Vrijdag 3 Aug. 1945
No. 11
r,
Groote kinderen.
Mededeelingenblad vanwege het Militair Gezag, district Sneek
BTonnenlijst geldig win 5 Aug. t.m. 18 Aug. 1945
K.2242
1
Redactieraad: J. BEUTE, Mr. P. H. THEMMEN.' Dr. H. DE VOS
Administratie-adres Grootzand 55 Gedrukt i. o. v. M. G. bij Drukkerij „De Motor”, Sneek
Kunst- en „Kunst”.
Predikbeurten te Sneek.
WEÊR GAS.
Buitenlandsch Overzicht
Het Sneeker
I
I
A 124
A 130
128'
D
D
130
B 124
C 127
C 124
C 128
4
i.
4”58 pnt.
t
w
a.
K
:r
in
A 120
A 121
A 122
B 128
B 130
B 121
B 122
-111
112
D
D
D
D
D
D
D
ie
ir
ie
s-
3t
ie
■n
>k
:n
J. Vonk, W. Meyer Rzn. 5e pr. E. Dantuma.
R. Karsten, D. Terpstra.
Afvallers 1ste ronde. Ie pr. Sj. Sikkes,
O. de Ree, Joh. Jillings. 2e pr. L. Ringma,
H. Abma, J. Kuperus. 3e pr. A. Schukking,
C. Kamstra, Th. Faber. 4e pr. H. Röfekamp,
C. Meyer, M. Koelstra.
Koningsprijs K. Laaglgnd.-
Verste bovenslag R. Karsten.
Uitslag Kaatswedstr. V.V. Black-Boys
le pr. K. Gorter, S. Walstra, R. B. de
Wolf. 2e pr. H. A. de Jong* F. de Jong,
d. Meer. P. Zon-
Troostprijzen
Overledén R. G. Anema 24 jr., z. v.
S. Anema en A. Graafsma (overt, te Won-
seradeel).
De heer W. E. Vliegenthart alhier
is geslaagd voor de acte Paedagogiek
M.Ö. A.
(jeslaagd voor het diploma.repor-
ter 2e klasse Stenografie Groote (200
lettergrepen per min.) de dames L. de Jong
en W. Sprtk alhier. Verder slaagden 5
candidaten voor stenografie 165 letter
grepen en alle candidaten voor het kan-
toordiploma stenografie en typen. Leer
lingen van Instituut Groete alhier.
Bon tabak R 14 inleveren.
Er is weer een bon aangewezen voor
tabaksartikelen n.l. R 14 van de tabaks-
kaart, welke uiterlijk 6 Aug. bij den
winkeliér moet zijn ingeleverd.
Bonaanwijzing huisbrandturf*
Van de brandstoffepkaart T 509 is de
bon „Brandstoffen B V 43” aangewezen
voor één eenheid huisbrandturf. Deze
bon móet in het tijdvak 5 tot en met
11 Aug. bij den brandstoffenhandelaar
worden vóór-ingeleverd tegen ontvangst
bewijs.
„Moeder, als de oorlog voorbij is, dan
is het altijd mooi v*eer hé vroeg een
klein 'meiske aan haar moeder. Zij had
zoo vaak gehoord van de groote men-
schen, dat dit in orde zou komen en
dat er weer zou zijn, wanneer de oorlog
voorbij was, dat zij de toestand van na
Sneek slaat „De Volewijckers” 3—1
Qok tegen Sneek gaven de. kampioenen
Woensdag 25 Juli weer hun spel in de
breedte, daF weliswaar technisch goed
was verzorgd, maar het moest afleggen
tegen het enthousiasme van de thuisclub.
Reeds direct kreeg Sneek eenige goede
kansen, doch de bovenlat kwam den Am-
sterdamschen doelman te hulp. Uit een
goed genomen corner kregen De Vole
wijckers de leiding 0—1. .Het werd een
mooie open wedstrijd met zeer aantrek
kelijk spel van beide elftallen. Kort voor
rusC wist midvoor Goesten uit een door
Hofstra goed aangegeven bal de gelijk
maker te scoren 1—1. Na de goalwisse-
ling was het wederom Goesten, die uit
een fraaie pass van linksbinnen Hof, Sneek
de leiding gaf 21. De groenwitten dron
gen Sneek op eigen helft terug en gaven
nu fraaie staaltjes voetbal te zien. Keeper
Röfekamp was echter niet te passeeren,
zoodat succes voor de gasten uitbleef.
-Tegen het einde bezegelde linksbuiten
Bakker met een prachtig doelpunt de
overwinning voor Sneek. Eindstand 3-r-l.
Zeer zeker een kranige prestatie van
Sneek als men bedenkt, dat Heerenveen
22 Juli-klop kreeg met 71.
Uitslag Kaatswedstrijd 22 Juli 1945
Voetbalvereenigihg „Sneek”
le prijs :_K. Laagland, J. Hofstra, R. de
Vries. 2e prijs P. Bruining, Fre Dantuma,
W. Poiesz. 3e prijs A. v. d. Meer, J.
Bosma, P. Schurer. 4e prijs E. Bootsma,
P. Zijlstra. 3e pr. A. v.
dervan, F. Homminga.
le pr. H. Eekma, S.. Hofstra, B. Hengst.
2e D. Kuik, A. Mulder, H. Elzinga. 3e
A. Terpstra, J. Douma, IJselstein.
Kaats Competitie Martiniplein
Zaterdagavond speelden voor deze com"
petitie de 3 drietallen van Rauwerd tegen
die van de Kaatsver. Sneek. De strijd
tusschen de parturen C S. Travaille,
W. Lippenhuis, E. Bootsma (Sneek) tegen
N. Bijlsma, H. de Jong, J. v. d. Meer
(Rauwerd] eindigde met 55 en 06 in
't voqrdeel van de gasten. Partuur B
H. Eekma, K. Laagland, H. Kamstra (Sneek)
klopte G. Douma, J. F\jstma, J. de Groot
(Rauwerd] met 53 en 6 —2 en een kwaad-
slag van De Groot. De eindpartij [A]
tujjpchen het sterkste Sneeker trio KI. Bosma
J. v. d. Meer, L. Seerden en het juniores-
partuur van Rauwerd D. Gansinga, P. de
Jong, S. Dpuma leverde een fraaie over
winning op voor laatstgenoemden met na
volgend punten schema
Sneek
8—8—6- 4—8—4-6—2—8
Rauwerd
2-4 8-8—4—8—8—8—2—8=60 pnt.
Zeilwedstrijd voor Canadeezen
Onder flinke publieke belangstelling werd
Zaterdagmiddag door de S. Z. C. een
zeilwedstrijd gehouden voor Canadeezen.
Hier geven wij de uitslagen. Gemengde
klasse (klein] 1 .Flying Cloud van H.
Tromp, 2 Pax van H. W. Fijlstra, 3 Flarde
van J. G. Bakker, [groot] 1 He Pi van
P. van der Feer, 2 Ljbel van E. van der
Zee, 3 Wettemocht van B. Lampe, 4 Libel
G. Bouma, 5 Jantje van J. Köop-
Pampus 1 Smelleken van J. van
ieuws
2 tabl.
chocolade
50 gram koffie (voor-inlevering)
C 125 100 gram vet/olie
C 126 300 gram vleesqh zonder been of
3 rants, vleeschwaren
3 liter gestandaardiseerde melk,
In de loop van de kömende 14 dagen zal nog-
A-, ö|3- en C-bon voor °600 gram Engelsche biscuits. Zij die
-- een algemeene h°n worden
100 gram eipoeder en als aanvulling op het broodrantsoen- een
8 rantsoenen brood a 100 gram
2 rants. 140 gram bloem
C 123 250 gram péulvruchten
1 rants. 2 tabl. 112 gr.
Wij Nederlanders zijn een schilders
volk- Zooals Prof. Huib Luns hef uit
drukte „Frankrijk schrijft, Italië zingt
en Holland schildert....", zoo is het
eeuwenlang geweest. In de 17e eeuw, de
eeuw van Rembrandt, Frans Hals, Ver
meer en honderden andere meesters, heeft
de Nederlandsche schilderkunst wel haar
grootste bloei bereikt. Ten tijde van de
Haagsche en Amsterdamsche. schilder
scholen met meesters als de Gebroeders
Marls, Mauve, Israëls, Breitner etc., be
reikte onze schilderkunst een nieuw
hoogtepunt. Daar" tusscheh in waren
perioden van minder fijne productie en
zefis van verval.
Maar het verval of liever nog
een oncultureele overproductie op dit
gebied heeft zich toen nooit zóó kunnen
verbreiden als in de tegenwoordige tijd
De goede kunst niet te na 'gesproken,
kunnen wij heden ten dage constateeren
dat het er met datgene wat zich uitgeeft
voor kunst, op schildergebied ontzettend
slecht voorstaat.
Zeer zeker is hiervoor als een der
oorzaken mede aan te wijzen de „kultur”
aankweek die het Herrenvolk meende
ons te moeten brengen. Welke motieven-
het hiertoe bewogen, moge verder buiten
beschouwing, blijven. Wij hebben ons
alleen met de gevolgen te bemoeien
Deze zijn van dien aard dat wij thans
zitten opgescheept met eenmassa rommel.
En dat deze grootendeels in bezet
tingstijd ontstane rommel een funeste
invloed had en nog heeft op de smaak
van het niet deskundige publiek, is zeker.
Het zal -dus fn de eerste plaats noodig
zijn dat ook op dit terrein een zuivering
plaats vindt. Een zuivering in de smaak
dus. Hoe dit-kan Wel, als vroeger eens
gezegd is: „Kunst is-geen regeeringszaak",
dan kunnen wij ons in zooverre daarmee
accoord verklaren, dat het nooit de be
doeling éener regeering mag zijn, zich
met de persoon van een werkelijk, echt
kunstenaar te bemoeien. Met andere
woorden, deze mag nooit in een bepaald
harnas worden geklemd. Een ander ge
val is het als de regeering zich bemoeit
met de voortbrengselen die aan de markt
gebracht worden als kunst, maar die
inderdaad „kitsch” zijn. De bemoeiingen
van de overheid zullen zich dan .ook in
de eerste plaats moeten richten op b.yF.
het inrichten van met zorg in elkaar ge
zette tentoonstellingen. Ook in de pro
vincie, dus niet alleen in de groote steden.
Op die tentoonstellingen zal op gezette
tijden het publiek dan door deskundigen
moeten worden voorgelicht. En dat wel
op een populaire wijze. Na verloop van
tijd zal men een kentering ten goede be
speuren. Het zal voor de „kitsch” handel
niet meer loonen hun prullaria in de
„kunsthandels” op te hangen. Ook bij
prijsdaling zal het publiek, dat dan een
betere smaak zal bezitten, deze, totaal
waardelooze producten der „schilder
kunst" niet meer aankoopen. Laat ons
hopen dat van hoogerhand gedachtig
de traditie die wij als een der beste
Europeesche schildersvolken hebben op
te houden deze ®/eg spoecjig worde
ingeslagen. B.
Elk der volgende bonnen van de EXTRA Nopdkaart geeft recht op het koopen van
Voor pers, geboren in de jaren 1941
of later
121
123
122
124.
125
126
127
8 rantsoenen brood a 100 gr.
250 gram kindermeel
250 gram rijst
150 gr. kinderbiscuits
125 gram peulvruchten
25° rants*. i 2tebl. 112 gr (^makkelijk een uitgesproken meet-
chocolade
100 gram vleesch zonder been
of I rants, vleeschwaren
8 liter gestand, melk
C.C.C.S.-nieuws.
De subcommissie voor huiselijk verkeer
heeft reeds een groot aantal adressen
verzameld van families, ♦telite in aan
merking komen Canadeezen te ontvangen.
Enkele er van hebben op een Zondag
reeds eenige Canadeezen in den huise-
lijken kring gehad en de gastvrijéNami-
lies hadden den indruk dat het bezoek
wel een succes was en de gasten 't zeker
gewaardeerd hebben. Als dertagen kor
ter worder zal het werk dezer commissie
ajlicht uitgebreider worden.
De boottocht van j.l. Zaterdagmid
dag naar de'zeilwedstrijden kon wegens
gebfek aan deelneming niet doorgaan.
Er gingen klaarblijkelijk velen op eigen
gelegenheid of met gastheeren. Evenmin
kon doorgaan een -beraamde excursie
naar Hindeloopen.
„The P erthonian”. t
De Canadpezen in. Sneek, het Perth
Regiment dus, hebben eet eigen week
blad. Het heet „The Perthonian”. Wie
er belang in stelt, moét het maar eens
tian een bevrienden Canadees vragen. Het
blad ligt ook in de Ó.L.B. ter lezing. Het
eerste nummer bevatte o.a. een artikel
van dr. H. de Vos, als voorzitter van
C.C.C.S. Wij hopen op onzen beurt bin
nenkort een artikel te kunnen brengen
v^p den commandeerenden officier.
ZONDAG 5 AUG.
NED. HERV. KERK.
9.30 uur Ds. G. Gerbrandy v. L.’warden
(coll. Ned. Herv. Ziekenh.)
S uur Dr. H. de Vos.
Wbensdagavonö 7.30 uur Avondgebed
GEB. VOOR CHR. BELANGEN.
5 uur Ds. A. Kentie
GEREF. KERK
Noorderkerk Noorderwijk 9 uur Ds.
F. Guillaume 3 uur Ds. P. v.d. Sluis
Zondag 48. Oosterwijk 10.30 Ds. P.
v.d. Sluis Zondag 48. 5 uur Ds. Jac.
Eringa van Oegstgeest.
Zuiderkerk 9.30 uur Ds. Jac. Eringa
Zondag 48. 5 uur Ds. F. Guillaume.
DOOPSGEZ. GEMEENTE.
10 uur Ds. S. I. v.d. Meulen v. H’veen
BAPT. GEMEENTE.
9.30 en 6 uur Ds. G. W. Tijman. (H.A.)
Vrijdagav. 8 uur Bijbellez. en Bids(ond
CHR. GER. KERK.
9.30 en S uur Ds. W. Ruiter
LEGER DE5 HEILS.
10 u. Heiligingsdienst3.30 u. Openl.
samenkomst b. h. Park; ,8 u. Verl.
samenkomst. Dinsdagav. 7.30 Solda-
tensamenk. Donderdagav. 7.30 Open
bare samenk. Leider Kapt. Souverein.
NED. HERV.- KERK.
Abbega, 2.30 uur Ds. Riegstra v. Blijham
Folsgare, 10 uur Ds. Riegstra v. Blijham
Heeg, 10 uur Leesdtenst’snam. 8.30
uur Dr. M. H. Bolkestein.
Oppenhuizen, 10 en 2.30 uur Ds. A. M.
Knóttnerus
Oudega W„ 2.30 u.Ds.Postuma v.Nijland
Sandfirden, 10 u.-dhr. Twijnstra v.Sneek
Ttrns, 10 uur Ds. J. E. Wagenaar
Woudsertd, 10 uur Ds J. N. de Ruiter
van Sneek 2.30 uur Leesdienst
Westhem, 10 en 2.30 u. Ds. H. Gordeau
H.A. en Dankz.
Ijlst, 9.3Ö en 2 uur Ds. Jansen
GEREF. 5ERK.
Oudega (W.), 10 en 2.30 u. Ds. C. Bos
DOOPSGEZINDE GEMEENTE.
Woudeend, 10 uur Ds. F. C. Brusewitsz
Over enkele dagen kan de gasfabriek
weer met de gasaflèvering beginnen. Er
zal naar worden gestreefd om ieder zoo
spoedig mogelijk in de gelegenheid te stel
len zijn gastantsoen af te nemen, doch
men bedenke wel, dat gedurende de Jat^je
bedrijfsonderbreking elke controle op bui
zennet, meters enz. onmogelijk was en in
dien tijd ontstane gebreken eerst na her
vatting van de levering aan bet licht zul
len treden. Bovendien zijn er meer dan
4600 aansluitingen, hetgeen begrijpelijk
maakt, dat niet ieder terstond in het volle
genot van gas kan wprden gêsteldr Van
de zijde van het gasbedrijf zal het buizen
net vooraf voor alle zekerheid nog eens
gevuld worden met een onbrandbaar gas
(rookgas). Dit is noodig. omdat, indien
straks lichtgas wordt toegelaten, er dan
geen ontplofbaar gas luchtmengsel kan
worden gevormd. Het is nuttig om tijdens
deze werkzaamheden ook de huisaanslui-
tingen, meters, enz. met dit rookgas door
te blazen. Hiertoe wordt het publiek de
vrijheid gegeven, voorzoover althans een
vastzittende hoofdkraan of iets dergelijks
geen beletsel vormt. Men sluite vooral na
het afblazen alle kranen weer goed.
Om echter in verband met de brand-
stoffennood tijd te sparen, zal er van wor
den afgezien om van de zijde van het
bedrijf alle huisinstallaties met rookgas te
vullen,
Is de gaslevering hetvat, dan kan men
voor de tnbedrijfstelling van zijn installatie
drie wegen bewandelen.
1. Men wachte totdat een fitter van
de fabriek komt. Deze weg is veilig, maar
men zal dan'wel wat geduld moeten heb
ben. omdat het personeel beperkt is en
de inbedrijfstelling slechts kan geschieden
gedurende de enkele uren per dag, dat er
gas gegeven wordt-,
2. Door den verbruiker kan de hulp
Worden ingeroepen van eender'particuliere
gasfitters. Deze zijn met den toestand op
de hoogte en kunnen dus vakkundig han
delen.
3. Indien men tenslotte zelf zijn in
stallatie in bedrijf wenscht te stellen, dan
doet men dat geheel en al voor eigen
risico. 'Men houde alsdan terdege reke
ning met onderstaande aanwijzingen
Alle kraantjes in de binnenleiding die
nen gesloten te worden. Hierna de stand
van het literrad van den gasmeter aflezen.
Daarna hoofdkfean openen. Nu allereerst
controleeren óf ergens gas 'ontsnapt. Dit
kan plaats vinden bij de verbindingen
van den gasmeter, uit de meter zelf, of
uit de leidingen enz.
Te constateeren is dit het beste, wan
neer het kleine lekjes betreft, met een
kwastje met zeepwater Vindt men een
lek, dan sluite men direct weer de hoofd
kraan en waarschuwe de gasfabriek of een
particuliere fitter. Men gebruike bij het
lek zoeken vooral geen vuur. Is men vol
doende pvertuigd dat er geen lek is (ook
het literrad van den gasmeter moet dan
stilstaan), dan kan een kraantje geopend
worden, zoo mogelijk dat kraantje, het
welk zoover mogelijk van den meter ver
wijderd is. Tegelijk ramen openen van het
vertrek, waar het kraantje zich bevindt
en geen vuur in de buurt. Nu laat men
volgens-aanwijzing van het literrad plm.
60 liter doorstroomen. Om nu te weten
te komen of er ook werkelijk gas uit
stroomt, neme meh een gasslang, verminde
die aan Het kraantje en houde h«t vrije
einde ongeveer een centimeter onder waYer
in een bakje met zeepsop. Bij 4* ont
wijkende zeepbellen houdt men een lucifer.
Deze zullen dan ofwel niet willen branden
(dan is er nog rookgas in de leiding) of
zij verbranden met een knal (dit wijst op
een ontplofbaar mengsel van gas en lucht)
of zij verbranden- rustig en dan is de zaak
in orde. Dan kan ook het comfaor wor
den in gebruik genomen. Het is echter
streng verboden gas uit de leiding te be
trekken of te tracflten zulks te doen bul
ten de uren, waarop druk gegeven wordt
Ieder zal een opgave van het bedrijf
ontvangen, vermeldende zijn rantsoen per
periode. Deze -briefjes zijn nog niet ge
reed, doch met de uitreiking zal de meeste
spoed betracht worden.
De rantsoenen hebben den volgenden,
grondslag voor gezinnen van twee per
sonen 34 M3 per periode, voor elk ge
tinslid meer 6 M3voor alleenwonende
personen, die zelf koken, 17 M3.
Promotie Gymnasium.
Vrijdag 27 Juli had in de Doopsgezinde
kerk de promotie der leerlingen van het
•gymnasium plaats, De oratie, waarop wij.
in het volgend nr. hopen terug te komen,
werd gehouden door den fd. rector, dr.
P, J. Nieuwkamp. Hier,, volgen de bevor
deringen
Bevorderd tot VIR. Boerlage, G.
Bruins, W. Wingma, A. Leen, K. Visser,
A. v. d. Zee. Voorw. G Flach, H. B.
Halbertsma, G. Onvlee, G. v. d. Pijpe-
kamp, C. van Popta,
Tot VG. Boersma, H. Halbertsma,
J. |ongsma, L. Nauta, G. Spijkerboer, H.
Spijkerboer, H.,v. d. Velde, K. de Vries,
F. Zaman.
Tot IV D. Breeuwsma, H. Eyzénga,
N. v. d. Hey, W. Lofvers, T. Lootsma,
W. jorritsma, R. Mulder;, T. Tysma, N
Venekamp. Voorw. B. Haagsma, H. Ob-
bema, H. de Vos.
Tot lilW. Bakker, L. Dijkstra, A.
Polman, Wisselink. Voorw. H. de Boer,
H. Goinga, S. Tromp Visser.
Tot 11'; B. C. Bachofner. Gerard, B.
van Haersma Buma, H. Halbertsma, de
Hoop, D. de Jong, F. Klein, R. Mees, W.
Mesdag, L. v. d. Meulen, J. Pietersma,
J. Sikkes, E. Steensma, L. v. d. Veen.
Voorw. B. de Boer, A, Heeringa, J. Hoo-
geveen, Kingma, H. Mulder.
Alg. Ned. Bond v. Gepensionneerden
In de 21 Juli gehouden verg, van de
leden der afd. Sneek werd in de jrlaats
van dhr. R. Zoethout tot voorz. gekozen
dhr. H. Blanksma. Uit het jaarverslag
v.d. secr. bleek, dat het aantal leden ge
stegen was tot 156. «n nog geregeld toe
neemt.De gepensionneerden zijn overtuigd,
Voor allen
100 16 rantsoenen brood a 100 gram
101 .250 gram grutterswaren
102 250 gram suiker
103 100 gram zout
104 125 gram jam, stroop, enz.
105 100 gram aardappelmeelproducten
106 100 gram kaas
107 250 gram boter
108 125 gram boter
110 100 gram vleesch zonder been of
1 rantsoen ,vleeschwaren
4 liter .gestandaardiseerde melk
4 K.G. aardappelen.
Ill van
mans. r
Foêken. Valk'klasse: 1 Whippet van^Ir.
H. F. Zuiderbaan die tevens de door den
heer Kasemier beschikbaar gestelde prijs
voor dp snelste boot kreeg. 2 Favorita
vanH. Cnossen.Regenboogklasse1 Hennie
van M. Hendriks, 2 Jan van- Gent van
G. W. Kwant, 3 Pieterke van T. Zwart.
22 M2 Klasse1 Algri van J. Albyda,
2 Myerah van P. OH). 16 M2 Klasse
1 Deli van GRosier, 2 Butterfly van
H. v. d. Veen Joure, 3Wihejav. J. Smith
4 Roekoe van H. Kampman, 5 Simmer-
nocht van S. Velds. Schouwen: 1 Foariit
van S. v. d. Veen Oppenhuizen,"2 Pompe-
blêd van A. Bakker.
WYMBRITSERADEEL, van 11 17 Juli.
Gebtren ^fendrik, zv Botte de Boer
en Neeltje Kraak te Indijk. Anna Lutske,
en Durkje Romkje
aangewezen voor 1UU gram eipoeaer en ais aanvulling up uc: uiuvu.-
A B- en C-bon voor 600 gram Engelsche biscuits. Zij die cteelnemen aan maal
tijden van de centrale keuken, moeten de aardappelbonnen 112, A 130 en B 130
bij de centrale keuken inlevei’Sn. - Vootinleveringsbonnen, moeten vóór o1 op
Maandag 6 Augustus bij den winkelier worden ingeleverd.
dat alleen een organisatie hun belangen
kan behartigen. Tal van malen is hulp
verleend bij het uitbetalen van voor
schotten op de pensioenen, of bij het
aanvragen om toekenning van pensioen,
of inlichtingen verscha't bij pensioen-aan-
gelegenheden. Het 'toekennen van een
extra kwartaal-pensioen is voor een zeer
groot gedeelte te danken aan het werk
van de Bond. Bij dé Regeering is aan
gedrongen op spoedige uitbetaling, en
voor de gepensionneerden opheffing van
de blokkade der honderdjes. D^ Secr. be
handelde het onderwerp „De taak van
de Bond in de naaste toekomst.’ Hij be
paalde zich tot een tweetal punten. In
de eerste plaats verhooging van de lage
pensioenen, vooral die van de weduwen
en weezen, welke laatste wisselen van
f 208.tot het maximum van t 1400.^
per jaar. In de tweede plaats behandelde
hij uitvoerig de lijdensgeschiedenis van
het reeds in 1923 door de Regeering aan
hangig gemaakte beginsel van opneming
in de pensioenwet van het zusterpensioen.
Door de bond is het vorig jaar een adres
ingediend.waarin verzocht werd om toeken
ning moeder-, zuster- en dochterpensioen.
Een zeer levendige bespreking volgde.
Bij de rondvraag werden aan het bestuur
tal van inlichtingen gevraagd.
N1JLAND, 27 Juli. Hedenavond had alhier
in de N.H.Kerk een afscheidsavond plaats.
Er zijn hier een 9-tal jongemannen dj£
zich opgegeven hebben als oorlogsvrij
willigers, allen leden van de-N.B.S.-groep
die uit 13 man bestond. De Oranja-yer.
meende dat dit feit niet ongemerkt korr
voorbijgaan, zoodat zij deze avond wilde
geven als afscheid met medewerking van
de Chr. Muziek- en Zangvereen. alhier.
Het geheel stond onder leiding van den
heer J. ten Have.. Verschillende sprekers
en spreeksters hebben het woord ge
voerd en wjj zijn dan ook nog vrij wat
meer te weten gekomen van het werk
dat de N.B.S. verricht heeft. Meestal bij
nacht moest pr gewerkt worden, doch
ook bij dag zijn er op een boerenwagen
wapens vervoerd. Ook werd niet ver
geten hoe velen hier ondergedóken zijn
geweest, waarbij nog al wat joden.Voorts
werd nog herdacht dat er twee onzer
dorpsgenöoten gesneuveld zijn, al is hier
ter plaatse ook niet gevochten. Het kerk
gebouw was geheel gevuld en het was
al donker toen een ied.gr wel voldaan
huiswaarts keerde. Ook wij roepen deze
stoere knapen een hartelijk vaarwel toe
met God en een gelukkig Tot wederziens.
IJLST. De gehouden blindencollecte
bracht alhier op f 330.-
dv Fokke Althuisius
Sijtsma te Goënga* Hendrikus, zv Meinte
Oppedijk en Ida Hendrika Haanstra te
Abbega. Albert, zv Albert Veninga en
Eibertje van der Meer te Oppenh-uizen
Yke, dv Anne-de Jong en Sijtske Sghraa
Je Uitwellingerga. Antje, dv Marten Hoek
stra en Geertje Siersma te Jutrijp. Cecilia
Rumolda, dv Cyprjanus Augustinus Moster-
man en Jantje Huite'ma te Indijk. Siemon-
tje Maaike, dv Pier Reijenga en Hinke
Postma te Oudega.
Gehuwd Uilke Eppinga, 25 jr te Folsgare
en Marie Cnossen, 24 jr te Oóstheii.
Age Jongsma, 43 jr. te Wymbritseradeel
en Antje Finnema, 37 jr te Woudsend.
Piet Bouwhuis, 27 jr te Westhem en
Catharina Cecilia Witteveen, 24 jr te
Oudega.
OverledenJacoba Viersm^, 78 jr,
wed. v. Wiggele van der Velde, te Loënga.
Froukje Hogeterp, 2 mnd., dv Pieter
Hogeterp en Lutske Visser, te Heeg.
IJLST, Juni 1945.
Geboren en Ondertrouwd geen.
Gehuwd.- J. van der Schouw en B.
van der Horst.
den oorlóg zich zoo langzamerhand als
een sóórt paradijs was gaan voorstellen.
U glimlacht om dit kleine prul, wat
vei;teederd, ep terecht. Als U maar be
denkt, dat u meteen om u zelf glim
lacht, wat weemoedig. Wij zijn immers,
niet zoo veel anders geweest dan. het
kleine meisje. Zij praatte op haar wijze
de ouderen na. Wij hebben toch eigen
lijk ook gemeend, datalles weer in
korten tijd in orde zou zijn, als de oor
log maar eenmaal afgeloopen was. Wij
zeiden wel, dat dit niet het geval zou
zijn-en dat het ergste misschien nog zou
komen en dat.wij er nog lang niet waren
en al dergelijke verstandige redeneérin-
gen meer en dat meenden wij ook wel,
maar diep in ons hart meenden wij het
toch eigenlijk niet. Als maar eenmaal
het einde van den oorlog er was, dan
zou alles weer goed worden, zoo goed
als, neen veel beter dan het van te voren
was, terwijl wij den vooroorlogsche'n
toestand ook nog vrij sterk idealiseerden.
Wij waren m.'a.w. niet veel anders dan
groote kinderen, die hun kijk op de toe
komst en hun verwachtingen mee laten
bepalen door hun wenschen. Wij hebben
het niet alleen gedaan tijdens den oorlog,
•wij doen het doorloopend.Wat wij hopen
verwachten wij. „Wfi zijn ijdele men-
schen, Verward in ijdelen strijd Wij
rekenen met wenschen, En nooit met
de werkelijkheid,” zingt Adama van
Scheltema terecht.
Geen worker, dat telkens een ont
nuchtering volgt en dat deze nu hevig
is. „Hoed u.voor den kater,” waarschuwt
het M. G. in een kort geschriftje van
’dien titel. Het heeft gelijk, maar wij
hebbenden kater of beter gezegd, de
kater heeft ons al te pakken. De teleur
stelling, de onvermijdelijke teleurstelling
is gekomen, nu de werkelijkheid eens
te meer niet aan onze droomen beant
woordt.
Nu klagen wij. Het valt^ons zoo tegen.
Voedsel, rookerij, kleedmg, brandstof
en andere goederen blijven nog schaarsch
of ontbreken geheel. Vet’sclrillende men-
schen kunnen niet aan den slag komen'
en anderzijds is^er arbeidsschuwheid.
Het gedrag van de'meisjes laat veel te
wenschen ovet* en de Canadeezen val
len op den duur ook niet mee. De bond-
genooten behandelen ons niet, zooals
wif mochten verwachten en de-bureau
cratie is groot. Aan de behandeling der
politieke gevangenen ontbreekt veel en
velen loopen nog, vrij rond, die allang
opgepakt hadden moeten worden. De
berechting der landverraders laat op
zich wachten en met de zuivering'is
het bij tijden een rare- boel. Enz. Enz.
Zoo klaagt men en tot op zekerehoogte
terecht. Er is grond en vaak maar al
te veel grond voor al deze klachten.
Mèar had men dan anders verwacht
Beter gezegd had men redelijkerwijze
anders kunnen verwachten. Men kon
toch begrijpen, dat in een wereld, die
gedurende vijf jaren een keuken van
Jan -Steen geweest was, niet na korten
tijd al weer overvloed kon zijn. Dat de
geestelijke ontreddering met al de ge
volgen van dien groot zou zijn. Dat de
Canadeezen geep engelen waren en de
bondgenooten niet alleen om onze be
langen te redden in den oorlog gegaan
zijn. Dat er niet dadelijk een politie
corps, getraind in de edelste christelijke
en humanistische tradities van ons volk,
klaar zou staan en evenmin een uitge
breide rechterlijke macht in een derge-
lijken geest gedrenkt. Enz. Enz.
Wil ik dan alles goed praten, wat er
gebeurt Geenszins. Ik pleit alleen maar
voor een realistische kijk op de ge
beurtenissen. ft.w.z. dat men de wérke
lijkheid ziet, zooals zij is. Dus ook met
haar verkeerdheden. Men mag gerust^
kritiseeren, men moet het zelfs doen,"
als deze kritiek tot iets goeds leidt. Men
moet evenwel niet doen, alsof het tegen
alle, verwachtingen in gegaan is, zooals
het gaat en men moet zeker niet ver
ongelijkt doen. Een 'wereld, die zich
nu al jarenlang, laten wij zeggen van
1914 af, gedragen heeft beurtelings als
een dwaas, een dronkaard,/.-misdadiger
en een blindeman en soms als al dezen
tegelijk, Beeft daar het recht niet toe.
Wij zullen moeten inzien, dat het zoo
moest komen, ais’het geloopen is.
Ik pleit voor een realistische kijk op
de werkelijkheid, omdat deze de eenige
mogelijkheid oplevert voor ecgi goeden
aanpak met het oog op de toekomst.
De Werkelijkheid wórdt piet veranderd
door onze droomen, maar slechts door
onze daden. Om haar te kunnen ver
anderen moeten wij de werkelijkheid
kennen en ook willen zien, zooals zij is.
Geen kankeren en mistroostigheid kan
ons redden. Dat kunnen alleen nuchter
heid, arbeid, geloof. Wij ziin Seen kin-
deren meer, maar volwassenen. Voor
wie maar één gebod geldtde hand
aan den ploeg, het oog op het werk,
in hot harNvertrouwen. V.
Vooz personen geb. vóór 1927
16 rants, brood a 100 gram
16 rants, brood a 100-gram
2 rants. 140 gram bloem
A 123 250 gram peulvruchten
50 gram koffie (voor-inlevering)
A 125 100 gram vet/olie
A 126 300 gram vleesch zonder been of
3 rants, vleeschwaren
2 kg. aardappelen
Voor personen geboren in de jaren
1927, 1928, 1929 of 1930
B 120 16 rantsoenen brood a 100 gram
16 rantsoenen brood a 100 gram
2 rants. 140 gram bloem
B 123 250 gram peulvruchten
50 gram koffie (voor-inlevering)
B 125 100 gram vet/olie
B 126 300 gram vleesch zonder been of
3 rants, vleeschwaren
3 liter gestandaardiseerde melk
2 kg. aardappelen
Voor personen geboren in de jaren
1931 tot en met 1940
C 120 16 rantsoenen brood a ICO gram
C121 -
C 122
We willen nog even terugkeeren tot
de Engelsche verkiezingen, waarvan
de uitslag ons te laat bereikte om nog
in het vorig overzicht te kunnen wor
den besprokeni Allereerst dan iets over
de bijzonderheden van het Engelsche
kiesstelsel, vergeleken met het onze.
Een stemme n-verhouding tusschen La
bour en de Conservatieven van onge
veer 15 millioen tot 10 millioen, dus
van 3 2, leverde niettemin een zetel-
vedeeling op waarbij Labour ongeveer
400 kreeg tegen de Conservatieven
200, dus in de verhouding 4 2. Labour
kreeg met andere woorden naar'ver
houding aanzienlijk meer zetels dan
stemmen. Verder verloren de Conser
vatieven, vergeleken met 1935, rond
11 pct. van het totaal der uitgebrachte
stemmen, doch gingen met niet minder
dan ten naaste bij 30 pct. van het totaal
aantal zetels achteruit. Het Engelsche
districts-kiesrecht geeft dus blijkbaar
derheid in het Parlement, terwijl tege
lijkertijd een betrekkelijk gering ver
lies van stemmen een sterke verschui
ving in het getal zetels kan teweeg
brengen.
In Nederland, waarin 1917 het districts-
kiesrecht door het sfelsel van even
redige vertegenwoordiging is vervan
gen, zou zoo iets onmogelijk zijn. Bij
ons toch verzamelt men al de stemmen
van het geheele land in éën centraal
punt en naar evenredigheid daarvan
worden de zetels tusschen de partijen
verdeeld. Krijgt dus bijv. partij A
51 pct. van de s'emmen, tegen partij
B 49 pct., dan wordt de verhouding
van het aantal zetels in de Kamer ook
als 51 49. Hoe zeer de uitslag bij een
dis'rictskiesrecht hiervan kan afwijken,
bij eenzelfde stemmenverhouding, leert
ons het volgende. Stel eens dat niet
alleen over het geheele land, doch
toevallig ook in ieder district diezelfde’
verhouding voorkwam van 51 pct. van
de kiezers stemmend op partij A^en
'49 pet. op partij B, dan zou de volks
ver egenwoordiging voor de volle
100 pet. uit leden van partij A komen
te bestaan. Zwaaide nu bij een vol
gende verkiezing slechts 2 pct. van
de kiezers in ieder district om, dan
kreeg partij B dus overal SI pct. van
de stemmen en op haar beurt de voile
100 pct. van. de Karper-zetels. Dit voor
beeld is nu wel een theoretisch uiterste,
doch we zien aan de jongste Engelsche
verkiezingen, dat de praktijk toch wel
degelijk in deze richting wijst. Ook
kunnen, indien hun leden tenminste
eenigszins gelijkmatig over het gehèele
land verspreid zijn,kleine partijen
moeilijk aan bod komen, ze moeten
dan al toevallig in een bepaald district
de meerderheid hebben.
De Liberalen krfegen nu bijv, bijna
10 pct. van het totaal aantal stemmen
en toch nog geen 2 pct. van de zetels.
Zoo is nu door de nederlaag van
Churchill en de dood van Roosevelt,
tenslotte alleen Stalin overgebleven van
de „drie kleine kleutertjes” die op ’t
bankje te Yalta hun vriendschap aan de
menschheid demonstreerden. Het is nu
maar de kwestie of de politiek meer
beteekent dan de personen of de per
sonen meer dan de politiek. Volgens
de Engelschen het eerste, tenminste
wat het buitenlandsch beleid betreft en
dus zal m^h onafhankelijk van de lei
dende pksonen in hoofdzaak dezelfde
richtlijnen blijven volgerr. Hiervan uit
gaande moet iedere Engelschman het
heengaan van Churchill juist tijdens de
Potsdammer conferentie betreuren. Het
afscheid wejd er nog extra pijnlijk door
en dat zal niemand den oud-premier
toegewenscht hebben. Achteraf gezien
kan Churchill, vriend Roosevelt zijn
dood- in het harnas benijden.
Engeland mag nu hopen, dat Attlee
evenzeer tegen Stalin en Truman is op
gewassen als dit van Churchill veron
dersteld werd. Karakterverschillen voor
spellen in dezen niets, want karakter
en bekwaamheid zijn tvyee, vooral in de
diplomatie. En dat is tnaar goed ook,
want er zijn hier zeer typische karak
terverschillen. Natuurlijk zal de een van
huis uit meer vertrouwen hebben in
hetgeen oud en beproefd is en de ander
meer gelooven in een nieuwe tijd en
een nieuwe menschheid. Maar boven
dien krijgen we nu volgens de „News
Review” inplaats van „roaring, bellige
rent” (bulderende, strijdlustige) Chur
chill, een „shy, sensitive” (verlegen,
fijngevoelige) Attlee.-En de uitdagende
zware sigaar en de brandy zullen wor
den vervangen door de bescheiden pijp
en bij uitzondering, het lichte wijntje.
Zou de idealistische sfeer van San Fran
cisco de naam van den grooten hei
lige der dienende liefde waar Attlee
debuteerde op het tooneel' van de bui
tenlandsche politiek, ook meer naar de
Zin geweest zijn van „gentle, pacifistic”
(vriendelijke, vredelievende) Attlee dan
de grimmige werkelijkheid van Pots
dam
Evenwelde pacifist AtllSe is in de
vorige oorlog eefi dapper soldaat ge
weest. Veiligheidshalve werd echter
toch aan den Oxford-gentle man Attlee
een secondant voor buitenlandsche za
ken toegevoegd als de voormalige mijn
werker Ernest Bevin, eens door een
Engelsch. journalist genoemd de
„roughest and toughest” (de meest on
gelikte en meest gehaaide) onder al de
prominenten van Churchill’s oorlogs-
kabinet. Een man- die zich dus zeker
de kaas niet van het brood laat eten,
al zal ook hij gelooven in een toekomst
van algemeene verbroedering. Z.
