Mil
S. SCHOTANUS
F. OZINGA
Luxe Auto-Verhuur
met en zonder chauffeur
A. JANSEN
Fa. R. DIKLAND Zn.
Heeren
ADVOCAAT van de „Frlesche Kip” per flesch f 1.50.
Wed. S. JOUSTRA ZOON SNEER Telefoon 2912
10 'stuks 10 cent af
I
Indanthren Gordijnstoffen
2e Zomerrak 13.
„Het huis met de luifel”
Het huis voorgoede mesjes
Annex Sneeker Courant en Wymbritseradeel
Abonnements- en Advertentieblad
Trouw- en Begrafenisrijden
No. 60
a-
e-
le BLAD
leeningen, teneinde oude schepen
^IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIU
RECLAME KOLOM.
in lossing.
NIEUWSTIJDINGEN.
HOLLAND—BELGIË.
(Nadruk verboden).
ingevoerd, dat het bedrijfs-1
FILMAVOND NED.' VEREEN. TOT
BESCHERMING VAN DIEREN.
Onze gecombineerde bladen verschijnen o.tn. in
de volgende plaatsen in de omgeving en geyen
daar een groote publiciteit.
o
o
n
e
r
n
r
Voor de moeilijkste
Voorde makkelijkste
Voor de zwaarste
Voor de lichtste
hebben wij het
JUISTE MESJE
E
E
OH. Ford Dealer SNEEK
Parkstraat Tel. 2211
Steeds nieuwe wagens Lage prijzen
ï.r
al
d-
:h
te
al
tn
at
le
één inkoop er staat, dan zullen de eersten
ongetwij:
Een zeer ernstig verschijnsel
voorts de maatregelen, die de Enge'
regeering de laatste weken t.a.v. de
scheepvaart heeft genomen. Men heeft
vijf jaren-plan ontworpen, teneinde
Reeds van
niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiillillllliliiliiiililllllln
ADVERTENTIES WORDEN STEEDS
IN BEIDE BLADEN OPGENOMEN.
Advertentieprijs 9 ets. per regel.
Bij contract aanmerkelijk lager.
Klachten over niet bezorgen enz.
aan de Administratie Kleinzand 7,
Sneek. Telefoon 2200.
NIEUWE SNEEKER COURANT
(Nieuws- en Advertentieblad).
Abonnementsprijs ƒ2.50 per jaar.
Betaling kan zoo gewenscht
geschieden aan de courantloopers
met 5 cent per week.
Per post ƒ3.60; Giro 130000 ten
name van fa. K1EZEBR1NK <S Co.
Sneek. Losse nummers 5 cent
SNEEKER COURANT
(Gratis Advertentieblad).
Woensdag 26 April 1939 55e Jaargang
Verschijnt DINSDAGS- en VRIJDAGSAVONDS
tttoave: KIEZEBR1NK Co. - SNEEK OFFICIEEL ORGAAN
vooraan staan, dierm
ie haar georganiseerde
Sneek, Woudsend, Heeg, Nijezijl, Folsgare,
Nijland, Oppenhuizen, Uitwellingerga,
Oudega (W.), IJsbrechtum, Wolsum, Ha-
rich, Bakhuizen, Nijemirdum, Sondel, Slo
ten, Tjerkgaast, Spannenburg, Poppinga-
wier, Warns, Rauwerd Hommerts, Jutrijp,
Tirns, Goënga, Gauw, Sijbrandaburen, Of-
fingawier, Terzool, Abbega, Oosthem, Ijlst,
Deersum, Scharnegoutum, Roodhuis, Gaast-
meer, Balk, Stavoren, Wijckel, Langweer,
Bozum, enz.
Spr.’s slotconclusie is, dat ordening ons
wordt opgedrongen, ©enerzijds door het
bedrijfsleven in andere landen, anderzijds
door de noodzakelijkheid van een tempe
ring van de hevigheid der crises. Gezamen
lijk moeten we trachten tot ordeningj in ’t
bedrijfsleven te komen op democratische
grondslag, dus op een manier, die overeen
stemt met onze geestelijke vrijheid, voor
dat deze ons in de totalitaire staatsvorm
wordt opgedrongen.
sche toestanden geordend worden, is de
vrees gerechtvaardigd, dat er een ziekere
verstarring optreedt, voortvloeiende uit helt
conservatisme dat ieder mensch eigen is.
Daartegen dient gewaakt en spr. ziet de
oplossing in het toekennen van groote in
vloed aan de bedrijfsraden.
Het derde bezwaar, dat spr. behandelt
is, dat wanneer de overheid zich met de
import en export bemoeit, men genoegen
moet nemen met wat de ïnenschen voor
gezet wordt. Echter spr. meent, dat derge
lijke bezwaren vaak te zwaar gewogen wor
den.
Spr. geeft toe, dat de ordening gevaren
meebrengt, de vraag is echter of die zwaar
der zijn dan die van de individueele pro
ductiewijze.
Nadat eenige vragenstellers en debaters
door den spr. waren beantwoord, sloot de
voorzitter, de heer De Haas, met een woord
Van dank tot den heer van de Kieft. Spr.
verbond hieraan een woord ter opwekking
om toe te treden als lid van ’t Nut opdat
meerdere lezingen als deze zullen kunnen
worden georganiseerd.
Zes en vijftig duizend menschen
In het stoere Stadion,
Die vergeefs te wachten zaten
Op góed spel en lente-zon I
Zes en vijftig duizend menschen
Vèr van eigen huis en haard,
Oh wat was zoo’n „warmtemeubel”
(Nu ’t er niet wasl) schatten waard.
Koude wind en later regen,
Echt Octobermaand-idee
Straalde er één vleugje zonne
Van het zege-tal: 32?
Ook al is er fel gestreden
Op het groene grastapijt,
Dit gevecht met Zuiderburen
Was géén HollandB elgië-strijd I
’k Heb er zelve bij gezeten
En was matig maar voldaan,
Nog het mééste toen de leiding
’t Eindsignaal gaf te verstaan
WERKLOOZEN LICHTING 1924 OF
JONGER WORDEN OPGEROEPEN.
Naar bericht wordt zullen ter vervan
ging van dienstplichtigen in werkelijken
dienst, die voor „zakenverlof’’ in aanmer
king komen, werklooze dienstplichtigen
worden opgeroepen van de lichting 1924
of jongere lichting.
De burgemeesters zijn reeds uitgenoo-
digd, het noodige te verrichten tem einde
een vlotte behandeling mogelijk te maken.
Eén ding schonk me echter „warmte”
Bijl dit Stadion-bezoek:
Nederland kwam... Vóór den wedstrijd
Méér dan matig uit den hoek.
Het Wilhelmus uit de monden
Van het talrijke publiek
Was bij dezen slappen „maaltijd”
Als hors d’oeuvre: magnifiek11
Wat het sportbeeld me tekort deed,
Heeft de samenzang vergoed
En vooral in deze tijden
Geeft dat wérmte aan je bloedI
PHILIA.
Vrijdag werd in het Gebouw v. Christe
lijke Belangen bovengenoemde filmavond
gehouden.
De voorzitter, de heer J. Lust, roept de
aanwezigen een hartelijk welkom toe in
deze bijeenkomst, waar met woord en beeld
zal wprden gedemonstreerd "wat de ver.
tot bescherming van dieren doet. Spr.
brengt voor de steun ontvangen voor het
houden van de hedenmiddag plaats gehad
hebbende kindervoorstelling dank aan een
gedeelte van het onderwijzend personeel
te dezer stede, helaas werd niet van het
g e h e e 1 e personeel die steun ontvangen,
maar vooral het personeel der openbare
scholen komt dank voor zijn steun toe.
Spr. heet dan welkom de h.h. Nieuwenhuis
en Visser, de eerste zal spreken en de film
toelichten, de laatste de film vertoornen.
Spr. hoopt dat de aanwezigen dat wat zij
zullen zien en hooren later nog eens in
zich zullen laten omgaan opdat steeds
meerderen hun plicht jegens het dier zul
len gaan verstaan.
De heer Nieuwenhuis alsnu het
woord verkrijgende, zegt dat er velen zijn
die in dezen moeilijken tijd zeggen dat er
reeds zooveel vraagstukken 's menschen
aandacht vragen, dat men nu niet moet
aankomen met dierenbescherming. Echter
de grondslagen van gezonde dierenbescher
ming zijn rechtvaardigheid en ontferming
en dat zijn juist de krachten welke wï|
ook noodig hebben voor het oplossen van
die groote vraagstukken waarop die men
schen doelen, zonder de werking dier
krachten zal de wereld ondergaan in ge
weld en tirannie. Het was de kracht der
ontferming welke de stoot gaf aan de vre
desbeweging, de reclasseering, de vrouwen
beweging, de kinderbescherming en uit die
kracht is ook de dierenbescherming in het
leven geroepen. Wat is nu Dierenbescher
ming wel en wat is ze niet. Ze is niet een
hond of poes er 'bp na houden, daarin
kan bij1 de mensch nog een stuk egoïsme
zitten; ze is hiet een mensch achter stellen
bij een dier, en geen overdrevenheid van
naturen die al ach en wee roepen als er
van dierenleed nog geen sprake is. Het is
geen kwezelen met dieren, geen onbenullig
heid, overgevoeligheid en overdrijving dus.
Wat is dan dierenbescherming wèl? Een
daad, nl. uit je zelf te treden en je te ver
plaatsen in leven en leed van een ander
wezen, het is zelfverloochening wat betee-
kent de vriendschap aan jezelf opzeggen
zoodra het belang van medemensch of van
een dier in het geding komt. Er is niets
moeilijker voor de egocentrische mensch
dan zelfverloochening te betrachten en toch
is ’t de eenige voorwaarde van waarachtige
menschelijke beschaving. Er is veel men
schenleed, maar moet om niet verholpen
menschenleed, het dierenleed veronacht
zaamd worden? Een mensch kan zich ten
slotte nog met zijn klachten tot zijn mede-
menschen wenden, zij het dan dat die ver
hoord worden of niet, maar een dier kan
niet vragen en klagen, het moet afwach
ten wat hem van den mensch ten deel valt,
vaak tot het bittere einde. Het dier wordt
in onze dagen vergeten en is daardoor ten
prooi aan de meest sterke uitbuiting. Spr.
vraagt zich tevergeefs af wat de aanvaard
bare grondslag is voor het feit dat men
wel tegemoet zou komen aan het leed van
den mensch, niet aan dat van het dier.
Vergeten worden de kettinghonden, de on
gelukkige zwerfdieren in Rotterdam al
leen zetten de menschen per jaar 20000
een belangwekkend voorbeeld. Deze is ont
staan uit de noodzaak, die ontstond na het
Hoover-moratorium van 1931, toen de be
taling van Duitschland’s openbare en par
ticuliere schulden werd gestaakt. Er is toen
een regeling tusschen Nederland en
Duitschland getroffen, waarbij jaarlijks de
waarde van de geïmporteerde goederen in
ons land uit Duitschland, gelijk zou zijp
aan de export naar dat land. De betaling
van uit Duitschland naar Nederland geëx
porteerde goederen geschiedt hier dan aan
de Nederlandsche bank, de Duitsche expor
teur wordt betaald door de Duitsche rijks
bank. Evenzoo betaalt een Duitsche im
porteur zijn geïmporteerde goederen aan
de Duitsche Rijksbank, in Nederland be
taalt de Nederlandsche bank dan den ex
porteur. Op deze wijze ontstaat dus een
gesloten systeem zonder dat rechtstreek-
sche betaling voor geleverde goederen
plaats vindt. Door een overschot van de
import in ons land uit Duitschland heeft
men in de eerste jaren van de clearing-
overeenkomst zelfs de oude vorderingen op
Duitschland vereffend. Het gevolg van deze
regeling |s een ingewikkelde verdeeling
over de verschillende branches van de
export. Heel gemakkelijk botsen de belan
gen en het is duidelijk, dat dit zonder
groote bemoeiingen van de overheid niet
gaat. Tegenwoordig loopt reeds 25 pet.
van de totale export van ons land over de
clearing. Het is bittere noodzaak, dat men
tot deze maatregelen heeft moeten over
gaan, zonder deze zou ons bedrijfsleven
niet in stand gehouden kunnen worden.
Een tweede voorbeeld van uit de nood
zakelijkheid geboren maatregelen, ditmaal
met het gemengde karakter van af weer te
gen het buitenland en verweer tegen de
crisis, zijn de landbouwcrisismaatregelen,
die noodig werden toen onze landbouw
zich onmogelijk zonder steun op de vrije
markt bleek te kunnen handhaven. Er zijn
toen z.g. richtprijzen ingesteld, die den
producent worden betaald. De toeslag bo
ven de wereldmarktprijs wordt op den con
sument verhaald en gestort in het land
bouwcrisisfonds. Deze maatregelen brach
ten tevens de noodzakelijkheid mede van
een verhooging van de invoerrechten, op
dat het geïmporteerde product niet bene
den de richtprijs hier op de markt zou
kunnen worden gebracht. Ook productie
regeling zit voorts aan deze kwestie vast.
Al deze maatregelen zijn intusschen van
zoogroot belang, dat niemand het zou
aandurven ze ongedaan te maken, men be
seft algemeen dit dan het ecenomisch le
ven hopeloos ontredderd zou worden.
Er is een derde rubriek, waarover men
erg puzzlet, het vraagstuk, dat de schom
melingen in het bedrijfsleven een bepaald
verschijnsel oproepen, dat deze schomme
lingen verergert. Voor de bevolkingsaan
was moet het productie-apparaat worden
uitgebreid, deze uitbreiding moet bespaard
worden op de consumptie en de uitvoer. In
tijden van depressie nu groeit die besparing
aan, dg productie van kapitaalgoederen
zinkt in. Er ontstaat zoo een overvloed van
geldmiddelen, 't probleem is nu een me
thode te vinden om investeering van die
geldmiddelen mogelijk te maken.
Zoo zijn er verschillende problemen, spr.
wijst nog op de chaotische toestanden op
vervoersgebied, in de spoorwegen zijn enor
me kapitalen geïnvesteerd en voor massaal
vervoer zijn ze niet te vervangen. Toch
dreigt het spoor ten gronde te gaan en er
dient dus ingegrepen te worden, ordening
is dus noodig. Dit is heel wel mogelijk,
men £Ïe slechts naar de binnenscheepvaart,
die reeds geordend is, door de vrachtver-
deeling. Feitelijk zouden we ook bij de
binnenvaart het Engelsche systeem1 voor de
vrije vaart moeten hebben. Zonder orde
ning ontstaat op verkeersgebied een groote
kapitaalvernietiging.
Over de vraag, of ordening noodzakelijk
is, behoeft men eigenlijk niet langer te dis-
cussieeren, ze is er en kan niet meer wor
den gemist, de eenige vraag, die rest, is of
men ze als tijdelijke dan wel als blijkende
maatregelen moet beschouwen. Dat is een
kwestie van apreciatie, spr. gelooft het
laatste.
Wel kan men van meening verschillen
over de vraag, in hoeverre ordening ge
vaarlijk is of niet, waarmee weer samen
hangt de vraag, of men er verder mee zal
gaan als dringend noodzakelijk is. Spr.
stelt hierbij voorop, dat geen enkel econo
misch systeem, ook in theorie, volmaakt
is.
Als belangrijk bezwaar wordt vaak tegen
de ordening aar J
van die dieren buiten de deur, vergeten de
vogels in de kleine kooitjes, de kistkalfjes,
de ólievogels, de laboratorium dieren, de
vaak op pijnlijke wijze geslachte dieren.
Dierenbescherming is een gewetenskreet
en het is niet toevallig dat in tal van
organisaties welke het menschenleed wil
len ^brzachten, pioniers op het gebied der
dierenbeschermir - J'-
bescherming w<
vorm vindt in de Ned. Ver.” voor Dieren
bescherming met haar 65 afdeelingen,
waarvan Sneek er een is- Zij voert op
velerlei gebied intense actie, zoo om de ket
tinghonden los te maken, want wie geeft
den mensch het recht zich te vergrijpen
aan de vrijheid van het meest vriéndelijke
en trouwe dier dat leeft, en deze zoo te
mishandelen waarop de staat feitelijR nog
een premie stelt door een kettinghond la
ger te belasten dan een in vrijheid rond-
lóopende. De kettinghond moet losl En
dan neemt de Ned. Ver. tot bescherming
van dieren de kwestie der stalbranden zeer
ernstig ter hand, elke dag brandt er ge
middeld een stal met levende have in ons
land af, de vorige week kwamen 2 6 stal
branden met een verlies van 260 dieren
levens voor. Ernstig streeft de ver. naar
stalverbetering. Dan trekt zy zich het lot
van den trekhond aan, want de hond ia
geen trekdier. Spr. heeft het dan over het
uierplakken. Meen echter niet dat dieren
mishandeling alleen voorkomt in minder
goed gesitueerde kringen, neen ook in de’
hooge kringen heeft men vaak geen oog
voor het leed der dieren. De mensch heeft
nu eenmaal zijn kunnen en kennen mis
bruikt tot het kwellen van dieren. De ver.
tot bescherming van dieren is dan ook be
zig met het ontwerpen van een Dierenwet,
welke zij nog dit jaar aan de regeering
hoopt aan te kunnen bieden, moge deze
daar een goede ontvangst genieten. Want
het Nederlandsche volk behoort ook zijn
roeping ten opzichte van het dier te ver
staan, het richte zijn bewogenheid niet al
leen tot den lijdenden mensch doch, ook tot
het lijdende dier en zjjl ook dezen een
barmhartige Samaritaan. Kennelijk heeft
de Schepper dat ook gewild, men zie
maar hoe de bijbel herhaaldelijk voor het
dier opkomt, Hij zegende mensch en dier,
het laatste omdat dit ook gevoel heeft en
als er gevoel is, is er plaats voor zegen.
Op de Sabbath mocht ook het dier niet
werken, ja de bijbel spreekt op velerlei
wijze van de zorg van den Schepper voor
het fier. Maar' Dierenbescherming ge
schiedt niet alleen om het dier, maar ook
om den mensch, zachtheid tegenover de
dieren is de oefenschool voor zachtmoedig
heid jegens den medemensch. Spr. hoopt
dat ook de jeugd vooral gewonnen zal
worden voor een beweging die het milde
meegevoel met het dier propageert, die
jeugd is immers de toekomst, zij zal een
maal de maatschappij leiden, waarin die
renbescherming een redelijke en zedelijke
eisch is. Beschaving is vaak maar een ver-
nisj e, maar dierenbescherming brengt in den
mensch een innerlijke verandering te weeg,
een nieuwe wereld gaat voor hem open
een leven uit beginselen van liefde, innig
heid en barmhartigheid. Dierenbescher
ming geeft hem of haar die haar betracht
zoo ontzaglijk veel. Maar nog eens Dieren
bescherming geschiede in organisch ver
band, daarom trede men toe als lid tot
de afd. Sneek, en werke er toe mede dat
eens ook over Nederland de dag van klaar
heid voor de dieren opga.
Daarna werd de film vertoond, toege
licht door den spreker. Het is een zeer
goede film, ook wat opnamen en mon
tage betreft, welke zoowel Lef de voor de
natuur kan wekken als waardeering voor
het werk van Dierenbescherming) waar
op men een vaak zeer suggestieve kijk
krijgt. In het laatste gedeelte der film is
een opname van de opening door burge
meester Poppinga van Let dieren-asyl al
hier.
Wat het gebrek aan deskundigen betreft,
spr. wijst op de P.T.T. waar een staf van
uitstekende bedrijfseconomen werkzaam is,
de geschikte menschen zullen volgens spr.
heel wel te vinden zijn.
Een tweede bezwaar, dat wel het meest
geuite is, is dat van het gevaar van ver
starring. Wanneer de bestaande eoonomi-
ORDEN1NG IN HET
ECONOMISCH LEVEN.
Vrijdagavond gaf de heer J. van de Kieft
voor het departement Sneek van de Maat
schappij tot Nut van 't Algemeen in de ver
gaderzaal Piso, de vierde en laatste Lezing
over ordening in het economisch leven.
Nadat de voorz., de heer F. W. C. de
Haas, de bijeenkomst had geopend, ver
kreeg de spreken het woord, die begon
met het behandelde van de drie voorgaan
de avonden te resumeeren. Eerst gaf spr.
een historisch overzicht om aan te toonen,
hoe de veranderingen in het economisch le
ven zijn opgetreden, hoe de ontdekking van
Amerika en Indië het mercantilisme in het
leven riep, hoe dit systeem' door de ontdek
king yan de stoomkracht plaats maakte
voor een geprononceerd individueel stelsel,
dat ten slotte ook verliep en nu weer geleid
heeft tot een sterkte gebondenheid, aanvan
kelijk in de vorm van trusts en kartels, la
ter door overheidsbemoeienis.
De tweede avond gaf spr. een overzicht
van de Schommelingen in het bedrijfsleven
en zette uiteen, hoe de conjunctuurschom
melingen den mensch voor de problemen
van de werkloosheid, kapitaalvernietiging
enz. stellen en de vraag doen opkomen, of
we <?ns daartegen kunnen wapenen.
De laatste avond was gewijd aan de
practische vormen van geordende productie
en distributie, zooals deze voorkomen in de
totalitair geregeerde staten Rusland, Japan
en Duitschland.
Spreker wil dan aanknoopen bijl de
vraag, of niet de gesloten bedrijfseconomie
in bepaalde landen door de overheid in het
leven geroepen, een zoodanige terugslag
heeft op andere landen, dat daar als te
genweer tot dezelfde maatregelen moet wor
den overgegaan, of daar de individueele
bedrijfsvoering niet dient ingeperkt. Daar
naast treedt dan de poging tot ordening
op als middel om de crisisinvloeden minder
hevig te doen zijn.
Ten aanzien van de eerste vraag hebben
nu eenige belangwekkende voorvallen plaats
gehad. Spreker noemt in de eerste plaats
een artikel in het Handelsblad, waarin be
toogd wordt, dat men ten slotte gedwongen
zal worden de vrije economie te beperken
en te vervangen door de dwangmethodes
van de totalitaire staat. Ook minister Steen-
berghe wees hierop in zijn radio-lezing,
toen hij sprak over de varkensteelt. Wan
neer tegenover een variatie van verkoopers
één inkoop er staat, dan zullen de eersten
ongetwijfeld aan het kortste eind trekken.
vormen
dsche
vrije
:t een
deze
scheepvaart met behulp van subsidies en
Adv. in dit blad worden gratis opgenomen in het adv. blad de SNEEKER COURANT
DER GEMEENTE SNEEK Bureau: KLEINZAND 5-7 Telef. 2200
P.S. Onze wagens kunnen
tegen een kleine vergoe
ding verzekerd worden.
HET ADRES voor
door leven te onoverzichtelijk is en dat er te
nieuwe te vervangen, op de been te hou- weinig deskundigen zijn, om hiertoe over
den. Een zekere ordening in het scheep- te ^aan. De onoverzichtelijkheid acht spr.
vaartbedrijf kan hierbij moeilijk achter- niet zoo groot, er is veel exacte kennis op
wege blijven. Deze ordening zal zonder dit punt en spr. acht dit dan ook een pro-
twijfel haar invloed doen gelden op de j bleem, dat de mensch wel kan omvatten,
scheepvaart in andere landenook daar zal
men, wil men zijn positie behouden, tot
dezelfde maatregelen moeten overgaan.
Spr. behandelde hierna in hoeverre de
overheid reeds invloed op het bedrijfsleven
heeft, ook in ons land.
De clearing met Duitschland is hiervan
Wij etaleeren onze nieuwste
Het is ook Uw belang bij eventueele aanschaf
fing op onze toonzalen de groote voorraden
MEUBELEN - TAPIJTEN - GORDIJNEN
te bezichtigen.
Onze vakkennis is bekend.
Dus U koopt beter en goedkoper bij de
SNEEK TELEFOON 3121
GRATIS ADVIEZEN FRANCO LEVERING
c
ii
i
I
I
TDRF
i
j
ma
ma
8-
I
>-
t-
!T
8-
Mi
NIEUWE SNEEKER COURANT
