I
I
I
I
I
I
.1
I
I
I
I
I
BI
I 1
I
I
j|
No. Z
No. 2
Vrijdag 1 Juni 1945
Off. orgaan van de gemeenten Sneek, Wymbritseradeel en Ijlst
Gecombineerde uitgave: Fa. DRIJFHOUT en Fa. KIEZEBRINK Co.
K 2242
413, 420, 421, 432,433
414, B465, B485
Melk
428, 438
12
I
Ds. W.
Ds. J. E.
f
t
r
i
eel
an
ien
°g
De
iet
>n-
m-
lat
le-
:d-
.d.
id,
Ik-
>se
ia,
ea
JS,
>se
,d.
<s,
vl.
ia.
ht
1.
’h.
rk
J-
ne
io.
en
er
:n,
in,
DISTRIBUTIEDIENST SNEER - Afd. Zelfverzorgers.
Personen, die als zelfverzorgers staan ingeschreven dienen de onder
staande bonnen bij de distributiedienst in te leveren
Zelfverzorgers I Personen geboren
voor: I voor 1941:
Brood
Advertentiën 10 cent per m.m.
Abonnementsgeld f2.— per halfjaar, franco
per post f3.— (bij vooruitbetaling).
Adres voor abonnementenFa. Kiezebrink Co.
Kleinzand 7. Adres voor advertenties
Fa. E. J. Drijfhout, Grootzand 55.,
Personen geboren
na 1940:
Burgerlijke Stand.
413, 420, 421, 432, 433
A465, A477, A478, A480
414, A 467, A 486 en
eventueel van het inleg
vel bon C11
428, 438
I
Arbeidspositie landarbeiders.
Naar de Leeuwarder Koerier
verneemt, is de regeling betreffen
de loonen en arbeidsvoorwaarden
van de landarbeiders in vèrgevor-
derden staat van voorbereiding.
De regeling zal een aanzienlijke
verbetering van een en ander om
vatten.
Beurt- en Vrachttarieven.
De Militaire Commissaris in het
District Sneek c.a. vestigt er de
aandacht van alle belanghebben
den op, dat alle beurt- en vracht
tarieven, vastgesteld in het Beurt-
vaarttarief 1942 „Algemene Ver
voer-Conditiesdienen te worden
gehandhaafd.
Ditzelfde geldt voor alle vracht
vervoer over de weg per auto-
dienst, of paardentractie.
Op overtreding zal streng wor
den toegezien.
Gebouw v.
Voorm. 10 uur
Jeugddienst.
idemde heer C. Doevendans,
Kinderkerk.
Doopsgezinde Gemeente.
Sneek Voorm. 10 uur
Mesdag.
Ned. Herv. Kerk.
Abbega 2.30 uur Ds. Weddepohl
van Oudega (W.)
Oosthem 10 uur Ds. W. G. v.
d. Ree.
Oppenhuizen 10 en 2.30 uur Ds.
A. M. Knottnerus (’s morgens
openbare Belijdenis).
TirnsVoorm. 10 uur
Wagenaar.
Ijlst: Voorm. 9.30 en nam. 2 uur
Ds. Jansen.
De gas-voorziening.
In verband met de belangstel
ling, welke er bestaat voor de vraag
wanneer de Sneeker gasfabriek
haar leverantie zal hervatten ver
nemen wij van bevoegde zijde het
volgende. Voorop sta dat alle
autoriteiten die er bij betrokken
zijn de gasfabrieken in Nederland
weer op gang te brengen, ten volle
overtuigd zijn van de beteekenis
daarvan en zich dan ook beijveren
dat zoo spoedig mogelijk te doen
geschieden. De moeilijkheid daar
bij is echter de aanvoer van de be-
noodigde kolen. Omdat Nederland
geen gaskolen heeft, moeten die
uit het Roergebied komen en er
is thans noch een spoorwegver
binding noch een verbinding te
water tusschen dat gebied en Fries
land, welke bruikbaar is.
Om de gasfabrieken toch
spoedig mogelijk weer te doen
produceeren heeft men nu zijn toe
vlucht genomen tot kolenaanvoer
langs den weg, maar daarbij is
weer de moeilijkheid dat de gas
fabrieken zooveel kolen noodig
hebben, immers voor haar is steen-
Vlees
Personen wier familienaam begint met de letter A tot en met K moeten
deze bonnen inleveren op Maandag 4 Juni 1945 van 2—4.30 uur
’s nam., terwijl personen, wier familienaam begint met de letter L tot
en met Z de bonnen Dinsdagmiddag 5 Juni 1945 moeten inleveren
eveneens van 2—4.30 uur. Medegebracht dienen te worden het mapje
van de zelfverzorging met de zegelkaarten, alsmede alle stamkaarten.
Bij niet of onvold. inlevering worden geen nieuwe bonkaarten verstrekt.
Distributiedienst Sneek.
Afd. Bijzondere Arbeid
Ingaande 17 Juni 1945 zullen
de verstrekkingen voor zeer zware,
zware en langdurige of nacht
arbeid worden hervat.
Belanghebbenden dienen een
aanvraagformulier af te halen aan
het distributiekantoor, loket no. 7
en dit voor 5 Juni 1945 weer in
te leveren.
Uitsluitend degenen die inder
daad zeer zware, zware of lang
durige arbeid verrichten kunnen
hiervoor in aanmerking komen.
Toeslagen voor giftige-, vulle
en seizoenarbeid worden voor-
loopig niet verstrekt.
Sneek, 30 Mei 1945.
Distributiedienst
WYMBRITSERADEEL.
Uitreiking inlichtingenformulieren
bijzondere arbeid.
Op 4 en 5 Juni a.s. kunnen zij,
die geregeld zware, zeer zware,
langdurige- of nachtarbeid ver
richten, een inlichtingenformulier
MD 22373 ter verkrijging van
extra rantsoenen wegens bijzon
dere arbeid aan het kantoor te
Sneek of Heeg in ontvangst ne
men. Deze formulieren dienen
volledig ingevuld uiterlijk 7 Juni
a.s. wederom aan één der boven
genoemde kantoren te worden
ingeleverd.
!h Overzicht
Herstellen beteekent werken.
Vele menschen hebben geduren
de de bezetting in de komende dag
der bevrijding niets anders gezien
dan een moment, waarop als bij
tooverslag alles weer hersteld zou
worden.
Zij leefden steeds in de hoop,
op een goede morgen wakker te
worden, de vlag op de toren te
zien, de Moffen weg, weer suiker
in de thee, koekjes bij de koffie
en sigaartjes voor het rooken te
hebben. In werkelijkheid hebben
zij gedurende de bezettingstijd an
ders niet gedaan dan wachten op
deze dag of juister op datgene
wat deze dag, naar hun inzicht,
weer brengen moest. In het voor
uitzicht hiervan hebben ze van de
Moffen alles verdragen, alles ge
slikt, al kankerende brachten ze
hun koperen spulletjes weg, hun
radio, hun auto, hun fiets, zonden
hun jongens in de arbeidsdienst en
als de Moffen dit wenschten, naar
Duitschland.
En nu is dan die lang verwachte
dag gekomen, nu waaide van de
toren ons rood, wit en blauw, nu
zijn de Moffen weg, maar wat zij
verwachtten, de terugkeer van hun
weelde, hun welvaart, laat nog op
zich wachten. En nu zijn ze ontevre
den en kankeren ze weer, en nu met
luider stemme, wij zijn immers
weer vrij. De tijd van het Moffen
regime was voor hen alleen hierom
onaangenaam, omdat zij niet dat
voor hun persoonlijk leven konden
krijgen wat zij wel wenschten en
zij zagen hierom verlangend naar
de dag der bevrijding uit omdat zij
meenden dat deze dag hun al die
gewenschte dingen weer terug zou
geven.
En het zijn niet alleen de men
schen, die zich alleen door hun per
soonlijk belang laten leiden, en dus
in de tijd der bezetting alleen maar
laffe Moffenknechten waren, die
zoo denken, maar soms schijnt het
wel alsof ons volk in breedere
lagen door deze egoïstische bacil
besmet is. Ook bij hen, die meer
oog hadden voor ons gemeen
schappelijk volksbelang, kan men
soms deze gedachten gaan vermoe
den. De onderduikers, die toch vaak
hun werkkring, hun studie moesten
opgeven of onderbreken, vaak in
een voor hen geheel vreemd milieu
belandden en dus toonden wat over
te hebben voor onze gemeenschap
pelijke zaak, schijnen nu vaak te
meenen hierdoor meer dan hun
plicht gedaan te hebben en min
stens recht te hebben op een flinke
vacantie op kosten van het gemeen,
en de jongeren onder hen schijnen
vaak te meenen dat zij alleen weer
kunnen werken in een andere,
vooral betere betrekking. Zelfs in
de kringen van de illegale werkers
doen zich hiervan symptomen voor.
Toen de Mof hier de lakens uit
deelde, hebben zij met de inzet van
alles wat zij hadden, zelfs van hun
leven, de gemeenschappelijke zaak
gediend, maar de dag der bevrij
ding is niet daar, of bij velen van
hen komt het persoonlijk belang
weer op de voorgrond, nu is de
tijd weer daar, dat zij voor zich
zelf moeten zorgen. Het is net als
of de bezettingstijd voor hen niets
anders is geweest dan een inter
mezzo, waarin zij het gemeen
schappelijk belang vóór hun per
soonlijk belang lieten gaan, maar
nu meenen zij weer over te moe
ten gaan tot de orde van den dag.
Een dergelijke houding, wan
neer zij werkelijk door een belang
rijk deel van ons volk zou worden
aangenomen, zou zeer te betreuren
en voor de toekomst van ons volk
funest zijn. Want het zou er op
wijzen, dat het vele en diepe lijden,
dat wij doormaakten ons niets ge
leerd heeft, dat de vele offers, die
ons eigen volk bracht, die onze
bondgenooten voor ons brachten,
te vergeefs zouden zijn geweest.
En dat mag niet, maar het kan
ook niet, want wil een volk blijven
bestaan, dan moet hetleeren uit zijn
lijden, en zoo het dat niet doet,
zal het ondergaan.
Er is met de dag der bevrij
ding een alles omvattende princi-
piëele verandering gekomen, van
slaven zijn wij vrijen geworden,
de weg naar de ondergang is ge
worden een weg naar herstel en
zoo hebben wij in beginsel ook
onze welvaart weer terug. Maar
willen wij waarlijk de dag der
bevrijding als de ochtend van een
Wegens gebrek aan plaatsruimte
moesten wij enkele ingezonden
verslagen van vergaderingen enz.
tot het volgend nr. laten staan.
Wij danken intusschen de inzen
ders.
nieuwe dag kunnen begroeten,
dan zullen ook wij, landgenooten,
aan die principiëele verandering
deel moeten hebben.
Wanneer wij hoop hadden, dat
wij er iets door zouden bereiken,
dan zouden wij aan de egoïsten
onder ons volk willen zeggen
„Laat varen Uw egoïstische hou
ding, neemt een voorbeeld aan de
illegale strijders en geeft U geheel
aan ons volk, er is nu geen gevaar
meer bij”. Nü zeggen wij tot hen
„Bedenkt dat alleen door alles wat
gij hebt, in dienst van de gemeen
schap te stellen er een kans is, dat
gij Uw individueele welvaart terug
krijgt”.
En tot de opgedokenen zouden
wij willen zeggen„Droogt U
eens flink af en ga aan den arbeid,
aan allen arbeid die gij vindt, denkt
er toch eens aan, dat er thans reeds
boeren zijn, die hun vee droog moe
ten laten staan, omdat er geen
melkers zijn en in Holland heerscht
nog hongersnood”.
Tot onze voormalige illegale
strijders zeggen wij„Laat voor
U de dag der bevrijding geen dag
van principiëele verandering zijn,
wat U zelf betreft, blijft U geven
met al wat gij hebt, voor ons land
en ons volk, want alleen dan zult
gij datgene kunnen bereiken waar
voor gij in de tijd der bezetting
U geheel ingezet hebt, en waarvoor
zoo velen van Uw medestrijders
hun leven ten offer gebracht heb
ben”.
Zoo geldt voor ons allen„Wer
ken”? Werken, niet alleen voor
ons zelf maar voor het gansche
Nederlandsche Volk.
Gestolen Paarden.
Zooals bekend is, hebben de
Duitschers kort voor hun neder
laag, een groot aantal paarden
en wagens bij onze boeren ge
stolen.
Op deze vervoermiddelen is
het „best uitgeruste leger ter we
reld” toen uit onze provincie naar
Holland teruggetrokken.
Na de capitulatie is een ge
deelte van de paarden in Noord-
Holland achtergebleven. Door het
Militair Gezag in het District
Sneek c.a., is een belangrijk ge
deelte van
gespoord en
werking van
teiten thans
Afsluitdijk,
teruggekeerd.
Door den Provincialen Voed-
selcommissaris worden deze paar
den thans aan de boeren, die deze
noodig hebben, in bruikleen af
gestaan.
Voor velen van onze boeren
zal dit, met de hooioogst voor
de deur, zeker een uitkomst zijn.
Ga eens kijken.
We hebben allen gedacht: als
de Moffen maar eenmaal verdwe
nen zijn en de bevrijding een feit
is, dan zijn alle problemen opge
lost en beginnen we het leven
opnieuw. Dan zal er nog wel zoo
het een en ander te regelen zijn,
maar dat komt allemaal wel in
orde.
En inderdaad, nu de Moffen
niets meer te vertellen hebben, al
marcheeren ze nog bij tienduizen
den langs de Friesche wegen, nu
is het grootste probleem opgelost.
Maar nu de eerste vreugde-roes
voorbij is, zien velen wel met
eenige verbazing hoeveel andere
problemen er voor in de plaats
gekomen zijn. Er is geen Grüne
meer, geen Ortskommandant enz.
maar wat een stel wonderlijke
bestuurslichamen is er voor in
de plaats gekomen.
„De Nederlandsche regeering
is toch zeker baas,” zeggen ze.
„We hebben nu toch weer een
goede burgemeesterde politie
van hoog tot laag zijn toch echte
Vaderlanders, die het hier te zeg-
kool geen brand- maar grondstof,
De gasfabriek in Sneek heeft bijv,
in normale tijd 6000 ton kolen per
jaar noodig; men kan uit dit cijfer
wel afleiden om welke enorme hoe
veelheden het gaat, als de geheele
gasvoorziening van Nederland in
het geding is.
Er wordt nu echter eerst naar
gestreefd de gasfabrieken in het
bezit te stellen van cokes om de
ovens weer te verhitten, want deze
ovens zijn nu koud en de eenige
geschikte brandstof voor het op
stoken der vuren is cokes.
Deze cokesaanvoer zal hier waar
schijnlijk niet al te lang meer op
zich laten wachten, het verwar
men der ovens zal ook een paar
weken nemen en dan blijft de
kwestie of inmiddels gaskolen zijn
of kunnen worden aangevoerd.
Al met al staat het wel vast dat
er nog vrij geruime tijd mee zal
heengaan, voor we weer gas krij
gen. Temeer omdat deze bedrijfs-
politiek voorop staatis men een
maal met de gasleverantie begon
nen, dan moet deze ook kunnen
doorgaan, dus verzekerd zijn, al
zal deze leverantie in de eerste
tijd tot enkele uren per dag be
perkt moeten blijven.
Predikbeurten te Sneek.
Zondag 3 Juni 1945.
Ned. Herv. Kerk.
Voorm. 9.30 uurDs. J. N. de
Ruiter (H.A.).
Nam. 5 uurDs. J. N. de Ruiter
(Nabetr. H.A. en H. Doop).
Doopzitting Vrijdagavond 8 uur
in de consistorie.
Vereen, v. Vrijz. Herv., Amicitia.
Vm. 10 uur Mej. J. v. d. Veen
Chr. Belangen.
de heer S. Plat,
gen hebben.” Ja zeker. Maar...
hoe zit het nu met generaal Eisen-
hower? Zeggen we nu: „U hebt
ons netjes bevrijd, meneer, dank
U wel en de groeten thuis in
Engeland.” Dan zou zeker het
antwoord luiden „Halt eens even,
ik ben hier nog niet klaar.” Er
is nog zoo ontzaggelijk veel, dat
op regeling wacht. Daarvoor zijn
bestuurslichamen noodig.
Wat is de taak bijv, van het
Militair Gezag Wat wil S.H.A.
E.F. zeggen Op die vragen en
op nog vele andere willen we
graag een antwoord hebben. En
dat antwoord kunnen we krijgen.
Gaat U maar eens kijken naar
de étalages, die vanwege het Mi
litair Gezag voorzien zijn van
foto’s en affiches.
Voor Sneek is die étalage in
de zaak van C. A., Kruizebroe-
derstraat. In de winkel zelf kunt
U gratis een alleraardigst boekje
krijgen, geestig geïllustreerd, dat
in vele duistere gevallen licht ver
spreidt. Het boekje is getiteld
„Wie is er de baas en waarom
Gaat U het eens halen. Als U
het gelezen hebt, is U een massa
wijzer geworden.
Let op oorlogsmisdadigers.
'n Grauwe massa, resten van
’n verslagen leger, eenmaal de
verwaten overweldiger, zoo zien
velen de Duitsche krijgsgevange
nen, die thans ook door onze stad
worden gevoerd.
Anderen beschouwen deze massa
echter wat meer op de keper,
speurend naar iets wat hun, mis
schien nog kort geleden, door de
Moffen werd afgenomen en dat
nu wellicht in deze stoet wordt
meegevoerd.
En dan is er nog een andere
groep belangstellenden, belang
hebbenden mogen we wel zeggen,
die met Argusblik deze doortocht
gadeslaat. Dat zijn zij, die nog
een onvoldane rekening hebben
met de Grünen, in wier handen
zij eenmaal waren. Deze rekening
moet en kan nu worden gepre
senteerd aan die oorlogsmisdadi
gers, mits men maar weet hoe.
Het is erg eenvoudig Ook dat
kan langs den weg van Militair
Gezag.
Reeds heeft dat Gezag in dit
district een aantal menschen naar
Groningen gezonden, op wier
aanwijzingen bereids 70 oorlogs
misdadigers uit de transporten
zijn gehaald 1
Gij, die nog een open rekening
met uw beulen hebt en hen her
kent onder de duizenden krijgs
gevangenen, die thans langs onze
wegen trekken, weet nu de weg.
Licht terstond Militair Gezag in,
dat onmiddellijk zal ingrijpen wan
neer het behoorlijk gefundeerde
aanwijzingen betreft, waarvoor
men durft te staan. De heet be
geerde afrekening volgt dan stellig!
De kabinetscrisis.
H.M. de Koningin heeft aan
prof. Schermerhorn en den heer
Drees opdracht gegeven tot de
vorming van een nationaal kabinet
die dieren weer op-
er zijn met mede-
de militaire autori-
weer 250, via de
in onze provincie
B I
I
will
t
:and
ZOO
LES
raid
I
I
BU-
:rde
rug-
aan
der-
ge-
be-
amt.
nen,
van
het
likte
van
ge
lette
[wer
ehjk
kke-
s op
riale
jeen
mo-
EN,
eens
nog
zijn po-
mee uit te
wel ais
HEI SHEERER HIEUUIS
van 23 tot
WIJMBRITSERADEEL,
en met 29 Mei 1945.
Geboren: Douwe z, v. Cornells van
Scheitinga en Detje Akkerman te Heeg.
Durk Yme z. v. Petrus Nota en Agatha
Postma te Tirns, Wietske d. v. Eliza
Postma en Johanna Dijkstra te Oppen
huizen. Pieter z. v. Gerrit van der Horst
en Jantje Wiersma te Oudega. Jacob z,
v. Tjerk van der Veen en Antje Wijn-
stra te Oosthem.
Gehuwd: Douwe Hulsinga, 27 jr. te
Leeuwarden en Geiske Martens, 31 jr. te
IJsbrechtum. Pier Postma, 31 jr. te Wor-
kum en Trijntje Finnema, 27 jr. te Gaast-
meer. Augustinus van der Goot, 43 jr.
en Trijntje Bakker, 37 jr., beiden te
Gaastmeer. Sijbren Koopmans, 28 jr. te
Bozum en Hinke Postma, 28 jr. te Ot-
lingawier. Berend Hof, 23 jr, te Gaast
meer en Wijpkje Damstra, 21 jr. te Oost
hem.
Overleden: Marijke Ligthart, 72 jr.,
echtgen. van Tjitte Brattinga te West-
hem. Hinke Aukes. 64 jr., echtgen. van
Fimme Nagelhout te Woudsend. Petro-
nella Belkmeer, 85 jr., wed. van Johan
Hempel te Gaastmeer. Elizabeth Cnossen.
55 jr., echtgen. van Wijbe Cnossen te
Hommerts (overl. te Sneek). Tjeerd Wijnja,
45 jr., echtgen. van Ymkje Terpstra te
Uitwellingerga (overl. te Sneek). Antje
Tjeerdema, 69 jr., ongehuwd te Gaast
meer (overl. te Sneek). Sjoerd de Jong,
5 jr., Jelmer de Jong, 10 jr., Gerrit de
Jong, 7 jr., zs. v. Sijbren de Jong en
Trijntje de Vries te Tirns (allen overl. te
Goingarijp). Geertruida Westra, 14 jr.,;
d. v. Brugt Westra en Geertje Meijer te
Tirns (overl. te Goingarijp).
van den oorlog in
ingeland zeker ook
woorden van 19i4:
ichte dient de naiio-
overheetschen De
bewind zijnde Con-
trg werd b gevolg
rpdsitiepartijen aan
werving waaraan 23
r d is gekomen door
Labour- enLroetale
I ijk hierop ver zocht
ig om het ook reeds
de Parlement e ont-
;che kiezers hebben
beslissen wien zij
an den' staat werj-
le conservatief of
icialist. De sterkie
het uiteen gaan van
15 Juni j.j. was als
ardjen Conserva-
II Liberalen 27 Na-
atioralen 6. Oppo
r 165, Lioeralen 18,
Irdependenlen 22,
lepeniente Socialis-
ahh 3. Bij de be-
a cij ers mpe men
tor het Enge scha
ij een verkiezing
sterke verschuivin-
verhoudi. g van de"
reden, dan bij onze
snwoordiging. Wie
efimtieve einde van
iekers zijn geweest
t recht duidel k, de
m er elkaar van en
lëbben beiden
8 overwinning. De
rouwende op Chur-
op dit rr otrent van
:er grooter dan ooit
irom ze ook de ver-
Juli wenschten en
it, zooah hun 'egen-
I s en daaientegen
mogelijke tiensch
ook weer eens an-
het roer té zien dan
zeker ook hopend
g m democratische
amende zwenkn g
an nu overal m de
n roep om sociale
male maatregelen?
>ok bij de Conser-
individual snsche”
?i k voor een ver
ic ale verzekering,
abour, al zal ze zon-
jaan in haar sociale
naar algeheele so-
inadr siaatsbeneer
Mi mijnen, spoo^-
ic teitsvoorzier ing,
ele verschiuen dtls
er groot, dan de
et vuur van hun
igen willen doen
t hier niet in de
i mach'ssirijd zon-
ook zij, over het
schijnt er werke
zel verscmi van
De buiten iar dsche
d als riet aan de
le debatten. Is dit
r met meer schijn
r niet juist opzei
lde tusschen de
l om ae'vreemde-
soven, dat de En-
het buitenland
llen staan? ,£r is
iets a.s een vrede
a.s. Congres te
g vóór de uitslag
verkiezingen zal
«ze eenheid
lor cok
Rttlee
ujn en
>r”.
koude douche op
n eer sgezindneid
lededeermg van
van Labour, dat
e bestuiten van
niet gebonden
lat Attlee, leider
an het Parlement,
hij aneen ais
tl n kon gaan,
men is het niet.
8der geval niet
incident m zijn
uit te buiten en
ogrt betoog als
erontwaardiging
oegroeie „Gesta-
i j.l., waarin hij
n socialistische
kunnen bestaan
was zijn rede-
Engeische volk
n Labo ir-leden
>1 Engeland re-
bekende groot-
-bestuur, onder
„zekere” Laski,
rijven van deze
nadruk gelegd
ihil van buiten
anders volgens’
tste radio-rede,
>el snel tot een
>id zou kunnen
St buiteniandsch
een vaste koers
Z.
eld Donderdag
te vergadering,
e regeling der
'ergadering was
it het in verband
1 der kinderen
cfë periode van
er slechts twee
De geringe ca-
op 't oogenblih
:e merken laat"
>■661 schoolgaan
1 rustperioden,
sestuur te advi-
P van een maand
eek
abonné’s op 26
meisjes t ui 12
i, 2 Boukje Hof-
h. Idem jongens:
d. Kooi, 3 H.
I
I
I
B
I
^b^h
i
f.