to. to unteiui num «mm t ce. Officieel Orgaan der Gemeente Sneek MYSTERIES RONDOM „ÏBMST" s w woensdag IS Mel iftss »4e Jaargang annex SNEEKER COURANT (81 e Jaargang) Dit No. bestaat uit 2 bladen. FEUILLETON NIEUWSTIJDINGEN. I NIEUWE SNEEKER COURAN1 Alle Advertentiën worde» In belde bladen opgenomen Regelprljs 9 cent. Abonnementen belangrijke korting Sneek 172 164 4.6 pet. daling INGEZONDEN MEDEDEELINGEN. 1937 Sneek - 335.— -323.— 3.5 - 193.— 10.9 stijging - 177.— stijging 14.1 HET NL f. 1937 D i n s d a g s te Woudsend, Heeg, Nijezijl, Folsgare, Nijland, Oppenhuizen, Uitwellingerga, Oudega (W.), IJsbrechtum, Wolsum, Harich, Hemelum, Bakhuizen, Nijemirdum, Sondel, Sloten, Tjerkgaast, Spannen burg, Poppingawier, Warns, Rauwerd Controle op de oplaag toegestaan. De NIEUWE SNEEKER COURANT is een abonnementsorgaan, verschijnt Dinsdags en Vrijdags. Abonnementsprijs in de stad f2.50, naar buiten fr. per post f3.60. De SNEEKER COURANT is een Advertentieblad en wordt gratis bezorgd bij allen die te Sneek geen abonné zijn op de Nieuwe SneeKer Courant en bovendien huis-aan-huis verspreid: V r ij d a g s te Hommerts, Jutrijp, Tints, Goënga, Gauw, Sijbrandaburen, Offingawier, Terzool, Abbega. Oosthem. Deersum, Scharnegoutum, Roodhuis, Gaastmeer, Balk, Stavoren, Wyckel, Langweer, Bozum HET VOLKS-INKOMEN IN SNEEK EN OMGEVING. Het laatste jaar bracht groote verschillen. Ofschoon de opleving in handel en in dustrie, die na de devaluatie is ingetreden, wel eenige verbetering heeft gebracht in de financieele omstandigheden van de Neder- landsche bevolking, komt daarvan toch nog maar weinig tot uitdrukking in de belasting gegevens over het laatstverloopen jaar. In tegendeel toonen deze gegevens voor tal van gemeenten weer een verdere inzinking ten opzichte van het voorgaande jaar. lii onze omgeving geldt dit voor een deel der gemeenten evenzeer, terwijl voor sommige andere plaatsen de lijn van het economisch peil nu toch eindelijk na zoovele jaren om gebogen blijkt te zijn en een deel van den verloren welstand weder terug gewonnen is. Een eerste maatstaf voor de beoordeeling van den welstand eener plaatselijke bevol king ligt in het aantal inwoners, dat aan geslagen is in de rijksinkomstenbelasting. Het uitgangspunt van den wetgever is im mers geweest, dat ieder, die slechts in het noodzakelijk levensonderhoud van zich en de zijnen kon voorzien, of die zelfs ddt niet kon van belastingplicht zou zijn vrij gesteld, en dat alleen zij, die een grooter inkomen hebben dan voor het noodzakelijke levensonderhoud wordt vereischt, via de be lastingen zouden bijdragen in de gemeen schappelijke lasten. Belastingplicht en be trekkelijke welstand vallen dientengevolge samen en hoe algemeener de welstand over Gemiddelden: Rijk Provincie 160 120 150 119 Daling of stijging, in pet. R.uv.erderhem V. ymbntseradeel 142 149 116 93 132 123 126 102 - 269.— - 289.— f333.— - 222.— -250.— -218.— 7.0 24.5 Pijpker, plaatsver- ■inksma en R. Pos- Bolsward Ijlst Rauwerderhem Wymbritseradeel 7.0 17.4 8.6 9.6 het de het f312.— - 220.— 1937 f 1962.— -1888.— -1770.— -1519.— - 1727.— stijging stijging kunnen zich alsnog tot het bestuur won den. Aan het slot der vergadering dankt dr. Oosterhuis den voorzitter voor de vriendelijke woorden tot hem gericht. Spr. draagt het Nut een warm hart toe omdat hij zijn persoonlijkheid geheel met het nuts- werk kan vereenzelvigen, het is prachtig werk en spr. hoopt ook in Zaandam, als hij zich in zijn functie Belasting plichtigen p. 1000 zielen 1936 Gemiddeld inkomen 1936 f 1951.— -1895.— - 1945.— - 1494.— - 1676.— 1936 Gemiddelden: Rijk Provincie inbegrip der jeugdconcerten waarvan de inkomsten de uitgaven ongeveer dekken bedraagt dit cijfer f iooo. Daarna werd de beschrijvingsbrief van de algemeene vergadering behandeld en nog Ten en ander besproken over te hou den lezingen in het volgend seizoen. Le den, die ten deze nog wenschen hebben, hiervan gebruik een i er Het departement Sneek van de Maat schappij tot Nut van ’t Algemeen hield gisteren een algemeene ledenvergadering in de bestuurskamer der Openbare Lees zaal onder voorzitterschap van den heer F. W. C. de Haas. Deze richtte bij de ope ning een woord van gelukwensch tot den secretaris, dr. J. Oosterhuis, in verband met zijne benoeming tot rector van de gymnasiale afdeeling van het Zaandamsch lyceum, doch constateerde dat het depar tement hem noode ziet vertrekken. Hij heeft immers zijn taak als secretaris met zeer veel ijver vervuld, in vele opzichten was hij hier de stuwkracht. Een woord van dank voor al hetgeen hij gedaan heeft is dus hier zeker op z’n plaats. Spr. herinnert dan aan het tot standkomen van het nieu we Zwembad, voor de stichting waarvan het departement het initiatief nam, hut was echter dr. Oosterhuis die in ons bestuur deze zaak het eerst ter sprake bracht en later er zeer veel werk voor heeft gedaan, hij zal de officieele opening van c„1 we Inrichting, in de hal waarvan een ge denksteen zal herinneren aan dit initiatief van "het Nut, nog kunnen meemaken en een woord van bijzondere waardeering voor hetgeen hij te dezen opzichte heeft ge- I gesteld in ontvang en uitgaaf op f 8io. i met. inbegrip der jeugdconcerten waarvan 11 geuaaii, 5 deze nieu- I den dag eens ’n kijkje wilde gaan nemen, omdat hij in Sedan vernomen had, dat het wereldbekende gebouw de moeite van een bezichtiging alleszins loonde. Enfin, de kellner wees hem de tram, waarvan hij gebruik kon maken, de man betaalde zijn vertering in Hollandsch geld en vertrok. De kellner was hem nog behulpzaam bij het aantrekken van zijn jas en bemerkte o.m. dat in dit kleedingstuk aan de lin kerzijde een geborduurd monogram was aangebracht. Hij heeft daar echter verder geen aandacht aan geschonken en daar hij bij het aangeven het monogram op zijn kop zag, heeft hij niet gezien uit welke letters het bestond. We hebben hem daar op de foto’s van het slachtoffer getoond en hij herkende daarin positief den man, die Zaterdagavond tusschen half zeven en zeven uur in café „Hollandais” heeft ver toefd, ook al droeg deze toen een zwarte baard, welke, zooals we reeds we ten, valsch moet zijn geweest. Wij weten Bolsward Ijlst Rauwerder hem -174. Wymbritse radeel - 155. daan blijve hier niet achterwege. Wij ach ten ons gelukkig voor detotstandkoming van het zwembad het initiatief te hebben genomen, deze stichting was een der voor naamste zaken welke het departementsbe- stuur in het afgeloopen jaar behartigde, daarnaast had echter ook het clubwerk veel succes, met de daarop geyolgde ten toonstelling en eenige bijeenkomsten der jongelui die zeer in de smaak vielen. Ook hebben wij weer meegewerkt aan de uit zending van eenige werkloozen naar Bak- keveen, dat wij daarmede ditmaal niet ge lukkig waren, spijt ons echter zeer. De secretaris, dr. Oosterhuis, leest daarna de notulen welke onveranderd wer den vastgesteld. Besloten werd als candidaten voor lidmaatschap van het hoofdbestuur nummers i van de aanbeveling Van hoofdbestuur te stemmen. Tot afgevaardigde naar de algemeene vergadering werd benoemd de heer dr. Oosterhuis, tot plaatsvervanger de heer R. Posthumus. Tot afgevaardigde naar de vergaderin gen van het district, waarvan de eerste op Woensdag i Juni te Sneek zal worden gehouden, werden benoemd de h.h. dr. Oosterhuis en H. Vrolijk, tot plaatsvervan gers de h.h. R. Posthumus en E. Smit. Tot bestuurslid werd herkozen de heer ir. A. W. v. d. Poel en gekozen in de vacature-dr. J. Oosterhuis, de heer dr. T. v. d. Zee, die als secretaris zal fungee- ren. Tot leden der commissie voor het nazien der rekening werden benoemd de h.h. H. Dorrenboom en J. vangers de h.h. B. Bri thurnus. De begrooting 19381939 werd vast- arrestatie van den dader, maar wel schenkt een en ander ons de overtuiging, dat onze conclusie met betrekking totdiens gedra gingen nadat hij de daad gepleegd had, juist zijn geweest." „Gaf de koffer geen aanwijzingen om trent de identiteit van den vermoorde Stond er geen naam op, of zoo „Als je me had laten uitspreken, Miel, zou ik je ook dat uit eigen beweging hebben verteld. Op het recu stond natuur lijk geen naam; dat is niet gebruikelijk. Dergelijke ontvangstbewijzen zijn slechts voorzien van een nummer. Ook de koffer droeg geen enkel kenteeken; hij was ge heel vrij van hotelreclames, zooals som mige zonderlinge lieden, die de buiten wereld zoo graag hun bereisdheid toonen, die plegen te verzamelen en eveneens ont brak het vaak gebruikte étui met visite kaartje. Het eenige herkenningsteeken was het nummer van het re?u en een vrij groote, in koperen nagels op het deksel aangebrachte L „Een Lvroeg Wils verrast. De zelfde letter, die in het briefje van nota ris Ubels aan van Opweeghen voorkwam en waarmee de man werd aangeduid, die voor 1 februari de zaak geregeld wenschte te zien „Dezelfde Miel! Vertel me nu nog, wie die L. is en we zijn een heel eind verder!” „De man, die in „Vredelust" vermoord werd, natuurlijk! Daaraan behoeft m.i. niet meer te worden getwijfeld. De zaak dunkt me is zoo klaar als een klontje, ’t Is jam mer, dat die kellner in den Haag het monogram in de jas van dien vreemdeling niet heeft kunnen ontcijferen; ik verwed er wat onder, dat daarin eveneens een L. verwerkt was.” De, overigens geringe, stijging van het gemiddeld inkomen van de belastingplich tigen in Sneek is helaas niet te danken aan een werkelijke verbetering van het volksin- maar althans voor een deel aan het wegvallen uit de groep belasting plichtigen van een aantal voorheen reeds jinge inkomens, die het gemiddelde om- aag drukten. Bepaald ongunstig is ook in ..t opzicht de toestand in Ijlst, waar een g.oote vermindering van het aantal belas tingplichtigen samen valt met een gevoelige daling van het gemiddeld inkomen der over- blijvenden. Omgekeerd zijn de cijfers van Rauwerderhem en Wymbritseradeel bijzon der gunstig, omdat hier een stijging van het aantal belastingbetalers gepaard gaat aan een vergrooting van het gemiddeld inkomen. Bezien wij tenslotte welke veranderingen net hoofdelijk inkomen der oevolking in elk der besproken gemeenten ondergaan heeft. Zooals bekend is, komt in dit cijfer het dui delijkst tot uitdrukking hoe groot de koop kracht ter plaatse is en in welke mate deze in het laatste jaar verzwakt of versterkt is. Sneek Baiiien en uuc aigenicener ue weisianu uvci Bolsward de bevolking is verbreid, des te hooger zal JJ1M verhoudingsgewijze het aantal belasting plichtigen zijn. Omgekeerd wordt in de da ling c. q. de stijging van het aantal belas tingplichtigen over een bepaald jaar de be perking, c. q. de verruiming van de wel- standsverbreiding in dat jaar nauwkeurig weerspiegeld. Voor een zuivere vergelijking is ’t noodig den invloed van de bevolkings-toe- of af name uit te schakelen. Te dien einde geven wij onderstaande berekeningen alle per dui zend inwoners. In het eerste staatje ver meldt de eerste cijferkolom het aantal aan- geslagenen in de rijksinkomstenbelasting per duizend zielen in 1936; de tweede kolom geeft het aantal aan over 1937, terwijl de laatste kolom tenslotte de daling of stijging in procenten vermeldt. Ter vergelijking stel len wij naast de cijfers van Sneek en nabij gelegen plaatsen die van rijk en provincie. Blijkens deze cijfers heeft de toestand in Friesland zich het laatstverloopen belasting jaar héél wat gunstiger ontwikkeld dan in Nederland als geheel. Wel is waar ging het aantal belastingplichtigen nog eenigszins achteruit, maar de teruggang was gering en veel kleiner dan het rijksgemiddelde. Op zulk een gunstig cijfer kan Sneek nog niet bogen. Erger was de teruggang in Bolsward, waar het rijksgemiddelde over troffen werd, terwijl de daling van het aan tal belastingplichtigen in Ijlst zeer beden kelijk was. Een vermindering van de betrek kelijk welgestelden in één enkel jaar met méér dan een zesde deel wijst op een ver arming, waaraan het gemeentelijk leven zich niet zonder groote schokken zal kunnen aanpassen. In scherpe tegenstelling tot dit alles staat de gang van zaken in Rauwerderhem en Wymbritseradeel, waar ’t aantal belasting betalers weer een belangrijke vergrooting onderging. Ook het gemiddelde inkomen, dat de be lastingplichtigen genieten, onderging het laatste jaar veranderingen. Deze blijken uit de volgende opgave: In dit voor de beoordeeling van de plaat selijke koopkracht zoo belangrijke cijfer ko men wel zeer groote verschillen tot uitdruk king, varieerend van een daling van bijna 25 pet. tot een stijging van- méér dan 14 pct. 1 Ook al neemt men in aanmerking, dat het oterk gedaalde cijfer van Ijlst toch nog in beduidende mate uitkomt boven ’t gestegen cijfer van Rauwerderhem en Wymbritsera deel, dan is het toch duidelijk, dat de daling van het koopkrachtcijfer van Ijlst met bijna een kwart in één enkel jaar alarmeerend voor deze gemeente is. Ook Sneek zag in het laatste belasting jaar het hoofdelijk inkomen nog dalen, zij het ook gelukkig in mindere mate dan het rijksgemiddelde. In een volgend artikel zullen wij nagaan welke veranderingen het volksvermogen in onze streek onderging. Hoofdelijk inkomen Daling of stijging in procenten 6.3 pet. daling 0.9 (Een geval uit de praktijk van Inspecteur Sanders, lid der Centrale Recherche), door UDO VAN EWOUD o 6.2 pet daling 0.8 dus nu iets meer omtrent het slachtoffer, al is het dan nog niet veel en zeker niet genoeg em zijn identiteit volledig te kun nen vaststellen.” „Het is tenminste een spoor”, meende Wils. „Je kunt nu in een bepaalde richting zoeken en misschien komt er dan wat meer aan het licht. Waarschijnlijk zullen er in den Haag nog wel meer menschen zijn, die hem daar Zaterdagavond hebben gezien en over zijn gedragingen iets meer kunnen meedeelen Als hij „Hollandais” heeft uitverkoren om iets te gebruiken en den weg te vragen, Egt het vermoeden voor de hand, dat hij juist per trein in iemand 's avonds om zeven uur nog het 1 den Haag was aangekomen!” Vredespaleis wilde bezoeken, waarschijn-„Inderdaad, die conclusie hebben wij lijk eenigszins verbaasd ópkeek, deelde de ook al getrokken en daarnaar hebben wij vreemdeling mede, dat hij er den volgen- met zorg ischonken, hem ook nog „een schijf" aanBood, waar- I voor de benoodigde citroen dan eerst nog ergens zou moeten worden opgediept, hield 1 hij het toch niet langer uit. jou niet in willen, dat een vreemdeling,„Doe me een pleizier, Wil en leid je j-. - - ajj zejf niet uqq, af Laat die schijf nou maar zitten en ga door; je hebt die trucjes werkelijk met noodig!” Sanders glimlachte slechts even, maar nam toch eerst nog een fiksche teug van de dampende rhum vóór hij vervolgde „Nu dan, je weet, dat het onderzoek van de vingerafdrukken op het telefoontoestel van v. Opweeghen tot het vermoeden leid de, dat de moordenaar zich na het plegen van zijn daad met de bagage-afdeehng van het Centraal-Station in verbinding had gesteld. Dat vermoeden is juist gebleken. Den rechercheur, die op onderzoek is uit getogen, werd meegedeeld, dat Zaterdag avond laat een heer aan de bag3ge-afdee- ling een koffer heeft afgehaald, welke om 19.05 met den Parijschen trein als passa- giersgoed was meegekomen. Helaas kon de dienstdoende ambtenaar geen nauwkeu rig signalement geven van den man, omdat deze buiten den lichtkring van het bagage- depót bleef. Je weet, dat een soort loket den daar dienst doenden ambtenaar van het publiek scheidt. Zaterdagavond is hem dat zich verdekt opstellen van den reiziger niet opgevallen, maar nu de politie zich voor hem bleek te interesseeren, herinner de hij zich plotseling diens wat zonderling gedrag. Met dat al heeft hij van den vreemdeling niet meer gezien dan diens handschoenen van bruin glacé en de mou wen van een donkere jas. Je zult me moe ten toe, 'ven, Miel, dat dit signalement al te sober is om te kunnen bijdragen tot de 1 in zijn functie heeft inge- werkt en "deze hem de tijd laat, zich aan dit werk te wijden. Het is vooral zoo mooi omdat het buiten alle politiek staat, werk als voor de jeugdconcerten en het zwembad ook de oprichting der am bachtsschool hier is goeddeels nutswerk geweest is geen zaak van links of rechts doch van allen en komt ook werkelijk het algemeen ten goede. Spr. hoopt dat het departement Sneek nog een lange periode van bloei tegemoet gaat. De voorz. sloot met de beste wenschen voor dr. Oosterhuis en zijn ge/in in Zaan dam. BEZOEKEN AAN SNEEK. Er staan Sneek in dit seizoen een serie bezoeken te wachten, welke aantoonen dat onze stad en omgeving uit een oogpunt van vreemdelingenverkeer .meer en peer de aandacht trekken. Morgen Woensdag, komen de sportjour nalisten der groote bladen, op hun tocht door Friesland, hier. Ze zullen ten stad- huize de collecties bezichtigen welke er reeds ^oor het Triesch Scheepvaartmu seum bijeengebracht zijn, V.V.V. biedt hun in samenwerking met den heer Moedt een zeiltocht aan, en het gemeentebestuur aan het paviljoen een lunch. Op 29 Mei ko men de leden der journalistenvereeniging voor 'de 5 noordelijke provincies hier zei len. Op 1 Juni hebben we hier de districtsvergadering van ,de Maatschap pij tot Nut van 't Algemeen, met een officieele ontvangst ten stad- huize en een bezoek aan het zwembad. Op 29 Juni houdt de bond van Ned. apothekers hier zijn congres, op 9 Juli is er een Tocht van den Bond v. Gemeente ambtenaren vanuit Sneek, op 14 Augustus heeft de Stertocht van de Ned. Reisver. naar Sneek plaats. ANKONDIGiNG VERGADERINGEN ENZ. Woensdag 18 Mei. 8.15 uur. Vergader zaal café „Het Park”. Oprichtingsverga dering Friesch Scheepvaartmuseum. Woensdag 18 Mei. Opening zomer avond voetbal. Zie adv. Zaterdag 21 Mei. 2.30 uur. Kon. Zeilv. Sneek. Aanvang onderlinge seriewedstrij- den regenboogklasse, Olympiajollen en 16 M2. klasse. Donderdag 26 Mei. Wedstrijden Sport en Liefdadigheid. Donderdag 26 Mei. 22e Jaarlijksche ten toonstelling van geiten in de stallen van café Knorr. vraag rijst dus, wat er hem toe heeft be-1 maar toen de inspecteur, na wogen den trein in den Haag te veria- de beide glazen te hebben vol ten.” „Het Vredespaleis", meende Wils. „Het Vredespaleis, goed”, antwoordde Sanders, „maar het zal er toch ook bij I die voornemens is naar Amsterdam te j gaan, op een winteravond om over zes in den Haag uitstapt om daar nog even een dergelijk gebouw te gaan bezichtigen. Voorzoover ik het kan beoordeelen, heeft het geen oogenblik in zijn bedoeling gele gen daar een kijkje te gaan nemen, ook niet op Zondagochtend. Ware dat wel het geval geweest, dan zou hij zeker niet het eerste het beste café zijn binnengestapt, maar allereerst een hotel hebben gezocht. Ook die zijn in den Haag op het Stations plein te vinden. Wellicht zou hij zich daar dan eerst eens wat hebben opgefrischt en gegeten om dan misschien in den loop van den avond eens te informeeren, waar hij den volgenden morgen het beroemde Vre despaleis zou kunnen vinden.” „Andere motieven dus. Een afspraak..." „Dat lijkt me waarschijnlijker, Miel. Een afspraak met iemand, die hem op het laat ste gedeelte van zijn reis naar de hoofd stad zou vergezellen. Er is trouwens nog iets anders, wat mij tot deze veronderstel ling aanleiding geeft en waaruit al even zeer de conclusie mag worden getrokken, dat de vreemdeling, die later in „Vrede lust” den dood vond, slechts op een zeer kort oponthoud in den Haag had gere kend Weer achtte Sanders het oogenblik gun stig om even te pauzeeren en hij maakte om ditmaal voor beiden rhumgrog te bereiden. Wils slaagde in zijn nieuwsgierigheid te verbergen, 20. Toen de kellner bij het vernemen, dat ur nog net 1 den Haag was aangekomen! waarschijn-1 „Inderdaad, die conclusie hebben wij dan ook onze maatregelen genomen. De Parijsche trein arriveert om 18.12 uur in den Haag en de controleur, die Zaterdag avond dienst had, kon ons meedeelen, -dat met dien trein iemand is meegekomen, die een plaatskaart 2e klasse had van Pa rijs naar Amsterdam. De man, die in den Haag zijn reis onderbrak, moest zijn bil jet daar laten afstempelen en waar dit uiteraard niet eiken dag voorkomt, is het den controleur bijgebleven. Hij heeft den vreemdeling slechts vluchtig gezien, maar het signalement, dat hij wist op te geven, komt vrij aardig overeen met dat van het slachtoffer.” „Dus „De conclusie lijkt wèl niet voorbarig, wanneer we aan de hand van deze gege vens voorloopig aannemen, dat zoowel de kellner als de controleur tot diegenen be- hooren, die den onbekende het laatst le vend hebben gezien. De man moet het plan hebben gehad naar Amsterdam te gaan; dat bewijst zijn plaatsbiljet. De

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1938 | | pagina 1