F WIT 1
AIS SNEEUW
Fa. Gez. SINNEMA
4
I
2Z
VXNGE SALTS
I
KOSTWINNERSVERGOEDING.
RAADSVER6ADERIN6
No. 11
BLUF JONG/
ROOK
Annex Sneeker Courant en Wymbritseradeel
Verschijnt DINSDAGS- en VRIJDAGSAVONDS
OFFICIEEL ORGAAN
I
i
Woensdag 8 November 1989 SSe Jaargang
Als niets Uw rheumatlsche pijnen wil
verdrijven
Abonnements- en Advertentieblad
Bureau: KLEINZAND 5-7 - Telef. 2200
Uitgave: KIEZEBRINK Co. - SNEEK
le BLAD
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
i
pro-
OFFICIEEL GEDEELTE.
rïiiiliiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin iiiiniiiiiiiiiF
SPOOR-NIEUWS
NIEUWSTIJDINGEN.
(Nadruk verboden).
den winkelier gedurende enkele dagen
AMERICAN BLEND
Klachten over niet bezorgen enz. aan de
Administratie Kleinzand 7, Sneek. Tel. 2200
Onze gecombineerde bladen verschijnen o.m. in
de volgende plaatsen in de omgeving en geven
daar een groote publiciteit.
Sneek, Abbega, Folsgare, Gaastmeer, Gauw,
Gnënga, Heeg, Hommerts, Jutrijp, Idzega,
Indijk, Loënga, Nijhuizum, Nijland, Offin-
gawier, Oosthem, Oppenhuizen, Uitwellin-
gerga, Oudega (W.), Sandfirden, Scharne-
goutum, Smallebrugge, Tirns, Tjalhuizum,
Westhem, Blauwhuis, Wolsum, Woudsend,
Osingahuizen, Ypecolsga, IJsbrechtum, Nije-
zijl, Harich, Bakhuizen, Hemelum, Nijemir-
dum, Oudemirdum, Sondel, Sloten, Tjerk-
gaast, Spannenburg, Poppingawier, Warns,
Rauwerd, Sijbrandaburen, Terzool, Deei-
sum, Roodhuis, Balk, Wijckel, Langweer,
Bozum enz.
NIEUWE SNEEKER COURANT
(Nieuws, en Advertentieblad).
i 2i45 jaar, "de jeugd
jaar, is bestemd voor pnt-
mderricht, op 21 jaar
elkanders arbeid
Sto omwasscheri j
- SNEEK -
TELEFOON 2-B-7-3
de
w Oir-
soonlijk geld gescha;
tijd. Men krijgt bij
zijn bedrag aan ki
cl
Officieel orgaan der gemeenten Sneek en
Wymbritseradeel.
Abonnementsprijs 2.50 per jaar.
Betaling kan zoo gewenscht
geschieden aan de courantloopers
met 5 cent per week.
Per post ƒ3.60; Giro 130000 ten
name van fa. KIEZEBRINK Co.
Sneek. Losse nummers 5 cent.
SNEEKER COURANT
(Gratis Advertentieblad).
ADVERTENTIES WORDEN STEEDS
IN BEIDE BLADEN OPGENOMEN.
Advertentieprijs 9 ets. per regel.
Bij contract aanmerkelijk lager.
jaar, is bestemd voor pnt-
vakoi
tijd van scholing, waarin
voor w w. u v.
die drie jaar komt ieder pp zijn
INTERN. VEREEN. BELLAMY
AFD. SNEEK.
Deze afdeeling hield Zaterdagavond in
Onder de Linden een zeer goed bezochte
openbare vergadering, waar als spreker op
trad de heer M. H. v< d. Stijl ufit Dien
Haag.
Na een welkomstwoord van den voorz.,
den heer M e i n s m a, zegt 'de heer v. d,
o T?11.1_X.
waar zooveel belangstelling voor de Bella-
my-gedachte is. Spr.’s onderwerp is „Mo
bilisatie”, en inderdaad deze toestand be-
heerscht ons aller leven, zaken- zoowel als
particuliere leven. Kleine zorgen zijn de
onze echter nog vergeleken met die in de
landen, welke oorlog tegen elkaar voeren,
en waar duizenden het leven laten. En geen
volk trok met enthousiasme ten oorlog, alle
wenschen vrede, het blijkt uit het feit
dat geen land eigenlijk den werkelijken
oorlog durft beginnen. In 191S hebben
ven, het levert daar zijn overschot in rui]
voor
nog wel een markt is.
Economische oorzaken liggen dus aan
De BURGEMEESTER van SNEEK
brengt ter kennis van belanghebbenden,
dat de UITBETALING van de militaire
kostwinnersvergoeding in het vervolg zal
plaats hebben in het
GERECHTSGEBOUW,
Marktstraat 27.
De tijdstippen van uitbetaling blijlven on
veranderd.
SNEEK, 6 November 1939.
lang mee dan zullen we het riiet bewust
xl n•»-> T-»o4- man zal TlR?" JJJJ
uitbarsting krijgen en zich keeren
•- - - JJJ
Een
WRINGMACHINE
is een medewerker
op uw wasehdag.
Wij hebben vele soorten
in voordeelige prijzen.
echter omgeschakeld tot gemeenschapsbe-
In Utrecht is onder auspi
ciën van de Nederl. Spoor-
wegen een opleidingsinsti-
tuut voor spoorwegpersoneel
geopend,
Een Nederlandsche nieuwigheid,
In Utrecht uitgevonden:
Het spoorwegpersoneel wordt slechts
Deskundig „uitgezonden”.
Hoe kunnen we vraagt Vader Spoor
’t Publiek nog méér pleizieren?
Hoe zijn bijl trein, loket, perron
d’Ontwikkeling en manieren?
De schoolbank wordt in eer hersteld,
Beambten gaan weer „leeren”
Wèt kan men straks nog van Pa Spoor
Als nieuwigheid begeeren
Het magazijn „De IJz’ren Rail”
Gaat „service”-lessen geven,
Waarvan het Nederlandsch publiek
Voldoening zal beleven.
Want ook dit nieuwe instituut
Vermindert weer de klachten
Doch weest op tijd steeds aan den trein,
D i e blijft niet op U wachten
PHIL IA.
J
veren aan de burgerbevolking, de zieken
huizen, de sanatoria etc.
Men zal zich herinneren, dat op 29 Sep
tember j.l. den dekenfabrikanten werd aan
gezegd, dat zij uitsluitend voor Defensie
mochten werken en dat aflevering van de
kens aan de burgerbevolking verboden was.
Gelijk de directie der Kon. Ned. Fabriek
van Wollen Dekens v.d. J. C. Zaalberg en
Zn. einde September meedeelde, was men
toen van meening, dat het hier een tijde
lijke maatregel betrof, gebaseerd op het
beginsel „gouverner c’est prévoir”. Maar
intusschen waren alle dekens in de tus-
schenhandel, alsmede bij vele hotels in de
badplaatsen, in beslag genomen.
Thans blijkt, dat men goed heeft gezien
en dat de door Defensie uitgevaardigde
maatregel inderdaad slechts van zeer tijdé
lijke aard is geweest. Immers, nog vóór
de winter zijn intrede doet, zal de Neder
landsche huisvrouw weer op normale wijze
dekens kunnen betrekken. Er zijn er ge
noeg, mits niet iedereen op 20 November
dadelijk dekens gaat koopen!
EEN BIJZONDERE BRUILOFT
IN DE JORDAAN.
„Oome Kees” en „tante Mina” in de Tor-
daan waren Vrijdag 70 jaar getrouwd. Veer
tig jaar heeft tante Mina met visch ge
staan op de hoek van de Oranjestraat en
de Vinkenstraat en oome Kees bevoer de
zee. Natuurlijk heeft de buurt de oudjes
een genotvolle dag bereid. Ook de burge
meester kwam gelukwenschen en zelfs
H. M. de Koningin meende op| dit feest
van twee harer meest getrouwe onderdanen
geschenken te moeten aanbieden. Het be
stuur der buurtvereeniging kreeg opdracht
cadeaux te koopen, waaraan de oudjes
nog iets konden hebben. Het is geworden:
een nieuw bed, nieuwe kleeren en een aan
tal aardige stoeltjes!
Geen wonder, dat „oome Kees” en „tante
Mina” blij1 waren!
ORANJEBOEK.
De minister van Buitenlandsche Zaken
heeft aan de Tweede Kamer een Oranje-
boek overgelegd, waarin een overzicht is
opgenomen van de voornaamste tot Novem
ber in verband met den oorlogstoestand
door dit ministerie behandelde en voor
openbaarmaking geschikte aangelegenhe
den.
INDISCH LEGERVLIEGTUIG
VERONGELUKT.
Zaterdagmorgen is, kort na het vertrek
van het vliegveld te Ambon, een Glenn
Martin brandend neergestort bij het schier
eiland Hitoe, tegenover Ambon. De gewes
telijke commandant begaf zich pnmiddel-
lijk naar het terrein waar het vliegtuig
was neergekomen en berichtte vandaar
Het toestel is geheel verbrand.
In de Glenn Martin waren gezeten als
eerste piloot de sergeant-vlieger Kromhout
van der Meer, als tweede piloot vaandrig-
kortverband-vlieger Comfurius, de briga-
dier-monteur Mulder, de brigadier-radio-
telegrafist Steenman en de burger-daggel-
der Versteeg. Allen zijn omgekomen.
de oorzaak van oor-
en ze dus van hardnekkigen aard zijn, neem
dan dit extra krachtige middel: Vange
Salts, speciaal samengesteld ter bestrijding
van koppige rheumatiek. Vange valt Uw
kwaal aan van twee kanten tegelijk
alkaliën maken overtollige zuren in Uw
ganisme onschadelijk en de minerale zouten
voorkomen, dat nieuwe pijnverwekkende zu
ren zich ophoopen. Vange brengt verlossing
in tallooze gevallen, ook dédr waar lijders
aan hardnekkige rheumatiek alle hoop
reeds hadden opgegeven. Dat deed Vange’s
dubbele werking. Dat zal ze 00M voor U
doen! Probeer het! Verkrijgbaar biji apo
thekers en drogisten. Prijs 85 ets., genoeg
voor ’n flinke kuur.
VRACHTAUTO TE WATER
GEREDEN.
Vrijdagavond omstreeks 7 uur reed langs
le Molenstreek te Veendam een vrachtauto
met aanhangwagen, eigendom van de N.V.
De Friesche Kip, voorheen J. S. POstma
Zoon te Leeuwarden, met een snelheid
van ongeveer 45 km. per uur over den
breeden weg.
Even voordat men de brug bij de stroo-
cartonfabriek de Vrijheid moest passeeren,
waar de weg een flauwe bocht maakt, slipte
de auto geheel naar links, kwam niet pp
de brug maar schoot er langs heen in het
kanaal, kantelde en dook bijna geheel on
der water. Met een schippersbootje tracht
te men den bestuurder uit de cabine te ha
len. Pas na 20 piinuten gelukte dit. Een
been hing uit de cabine. De bestuurder was
echter reeds overleden, zoodat geneeskun
dige hulp van de inmiddels, gearriveerde
geneeskundigen niet meer kon baten. Later
onderzocht men, of wellicht nog een tweede
slachtoffer was te vinden en na een uur
onder water te hebben gezocht haalde men
nog een tweede slachtoffer naar boven.
De namen van de slachtoffers zijn W.
Sybrandi, 27 jaar, uit Leeuwarden, die
dezer dagen in het huwelijk trad, en A.
v. d. Woude, ook ongeveer 27 jaar, pit
Holwerd.
techniek ten volle benutten, Zouden wij
slechts eflkele uren per dag behoeven te
werken. Bellamy wil echter arbeidsplicht
voor allen van 2145 jaar, "de jeugd
periode tot 21
wikkeling en
krijgt men een 1
men waardeenng
leert, na
plaats in het arbeidsleger. De derde ievens-
refiode na het 45e jaar, kan men zijti tijd
resteden zooals men wil, in het bijzonder
voor verdere geestelijke ontplooiing van
den mensch, dat dan zoo uitstekend 'gaat
omdat men dan levenswijsheid heeft opge
daan. In het kort wil het Bellamy-stelsel
wat de productie betreft het volgende. De
totale productie wordt volgens statistieken
berekend en ieder inwoner krijgt zijn ge
lijke 'deel in de vorm van een piFkeering
van koopkracht. Geen uitkeering bestaande
uit het onpersoonlijke geld van tegenwoor
dig, waardoor zooveel delicten ontstaan
(90 pct. van alle misdrijven zijn vermogens
delicten, men derike maar weer eens aan de
moord te Leidschendam), er wordt per-
ipen met beperkte koop-
het Bellamy-stelsel dus
xjopkracht op de post-
èque en girodienst gestort en kan dit
besteden zooals men dit wensdht. Het stel
sel is nationaal toe te passen, het behoeft
niet direct internationaal want wijl kunnen
goederen tegen goederen met het buiten
band ruilen, zooals nu ook gebeurt, men
denke ook aan het clearingstelsel, onze ka
mers van koophandel enz. In één woord de
het publiek min of meer onaangename
maatregel is destijds bij de suiker genomen
moeten worden en is ook nu onvermijdelijk.
De verkoop van erwten is aan de win-
E keliers verboden van Zondag 5 November
E t.e.m. Vrijdag 10 November a.s.
DE DEKENHANDEL OP 20 NOV.
WEER VRIJ.
Naar de Tel. verneemt zal met ingang
van 20 November a.s. aan de Nederland
sche dekenfabrikanten weer toegestaan wor
den, dekens te fabriceeren voor en af te le-
<4
=1111111 111111111111 iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimimiimiiri
gefieefe outillage voor het Bellamy-stelsel is
er, alleen hebben we de goede wil nog
noodig het In te voeren. En daarvoor is
de Bellamyvereeniging opgericht. Het stel
sel komt er, ook uit zich zelf, maar ’dan
met veel ellende, maar wil de mensdiheid
.meewerken het nu bewust op te bouwen
dan kan die ellende voorkomen worden.
Wij doen niet aan politiek en doen niet aan
machtsvorming, wij zijn neutraal doch wil
len alleen de geesten bereid maken. Wij
doen niet aan politiek, willen geen schei
ding maken in ons volk, maar als kinde
ren van één Vader willen wij niet dat een
Zijner kinderen de kruimels, en andere de
overvloed krijgen. Wat economisch noo
dig is, is ethisch ook juist, de stem 'van
ons geweten, de stem Van God schrijft ons
voor dat wij onzen naaste zullen liefhebben
gelijk ons zelve, er is hier volledig overeen
stemming met wat ons verstand ons voor
schrijft, nl. dat dit economisch stelsel moet
vervangen door dat van Bellamy, opdat
ieder een gelijk deel der productie krijge.
Na de pauze beantwoordde spr. een
aantal vragen, waarna de voorz. den spre
ker dankte voor zijn gloedvol betoog.
BOND VOOR
STAATSPENSIONNEERING.
Vrijdagavond kwamen bestuur en pro-
pagandacommissie van de afd. Sneek in
gecombineerde vergadering bijeen. Bespro
ken werd de propaganda om vooral de
werving van nieuwe leden te bevorderen.
Getracht zal worden de tooneelclub „Us
Nocht” van GiekerkOenkerk te doen op
voeren in Amicitia het Holl. propaganda
stuk „Zaken zijn zaken”.
Onder de ingekomen stukken werd mel
ding gemaakt van de snelle groei van de
pas opgerichte R.K. Bond v. Staat spension-
neering, zoo telt de afdeeling Uithuizen
115, Kloosterburen 275 en de stad Gronin
gen reeds meer dan 2000 leden, terwijl pok
in Workum een bloeiende afdeeling be
staat, wel een bewijs dat staatspensioen in
het brandpunt van de belangstelling komt
te staan. De vergadering sprak de wensch
uit dat de samenwerking steeds van pret-
tigen aard mag zijn met den neutralen
bond zooals dat ook steeds met de iChr.
bond het geval is. Samen, naast- en met
elkaar hetzelfde einddoel trachten te be
reiken.
DE NIEUWE DIRECTEUR VAN DEN
GEZONDHEID SiD IENST
VAN HET VEE.
Bestuur en commissarissen van de stich
ting „Gezondheidsdienst van het vee” heb
ben ter voorziening in de vacature van wij
len dr. A. Hi. Veenbaas tot directeur van
dezen dienst benoemd den heer P. Sjol-
lema, dierenarts, thans werkzaam als as
sistent bij den Gezondheidsdienst.
DISTRIBUTIE VAN ERWTEN.
De minister van oeoonomische Zaken
deelt mede, dat met ingang van 11 No
vember a.s. met de distributie van erwten
een aanvang zal worden gemaakt. De dis
tributie zal zich voorshands beperken tot
groene erwten en spliterwten. Van boven
genoemden datum af zal men in den win
kel slechts erwten kunnen koopen tegen inle
vering van een nader aan te wijzen bon der
rijksdistributiekaart. Het rantsoen, dat men
op dien bon, die geldig is van ,1 1 Novem-
ber t.e.m. 8 December kan verkrijgen,
bedraagt 1/2 kg. erwten. De bon is het ge-
heele land door geldig; men kan dus kooi-
pen in welke plaats en bij welken winke
lier men wil.
Een goed verloop van de distributie kan
eerst dan plaats vinden wanneer men de
zekerheid heeft, dat de winkels bij1 den
aanvang van de distributie over voldoenden
voorraad beschikken. De eenige mogehjk-
uiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiE
E h
De BURGEMEESTER van WYM
BRITSERADEEL maakt bekend, dat de
raad dier gemeente een bpenbare verga
dering zal houden op Vrijdag 10 Novem
ber 1939, des namiddags 2 uur ten ge
in eentehuize te Sneek.
SNEEK, 3 November 1939.
De burgemeester voomoamd,
S. M. VAN HAERSMA BUMA.
alle volken gezegd: „dat is voor het laatst
geweest, nooit meer oorlog waarmee men
toch niets ópschiet”. Nu, na 20 jaar staan
toch de volken weer tegenover elkaar, hoe
rijmt zich dit Zal oorlog er dan altijd
blijven? Neen het is onjuist te zeggen dat
omdat er altijd oorlog is geweest, dat altijd
zoo zal blijven. Neen het leven is dyna
misch en verandert voortdurend. Ook de
oorlog kan verdwijnen, als slechts het eco
nomisch stelsel verandert, want dat stelsel
is de oorzaak van de oorlog. De concur
rentie leidt tot onderlinge haat en nijd,
tusschen de landen is er strijd om afzet
gebied, wint de een een bepaald terrein,
dan is het gesloten voor den ander. Zoo
groeit internationaal de haat, geen, interna
tionale politie belet dan dat de een'e con
current de ander te lijf gaat, oorlog ont
staat. Ook het gebrek aan grondstoffen van
sommige landen is een reden tot oorlog.
Bij oorlog gaat het dus altijd om econo
mische oorzaken. Hoe gaat het bij het hui
dig economische stelsel toe. Er worden
consumptie- en kapitaalgoederen gemaakt,
als ieder zijn deel van de consumptiegoede
ren heeft, wordt wat men aan koopkracht
over heeft gespaard en daarvoor worden
weer kapitaalgoederen gekocht, die weer
consumptiegoederen voortbrengen. In 1914
had de techniek al een zoodanige hoogte
bereikt dat voor allen genoeg consumptie
goederen werden geproduceerd, nu zelfs
teveel. Daar echter bij het huidige stelsel
de koopkracht ongelijk verdeeld is, kan
niet ieder zijn deel der consumptiegoederen
krijgen en komt er een overschot van con
sumptiegoederen, het heeft dan ook geen
zin meer nieuwe kapitaalgoederen te kooi-
pen. Natuurlijk ontstaat door het overschot
der consumptiegoederen in een land ook
de dran^ naar het buitenland te verkoopen.
Eerst wierp men zich op- de landen waar
nog geen industrie was, Amerikaansche ka-
pitalisten stichtten bijv, fabrieken in Japan
en konden dus in dat land goedkooper le-
veren dan andere landen, doch later namen
de Japanneezen de zaak zelf ter hand en
overstroomden nu weer het westen met
hun goedkoope goederen. Zoo spitste zich
overal de economische oorlog toe, tot deze
in een oorlog met de wapenen uitbarstte.
Ook het koloniaal bezit speelt hierbij een
economische redenen
log zijn, en
pngelljke verdeeling van koopkracht, moe-
ten wij een ander economisch stelsel heb
ben. Het huidig economisch stelsel dateert
uit de tijd dat er nog niet voldoende con
sumptiegoederen voor allen konden worden
geproduceerd, toen dus het aanbod kleiner
was dan de vraag, toen had het winstsys-
teem misschien reden van bestaan. Nu
faalt ket stelsel der productie om winst
omdat het aanbod van goederen de vraag
overtreft, wij moeten armoe lijden omdat er
teveel wordt geproduceerd, hoe dwaas het
ook klinkt. Bij deze toestanden past niet
meer ©en stelsel dat op een tekort was ge
baseerd. Wij trachten nu herstel te bereikten
door de productie te beperken, wat het
zelfde is alsof, als men te kleine schoenen
heeft, men wat van zij'n teenen afhakt! Wiji
hebben toch geen economisch stelsel om er
slaaf van te zijn, als het niet deugt moet
er een ander voor in de plaats komen. Het
doel van de maatschappij moet zijn in de
stoffelijke en geestelijke behoeften harer
leden te voorzien. Bellamy heeft 50 jaar
geleden in zijn boek: „In het jaar 2000”
al voorspeld dat we deze toestanden zou
den krijgen en hij wees een uitweg naar een
economisch stelsel dat voorkomen zal dat
wij verhongeren temidden van overvloed,
De fout zit in de ongehjke koopkrachtver-
deeling, we moeten dus een stelsel met ge
lijke koopkrachtverdeeling hebben, waarin
ieder ïn zijn behoeften kan voorzien. Daar
bij behoort dan ook dat er aan de werk
loosheid een eind komt. Wij moeten tlians
oewust mezen, weixe weg wij zuilen gaan.
Bellamy wijst ons de Weg naar een maat
schappij waar een ieder gelijke rechieri en
plichten heeft. Waarom moeten wij altijd
tegen elkaar strijdeh, als er tochl genoeg
voor allen is?
Bellamy zegt dat er een economie móet
komen, waarbij ieder dijn deel der produc
tie kan krijgen, maar ieder moet er dan
ook voor werken. Ieder zal een vrije keuze
doen welke arbeid hij' zal willen verrichten,
maar alle arbeid zal ten goede komen aan
het geheel. Het particuliere bedrijf za]
verdwijnen, het bestaat eigenlijk nu al niet
meer, want het moet al allerwege gesteund
worden. Het particuliere ’bedrijfsleven moet
^00*
-
Adv. in dit blad worden gratis opgenomen in het adv. blad de SNEEKER COURANT
DER GEMEENTE SNEEK
e^“'
drijfsleven. Dit moet dan bewust opge-
S t ij 1, dat hij gaarne in Friesland spreekt, bouwd worden, maar wacht men er nog
meer kunnen doen, dan zal het menschelijk
uithoudingsvermogen zich begeven en zal
men een 1
tegen hen die het oude in stand wilden
houden, dan zal de revolutie bloed) doen
Vloeien. Dat is niet noodig als men zich
rekenschap geeft van de gebreken van dit
stelsel en bewust aanstuurt op een wijziging
van dat stelsel, dan is men waarlijk anti-
revolutionnair en vredesmensch. Als wij al
len meewerkten aan de productie en de
rol omdat daar het moederland een bevoor- s
rechte positie voor zijn afzet kan verwer- S
koloniale producten waarvoor elders
elke oorlog ten grondslag, het is dus niet S
juist een bepaalde man of bepaald land de S
schuld van den oorlog te geven. Als nu S
s ivvLxiw»! de oorzaak van oor- s
deze redenen gevolg zijn van de
4 - A 1 an I O. .1 V
1
A
Sa
V'JVlltldll LZC3L.1LULA.CL1. cciiigc. ximgciijA.-
E heid om deze zekerheid te verschaffen, is
het invoeren van een verkoopverbod voor
E den winkelier gedurende enkele dagen
E voorafgaande aan de distributie. Deze voor
J
Sneeker Warenliuis
Firma IJME BAKKER
Steeds vrij entrée
L
NIEUWE SNEEKER COURANT
miiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiu
- Vangt Uw pijn
Lie
stl'
J.X&L XV.V/'X'WAlXO.a.X Mtez£(Xl. ‘-'J-JI k/wxa JJJJ
