KERSTCADEAUX Sneeker Warenhuis Gezelligheid met de Feestdagen Ruwe Rooie Handen z W Mijnhardtje F-GexSIKNENA SN»K Annex Sneeker Courant en Wymbritseradeel Verachijnt DINSDAGS- an VRIJDAGSAVONDS OFFICIEEL ORGAAN Sneek TROMP Ab o nn em ents- en Advertentieblad Mo. 2® KIEZEBRINK Co, - SNEEK le BLAD van den Noord Ned. Water- Indië te RECLAME KOLOM. (Nadruk verboden). OOK VOOR -van-VALKENBURG'sT Sneek, Abbega, Folsgare, Gaflstmeer, Oautv, Qiilnga, He<’g, Hommei't», Jutrijp, Idzega. Indijk, Loönga, Nljhulzum, Nljland, Offln- gawier, Oosthem, Oppenhuizen, Uitwellin- gcrga, Oudega (W.), Sandfirden, Scharne- goutuin, Smallebrugge, Tirns, Tjalhuizum, Westhem, Blauwhuis, Wolsum, Woudsend, Osingahuizen, Ypecolsga, IJsbrechtum, Nije- zijl, Harich, Bakhuizen, Hemelum, Nijemir- dum, Oudemirdum, Sondel, Sloten, Tjerk- gaast, Spannenburg, Popplngawier, Warns, 4 Ruuwerd, Sijbrandaburen, Terzool, Deer sum, Roodhuis, Balk, Wijrkel, Langweer, Bozum enz, Onze gecombineerde bladen verschijnen o.m. in de volgende plaatsen in de omgeving en geven daar een groote publiciteit, Klachten over niet bezorgen enz. aan de Administratie Kleinzand 7, Sneek. Tel. 2200 NIEUWE SNEEKER COURANT (Nieuws- en Advertentieblad). jouverneur- Invoeren, 'In 1894 begon Japan zijn penetratie 'in 1918 kree; tingen in GROOTHANDEL DRAISj e Firma IJME BAKKER Steeds vrij entrée LlHT VAN SMAAK “PRIJS 70ct NIEUWSTIJDINGEN. Saterdag IS December 1939 03e Jaargang SiillliiiiiiiiilliiiiiiiliiiiiiiiiiiliiiliiiillliiuiiiiiË Minangkabau-er», Diambier», >k daar Langs de kusten 3 Borneo de Dajakkera, op ad- ja’s en Menadoneezen, de laatste hebben Ergens in een heel klein huisje Woont een kinderrijk gezin, Door de tijdsomstandigheden Komt er schamel weekloon in Kloedlng, schoeisel, voeding, huishuur Zijn er permanente last, Moeizaam worden in dat huisje D’eindjes aan elkaar gepast Maar tóch houdt men er zich staande, Ondanks zorgen en tekort Dikwijls vragen er de oudere Of het óóit nog beter wordt7 Ergens in een heel klein huisje Woont een kinderrijk gezin, Door de tijdsomstandigheden Ziet men 't Kerstfeest somber in..., l’laatsgenooten: dezer dagen Wacht U ’n aangename plicht: Breng in zulk een kleine woning Tegen Kerstmis Kerstfeestlicht I Iedereen heeft soo'n adresje Zonder moeite bij de hand, Waar als U dat wilt met Kerstmis In het hért een lichtje brandt Deelt Uw stemming met een naaste, Door een gave groot of klein Kerstmis is bedoeld voor ieder, Ieder mensdienkind te zijn.... I PHIL IA. SNEEKER ZEILCLUB. Dinsdagavond werd in de bovenzaal van café „Onder de Linden' Officieel orgaan der gemeenten Sneek en Wymbritseradeel. Abonnementsprijs 2.50 per jaar. Betaling kan zoo gewenscht geschieden aan de courantloopers met 5 cent per week. Per post ƒ3.60; Giro 130G00 ten name van fa. KIEZEBRINK <2 Co. Sneek. Losse nummers 5 cent. SNEEKER COURANT (Gratis Advertentieblad). ADVERTENTIES WORDEN STEEDS IN BEIDE BLADEN OPGENOMEN. Advertentieprijs 9 ets. per regel. Bij contract aanmerkelijk lager. ERGENS.... 5TOöMWASöa:HEÖU Te iet 2673 geezen welf de zeeweg naar India vonden en dus de specerijen direct naar Lissabon konden Brengen, van waar de Jiolland- sche zeevaarders die er producten uit het Noorden brachten, ze mee terugnamen en over Noord-Europa verspreidden. Toen Portugal echter geannexeerd werd door Spanje, verbood de Spaansche koning den Hollanders de handel op Lissabon, en de laatsten moesten toen, om aan specerijen te komen, zelf een weg naar Indië zoeken, eerst zochten zij die via het Noorden, wel ke expedities mislukten, toen voer Hout man om Kaap de Goede Hoop en be reikte Indië waar nederzettingen in Ban tam werden gesticht; -dat was de eerste stap van Nederland op het pad naar ko loniale mogendheid van de eerste rang. Men moge kritiek op die pioniers hebben, de moed en energie van onze voorouders, waarmede zij hun pogen om Indië te be reiken doorzetten en er hunne vijanden ver dreven, is een prestatie, waarop ook wij trotsch mogen zijn. Terecht luidden in Am sterdam de klokken toen de eerste vloot met verlies van s/j der bemanning en ee,n schip in het moederland terugkeerde. Nu probeerden alle reeders Indië te bèreiken, de concurrentie op de Bantamsche markt deed de inkoopprijzen der specerijen stij gen en de winst was dus gering; de Ver. Oost Indische Compagnie kreeg toen het monopolie van de regeering op Indië te varen en te handelen. De Ver. O. I. Com pagnie kreeg ook de bevoegdheid oorlog ter zee en in Indië te voeren. J. F. Coen stichtte Batavia in 1619, nu de Koningin van het oosten met pl.m. 600.000 inwo ners, waarvan 37000 Europeanen en 75000 Chineezen. Even voor de Fransche over- heerschlng ging de O. I. 0. ter ziele, door gebrek aan middelen, aoo millioen gulden schuld had ze, als handels lichaam ontbraken Die kosten zullen met het tegenwoordige dure materiaal niet meevallen, en zullen voor .velen moeilijkheden met zich mee brengen. De bedoeling van de A-V. was minder kosten maken, maar op deze wijze wordt juist het tegendeel bereikt. De 16 M2. klasse moet blijven bestaan en haar ’ijaam behouden. Dat komt haar toe, en ook moet men gelegenheid hebben er mee te experimenteeren. De voorzitter betoogde, dat bij aanne ming van voorstel B de 16 M2. toerklasse wel degelijk een wedstrijdklasse blijft. Bui ten de eenheidsklasse om zal er dus nog gehoeg gelegenheid bestaan blijven om aan wedstrijden deel te nemen. De benaming toerklasse beoogt niet iets minderwaardigs, maar is a^een bedoeld ter onderscheiding van de eenheidsklasse. Spr. vond het amendement van den heer Joh. Olij onvolledig- en gaf deze in over weging het aldus te wijzigen, dat de nieu we klasse gebouwd wordt volgens de teeke- ning, door de Techn. Comm, voorgesteld. De heer B. Couperus bracht naar voren dat men, indien men in de toerklasse twee eerste prijzen wint, gedwongen wordt in de eenheidsklasse te varen. Op die wijze be reikt men dat de menschen met opzet zullen probeeren geen twee eerste prijzen in een seizoen te winnen. in korten tijd weer gaaf DITRftl zacht en blank door lUIlulj HET NUT. Voor het Departement Sneek van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen sprak Dinsdagavond de heer F. H. W. Rooyackers uit den Haag over „Land en Volk van Ned. Oost-Indië’*. Nadat de vice-voorzitter, de heer E. Smit, had meegedeelS dat de voor zitter, de heer F. W. <0, de Haas, hoewel herstellend®, nog niet in staat is deze vergadering bij te wonen, en allen wel kom had geheeten, kreeg de spreker het woord, die, na een 32-jarig verblijf in Ned. Indië,, zich tot taak gesteld' heeft dat deel van het rijk nader tot hat Neder- landsche volk te brengen. Dc Indische archipel, tustchen Indische- «n Stille Oce aan gelegen en welke een brug vormt tus- iche twee vastelanden, Azië en Australië, is meer dan 60 maal zoo groot als ons land met meer dan 60 jnlllioen zielen, en het is te begrijpen dat in deze tijden, nu zekere mogendheden met afgunst op dit rijke bezit zien, wij ons eens rekenschap van de beteekenis er van geven. Java, vier maal zoo 'groot als Nederland, is het dichtstbevolkte land ter wereld met 364 inwoners per K.M.2, in midden-lava zelfs 394, het is zeer vruchtbaar doör de vul kanische bodem en de sterke verwering daarvan. Het grootste eiland van den ar chipel is Borneo, 17 maal zoo groot als Nederland. Van Sumatra tot Nieuw Gui nea heeft de archipel een lengte van 5000 K.M., van Java tot Borneo een breedte van 2000 K.M., welk een taak is het in een zoo uitgebreid gebied de verbindingen te handhaven, waarvoor de Kon. Faket Maatschappij- zorgt. Geen wonder dat het Maleische bruine ras een zeevarend volk is, uit welks positie als zoodanig het ech ter verdreven is, eerst door de Portugee- zen en later door de Hollanders, die over betere en snellere schepen beschikten.. Zon der kompas bevoeren deze Maleiers in de 13e en 14e eeuw de zeeën van de archipel en daar buiten, en dreven er een levendige handel met -Malakka en het Bantamsche als centrum, een handel vooral in spece rijen, die in de Perzische Golf en Arabië met karavanen naar de Middellandsche Zee werden vervoerd en vandaar naar Lissabon. 'Dit veranderde toen de Portu- UllllllllllllIlllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllU gepubliceerd® teekening. De klasse zal met B. De kiel zal worden veranderd vol gens de in „De Golfslag” gepubliceerde teekening. De klasse zal worden gesplitst in $en z.g. wedstrijdklasse en een z.g. toerklasse. Elke nieuwbouw moet de nieu we kiel krijgen. Bij verandering aan ‘de kiel van een toerklasse-jacht, moet de nieu we kiel worden aangebracht. De wed strijdklasse krijgt als toevoeging aan hét wedstrijdteeken onder den boog een zwart vierkant met de punt omhoog, met afme ting 5 c.m. in het vierkant, en wel 61/2 c.m. onder den boog. Dit voorstel wordt onmiddellijk van kracht nadat het door de Algemeene Ver gadering van den N.N.W.B. is aangeno men. Naar aanleiding van een verzoek van Zuidlaren heeft de Commissie besloten het volgende te adviseeren: Het middenzwaard- type blijft gehandhaafd onder die voor waarde, dat ieder nieuw te bouwen schip hiertoe toestemming krijgt van het bestuur van den N.N.W.B. De plaatsing en con structie van de zwaardkast is vrij, doch het de buitengewone algemeene vergadering van de S.Z.C. ge houden. Hoofdschotel der agenda was die behan deling der agenda voor de g.s. algemeene vergadering sport Bond. De voorzitter, de heer S. J. Olij, heette de vele leden welkom en herdacht daarna de nagedachtenis van de vele leden die de cïub dit jaar door den dood ontvallen zijn, t.w. F. Vrolijk, H. Prins, K. Vrolijk, F. Stockmann en dr. H. Klein. Piet Vrolijk was indertijd een fair sport man en een van de baste zeilers van de club, een zeiler die nimmer aanmerkingen maakte en als hij een wedstrijd verloor, den winnaar steeds feliciteerde met zijn succes, wat tegenwoordig veel te wenschen o ver laat. Wie zich de dagen van de groote kiel- jachten herinnert, waarin de „Sneek’’’ van H. v. d. Zee zulk een vooraanstaande plaats innam, zal zich tevens Hille Prins herinneren, die steeds in zijn witte trui, pp het achterdek van dit jacht gereten, tot tevredenheid van den heer v. di. Zee de helmstok hanteerde. Klaas Vrolijk ligt ons allen nog versch in het geheugen. Hijwas een man die zich vooral in de Jachthaven, maar ook daar buiten, zeer populair heeft gemaakt. Velen hebben hem dan ook op zijn laatste gang naar het kerkhof vergezeld. De heer Stockmann was meer een toer- zeiler, maar toch geen-onbekende, aan wi.en de dub een lid heeft verloren, dat altijd bereid was het bestuur bij feesten e.d. gra tis goederen voor versiering af te staan. Dr. Klein was een man die zich in Sneek veel vrienden heeft gemaakt. Hij was een populair wedstrijdzeiler, die veel voor de 12 v. Jollenklasse heeft gedaan. Daarna heeft hij nog eenige jaren in de Vrijbuiters gezeild, maar in de laatste ja ren was hij meer toerzciler. Spr. besloot sint den wensch dat ze op hun laatste tocht een haven zijn binnenge varen, waarin zij een verdiende rust heb ben gevonden. Zij rusten in vrede. De notulen van de vorige vergadering werden onveranderd vastgesteld. Agenda Alg. Vergadering N. N. W. B, Bij ‘de punten 7, 8 en 9, reap, verkie zing van een lid van het bestuur wegens periodiek aftreden van den heer H. H. Nlemeijer, idem van een lid van den Zeil- raad wegens periodiek aftreden van den heer H. H. Niemeijer. en idem van een lid van de Techn. Commissie wegens periodiek aftreden van den heer P. H. Penon, werd besloten dat de afgevaardigden van de S.Z.C. opnieuw hun stem op deze heeren zullen uitbrengen. Het voorstel van de Techn. Commissie inzake eenheidsklasse der 16 Ms. klasse, overeenkomstig de opdracht van de al gemeen® vergadering van 17 Dec. 1938, leidde tot seer uitvoerige besprekingen. Dit voorstel luidt als volgt: A. De kiel en het roer zullen worden veranderd volgens de in „De Golfslag” gepubliceerd® teekening, r'- -1 worden gesplitst, doch om de zaak zoo soepel mogelijk te laten verloopen zal een overgangstijdperk van 4 jaar worden |ge- - -met bestaande jflei worden gezeild. Nieuwe schepen of geworden. Met z’si goedkcope producten, door het ontbreken van elke sociale wetge ving mogelijk, overstroomt het de gereld, ook Indië. Daartegen is slechts één mid del, nl. de industrialisatie van Indië, waar ook goedkoop geproduceerd kan worden. Spr. ontkent niet dat in de tijden van laag conjunctuur de verarmde Indische bevol king geprofiteerd heeft van de goedkoope Japansche waren, en dat een zoo groot mogelijk internationaal ruilverkeer ge wenscht blijft, doch stellig mag op de poli tieke en economische gevaren welke van Japansche rijde dreigen, gewezen worden. Na de pauze vertelde spr. nog veel wetenswaardigs bij een uitgebreide serie lichtbeelden. De heer Smit bracht den spr. tenslotte dank voor zijn boeiende en leerzame cau serie. zwaard moet 8 m.m. dik zijn en mag niet langer zijn dan 94 c.m. Als voorstel B. wordt aangenomen, mo gen schepen met middenzwaard alleen mee varen in de toerklasse. Het bestuur adviseert aanneming van voorstel B. onder toevoeging van de vol gende bepaling: Een jacht, dat in de toerklasse geduren de één seizoen twee eerste prijzen heeft behaald, wordt van verdere deelname ju deze klasse voor dit seizoen uitgesloten. C. Elke vereeniging krijgt het recht (dus niet den plicht) om een klein inleg- geld te-heffen van ten hoogste 50 ct. per inschrijving en per wedstrijd. De discussies werden geopend door den heer Joh. Olij, die van meening was, dat de 16 M’, klasse bij dit voorstel komt te vervallen. Spr. wilde het voorstel daarom aldus amendeeren dat de 16 M2. klasse, zoo dié thans bestaat, zal blijven bestaan, daarin ook nieuwbouw toe te staan, en daarnaast eeneenheidsklasse in te voeren. De eenheidsklasse moest indertijd inge voerd worden om het dure experimentee ren met roer en kiel te voorkomen, maar als 'dit voorstel wordt aangenomen, moet men, als men wil wedstrijdzeilen, naar de eenheidsklasse overgaan en kosten maken, ook als men twee eerste prijzen in de toerklasse heeft gewonnen. nog stil bij’ de strategische hoort wel eens het praatje dat ons volk geen belang heeft bij Indië, er zou geld op toe worden gelegd. Laat ons dan eens denken aan de indirecte belangen; de be zittingen in Indië zijn voor Neder- landsch kapitaal, 50 pct. van de tonnen- maat van onze vloot vervoert Indische pro ducten, 65 millioen gulden wordt betaald aan Indische pensioenen, waarvan 3 5 mil- lioen in Nederland wordt verteerd. Wat zou Den Haag zijn zonder Indisch-gas- ten, wat onze industrie zonder de bestellin gen uit Indië? Gelukkig begint ook het Indische volk zelf in te zien dat „Indië los van Nederland” alleen maar zou be- teekenen „Indië aan Japan”. Want valt het staatkundig begrip Ned. Oost Indië uit elkaar, dan valt ook de geheele eenheid van Indische volken uit elkaar, welke hen in staat heeft gesteld economisch iets te bereiken, deze volken kunnen in eenheid alleen welvaart bereiken als de staatkun dige eenheid N. O. Indië wordt gehand haafd en zij dus samenwerken met het gebrek aan middelen, aoo milHoen haar de ideëeïe motieven welke haar in staat zouden hebben gesteld ook moeilijke tijden door te worstelen. De Fransche overheersching kwam en Daendels, de Fransche gouverneur, deed werkelijk veel goeds in Indië, verbetering van verkeers- en hygiënische toestanden. Het Engelsche t-ussenenbestuur legde onder Raffles de grondslagen voor het later door Nederland gevolgde bestuurssysteem. Tijdens de O. I. Compagnie bemoeiden de Nederlanders zich eigenlijk niet met de bevolking. Het geschiedde wèl, doch in ongunstigen zin in. 1830 door de toenmalige regeering die er het cultuurstelsel van g< generaal van den Bosch deed dat een dwangsysteem werd, waarbij de be volking inplaats van rijst, vooral koffie en suiker moest verbouwen in de tijd dat ze anders heerendienst aan haar hoofden moest presteeren. Feitelijk maakte dit stel sel de Bevolking tot slaven, doch het werd geheel anders toen onder minister de Waal Malefljt de Agrarische wet (1870) werd ingevoerd, waarbij bepaald werd dat gee- netled afstand van grond 'inbreuk mocht maken op de rechten der inlandschs be volking, en waarbij slechts het afstaan van gronden werd toegestaan in erfpacht voor niet langer dan 75 jaar. Deze Agrarische wet bracht ook de opendeur politiek, iedere buitenlander kon ondernemingen stichten. Feitelijk eerst van dien tijd dateert de enorme toeneming van de belangstelling voor Ned, Indië, sedert het midden van de vorige eeuw wordt eerst het binnenland van den archipel voor de blanken ontslo ten. Velerlei rassen bevolken die archipel, welke buitengewoon vulkaanrijk is, er zijn er totaal 400, op Java heeft men om de 19 K.M. een vulkaan. Dat eiland heeft een bevolking van pl.m. millioen, waarvan 27 tot 30 millioen Java nen, voorts 5 6 millioen Mado-ereezen jbn 8 h 9 millioen Soendaneezen, benevens 1 millioen Batavianen, langs alle kusten treffen we Maleiers aan, op Sumatra de Atjehers, Batakkers (om het prachtige To- bameer), Minani' Lampong-ers en ook daar langs-- Maleiers, op Borneo de Daj akker», r- Celebes Makassaren, Boegineezen, Torau ja’s en Menadoneezen, de laatste hebben met de Ambonneezen «en voorliefde in liet leger dienst te nemen en zijn voortreffe lijke soldaten. s/« der bevolking van den archipel zijn Mohammedanen, de Baliers hebben echter op Bali het Brahmanisme met zijn eigen kunst gehandhaafd. De Chineezen vormen in Indië de schakel tus- schen inlanders en Europeanen, zij' zijn eigenlijk de middenstand. Spr. staat dan nog stil bij de strategische positie van Indië in verband met zijn naburen. Men Adv. in dit blad worden gratis opgenomen in het adv. blad de SNEEKER COURANT DER GEMEENTE SNEEK Bureau: KLEINZAND Telef. 2200 Nederlandsch® volk. Onze buren in Indië zijn Engeland dat van de wereld en van de bevolking daarvan beheerscht, Frankrijk, de Ver. Staten (Philippijnen) en Japan, dat al angstig dichtbij, is en zich zelfs al genesteld heeft in Hainan. Japan isoleerde zich aanvankelijk volkomen te gen aanraking met de blanken al hadden wij1 er op Decima altijd aanraking mee. In 1853 werd Japan echter door de Ver. Staten gedwongen z’n poorten voor de blanken te openen, en het begon toen' deze blanken spoedig na te volgen en schreed snel voort op technisch en militair gebied, geheel anders dan de ChineeZen die aan vankelijk niets van de blanken overnamen. China, in 1905 versloeg het Rusland, in :g het vroege, e Duitsche bezit- Oost-Azië als mandaatgebied, jn 1933 nam het de Chineezen Mantsjoerije af, thans heeft het opnieuw geweldige dee- len van China veroverd en al de kustplaat sen bezet. Misschien heeft Japan zien aan China verslikt, nu onder deze bedreiging ook de drang naar grooter eenheid bij'het Chineesche volk toeneemt, maar ondanks dat blijkt welk een enorme macht Japan is 0 I HEEFT NIETS TE LYDEN WANT WY ZYN MODERN IN0ERICHTEN I BEHANDELEN IÉDERE WA5CH ACCURAAT inn m in i.i».n NIEUWE SNEEKER COURANT 3 vlucht direct voor Do echte »IJn niet rond, maar harivormlg. kunt U verhoogen, door van onderstaande artikelen iets in huis te nemen Droste's Hulstblaadjes, Kerstklokjes en Kerstkaarsjes 30 ct. per ons, en in luxe doozen van 50 en 90 ct. Luxe doozen Bonbons en Chocolade in kerstverpakking. Chocolade Truffel Ringen Verkade 18 ct. per ons. Fondant Kransjes Verkade 14 ct. per ons. Kerstzakjes Toffee Verkade 10 ct. Kersenbonbons in rood stanniool Ikt ons 25 ct. Kerstbonbom 2 ons 25 ct. Kerstchocolade 2 ons 25 ct. Gesorteerde Kransjes likeur - chocolade - fondant enz. pé pond 25 ct. Fondant Kransjes pond 25 ct. Gevulde Kerstbonbons van Melle in rood en zilver stanniool 2 ons 25 ct. Chocolade Kransjes Yi pond 25 ct. Chocolade Musket Kransjes p. 25 ct. Kerst Assortiment chocolade en fondant ki pond 25 ct. Knijpkoekjes Verkade 12 ct. per ons. Kerstkransjes Verkade 12 ct. per ons. Parijsche Wafels Verkade 20 ct. per ons. Kaasstaafjes Verkade ongeveer 50 in 1 ons 25 ct. per ons. Dips Verkade 50 ct. per bus. Kerstmisbiscuits 12 ct. per ons. Reclame Kransjes 18 ct. per pond Amandel Kransjes 25 ct. per J/j pond. Schuim Chocolade Eikels 18 ct. per ons. Toren Schuimpje» 18 ct. per ons. Schuim Kransjes' 2 ons 25 ct. Gemengde Dessertwafels H pond 25 ct. Waaterwafels Verkade 50 ct, per bus. Zaansche Oublies 25 ct. per bus. Llrkerkransen 25 ct. per bus. Tafelhoeken 22fa ct. per bus. Diverse 'Kerstfiguren Verschillende soorten repen 3 voor 10 ct. Kinderreepjes 20 voor 25 ct. Blokken Chocolade Verkade 50 ct. Presenteertrommeltjes op blaadje gevuld met Cacao en Chocolade Boomstammetjes 75 ct. 3 3 soepel mogêlijk te laten verloopen zal een -n, van jaar worden ge. nomen, waarin nog met -de bestaande kiel mag worden gezeild. Nieuwe schepen of zij die een andere kiel laten maken, moeten de nieuwe nemen, (of)

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1939 | | pagina 1