WIJM8RITSERADEEL en IJLST.
Fa. Gez. SINNEMA
J
SCHEMERLAMPJES
voor petroleum
of voor electra
Sneeker Warenhuis
Firma IJME BAKKER
Steeds vrij entrée
DISTRIBUTIEDIENST
t
e n
OFFICIEEL GEDEELTE.
NIEUWSTIJDINGEN.
ten gemeentehuize van
Wijmbritseradeel te Sneek,
Marktstraat 1,
Annex Sneeker Courant en Wymbritseradeel
Losse kapjes pracht sorteering
\^0°9
No. 3
HERFST.
DISTRIBUTIE VAN
PETROLEUM.
.1,1
Woensdag 11 October 1939 59e Jaargang
E
OFFICIEEL ORGAAN
Bureau: KLEINZAND 5-7 Telef. 2200
Uitgave: KIEZEBRINK Co. - SNEEK
le BLAD
Men deelt ons mede:
L. Ct.
te
ten
Ullllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllillllic
door
Onze gecombineerde bladen verschijnen o.m. in
de volgende plaatsen in de omgeving en geven
daar een groote publiciteit.
Sneek, Abbega, Folsgare, Gaastmeer, Gauw,
Goënga, Heeg, Hommerts, Jutrijp, Idzega,
Indijk, Loënga, Nijhuizum, Nijland, Offin-
gawier, Oosthem, Oppenhuizen, Uitwellin-
gerga, Oudega (W.), Sandfirdèn, Scharne-
goutum, Smallebrugge, Tirns, Tjalhuizum,
Westhem, Blauwhuis, Wolsum, Woudsend,
Osingahuizen, Ypecolsga, IJsbrechtum, Nije-
zijl, Harich, Bakhuizen, Hemelum, Nijemir-
dum, Oudemirdum, Sondel, Sloten, Tjerk-
gaast, Spannenburg, Poppingawier, Warns,
Rauwerd, Sijbrandaburen, Terzool, Deer-
sum, Roodhuis, Balk, Wijckel, Langweer,
Bozum enz.
Klachten over niet bezorgen enz. aan de
Administratie Kleinzand 7, Sneek. Tel. 2200
Het uurwerk is een uur verzet,
Bekorting van de dagen;
Wat kachel-warmte is weer „wet”
Tot menschelijk behagen.
Het goudgeel blad valt van den boom,
Als einde van het leven;
Den zomer zien we nog als droom,
Die leefde om te géven
De vogel trekt weer vér van hier
Naar milder, zachter streken,
Maar dat wordt heusch niet met pleizier
Door wie begrijpt bekeken
Inspuiting van vee met tuberculine.
De heer P. J. ’t Hooft, inspecteur van
den veeartsenijkundigen dienst te ’s Graven-
hage, heeft Zaterdag, in de jaarvergadering
te Assen van den gezondheidsdienst voor
vee in Drenthe medegedeeld, dat de inspui
ting met tuberculine in de huid het volgend
jaar imperatief zal worden gesteld.
Enting tegen pokken.
De Nederlandsche Mij. tot bevordering
van de geneeskunst schrijft:
De ervaring leert dat in tijden van oor
log, besmettelijke ziekten, die in gewone
tijden niet gezien worden, gemakkelijk ons
land binnenkomen. Ook in 1918 is dit be-
’t Is herfsttijd van herinnering
Aan huiselijke „hoeken”,
Het leven in familiekring
Heeft weer z’n winst te boeken
Wie „ergens” in het land vertoeft
Door militaire plichten
En 's avonds tóch die rust behoeft,
Ziet graag ’t gemis verlichten...!
(Nadruk verboden.) PH ILIA.
NIEUWE SNEEKER COURANT
Abonnements- en Advertentieblad
Adv. in dit blad worden gratis opgenomen in het adv. blad de SNEEKER COURANT
DER GEMEENTE SNEEK
■aa
SS
SS
niiiin iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniin
EI ling toch kunnen vreemde elementen van
in I ver over onze grenzen komen en de kiemen 1
SNEEKER COURANT
(Gratis Advertentieblad).
ADVERTENTIES WORDEN STEEDS
IN BEIDE BLADEN OPGENOMEN.
Advertentieprijs 9 ets. per regel.
Bij contract aanmerkelijk lager.
NIEUWE SNEEKER COURANT
(Nieuws- en Advertentieblad).
Officieel orgaan der gemeenten Sneek en
Wymbritseradeel.
Abonnementsprijs 2.50 per jaar.
Betaling kan zoo gewenscht
geschieden aan de courantloopers
met 5 cent per week.
Per post 3.60; Giro 130000 ten
name van fa. KIEZEBRINK Co.
Sneek. Losse nummers 5 cent.
De door de verbruikers van petroleum
i n g e v u 1 d enquête-formulieren moeten
worden ingeleverd aan het bureau van
de distributiedienst, Marktstraat no. 9, al
leen des namiddags van 25 uur, o p d e
dagen die bij de uitreiking van
de formulieren door de distri
butiedienst zijn bekend ge
maakt. In geen geval moeten de ingevulde
formulieren in de brievenbus worden ge
deponeerd. Uitgifte van formulieren ge
schiedt alleen des voormiddags tusschen
8>/2 en 12 uur, inlevering, zooals hierboven
vermeld, des namiddags van de opgegeven
dag.
Aangezien de distributie van petroleum
nog niet in werking is getreden, moeten de
uitgereikte petroleumbonnen voor-
loopig nog niet worden gebruikt. Een na
dere bekendmaking dienaangaande volgt.
’t Is herfsttoch schenkt ook déze tijd
Een bron van zoet behagen:
In huis komt méér gezelligheid
Dan in de zomerdagen.
Des avonds bij het lampelicht
Wordt nu een rust gevonden,
Die wonderen op ons verricht
Als zoete mijmer-stonde
Al trekken we in zomertijd
Ook nóg zoo graag naar buiten,
We raken absoluut iets kwijt:
De sfeer van „haard” en „ruiten”!
De BURGEMEESTER van WIJM
BRITSERADEEL maakt bekend dat
het kantoor van de distributiekring
Wijmbritseradeel, (omvattende de ge
meenten Wijmbritseradeel en Ijlst], is
gevestigd
terwijl voorlopig een Agentschap voor
de gemeente Ijlst is gevestigd
raadhuize dier gemeente.
De Burgemeester van
Wijmbritseradeel,
Hoofd van de distributiekring
Wijmbritseradeel,
S. M. VAN HAERSMA BUMA.
- SNEEK -
TELEFOON 2-6-7-3
Schriftelijke cursus opleiding
makelaar-taxateur.
Het Eerste Nederlandsche Instituut voor
Practische Wetenschappen te Deventer
zendt ons zijn prospectus voor de schrifte
lijke opleiding tot makelaar-taxateur. Het
uittreksel der lessen, dat daarin voorkomt,
maakt een zeer degelijke indruk, een aantal
attesten getuigt van de tevredenheid van
vroegere cursisten. Wij verwijzen voorts
naar de advertentie in dit nummer, waarin
ook belangstelling gevraagd wordt voor de
cursus Anker- en electromotorenwikkelen.
U1TWELLINGERGA, 7 Oct. Hedennacht
pl.m. half drie is door tot nu toe onbekende
oorzaak brand uitgebroken in het woon- en
winkelpand van den heer B. Hogeboom al
hier. De vlammen grepen snel om zich heen
en in een oogenblik stond alles in lichte
laaie. De motorbrandspuit van Wymbritse
radeel, welke gestationneerd is te Sneek, was
na bericht spoedig ter plaatse, doch het
bleek, dat niets meer gered kon worden.'
Alles werd een prooi der vlammen. Slechts
de vier muren staan nog overeind. Verzeke
ring dekt gedeeltelijk de schade.
Begrafenis A. Nawijn.
LUTKEWIERUM, 7 October. Zaterdag
middag werd op de begraafplaats te Lutke-
wierum het stoffelijk overschot van den heer
A. Nawijn ter aarde besteld.
De overledene was sinds 1923 gepension-
neerd als hoofd der school.
Zijn loopbaan begon hij in 1883 als on-
1—» la Ila VIV V vüj lU t V 1 Cl l V11 dlO |.Z I 1 V ClCl l
docent aan de Groningsche Universiteit bij
de faculteit der Godgeleerdheid, stelt zich
voor zijn colleges te openen met een open
bare les over Christelijk humanisme in het
licht der nieuwere wijsbegeerte, op Vrijdag
13 dezer in het academiegebouw.
SNIP EN SNAP
in ,,’n Beetje van Dit... ’n Beetje van Dat”.
Zooals een adv. in dit nr. aankondigt,
komt Dinsdag 17 October in Amicitia we
derom René Sleeswijk’s Nederlandsche
Revue met Willy Walden en Piet Muyselaar
in het allernieuwste product ,,’n Beetje van
Dit’n Beetje van Dat”. De bekende
radio-sterren zullen in deze revue naast hun
creatie van Juffrouw Snip en Juffrouw Snap
in vele andere scènes optreden.
Aangemoedigd door het groote succes
van het vorig jaar heeft de directie de revue
sterk uitgebreid. Naast de bekende radio-
kern bestaande uit: Hilde Alexander, Ge
rald Walden, Jean du Bela, zal Pim de la
Fuente een uit 10 musici bestaand show-
orkest aanvoeren.
Een Nederlandsche attractie van interna
tionale vermaardheid, juist terug van een
tournée door Engeland met de revue van
Jack Payne „The four Union Jacks”, zullen
voor de sensatie in wervelwind-tempo zor
gen, terwijl als danstroep werd geëngageerd
het wereldvermaarde Ludowsky Ballet.
De auteur van deze revue is Jacques van
Tol, de decors werden ontworpen door Joop
Geesink en uitgevoerd door de fa. Does
burg en de algemeene leiding berust bij
René Sleeswijk.
Verschijnt DINSDAGS- en VRIJDAGSAVONDS
De Binnendijk op een mijn geloopen
en gezonken.
Het s.s. Binnendijk van de Holland-
Amerika-lijn, geladen met graan voor de
Nederlandsche regeering en stukgoederen,
is aan de Engelsche Zuidkust Zaterdag op
een mijn geloopen en gezonken. De 41 op
varenden zijn alle -gered en in een Engel
sche haven geland. De Binnendijk mat onge
veer 7000 ton.
Vreemdelingen- en Visadienst.
De Rijksvreemdelingen- en Visadienst
heeft verzocht alle verzoeken om inlichtin
gen inzake vreemdelingen te richten tot den
Commissaris van Politie en niet rechtstreeks
tot bovengenoemde diensten. Het spreekt
van zelf, dat hiertoe niet behooren de ver
zoeken die vreemdelingen aan eigen diplo
matieke of consulaire instanties hebben te
doen.
Vara.
De afdeeling Sneek van de Vara had
Zondag een goede avond met het gezelschap
Teun Klomp en z’n makkers in de Har
monie.
De Voorzitter, de heer Lootsma,
sprak een woord van welkom en uitte het
vermoeden dat het bezoek aan deze avond
te lijden heeft van de sombere tijdsom
standigheden. Deze mogen ons echter niet
verleiden bij de pakken neer te zitten, juist
nu moeten onze cultureele instellingen ge
handhaafd om haar werk voort te zetten,
en in de eerste plaats dan wel de Vara,
welker stem tot ver buiten de landsgrenzen
wordt gehoord. Spr. deelde nog mede dat
deze uitvoering wordt opgenomen op gra-
mofoonplaten, welke de Vara Vrijdagavond
zal draaien.
Daarna trad het bovengenoemd gezel
schap op, dat een zeer gevarieerd program
ma van uitstekend gehalte bracht. Teun
Klomp en zijn mannelijke en vrouwelijke
makker zijn zeer goede zangers, die met
hun humoristische en gevoelvolle liedjes ’t
hart van het publiek in een oogenblik ver
overden. Met bewondering hebben we naar
de voordrachtkunst van Jan Lemaire ge
luisterd en Bert Hoogland toonde zich naast
een goed en bescheiden accompagnateur
een talentvol accordeonist. Het gezelschap
gaf ook eenige schetsen, welke zeer in ae
smaak vielen, zoodat van een zeer geslaag
de avond kan worden gewaagd.
De propagandarede werd gehouden door
den heer Hof, die zeide dat de afd. SneeK
deze feestelijke bijeenkomst wel in een zeer
moeilijke tijd houdt. Maar juist dan is her
zoo goed ontspanning te genieten welke op
zoo buitengewoon hoog peil staat als deze
avond het geval is. Ook de Vara maakt een
moeilijke tijd door. Duizenden Vara-gezin-
nen zijn door de mobilisatie ontwricht, zoo
dat de Vara eenige duizenden bedankjes
gehad heeft. Toch viel het mee, want nu is
de teruggang reeds weer door eenige groet
vervangen. Het liep anders zoo gesmeerd,
terwijl wij andere jaren in de zomer altijd
achteruitliepen, was het dit jaar voor het
eerst anders, reeds midden Juli was er
nieuwe groei, dubbel jammer daarom dat er
nu eenigszins een bres in onze gelederen
is geslagen. Wij doen daarom een beroep
op U allen, vult die bres, wij hebben U noo-
dig.
Het is een ernstige tijd, de oorlog is er.
Het spreekt dat wij in Nederland alles zul
len doen onafhankelijkheid en neutraliteit
te handhaven. Dat legt ons zekere verplich
tingen op, maar beteekent niet dat wij de
werkelijkheid niet zouden mogen belichten.
Als een groot land in Mldden-Europa het
eene na het andere kleine land inpikt en
voortdurend agressief optreedt, kunnen wij
ons voorstellen dat het Engelsche en Fran-
sche volk, en in het bijzonder de arbeiders
daar, tenslotte zeggen: dat moet nu maar
eens uit zijn. Wij koesteren geen haat je
gens het Duitsche volk, dat stellig niet in
z’n geheel achter z’n regeering staat, zoo
als in 1914 wel het geval was. Spr. meent
dat, wat er zich nu afspeelt, de N.S.B. en
Communistien wel een zeer belachelijk fi
guur doet slaan. Velen doorzien de bedoe
lingen van de leiding dier partijen nu en
verlaten haar rijen, laten zij zich aansluiten
bij de moderne arbeidersbeweging, het bol
werk voor democratie en vrijheid.
De Vara speelt daarbij een voorname rol,
laat men niet wachten met als lid tot onze
omroepvereniging toe te treden, tot men
er toe gedwongen wordt, doch doet het nu.
Men weet wat men aan de Vara heeft als
principieele organisatie. Met de Avro, die
een neutraal standpunt inneemt, weet men
dit niet, spr. behoeft maar te herinneren
aan de geschiedenis met ds. Ekering. Een
neutrale organisatie kan nooit een princi
pieel standpunt innemen, het bleek ook bij
de moeilijkheden tusschen Avro en Land
bouw en Maatschappij. De Vara daarentegen
komt op voor vrijheid en democratie. Haar
wacht nog een moeilijke taak. Want op
deze slechte oorlog moet een goede vrede
volgen.
In de laatste honderd jaar heeft de vrede,
welke op iedere oorlog volgde, de arbeiders
in Europa een stap vooruit gebracht, laten
wij er voor zorgen dat dit ook thans weer
het geval zal zijn. Wij zijn er trots op de
strijd tegen het militairisme te hebben ge
streden, als onze tegenstanders ons nu ons
veranderd standpunt verwijten, zegt spr.
dat als zij zich vroeger bij ons hadden aan
gesloten, deze oorlog er niet zou zijn ge
weest.
Met een opwekking zich bij de Vara aan
te sluiten eindigde spr.
Er was een druk bal onder leiding van
den heer Wuring na.
Dr. H. de Vos, toegelaten als privaat
1 1Hl
derwijzer te Lutkewierum, waarna hij in
1889 slechts korten tijd te Leeuwarden
werkzaam was. Tot 1893 was hij hoofd der
school te Goingarijp, toen hij in die zelfde
functie werd benoemd te Lutkewierum, welke
functie hij aldaar bleef bekleeden, tot hij in
1923 gepensionneerd werd.
Van 1901 af was hij verbonden aan de
Rijksnormaallessen te Sneek, waar hij on
derwijs gaf in aardrijkskunde en schoon
schrijven, terwijl hij aan den cursus tot op
leiding voor de hoofdakte het vak paeda-
gogiek doceerde.
Van zijn hand verschenen een tweetal
werkjes over aardrijkskunde voor de lagere
school, nl. Aardrijkskunde van Friesland en
van Nederland, die op tal van lagere scho
len in gebruik werden genomen. Een cursus
voor schoonschrijven voor kweek- en nor
maalscholen had succes.
„Houd boek” was de titel van een werkje
van zijn hand, bestemd voor leerlingen, die
het herhalingsonderwijs volgden.
Na zijn pensionneering vestigde hij zich
met zijn dochter in Amsterdam. Zes weken
geleden moest hij voor een heupfractuur,
gevolg van een val, in het ziekenhuis al
daar worden opgenomen, waar hij op 82-
jarigen leeftijd deze week overleed.
In de rouwkamer van de consistoriekamej
te Lutkewierum stond het lijk opgebaara,
gedekt met een schat van bloemen van fa
milie, kennissen en vroegere dorpsgenooten.
Nadat de oudste zoon, de heer A. Nawijn,
de vele aanwezigen voor hun blijken van
belangstelling had bedankt en zijn vader
voor de zorg, aan zijn kinderen besteea,
schetste de eenig overgebleven broer van
den overledene in gevoelvolle woorden de
beteekenis van den ontslapene in het bij
zonder voor hem, die als een zoo veel jon
gere, in zijn broer een vader had.
Ook de heer Hoekstra te Lutkewierum
dankte als leerling en later als vriend voor
alles, wat voor hem gedaan was.
De heer Schurink te Sneek noemde her
leven van den heer Nawijn goed; goed voor
zijn kinderen, goed voor de jeugd, die aan
zijn zorgen waren toevertrouwd; goed voor
de oudere leerlingen, die mede door zijn
werk voor hun levenstaak waren voorbereid,
goed voor zijn vrienden en collega’s aan de
Rijksnormaallessen, voor wie hij hem den
laatsten groet bracht.
Nadat ’t stoffelijk overschot in de groeve
was neergelaten, dankte de oudste zoon
nogmaals namens allen zijn vader en sloot
met „Rust zacht, lieve vader”. L. Ct.
Ned. Herv. Kerk.
Aangenomen naar Havelte door ds. D.
Oosten te Waaxens-Brantgum.
Maximum kostwinnersvergoeding op ƒ3.
gebracht.
Overeenkomstig het reeds aangekondigde
voornemen daartoe is thans een Staatsblau
verschenen met een Koninklijk besluit van
29 September 1939, tot wijziging van het
dienstplichtvergoedingsbesluit. De maxi
mum kostwinnersvergoeding wordt gebracht
van ƒ2.50 op ƒ3terwijl in bijzondere,
door den minister van Defensie aan te wij
zen gevallen de vergoeding op een hooger
bedrag kan worden vastgesteld. De mi
nister van Defensie is bevoegd om, in af
wachting van een algeheele herziening van
het dienstplicht-vergoedingsbesluit, gedu
rende de tegenwoordige buitengewone om
standigheden van dat besluit afwijkende
bepalingen vast te stellen.
Het besluit wordt geacht in werking
zijn getreden met ingang van 1 Sept. j.l.
Vrijwillige landstorm motordienst.
Zooals wij onlangs gemeld hebben, heeft
de minister van Defensie bepaald, dat de
genen, die, in de overtuiging, dat zij bij
mobilisatie niet zouden worden opgeroepen,
een vrijwillige verbintenis bij het leger heb
ben aangegaan, zouden kunnen aanvragen
om voorloopig naar huis te worden gezon
den. Van deze beschikking hebben tal van
opgeroepenen bij den Vrijwilligen Land
storm Motordienst gebruik gemaakt.
Binnenkort zal dan ook of circa 4000
van de bij deze dienst gemobiliseerden naar
huis gaan. Hun diensten zullen worden
waargenomen door motorrijders, welke ge-
recruteerd worden uit bij den troep aanwe
zige krachten.
Amsterdamsche BankRobaver.
De Amsterdamsche Bank n.v. en de Rot-
terdamsche Bankvereeniging n.v. hebben
besloten, het in Juli ter kennis gebrachte
voornemen tot samenwerking, onder de ge
wijzigde omstandigheden, niet uit te voe
ren.
medebrengen van ziekten, die in h u n land
inheemsch zijn.
Met het oog op de tegenwoordige tijds
omstandigheden voelt het hoofdbestuur van
de Nederlandsche Mij. tot bevordering varj
de geneeskunst zich verplicht de Neder
landsche bevolking dringend aan te raden
kinderen beneden den leeftijd van twee jaar
te doen inenten tegen de pokken.
Sedert jaren is de verplichte inenting voo>
schoolkinderen, in Nederland opgeheven. De
beveiliging tegen de pokken, welke een zeer
besmettelijke en tevens zeer gevaarlijke
ziekte is, is daardoor zeer gering.
Een enkel geval kan een zeer ernstige
epidemie veroorzaken en daarmede de aan
leiding worden tot den dood of de vermin
king van duizenden.
Inenting beneden den leeftijd van twee
jaar sluit het optreden van ongewenschte
verwikkelingen practisch zoo goed als zeker
uit. Omtrent het inenten van oudere kin
deren en van volwassenen winne men den
raad in van zijn huisdokter.
Moderne Middenstandsbond dringt aan op
distributie.
Het hoofdbestuur van den Ned. moder
nen Middenstandsbond heeft een adres ge
richt tot den ministerraad, waarin wordt
aangedrongen op onmiddellijke invoering
van de distributie.
Door het uitblijven van bepaalde beslis
singen van de regeering, aldus het adres, en
door allerlei maatregelen van fabrikanten
en grossiers is voor den distribueerden mid
denstand een zeer onbevredigende toestand
ontstaan, waarvan ook de werkloozen en
de laagst bezoldigden de dupe dreigen te
worden. Door het uitblijven van de meest
eerlijke verdeelingsmethode, nl. de distribu
tie, koopt een deel van het publiek in een
angstpsychose, uit vrees voor naderena
tekort, wat het koopen kan. Dit heeft ook
onafwendbaar prijsstijging ten gevolge ge
had. Deze angstpsychose kan naar het oor
deel van adressant alleen geremd worden
door onmiddellijk distributie van alle
levensbehoeften, tegen door de regeering In
overleg met het bedrijfsleven vastgestelde
prijzen en inhoudsopgaven.
Jlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllliu
MM
37 dooden bij mijnramp te St. Etienne.
Bij een mijnramp, die zich Zaterdagmid
dag in een mijnschacht midden in St. Etien
ne (Frankrijk) ten gevolge van een mijn-
gas-explosie heeft afgespeeld, zijn, naar
Havas meldt, 37 personen omgekomen en
velen gewond. De explosie, die ook aard
verschuivingen teweeg gebracht heeft, ge
schiedde tijdens het aflossen van een ploeg
arbeiders, waarvan vele door de explosie
tegen den grond geworpen werden.
De explosie zou, naar vermoedt,
kortsluiting ontstaan zijn.
Treinramp te Berlijn.
Op het Berlijnsche station Gesundbrun-
nen heeft een spoorwegongeluk plaats ge
had, waarbij, naar men vreest, twintig
personen omgekomen zijn. Het juiste aantal
dooden en gewonden staat nog niet vast.
Omtrent de omstandigheden van dat on
geluk meldt het D.N.B., dat in het station
Gesundbrunnen een D-trein, die op weg
was naar Sassnitz, ingereden is op een per
sonentrein, die in de richting St. Argard
reed. De laatste wagon van den personen
trein is gedeeltelijk ineengedrukt en in
--- ----- brand gevlogen, de voorlaatste wagon wern
wezen (ylektyphus). Onverwacht en plotse- 1 lichter beschadigd. Het onbeschadigde deel
Ivan den trein heeft de reis kunnen voort-
EÏIIIIIIlllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllin I ver over onze grenzen komen en de kiemen l zetten.
1
de
ven
scW*
