Duitschland strijdt voor
Europa.
Officieel Orgaan van de gemeenten: SNEEK - WYMBRITSERADEBL - IJLST - HINDELOOPEN en STAVOREN
In Mussert over Nederlandsch-Indië
VRIJDAG 13 MAART 1942
2< Jaargang
INo. 21.
SNEEKER COURANT, 82e Jaargang
Uitgave
firma's E.J. Drijfhout
en Kiezebrink Co.
Bureau
Grootzand 55, Sneek
TeL 3005
waarin vereenigdDRIJFHOUT’» NIEUWSBLAD, 38e Jaargang, en NIEUWE SNEEKER COURANT en
DE AANMELDINGSPLICHT VOOR
WERKLOOZEN.
VERSCHIJNT DINSDAGS* EN VRIJDAGSAVONDS
BS
DENK OuH HET VEIIDUISITJUA,
Zon
FOlLITIESIGNAAL.
de
HET DUITSCHE WEER-
MACHTSBERICHT.
Maart
Maart
Maart
Maart
19 41
19 43
19.45
19.47
Zon onder
14
15
16
17
op:
14
15
16
17
SNEEKER NIEUWSBL
-11484.27
- 2236.67
a 1923.53
455.47
1118.33
vakonderwij-
leerling, res-
lager-
Maart 7.59
Maart 7.57
Maart 7.54
Maart 7.52
Men is verplicht te verduisteren van zons
ondergang tot zonsopgang.
De Burgemeester verzoekt ons het vol
gende mede te delen.
In de Wegenverkeersregeling 1941 is de
verplichting neergelegd, aan voertuigen, toe-
behorende aan de Nederlandse of Duitse
politie of brandweer, welke door bijzondere
signalen van hun nadering doen blijken.,
reeds bij het naderen vrije doorgang te ver
lenen. Alle bestuurders van voertuigen die
nen zich te dien behoeve naar de rechter
zijde van de weg te begeven en aldaar tij
delijk te stoppen.
Van de nadering wordt blijk gegeven doon
een voor ieder duidelijk hoorbaar, meerma
len herhaald, meertonig signaal.
Dit voorschrift is uitgevaardigd uit over
weging dat het in bepaalde gevallen noodza-
kehjk is dat de politie, ook in drukke stra
ten, zo snel mogelijk haar weg kan ver
volgen.
Het is in het algemeen belang dat aan dit
voorschrift nauwkeurig de hand wordt ge
houden.
Niet-nakoming er van is strafbaar gesteld;
BEKENBMAKING
van den oommissaris-generaaJ voor de open
bare veiligheid betreffende het ver
bod van dansvennaak
in oorlogstijd.
Onder opheffing der openbare bekendma
king van 26 Juni 1941 betreffende het ver
bod van dansvermaak (afgekondigd in be
schikking no. 1 van den commissaiis-generaal
voor de openbare, veiligheid en hoogere S.S.-
en politieleider van 10 December 1941 (bl.z.
7) wordt op grond van artikel 45 der veror
dening no. 138/1941 van den Rijkscommissaris
voor het bezette Nederlandsche gebied be
treffende de handhaving van de openbare
orde bepaald:
Art. 1. Verboden zijn tot nader orders
1) openbaar dansvermaak
2) dansvermaak in clubs, vereenigingen
en soortgelijke bijeenkomsten, ook wanneer
deze niet openbaar zijn;
3) alle dansvennakelijkheden van dans
scholen met uitzondering van zuiver danson-
derwijs door middel van cursussen voor per
sonen op den leeftijd tot 20 jaar of door
middel van privaatlessen.
Art. 2. 1) Hij, die opzettelijk of door schuld
handelt in strijd met deze beschikking wordt
overeenkomstig de in den aanhef vermelde
bepaling gestraft.
2) Op gelijke wijze wordt gestraft hij die
opzettelijk of door schuld aan verboden dains-
vermaak deelneemt.
Art. 3. Deze beschikking treedt in wer
king op den dag harsr afkondiging in de
pers.
’s Gravenhage, 5 Maart 1942.
De commissariS-generaal voor de
openbare veiligheid
(gez.) Rauter,
S.S.-Gruppenfübrer und General-
Leutnant deir Polizei.
ENGELSCHE LUCHTAANVALLEN.
Drie dooden en tien gewonden.
Dinsdagavond laat zijn Engelsche bommen
werpers boven Nederlandsch grondgebied ver
schenen. Eenige lukraak en van groote hoogte
uitgestrooide brisantbommen vernielden of be
schadigden verscheidene woonhuizen in een stad
in het Westen des lands. Naar tot dusver kon
worden nagegaan, werden drie bewoners ge
dood en tien gewond. Verscheidene elders crtt-
^eaetl?ndsc,ien stam. I geworpen bommen richtten slechts geringe
lot de geloovigen. Ik weet het, g:j vraagt u niatericcie schade aan.
de bijzondere schooi aan de Fred.
Hendrikstraat en de Willem Lode-
wijkschool - 2551.01
de R.K. Jongensschool - 496.83
de R.K. Meisjesschool - 427.28
de Groen van Prinstererschool - 101.17
de Montessorischool - 248.42
III. op de bijdrage in de kosten van het
vervolgonderwijs verbonden aan de bijzon
dere school aan de Bloemstraat naar f 22.06,
per leerling f 1200.
gaan, maar dat ook op hen deze plicht rust om
1.
nood, opdat het weer een toekomst zal hebben.
Denkt aan de spreuk: „Het is niet noodig om te
geweest I overwinnen, om door te kunnen zetten”. Echte
hebben I Nederlanders zetten door juist als het moeilijk
is, juist als het er hopeloos uitziet.
Tot u, mijn oude kameraden, met wie ik nu
reeds jaren in den strijd sta, is het mij een be
hoefte om te zeggen, dat ik weet, dat deze sla
gen u meer treffen dan anderen. Want wij heb
ben met elkander dit alles reeds jaren te voren
zien aankomen: wij hebben dag en nacht ge
werkt om te bereiken, dat ons volk zou terug-
keeren van den weg naar den afgrond. Wij zijn
er om gehoond en gesmaad, om uitgebannen en
vervolgd en nu is alles gekomen, zooals is voor
speld en wij weten, het had niet behoeven te
zijn. Laat geen verbittering zich daarover van
u meester maken. Wij hebben het goede gewild,
doch helaas het kwade niet kunnen tegenhouden.
Maar wat wij hebben bereikt is dit: in deze tien
jaren van onzen strijd is de grondslag gelegd
voor de wederopstanding van ons volk en op
dien grondslag zullen wij voortbouwen met alle
kracht en vastberadenheid, die wij in jaren van
strijd hebben verkregen.
Mijne voiksgenooten. In dit voor ons volks
bestaan zoo tragische uur, wend ik mij tot u
en vraag u, geen wilde uitbarsting van haat en
woede tegen hen, die ons volk naar het verderf
hebben geleid, maar vraag van u om eindelijk,
maar dan ook radicaal te ontwaken uit den roes
van misplaatst vertrouwen en geloof, die zoo
misbruikt worden.
Diep is onze val als natie. De bodem van den
put is bereikt, tenzij, nu Engeland ons niet meer
noodig heeft in Indië, ons land wordt behandeld
als Frankrijk na zijn capitulatie. Denkt aan Oran
en Dakar, denkt aan het jongste bombardement
van Parijs met .700 dooden en 1000 gewonden.
Dat kan ook nog hier komen, want een En-
gelschman erkent geen andere belangen dan de
zijne. Als dat gaat geschieden, is het diepst van
den put nog niet bereikt, maar dichtbij den
onderkant zijn wij in ieder geval.
Nu zijn er twee mogelijkheden. De eene is
ondergang als volk, maar dan ook totaal. De
andere is opgang, een moeizame maar trotsche
worsteling tot de herrijzenis. Wij gelooven aan
deze herrijzenis, omdat ons volk van millioenen
eerlijke, werkzame, fatsoenlijke en begaafde
werkers, een volk met een groote traditie en
een schat van ervaring en bekwaamheid, te
goed is om te gronde te gaan. Hoe trots en
zelfbewust dragen niet honderdduizenden de
ontzaglijke lasten van dezen tijd.
Wij staan te midden van de grootste revolutie
van alle tijden, een wereldrevolutie zonder voor
beeld. Uit de worsteling van dezen tijd herrijst
een nieuw, eendrachtig Europa, het besef der
saamhoorigheid en lotsverbondenheid der Ger-
maansche volkeren. Dit is noodig, anders gaat
Europa te gronde. In dat nieuwe, sterke Europa
zal een herboren en gelouterd, een eendrachtig
en kameraadschappelijk, een ijverig en be
kwaam, een eerlijk en geloovig Nederlandsch
volk een plaats te vervullen hebben en een roe
ping te volgen. Laat nu ieder Nederlander zijn
plicht doen, nu ons vaderland in nood is en
zonen van ons volk bij duizenden hun leven
hebben gegeven in getrouwheid aan hun vader
land, zoowel aan den Grebbeberg als in de
onmetelijke vlakten van Rusland, zoowel in de
Java-zee als op het plateau van Bandoeng.
Plicht doen, beteekent nu met man en macht
werken aan een nieuw Nederland in een nieuw
Europa.
Ons volk heeft wel meer voor heete vuren ge
staan en wij zijn er altijd doorgekomen, omdat
op het beslissende oogenblik altijd mannen en
vrouwen bereid gevonden werden zich op leven
en dood in te zetten voor ons volk. Zoo zal het
ook ditmaal zijn.
Schouder aan schouder, vereenigd tot een
eensgezind en vastberaden volk, zullen wij ons
inzetten onder het devies van den jeugdstorm:
„In Godsvertrouwen, alles voor het vader
land”.
De Burgemeester van Sneek, heeft ter waar
neming van de taak van den Gemeenteraad,
behoudens hoogere goedkeuring de verorde
ning op de gemeentepolitie in dien zin gewijzigd,
dat het aantal ambtenaren van politie met drie
agenten wordt uitgebreid.
De Burgemeester van Sneek heeft, ter waar
neming van de taak van den Gemeenteraad,
besloten de naam „Julianastraat” te wijzigen
in Spoorstraat, de naam „Prinses Juliana-
park” in Stationspark en de naam „Wil-
helminapark” in Park aan de B ols war
de r w e g.
De Burgemeester van Sneek heeft heden -
12 Maart 1942 in tegenwoordigheid van den
Gemeente-secretaris en den Commissaris van
Politie aan K. Boot alhier uitgereikt een, door
het Carnegie Heidenfonds beschikbaar gesteld
polshorloge, als belooning voor de door hem met
levensgevaar verrichte redding van een kind uit
de Leeuwardertrekvaart.
STADSNIEUWS.
GEMEENTELIJKE AANGELEGENHEDEN.
De Burgemeester van Sneek heeft ter
waarneming van de taak van de Gemeente
raad aan de besturen der bijzondere scholen
voor het dienstjaar 1942 de volgende voor
schotten verleend:
I. op de exploitatievergoedingen voor het
dienstjaar 1942, berekend naar f 12.26 en
f 16.25 per leerling, respectievelijk voor het
gewoon lager- en het uitgebreid lager on
derwijs ten behoeve van:
de Rehobothschool (u.l.o.) f 4582.50
de bijzondere school aan de Bloem-
straat, de Jan van Nassauschool,
de bijzondere school aan de FredL
Hendrikstraat en de Willem Lode-
wijkschool
de R.K. Jongensschool
de R.K. Meisjesschool
de Groen van Prinstererschool
de Montessorischool
IL op de vergoedingen van
zers naar f 2.71 en f 9.84 per
pectievelijk voor het gewoon lager- en
het uitgebreid lager onderwijs ten behoeve
van:
de Rehobothschool (u.l.o.) f 2774.88
de bijzondere school aan de Bloem-
gtiajrt, de Jan van Nassauschool,
Hoofdred. L. KIEZEBRINK „«er-ui imt niuenar» eu uB> Pl.v.v. Hoofdredacteur C. SMIT,
n< x c.x.i, VERSCHIJNTDINSDAGS- EN VRIJDAGSAVONDS tz.
B oemstraat 31 Snee» Kloosterstraat 17 Sneek
Eden naar Ankara.
Uit Rome wordt bericht, dat de Britsche
minister van buitenlandsche zaken, Eden, zich
naar Ankara zal begeven; uit Sofia meldt men
dat alle Britsche staatsburgers uit Turkije zul
len worden geëvacueerd.
Sir Stafford Cripps naar Britsch-Indië.
Het D.N.B. meldt uit Stockholm dat sir
Stafford Cripps naar Britsch-Indië zal gaan om
zich er van te overtuigen of een Britsch plan
inzake Indisch zelfbestuur voldoende weerklank
bij de Indiërs vindt
DE BRITSCHE OORLOGS
KOSTEN.
Volgons berichten van S.P.T. uit Londen
bedragen de Britsche kosten der oorlog
voering thans dagelijks 14i/a millioen pond.
,,LAAT IEDER NU ZIJN PLICHT DOEN VOOR EEN NIEUW NEDERLAND IN
EEN NIEUW EUROPA”.
De leider der N.S.B. heeft Dinsdagmiddag
om 13 uur over beide zenders de volgende rede
uitgesproken.
Voiksgenooten:
De negende Maart 1942 zal voor immer met
een zwarte kool geschreven staan in het boek
der geschiedenis van ons volk; de vlag rood-
wit-blauw werd in Indië gestreken, zooals eens
meer dan honderd jaar geleden, toen Indië bezet
werd door Engeland. Nu is geheel Indië bezet
door Japan.
Op den zevenden December verklaarde Japan
den oorlog aan Engeland en Amerika. Op den
achtsten December verklaarde koningin Wilhel
mina den oorlog aan Japan. Deze oorlogsver
klaring werd door Japan eerst terzijde gelegd en
uitdrukkelijk werd door den Japanschen mi
nister-president medegedeeld, dat alleen Enge
land en Amerika vijanden waren. Dat beviel
Engeland niet en het eischte Nederlandsche
Vliegers en marine voor de verdediging van
Singapore; deze hulp werd verleend. Eerst op
den negentienden December sloeg Japan terug
door het bombardement van Pontianak.
Dag aan dag hebben wij hier in het moeder
land, zoo goed als ons dat in de gegeven om
standigheden mogelijk was, de krijgsverrichtin
gen in Indië gevolgd. Het zal u gegaan zijn als
mij, het was alsof zich een greep gelegd had om
ons hart en het bloed daaruit meer en meer
werd weggedrukt. Het pijnlijkst zal dit
dóorgebracht en voor wie de Indische plaats
namen gekoppeld zijn aan vele herinneringen.
Een onafgebroken reeks van hopelooze verde-
digingsacties: Tarakan, Minahassa, Bandjer-
masin, Makassar, Ambon, Palembang, Bali, slag
in de Java-zee, slag in de Straat van Lombok,
Rembang, Bantam, Batavia, Soerabaja, Ban-
In verband met het kortelings afgekondig-
de uitvoeringsbesluit van de secretarissen-
generaal van de departementen van Justitie
en Sociale Zaken betreffende den aanmel
dingsplicht van werkloozen, zij er aan her
innerd, dat mannen en ongehuwde vrouwen
van Nederlandsehe nationaliteit, of zonder
n onaliteit, op den leeftijd van ten minsla
18 jaar en ten hoogste 40 jaar, die hun
woonplaats of gewoon verblijf in Nederland
hebben en die niet of niet volledig in staat
zijn uit eigen middelen in hun levensonder
houd te voorzien, verplicht zijn, zich bij
’t voor hun woonplaats of hun gewone ver
blijfplaats bevoegde gewestelijke arbeids
bureau ter inschrijving als werkzoekende
aan te melden.
Niet tot aanmelding verplicht is hij (zij),-
die:
1. in een dienstbetrekking staat, tenzij
het een werk van slechts korten duur of
geringen omvang betreft;
2. zich reeds voor het in kracht treden
van dit besluit bij het voor zijn (haar)
woonplaats of gewone verblijfplaats bevoeg
de arbeidsbureau als werkzoekende heeft
aangemeld;
3. wegens wetenschappelijke of vakstudie
niet of niet volledig in staat is in zijn,
(haar) levensonderhoud te voorzien, tenzij
hij (zij) den leeftijd van 24 jaar heeft be
reikt;
4. wegens geestelijke of lichamelijke ge-
breken niet of niet volledig in staat is in
zijn (haar) levensonderhoud te voorzien.
De aanmelding moet voor degenen, die
op 1 Maart j.l. aanmeldingsplichtig waren^
uiterlijk op 14 Maart a.s. geschied zijn, ter
wijl voor de toekomst aanmelding moet
plaats vinden wanneer iemands dienstbe
trekking een einde neemt, zonder dat daar
bij onmiddellijk een nieuwe werkkring wordt
aanvaard. In dit geval moet de aanmelding
geschieden binnen 48 uur na het einde de»
5 Britsche kruisers door torpedo’s van
vliegtuigen en duikboot getroffen.
17 koopvaarders van totaal 109.000
ton tot zinken gebracht in
Amerikaansche wateren.
UIT HET HOOFDKWARTIER VAN1
DEN FüHRER, 12 Maart. Het opper
bevel der weermacht maakt bekend:
Ook gisteren bleven de in verschil
lende sectoren van het Oostelijk front
herhaalde aanvallen van den vijand
zonder succes. Bij eigen aanvallen en
acties van stoottroepen werden ver
scheidene plaatsen veroverd. De vijand
leed zware verliezen.
Op 10 Maart versloeg het 17e regi
ment infanterie door een aanval nu
meriek vele malen sterkere vijandelijke
strijdkrachten welke gereed stonden
voor een aanval.
De luchtmacht ondersteunde met suc
ces de gevechten te land, deed onop
houdelijke aanvallen op de ravitail-
leering van de bolsjewisten en bom
bardeerde de havenwerken van Se
bastopol en Kertsj.
In Noord-Afrika succesvolle gevech
ten met Britsche verkenningstroepen
in het gebied ten Oosten van Mechin.
In het Oostelijke deel van de Middel-
landsche Zee leed een Britsche vloot-
formatie zware verliezen. Italiaansche
torpedovliegtuigen plaatsten treffers
op 3 Britsche kruisers, Duitsche ge
vechtsvliegtuigen op één kruiser. Een
andere kruiser werd door 2 torpedo-
treffers van een Duitsche duikboot
zwaar beschadigd.
Zooals reeds in een extra-bericht is
meegedeeld, hebben de operaties van
Duitsche duikbooten in de wateren van
Noord- en Midden-Amerika opnieuw
tot groote successen geleid. 17 vijan
delijke koopvaardijschepen met een
gezamenlijken inhoud van 109.000 ton,
alsmede een groot bewakingsvaartuig
en een duikbootjager zijn tot zinken
gebracht. Een duikboot is doorgedron
gen in de binnenhaven van Port Castries
op het Britsche eiland Santa Lucia en
heeft 2 groote aan de kade liggende
schepen tot zinken gebracht. Een
derde schip werd voor het eiland tot
zinken gebracht.
In het Kanaal hebben motortorpedo-
booten een krachtig beschermd vijan
delijk convooi aangevallen en 2 sche
pen met een totalen inhoud van 5.000
b.r.t. tot zinken gebracht. Voor de
Schotsche Oostkust beschadigden ge
vechtsvliegtuigen een koopvaardijschip
van middelbare grootte door bommen.
Bij de acties in de Amerikaansche
wateren hebben de duikbooten
onder bevel van de hiitenants-ter-zee
le klasse Achilles en Niko Clausen
zich bijzonder onderscheiden.
HOE DE CAPITULATIE VAN DE TROEPEN
OP JAVA TOT STAND KWAM.
Het D.N.B. meldt uit Tokio:
Uit krantenberichten blijkt, dat generaal-
majoor Pesman, de bevelhebber van de Ne
derlandsche troepen <g Bandoeng, 8 Maart
om half vier ’s-ochtends het verzoek van
de Nederlandsche troepen tot staking van
de vijandelijkheden heeft overgebracht.
Generaal-majoor Pesman, die vergezeld
was van verscheidene leden van zijn staf,
toen hij het Japansche hoofdkwarlier te vel
de naderde, onderhandelde niet den bevel
hebber van de Japanners, die Bandoeng aan
vielen. De officieele onderhandelingen over
den wapenstilstand begonnen te midder
nacht en waren kort daarop ten einde.
Tjevens -werden tijd en plaats bepaald
voor een bijeenkomst voo<r onderhandelingen
over de voorwaarden van de overgave en
wel op het vliegveld Kalidjati.
De Japansche opperbevelhebber kwam
den 8sten ’s middags om drie uur op Ka
lidjati aan, desgelijks de gouverneur-gene-
raal, jhr. mr. A. W. L. Tjarda van Star-
kenborgh Stachouwer en dé Nederlandsche
opperbevelhebber generaal Ter Poorten, met
vier officieren.
De eenige grondslag, waarop de Japan
sche opperbevelhebber wilde onderhande
len, was algeheele onvoorwaardelijke over
gave. De Nederlanders aanvaardden deze
eischen.
Intusschen waren de Japanners den 7den.
’s ochtends tegen achten, Soerabaja reeds
binnengedrongen, waar de eenige Nederland
sche strijdkracht van eenigen omvang, die
buiten Bandoeng nog in aanmerking kwam,
stond opgesteld. Kort daarop bezetten de
Japanners Soerabaja.
De oorlogsbuit der Japanners in Ned.-Indië.
Officieel wordt uit Tokio gemeld, dat in Ned.-
Indië 93.000 gevangenen gemaakt zijn, onder
wie 2000 officieren; op Java alleen al werden
60.000 gevangenen gemaakt. 152 vliegtuigen
vielen onbeschadigd in Japansche handen,
voorts o.a. 367 tanks, 732 kanonnen, 1567 ma
chinegeweren, 97.384 geweren en een massa
ammunitie.
AMERIKAANSCHE KRUISER EN NEDER
LANDSCHE MIJNENVEGER
TOT ZINKEN GEBRACHT.
Het Japansche hoofdkwartier meldt dat
Japansche oorlogsschepen de Amerikaansche
kruiser Marblehead en de Nederlandsche
mijnenveger Jan van Amstel tot zinken heb
ben gebracht.
AMERIKAANSCHE TROEPEN
EN MATERIAAL NAAR AUSTRALIË.
Het D.N.B. meldt uit Stockholm:
Amerika mobiliseert thans ieder beschik
baar schip en elk vliegtuig, om Australië
te behoeden voor het lot van Java, Malakka
en Birma zoo meldt United Press uit New
York.
Amerikaansche vlootformaties opereeren in
het Zuid-Westen van den Stillen Oceaan,
groote konvooien brengen wapenen aan voor
den voorpost van de geallieerden in dit ge
bied. Ook tamelijk sterke Amerikaansche
troepenformaties zijn reeds met konvooien
naar het Zuid-Oosten van den Grooten Oce
aan gebracht. De konvooien zijn samenge
steld na den aanval op Pearl Harbor.
Deze strijdkrachten ter zee en in
lucht, aldus United Press, zullen vermoede
lijk tezamftn met speciaal opgeleide storm
troepen van de Vereen igde Staten probeeren
het defensief van de geallieerden in een
offengief om te zetten.
af of een Godsgericht over ons volk gekomen
is, voedselschaarschte, uitzonderlijk strenge win
ter, geestelijke verdeeldheid, verlies van have en
goed, bombardementen en wat nog erger is: de
bezetting der koloniën. Alle plagen komen over
ons. En inderdaad, honderdtallen millioenen kg.
voedsel zijn vernietigd in de jaren voor 1940,
honderdduizenden werkloozen zijn met hun ge
zinnen vernederd en verkommerd. Zoo koud ont
kennend is beantwoord de vraag: „Ben ik mijns
broeders hoeder”. Zoo veel onrecht, schijn
vroomheid en hoovaardij tierden welig. Maar
heeft dit volk dit alles gewild? Op deze vraag
kunnen wij antwoorden: neen. Het volk kon al
leen niet zien het net van leugen en bedrog,
waarmede het omspannen was door hen, die in
hoogheid waren gezeten en het had een on >e-
grensd vertrouwen in hen, die het voorgingen
op den weg naar het verderf. Laat ons ver
trouwen hebben in rechtvaardigheid en goeder
tierenheid en gelooven, dat dit alles over ons
komt als noodzakelijk om tot inkeer te komen,
tot loutering en tot herrijzenis.
En tot de kleinmoedigen, die bij' de pakken
willen blijven neerzitten, tot hen wil ik zeggen,
dat zij niet het recht hebben om zich te laten
gaan, maar dat ook op hen deze plicht rust om
te zwoegen en te ploeteren voor een volk in
Denkt aan de spreuk: „Het is niet noodig om te
r. ooverwinnen, om door te kunnen zetten”. Echte
zijn"vöor’&he”n," die'htinleven in indië “hebben I Nederlanders zetten door juist als het moeilijk
gekoppeld zijn aan vele herinneringen.
digingsacties: Tarakan, Minahassa,
in de'java-zee, slag in de Straat van Lombokj
Rembang, Bantam, Batavia, Soerabaja, Ban
doeng, het einde, de overgave, de volledige be
zetting.
De marine, de luchtmacht, het leger, zij heb
ben zich tot het uiterste gegeven, zonder eenige
kans op succes. Duizenden zullen gesneuveld
of gewond ter neer liggen of met de aan flar
den geschoten oorlogsschepen zijn ondergegaan.
Zonen van ons volk, bloed van ons bloed, dat
geofferd werd.
Wij begrijpen de bekommernis van hen, die
verwanten hebben in Indië; zij hunkeren naar
berichten uit Indië. Zal de verbinding nu her
steld worden, zullen wij elkander weer kunnen
bereiken, wij Nederlanders hier en aan den
overkant? Ik heb hier nu voor gepleit, daar waar
men wellicht invloed ten goede Zal kunnen uit
oefenen.
Het gevoel van verbondenheid met onze
voiksgenooten is nooit zoo sterk geweest als
in deze dagen van gemeenschappelijk lijden.
Naast het tot uiting brengen van dit gevoel,
moet ik uiting geven aan mijn diepe verachting
Voor het perfide Albion. Engeland kon de Ver-
eenigde Staten alleen tot den oorlog brengen
door, in samenwerking met president Roosevelt,
Japan tot den oorlog te dwingen. Dit geschied
de door de economische omsingeling, den boy
cot, het afsnijden van Japan van de grondstof
fenvoorziening. Nederlandsch-Indië deed daaraan
mede (de vrouw van den Gouverneur-Generaal
[is een Amerikaansche) op last van de gevluchte
zoogenaamde Nederlandsche regeering te Lon
den. De ophitsing van Nederlandsch-Indië tegen
de asmogendheden was grenzenloos. Het ver
trouwen, dat Engeland en Amerika Indië zouden
beschermen, was onbeperkt. Naast de diep
treurige militaire berichten uit Indië, kwam de
voortdurende stroom van betuigingen uit Enge
land en Amerika over de ontzaglijke hulp, die
onderweg was. Niets dan leugen en bedrog. Wij
hier te lande, wisten dat. Wij hadden hetzelfde
immers hier mede gemaakt in de Mei-dagen van
1940. Wij wisten wat Engelsche hulp in werke
lijkheid was, n.l. 150 man in IJmuiden geland
om de sluizen van IJmuiden te vernielen en de
petroleumtanks in Amsterdam in brand te steken
en dan snel er van door te gaan. Wij wisten
dus, dat die aan Indië iederen dag weer beloofde
hulp niet zou komen opdagen, dan in den per
soon van den generaal Wavell met een hand
vol militairen om orders tot vernietiging van
eigendommen te geven en dan snel er van door
te gaan. Zoo geschiedde het ook. De ratten ver
lieten het zinkende schip en onze mannen gin
gen door hun leven te geven voor een verloren
zaak.
En tenslotte onze gevoelens voor de z.g. re
geering in Londen, die Japan den oorlog ver
klaarde. Nemen wij voor hen aan, het allerbeste
wat wij aannemen kunnen, n.l. dat het geen
schobbejakken en geen misdadigers zijn, maar
dat het alleen maar zijn, zwakke, onnoozele
halzen, die, nadat zij hier in de Meidagen had
den ondervonden hoe Engeland hen in den steek
liet, die wisten hoe Polen, Noorwegen, Frankrijk
en Griekenland in den steek gelaten waren, toch
in onbegrensd vertrouwen op Engeland en
Amerika, Indië in den oorlog joegen. Hoe zij
zich verantwoorden kunnen tegenover God en
ons volk is mij een volkomen raadsel. De ge
schiedenis zal hen oordeelen zwarter dan de
zwartste figuren uit ons vaderlandsch verleden.
Gij vraagt nu, mijne voiksgenooten, hoe ons
standpunt is? De feiten zijn deze: Nederland
is bezet door Duitschland, Curasao en Suriname
door Amerika, Insulinde door Japan. Het heeft
geen zin speculatieve beschouwingen ten beste
te geven, noch in optimistischen zin, noch in
pessimistischen zin. Wij zwijgen en werken door
aan den wederopoouw, waar dit ons mogelijk
is. Wij zijn in diepen rouw om de dapperen, die
vielen, zoowel om hen van de marine als om
hen van de luchtmacht, als om hen van het
Nederlandsch-Indische leger, die de eer van ons
Volk hebben hooggehouden in een hopeloozen
strijd ver van het vaderland.
Voorts is het mij een behoefte nog een enkel
Woord te spreken tot de geloovigen, tot de
Kleinmoedigen, tot de strijders en tenslote tot
allen van Nederlandschen stam.
