I
U. BBENNIWKMEIJEH ZONEN
A. JANSEN
Luxe Auto-Verhuur
met en zonder chauffeur
I
I
MAGGI5 AROMA
KARPETTEN
1
F. OZINGA
ETALEERT
i
Alle Creams a ft cl. per groote pol
Alle Geziclilswalers 100 cl. gr. IM
i
5e Jaargang
Annex Sneeker Courant en Wymbritseradeel
Dames,
Trouw- en Begrafenisrijden
24 Woensdag 21 December IASS’
1
Dttgavei KIEZEBRINK a Co. - SNEER
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
Ie BLAD
navullen:
RECLAME KOLOM.
p.s.
HARDE GROND
NIEUWSTIJDINGEN.
(Nadruk verboden).
Verschijnt DINSDAGS- en VRIJDAGSAVONDS
OFFICIEEL ORGAAN
Onze gecombineerde bladen verschijnen o.m. in
de volgende plaatsen in de omgeving en geven
daar een groote publiciteit.
maar
•- te
SMEEK
Herfststormen teisteren uw
huid.
Voorkom dit door het ge
bruik van de bekende huid-
verzorgingsmiddelen van
ELIZABETH POST, de
Amerikaansche schoonheid-
specialiste.
Alleenverkoop
SCHAAPMARKTPLEIN 9.
Off. Ford Dealer - SNEEK
Parkstraat Tel. 2211
s
s
s
E
Steeds nieuwe wagens Lage prijzen
s
spronkelijke stof niet meer,
er de atomen-- -
□iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiH
s
NIEUWE SNEEKER COURANT
(Nieuws- en Advertentieblad).
Abonnementsprijs ƒ2.50 per jaar.
Betaling kan zoo gewenscht
geschieden aan de courantloopers
met 5 cent per week.
Per post ƒ3.60; Losse nrs. 5 cent.
SNEEKER COURANT
(Gratis Advertentieblad).
ADVERTENTIES WORDEN STEEDS
IN BEIDE BLADEN OPGENOMEN.
Advertentieprijs 9 ets. per regel.
Bij contract aanmerkelijk lager.
Klachten over niet bezorgen enz.
aan de Administratie Kleinzand 7,
Sneek. Telefoon 2200.
ft
Onze wagens kunnen
tegen een kleine vergoe
ding verzekerd worden.
HET ADRES voor
IN MOOIE KWALITEITEN
EN BIZONDER GOED GE
SLAAGDE DESSINS.
ZIET ONZE ETALAGES.
Sneek, Woudsend, Heeg, Nijezijl, Folsgare,
Nijland, Oppenhuizen, Uitwellingerga,
Oudega (W.), IJsbrechtum, Wolsum, Ha-
rich, Bakhuizen, Nijemirdum, Sondel, Slo
ten, Tjerkgaast, Spannenburg, Poppinga-
wier, Warns, Rauwerd Hommerts, Jutrijp,
Tirns, Goënga, Gauw, Sijbrandaburen, Of-
fingawicr, Terzool, Abbega, Oosthem, Ijlst,
Jeersum, Scharnegoutum, Roodhuis, Gaast-
meer, Balk, Stavoren, Wijckel, Langweer,
Bozum, enz.
nog niet. Alle eiwitten zijn opgebouwd uit
aminozuren, waarvan er een 30-tal bekend
zijn, 20 er van kan het lichaam zelf ma
ken, 10 kan het niet zelf maken en moeten
dus in de voeding aanwezig zijn, dat zijn
dus de onmisbare aminozuren, waaruit
volgt dat aUe wezens tot nog toe slechts
van andere levende wezens kunnen leven.
NATUURKUNDIG GENOOTSCHAP.
Voor bovengenoemd Genootschap trad
Vrijdag in de vergaderzaal van café Het
Park op prof. dr. R. Brinkman van Gro
ningen, met het onderwerp: „Opbouw en
afbraak van voor het leven belangrijke
moleculen".
Spr. zal in zijn betoog geen eindconclu
sies kunnen trekken, waar de onderzoekin
gen waarover hij het zal hebben nog nieuw
en niet geëindigd zijn, hij zal dus eenigs-
zins vaag moeten blijven te meer omdat
tenslotte alles draait om de vraag „wat
is leven?’’, en dit begrip al heel moeilijk
te definieeren valt. Maar laten wij nu
eens als eerste vraag stellen, hoelang een
•tof die men opneemt, in het lichaam blijft
en daar deelneemt aan de opbouw, m.a.w.
hoe lang blijft die stof leven, waaraan dan
weer vasthangt de vraag wanneer la een
lichaam geheel vernieuwd? Van de functie-
neele kant bezien, kunnen wij de stoffen,
die wij opnemen verdoelen in 3 groepen
nl. ie de
2e die van 1
werkstoffen.
brandstoffen
Dat de stof zoo. snel door ons heen
stroomt als wij nu hebben gezien, heeft
men nimmer gedacht en men vraagt zich
af welke invloed deze nieuwe ontdekkingen
wel zullen hebben op allerlei biologische
beschouwingen. Laat ons thans echter nog
eens zien naar de voornaamste dragers der
levenseigenschappen, de eiwitstoffen. Hier
heeft men het etiketteeren van amino
zuren, waaruit de eiwitstoffen opgebouwd
worden, al een en ander ontdekt; uiter
aard is hier met een radioactief phosphor
niets te bereiken, heel wat verder zou men
met een radio actieve koolstof komen, ge
zien de rol die dit element in de opbouw
der eiwitten speelt, maar zoover zijn wjj
Denk aan de vogelsJ
Als de jeugd naar ijspret hunkert
Of reeds op de schaatsen staat,
Zich een blauw-tot-lila-neus haalt
En het huiswerk huiswerk Laat
Wéét dan dat de voedsel-zoekers
In dien zélfden wintertijd
Absoluut zijn aangewezen
Op ’t gebaar: barmhartigheidI
Mag ik namens alle vogels
Vragen om welwillend oor?
Bodem-pikken zal vergeefs zijn,
Zet U ze een hapje vóór
Van Uw eigen maaitijd zal toch
Altijd wel iets over zijn,
Geef dat aan die fladder-diertjes,
Alles smaakt hen even fijnl
Strooi wat kruimels, geeft wat water
Verderwat U ’t beste past
Vogels en vooral de musschen
Zijn zoo gréég bij U te gastl
Geef ze wat U bij de hand hebt,
Wat U dus tot géven schikt,
’t Is zoo zielig, als het diertje
Op een harden bodem pikt
Zélfs wanneer de dooi weer invalt,
Dient er aan het dier gedacht:
In den winter kan het dooien
En weervriezen. na één nachtI
PHILIA.
Spr. staat dan stil bij de bouw der eiwit-
sioffen waarin de aminozuren door pep
udebindingeu aan e*kaar zitten.
Om de aminozuren echter aan el
kaar te „plakken” tot eiwitstoffen is een
ferment noodig, een werkstof. Zoon fer
ment kan echter maar één ding doen, in
dit geval bepaalde aminozuren op een
bepaa.de wijze aan elkaar binden. Nu zijn
er weinig van die werkstoffen in ons
dchaam en het is daardoor duidelijk waar
om al zou, waar er 30 aminozuren zijn,
een enorm aamal combinaties welke eiwit
stoffen leveren mogelijk zijn er slechts
een gering aanta. eiwitstoffen die ook
steeds van eenvoudig patroon zijn, in ons
lichaam worden opgebouwd. Dat komt nl.
omdat er zoo weinig fermenten gijn. Bij
verder onderzoek is nog gebleken dat als
men een vreemd eiwit in een cel brengt,
er iets heel eigenaardigs geschiedt. Men
bracht in een cel van de tabaksplant een
kristal van het virus van de mozaïekziekte
die deze planten teistert. En nu zien we
dat dit virus, een gekristalliseerd eiwit, al
de aminozuren die naar de cel stroomen
en daar voorheen het noima.e eiwit met be
hulp van een werkstof vormden, feitelijk
aantrekt, zoodat zij alle het virus vormen,
a.^e andere eiwit-synthese wordt ex ónmoge
lijk gemaakt. Het is alsof alle aminozuren
neervxokken op dat virus en dit vermenig
vuldigd wordt als door een stempel bij het
galvano plastisch procédé. Men neemt nu
aan dat ook de eiwitvorming bij de gewojie
opbouw zoo verloopt, dat de amino-zuren
dus ook dan slechts het eiwit vormen dat
reeds in de cel aanwezig is. We hebben
echter gezien dat daarin gemakkelijk ver
andering kan worden gebracht als een
vreemd eiwit in de cel binnendringt en men
vraagt zich nu onwillekeurig af hoe het
dan met de erfelijke eigenschappen staat
waarvan de dragers immers de chromo
somen zijn, oojk eiwitcellen dus. Is ook
daar nu zoo gemakkexijk verandering in I
zeer passagère geschiedenis.
Nu de bouwstoffen, die dus niet dienen
voor het aanvoeren van energie, doch die
net lichaam opbouwen. Zooaxs bekend zijn
dit vooral de eiwitstoffen, doch dit is een
afzonderlijk hoofdstuk dat spr. het laatst
zal behandelen. Eerst wil spr. iets zeggen
over het beenderenstelsel, waarmee zou
men zoo zeggen, men z’n heele leven zit en
dat dus we± een statisch karakter zal heb
ben. Dat is echter allerminst juist. Ook
bij dit onderzoek hebben we weer gebruik
kunnen maken van de techniek van het
etiketteeren van atomen, nl. van het phos-
phoratoom. Men kan nl. een radio-actief
phosphor bereiden, dat dezelfde chemische
eigenschappen als andere phosphor heeft,
doch uiteraard met behulp van physische
methoden gemakkelijk in zijn Loop door het
lichaam is na te gaan. Als men dit radio
actieve phosphor nu aan proefdieren ver
strekt treft men het na een half uur al
in het bot aan en na 1 dag is het er weer
ujt, hier is dus wel zeer duidelijk dyna
misme, en een bewijs dat ons lichaam al
leen bestaat als evenwichtstoestand tus-
schen afbraak en opbouw. Onze hersenen
zijn opgebouwd uit phosphorverbindingen,
en ook daar werd i/s uur na de opname 't
radio-actieve phosphor al aangetoond. Met
behulp van ditzelfde radio-actieve phos
phor kan men nu ook het gedrag van tal
van werkstoffen in het lichaam aantoonen.
Onder werkstoffen verstaat spr. die stof
fen welke in zeer kleine hoeveelheden aan
wezig zijn om de öpbouw als ‘t ware te
besturen bijv, aan de verbranding een be
paalde richting te geven: hormonen, enzy
men, vitaminen. Als werkstof in onze spie
ren is bekend het phosphageen, dat een
onmisbare rol speelt bij het ontzetten van
koolhydraten. Met radio-actief phosphor
is aangetoond dat als iemand zich zeer
rustig houdt, in 1 dag alle phosphageen
weer nieuw opgebouwd wordt, de levens
duur vin deze werkstof is dus niet langer
dan 1 dag.
kortom alle soepen win
nen aan smakelijkheid,
wanneer U er een weinig
Maggi’s Aroma aan toe
voegt. Eerst dan worden
ze pas „af”. Waarom?
Omdat Maggi’s Aroma
de eigen smaak van een
gerecht meer naar voren
brengt
Laat Uw ledig Maggi-
flesje bij Uw winkelier
No. 0 14 ct.
No. 1 27 ct.
neert. Zijn nu deze vetdepots in ons
lichaam iets blijvends, of is het statische
karakter daarvan slechts schijnbaar, ver
dwijnt dus het vet uit die depots voortdu
rend en worden die weer gevind met nieu
we vetvorming. Een nieuwe techniek heeft
ons in staat gesteld daaromtrent onder
zoekingen te verrichten. Het is nl. gelukt
atomen en moleculen te etiketteeren, zoo
dat we hun loop door het lichaam steeds
kunnen nagaan. Dat etiketteeren geschiedt
bij de -vetzuren door het invoeren van
zware waterstof, de kejrn van zware wa
terstof is 2 maal zoo zwaar als die van
gewone waterstof, dus de massa ook 2
maal zoo groot, doch de chemische eigen
schappen van het vetzuur veranderen er
absoluut niet door, alleen verbrandt zware
waterstof niet tot gewoon doch tot zwaar
water met een hooger s.g. Men kan dus
al heeft het vetzuur dezelfde chemische
eigenschappen behouden, langs physischen
weg vaststellen of men met het vetzuur, I
waarin zware waterstof is gebracht, te
doen heeft. In Amerikaansche xaboratoria
nu heeft men zu.ke geëtiaetteerde vetzuren
waarvan de wa.erstof voor een groot dee.
vervangen was door zware waterstof ge
voerd aan muizen en toen b.eek dat ade
vetten eerst naar de vetdepots gingen, er
werd geen vet verbrand dat niet eexat in
deze depots was geweest. Voorts bleek dat
de levensduur van een vetzuurmoxecuul in
de depots ongeveer 10 dagen was, bij de
mensen za. het waarschijnlijk een paar
dagen langer zijn. Als de depots willen
b.ijven bestaan moet er dus een voortdu
rend evenwicht tusschen opbouw en af
braak zijn, zet men de opname van vel
stop dan moet men dus theoretisch bin
nen 10 'dagen zijn vetdepots kwijt zijn.
A.s zoo’n vetzuur verbrandi ontstaat kool
zuur en water, het mo.ecuul verdwijnt dus
eP'
groep van de brandstoffen;
de bouwstoffen; 3e die van de
Wij verliezen voortdurend
door warmteproductie en
doordat wij energie gebruiken, we moe
ten dus minstens evenveel van die brand
stoffen opnemen, er moet dus een even
wicht zijn tusschen afbraak en opbouw in
ons lichaam, dat dus iets dynamisch is. De
brandstoffen worden geleverd door kool
hydraten en vetten. Hoelang beschikken
wij nu over zoo’n koolhydraat dat wij
opnemen. Bekend is dat als wij ons zoo
rustig mogelijk gedragen wij aan warmte
en energie per dag 2000 cal. verliezen, en
deze hoeveelheid kan aangevuld worden
door het opnemen van 500 gram koolhy
draten, die dus uit de voeding moeten ko
men. Wij hebben echter ook een zekere
hoeveelheid koolhydraten aan reserve in
ons lichaam in de vorm van het glycogeen
in lever en spieren. Deze reservevoorraad
nu is 300 gram, dus nauwelijks voldoende
voor een dag. Hieruit volgt dat de brand
stoffen in ons lichaam maar een zeer kort
bestaan hebben, ze doen feitelijk maar één
dag mee aan het levenschemisme, zijn dus
r cèn dag levend. Wel zeer duidelijk
Limit hierin dus het dynamisch karakter
van het lichaam uit. Zien we nu eens naar
de vetten, die als voedsel opgenomen, in
het bloed geresorbeerd worden dat het dan
KIS vet weer ergens in on» lichaam depo-
aan te brengen. Het antwoord daarop moet j
ontkennend luiden. Men neemt aan dat het 1
eiwit dezer cellen er een is van de „harde”
kwaliteit welke wij ook bij het boven
genoemde virus constateerden, en dat dus
steeds met groote nauwkeurigheid wordt
gereproduceer d (genen), terwijl er in andere
cellen, bijv, die der bloedlichaampjes eiwit
stoffen voorkomen met veel grootere plas
ticiteit. Nadat spr. nog even gewezen heeft
op het feit dat de vorm van het eiwit-
molecuul blijkbaar reeds in beginsel de
vorm aangeeft van wat het opbouwt, wges
hij er tenslotte op dat uit al deze onder
zoekingen wel blijkt dat chemie en biologie
hoe larger hoe meer naar elkaar toekomen
in haar pogen de levensverschijnselen te
dooxgronden. Vraagt men echter, wat er
achter dit alles zit, dan is spr. weer even-
vex als in het begin en moet hij <wear
spreken van een levensbeginsel, welke uit
drukking vaag en nietszeggend is.
Bij de beantwoording van eenige vra
gen had spr. nog gelegenheid er op te wij
zen dat de eiwit vorming uit de aminozuren
ook thans nog enkel mogelijk is aan het
leven gebonden, immers die synthese vindt
alleen in de levende cel plaats. Daarom
moet dus het levende wezen de onmisbare
aminozuren aan andere levende wezens ont-
leenen, een vrij kostbare en ook vrij laijg-
zame geschiedenis. Zoodat het geen ver
wondering behoeft te wekken dat men er
naar zoekende is dit proces der eiwitsyn-
these langs andere weg te bereiken. Dit is
inderdaad ook nu mogelijk door gebruik te
maken van bacteriën en gistcelien die uit
veel eenvoudiger stoffen dan aminozuren
eiwit kunnen bereiden. Men is daarmee in
Duitschland al op zoo groote schaal ge
vorderd dat het met gistcelien gelukt is
het rendement te verdubbelen, vergeleken
met het proces zooals zich dat in hooger?.
wezens afspeelt.
De voorz., dr. Klein, bracht den
spreker dank voor zijn boeiende en zeer
belangrijke causerie.
doch de afzonderlijke ajomen kunnen nog
wel een rol blijven spelen bij de opbouw.
Dat bleek in Noorwegen bij proeven me.
muizen die men zwaar water gaf, waarvan
de waterstof voor 30 pet. uit zware water
stof bestond. De jongen van deze muizen
kregen geen ander voedsel dan de moe-
derme.k waarin het deuterium (zware wa
terstof) voorkwam, dat op geen andere
wijze het lichaam van deze jongen kon be
reiken dan v*a deze melk, en in deze jonge
dieren bleek van de oorspronkelijke 30 pet.,
nfog 4 h 5 pet. aanwezig te zijn, in de jon
gen van laatstbedoelde muizen zat nog
bijna i pet., waarmee eigenlijk bewezen is
dat het organisme nog 1 pet. stof aan de
oor-
wel zijn
toornen.
ELKE
TOMATEN-SOEP,
GROENTE- OF
VERMICELLI-SOEP
s grootmoeder ontleent, al is dan dit de
spronkelijke stof niet meer, maar v—i
s er de atomen nog van aan te toornen.
S Wat de brandstoffen betreft is dus hun
S verblijf in en medewerking aan het ver-
S brandingsproces in ons lichaam maar een
HET GEBEURDE TE DR1ESUM.
Op vragen van bet Eerste Kamerlid
Sikkes, betreffende het optreden van den
burgemeester van Dantumadeel, ten op
zichte van een uit de werkverschaffing
verwijderden inwoner dier gemeente., heeft
de minister van Binnenlandsche Zaken ge
antwoord, dat de verwijdering uit de werk
verschaffing en de uitsxuiting van steun
zijn geschied door het orgaan voor steun-
verleening, waarvan de burgemeester voor
zitter is. De burgemeester heeft het Bur
gerlijk Armbestuur in kennis gesteld met
het besluit. Dit Lichaam heeft daarop ge
weigerd aan den belanghebbende onder
stand te verleenen, aangezien hij uit de
werkverschaffing was verwijderd en van
steun uitgesloten.
De wederrechtelijke onttrekking van het
in de vragen bedoelde kind aan net wettig
gezag leverde een strafbaar feit op en kon
dus tot ingrijpen aanleiding geven. Over
de opportuniteit hiervan heeft de burge
meester van Dantumadeel als Hulpofficier
van Justitie over.eg gepleegd met den Of-
ricier van Justitie te Leeuwarden. Ten
einde de zaak welke ten slotte ook, naar
geb.eken is, van geringe be.eekenis was
niet op de spits te drijven, werd het raad
zaam geacht den vader in de gelegenheid
,e ste..en het kind wederom to.t zich te
nemen, waarmede de aangelegenheid als
afgedaan zou kunnen worden beschouwd.
Ten einde deze oplossing te doen slagen,
was het noodig op de betrokkenen eenig
overwicht te doen gelden, hetgeen in de
gegeven omstandigheden moreel alleszins
verantwoord was. De deur der woning,
waarin het kind zich bevond, is ten slotte
vrijwillig geopend.
Erkend kan overigens worden, dat van
streng justitioneel standpunt bezi-.n nog
niet a.le voorwaarden waren vervuld voor
een dreigen met geweld als is geschied
voor Ijet geva± een weigerachtige hou
ding zou worden aangenomen.
Voor het nemen van maatregelen, als
in de laatste vraag bedoeld, bestaat geen
aanleiding.
NEDERLANDSCHE ARBEIDERS IN
BELG IE ExN DUITSCHLAND.
In zijn memorie van antwoord aan de
Eerste Kamer omtrent een suppletoire be
groeting voor 1937 deelt de minister van
sociale zaken o.m. mede, dat gedurende
1937 in België plm. 2500 Nederlandsche
arbeiders werk hebben gevonden en in
Duitschland plm. 4500. Voor de eerste elf
maanden van 1938 bedragen deze aantal
len resp. rond 1000 en ruim 20.000 (on
der dit laatste getal begrepen 16.909, be
middeld door de organen der openbare
arbeidsbemiddeling)
HET EINDE VAN EEN
AVONTURIER.
Donald Coster, de president van de che
mische fabrieken Mckesson and Robbins,
te New York, naar wiens zaken door de
politie een onderzoek werd ingesteld, heeft
door een revolverschot een einde aan zijn
leven gemaakt, op het oogenblik, dat de
politie hem wilde arresteeren op zijn bui
tenverblijf bij Fairfield (Connecticut).
Het onderzoek van de politie naar zijn
vingerafdrukken heeft voor de verbaasde
kringen van Wall Street en de Amerikaan
sche society aan 't licht gebracht, dat
Coster in werkelijkheid Philip Musica
heette, die 25 jaren geleden werd veroor
deeld. Coster en zijn familie waren betrok
ken in een uitgebreide financieele zwendel^
I toen gedurende de oorlogsjaren de Uni
ted States Hair Company teniet ging.
Vingerafdrukken hebben voorts uitgewe
zen, dat de 'beschuldigde Vernard een van
de broers van Musica was. Coster had met
zijn broer zijn verleden zoo goed verborgen
weten te houden, dat hij in schittering kon
leven. In de „Who’s Who in America’’
stond hij te boek als doctor in de philo-
sophie en doctor in de medicijnen, die in
Amerika was geboren en in Heidelberg
had gestudeerd. In werkelijkheid was Cos
ter de zoon van een Italiaanschen barbier,
die mar de East aide van New York was
geëmi. reerd. Coster was lid van verschei
dene Amerikaansche eliteclubs, zooals do
New York Yacht Club.
Het onderzoek in deze affaire wordt
door verschillende autoriteiten voortgezet.
DE WACHTER VAN
EDDYSTONE GERED.
De zesd._ poging om den zieken vuur
torenwachter van Eddystone aan land te
brengen is Zaterdag eindelijk gelukt, maar
niet dan nadat de motorsloep van de Sa
tellite een paa' vaten olie op de golven
rondom den toren had uitgestort, waar
door de zee juist lang genoeg bedaarde
om den zieke met een lijn en een „broek"
aan boord te kunnen brengen. De beide
andere zieken voor de kust van Pembroke
en de Shetland eilanden wachten nog op
hun verlossing, maar ook Zondag zou een
nieuwe poging gedaan worden als de zee
het toeliet. Later werd bericht dat ook
deze aan land gebracht zijn.
s
niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinr
f.
I
Hiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiin
miiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiu
m»
NIEUWE SNEEKER COURANT
Abonnements- en Advertentieblad
Adv. in dit blad worden gratie opgenomen in het adv. blad de SNEEKER COURANT
DER GEMEENTE SNEEK Bureau: KLEINZAND 5-7 - TeieL 2200