In de ge
stage ontwikkeling van dit nieuwe land ligt
voor den tijdgenoot, die zich gaarne bezig
houdt met de juiste oeconomische orde, een
groote charme. Op een bijkans onbegrensd
terrein kan de Wieringermeer in stijgende
mate tot leering strekken voor den nieuwen
Noord-Oostelijken polder, die eveneens bin
nen afzienbaren tijd aan onzen eeuwigen
erfvijand, het water, zal zijn ontrukt.
Vier Nederlanders te Berlijn uitgewezen.
Van bevoegde zijde wordt gemeld:
In den loop der laatste jaren hebben de
Nederlandsche autoriteiten zich meermalen
genoopt gezien, hier te lande gevestigde
Duitschers uit te wijzen, wijl dezen bleken
te hebben gehandeld in strijd met de rege
len, die de regeering had gesteld ten aan
zien van de organisatie van vreemdelingen
hier te lande in verband met het te hunnen
aanzien geldende verbod van politieke actie.
Kortelings zijn op dezen grond wederom 4
Duitschers, werkzaam bij de steenkolenmij
nen in Limburg, uit het land verwijderd
moeten worden.
Voordat aan het besluit tot uitwijzing
gevolg was gegeven, werden door het Duit-
sche gezantschap bij het ministerie van bui-
tenlandsche zaken stappen ondernomen,
strekkende om de uitzetting te doen op
schorten en een nader onderzoek terzake
te doen instellen. Er zouden wellicht termen
zijn geweest, aan dit verzoek tot een nader
onderzoek te voldoen, ware het niet dat van
Duitsche zijde de bedreiging werd geuit dat,
werd niet aan het verzoek voldaan, vier
willekeurige Nederlanders uit Duitschland
zouden worden uitgewezen. De ambtenaar
van het ministerie van buitenlandsche zaken,
bij wien de démarche werd gedaan, had nog,
alvorens de regeering met den Duitschen
stap in kennis te stellen, er met nadruk op
gewezen, dat de bedreiging wel haast on
mogelijk zou maken, het Duitsche verzoek in
overweging te nemen, doch men bleek te
Berlijn niet bereid, die bedreiging terug te
nemen.
De Nederlandsche regeering harerzijds
was niet bereid, onder bedreiging verdere
besprekingen te voeren, en de uitzetting van
de Duitschers uit Nederland heeft hierna
conform het besluit plaats gehad.
Thans hebben vier Nederlanders te Ber
lijn aanzegging gekregen Duitschland bin
nen tien dagen te verlaten. Dit is dus als
een repressaille op te vatten, als hoedanig
zij ook door de Duitsche regeering ter ken
nis van de betrokken Nederlanders is ge
bracht.
Aan Hr. Ms. gezant is opgedragen, te
Berlijn tegen de voorgenomen uitzetting,
als zijnde in strijd met de bestaande verdra
gen, te protesteeren en op intrekking ervan
aan te dringen.
De vier bedoelde Nederlanders zijn: A.
Hes, tandarts, W. de Heer, accountant, P.
E. Peters, kunsthandelaar en E. F. L. van
Lith Harrebomee, redacteur-vertaler van het
Nederl. persbureau te Berlijn.
Waarom de radio niet werkte.
Bij een ingezetene te Diever deed zich het
volgende niet alledaagsche geval voor. De
radio, die tot dusver perfect gefunctionneerd
had, weigerde plotseling dienst. Hoe men
er ook aan draaide en peuterde, het ding
vertikte het om ook maar het geringste ge
luidje te doen hooren.
Een goede raad was duur, want ook de
te hulp geroepen reparateur kon rïiets bij
zonders aan het uitwendige van het toestel
constateeren. Toen werd de schroeven
draaier ter hand genomen om de inwendige
organen te inspecteeren. En wat bleek? Een
muis had de radio tot woning willen kiezen,
was daarbij echter geëlectrocuteerd en had
tevens kortsluiting veroorzaakt.
Zes slangen te Helmond ontsnapt.
Men meldt uit Helmond aan de N. R. Ct.:
Bij de vogel- en dierenhandel van de fir
ma Corstens-Verschuren aan den Weg op
den Heuvel te Helmond zijn zes groote
Pythonslangen, welke een dezer dagen wer
den ontvangen, uit de kooi ontsnapt.
Begrijpelijk verwekte de ontvluchting
dezer gevaarlijke slangen, wier lengte va
rieert van 2/2 tot 4’/£ meter, in de buurt
groote consternatie.
Met behulp van een speurhond werd het
opsporingswerk begonnen. Op het terrein
der gemeentelijke ambachtsschool werden
vier slangen opgespoord en gepakt.
De nasporingen naar de twee andere die
ren leverden tot op heden nog geen resultaat
op.
Desniettemin wordt het onderzoek nog
voortgezet.
Ook het vertrouwde
adres voor
Breukbanden,
Buikgordels,
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGSAVONDS
Bureau: KLEINZAND 57
Abonnement: per Jaar 2,50, fr. .p,
post 3.60.
Advcrtentien: 0 ct. p. regel.
Ingezonden mededeelingen hooger.
Abonnement belangrijke korting.
Advertentiën worden tevens gratis ge
plaatst in de SNEEKER COURANT
Een BIJZONDER FIJNE delicatesse
in 2 smaken verkrijgbaar:
MOCCA en SINAASAPPEL
Daar staat de „doodstraP op 1
Fietsen in het donker tonder
reflector en zonder wit achter-
spatbord kost 'n paar gulden
boete (als de politie u ziet)
of.„ uw leven (als het verkeer
u niet ziet!)
PJS. Wist u, dat alleen „wit”
„wit” is..„ (smoezelig**
of „verroest” u dus niet
voldoende 1)
rv -
IBWESIEKBlÖüWÏ
annex SHEEKER OOUEUUTT en WYHBRITSERAD
