MaoM Jaaroverzicht
NEERLANDS GLORIE.
Firma JÖHs. W Sneek
Uitgave KIÏZEBBINK Co.
No. .26 Eerste Blad
annex SNEEKER COURANT (SOe Jaargang)
KREYKAMP’S
TABAK
WELKOM THUIS
Vrijdag 1 Januari 1937
sinds 1841
FEUILLETON
is en blijft
KWALITEIT
Fa. Wed. S. JOÜSTRA ZOON,
Ruwe hanaea
■BW Ruwt huid, Schrale lippen
IUROL. verlacht tn genceat
Doos 30 en 60 ct. Bi] Apothekers en Drogisten
33® Jaargang
Y
RECLAME KOLOM.
^an-VALKENBURG'S
DRAIS
e
NIEUWSTIJDINGEN.
■i
Voor ’n Advocaat van Prima
substantie
Biedt het merk „Friesche Kip”
U volle garantie.
Prijs per flesch f 1.50.
Wed. 8. JOÜSTRA ZOON.
Pijnlijke voeten?
JOH. VAN AKKEREN
dan morgen even
Wordt vervolgd.
TELEF.
2912
Oranje Bootz p. flesch I 4.30 - Oranje Hellebrekers p. liter f 3.00
Patriot Likeur, zonder alcohol, per flesch f 1.—
NIEUWE SNEEKER COURANT
Niet mee -wachten, die kwaal verergert
steeds. Zij kan en dient verholpen.
Dèèrvoor naar
Pédicure - --
Lid v.h. Ned. Genootschap tot Bevordering
der Voetverzorging.
Schapenplein 4, Sneek Tel. 2326
Seriemerk van 68 en 10 cent
van prima kwaliteit, iedere Sigaar
geringd met de afbeelding van
PRINS en PRINSES, speciaal ge
schikt voor deze dagen
Verkrijgbaar bij
laatst aan die, welke het zoo menigmaal
Zwaar beproefde Scheveningen weer trof
fen en aan die, welke met het neerstor
ten van het Lijster-vliegtuig van de K.L.M.
een groot aantal personen het leven deed
verhezen. Wij denken ook aan verhezen,
die in dit jaar werden geleden: een groot
man, wellicht een der grootsten onder ons,
als Snouck Hurgronje, ging van ons heen;
de sociaal democraten verloren een teeke-
nende figuur als Wibaut en de roomsch-
katholieken een gezaghebbende persoon
lijkheid als Ruys de Beerenbrouck. Het
jaar 1936 zag de heerschappij van Sir
Henri Deterding over de Koninklijke een
einde nemen, nadat kort tevoren zijn/osten
verjaardag op hartelijke wijze was gevierd.
Er zijn verschillende goede dingen in
dit jaar aan te teekenen. Wij denken aan
het voortzetten van den wegenbouw, aan
het tot stand komen van de groote brug
gen over de Waal te Nijmegen en over
het Hollandsch Diep bij Moerdijk. Wij
denken aan de met geestdrift gevierde 300-
jarige universiteitsf eesten te Utrecht; aan
een tentoonstelling als die te Enschedé;
aan exposities van Engelsche en oud-Hol-
landsche kunst als te Amsterdam georga
niseerd. Wij denken‘oök aan de eerbiedige
hulde, die het nageslacht in. dit jaar aan
den grooren Erasmus M.cwou». Maal
daar tegenover staan ram pén van grooter
en kleiner omvang, en wij denken niet het
£HT VAN SMAAK “PRUS 70 ct
De keeren, dat hij in zijn leven het
bankgebouw betreden heeft, zijn te tellen.
Uit den aard der zaak was het toch al won
derlijk, dat hij, dje in Starnberg woonde,
in Berlijn zijn bankrekening had en zijn
effecten deponeerde, maar ook deze tegen
strijdigheid kwam voort uit eerbied voor
de daden van zijn overleden vader, die
zijn geheele leven met deze Berlijnsche
bankinstelling zaken had gedaan.
Toen Kaiserlien daarop Ina Heldt als
secretaresse had aangenomen, bleek al
spoedig, dat er toch ook een voordeeligen
kant zat aan de wijze, waarop hij zijn
kapitaal beheerde, want nu kon Ina Heldt,
die slechts van tijd tot tijd eenige weken
in Stamberg vertoefde vanuit Berlijn zijn
bankzaken zeer gemakkelijk regelen.
Als Kaiserlien zich aan een der vele lo
ketten vervoegt, wijst de klok in de hall
juist eenige minuten voor 1. De kassier
achter het raampje ontvangt hem met een
vijandigen blik, waarmee hij ongetwijfeld
te kenneh wil geven, dat hij een antipathie
heeft tegen menschen, die altijd op het
laatste nippertje komen en daardoor het
lunchuurtje van een ander noodeloos be
korten.
Kaiserlien noemt zijn naam en vraagt
dan argeloos„Kunt u mij ook zeggen, hoe
het met mijn rekening staat Ik zou graag
willen weten over welk bedrag ik onmid
dellijk kan beschikken.”
De man achter het loket schrijft op een
stukje papier den naam dr. Kaiserlien
met daarachter een vraagteeken. Dat wil
zeggen: deze cliënt verlangt onmiddellijk
opgave van den stand van zijn rekening.
Het briefje wordt doorgegeven aan een
juffrouw, die achter het loket aan een
schrijftafel werkt, deze geeft het aan een
heer met een imposante bril, die het op
zijn beurt ter hand stelt aan een jong-
mensch, dat er tenslotte mee in een ander
vertrek verdwijnt. Na een minuut komt
het stukje papier langs denzelfden weg
weer terug; vlugheid is tijd, tijd is geld
en geld is het artikel der bankinstellingen.
Kaiserlien weet het tempo, waarin de ver
langde inlichtingen te zijner kennis worden
gebracht, te waardeeren. Hij treedt weer
voor het loket, een potlood en een notitie
boekje in de hand om het bedrag te no-
teeren. De man voor hem werpt een vluch-
tigen blik op het stukje papier, dat hij ip
de hand houdt en glimlacht medelijdend
als hij ziet, welke voorbereidingen Kai
serlien bereids heeft getroffen. „Uw reke
ning is afgeloopen”, zegt hij kort.
„Afgeloopen vraagt dr. Kaiserlien
wantrouwend, terwijl hij zich reeds pre
pareert op een nieuwe verrassing. „Wat
wilt u daarmee zeggen afgeloopen?”
„Wel, dat u bij ons op het oogenblik
niets meer te goed hebt.”
„Dat is dat is neen maar dat
stamelt dr. Kaiserlien, maar spoedig weet
hij zich te beheerschen. ,Dat, moet een
vergissing zijn. Ik moet zelfs een belangrijk
te goed hebben.”
„Het spijt me”, glimlacht verontschul
digend de ander.
„Hoe kan dat dan?” vraagt Kaiserlien.
„Hoewel ik het bedrag niet precies kan
het gewenschte resultaat te hebben. Kai
serlien is niet weg te krijgen. „Doet u mij
een genoegen en dient u mij even aan bij
zijn vooral de kleine Staten, die belang
hebben bij een rustige ontwikkeling der
internationale betrekkingen. Moge die ont
wikkeling in 1937 een zijn van kalmer aard
dan wij haar in het afgeloopen jaar heb
ben gekend, en moge dit nieuwe jaar, wan
neer het aan zijn einde gekomen is, een
rustiger brandende fakkel aan zijn opvol
ger kunnen overdragen dan nu het gevai
is l
De belangrijkste gebeurtenissen welke
na de vorstelijke verloving waarover
elders in 1936 voor Nederland valt te
vermelden is wel de losmaking van de gul
den van het goud.
Het opgeven van den geheel gaven gul
den werd in September een feit. Niet on
der binnenlandschen invloed is de regee
ring-Cohjn, die de devaluatie steeds heeft
bestreden, daartoe overgegaan. Zelfs nadat
men in Frankrijk tot devaluatie had be
sloten, gold hier te lande nog het wacht
woord om aan den gouden gulden geheel
vast te houden. Toen dienzelfden dag
bleek, dat Zwitserland, met Nederland het
eenige land in Europa, dat nog op oen
geheel gave valuta mocht wijzen, eveneens
tot devaluatie overging, kon men in Ne
derland niet anders doen dan dit voorbeeld
volgen. Het is in het licht der thans plaats
gehad hebbende gebeurtenissen gemakke
lijk de vraag te stellen of het niet, zoowel
van de zijde van de regeering als van de
Nederlandsche Bank aanbeveling had ver
diend om wat minder forsche woorden te
gebruiken ten opzichte van devaluatie el
ders. Hoe het zij, het Nederlandsche volk
Leeft, óp slechts enkele, niet te vermelden
uitzonderingen na, de noodzakelijkheid van
de opgeving van -tien gouden standaard
begrepen, en haar opgevangen met een
kalmte en een rust, die inderdaad voor
beeldig mochten worden genoemd. Bijkans
ongestoord is het economisch leven verder
gegaan; of al dan niet de devaluatie
zooals we het nu maar zullen noemen
verbetering brengt, valt thans, na slechts
een paa» maanden, niet gemakkelijk vast
te stellen. Volkomen waar is het, dat de
koersen op de beurs zoowel ten onzent als
elders schijnen te wijzen op eenige verbete-
deeld, dat hem een nieuwe Jobstijding te
wachten staat.-
Eindelijk keert de man bij hem terug:
„Uw effecten liggen niet meer bij ons. Ze
zijn gisterochtend tegen een ontvangbewijs
aan uw advocaat overhandigd.”
„Mijn advocaat Wat heeft mijn advo
caat daarmee te maken?” eischt Kaiserlien
opheldering.
De kassier werpt voor de derde maal
een blik op de klok en meent, dat hij
nu langzamerhand wel eens wat minder
beleefd kan worden. Om zijn lippen ligt
onmiskenbaar een spottend lachje .gis hij
antwoordt: „Dat zult u zelf wel het beste
weten I”
Maar ook deze opmerking blijkt niet
ring van den toestand. Maar dit is meer
een financieele dan een economische baro
meter. Wanneer men ziet, dat het voorne
men om in 1939 te Amsterdam.een wereld
tentoonstelling te houden, hetzij bij de re
geering, hetzij bij de betrokken belangheb
bende kringen zoo weinig aanhang vindt,
dat men op grond van niet voldoenden fi-
nancieelen steun dit voornemen moet laten
varen, krijgt men den indruk, dat het ver
trouwen in de toekomst niet zoo groot is
als dit wellicht behoorde te zijn. De regee
ring heeft, gedurende het geheele jaar,
haar politiek van economisch aanpassings
beleid voortgezet; zij heeft getracht de
noodige kracht te ontwikkelen zonder aan
de parlementaire en democratische vrij
heden, die Nederland terecht als een be
langrijke instelling beschouwt, te tornen.
Zij heeft ten deele de industrialisatie ter
hand genomen, al is door de wijze van aan
kondiging van deze industrialisatie zeker
grooter verwachting gewekt dan tot nu toe
is verwezenlijkt. Een gelukkig verschijnsel
mag het heeten, dat men op de aanvanke
lijke gedachte om de verdere drooglegging
van de Zuiderzee, die bovendien aan zoo
veel handen werk verschaft, te staken, is
teruggekomen. Integendeel, met het be
staan van Urk als eiland zal het spoedig
zijn gedaan; reeds gedurende enkele maan
den zijn de baggermolens in de onmiddel
lijke omgeving, teneinde de verbinding met
het vasteland te leggen, die een begin zul
len vormen van dezen Noordoosterpolder.
Een groot deel van het thans levend ge
slacht zal ongetwijfeld niet beleven, dat de
Zuiderzee door de IJselmeer wordt ver
vangen, maar zij zullen den voortgang van
dit ook in het buitenland met zooveel be
langstelling gadegeslagen werk, toch met
vreugde aanschouwen.
Gemakkelijk is de taak van het Ministe
rie onder leiding van den heer Colijn ook
dit jaar niet geweest. Te minder gemakke
lijk omdat de verkiezingen die in 1937 zul
len plaats hebben, reeds op den voorgrond
beginnen te dringen en de partijen zich,
ondanks economische en andere toestan
den, opmaken om zich daarbij een gunstige
positie te verschaffen. Deze verkiezingen
zullen in zoover een dubbel karakter heb
ben, wijl zij tevens moeten dienen ter‘vol
doening aan het vereischte tot Kameront
binding in verband met de voorgenomen
Grondwetsherziening. De daarvoor inge
stelde Staatscommissie, die haar voorstel
len grootendeels door de Regeering heeft
overgenomen gezien, heeft zich inderdaad
gehouden aan het uitgegeven wachtwoord
om de voorgestede wijzigingen tot het
hoog noodige te beperken. Zoodoende is
deze Grondwetsherziening er niet een van
overwegend belang, en culmineert de be
langstelling, die daarvoor gewekt is, in
het tweetal punten, dat uitsluiting van be- 1
paalde anti-wettelijk ingestelde partijen tot
de volksvertegenwoordiging belet, en dat
de volledige vrijheid vam spreken enschrij-.
ven, die in Nederland bestaat, eenigszins
aan banden legt. Het is begrijpelijk dat
juist dit laatste punt tot cöntroversen aan
leiding geefter zijn er, die het behoud van
de orde, met opoffering van wat ook, het
hoogste stellener zijn e^, .die meenen, dat
deze orde gehandhaafd kan worden ook
met behoud van rechten, die zoozeer wor
telen in de Nederlandsche traditie. Aan
den anderen kant is in den loop van dit
jaar, tegenover het algemeen oorlogsge
vaar in Europa wel gebl^kfen, dat meer
overeenstemming dan tevoren is verkregen
op het gebied van de defensie; de klanken,
die dienaangaande ook uit zeer vooruitstre
vende kringen worden vemomeh, wijzen
er op, dat men de noodzake'ijkheid van
versterking der defensie -zowel hier te
lande als in Indië, met nadruk gevoelt.
zeggen, weet ik toch heel zeker Hij
maakt den zin niet af, want plotseling
schiet hem iets te binnen. Ja, dat zou kun-
hen zijn; dat ware dan tevens zijn laatste
hoop. Misschien heeft Ina Heldt, wie hij
een volmacht gegeven heeft, het nog be
schikbare bedrag opgenomen om het te
beleggen. Dan moest zijn deposito ver
hoogd zijn. „Kan ik een opgave krijgen
van de effecten, die ik bij u gedeponeerd
heb?”
De kassier werpt een wanhopigen blik
op de klok. Achter hem worden boeken
dichtgeklapt, inktpotten gesloten en stoe
len verschoven. Dat is het sein voor de
middagpauze. „Komt u
terug”, verzoekt hij.
„Neen, er is haast bij!” antwoordt Kai
serlien kort. „Ik moet onmiddellijk zeker
heid hebben.” Er ligt een vastberadenheid
in zijn toon, die elke tegenspraak uitsluit.
„Dan verzoek ik u nog een paar minu
ten geduld te hebben”, zegt de man aan
het loket met wat geforceerde vriendelijk
heid. Hij keert zich om en zegt een paar
woorden tegen de juffrouw/ die zooeven
nog aan de schrijftafel zat en nu reeds
haar mantel aanheeft. Deze trekt een ge
zicht, alsof zij schandelijk beleedigd is,
maar tenslotte ontdoet zij zich *coch weer
van haar mantel om vervolgens achter een
deur met het opschrift „Naar de safe” te
verdwijnen.
Ditmaal duurt het langer voor er ant
woord komt. Ongeveer vijf minuten gaan
voorbij eer zij weer verschijnt. Op fluiste
renden toon zegt zij iets tegen den man
aan het loket, deze vraagt eveneens fluis
terend iets terug, waarop de juffrouw haar
smalle schoudertjes ophaalt; een volgende
dringende vraag van den kassier heeft het
zelfde resultaat. En dan begrijpt Kaiser
lien ook zonder dat; hem zulks is medege-
BELASTING BETALEN.
De Ontvanger der Directe Belastingen
te Sneek, brengt ter kennis van belangheb
benden, dat vóór 6 Januari 1937 moet zijn
betaald;
Inkomstenbelasting 1930—’37. Óp de
biljetten gedagteekend Juli minstens 6/9
gedeelte. Op de biljetten gedagteekend
October minstens y3 gedeelte.
Personeel# belasting 1936. Op de bil
jetten gedagteekend October minstens 2/6
gedeelte. De biljetten, gedagteekend April
en Mei moeten geheel worden voldaan.
Grondbelasting 1936. Alle aanslagen
moeten geheel worden voldaan.
Verder worden houders van tabaksver
gunningen er aan herinnerd, dat zij het
vergunningsrecht voor 1937 moeten beta
len vóór 20 Jan. a.s.
BIOSCOOPNIEUWS.
In het nieuwe programma van het Ami-
citia Theater fungeert als hoofdnummer
„Slotaccoord”, een levensdrama op ’t the
ma van de moederliefde met o.a. Lil
Dagover, Willy Birgel, Maria v. Tasnady
enz. Het Rotterdamsch Nieuwsblad noemt
deze film foutloos en sterk, het Dagblad
v. Rotterdam spreekt van een film, welke
onder de. beste gerekend mag worden,
mét prt-riïtig i-pel. Do r? rata!®- illustratie
bestaat o.m. uit een feitlooze uitvoering
van de negende symphonie van Beethoven
door het volledig orkest der Berlijnsche
Staasopera met groot koor en solisten, er
zijn ook gedeelten van Handel’s „Judas
Maccabeus” en van Tschaikofsky’s „No
tenkraker Suite”.
De Vereeniging van „Vrienden van de
Sovjet Unie" geeft Woensdag 6 Januari in
het Amicitia Theater de Russische speel
film „Liefde en Haat”, de Russische titel
van deze film is „Vrouwen vechten om Ma-
zoerka”. Mazoerka is de naam van een
dorp in het kolengebied van de Don, dat
de stof leverde voor het -drama dat hier op
het witte doek komt. Dat drama speelt
midden in den feilen strijd tusschen rood
en wit in het jaar 1919, toen ook de vrou
wen daaraan deelnamen; van de tragiek
daarvan vertelt deze film.
Voorts gaat „Een maand korting in het
land der Sovjet’s”, de verfilming van de
belevenissen van een arbeidersgedelegeer-
de in de Sovjet Unie, een reisfilm dus.
De wonderlijke belevenissen
van dr. Kaiserlien
door WILL AMBERG
11.
Dat helpt. Meer nog dan tegen de fis
cus, hebben juweliers en bankiers een anti
pathie tegen misdadigers en oplichters.
Voor iemand, die op het punt staat een
geraffineerde misdaad op te helderen, is
een bankdirecteur steeds te spreken, ook
al wacht buiten zijn chauffeur met den
acht-cylinder.
Directeur Rodmer aarzelt dus geen mo
ment Kaiserlien te ontvangen. Hij kent
hem nog niet persoonlijk, daar hij eerst
sinds twee jaar bij de bank werkzaam is,
maar diens naam is hem toch niet geheel
vreemd. In de eerste plaats al niet in ver
band met het respectabele bedrag van zijn
rekening-courant en de al even respecta
bele waarde der gedeponeerde effecten en
in de tweede plaats door den geweldigen
omvang van het gisteren opgenomen be
drag. En dat laatste zoo veronderstelt
de heer Rodmer zou wel de reden zijn,
waarom deze cliënt zich thans liet aan-
dipnen; met die misdaad zou het zoo’n
vaart wel niet loopen. Waarschijnlijk had
hij berouw over de betoonde noblesse.
Kaiserlien voelt zich min of meer onbe
haaglijk. Hij houdt niet van ontvangsa-
lons als die, waarin men hem thans heeft
gelaten, reeds daarom niet, wijl hun over
daad aan meubels en tapijten een soort
intieme sfeer trachten te scheppen, welke
hier nooit op haar plaats zal zijn. Club
fauteuils, schilderijen, zijden behang, Per
zische tapijten en rooktafels dat alles
vormt niet de juiste inrichting van de ont
vangkamer van een bankdirecteur.
„Mijn kassier deelde mij mede, dat u
mij dringend wenscht te spreken”, aldus
leidt Rodmer het onderhoud in.
Indië veranderde, gelijk te voorzien viel,
van Gouverneur-Generaal. De heer de
Jonge ging heen en liet zijn plaats aan
den heer Tjarda van Starkenborg Stachou-
wer, die reeds als Commissaris der Konin
gin in Groningen en als Gezant te Brus
sel heeft bewezen epn man van gezag en
doorzettingsvermogen te zijn. Zonder te
willen beweren, dat in Indië de betere tij
den reeds zijn aangebroken, kan niet wor
den ontkend, dat Indië, hetwelk de politiek
van aanpassing zooveel gemakkelijker kon
doorvoeren dan in het zuiver parlementair
geregeerde Nederland mogelijk is, de erg
ste stormen van de crisis schijnt te hebben
doorstaan. Er zijn cultures, die op den
goeden weg zijn; er zijn andere, in het bij
zonder de suiker, die nog met zorg moe
ten worden beschermd. Maar toch, men is
over het laagste punt heen; men ziet de
toekomst met eenig vertrouwen tegemoet
en in dat opzicht spreken de verbeterde
beurskoersen boekdeelen. Het zijn voor
den afgetreden Gouverneur-Generaal moei
lijke en zorgvolle jaren geweest, die hij aan
het hoofd van ons Indisch Rijk heeft door
gebracht. In het bijzonder is ook de in
ternationale positie van Nederlandsch-In
dië een moeilijke en ze wordt nog moei-
lijker al naarmate de volken aan den Oost-
Aziatischen horizont zich vermeerderen.
Van verschillende zijden wordt op open
legging van Nieuw-Guinea aangedrongen,
opdat tot ofis niet het verwijt kan wor
den gericht, dat wii een belangrijk stuk
grondgebied volkomen braak laten liggen;
van meer dan een zijde wordt gewezen
op de beteekenis, die het eventueel door
Amerika geheel opgeven van de Philip-
pijnen voor onzen Archipel kan hebben; in
meer dan een kring, vroeger daarvoor niet
vatbaar, besefj mende noodzakelijkheid,
dat Nederland en Indië meer één zullen
zijn. De wijze waarop de regeering in dat
opzicht economisch ten bate van de Java-
suiker in Nederland is opgetreden, is on
getwijfeld een voorbeeld in de goede rich
ting. Het is van kleinen omvang, maar het
spreekt.
Zoo behoort dan 1936 met al zijn vele
wederwaardigheden tot het verleden. Ne
derland bleef, ondanks de stormen, waar
aan deze in het bijzonder was blootgesteld,
trouw aan den Volkenbond. Wat begrij
pelijk is, omdat ondanks alle teleurstel
lingen, die door het falen op verschillende
punten van den Volkenbond zijln gewekt,
geen onzer blind zal zijn voor de noodzake
lijkheid om de Volken bcndsgedach te in het
internationale leven door te voeren. Het
de directie!”
„Nu
„Onmiddellijk, ja!”
„Het spijt me, maar dat is onmogelijk.
De directeur zal u op het oogenblik zeker
niet kunnen ontvangen. Hij heeft om half
twee een belangrijke conferentie.”
Maar Kaiserlien laat zich ook door die
conferentie niet afschrikken. Belangrijke
conferenties dienen gewoonlijk als uitvlucht
en als ze werkelijk gehouden worden, kun
nen ze wel een kwartier uitstel lijden.
„Ik moet den directeur onmiddellijk
spreken.”
De kassier aarzelt nog steeds. Hij weet,
dat er een uitbrander opzit, als hij om
dezen tijd iemand bij zijn chef aandient.
Kaiserlien, die de besluiteloosheid bij den
ander bemerkt, gooit er nog een schepje
op: „Zegt u maar tegen uw directeur, dat
het hier een geraffineerde oplichterij be
treft, waarin alleen hij opheldering zal
kunnen geven!”
De keeren, dat hij in zijn leven
Uit den aard der zaak was het toch al won-